Panarion (Adversus Haereses)
Epiphanius
Epiphanius. Epiphanius, Volume 1-3. Holl, Karl, editor. Leipzig: Hinrichs, 1915-1933.
ἀλλὰ νόει ὃ λέγω. δώσει γὰρ σοι ὁ κύριος σύνεσιν ἐν πᾶσιν.« ἵνα γὰρ δείξῃ τὸ καθάρσιον τῆς τοῦ λαοῦ τοῦ κυρίου καταστάσεως, ἠλθεν διὰ τοῦ ἰδίου αἵματος τῆς διδασκαλίας καθᾶραι τοὺς ὀδόντας τῶν ἀνθρώπων τοὺς εἰς αἷμα κνίσης καὶ ἀθεμίτου θυσίας μεμολυσμένους.
καὶ τί μοι τὰ πλήθη λέγειν; πολλὰ γὰρ ἐστι καὶ οὐκ ἐνδέχεται ὁ χρόνος πρὸς ἀντίθεσιν τῶν προειρημένων αἱρέσεων ἐπιμηκύνειν τὸν λόγον.
3. Ἀλλ᾿ αὗται μὲν αἱ ἑπτὰ ἦσαν ἐν Ἰσραήλ, ἐν τῇ Ἱερουσαλὴμ καὶ ἐν τῇ Ἰουδαίᾳ, αἱ δὲ τέσσαρες αἱ προειρημέναι παρὰ Σαμαρείταις ἐν τῇ Σαμαρείᾳ· αἱ πλείους δὲ καθῃρέθησαν, οὐδέτι γὰρ Γραμματεῖς, οὐκέτι Φαρισαῖοι, οὐκέτι Σαδδουκαῖοι, οὐκέτι Ἡμεροβαπτισταί, οὐκέτι Ἡρῳδιανοί·
μόνοι δέ τινες ἐν σπάνει εὑρίσκονται εἴπου εἱς ἢ δύο Νασαρηνοὶ ὑπὲρ τὴν ἄνω Θηβαΐδα καὶ ἐπέκεινα τῆς Ἀραβίας καὶ Ὀσσαίων τὸ λεῖμμα, οὐκέτι ἰουδαΐζον ἀλλὰ συναφθὲν Σαμψίταις τοῖς κατὰ διαδοχὴν ἐν τοῖς πέραν τῆς νεκρᾶς θαλάσσης ὑπερκειμένοις · νυνὶ δὲ τῇ τῶν Ἐβιωναίων αἱρέσει συνήφθησαν.
καὶ γέγονε λῆξαι μὲν αὐτοὺς ἀπὸ Ἰουδαϊσμοῦ, ὥσπερ δὲ ῥίζαν τμηθῆναι ἢ σῶμα ἑρπετοῦ καὶ ἐξ αὐτοῦ φῦναι δικέφαλον καὶ ἄρριζον ὄφιν ἐν ἑνὶ σώματι ἡμιτόμῳ ἐκπεφυκότα καὶ ἐξηρτημένον.
[*](1 Gen. 49, 10 — 4 Gen. 49, 9 — 5 Gen. 49, 11 — 9 II Tim. 2, 7 — 11 vgl. Gen. 49, 12 — 22 vgl. oben S. 219, 7 n. haer. 30, 17, 5ff GU M 1 ἀλλὰ G 2 f καὶ ἐπ᾿ — προσδοκία ἐθνῶν < Μ 2 αὐτὸ G 3 G | καραδοκεῖν M; lies ἐκαραδοκει? * 4 τὸ ἐκοιμήθη vor παρ’ αὐτοῖς GU 9 ἃ U | δῴη G U | γὰρ < G | ὁ < G 11 αἵματος] βρώματος M καὶ] καὶ κρέας, aber θυσίας + μετὰ κνίσης G | κνίσης + τε U 12f μεμολυμμένους G 16 αὐταὶ U | ἐν2 + τε U 18 γὰρ < U 20 σπανία M | ἤπου UM 22 Ὀσσηνῶν U | λῆμμα Μ 23 τοῖς2 *] τῶ GUM 23f ὑπερκειμένηνς U 24 * etwa <τόποις <οἰκοῦσιν> * 25 ληξάϊ M u. + ὁ μάγος M | < M 26 ἄριζον M U 27 ἐκπεφυκότα *] G U M)Ἐως ὡδε ἡ περὶ τῶν τεσσάρων αἱρέσεων τῶν Σαμαρειτῶν διαλογὴ καὶ τῶν ἑπτὰ τῶν Ἰουδαίων, ἐξ ὡν οὐκέτι φέρονται <ἀλλ'> ἢ τρεῖς μόναι τῶν Σαμαρειτῶν, λέγω δὴ <ἡ> Γοροθηνῶν τε Δοσιθέων καὶ Σεβουαίων, Ἐσσηνῶν δὲ οὐ πάνυ, ἀλλ’ ὡς ἐν σκότῳ τεθαμμένων· παρὰ δὲ τοῖς Ἱουδαίοις οὐκέτι ἀλλ’ ἢ Ὀσσαίων καὶ Νασαραίων ὀλίγοι ἀφωρισμένοι. Ὀσσαῖοι δὲ μετέστησαν ἀπὸ Ἰουδαϊσμοῦ εἰς τὴν τῶν Σαμψαίων αἵρεσιν, οἵτινες, οὐκέτι οὔτε Ἰουδαῖοι ὑπάρχουσιν οὔτε Χριστιανοί. ταῦτά μοι περὶ τῶν προειρημένων εως ωοε εχετω.
Εὐθὺς δὲ ἐπεδήμησεν κατὰ πόδας ἡ τοῦ κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ ἔνσαρκος παρουσία, ἥτις κατέλαβε τὰς προειρημένας ἑπτὰ αἱρέσεις ἐν Ἱεροσολύμοις. ἔσβεσε δὲ ταύτας ἡ αὐτοῦ δύναμις καὶ διεσκέδασε. λοιπὸν δὲ μετὰ τὴν αὐτοῦ ἐπιδημίαν αἱ μετέπειτα πᾶσαι γεγόνασιν αἱρέσεις, λέγω δὲ μετὰ τὸ εὐαγγελισθῆναι Μαριὰμ ἐν Ναζαρὲτ διὰ τοῦ Γαβριὴλ καὶ μετὰ πᾶσαν ἁπλῶς τὴν ἔνσαρκον τοῦ κυρίου παρουσίαν εἴτουν ἀνάληψιν.
ηὐδόκησε γὰρ ὁ θεὸς πρὸς σωτηρίαν τῶν ἀνθρώπων τὸν ἴδιον υἱὸν κατελθόντα ἐν μήτρᾳ παρθενικῇ συλληφθῆναι, Λόγον ὄντα ἀπ’ οὐρανοῦ, ἐκ κόλπων πατρῴων γεγεννημένον ἀχρόνως καὶ ἀνάρχως, ἐλθόντο δὲ ἐπ’ ἐσχάτων τῶν ἡμερῶν, θεὸν Λόγον ὄντα ἐκ θεοῦ πατρὸς ἀληθινῶς γεγεννημένον, ὁμοούσιον ὄντα τῷ πατρὶ καὶ οὐδὲν παρὰ τὸν πατέρα ἡλλοιωμένον, ἀλλὰ ἄτρεπτον ὄντα καὶ ἀναλλοίωτον, ἀπαθῆ τε καὶ ὅλως μὴ πάσχοντα, συμπάσχοντα δὲ τῷ ἡμετέρῳ γένει,
κατελθόντα [*](16 vgl. Liik. 1, 26 ff — 21 f vgl. Hehr. 1, 2 GU Μ 10 — S. 233, 12 Aiuicephalaeosis (= anaceph.) 2 ἐμφέρονται U | <ἀλλ'> * 3 ἢ] αὶ M | μόναι] μὲν αἱ U Μ | λέγω < UM | <ἡ> * | Γορθηνῶν 4 Λωσιθέων GM | δὲ] τε GM | 5 ἢ] ἡ UM | Ὀσσαίων *] Ἰουδαίων G U M 6 ὀλίγοι ἀφωρισμένοι < 7 Σαμψέων V | οἵτινες] καὶ UM 9 Unterschrift κατὰ Ἡρωδιανῶν G 10 ἔνσαρκος παρουσία καὶ ἀλήθεια U 12 δὲ < anaceph. 13 vor τὰς + anaceph. 14 ἐν + δὲ anaceph. 15f μετὰ μετὰ τὴν — λέγω δὴ] ἀπὸ τῆς αὐτοῦ ἐπιδημίας anaceph. 17 — 20 διὰ τοῦ Γαβριὴλ — συλληφθῆναι] καὶ συνειλῆφθαι anaceph. 18 εἴτουν *] εἴτε GM εἶτα U 20 τὸν Λόγον τὸν ὄντα anaceph. 24 ἀλλ’ U 25 κατελθόντα] καὶ ἐλθόντα anaceph.)