Panarion (Adversus Haereses)

3. καὶ αὐτοὶ δὲ ἀνατραπήσονται ἀπὸ τῆς ἀξιοπίστου τοῦ κυρίου φωνῆς, ἣν αὐτοὶ καθ’ ἑαυτῶν ἐπεσπάσαντο διὰ τῆς τοῦ ζητήματος ἐπιλύσεως, ὅτε προσῆλθον αὐτῷ λέγοντες, εἰ δύναται εἶναι νεκρῶν ἀνάστασις· καὶ ὅτι ἑπτὰ ἀδελφοὶ ἐγένοντο, καὶ ὁ πρῶτος γυναῖκα ἔγημεν καὶ ἄπαις ἐτελεύτα, καὶ ὁ δεύτερος ἔλαβεν αὐτήν, Μωυσέως παρακελευομένου ἐπιγαμβρεῦσαι τὴν γυναῖκα τοῦ ἀδελφοῦ ἄπαιδος τελευτήσαντος καὶ ἄγεσθαι αὐτὴν τῷ ἀδελφῷ αὐτοῦ πρὸς τὸ ἐξαναστῆσαι σπέρμα εἰς ὄνομα τοῦ κατοιχομένου. ἔλαβε γοῦν, φησί, ταύτην ὁ πρῶτος καὶ ὁ δεύτερος καὶ ἐτελεύτησαν, ὁμοίως καὶ οἱ ἑπτά. ἐν δὲ τῇ ἀναστάσει τῶν νεκρῶν τίνος ἔσται αὕτη γυνή, ἐπειδὴ καὶ οἱ ἑπτὰ αὐτὴν ἐγνώκασιν;

ὁ δὲ κύριος ἔφη »πλανᾶσθε, μὴ εἰδότες τὰς γραφὰς μηδὲ τὴν δύναμιν τοῦ θεοῦ. ἐν γὰρ τῇ ἀναστάσει τῶν νεκρῶν οὔτε γαμοῦσιν οὔτε γαμίσκονται, ἀλλὰ ἰσάγγελοί εἰσιν. ὅτι δὲ ἀναστήσονται οἱ νεκροὶ Μωυσῆς ὑμᾶς διδάξει, ὡς ὁ θεὸς αὐτῷ ἐχρημάτισε λέγων, ἐγώ εἰμι ὁ θεὸς Ἀβραὰμ καὶ ὁ θεὸς Ἰσαὰκ καὶ ὁ θεὸς Ἰακώβ· θεὸς δέ ἐστι ζώντων καὶ οὐχὶ νεκρῶν«. καί »ἐφίμωσεν αὐτῶν τὸ στόμα«. εὐάλωτοι γὰρ οὗτοι καὶ μὴ δυνάμενοι ἀντιστῆναι μὴ μίαν ὥραν πρὸς τὴν ἀλήθειαν.

Μετὰ τούτους τοὺς Σαδδουκαίους Γραμματεῖς γεγόνασιν, ἀνὰ μέσον τοῦ χρόνου ἢ καὶ σὺν αὐτοῖς τὴν ἡλικίαν κατάγοντες· οἵτινες [*](1 Tgl. Matth. 22, 23 — 2 f vgl. Act. 23, 8 — 7f Luk. 20, 27 ff u. Par. — 17 Luk. 20, 33 (Matth. 22, 29) — 22 Matth. 22, 34 G U (bis Μωυσῆς Ζ. 20, von da an V) Μ) [*](2 δὲ < M 5 γὰρ] δὲ M 6 τε *] δὲ G U M 8 ἣν] ἀφ’ ἧς G M 9 ὅτι 11 ἄπαις < GM | ταύτην G 12 ἐπιγαμβρεύεσθαι GU | ἄπαιδος < 13 τὴν αὐτὴν GU | αὐτοῦ ἀδελφῶ G αὐτοῦ < U 14 γοῦν <M 16 δὲ<GU 17 αὐτὴν ἐγνώκασιν] ἴσχον αὐτήν U 18 ·μήτε G 22 Γε ἐστι < V | οὐ 22f ἐφήμωσεν VM ἐφίμωσεν V corr 24 μὴ] μηδὲ? * 25 <αἱρέσεως> * | δευτέρα)

οὐ κατὰ νόμον μόνον βιοῦντες, ἀλλὰ περισσότερον ζεστῶν βαπτισμοὺς« φυλάσσοντες »καὶ ποτηρίων καὶ πινακίων‘ καὶ τῶν ἄλλων σκευῶν τῆς ὑπηρεσίας, ὡς δῆθεν ἐπὶ τὸ ἀκραιφνὲς καὶ ὅσιον διακείμενοι, πυγμῇ μὲν τὰς χεῖρας νιπτόμενοι«, πυγμῇ δὲ καὶ μολυσμούς τινας δι᾿ ὑδάτων καὶ λουτρῶν ἀποσμηχόμενοι,

ἔχοντες δέ τινα »κράσπεδα« σημαντικὰ τῆς αὐτῶν πολιτείας εἰς ἐπίδειξιν κόμπου καὶ ἔπαινον τῶν θεωμένων· καὶ »φυλακτήρια« παρ᾿ ἑαυτοῖς ἐπὶ τὰ ἱμάτια ἐπετίθεντο τουτέστι πλατέα σήματα πορφύρας.

νομίσῃ δ᾿ ἄν τις, ἐπειδήπερ καὶ ἐν τῷ εὐαγγελίῳ τοῦτο ἐμφέρεται, μὴ ἄρα περὶ περιάπτων λέγει, ἐπειδὴ καὶ εἴωθόν τινες τὰ περίαπτα φυλακτήρια ὀνομάζειν.

οὐκ ἔχει δὲ ὁ λόγος τὸ παράπαν περὶ τούτου. ἀλλ᾿ ἐπειδὴ στολὰς εἴτ᾿ οὖν ἀμπεχόνας οἱ τοιοῦτοι ἀνεβάλλοντο καὶ δαλματικὰς, εἴτ᾿ οὖν κολοβίωνας ἐκ πλατυσήμων διὰ πορφύρας ἁλουργοϋφεῖς κατεσκευασμένας, τὰ δὲ σήματα τῆς πορφύρας φυλακτήρια εἴωθον οἱ ἠκριβωμένοι μετονομάζειν, τούτου ἕνεκεν φυλακτήρια αὐτὰ καὶ ὁ κύριος κατ᾿ ἐκείνους εἴρηκε.

δηλοῖ δὲ καὶ ἡ ἀκολουθία τὴν φράσιν τῆς ὀνομασίας, <τὸ> »καὶ τὰ κρά- σπεδα τῶν ἱματίων‘· τὰ γὰρ κράσπεδά <φησιν> ἵνα εἴπῃ κροσσούς, τὰ φυλακτήρια, ἴνα εἴπῃ τῆς πορφύρας τὰ σήματα. φησὶ γὰρ ὅτι »πλατύνετε τὰ φυλακτήρια καὶ τὰ κράσπεδα τῶν ἱματίων ὑμῶν μεγαλύνετε«.

ῥοίσκους δέ τινος ἐπὶ τὰ τέσσαρα πτερύγια τοῦ τρίβωνος ἕκαστος εἶχεν ἐξ αὐτοῦ τοῦ στήμονος καταδεδεμένους, ἐν ᾠ χρόνῳ ἐνεκρατεύετο ἢ παρθενίαν ἤσκει· ἐπειδὴ γὰρ ἕκαστος ταξάμενος ὥριζε καιρὸν ἁγνείας ἢ ἐγκρατείας καὶ ταῦτα αὐτῶν τὰ πρωτότυπα ἠν εἰς τὸ ἐμφαίνειν τοῖς ἀνθρώποις τὰ παρ’ αὐτῶν ἐπαγγελλόμενα, ἵνα μηδεὶς ἅψηται δῆθεν τῶν ἡγιασμένων.

Δευτερώσεις δὲ παρ᾿ αὐτοῖς τέσσαρες ἠσαν μία μὲν εἰς ὄνομα [*](4 Mark. 7, 4 — 6 Mark. 7, 3 — 8 u. 10 Matth. 23, 5 — 14 f vgl. Aristeae ep. § 158 Wendland Justin dial. 46; S. 150 Otto (dazu ürer, Gesch. d. üd. Volkes II4 566) — 21f Matth. 23, 5 — 27 f vgl. Origenes in Matth. 23, 23 f; IV 219 Lommatzsch noli mihi appropiare, quoniam mimdus sum — 29 — S. 210, 3 vgl. haer. 33, 9, 4 u. haer. 42, 11 ἔλεγχ. ݲ; dazu Schürer, Gesch. d. jüd. 122A. 24 Strack, Einl. in den Talmud4 S. 19f V M) [*](2 μὲν V corr < V Μ 7 μολυσμοὺς *] καθαρισμοὺς VM 11 πορφύρας + ἃς M νομίσῃ * (Conj. potent., vgl. Index)] νομίσει V Μ 12 περὶ < M κατασκευασμένας M 17 εἰώθασιν aus εἴωθαν hergestellt Vcorr 18 ἕνεκα M 19 > * 20 γὰρ *] δὲ VM <φησιν> * 23 δὲ *] γὰρ V M 27 αὐτοῖς V 28 δῆθεν < M | τῶν])