Panarion (Adversus Haereses)

Epiphanius

Epiphanius. Epiphanius, Volume 1-3. Holl, Karl, editor. Leipzig: Hinrichs, 1915-1933.

2. Πρῶτοι Σαδδουκαῖοι, ἀπόσπασμα ὄντες ἀπὸ Δοσιθέου τοῦ προλελεγμένου. ἐπονομάζουσι δὲ οὑτοι ἑαυτοὺς Σαδδουκαίους, δῆθεν ἀπὸ δικαιοσύνης τῆς ἐπικλήσεως ὁρμωμένης· Σεδὲκ γὰρ ἑρμηνεύεται δικαιοσύνη. ἦν δὲ καὶ Σαδδούκ τις τοὔνομα κατὰ τὸ παλαιὸν τῶν ἱερέων.

ἀλλ’ οὐκ ἐνέμειναν οὗτοι ἐν τῇ τοῦ ἐπιστάτου αὐτῶν [*](13 die äer als äersie genannt bei Hegesipp Eus. IV 22, 5; S. 370, 16 Schwartz Justin, dial. 80 Hippol. refut. IX 29 Ps. Tert. adv. omn. haer. 1 dement. Recogn. I 54 Const. apost. VI 6, 2; S. 313, 30 Funk; zur Ableitung von Dositheus vgl. Clem. Recogn. I 54 auctor vero sententiae huius primus Dositheus, secmidus Simon fuit Ps. Tert. adv. omn. haer. 1 Sadducaeos . . . ex huius erroris (sc. des Dositheus) radice siirgentes Hippolyt refut. IX 29 αὕτη ἡ αἵρεσις περὶ τὴν Σαμάρειαν μᾶλλον ἐκρατύνθη (Filaster h. 5; S. 3, 17ff Marx öpft aus Epiphanius) — 14f dement. Recogn. 1 54 ut ceteris iustiores — 16 vgl. Ezech. 40, 46; 43, 19; 44, 15 48, 11 u. Matth. 1, 14 (V) G U M) [*](5 ὀλετήρων G M 6 δ < M 7 Ἰουδαϊσμὸς λοιπὸν ὁ αὐτὸς (μερισθεὶς καὶ αὐτὸς U) εἰς αἱρέσεις ἑπτά G U 8 κατὰ Σαδδουκαίων ἀπὸ Ἰουδαϊσμοῦ, τῆς δὲ ἀκολουθίας ιδ G κατὰ Σαδδουκαίων, πρώτη αἵρεσις ἀπὸ Ἰουδαϊσμοῦ, τεσσαρεκαιδεκάτη τῆ ἀκολουθία U κατὰ Σαδδουκαίων ἀπὸ Ἰουδαϊσμοῦ ݲ, τῆς δὲ ἀκολουθίας ݲ Μ 10 <τὰς> * | ἄνω που] ἀνήπου M 12 τῇ < Ιεροσολύμοις + > ?* 13 καὶ πρῶτοι μὲν G | Δωσιθέου M 14 ἑαυτοὺς] αὐτοῖς M 15 τῆς < G M | ὁρμώμενοι G ὁρμωμένοις 16 UM 17 ἀλλὰ G)

208
διδασκαλίᾳ. ἠθέτησαν μὲν γὰρ οὗτοι νεκρῶν τὴν ἀνάστασιν, ὅμοια Σαμαρείταις φρονοῦντες· οὐ παραδέχονται δὲ ἀγγέλους, ὅπερ Σαμαρεῖται οὐκ ἀθετοῦσι· πνεῦμα δὲ ἅγιον οὐκ ἴσασιν, οὐ γάρ εἰσι τούτου ἠξιωμένοι· τὰ πάντα δὲ ἴσα Σαμαρείταις φυλάττουσιν.

οὐκ ἦσαν δὲ οὗτοι Σαμαρεῖται, ἀλλὰ Ἰουδαῖοι. ἐν Ἱεροσολύμοις γὰρ ἐθυσίαζον τά τε ἄλλα πάντα Ἰουδαίοις συνέπραττον.

3. καὶ αὐτοὶ δὲ ἀνατραπήσονται ἀπὸ τῆς ἀξιοπίστου τοῦ κυρίου φωνῆς, ἣν αὐτοὶ καθ’ ἑαυτῶν ἐπεσπάσαντο διὰ τῆς τοῦ ζητήματος ἐπιλύσεως, ὅτε προσῆλθον αὐτῷ λέγοντες, εἰ δύναται εἶναι νεκρῶν ἀνάστασις· καὶ ὅτι ἑπτὰ ἀδελφοὶ ἐγένοντο, καὶ ὁ πρῶτος γυναῖκα ἔγημεν καὶ ἄπαις ἐτελεύτα, καὶ ὁ δεύτερος ἔλαβεν αὐτήν, Μωυσέως παρακελευομένου ἐπιγαμβρεῦσαι τὴν γυναῖκα τοῦ ἀδελφοῦ ἄπαιδος τελευτήσαντος καὶ ἄγεσθαι αὐτὴν τῷ ἀδελφῷ αὐτοῦ πρὸς τὸ ἐξαναστῆσαι σπέρμα εἰς ὄνομα τοῦ κατοιχομένου. ἔλαβε γοῦν, φησί, ταύτην ὁ πρῶτος καὶ ὁ δεύτερος καὶ ἐτελεύτησαν, ὁμοίως καὶ οἱ ἑπτά. ἐν δὲ τῇ ἀναστάσει τῶν νεκρῶν τίνος ἔσται αὕτη γυνή, ἐπειδὴ καὶ οἱ ἑπτὰ αὐτὴν ἐγνώκασιν;

ὁ δὲ κύριος ἔφη »πλανᾶσθε, μὴ εἰδότες τὰς γραφὰς μηδὲ τὴν δύναμιν τοῦ θεοῦ. ἐν γὰρ τῇ ἀναστάσει τῶν νεκρῶν οὔτε γαμοῦσιν οὔτε γαμίσκονται, ἀλλὰ ἰσάγγελοί εἰσιν. ὅτι δὲ ἀναστήσονται οἱ νεκροὶ Μωυσῆς ὑμᾶς διδάξει, ὡς ὁ θεὸς αὐτῷ ἐχρημάτισε λέγων, ἐγώ εἰμι ὁ θεὸς Ἀβραὰμ καὶ ὁ θεὸς Ἰσαὰκ καὶ ὁ θεὸς Ἰακώβ· θεὸς δέ ἐστι ζώντων καὶ οὐχὶ νεκρῶν«. καί »ἐφίμωσεν αὐτῶν τὸ στόμα«. εὐάλωτοι γὰρ οὗτοι καὶ μὴ δυνάμενοι ἀντιστῆναι μὴ μίαν ὥραν πρὸς τὴν ἀλήθειαν.

Μετὰ τούτους τοὺς Σαδδουκαίους Γραμματεῖς γεγόνασιν, ἀνὰ μέσον τοῦ χρόνου ἢ καὶ σὺν αὐτοῖς τὴν ἡλικίαν κατάγοντες· οἵτινες [*](1 Tgl. Matth. 22, 23 — 2 f vgl. Act. 23, 8 — 7f Luk. 20, 27 ff u. Par. — 17 Luk. 20, 33 (Matth. 22, 29) — 22 Matth. 22, 34 G U (bis Μωυσῆς Ζ. 20, von da an V) Μ) [*](2 δὲ < M 5 γὰρ] δὲ M 6 τε *] δὲ G U M 8 ἣν] ἀφ’ ἧς G M 9 ὅτι 11 ἄπαις < GM | ταύτην G 12 ἐπιγαμβρεύεσθαι GU | ἄπαιδος < 13 τὴν αὐτὴν GU | αὐτοῦ ἀδελφῶ G αὐτοῦ < U 14 γοῦν <M 16 δὲ<GU 17 αὐτὴν ἐγνώκασιν] ἴσχον αὐτήν U 18 ·μήτε G 22 Γε ἐστι < V | οὐ 22f ἐφήμωσεν VM ἐφίμωσεν V corr 24 μὴ] μηδὲ? * 25 <αἱρέσεως> * | δευτέρα)

209
ἠσαν δευτερωταὶ τοῦ νόμου ὡς γραμματικήν τινα ἐπιστήμην ὑφηγούμενοι, τὰ μὲν ἄλλα πράττοντες τῶν Ἰουδαίων περιττὴν δέ τινα δῆθεν σοφιστικὴν ὑφήγησιν εἰσηγούμενοι,

οὐ κατὰ νόμον μόνον βιοῦντες, ἀλλὰ περισσότερον ζεστῶν βαπτισμοὺς« φυλάσσοντες »καὶ ποτηρίων καὶ πινακίων‘ καὶ τῶν ἄλλων σκευῶν τῆς ὑπηρεσίας, ὡς δῆθεν ἐπὶ τὸ ἀκραιφνὲς καὶ ὅσιον διακείμενοι, πυγμῇ μὲν τὰς χεῖρας νιπτόμενοι«, πυγμῇ δὲ καὶ μολυσμούς τινας δι᾿ ὑδάτων καὶ λουτρῶν ἀποσμηχόμενοι,