Historia Ecclesiastica

Eusebius of Caesarea

Eusebius. Eusebii Caesariensis Opera, Volume 4. Dindorf, Luwdig, editor. Leipzig: Teubner, 1871.

[Nic. H. E. III, 30] Ἐπὶ δὲ τῶν δηλουμένων, Ἀνικήτου τῆς ῾Ρωμαίων ἐκκλησίας ἡγουμένου, Πολύκαρπον ἔτι περιόντα τῷ βίῳ γενέσθαι τε ἐπὶ ῾Ρώμης καὶ εἰς ὁμιλίαν τῷ Ἀνικήτῳ ἐλθεῖν διά τι ζήτημα περὶ τῆς κατὰ τὸ πάσχα ἡμέρας, Εἰρη-

v.4.p.152
ναῖος ἱστορεῖ.

καὶ ἄλλην δὲ ὁ αὐτὸς περὶ τοῦ Πολυκάρπου παραδίδωσι διήγησιν, ἣν ἀναγκαῖον τοῖς περὶ αὐτοῦ δηλουμένοις ἐπισυνάψαι οὕτως ἔχουσαν ·

  • [Ἀπὸ τοῦ τρίτου τῶν πρὸς τὰς αἱρέσεις Εἰρηναίου.]

    • “Καὶ Πολύκαρπος δὲ οὐ μόνον ὑπὸ ἀποστόλων μαθητευθεὶς , καὶ συναναστραφεὶς πολλοῖς τὸν Χρι- “ στὸν ἑωρακόσιν, ἀλλὰ καὶ ὑπὸ ἀποστόλων καταστα- “ θεὶς εἰς τὴν Ἀσίαν ἐν τῇ ἐν Σμύρνῃ ἐκκλησίᾳ ἐπί- “σκοπος, ὃν καὶ ἡμεῖς ἑωράκαμεν ἐν τῇ πρώτῃ ἡμῶν ἡλικίᾳ.

    ἐπιπολὺ γὰρ παρέμεινε, καὶ πάνυ.γηρα- ῾λέος, ἐνδόξως καὶ ἐπιφανέστατα μαρτυρήσας, ἐξῆλθε τοῦ βίου , ταῦτα διδάξας ἀεὶ, ἃ καὶ παρὰ τῶν ἀπο- “ στόλων ἔμαθεν, ἃ καὶ ἡ ἐκκλησία παραδίδωσιν, “ καὶ μόνα ἐστὶν ἀληθῆ.

    μαρτυροῦσι τούτοις αἱ “κατὰ τὴν Ἀσίαν ἐκκλησίαι πᾶσαι, καὶ οἱ μέχρι νῦν “ διαδεδεγμένοι τὸν Πολύκαρπον , πολλῷ ἐξιοπιστότερον καὶ βεβαιότερον ἀληθείας μάρτυρα ὄντα Οὐα- “λεντίνου καὶ Μαρκίωνος καὶ τῶν λοιπῶν κακογνω- “μόνων, ὃς καὶ ἐπὶ Ἀνικήτου ἐπιδημήσας τῇ Ῥώμῃ πολλοὺς ἀπὸ τῶν προειρημένων αἱρετικῶν ἐπέστρε- ‘ψεν ἐπὶ τὴν ἐκκλησίαν τοῦ θεοῦ, μίαν καὶ μόνην “ ταύτην ἀλήθειαν κηρύξας ὑπὸ τῶν ἀποστόλων παρειληφέναι, τὴν ὑπὸ τῆς ἐκκλησίας παραδεδομένην. “

    καὶ εἰσὶν οἱ ἀκηκοότες αὐτοῦ ὅτι Ἰωάννης ὁ του “ κυρίου μαθητὴς ἐν τῇ Ἐφέσῳ πορευθεὶς λούσασθαι, “καὶ ἰδὼν ἔσω Κήρινθον ἐξήλατο τοῦ βαλανείου μη λουσάμενος, ἀλλ’ ἐπειπὼν, φύγωμεν , μὴ καὶ τὸ βαλανεῖον συμπέσῃ, ἔνδον ὄντος Κηρίνθου τοῦ τῆς “ἀληθείας ἐχθροῦ.

    καὶ αὐτὸς δὲ ὁ Πολύκαρπος [*](1 Iren. fragm. p. 341. Mass. Conf. infra 5, 24. 5 Iren. III, 3. 4. p. 176.)

    v.4.p.153
    “Μαρκίωνί ποτε εἰς ὄψιν αὐτῷ ἐλθόντι καὶ φήσαντι “῾ ἐπιγινώσκεις ἡμᾶς’ ἀπεκρίθη ἐπιγινώσκω “ πρωτότοκον τοῦ σατανᾶ.’ τοσαύτην οἱ ἀπόστολοι καὶ “οἱ μαθηταὶ αὐτῶν ἔσχον εὐλάβειαν πρὸς τὸ μηδὲ ῾ μέχρι λόγου κοινωνεῖν τινὶ τῶν παραχαρασσόντων “τὴν ἀλήθειαν, ὡς καὶ Παῦλος ἔφησεν ‘αἱρετικὸν ἄν- “θρωπον μετὰ μίαν καὶ δευτέραν νουθεσίαν παραι- “τοῦ, εἰδὼς ὅτι ἐξέστραπται ὁ τοιοῦτος, καὶ ἁμαρτά- “νει ὢν αὐτοκατάκριτος.’

    ἔστι δὲ καὶ ἐπιστολὴ “ Πολυκάρπου πρὸς Φιλιππησίους γεγραμμένη ἱκανω- “τάτη, ἐξ ἧς καὶ τὸν χαρακτῆρα τῆς πίστεως αὐτοῦ “ καὶ τὸ κήρυγμα τῆς ἀληθείας οἱ βουλόμενοι καὶ φρον- ‘τίζοντες τῆς ἑαυτῶν σωτηρίας δύνανται μαθεῖν.·

    ταῦτα ὁ Εἰρήναιος. ὁ γέ τοι Πολύκαρπος ἐν τῇ δηλωθείσῃ πρὸς Φιλιππησίους αὐτοῦ γραφῇ φερομένῃ εἰς δεῦρο κέχρηταί τισι μαρτυρίαις ἀπὸ τῆς Πέτρου προτέρας ἐπιστολῆς.

    ’Αντωνῖνον μὲν δὴ τὸν Εὐσεβῆ κληθέντα, εἰκοστὸν καὶ δεύτερον ἔτος τῆς ἀρχῆς διανύσαντα, Μάρκος Αὐρήλιος Οὐῆρος, ὁ καὶ Ἀντωνῖνος , υἱὸς αὐτοῦ, σὺν καὶ Λουκίῳ ἀδελφῷ διαδέχεται.