Anthologiarum libri

Vettius Valens

Vettius Valens. Anthologiarum libri. Kroll, Wilhelm, editor. Berlin: Weidmann, 1908.

Οὐάλης Μάρχῳ χαίρειν. Ὅσα μὲν ὁ θειότατος βασιλεὺς εἴρηκε Νεχεψὼ ὁ τὴν ἀρχὴν ποιησάμενος τῆς ιγ΄ βίβλου, τοῖς προσυντεταγμένοις ὑφ᾿ ἡμῶν καὶ ἄλλων πόνοις κατημαξευμένα ἐστίν· νυνὶ δὲ ταύτην συντάσσω λειπομένην οὐδενί. ὅτι μὲν οὖν μυστικῇ συνέσει τὴν ὑφήγησιν πεποίηται καὶ ἀρχηγὸς τῆς εἰς ταῦτα εἰσόδου καὶ ἡμῖν ἐγένετο, πρόδηλον· τό τε ὁμολογεῖν περὶ τῶν ἡμαρτημένων αὐτῷ πρότερον, ὑστέρου δὲ κατωρθωμένων ἀνδρὸς ἀγαθοῦ καὶ σοφοῦ ἀπολογίαν καὶ διάνοιαν ἐπιφερομένου, καθὸ καταφρονεῖ ὅλης τῆς βασιλείας καὶ τυραννίδος, καὶ τὸ περὶ τὰ τοιαῦτα ἐσπουδακέναι ἐμπείρου καὶ πεποιθότος καὶ ἐρωτικὴν καὶ προτρεπτικὴν θεωρίαν ἐνδεικνυμένου τοῖς μεταγενεστέροις. οὐδέ γε αὐτὸν μεθεῖλκεν ἀνάγκη βιωτικὴ καὶ πλάνη φιλάργυρος, ὥσπερ πολλούς τῶν νῦν· ὅθεν ἀποδεκτέος ὁ τοιοῦτος.

Ὁ δὲ σοφώτατος Κριτόδημος ἐν τῇ ἐπιγραφομένῃ αὐτοῦ ὁράσει συνεκτικωτάτῃ πολλῶν μαρτυριῶν ἀρχὴν τοιαύτην ἐποιήσατο· ἤδη ποτὲ πελαγοδρομήσας καὶ πολλὴν ἔρημον διοδεύσας ἠξιώθην ἀπὸ θεῶν λιμένος ἀκινδύνου τυχεῖν καὶ μονῆς ἀσφαλεστάτης. ἄλλως τε καὶ ὁ Τίμαιος καὶ Ἀσκλατίων καὶ ἕτεροι πλεῖστοι. οὗτοι μὲν οὖν καλλονῇ λόγων ἐνεχθέντες καὶ τερατολογίᾳ οὐ κατὰ τὰ ἐπαγγέλματα τὰ ἔργα ἐπέδειξαν οὐδὲ τὰς συντάξεις πλήρεις καὶ ἐπιλελυμένας, ἀλλὰ [*](3 Haec partim edideram Rh. Mus. LII. 339 et Catal. I, 79 5 an del. ὁ ? Cf. Necheps. fr. 19 8 μυστκῶς συνέξει S εἰς] ἐκ S 10 κατυρθωμένου S 11 nempe μετάνοιαν 12 pro καθὸ καταφρονεῖ olim sc ripsi καὶ καταφρονεῖν et 〈παρὰ〉 pro 〈καὶ〉 16 πολλοῖς S 19 ὅρασις S possis μυστηρίων 20 διωδεύσας S 23 ἀσκλαπίων Sa ut vid. 25 οὐδὲν S πλήρης S)

330
λειπομένας πολλοῖς τισιν ἀεὶ τῶν ἐντυγχανόντων· πᾶσι δὲ σκολιὸν καὶ ἐρθονημένον καὶ ἀναδυόμενον καὶ ἐπιπλεκόμενον· καὶ μηδεμιᾷ δδῷ διευθύνοντες ἀλλὰ προσεισφέροντες αἱρεσιν αἱρέσει καὶ ἀναπομπίμους βίβλους πλάνης μᾶλλον ἤ ἀληθείας τεκμήρια. ὁ μὲν οὖν Κριτόδημος, πλῆθος θεωρημάτων κεκτημένος καὶ τοῖς ἄλλοις συγκεκοσμημένος καὶ δυνάμενος σαφῶς διερμηνεῦσαι διὰ τῆς τούτων τῶν ὀργάνων φαντασίας ἠμαύρωσε τὴν ἐπιστήμην· ἐγὼ δὲ ταῖς προσυντεταγμέναις μοι βίβλοις οὔτε κενῶν οὔτε ματαίων ὕθλων πόνους διήνυσα, οὐ μὴν κατά τὴν δόκησιν τινῶν ἀμφιβόλους ἐπιλύσεις καὶ γραφὰς ἀναρίθμους περιττῶν συντάξεων· διὸ καὶ τὰ δοκοῦντα ἀληθείας ἐφικνεῖσθαι εἰς ἄπειρον ζήτησιν καὶ λόγον ἐχώρησεν. χρὴ δέ γε τὸν βουλόμενον συγγράφειν ὡς μή χρήζειν ἑτέρου· εἰ δὲ οὖν, διὰ ἀγνοεῖν καὶ φθονεῖν τὴν πλοκὴν ἐπεισφέρει· πελαγοδρομήσας οὖν καὶ πολλὴν γῆν διοδεύσας κλιμάτων τε καὶ ἐθνῶν κατόπτης γενόμενος πολυχρονίᾳ πείρᾳ καὶ πόνοις συνεμφυρεὶς ἠξιώθην ὑπὸ θεοῦ καὶ τῆς προνοίας βεβαίου καὶ ἀσφαλοῦς λιμένος τυχεῖν οὐ γάρ φθαρτὰ πάντα καὶ μοχθηρὰ ἔλαχον οἱ ἄνθρωποι, ἔστι δέ τι καὶ θεῖον ἡμῖν θεόπνευστον δημιούργημα, τε περικεχυμένος ἀὴρ ἄρθαρτος ὑπάρχων καὶ διήκων εἰς ἡμᾶς ἀπόρροιαν καιρικὴν ἀθανασίας ἀπονέμει τακτῷ καὶ μεμετρημένῳ χρόνῳ. ἣν ἕκαστος ἡμῶν καθʼ ἡμέραν μελετᾷ γυμναζόμενος λαμβάνειν ἢ καὶ ἀποδιδόναι ζωτικὸν πνεῦμα. καθώς καὶ ὁ θειότατος Ὀρφεὺς λέγει·
  • Ψυχὴ δʼ ἀνθρώποισιν ἀπʼ αἰθέρος ἐρρίζωται.
  • καὶ ἄλλως·
  • Ἀέρα δʼ ἕλκοντες ψυχὴν θείαν δρεπόμεσθα.
  • ἄλλως·
  • Ψυχὴ δʼ ἀθάνατος καὶ ἀγήρως ἐκ Διός ἐστιν.
  • ἄλλως·
  • Ψυχὴ δʼ ἀθάνατος πάντων, τὰ δὲ σώματα θνητά.
  • Ἔνθεν ἐφ᾿ ὅσον ἔχομεν τὴν ψυχὴν κινούμεθα καὶ ὁμιλοῦμεν καὶ πράσσομεν καὶ μηχανώμεθα καὶ ποιοῦμεν ἔργα ἰσόθεα· ὁπότε δʼ εἰς τὸν ἀέρα ἀναδράμῃ χρέος, πρόκειται σῶμα νεκρὸν ἄναυδον κατὰ διαδοχὴν ἑτέρῳ πνεῦμα συγχεχωρηκὸς κενὸν [*](1 an 〈καὶ πλανητκὰς〉 τῶν ἐντ.? 2 ἀναλυόμενον S 6 συγκεκοσμϊ- μένος S 9 κενῶς οὐτε ματέαως ἄθλων S an οὔτε μὴν? 11 περιττῶν Wendl.] ὑπὲρ τῶν S 13 excidit ailquid post ὡς ( ὡς ἔνι μάλιστα vel sim.) ὡς] ὅλως Wendl. 15 κριμάτων Sa 16 συνεμφυρὴς S 19 fort. ἡμῖν 〈καὶ〉 25 ἀπόρροι S μερικὴν Wendl. 21 ἀπονέμειν S 25 ἄλλων S 26 δρεπόμεθα S 34 ἑτέρας ut vid. S)

    331
    εἱμαρμένης δημιούργημα οὐδενὸς ὂν δεκτικόν τῆς γάρ φύσεως ἀναλυθείσης εἰς τὸν οἰκεῖον τόπον ἐλέγχεται τότε θνητὸν σῶμα.

    Ὅθεν τοῦ θεοῦ συνεργοῦντος ἀνεῦρον ταῦτα σκότει τεθησαυρισμένα· καί μοι κατʼ ἀρχάς μὲν δαψιλὴς λόγος συνεμπεσὼν ἀπορρήτους ἀμεταδότους τάς ὑφηγήσεις διαφυλάσσει διὰ πολλοὺς τῶν ἀναξίων· ἵνα δὲ μὴ δόξω κατήγορος μείζονι ψόγῳ περιπίπτειν καὶ τάς ἑτέρων αἰτίας ἀνάπτεσθαι, ἔδοξέ μοι μή κατεζητημένως μηδὲ ἐπεσκοτισμένως ταύτῃ τῇ βίβλῳ μυστικῶς προτάξαι τὰ δοκοῦντα κεφάλαια εἰς συμπλήρωσιν τῶν προσυντεταγμένων καὶ ἀτρεκῆ σαφήνειαν διὰ πολλῆς συνέσεως τοῖς γε νοῦν ἔχουσιν· ὅπως διὰ τούτων οἱ ἀμαθεῖς καὶ θεομάχοι πίστιν ἐνεγκάμενοι καὶ ἑταῖροί γε τῆς ἀληθείας γενόμενοι ὑπαρκτὴν καὶ σεβάσμιον τὴν ἐπιστήμην καταλάβωσιν.

    Περὶ μὲν οὖν τοῦ κλήρου τῆς τύχης καὶ τοῦ δαίμονος τοῖς ἔμπροσθεν ἡμῖν δεδήλωται· καὶ νῦν δὲ ἐπάνιμεν εἰς αὐτούς διαβεβαιούμενοι δυναστικούς καὶ κραταιούς τόπους. ὅνπερ γάρ τρόπον ἐπὶ τοῦ κοσμικοῦ περιπολίσματος ὁ παντεπόπτης Ἥλιος ἀκαμάτοις φοραῖς δινούμενος καὶ μακροῦ αίῶνος χρόνον διῖππεύων τὰς τῶν ἀστέρμν χορείας ἀλλεπαλλήλοις δρόμοις ἀποκαθίστησι καὶ ἀποχωρίζει, τροπάς τε καὶ καιρούς καὶ φάσεις ποιούμενος, ἀρχόμενος ὅθεν ἔληξεν καὶ λήγων ὅθεν ἄρχεται, τὰς δὲ ψυχάς τῶν ἀνθρώπων θέλγων καὶ διεγείρων αἴτιος δόξης καὶ πράξεως καὶ πάσης προκοπῆς τυγχάνει, ὁμοίως δὲ καὶ ἡ Σελήνη Τύχη τοῦ κόσμου ὑπάρχουσα καὶ ὑπὸ τῆς ἡλιακῆς δυνάμεως αὐξομειουμένη τάς φάσεις ποιεῖται καὶ τάς τῶν ἀέρων μεταβολὰς καὶ τούς καρπούς πεπαίνουσα τοῖς ἀνθρώποις ζωῆς παραιτία γίνεται, τῳ αὐτῷ τρόπῳ καὶ ἐπὶ πάσης γενέσεως σκοπεῖν δεήσει τὸν κλῆρον τῆς τύχης καὶ τοῦ δαίμονος, ποίοις μέρεσι τοῦ [*](1 corpus fato subiectum est, anima huic dominio exempta secundum dog- ma Posidonianum (Manil. IV 390, 407). Cf. De orac. chald. 60; Reitzenstein Poimandres 102 6 ἀπειράτους S opusne 〈καὶ〉 ἀμετ.? 7 an κατ. 〈γενόμενος) 8 ἀναπτεροῦσθαι S, corr. Wendl. 8 sq. καταζητημένως μ. ἐπισκοτισμένως S 15 in mg. β S 16 τόπων S 19 possis 〈εἶναι τοὺς〉 τόπους 20 an περιπολήματος ut 259, 20? 24 λέγων S1 25 cf. Od. ω 3 sq.)

    332
    κόσμου ἀπερρύησαν. πρὸς μὲν γάρ τὸν ἀποτελεσματικὸν λόγον, ἐὰν τοῖς χρηματιστικοῖς ὦσι ζῳδίοις καὶ ὑπὸ ἀγαθοποιῶν μαρτυρῶνται, ἐμπράκτους καὶ ἐνδόξους καὶ εὐπόρους τάς γενέσεις ἀποτελοῦσιν· μάλιστα ἐὰν ἀρσενικοῖς ζῳδίοις οἱ κλῆροι ἐμπέσωσιν καὶ οἱ κύριοι ἀρσενικοῖς ἤ θηλυκοῖς οἴκοις καὶ χρηματίζοντες ἐπιθεωρῶσι τὸν τόπον, μείζονάς τε καὶ ἐπισήμους καὶ ἀπροσδοκήτως προκόπτοντας καὶ εἰς ἀνυπέρβλητον τύχην χμροῦντας. ἐὰν δὲ οἱ μὲν κλῆροι ἀρσενικοῖς ὦσι ζῳδίοις, οἱ κύριοι δὲ αὐτῶν θηλυκοῖς ἀχρημάτιστοι, ὑπὸ κακοποιῶν ἐναντιούμενοι ἢ καθυπερτερούμενοι, πτώσεως ὁ τρόπος δηλωτικὸς καθαιρέσεως τε καὶ ἐνδείας καὶ πάσης αἰτίας ἐπακτικός, δημοσίαις τε καὶ πολυθρυλήτοις ἢ βασιλικαῖς συμπεφυρμένους κακίαις· τῶν δὲ τοιούτων καὶ τέλος εὕρηται κακόν. πρὸς δὲ τούς τῆς ζωῆς χρόνους συγκρινόμενοι οἱ δύο κλῆροι πρός τε τὸν Ηλιον καὶ τὴν Σελήνην καὶ τὴν μοιρικὴν αὐτῶν ἀπόρροιαν πρός τε τὸν ὡροσκόπον καὶ τὸν πλανητικὸν σκοπὸν καὶ τὴν μοῖραν προδηλώσουσι καὶ τούς βιωσίμους χρόνους ἐκ τοῦ διαστήματος, τὴν ἡμίσειαν ἔμπαλιν καὶ ἀνάπαλιν ἐκμετρηθέντες, ἡ προλαβόμενοι τοῦ μεγέθους τῆς ὥρας ἢ ἀπολειφθέντες τούτου, ὡς δύο μοίρας χρηματίζειν τοῦ ζῳδίου ἀνάγκης, τὴν δὲ γένεσιν καίπερ ἐπίκηρον οὖσαν πρὸς τὴν τοῦ κόσμου συμπάθειαν ζωτικὸν ἀναλαβεῖν πνεῦμα. Προσεκτέοι οὖν οἱ τρόποι μυστικῶς καὶ μή παρέργμως ἡγεῖσθαι· ἐκ τούτων γάρ συνοράται καὶ εὐκατάληπτα γίνεται τὰ πολλῷ χρόνῳ καὶ καμάτῳ ἐπισωρεύοντα τοῖς ἀνθρώποις τὴν παρά τούτων ἐνέργειαν. οὐκ ἀσκόπως δὲ ὁ Πετόσιρις περὶ συμπαθείας Ηλίου καὶ Σελήνης λέγει τοῖς ὅροις· εἴτε τὴν ἀπὸ Ἡλίου ἐπὶ Σελήνην καὶ τὰ ἴσα ἀπὸ ὡροσκόπου εἴτε ἀπὸ Σελήνης ἐπὶ τὸν Ἥλιον καὶ τὰ ἴσα ἀπὸ ὡροσκόπου, κατὰ αὐτὸ ἐμπεπτωκότα εὑρήσεις· ὁρᾶταί γε ἔνθεν ὁ διακρατῶν τοῦ ζητουμένου, πρὸς δν τὰ ὁλα τετύχηκεν καὶ συμβήσεται. καὶ ὁ βασιλεὺς λεὺς δὲ τῇ ἀρχῇ τῆς ιγ΄ βίβλου εῖπεν· εῖτ᾿ ἐχομένως δεήσει σαφῶς ἀριθμεῖν ἀπὸ Ἡλίου ἐπὶ Σελήνην· ἔμπαλιν, οἱ δὲ ἀνάπαλιν, ἀπὸ ὡροσκόπου ἰσότητας ποιεῖν [*](5 οἴκοις θηλυκοῖς S 7 προσκόπτοντας S 10 nempe τόπος 11 ὑπακτικὸς Sa 12 κακίας S 18 προσλαβόμενοι S 20 ἐπίκληρον S 22 an τόποι? 28 τὰ] τῶ S 25 παρὰ] περὶ S cf. fr. 19 Riess et supra Π 3 p. 59, 22 30 an potius τε? facile ζησομένου 34 οἱ δὲ ἀνά- παθιν non Nechepsonis verba videntur, sed varia lectio (cf. e. g. Skutsch ap. Heim Incantam. 565 sq), nisi fuit εἶτα δὲ ἀν. ἀπὸ.)
    333
    καὶ τὸν ἀποβάντα κύριον τόπον συνορᾶν, οὗτινος τετύχηκεν ἀστέρος καὶ τίνες τούτῳ πρόσεισιν· ἐκ γὰρ τῇς διὰ τῶν τόπων συμπτώσεως πρόδηλα κρίνειν τῶν γενομένων τὰ πράγματα. καὶ τὰ λέγειν μὲν κύριον τόπον κρατητικὸν καὶ ἔνθεν ὁρᾶσθαι τὰ ὅλα δυναστικόν ἄλλως τε καὶ τοῖς μεταξὺ τῆς διηγήσεως πλειστάκις περὶ τοῦ αὐτοῦ λέγων ἰσχυροποιεῖται, ὅτι εἰ μὲν ἀγαθοποιοὶ ἐπῶσιν ἢ καὶ προσμαρτυρῶσιν, ἀγαθῶν πρόδηλοι καὶ ὑπαρχόντων δοτῆρες εἰσίν εἰ δὲ φθοροποιοί, ἀποβολὰς ὑπαρχόντων καὶ φθίσεως σώματος αἰτίας καὶ λέγειν. εἰ δὲ καὶ γενομένου τινὸς θηλυκῷ τύχη ἡ Σελήνη, ἀνδράσι μὲν γενομένοις οὐκ ἀγαθὴν ἀποτελεῖ φάσιν, γυναιξὶ δὲ ὁμογενέσιν ὑπόστασις· καὶ ἐπὶ Ἡλίου πρὸς τούς ἀρσενικοῖς καὶ θηλυκοῖς ἐσχηκότας τοὺς τόπους καὶ τούς κυρίους. ἐὰν δέ πως οἱ κακοποιοὶ μόνοι ἐπῶσι τοῖς τόποις καὶ προσνεύσωσιν, ἀποτελοῦσιν ἐμπρησμούς, ναυάγια, ἀπὸ ὕψους πτώσεις, θραύσεις μελῶν, αἱμαγμούς, καὶ μάλιστα στερεοῖς ζῳδίοις, ἤ παθήματα ἤ σπασμούς· καὶ ἐπὶ χεῖρον τρέπονται, ὁπόταν καὶ τῶν τόπων κυριεύσωσιν.