Anthologiarum libri
Vettius Valens
Vettius Valens. Anthologiarum libri. Kroll, Wilhelm, editor. Berlin: Weidmann, 1908.
Δοκιμάζειν δὲ χρὴ τούς ἀστέρας ὁποῖοι τυγχάνουσιν. ὅνπερ γάρ τρόπον ἐπὶ τῶν ζωγραφικῶν χριυμάτων ἐκαστον καθʼ ἥν κέκτηται φύσιν ἀνθηρότατον ἢ καὶ διαυγέστατον καθʼ αὐτὸ τυγχάνει καὶ τέρπει τούς ὁρῶντας καὶ χρήσιμον εἰς πολλὰ γίνεται, ἐπὰν δʼ ἕτερον συμφ υρῇ, θολούμενον ἀλλοιοῦται καὶ οὔτε ἐκ φύσεως ὅ ἦν ἔτι ἐστιν οὔτε τὴν τοῦ μιγέντος μόρφμσιν ἐρύλαξεν, ἀλλʼ ἐπʼ ἀμφοτέροις διεψεύσθη ἐπὶ πλάτος καὶ ἀναγκαστικὸν ἀναλαβὸν χρῶμα τυφλόν τε καὶ ἀτερπές, ἐσθʼ ὅτε δὲ ἁρμόζουσαν τὴν μῖξιν ποιεῖσθαι εὐτυχῆσαν εὐκρασίαν καὶ καλλονὴν εἰργάσατο (ἀλλ’ ὅμως ὁ τεχνίτης διὰ πολλῶν καὶ ποικίλων μορφο οῖ τὸν ἄνθρωπον, σκιὰν ἔργου καὶ ἀληθείας ἐνδεικνύμενος) — οὕτως δὲ καὶ οἱ ἀστέρες ὅτε μὲν διαφυλάσσουσι τὴν ἀρχῆς φύσιν κατὰ μόνας ἄντες, ἕτερος δʼ ἑτέρῳ συγκιρνάμενος συσταλάξει καὶ τῆς φύσεως ἰδίωμα. καὶ οὕτως χαλιναγωγοῦντες τὸν ἄνθρωπον μετὰ λύπης καὶ φαυλότητος καὶ συγκρασίας τινὸς ἄγουσι πρὸς τὰ τοῦ βίου πράγματα, οἷς διαθλεύσας ποικίλως καὶ τῆς ἐγκρατείας στέφος λαβών, ὅπερ ἦν οὐκ ὤν, τοῦτο γίνεται. ὅθεν εἰκότως οἶ πα λα ιο ὶ τοῖς χρώμασι τούς ἀστέρας ἀπείκασαν. τὸν [*](2 an θολουμένη? apodosin incipere puto a τὸν ζωτ. χρ. l. 5; nisi praestat ἔστι γὰρ scribere pro εἰ γὰρ 5 vitae tempus ut infestum non usque ad finem perfert 6 an ἀτύζουσα ? 9 in mg. δ΄ V τοιαῦται χροιαὶ V 13 de imagine cf. Firmic. 152, 10 18 nempe ἐπίπλαστον vel. sim. 19 ἀναλαβὼν V 20 εὐτυχεῖσαν ἀκρασίαν V εἰ τύχρ ποιῆσαν Diela verba parenthesi inclusa cur addiderit V ipse neacivit 24 an συναλλάξει? 25 χαλεπαγαωγοῦντες V, cf. VI, 9: . Νέμεσις χαλιναγωγός 27 Cf. Apoc. 2, 10 3, 11; ep. ad Timoth Π 4 8; ep. Ιacob. 1, 12; ep. Petr. I 5, 4 29 de coloribus planetarum cf. Bouche—Leclercq 314 2; Valens I cap. 1)
Δοκοῦσι δὲ οἱ κακοποιοὶ πλεῖον σθένειν τῶν ἀγαθοποιῶν. καὶ γὰρ ὡς τοῦ μέλανος καὶ ῥυπώδους ἡ σταγὼν ἐκχυθεῖσα εἰς λαμπράν χρωμάτων οὐσίαν ἀμαυροῖ τὴν εὐμορφ ίαν, δὲ διαυγὲς πλῆθος ἀτονεῖ βραχύ καὶ μιαῖνον ἐπικαλύψαι, τὸν αὐτὸν τρόπον καὶ ἐπὶ τῶν κακοποιῶν, οἳ οἷς τινες δοκοῦσιν εὐτυχεῖν, γένει βίῳ σώματι δόξῃ εὐμορφίᾳ ἡ τοῖς λοιποῖς, ὅπερ ἐστὶ σπάνιον, οἱ ἐλέγχοντες καὶ ἀφ αιρέται τῶν περικτηθέντων γενόμενοι [*](4 δόματα Va ut vid. (per comp.), δώματα Vb ne δωτήρ quidem aut δὼτμωρ abhorret a Valente 6 fors. ἀγαθῶν aut ἀγαθοποιιῶν 10 β. τελούμενον οκεῖόν τε καὶ ἀρμοστον v 12 διορ. l. e mediam 13 nempe τάς τε τῶν ὐ. αὐ. ἀστ. 14 πολυμερής V 20 δικολογεῖν V 22 in mg. δ΄ V 25 ὡς suppl., ubi in V aliquid deletum πυρώδους ἢ σταγὼν V 26 possis τό τε διαυγὲς 27 nempe del. καὶ 28 οἳ] εαὶ ex ἢ aut contra V 29 ὅπερ ἐ. σπ. non intellego (cf. p. 259, 19), an ὧνπέρ ἐστι σπάνις?)
Εὔτονοι μὲν οὖν ἐπεμβάσεις τῶν ἀστέρων κριθήσονται, ὁπόταν τῶν χρόνων δεσπόζοντες ἐπεμβῶσι τοῖς τόποις ἢ καὶ εἰσὶ τούτων τετράγωνοι ἢ διάμετροι, ὅνπερ τρόπον καὶ ἐπὶ τῶν ἀρχὰς ἢ καὶ ἡγεμονίας λελογχότων ἕκαστος καθʼ ἢν ἐκληρώσατο ὥραν τὴν ἐπέμβασιν ποιησάμενος εὐτονεῖ εἰς τὸ σώζειν ἢ ἀναιρεῖν καὶ οὐδεὶς τὴν τούτου ἀπειλὴν ἢ καὶ πρός τινας εὐεργεσίαν κωλῦσαι δύναται, κἂν πάνυ μείζων γένει βίῳ δόξῃ τυγχάνῃ, ἀλλʼ εἴκει τοῖς τοῦ καιροῦ νόμοις, μέχρις οὖ τὴν ἀρχὴν ἀπόθηται· ἐπὰν δὲ συμπληρώσῃ τὸν χρόνον, παραδιδοὺς ἑτέρῳ τὴν ἡγεμονίαν ἄτονος πρός τε ἀγαθὸν ἢ φαῦλον ἀποκαθίσταται. αἱ μὲν οὖν ἀποτελεσματογραφίαι τῶν παραδόσεων καὶ συγκρατικαὶ πρὸς ἀλλήλους μαρτυρίαι τε καὶ συμπαρουσίαι τοῖς ἔμπροσθὲν ἡμῖν δεδήλωνται· αἷς καὶ προύχρηστέον, ἑκάστου κατὰ τὴν ἰδίαν φύσιν καὶ κατὰ τὸν ἐπιβάλλοντα χρόνον ἐνεργοῦντος καὶ τὸ εἶδος τοῦ ἀποτελέσματος ἐνδεικνυμένου.
Καὶ ταύτην δὲ τὴν διαίρεσιν κωφῶς καὶ εἰκαίως παρερριμμένην διὰ τὰς εἰσόδους αἰνιγματώδεις ἐσχηκέναι δοκιμάσας καὶ ἀνευρὼν καὶ συγκομίσας ὑπέταξα, ὅπως οἱ φιλόκαλοι διὰ πολλῶν εἰς μίαν δύναμιν ἀποτελέσματος κατελθόντες ἐκθειάσωσι τὴν φύσιν, λογισάμενοι διὰ πολλῶν εὐθειῶν ὁδῶν τε καὶ δυσβάτων εἰς ἓν χωρίον κατηντηκέναι.
[*](2 sc. Petosiris an ὑφηγ.? 3 πάντα] aut τεθέντα aut 〈τεθέντα〉 πάντα 5 add. Diels; possis etiam ἔσται καὶ (vel sim.) pro καὶ 7 in mg. ε΄ V 9 εἰσὶ] ἐπὶ V possis ἐπὶ 〈τὸ〉 τούτων τετράγωνον ἢ διάμετρον; at extat ◻οι in V 10 τῶν] τὰς V 18 οὐδὲ V 15 ἀποθουται V (ο et αι ex corr.) 18 συγκρατητικαὶ V 23 in mg. ς΄ V 25 εἰκέως V 29 possis εὐρειῶν)Ἔστω οὖν ἡμῖν λόγος ἐπὶ μὲν τῶν ἡμερινῶν γενέσεων λαμβάνειν ἀφέτην Ἥλιον, ἐάνπερ ἦ καλῶς κείμενος, ἐπὶ δὲ τῶν νυκτερινῶν Σελήνην, ἐπεὶ καθώς προγέγραπται ἡμῖν ταῖς ἐπικρατήσεσιν, ἐκεῖνον χρὴ κρίνειν ἀφέτην τῶν ἡμερινῶν καὶ νυκτερινῶν τὸν καλῶς κείμενον. ἐὰν δὲ κατʼ ἀμφότερα παραπέσῃ τὰ φῶτα, ὁ μετὰ τὸν ὡροσκόπον εὑρισκόμενος ἀστὴρ πρῶτος μεριεῖ τοῦς χρόνους καὶ δεύτερος ὁ μετʼ αὐτὸν κείμενος καὶ ἐξῆς οἱ λοιποί.
Ὑποδείγματος χάριν τῆς διαιρέσεως τῆς δεκαετηρίδος καὶ μηνῶν θʼ ἔστω Ἥλιος ἀφέτης. λήψεται αὐτὸς ἔτη δέκα μῆνας θ΄, καὶ μετʼ αὐτὸν ἐξῆς ὁ κείμενος ἀστὴρ ἐπὶ τῆς γενέσεως κατὰ τὴν τοῦ ζῳδιακοῦ κύκλησιν ἔτη καὶ μῆνας θ΄, καὶ μέχρις οὐ ἐὰν ἐπιδέχηται ὁ ἀριθμὸς τῶν ἐτῶν διδόναι τοὺς ἐνιαυσιαίους χρόνους. ἐπεὶ τούς περιοδικούς ἑκάστου ὡριαίους ἡμερησίους μηνιαίους συναναλαμβάνειν χρὴ τοῖς ἐνιαυσιαίοις καὶ συγκρίνειν τόν τε καθολικὸν τῶν χρόνων δεσπόζοντα καὶ τὸν τῶν μηνιαίων καὶ τῶν ἡμερῶν τε καὶ ὡρῶν τούς τε κύκλους, πόσοι ἦσαν καὶ τίς ἀπὸ τίνος δέχεται τὸν κύκλον καὶ τὴν ἐβδομάδα. ρὕτως γὰρ ἀνακυκλούμενοι οἱ χρόνοι κάν εἰς τούς αὐτοὺς καταντῶσιν ἀστέρας, οὐ μέντοι ἐκ τῶν αὐτῶν ἑβδομάδων οὐδὲ τῶν αὐτῶν κύκλων ἕτερος δʼ ἑτέρῳ κύκλῳ συναρμοζόμενος κατὰ τὴν ἀκολουθίαν τοῦ χρόνου τάς τῶν ἀστέρων ἐναλλοιοῖ δυνάμεις, καὶ γίνεται ὁ αὐτὸς ἀστὴρ ὁτὲ μὲν ἀγαθῶν αἴτιος ὁτὲ δὲ φαῦλος κατὰ τὴν τοῦ παραδιδόντος καὶ παραλαμβάνοντος ἐνέργειαν καὶ διάθεσιν οἰκείαν ἢ ἐναντίαν. προβλέπειν δὲ δεῖ τούς ἐνεστῶτας καὶ μέλλοντας χρόνους καὶ σκοπεῖν, κάν μὲν εἰς ἀγαθοποιούς χυρῶσι, προλέγειν ἀγαθόν, κἀν ἔτι διακατέχῃ ὁ κακοποιὸς ἐλάχιστον χρόνον προμαραίνεται γὰρ ἡ τοῦ κακοποιοῦ δύναμις ὑπὸ τῆς τοῦ παραλαμβάνοντος ἀστέρος ἀγαθοποιίας προκατασκευάζοντος ἀφορμάς ποικίλας, φιλίας συμπαθείας συστάσεις εὐημερίας δόξας ὠφελείας καταθυμίων συντέλειαν. ἔσθ’ ὅτε μὲν οὖν καὶ μυστικαῖς πράξεσιν ἡ ἀπορρήτοις ἢ παραβόλοις μολύνας εὐτυχίαν εἰργάσατο, ὡς τούς γενομένους ἥδεσθαι ἢ μέσως φέρειν ἐφʼ οἷς πρότερον ἤχθοντο καὶ μετανοεῖν ὡς μάτην ἀπολέσαντας ἄπρακτον χρόνον, ὁμοίως δὲ καὶ ὁπόταν ἀγαθοποιῶν εἰς κακοποιούς χωρῶσιν οἱ χρόνοι, εἰς ἔχθραν καὶ ἀτιμίαν καὶ προδοσίαν καὶ ζημίαν καὶ κίνδυνον προσλαμβάνονται [*](4 add. Raderm. 12 κύκλησιν] notae ln V ad explicandum difficiles 14 ἐπὶ V 19 nempe καὶ 20 οὐδε] σὐ V 21 συναμοζομένω Va, συναμοζόμενος Vb 25 καὶ σκοπεῖν otiosum 27 fors. del. ὁ 32 παραθόλοις V ὡς τοὺς] είς τοῦ V 33 ἀμέσως V)
Ἔστω δὲ ἡμῖν ἐπὶ ὑποδείγματος γένεσις, ἵνα συντομώτερον τὴν εἴσοδον ἐνδειξώμεθα. Σελήνη Ιχθύσι μοίραις ιή . Ἀχροδίτη Κριῷ, Ζεὺς Ζυγῷ, Κρόνος ὡροσκόπος Τοξότῃ, Ἄρης Ὑδροχόῳ. Ἥλιος Ὑδροχόου ἀρχαῖς, ὁρμῆς Ιχθύσιν· οὕτως γὰρ διέκειντο ἐφεξῆς. ζητοῦμεν ἔτη νβ΄ καὶ τοῦ νγʼ Παϋνὶ ιέ ἐπεὶ οὖν ἐπὶ ταύτης τῆς διαιρέσεως αἱ ἡμέραι καὶ οἱ κύκλοι πρὸς τξ΄ ἡμέρας τὴν πραγματείαν ἔχουσι, τὰ δὲ γενεθλιακὰ ἔτη πρὸς τὸν τξε΄ δ΄ , ἔλαβον τῶν ὁλοκλήρων ἐτῶν νβ’ τὰς ἀνὰ ε’ δʼ γίνονται σογ΄ καὶ ἀπὸ Μεχίρ ιβ΄ ἕως Παϋνὶ ιε΄ γίνονται ρκδ΄ καὶ ὁμοῦ γίνονται ἡμέραι τϥξ΄ . ἀφεῖλον κύκλον τξ΄ , λοιπαὶ ἡμέραι λζ΄ . ἐκρίθη οὖν νυκτερινῆς οὔσης τῆς γενέσεως Σελήνη, ὑπόγειος οὖσα θηλυκῷ ζῳδίῳ τριγώνῳ συναιρετιστοῦ καὶ οἰκείως κειμένη, ἀφέτης τῶν καθολικῶν χρόνμων. πρώτη οὖν ἔλαβεν ἐκ τῶν προκειμένων ἐτῶν ἔτη ί μῆνας θʼ, εἴθ’ ἑξῆς Ἀφροδίτη Κριῷ ἔτη μῆνας θ΄, εἶτα Ἀξῆς Ζεὺς Ζυγῷ ἔτη ί μῆνας θ΄, εἶθ’ Ἀξῆς Κρόνος Τοξότῃ ἔτη ί μῆνας θ΄· γίνονται κύκλοι δ΄ ἔτη μγ΄ . μετʼ αὐτοὺς ἐξῆς ἀκολουθεῖ Ἄρης· τούτου ὁ κύκλος ἔτη ί μῆνες θ΄ εἰς συμπληρῶσιν ἐτῶν νγ΄ καὶ μηνῶν θ΄, ἐπεὶ οὖν ὑπὲρ τὸν προκείμενον χρόνον καὶ ζητούμενον ὑπερβάλλει ὁ ἐνιαύσιος χρόνος, εἰς τὸν μηνιαῖον κατέδραμον καὶ ἔδωκα αὐτῷ τῳ Ἄρει τῷ κυρίῳ τοῦ κύκλου μῆνας ιέ , προσθεὶς δὲ τῷ συντελεσθέντι τετάρτῳ κύκλῳ ἐτῶν διʼ ἀριθμοῦ μγ΄ καὶ ἐγένοντο ἔτη μδ΄ μῆνες γ΄ . εἶτα Ἡλίῳ ἔτος α΄ μῆνας ζ΄, εῖτα Ερμῇ μῆνας κ΄.. εἶτα Σελήνη μῆνας κε΄ . εἶτα Ἀφροδίτῃ μῆνας ή , εῖτα Διὶ μῆνας ιβ΄ καὶ γίνονται ἔτη να΄ καὶ μῆνες γ΄ . ἐξῆς Κρόνος λαμβάνει μῆνας λ΄ εἰς συμπλήρωσιν τοῦ Ἀρεικοῦ κύκλου ἐτῶν νγ΄ καὶ μηνῶν θ΄·· ἐπεὶ οὖν καὶ οὖτος ὖ χρόνος ὑπερβάλλει τὸν προκείμενον, εἰς ἡμέρας ἀνέλυσα οὕτως· ἕως τοῦ Διὸς συνήγετο ἔτη να΄ μῆνες γ΄· ἀνέλαβον τὰς λοιπὰς ἡμέρας τοῦ νβ΄ ἔτους σο΄ καὶ τοῦ νγ΄ τξ΄ καὶ τοῦ νδ΄ ἔτους ἡμέρας λζ΄ καὶ νίνονται ὁμοῦ ἡμέραι χξζ΄ Κρόνου τοῦ ἀπὸ Ἄρεος παραλαμβάνοντος. [*](10 ιβ΄ Va (pro νβ΄ ) παυνὶ] ἰουνίω superscr. V 12 γενεθλικὰ V 13 νγ΄ Va 17 Pisces trigonum sunt Veneris, quae item ac Luna nocte gaudet possis ἀφέτις 21 αὐτοὺς] μύτὸν Va, αὐτῶν Vb 22 μῆνας V 26 ὲ fors. del. 27 μῆνες V 29 sq. μῆνας V 31 νγ΄] γ΄ V 34 νγ΄ ] τέ V 35 τοῦ] καὶ V)