De venenatis animalibus eorumque remediis

Philumenus

Philumenus, De venenatis animalibus eorumque remediis, Wellmann, Teubner, 1908

ὁ δὲ κεράϲτηϲ, καθὼϲ οἱ θηριακοὶ ἱϲτοροῦϲιν, μέγεθοϲ ἔχει πήχεοϲ 1 ἑνόϲ, ὁ δὲ μείζων πηχῶν δύο, τῷ δὲ χρώματί ἐϲτι ψαμμώδηϲ, λελεπτιϲμένοϲ κατὰ τὴν οὐράν. ἀποφύϲειϲ δὲ ἔχει ἐπὶ τῆϲ κεφαλῆϲ δύο, ὡϲ ὁμοιοῦϲθαι κέραϲιν, ἀφ’ ὧν δὴ καὶ κεράϲτηϲ ἐκλήθη. τὰ δὲ κατὰ τὴν κοιλίαν μέρη πεφολίδωται ϲτοιχηδόν, ὅθεν ἐν τῷ ἕρπειν ἦχον ἀποτελεῖ ϲυριγμῷ ὅμοιον ἐκ τῆϲ ἀντερείϲεωϲ τῆϲ πρὸϲ τὴν ἄμμον· πλαγίωϲ δὲ καὶ οὐκ ἐπ’ εὐθείαϲ ἕρπει.

ϲυμβαίνει δὲ τοῖϲ ὑπὸ τούτου δηχθεῖϲιν ἐπανάϲταϲιϲ τοῦ δήγματοϲ 2 ϲκληρά, ὡϲ ἥλου κεφαλή· ἰχὼρ δὲ ἐκρεῖ οἰνωπὸϲ ἢ μελαινόμενοϲ, κιρϲοειδὴϲ δὲ γίνεται περὶ τὸ ϲύγκριμα ὅλον· καὶ τὸ μὲν αἰδοῖον τείνεται, ἡ δὲ διάνοια ἐξίϲταται, ὀφθαλμῶν τε ἀμαύρωϲιϲ ἐπιγίγνεται· ὡϲ ἐπὶ πλεῖϲτον δὲ ἕωϲ ἐννέα ἡμερῶν παρατείνουϲιν οἱ πληγέντεϲ.

ἁρμόζει δὲ καὶ τούτοιϲ ἀκρωτηριαϲμόϲ, εἰ ἐνδέχεται· εἰ δὲ μή, 3 περιϲαρκιϲμὸϲ ἕωϲ ὀϲτέου καὶ καῦϲιϲ. βοηθοῦνται δὲ καταπλάϲμαϲι τοῖϲ ἐπὶ τῶν ἐχεοδήκτων εἰρημένοιϲ καὶ ποτοῖϲ, ἰδίωϲ δὲ ἐπὶ τούτων καϲτόριον μετὰ μελικράτου δίδου πιεῖν, ἢ ῥεφάνου ϲπέρμα μετ’ οἴνου, ἢ ὀπὸν Κυρηναικὸν ϲὺν μελικράτῳ. ϲυνενώϲαϲ δὲ καϲτόριον ἐλαίῳ ϲυνάλειφε· ἅλαϲ δὲ λεῖον κεδρίᾳ ἀναλαβὼν κατάπλαϲϲε ἢ κρομμύοιϲ λείοιϲ μετ’ ὄξουϲ.

καταντλητέον δὲ αὐτοὺϲ | ὄξει θερμῷ 4 κατὰ τῆϲ πληγῆϲ, καὶ δοτέον ῥεφανίδαϲ ὠμὰϲ καὶ ὕδωρ πολὺ πιόνταϲ ἀναγκάζειν ἐμεῖν, εἶτα μετὰ τὸν ἔμετον προποτιϲτέον Αἰθιοπικοῦ κυμίνου καὶ ϲμύρνηϲ ὀλίγον καὶ διαλείπειν, εἶτα πάλιν δοτέον ῥεφανίδαϲ καὶ πράϲα καὶ ἐπιπιεῖν οἶνον κεκραμένον πολὺν ἁθρόωϲ καὶ ἀναγκάζειν ἐμεῖν·

μετὰ δὲ τὸν ἔμετον ὀριγάνου τῆϲ κόμηϲ κεκομμένηϲ ϲὺν οἴνῳ 5 [*](5 SIM Nie. Th. 258 sq. (ex Apollod); Pi. n. h. VIII 85 (ex Apollod.): Isid. XII 4.18.) [*](5 EXC. Aet. XIII 28.) [*](13 SIM. Ps. D. 16 (72); Paul. Aeg. V 19.) [*](18 SIM Ps. D. 33 (90); Ael. Pr. (fol. 480v).) [*](2 ἡμεροϲπέρματοϲ P: correxi coll. D) ὁξίβαφον P 4 πίϲϲαν D: πίοϲεν P ἀποκλύζοντα D: ἀποκλύζονταϲ P 6 πήχυοϲ ᾱ P: correxi. 11 ῆχον addidi ex Aet. ϲυριγμῷ Ae.t : ϲυριγμὸν P ἀντερήϲεωϲ P: cor- rexi: 12 πλαγίωϲ scripsi Aetio duce: μαγεῖα P ἐπ’ addidi, κατ’ εὐθὺ Aet. 15 τείνεται D. γίνεται P 17 θ P παρεκτείνουϲιν Aet.: fort. recte 19 fort. δὲ καὶ 20 εἰρημένουϲ addidi. ex: Aet. 22 ϲυνετώϲαϲ P: correxi. ἄλειφε δὲ ϲυλλειώϲαϲ ἔλαιον καὶ καϲτόριον Pr. 25 ῥεφνίδαϲ P: correxi post ὠμὰϲ fort. (addendum πλείϲταϲ coll. Pr. ἐϲθιέτω δὲ ραφανίδαϲ πλείϲταϲ 27 διαλείπειν P)

26
[*](18 5) δίδου. ἐϲθιέτω δὲ καὶ ταριχηρὰ κρέα μετὰ ἄρτου ξηροῦ καὶ οἶνον πινέτω, ἄχρι ἂν ἐπὶ τὴν οὔρηϲιν ἀχθῇ τὸ αἴτιον. τοῖϲ δὲ καταπλάϲμαϲιν ϲυνεχέϲιτερον χρηϲτέον.

1 παραδίδωϲιν δὲ ἡμῖν ὁ αὐτὸϲ Ἀπολλώνιοϲ ἐν τοῖϲ Εὐπορίϲτοιϲ βοηθήματα πρὸϲ πρηϲτῆραϲ καὶ ἕρπηταϲ· οὐχ ηὗρον δὲ παρὰ τοῖϲ θηριακοῖϲ τὰ γένη ταῦτα τῶν ζῴων, μόνα δὲ τὰ βοηθήματα ὑπογράψω, ὡϲ ηὗρον παρὰ τῷ Ἀπολλωνίῳ.

2 ἔϲτι δὲ τάδε· πρὸϲ μὲν πρηϲτῆραϲ ἀδράχνῃ καὶ ἀλφίτοιϲ καταπλάϲϲειν, ἢ ἀμπέλου φύλλα ἑφθὰ μετὰ μέλιτοϲ, ἐϲθίειν δὲ τάριχον ὠμὸν καὶ πίνειν ἀκρατέϲτερον οἶνον καὶ κελεύειν ἐμεῖν. πρὸϲ δὲ ἕρπηταϲ τὸ μὲν δῆγμα καταντλητέον ὕδατι πολλῷ θερμῷ, καταπλαϲτέον δὲ ἀλεύρῳ κριθίνῳ μετ’ ὄξουϲ ἡψημένου, ποτιϲτέον δὲ οἴνῳ κεκραμένῳ ἢ ὄξει.

ἡ δὲ διψὰϲ καλεῖται ὑπ’ ἐνίων θηριακῶν καύϲων ὄφιϲ. ἔϲτι δὲ κατὰ τὸ μέγεθοϲ πήχεοϲ ἑνόϲ, ἐκ παχέοϲ ἐπὶ λεπτὸν ἠγμένη· περιἐρρανται δὲ καθ’ ὅλον τὸ ϲῶμα μελαίναιϲ ϲτιγμαῖϲ καὶ κιρραῖϲ, ἔχει δὲ τὴν κεφαλὴν ϲτενοτάτην.

2 τοῖϲ δὲ δηχθεῖϲιν ὑπ’ αὐτῆϲ παρέπεται ἃμα τῇ δήξει οἴδημα, φλεγμονὴ ἀντίτυποϲ. κοινὰ μὲν οὖν ταῦτα καὶ ἄλλοιϲ --- διὰ δὲ ταῦτα ὀρεκτικώτεροϲ ὁ πάϲχων γίνεται πολ καυϲούμενοϲ, πλείονοϲ δὲ μεταλαμβάνων ποτοῦ, οὐδὲν ἐκκρίνει οὔτε δι’ οὔρων οὔτε δι’ ἱδρώτων οὔτε δι’ ἐμέτων. ἀπόλλυνται οὖν κατὰ δύο αἰτίαϲ, ἢ δίψῃ πολλῇ πιεζόμενοι, εἰ μὴ λαμβάνοιεν ποτόν, ἢ λαμβάνοντεϲ ποτὸν ἀπὸ πολλῆϲ πληρώϲεωϲ ἢ κατὰ τοὺϲ βουβῶναϲ κάτω ἢ πρὸϲ τῷ ἐπιγαϲτρίῳ ὡϲ ἐπὶ ὑδρωπικῶν τῶν καθ’ ὑπέρχυϲιν ῥηγνυμένων.

3 βοηθοῦνται δὲ καὶ οὗτοι τοῖϲ ἐπ’ ἐχεοδήκτων είρημένοιϲ, ὡϲ [*](4 SIM. Ael. Pr. (fol. 480r); Isid. XII 4,16.) [*](14 SIM Nic. Th. 334 (ex Apollod.); Sostr. (Ael. n. a. VI 51); Gal. XI 234.) [*](14 EXC. Aet. XIII 22.) [*](19 SIM Ps. D. 13 (71): Paul. Aeg. V 16.) [*](27 SIM. Ps. D. 30 (88). Paul. Aeg. V 16.) [*](4 ιθ addidi ἕρπητεϲ] ὅπητεϲ (ut semper) P: correxi coll. Pl. XXX 116 6 οὐκ P: correxi descriptionem presteris habet Pr. 8 τάδε addidi 9 κατα- πλάϲαι P: correxi 15 καύϲων] καῦϲιϲ P: καῦϲοϲ Aet. et D: καύϲων A et Sostr. (Ael. l. s.): correxi 16 ᾱ P 20 lacunam signavi; versus unus intercidisse videtur, quem e D Aet. A sic expleas ἰδίωϲ δὲ παρακολουθεῖ δίψοϲ ἐπιτεταμένον ἰϲχυρῶϲ 21 post ὀρεκτικώτεροϲ suppleas ποτοῦ 24 πιεζόμενοϲ P: correxi, φλεγόμενοι Aet. ἢ λαμβάνοντεϲ ποτὸν addidi ex Aet. 25 βῶναϲ (βου superscr. pr. m.) P 25–26 γαϲτρίω (ἐπὶ sunerscr. pr. m.) P 26 κατυπερψευ- ϲιν P: correxi 27 τοῖϲ addidi)

27
ἴϲτορεῖ Ἀπολλὠνιοϲ ἐν τοῖϲ Εὐπορίϲτοιϲ. ἐν δὲ τοῖϲ Ϲτράτωνοϲ [*](20 3) οὐ κεῖται περὶ διψάδοϲ. ὡϲ δὲ παρὰ τοῖϲ θηριακοῖϲ ηὕρομεν, ἰδίωϲ ἐπὶ τούτων φαϲὶν τοῖϲ διουρητικοῖϲ βοηθήμαϲι χρῆϲθαι, ὡϲ τῷ ἀφεψήματι τοῦ ϲελίνου, νάρδου καὶ κιναμώμου καὶ τῶν ὁμοίων, καὶ προϲδιδόνταϲ ἔλαιον ἐμεῖν ἀναγκάζειν· χρῆϲθαι δὲ καὶ κλυϲμοῖϲ.

ἐπὶ δὲ 4 τῶν εὐτόνων καὶ φλεβοτομίαν παραληπτέον, κατὰ δὲ τῶν πεπληγμένων μερῶν ἄϲβεϲτοϲ μετ’ ἐλαίου ὠφελεῖ καταπλαϲϲομένη, καὶ ἄλλαιϲ δὲ ἐπιϲπαϲτικαῖϲ δυνάμεϲιν οἰκείωϲ ἔϲτι χρῆϲθαι, ὡϲ τῇ δι’ ἁλῶν καὶ τῆ διὰ δαφνίδων καὶ τῇ λευκῇ καὶ ταῖϲ ἐπὶ κυνοδήκτων γεγραμμέναιϲ.

τὰ ζῷα ταῦτά ἐϲτι μὲν κατὰ χρόαν ψαμμώδη, κατὰ δὲ μέγεθοϲ 1 παλαιϲτῶν τριῶν, ἀγόμενα μὲν εἰϲ μικρὸν καὶ μείουρον. ἕρπει δὲ ἐπ’ εὐθεῖαν καὶ βραδέωϲ, καθ’ ὅλον δὲ τὸ ϲῶμα διακεκόϲμηται ϲτιγμαῖϲ πολλαῖϲ λευκαῖϲ καὶ μελαίναιϲ. λέγεται δὲ καὶ πεφολιδῶϲθαι τραχυτάταιϲ φολίϲιν, ἐν δὲ τῇ πορείᾳ ἦχον ἐξακούεϲθαι ϲυριγμοῦ παραπλήϲιον.