Περὶ ἰδεῶν λόγου

Εἴπερ ἄλλο τι τῷ ῥήτορι τὰς ἰδέας οἶμαι τοῦ λόγου 1 τῶν ἀναγκαιοτάτων εἶναι γινώσκειν, ὅπῃ ποτὲ ἔχουσι καὶ ὅπως γίνονται. καὶ γὰρ τὸ τὰ τῶν ἄλλων εἰδέναι κρίνειν, καθʼ ὅ τι τε καλῶς ἂν ἔχοι καὶ ἀκριβῶς καὶ καθʼ ὅ τι μή, εἴτ’ οὖν τῶν ἀρχαίων εἴη τινὸς εἴτε καὶ τῶν νεωτέρων, οὐκ ἄνευ τῆς περὶ ταῦτα ἐπιστήμης γένοιτ’ ἄν· εἴτε καὶ αὐτός τις γενέσθαι βούλοιτο λόγων ἐργάτης καλῶν τε καὶ γενναίων καὶ παραπλησίων τοῖς τῶν ἀρχαίων, τό γε τῆς ἐπιστήμης ταύτης ἀναγκαιότατον, εἰ μέλλοι μὴ σφόδρα πόρρω τἀκριβοῦς τις ἀπενεχθήσεσθαι. ἡ γάρτοι μίμησις καὶ ὁ ζῆλος ὁ πρὸς ἐκείνους μετὰ μὲν ἐμπειρίας ψιλῆς καί τινος ἀλόγου τριβῆς γινόμενος οὐκ ἂν οἶμαι δύναιτο τυγχάνειν τοῦ ὀρθοῦ, κἂν [*](P ═ PaPc (p. 386,8—387,23 Sp.: Vh pro Pa; folium deest Pa)) [*](V ═ VcAcBa (p. 417, 28 Sp. usque ad finem: Sf pro Ba)) [*](1—3 de titulo v. Praef. 4 καὶ ante τὰς add. Ac, Syr., m.2Vc m.po.P 5 ὅπη ποτὲ PcAc, Syr., (πο er.) Pa; ὅπ⌊η m.po.; ex ως?⌉ τε Vc; ὅπως τε Ba 8 τινὸς εἴη εἴτε (καὶ om.) Ac 10 τῶν λόγων Ac 18 πόρρω τἀκριβοῦς τις Ac, (τοῦ ἀκρ.) Syr., (om. τις) VcBa; τ’ ἀκριβοῦς τις πόρρω P 15. 16 γενό- μενος Pc)

Μέλλων δὲ ἐπʼ αὐτὸ χωρεῖν ἤδη τὸ διδάσκειν περὶ ἑκάστου τούτων, τοσοῦτον προδιορισάμενος αὐτὸ ποιήσω, ὅτι νῦν ἐστιν ἡμῖν οὐ περὶ τῆς Πλάτωνος ἢ Δημοσθένους [*](2 σφάλοι Vc 5 ἔχη Pa; ἔχοι PcAc 6 ἁμαρτάνοι Pa; ἁμαρτάνοι (η m.2) Vc; ἁμάρτοι PfSc 7 πλείονι PAc, (m.2 γρ´ καὶ πλεῖον) Ba, (πλειόνως m.po. supr.) Vc 9 Syr. 1 p. 6, 6 su- spicatur haec ex Dion. Hal. Π. μιμ. petita esse; cf. Dion. II 1 p. 201 Us. 10 ἂν Ac; om. PVcBa 12 οὕτως (δὲ om. m.1) Vc 16 ὄντα om. Ac 17 cf. p. 8, 11 sim. 18 παραγίνεσθαι Pa V 20 γενήσεσθαι λογικοῖς Pc 22 αὐτὸ προδιωρισμένος (γρ προδι- ορισάμενος) P (alt. v. l. γρ προσδιορισάμενος Pa) | ἀυτὸ, ους m. po. supr., Pa; om. PbVa)

Ἐστιν οὖν ὁ μάλιστα παρὰ τοὺς ἄλλους τοῦτον μεταχειρισάμενος τὸν τρόπον τὰ περὶ τοὺς λόγους καὶ καταποικίλας τὸν αὐτοῦ διηνεκῶς οὐκ ἄλλος τις κατʼ ἐμὴν δόξαν ἢ Δημοσθένης· διὰ τοίνυν τούτου καὶ τῶν παρὰ τούτῳ λεκτέον ἂν εἴη δήπουθεν καὶ περὶ τῶν ἄλλων ἰδεῶν ἀπασῶν τοῦ λόγου. ἐπιτιμήσῃ δὲ μηδεὶς μήτε τῇ [*](1 ἢ τοῦ δεῖνος om. Syr. 2 p. 398 sq Sp. 4 ἐστι om. V 9 ποικίλως V, Syr.; om. m 1Pa; ποικίλως (ω m. po. supr.) Pc 10 συμμιγῆ V, Syr, m. 2Pc 15 τῶν om Pc, Syr 16 οὐ Vc Ba, m po P: ὡς Ac, m 1P, m 2Vc Ba; P mg τοτὲ (ποτὲ Pa) δʼ αὖ οὐ ποιητικός; Syr. 1 p. 10, 3 ὡς ποιητικός (cod. S οὐ, supr. ὡς), sed addit ὡς οὐ ποιητικὸν δέ καὶ γὰρ τὴν οὔ ἄρνησιν τῷ ῥητῷ προσετίθεσαν κτλ 19 τοῖς ἄλλοις m.1Vc Ba 22 cf l. 10; τού- του, v l. τοῦτο, Sic 24 ἐπιτιμήσῃ Ac; -σειε Pc; -σ⌊η⌉ Pa, (ex ει m 2) Ba; -σει Vc)

Φημὶ τοίνυν, ὅτι τὸν Δημοσθενικὸν λόγον τὰ ποιοῦντά ἐστιν, εἰ μέλλοι τις ὡς ἕν ἅπαντα ἀκούσεσθαι, τάδε· σαφήνεια, μέγεθος, κάλλος, γοργότης, ἦθος, ἀλήθεία, [*](1 τοῦ⌊το m po suppl ⌉Pa ἠδύναντο c 2 λέγω δὴ Ac 3 καὶ τῶν Vg γράψαι Ba,(συγ m 2)Vc 6 τοῦ supr. Pa; om. Ac 8 τὸ om. Md 9 p 216, 16 ⌊καὶ om. Vf 10 σαφῶς διδάξαι Vc Ba 18 τὰς ἀρχὰς Vc Ba 15. 10 δύναται V, Syr. 18 ὑπό⌉σχ m.1 εσις Pd, cf Dem. 4, 15. Anon W VII 34, 21; ὑπόσχεσις, θ supr. m 2, Of: ὑπόθεσις PV 22 ἓν ἅπαντα Ac, Syr., m po. Vc, v l. m 2 Ba; ἔν ἅπαν P; ἐν ἅποσιν Vc Ba 23 cf 225, 9; «ἀλήθεια genus hic est cum ceteris, infra p 350, 30 tertia est species τοῦ ἤθους, cf. p. 375—384, ut ἀλήθεια hic aut vacet, aut parum sibi constet autor Spengel; posteriorem sententiam amplector, cf. 410, 13. 412, 7 Sp. etiam Syr 1 p. 14,7 illud ἀλήθεια legit)

Πρῶτον δʼ, ἐξ ὧν ἅπας λόγος πέφυκε γίνεσθαι καὶ ὧν ἄνευ οὐκ ἄν ποτε συσταίη τι λόγων εἶδος, ῥητέον, ἵνʼ ἐκ τούτων εὐμαθέστερον ἔχοντες μᾶλλον παρακολουθοίημεν, ὅτε καὶ τὰς ὑποβεβηκυίας τινὰς τῶν προειρημένων ῖδεῶν προτιθέντες, ἐξ ὧν πεφύκασι γίνεσθαι, λέγομεν.

Ἅπας τοίνυν λόγος ἔννοιάν τε ἔχει πάντως τινὰ ἢ ἐννοίας καὶ μέθοδον περὶ τὴν ἔννοιαν καὶ λέξιν, ἣ τούτοις ἐφήρμοσται. τῆς δʼ αὖ λέξεως ἐχούσης πάντως τινὰ καὶ αὐτῆς ἰδιότητα πάλιν αὗ σχήματά τέ ἐστί τινα καὶ κῶλα συνθέσεις τε καὶ ἀναπαύσεις καὶ τὸ ἐξ ἀμφοῖν τούτοιν συνιστάμενον ὁ ῥυθμός· ἡ γὰρ ποιὰ σύνθεσις τῶν τοῦ λόγου μερῶν καὶ τὸ ὡδί πως ἀναπεπαῦσθαι τὸν λόγον ἀλλὰ μὴ ὡδὶ ποιεῖ τὸ τοιόνδε ἀλλὰ μὴ τοιόνδε εἶναι τὸν ῥυθμόν.

Ἐπεὶ δὲ ἴσως ἐστὶν ἀσαφὲς τὸ προειρημένον, παραδείγματι αὐτὸ σαφηνιοῦμεν. ἔστω γὰρ βούλεσθαι ἡμᾶς ποιῆσαι γλυκύτητα. οὐκοῦν ἔννοιαι μὲν γλυκύτητος αἵ τε μυθικαὶ καὶ αἰ ταύταις ὅμοιαι καί τινες ἕτεραι, περὶ ὧν ὕστερον λέξομεν ἐν τῷ περὶ αὐτῆς τῆς γλυκύτητος λόγῳ. ἀλλʼ ἔννοιαι μὲν αὗται, μέθοδοι δὲ τὸ προηγουμένως καὶ σὺν ἀφηγήσει αὐτὰς διεξιέναι, ἀλλὰ μὴ ἐξ ὑποβολῆς ἢ πως ἑτέρως. λέξις δὲ ἡ διὰ ἐπιθέτων καὶ ὅση δριμεῖα καὶ τῆς ποιητικῆς ἡ μὴ διηρμένη μηδὲ πλατεῖα φύσει αἵ τε τῆς καθαρότητος ἅπασαι. τῆς δʼ αὖ λέξεως σχήματα μὲν τὰ κατʼ ὀρθότητα ὡς ἐπὶ τὸ πολὺ καὶ τὰ χωρὶς ἐπεμβολῆς, κῶλα δὲ [*](195) τὰ ὀλίγῳ τῶν κομματικῶν μείζονα ἢ καὶ τὰ κομματικὰ αὐτά, συνθήκη δὲ κατὰ μὲν τὰ τοῦ λόγου μέρη μᾶλλον ἡ ἀνειμένη διὰ τὴν τοιαύτην λέξιν, οὐ μὴν ἥ γε διεστηκυῖα πάντ — δεῖ γάρ τι καὶ κατὰ τὸν ῥυθμὸν ἔχειν τὴν γλυκύτητα ἡδονῆς —, κατὰ δὲ τὰς βάσεις ὅση δακτυλική [*](270) τε καὶ ἀναπαιστική. τὸν δὲ περὶ ῥυθμοῦ τι λέγοντα καὶ συνθήκης ἀνάγκη καὶ περὶ συλλαβῶν καὶ στοιχείων διαλαβεῖν· ἐκ γὰρ τούτων καὶ τῆς ἀναπαύσεως ὁ ῥυθμός· δῆλον δὲ ἔσται μᾶλλον ἐκ τῶν μετὰ ταῦτα ῥηθησομένων τοῦτο. ἀλλὰ συνθήκη μὲν αὕτη γλυκύτητος, ἀνάπαυσις δὲ ἡ βεβηκυῖα μᾶλλον. ὁ δὲ ῥυθμὸς ὥσπερ εἶδός τι ἐπακολουθεῖ τῇ τε συνθήκῃ τῇ ποιᾷ καὶ τῇ ἀναπαύσει ἄλλο τι ὄν παρὰ ταῦτα, καθάπερ οἰκίας ἢ [*](1 ἐπειδὴ δέ ἐστιν ἴσως ἔτι ἀσαφὲς |τὸ εἰρημιένον Ld Vd 4 τε om. V | ἕτεραι P Ac; ὅμοιαι hic quoque Vc Ba Syr.: καὶ εἴ τινες ἕτεραι ταύταις ὅμοιαι 5 p. 357 Sp. 6 μέθοδος V δ 10 διηρμένη v .I.P Ba, Sic. VI 126,2 W., Dox.; διηιρημένη PV, Syr 15. 16 πάντη διεστηκυῖα V, Syr. 16 γάρτοι Pc, (ex cr ) Pa | καὶ τὰ κατὰ Pc 17 ὅση PV ἡ Syr 24 τε P Ac; γε VcBa 25 ῶν Pa 25 sq cf Dion De c v 6 lI 1 p 24, 4 sq. Us.)