Περὶ στάσεων

Hermogenes

Hermogenes. Hermogenis Opera. Rabe, Hugo, editor. Leipzig: Teubner, 1913.

Ὁ συλλογισμὸς διαιρεῖται προβολῇ πράγματος, τῷ ῥητῷ, τῷ συλλογισμιῷ, ὅρῳ, γνώμῃ νομοθέτου, πηλικότητι, εἶτα ὅρῳ βιαίῳ, τῷ πρός τι, ἀντιθέσει ἔστιν ὅτε, ἥτις εἰ ἐμπέσοι, εὑρεθήσεται καὶ μετάληψις, ᾗ ἕπεται πάντως ἡ ἀντίληψις, εἶτα ποιότητι καὶ γνώμῃ· καὶ ὅλως πλὴν τῆς ἐναλλαγῆς τῶν πρώτων κεφαλαίων ὁ συλλογισμὸς κατὰ τὸν ὅρον διαιρεῖται.

Ἐπὶ δὲ τοῦ παραδείγματος ἔσται φανερώτερον, οἷον ὀνομαστὶ κωμῳδεῖν ὁ νόμος ἐκώλυσεν, αὐτοπροσώπους εἰσάγων τις τοὺς κωμῳδουμένους ὑπάγεται τῷ νόμῳ ὡς ὀνομαστὶ κωμῳδῶν. — προβολὴ τοῦ πράγματος [*](172) ῾παρὰ τὸν νόμον κωμῳδεῖς τοὺς πολίταςʼ. — Τὸ ῥητὸν [*](61) ῾ καὶ μὴν οὐκ ὠνόμασα οὐδένα· τοῦτο γάρ ἐστι τὸ κωλυόμενονʼ. — συλλογισμός, εἰ μηδὲν διαφέρει τοῦτο ἐκείνου. — Ὁ ὅρος, ὅτι πλεῖστον διαφέρει. — Ἡ γνώμη τοῦ νομοθέτου κοινή, τί βουλόμενος ἐκώλυσε τοῦτο ὁ νομοθέτης· ὁ μὲν διώκων ἐρεῖ ὅτι ῾ ἀνελεῖν βουλόμενος τὸ ἁπλῶς καὶ ἀνευθύνως διαβάλλειν ὁντινασῦν [*](1 ἀλλʼ supr. Pc; καὶ Ac | οὐδετέρου P; ἑτέρου Vγ; οὐχ ἑτέρου VPy, cf. Ph: ἄλλου ἑτέρου 2 mg. m. 1 ἀντιστατικαῖς Ph 5 τῶ om. Ph, schol. P (W VII 668,8) | θέσει ante πηλικότητι add. Ph (at l. 10 p. 59, 12) 7 ἐμπίπτοι Ph | ἧι — 8 ἀντίληψις mg. suppl. m.1Ph; om. Pa (m. po. suppl.) 8 ἡ om. Py; καὶ vulg. | ποιότης Ph 11 ἐστι VcBa | cf. Auct. ad. Her. l 14, 24 12 ἐκώ- λυεν AcPy, schol P (W VII 668, 24) | αὐτοπροσώπως P 18 τίς εἰσάγων Ph, Syr. | cf. Vit. Aristoph. p.156 Westermann 14 ἡ om. V 16. 17 κεκωλυμένον Ph 17 εἰ, ὅτι m. po. supr., Vc; ὅτι Py 18 ὅτι om. Vγ; εἰ Ph, Nilus, (ὅτι supr.) Pa | τὸ πλεῖστον Ba 19. 20 τοῦτο ἐκώλυσεν V Phy 20 ὁ νομοθέτης om. Ph)

89
τῶν πολιτῶν, ἐφʼ ὅτῳ ἂν οὗτοι ἐθέλωσιν ἐγκλήματιʼ, ὁ δʼ αὖ φεύγων ῾ οὐ διὰ τοῦτοʼ ἔρεῖ, ῾ ἀλλʼ ἐπιστρέφεσθαι μὲν αὐτοὺς διὰ τῆς κωμῳδίας ἐβούλετο, οὔκουν ἀνεῖλε παντάπασι τὴν κωμῳδίαν· ὑπομνήματα δὲ τοῖς μετὰ ταῦτα γενησομένοις ἢ τοῖς τότε οὖσιν ἀνθρώποις λοιδορίαν περιέχοντα τῶν πολιτῶν τινος οὐκ ἐβούλετο εἶναι. μὴ ὄντων δὲ τῶν ὀνομάτων ἡ μὲν ἐπιστροφὴ γίνεται διὰ τῶν προσώπων, ἡ δὲ εἰς τὸν μετὰ ταῦτα χρόνον μνήμη περιῄρηται καὶ ἡ πρὸς τοὺς ἄλλους ἀνθρώπους διαβολή᾿ . — Ἡ πηλικότης ὡς ἐν τῷ ὅρῳ, ὅτι μέγα τὸ γινόμενον. — Ὁ δὲ βίαιος ὅρος, εἰ καὶ ὀνομαστὶ κωμιῳδεῖν τοῦτό ἐστι. — Τὸ πρός τι καὶ τὰ ἐξῆς πάντα καθάπερ καὶ ἐν τῷ ὅρῳ ἐξετασθήσεται.

Πλείονα δὲ εἴδη ἔστι συλλογισμῶν, ἃ δὴ πάντα ὁμοίως διαιρήσεις· ὅμωωος μέντοι ἐκκείσθω αὐτῶν παραδείγματα. γίνονται γὰρ ἤτοι ἀπὸ τοῦ ἴσου ὡς ὁ προειρημένος, ἢ ἀπὸ τοῦ μείζονος, οἷον ἐξῆν ἀποκτιννύναι τοὺς κατιόντας φυγάδας, μαστίξας τινὰ κατιόντα τις φεύγει παρανόμου τιμωρίας· ὁ γὰρ τὸ μεῖζον’, φησί, δοὺς καὶ τὸ ἔλαττον ἔδωκεν᾿ . ἢ ἀπὸ τοῦ ἐναντίου, οἷον τῷ ἀριστεῖ γέρας εἶναι, λιπόντα τινὰ τὴν τάξιν ἀπέκτεινεν ὁ στρατηγὸς καὶ φεύγει φόνου· οὐ [*](62) γὰρ ἀπλῶς τῷ ἀντεγκλήματι ἀλλὰ μετὰ τῶν προειρημένων [*](1 οὑτοι P; αὐτοὶ VPy; om. Ph | θέλωσιν Vc; θέλουσιν Ph 4 οὐκ ἀνεῖλεν δὲ παντάπασιν Phy, (m. 2 γρ οὔκουν ἀνεῖλε παντ.) Vc, (om. δὲ; mg.m. po. οὔκουν) Ba 5 γε οὖσιν Ac 6 πε- ριέχοντα VPhy, W IV 840, 2; ἔχοντα P 11 p. 60, 16 66, 14 τὸ γεγονός | δὲ om. Py 13 καθάπερ καὶ P, (καὶ om.) VPy; ὅσα Ph 14 ἐστιν εἴδη Ph 15 ὁμοίως Ba 10 εἴτε (pro ἤτοι) Ac | τοῦ om. VcBa 17 ἐξὸν Ac 17.18 ἀποκτεῖναι, ϊννύ m.2 supr., Vc; ἀποκτεινύναι (sic) Ba 20 δέδωκεν Ph 21 τινὰ λιπόντα Ph; τινὰ om. Vc Ba; ἀριστέα λιπόντα Ac 22 ἀπέκτεινεν ὁ |στρατη- γὸς m.2; ex ἀριστεὺς?] Vc; ὁ ἀριστεὺς ἀπέκτεινε Py | φόνου φεύγει Ac 28 ἀντεγκλήματι PPy, W IV 842, 17; ἐγκλήματι)

90
χρήσεται. ἢ ἀπὸ τοῦ ἐλάττονος κατὰ τὸ ἐξ αὐτοῦ ἀποβαῖνον, οἷον ἔξεστι στίζειν τοὺς μοιχούς, στίζων τις ἀπέκτεινε καὶ φόνου φεύγει· ῾ ὁ γὰρ τὸ πρότερονʼ, [*](173) φησί, δοὺς καὶ τὸ ἐξ αὐτοῦ ἀποβαῖνον ἔδωκεν᾿ .

Ἡ ἀμφιβολία διαιρεῖται προβολῇ ῥητοῦ, ἑτέρᾳ τοῦ αὐτοῦ ῥητοῦ προβολῇ κατὰ τὸ ἀμφίβολον, διανοίᾳ τοῦ νομοθέτου, τῷ περιέχοντι καὶ περιεχομένῳ, ἀντιθέσει, μεταλήψει, θέσει, ποιότητι καὶ γνώμῃ. — Εἰδέναι δὲ χρή, ὅτι, εἰ μὲν αὐτοτελὲς ζήτημα ἡ ἀμφιβολία εἴη, γλίσχρον αὐτὸ ἀνάγκη εἶναι καὶ κατὰ τὴν διαίρεσιν ὡσαύτως ὑπόψυχρον· μέρος δὲ εἰ γένοιτο ζητήματος, χρήσιμον τὸ περὶ τὴν διαίρεσιν αὐτῆς γίγνεται. ἐν δὲ τοῖς ἀπὸ χρησμῶν καὶ λογίων πλαττομένοις ζητήμασι πᾶσι τοῦθʼ ὅπερ ἐστὶν εὑρίσκεται.

[*](VPh, v.l.Pa | ἀλλὰ — προειρημένων suppl. m.po.Pc | τινα (pro μετὰ) Ph)[*](2 οἷον ὅτι Py | ἐξ[ην m.2] [lI—III]στίζειν Vc | μαστίζειν τοὺς *μοιχούς· μαστίζων, mg. m.1 *αὐτομόλους, Ph 3 μοιχοὺς etiam post τις Py, cf. Syr. 2 p. 198, 18 | φεύγει φόνου VPhy 6 μὲν ante διαιρεῖται Ba, (er.) Vc, post διαιρεῖται AcPh γ 8 καὶ τῶι περιεχομένωι Pc 9 ἀντιλήψει add. post μιεταλήψει Ph, m. po. Vc: at schol. P(W VII 689,23) | θέσει: monet Georgius VII 695, 13 W. ῾ παρῆκεν αὐτὴν ἐν τῇ ἐξετάσει 〈92, 7〉 ὁ τεχνικόςʼ 10 δεῖ Ph | περὶ post μὲν add. PAc, m. 2VcBa | ἡ om. Pγ |εἴη ἡ ἀμφιβολία VcBa; ἡ ἀμφιβολία γίγνεται Vγ, v.l P, v. l.m 2Vc 11 γλίσχρον αὐτὸ PPγ, (ἀχρεῖον καὶ m. 2supr.) Vc; ἀχρεῖον καὶ γλίσχρον αὐτὸ Ac Vγ, v.l.P; αἰσχρόν τε τὸ ζήτημα Ph; schol. P (W VII 684, 24): εἰ μὲν αὐτὴ καθʼ ἑαυτὴν ἡ ἀμφιβολία εἴη, ἀσθενὲς καὶ γλίσχρον ἀνάγκη εἶναι τὸ ζήτημα |εἶναι ἀνάγκη Ac | τὴν om. Ac 12 εἰ Pc, (ὅτε m. 1 supr.) Pa; ὅτε VPγ Vγ sr; ὅτλν Ph | γ[έ ex ί; m. 2]νται Ph; γένηται Ac 13 τὸ om. Ph αὐτῆς om. Pγ 14 λόγων γιγνωμένοις Ph 15 [π]ᾶσιν τούτοις ἑυρίσκεται Ph | ἐστιν m.1 supr. Pa | τοῦτο παρευρίσκεται v.l. Max. Plan. IV 846, 10 W.; γρʹ παρευρίσκεται m.2Ba)
91

Πρὸς οὖν ἐπίσκεψιν τῶν κεφαλαίων ἔστω ζήτημα [*](63) τόδε· ἑταίρα χρυσία εἰ φοροίη, δημοσια ἔστω, πεφώραται φοροῦσά τις ἑταίρα χρυσία καὶ δημοσίαν τίς φησιν αὐτὴν εἶναι, ἣ δὲ οὐκ αὐτὴν εἶναι δημοσίαν φησί, τὰ χρυσία δέ. ἡ προβολὴ τοῦ ῥητοῦ ῾ δημοσίαν σε εἶναι κελεύει ὁ νόμοςʼ. — Ἡ ἑτέρα προβολὴ κατὰ τὸ ἀμφίβολον οὐκ ἐμὲ ἀλλὰ τὰ χρυσία᾿ . — Ἡ γνώμη τοῦ νομοθέτου ὑπʼ ἀμφοῖν πρὸς τὸ λυσιτελοῦν ἐξετάζεται, οἷον τιμωρίας ἄξιον τοῦτο ὑπέλαβεν ὁ νομοθέτηςʼ, καὶ ὃ μὲν ἐρεῖ ὅτι ῾ τῆς μεγίστηςʼ, ἣ δὲ ὅτι ῾ τιμωρίας μὲν ἀλλὰ μετρίας, ὥσπερ καὶ ἐπὶ τῶν ἄλλων ἀδικημάτων κατὰ λόγον τὰς τιμωρίας ἔταξε᾿ . — Τὸ περιέχον καὶ περιεχόμενον, ὅτι τῆς μὲν ἑταίρας δημοσίας γενομένης καὶ τὰ χρυσία ἔσται δημόσια, τῶν δὲ χρυσίων μόνων γενομένων δημοσίων ἡ ἑταίρα ἀφεῖται. — Ἡ ἀντίθεσις [*](90, 5 —92, 11: folia exciderunt Py) [*](2 cf. 41, 16 2 sq. χρύσεια Ph | δημόσια φησὶν εἶναι Ph 3 τις om Vγ 3. 4 τίς φησιν αὐτὴν Pa Vc; τις αὐτήν φησιν BaPh, (τις om.) Pc; φησί τις αὐτὴν Ac 4 εἶναι δημοσίαν φησὶ P φησιν εἶναι δημοσίαν VcAcPh; φησι δημοσίαν εἶναι Ba 5 post δὲ add. P: δημόσια· γέγονε γὰρ παρὰ τὸν τόνον ἡ ἀμφιβολία, eadem (om. δημόσια) Ph, mg. (scholion enim est!) Ac; om. Vγ, v. I.P; cf. 41, 15 sq | σε supr. (m. 2?) Ph 8 ὑπʼ P; ἐπʼ V Ph; cf. 86, 4. 5 9 εἶναι post τοῦτο supr. m. 2Vc | ὁ νο- μοθέτης om. Ph 10 διώκων ante ἐρεῖ add. Georgius W VII 693, 26 11 ἐπὶ — 12 λόγον v.l. P; κατὰ λόγον τῶν ἄλλων ἀδι- κημάτων P; ἐπὶ τῶν ἄλλων κατα λόγον τῶν ἀδικημάτων Ph, (τὸν ἄλλον κατάλογον) Ac; ἐπὶ τῶν ἄλλων [ἐλαττόνων del. ; τῶν supr., m.2?] ἀδικημάτων, mg. κατὰ λόγον m. 2, Vc; ἐπὶ τῶν ἄλλων ἁμαρ- τημάτων, mg. κατὰ λόγον m. po., Ba 12 τὰς, supr. καὶ (m. 2?), Vc 12. 13 τῶι περιέχοντι καὶ περιεχομένωι | καὶ περιεχόμενον om. Ph 14 δημόσια ἔσται VPh 15 δημοσίων om. Ph | ἀφεῖ- ται Pc, (ίε supr) Pa; ἀφίεται VPh)

92
εὐθύς ἕπεται· ἔστι γὰρ οἷον ἀντεγκληματική, κατὰ ἑταίρας λόγον περαίνοντος τοπικῶς τοῦ κατηγόρου. — Ἧι πάλιν ἕπεται ἡ μετάληψις, οἷον ῾ εἰ καὶ ἑταίρα, ἀλλʼ [*](174) [*](64) ἰδίαν ἔχουσά γε τῆς προαιρέσεως ταύτης ἐπιτιμίαν τὸ μὴ ὁμοίαν εἶναι ταῖς ἐλευθέραις μηδὲ τῶν αὐτῶν ἀξιοῦσθαιʼ, καὶ ἅμα ἐλεεινολογήσεται δηλαδὴ πενίαν προβαλλόμενος ἤ τι τοιοῦτον ὁ λέγων ὑπὲρ αὐτῆς. — Ἡ ποιότης καὶ ἡ γνώμη ὡς ἐν τοῖς ἔμπροσθεν. συμβέβηκε δὲ ἐν τούτῳ τῷ ζητήματι καὶ πλείονά γε τὴν ἐξέτασιν τῆς γνώμης εἶναι, εἰ καταφρονήσασα ἢ ἄλλως ἀγνοήσασα τὸν νόμον ἐφόρεσε τὰ χρυσία.

[*](1 εὐθὺς ἕπεται· ἔστι γὰρ οἷον ἀντεγκληματικὴ Ph, (om. ἔστι γὰρ οἷον) Ac Vγ; ἀντεγκληματικὴ εὐθὺς ἕπεται (om. cet.) P; εὐθὺς ἕπεται (om. 1 ἔστι — l. 3 ἕπεται) VcBa | κατὰ — l. 3 ἡ sic P, (ἐυθὺς pro l. 3 πάλιν) Ph, (καὶ εὐθὺς pro l. 3 πάλιν) mg. m.2 Vc; καὶ τόπος κοινὸς κατὰ τῆς ἑταίρας· ἐν πάσηι γὰρ ἀντεγκλη- ματικῆι ἀντίθεσις τοπικὴ γίνεται· ἡ Ac, v.l.Pa, (τῆς om.) v l.Pc, (ἀντιθέσει καταδρομὴ τοπικὴ γίνεται) m.po.VcBa; cf. 73, 4. 86,19)[*](2 add. VcBa, Nilus (schol. P W VII 689, 16: ἕπεται ἀναγκαίως ἡ μετάληψις) 4 ἰδία⌊ι⌉ Ph | ἔχουσάν VcBa; ἔχουσίν Ph | ἐπι- |τιμί, m. 2]αν VcBa | τὸ Pc; supr Pa; om. VPh 5 ὁμοίαν Pa; ὅμοιαι Ph | ἐλευθερίαις P, cr.m.po. 6 ἅμα P; ἅμα γε Ph; ἄλλα δὲ V, Nilus 7 τοι (pro τι) Ph 8 ποιότης δὲ Pc 10 ἢ (pro εἰ) Ph | εἰ (pro ἢ) Pc 11 subscr. τέλος τῶν στάσεων P; ἑρμογένους τέχνη ῥητορική VcBa; ἔρρωσο ῥητὴρ τῆι μελιρρύτωι τέχνη Ph; om Ac)