Περὶ στάσεων
Hermogenes
Hermogenes. Hermogenis Opera. Rabe, Hugo, editor. Leipzig: Teubner, 1913.
Πολλῶν ὄντων καὶ μεγάλων, ἃ τὴν ῥητορικὴν συνίστησι καὶ τέχνην ποιεῖ, καταληφθέντα τε ἐξ ἀρχῆς δηλαδὴ καὶ συγγυμνασθέντα τῷ χρόνῳ σαφῆ τε τὴν ὠφέλειαν παρεχόμενα τῷ βίῳ κἀν ταῖς βουλαῖς κἀν τοῖς δικαστηρίοις καὶ πανταχοῦ, μέγιστον εἶναί μοι δοκεῖ τὸ περὶ διαιρέσεως αὐτῶν καὶ ἀποδείξεως, λέγω δὲ οὐ τῆς ἀπὸ τῶν γενῶν εἰς εἴδη καὶ ἀπὸ τῶν ὅλων εἰς μέρη· μικρὸν μὲν γὰρ οὐδὲ τοῦτο μέρος ῥητορικῆς· ἀλλʼ οὐ περὶ τούτων νυνί, περὶ δὲ τῆς τῶν πολιτικῶν ζητημάτων διαιρέσεως εἰς τὰ λεγόμενα κεφάλαια ὁ λόγος γινέσθω· [*](2) ἔστι δὲ σχεδὸν ὁ αὐτὸς τῷ περὶ εὑρέσεως, πλὴν ὅσον οὐ πάντα ἔχει τὰ περὶ εὑρέσεως.
Καὶ πρῶτόν γε, ὅ τι ἔστι πολιτικὸν ζήτημα, ῥητέον· [*](P = Pa Pc) [*](V = Vc Ac Ba) [*](Ph, Py) [*](1 de titulo v. Praef. 4 sq. cf J. ab Arnim, Stoic vet. fragn l p 21. lI p 30. 31 5 | συγ m. po.] γυμνασθέντα Ba; συγ supr. Ph 8—1 cf. Π εὑρ. 205 206. 201 Sp. 8 τῆς διαιρέσεως Vc Ba Ph δὴ Vc Ba, Sop. 9 schol. Wc (Glöckner, Über den Kommmentar des Joh. Doxapatres, l 31): πρὸς τὸν Ἑρμαγόραν . . καὶ τὸν Μινου- κιανὸν . ἀποτεινόμενος κτλ ; cf Marc. (sic) lV 63, 10 W, de Her- magora, 63, 14 de Lolliano οὔτε (pro καὶ) Sop. 10 μὲν om. Ac | ῥητορικῆς μέρος Ac Phy, Syr 13 σχεδὸν ὁ αὐτὸς V Phy, Syr.; ὁ αὐτὸς σχεδὸν P: ὁ αὐτὸς λόγος Sop 14 περὶ τῆς εὑ- ρέσεως Ph 15 Sop W V 26, 24 (9, 15): Μινουκιανοῦ ἐπιλαμ- βάνεται |γε om. Vc Ac; μὲν Marc IV 69, 9 W. |ὅ τί ποτέ Ac)
Τὴν δὲ ἀμφισβήτησιν ταύτην ἀνάγκη περί τε πρόσωπα γίνεσθαι καὶ πράγματα· ὧν πλείστη δήπου διαφορά, ἣν τοῖς ἐπιγνοῦσι ῥᾴδιον ἤδη τὰς διαιρέσεις συνιδεῖν τὰς εἰς τὰ κεφάλαια τῶν ζητημάτων καὶ ὅσα ὅλως διαιρεῖσθαι δύναται.
Τῶν οὖν προσώπων τὰ μέν ἐστιν οἷα καὶ δύνασθαι ἐξετάζεσθαι, τὰ δὲ οὔ, τόπον δὲ ἄλλως ἐπέχει προσώπου. τῶν δʼ αὖ ἐξεταζομένων ἰσχυροτάτην μὲν ἔχει δύναμιν [*](134) τὰ ὡρισμένα καὶ κύρια, οἷον ὁ Περικλῆς, ὁ Δημοσθένης καὶ τὰ τοιαῦτα· δευτέραν δὲ τὰ πρός τι, οἷον πατήρ, υἱός, δοῦλος, δεσπότης· τρίτην τὰ διαβεβλημένα, οἷον [*](3) ἄσωτοι, μοιχοί, κόλακες· τετάρτην τὰ ἠθικά, οἷον γεωργοί, λίχνοι καὶ τὰ ὅμοια· πέμπτην τὰ κατὰ συμπλοκὴν δύο προσηγοριῶν, οἷον νέος πλούσιος, τούτων γὰρ ἑκάτερον ἰδίᾳ μὲν σμικρὸν ἢ οὐδὲν ἰσχύει, συμπλακέντα δὲ εἰς ἓν ἄμφω δύναται κρίσιν ἀναδέξασθαι· ἕκτην τὰ [*](1 γὰρ (pro τοίνυν) Syr. 3 τοῦ (ante καλοῦ et συμφ.) om. Syr. 2 p. 15, 7 16, 22 Sοp. V 27. 30 W. Marc IV 80, 23 81, 7 W. 4 ἢ καὶ τινῶν Sop. 5 ἢ συμφέρον PV Ph; om. Py, Syr. 2 p, 17, 22 (at 35, 14) 5 σκοπεῖν Py 7 schol. P (W VII 117, 7) τὸ δὲ ῾ ἀνάγκηʼ προσθεὶς πρὸς Μινουκιανὸν ἀποτείνεται, cf Sop. IV 82, 20 W 8 καὶ πράγματα εἶναι (om γίνεσθαι) Py 9 ῥᾶιον Vc 10. 11 καὶ ὅλως εἰ (om ὅσα) Marc. IV 85, 8. Sop. V 38, 19 W, 12 μὲν etian ante οὖν Ba | μέν οἶά τέ ἐστι Sop. | δύνασθαι Pc h Sr, Syr., (τ supr.) Vc; δύναται Pa y Ac Ba 13 ἐπέχει Pa h y Ac Ba, Syr., Sop ; ἔχει Pc, (ἐπ m 2 supr.) Vc 16 τοιαῦτα Pc h V, cf. Sop.; ὅμοια Pa 17 δὲ τὰ Vo Py; δὲ τάξιν ἔχουσι τὰ Sr 18 δὲ τὰ Pγ 19 καὶ λίχνοι Ph 22 καὶ mo.2 supr. ante κρίσιν Vc)
Τὰ μὲν οὖν ἐξεταζόμενα τῶν προσώπων ταῦτα, καὶ δεῖ τοῖς ἐγκωμιαστικοῖς ἀκολουθοῦντα τόποις χρῆσθαι τοῖς ἐμπίπτουσιν. οὐκ ἐπιδέχεται δὲ ἐξέτασιν τά τε ἀόριστα, οἷον τὸ τίς, καὶ τὰ ἱσάζοντα διόλου, οἷον δύο νέοι πλούσιοι εἰ ἐπί τῳ κρίνοιεν ἀλλήλους· ὃ γὰρ ἄν τις εἴπῃ κατὰ τοῦ ἑτέρου, ἔσται τοῦτο καὶ κατὰ τοῦ ἑτέρου.
[*](4)Ὥσπερ δὲ τῶν προσώπων, οὕτω καὶ τῶν πραγμιάτων ἔστι διαφορά. καὶ ἰσχυροτάτην μὲν ἐξέτασιν ἐπιδέχεται ταῦτα, ἐφʼ οἷς τις αὐτὸς ὡς ποιήσας κρίνεται, ὡς ὁ θάπτων τὸ νεοσφαγὲς σῶμα ἐπʼ ἐρημίας καὶ φωραθεὶς καὶ φόνου φεύγων· δευτέραν δέ, ὅταν ἑτέρου πράξαντος ἄντικρυς εἰς αὐτὸν ἀναφέρηται τὸ κρινόμενον, οἷον τρισαριστέως εἰκόνα ἔστησαν οἱ πολέμιοι καὶ κρίνεται [*](1 cf. 48, 18. Arist. Rhet. B 24 p. 1401 b 24 Soph. el. 5 p. 167 b 10 3 ἡ ῥήτωρ· ταῦτα Pb 6 στρατηγός Sop. 9 χρήσασθαι Sop. | χρῆσθαι αὐτοῖς ὡς Py 11 ἀκολουθοῦντας Ph 12 ἐπι- δέχονται Pc 13 cf. 32, 14 15 εἴπηι Pc; εἴποι Pa hy ἔσται post τοῦτο Pc: post 16 ἑτέρου Py 17 ὥσπερ δὲ καὶ Vc | οὕτως δὲ καὶ Ph, (οὕτω) Sop. V 51, 22 W.: οὑτωσὶ καὶ Ba 18 πλείστη (pro ἔστι) Sop μὲν ἔχει δύναμιν ταῦτα Syr. (ex p. 29, 14?) 19 cf. 36, 12 20 τὸ om Pc h |ἐπʼ ἐρημίας post φωραθεὶς Ph 22 εἰς τοῦτον Ba | τὸν Ph: τὸ [l] Ac 23. 31, 1 προδοσίας κρίνεται V Ph : φεύγει προδοσίας Py, Syr. 2 p. 67, 26, v. l. P. cf. 44, 7)
Πρᾶγμα δὲ οὐ κρίνεται κατά γε ἐμὲ τὸ ἐξισάζον μόνον, οἷον πένης καὶ πλούσιος ἑκάτεροι ὡραίας ἔχοντες γυναῖκας κατὰ ταὐτὸν ἄμφω πεφωράκασιν ἀλλήλους ἐξιόντας ἐκ τῶν ἀλλήλων οἰκιῶν καὶ μοιχείας ἀλλήλοις ἀντεγκαλοῦσιν· ἐνταῦθα γὰρ αὖ πάλιν τὰ μὲν πρόσωπα διαλλάττοντα ἐπιδέχεται ἐξέτασιν, τὰ πράγματα δὲ οὐ διὰ τὸ ἰσάζειν.
Μετὰ ταῦτα τοίνυν ἔστιν ἐξ αὐτῶν ἐπιγνῶναι τά τε [*](1 ἃ PVPy; ἣ| Ι?] Ρh; Sοp V 53, 1 Marc. IV 129. 16 W. τρίτην ἐξ ὑπονοίας (vel ὑποψίας) ἢ legerunt | Sop. V 55, 17 W.: πρὸς τὸν Μινουκιανὸν (cf Christoph f. 25 r, Rhein. Museum 50, 243) φι- λονικῶν τοῦτο ἐπινενόηκεν 2 περικλῆς ἐν τοῖς λογισμοῖς P βlLc, cf. 55, 7 | ἀνηλωκέναι Ac Ba Phy, (αη) P: ἀναλωκέναι, η m. 2, Vc 3 γρ καὶ ἀρχίδαμος παρὰ λακεδαιμονίοις δώρων φεύγει P | φεύγει δώρων Vc 5 καὶ τοῦτο post ἐνδέχεται Ac; om Py 7 cf. 54, 14 44, 2 | alt. ὁ om. Py 8 schol. P (W VII 135, 17, cf. 133 ann. 351 ann.): πρὸς Μδινουκιανὸν ἀποτείνεται; Sop. 55, 27 W. 8. 9 τὸ πρᾶγμα ἐνταῦθα P ch Vc Ba, Syr. (cod. V); ἐνταῦθα τὸ πρᾶγμα Pa Ac; πρᾶγμα ἐνταυθοῖ τὸ Py; τὸ πρᾶγμα ἐνταῦθα τὸ Pg, Syr. (cod S) Sop ; τὸ πρᾶγμα τὸ κρινόμενον ἐνταῦθα 10 τοῦ πράγ- ματος Py 11 δὲ om. m 1 Vc 12 ἐξισάζον μόνον Pa h Ac Ba; ἐξισα- ζόμενον Pc Vc 12. 13 schol. P (W VII 135, 27): πρὸς Μινουκιανὸν ἀντιλέγει 14 κατὰ ταυτὸν post 15 ἐξιόντας Ph: κατὰ ταὐτὸν ἄμφω om. Py 15 ἀπὸ (pro ἐκ) Ba Py; cf. 32, 16 17 δὲ πράγματα Vc)
Καὶ πρῶτόν γε ἀσυστάτων εἶδος τὸ μονομερές, ᾧ τὰ τῶν λόγων μὴ ἑκατέρωθεν ἰσχυρά, οἷον πορνοβοσκὸς δέκα νέους κωμάζοντας ἐπὶ τὴν οἰκίαν αὐτοῦ ὄρυγμα ποιήσας ὑποδεξάμενος ἀπέκτεινε καὶ φεύγει φόνου. — Δεύτερον τὸ ἰσάζον διόλου, οἷον δύο νέοι πλούσιοι ὡραίας ἔχοντες γυναῖκας κατὰ ταὐτὸν ἄμφω πεφωράκασιν ἀλλήλους ἐξιόντας ἀπὸ τῶν ἀλλήλων οἰκιῶν καὶ [*](136) μοιχείας ἀλλήλοις ἀντεγκαλοῦσι. — Τρίτον κατὰ τὸ ἀντιστρέφον, οἷον ἀπῄτει τις δάνειον καὶ τόκους, ὃ δὲ παρακαταθήκην φάσκων ἔχειν οὐκ ὀφείλειν ἔλεγε τόκους· μεταξὺ πεποίηται χρεῶν ἀποκοπὰς ὁ δῆμος, καὶ ὃ μὲν ὡς παρακαταθήκην ἀπαιτεῖ, ὃ δὲ ὡς χρέος οὐκ [*](4 Christophorus (Rhein. Μuseum 50, 243): ἀποτείνεται πρὸς Μινουκιανὸν κτλ. 7 ἀλλὰ (pro καὶ) Sop. |μὴ προειλημμένον P Vc, Sop., (προσ-) Ph; μὴ προειλημμένον τῆ κρίσει Ba Py, v.l. P; βτ | ῆι] κρίσει μαὴ προειλημμένον Ac |δυνάμενά? (Syr. 2 p. 37, 13: ὥστε . . δύνασθαι τὸ ζητούμενον ἐπιδέξασθαι πέρας) |δὲ (pro τε) Ph, Marc IV 146, 4 W. 8 δʼ οὖν τινὸς τούτων Ac Py, v. l. Pa, Marc. IV 177, 25 W |ἐνδι P 9 καὶ om. Ba 10 γε om. Sr, Syr ; μὲν Py |ὧι καὶ τὰ Py: ἐν ὧι τὰ schol. P (W VII149, 15) 13 φόνου φεύγει Py 14 cf. 30, 13 15 ἑκάτεροι ante ὡραίας add. Ba Py, post γυναῖκας v. l. P, cf. 31, 13; γυναῖκας ἔχοντες ὡραίας Ac | ἄμφω γυναίκας ἔχοντες ὡραίας κατὰ ταυτὸν Ph ἄμφω om. Py 16 ἐξιόντας ἀλλήλους ἐκ P 17 κατὰ om. Ac, Syr, Sop. 21 παραθήκην Ph | ἀπαιτεῖ Ph; ἀπήτει PV Py)
Παρὰ δὲ ταῦτα εἴδη ἔστιν ἕτερα ἐγγὺς μὲν ἀσυστάτων, μελετώμενα δὲ ὅμως. πρῶτον μὲν τὸ ἑτερορρεπές, οἷον καταφυγόντος Κριτίου ἐπὶ τὰς Ἁρμοδίου καὶ Ἀριστογείτονος εἰκόνας βουλεύονται Ἀθηναῖοι, εἰ δεῖ [*](1 ἔλεγεν (om. ἔτι) Py 2 3 ἄμφω τοῖς ἑαυτῶν Pc Ac 3 γεγόνασι Pγ |λόγοις om. Ph |κατὰ om Syr., Sop 4 λαβεῖν P Vc εὑρεῖν Ac Ba Phy, schol Ph f. 131v, Marc. IV 156, 12 W | ἀλέξ- ανδρος ὁ βασιλεὺς Py 6 συμβουλεύσηι Ac, v. l. Pa 7 αὐτῶ Phy; om Wc | κατὰ om Syr., Sop. 8 πλάττοι Ac Ph 9 κατὰ om Syr.; δὲ Sop. 10 cf Demosth 13, 34; 17, 23 10. 11 Py | περὶ ἀρχῆς τῶν ἑλλήνων βουλεύεσθαί τις λέγοι Ac Ba Ph, (λέγειοι, οι m 2) Vc 11 cf. Plat Apol 21 B 12 κατὰ om. Syr., Sop. |ἐμισθώσατό Ph 13 ἀπολαμβάνων V Ph y, v. l. ἀπολαβὼν P 14 κατὰ om. Syr., Sop. 15 ἀποκηρύττει τίς τὸν ἑαυτοῦ υἱὸν Ac Py 17 εἴδη τῶν ἀσυστάτων ἐστιν ἕτερα· Pb, (εἰσὶν) Py | ἕτερα om. Sop. 19 τοῦ κριτίου Ac Ph 20 οἱ ἀθηναῖοι Ph |δεῖ PV: χρὴ Ph; χρὴ αὐτὸν Py)
Ἀλλὰ περί γε τῆς τῶν συνεστώτων διαιρέσεως ἤδη λεκτέον. εἴδους γὰρ ἕνεκα προβλημάτων καὶ τρόπου περίεργον ἂν εἴη λέγειν ἐν τῷ παρόντι· τὰ μὲν γὰρ εἴδη καὶ τοὺς τρόπους διὰ τοῦτο μανθάνομεν δήπου, [*](9) ἵνα ταῖς οἰκείαις ἰδέαις τῶν λόγων χρώμενοι τὰ προβλήματα μελετῶμεν, οἷον δικανικῶς τὸ δικανικὸν καὶ συμβουλευτικῶς τὸ συμβουλευτικὸν καὶ ἐπιδεικτικῶς [*](1 τοῦτο Ba 2 εἶτα V Py, Sop., v. P; δεύτερον P: ἐῖτα δεύτερον Ph 8 cf. Thuc. 7, 10 |τις | cr. VII κλέωνα στρατηγεῖν Vc; τις πέμ- πειν κλέωνα στρατηγεῖν Phy; τις κλέωνα στρατηγὸν πέμπειν Sr 5 γὰρ αὕτη ἡμάρτηται Vc 6 7 ἐπεὶ τεθνάσι γὰρ δήπου κλέων τε καὶ μαρδόνιος, ὁ μὲν πρὸ Py 7 μαρδόνιος ἐν πλατεαῖς πρινὴ Ph 10 ὁδὸν Pc 18 ταύτης Ph, (post καταψηφ.) Py 15 post τοιαῦτα add Pl, m po Ba: καὶ περὶ μὲν τῶν ἀσυστά- των τοσαῦτα 16 γε περὶ Vc Ba Py 17 εἴνεκα Ph |τρόπων Ac Ba Py; τρόπων οὐ Ph |Syr. 2 p. 42, 13: εἰς Μινουκιανὸν αἰνίττεται κτλ. 20. 21 τὰ προβλήματα μελετῶμεν om Pc (init. fol..) 22 ἐπιδεικτικῶς τὸ ἐπιδεικτικόν Vc Py, (τὰ ἐπιδεικτικά) Ac; πανηγυρικῶς τὸ ἐπιδεικτικόν P; ἐπιδεικτικῶς τὸ πανηγυρι-)
Διαιρήσει τοίνυν ὀρθῶς ὁ τήν τε διαφορὰν καὶ τὴν δύναμιν τῶν τε προσώπων καὶ τῶν πραγμάτων καὶ ἔτι [*](10) τὴν λεγομένην στάσιν ἐπιγνοὺς τοῦ ζητήματος ὅθεν μὲν γὰρ εἴρηται στάσις, εἴτε ἀπὸ τοῦ στασιάζειν τοὺς [*](138) ἀγωνιζομένους εἴτε ὁθενοῦν, ἑτέροις ἐξετάζειν παρίημι· ὄνομα δὲ ἀφεὶς εἶναι τοῦτο κοινὸν ἢ καὶ συμβεβηκὸς [*](κόν Pg Vk; πανηγυρικῶς τὸ πανηγυρικόν Wc, ( |πανηγυρ m. po. | ικῶς) Ba, cf W VII 167, 7, Marc. IV 193, 26 W.: πανηγυρικῶς τὰ ἔνδοξα Sοp., (add καὶ ἐπιδεικτικῶς τὰ ἐπιδεικτικά) Ph: om Syr.; Vk mg.: ἐπιδεικτικῶς. πανηγυρικῶς ἔν τισι δὲ τῶν βι- βλίων ἀποδεικτικῶς γράφεται, ἀντὶ τοῦ ἀγωνιστικῶς κτλ.) [*](2 διαιρέσεως ante 3 τῶν Ac Ba Phy, cf. Sr, Syr 4 δὴ τοῦτο Sop.; δὴ om. Vc Ac Py 6 γ᾿ ὀῦν Ph 7 καὶ om. Pab 8 τι λέγειν ἐπιχειρήσωμεν Pc | περὶ αὐτῶν λέγειν Vc Ba Pb νῦν Py 9 Agathon. fr. 11 N. 2 | alt ὁ om. Vc Ac Phy | ἂν etiam post γένοιτʼ Ba Py 10 μικρᾶς Pcy | alt καὶ om. Ac 11 τε om. Syr. 17 εἰδὼς Syr 2 p. 46, 25 (at 47, 6) | schol P (W VII 170, 13; cf. ann. 58): ἀποτείνεται δὲ πρὸς Μινουκιανὸν ἐτυμο- λογήσαντα; cf. Marc. W IV 195, 16 Sop. IV 199. 4 W 18.19 τοὺς ἀγωνιζομένους om. Syr. 2 p. 47, 12 (at 47, 17))
Παντὸς οὑτινοσοῦν προτεθέντος ζητήματος, εἰ συνεστήκοι, ἐπισκοπεῖν δεῖ τὸ κρινόμενον, εἰ ἀφανές ἐστιν ἢ φανερόν. κἂν μὲν ἀφανὲς ᾖ, στοχασμὸς ἔσται· ἔστι γὰρ στοχασμὸς ἀδήλου πράγματος ἔλεγχος οὐσιώδης ἀπό τινος φανεροῦ σημείου ἢ ἀπὸ τῆς περὶ τὸ πρόσωπον ὑποψίας, οἷον πεφώραται τις θάπτων νεοσφαγὲς σῶμα ἐπʼ ἐρημίας καὶ φόνου φεύγει· ἀπὸ γὰρ τοῦ θάπτειν φανεροῦ ὄντος ἀφανές τι πρᾶγμα ζητοῦμεν οὐσιωδῶς τὸ τίς ὁ φονεύσας.
[*](1 καὶ ante ὅπως add. Ba Ph, (supr.; m. 2?) Vc | τοῦτο P Ph, m.2 Vc (p 43, 9: τὰς στάσεις; W VII 174, 10: τὴν μέθοδον . . . διʼ ἧς ἑκάστην τῶν στάσεων ἐπιγνωσόμεθα); τούτων Vc Ba Py; τοῦτοων Ac 2 μέθοδος: l. 6 — p. 43, 8 (cf. Sop. V 78, 28 W.): διαίρεσις; p. 43, 15 sq. 3 τοῦ στοχασμοῦ Phy Sr, Syr. 4 αὐτὸ Vc Pγ; τὸ πρᾶγμα αὐτὸ Syr. (cf. Herm. p. 425, 14 Sp); αὐτὸς P Ac Ba Ph. m. 2 Vc | πάντων τῶν ἄλλων Ph: τῶν ἄλλων ἀπάντων Py 5 λέ- ξεται Pc | δʼ om Ph 6 sic mg. Ba Pg Wc, (ἡ μέθοδος) Vδ; δι- αίρεσις τῆς μεθόδου τῶν στάσεων P Ρπ διαίρεσις τῶν στάσεων Py ; περὶ στάσεων (ante 5 ἡ) Ph; μέθοδος διαγνώσεως τῶν στά- σεων DLz; om. Vc Ac ; Syr. 2 p. 53, 24: ἡ δὲ μέθοδος τῆς διαι- ρέσεως τῶν στάσεων; cf. Glöckner l. l (p. 28, 9 ann.) l 28 7 προ- τιθέντος Pc | συνέστη ιει Pa | mg. Vc: ῾ εἰ συνεστήκοιʼ . . πρὸς . . Μινουκιανόν 8 ἠ pro εἰ m. 1 Vc 10 οὐσιωδῶς Ba Sr, m.1 Ac, W VΙΙ]) 179, 24, Sop. 11 ἢ — 12 ὑποψίας om. Ph; deleverat Glöckner, Quaest. rhet, dissertationis thes 2 (collatis Syr. 2 p. 61, 21. Marc. IV 214, 18 W. Sοp. V 85, 8 86, 28 W. adde Sr) | καὶ m. po. supr ante ἢ Ac 12 cf 30, 19. 49, 16. 54, 5. Auct. ad Her. I 11, 18. Quin IV 2, 13 Cic. de inv I 8. 11 14 ζητοῦμεν om m. 1 Vc)Ἂν δὲ φανερὸν τὸ κρινόμενον, πάλιν ἐπισκεπτέον, εἰ τέλειόν ἔστιν ἢ ἀτελές· λέγω δὲ ἀτελές, ᾧ προστεθέντος τινὸς ὡς λείποντος ὄνομά τε εὐθύς γίνεται καὶ οὐκέτι ἔχει ζήτησιν οὐδεμίαν τὸ πρᾶγμα· ἂν γὰρ ᾖ τοιοῦτον, ὁρικὴν ποιήσει τὴν στάσιν· ἔστι γὰρ στάσις ὁρικὴ ὀνόματος ζήτησις περὶ πράγματος, οὗ τὸ μὲν πέπρακται, τὸ δὲ λείπει πρὸς αὐτοτέλειαν τοῦ ὀνόματος· οἷον ἐξ ἱεροῦ ἰδιωτικά τις ὑφείλετο χρήματα, νόμου κελεύοντος τὸν μὲν ἱερόσυλον τεθνάναι, τὸν δὲ κλέπτην διπλᾶ διδόναι, ὡς ἱερόσυλος ὑπάγεται, ὃ δὲ κλέπτης εἶναι λέγει· ἐὰν γὰρ προστεθῇ τὸ καὶ ἱερὰ εἶναι τὰ χρήματα, σαφής γε οὗτος ἱερόσυλος καὶ οὐκέτι ἔχει τὸ πρᾶγμα ζήτησιν.
[*](139)Ἂν μέντοι φανερὸν καὶ τέλειον τὸ κρινόμενον, ἡ ζήτησις περὶ τὴν ποιότητα τοῦ πράγματος ἵσταται, οἷον εἰ δίκαιον, εἰ νόμιμον, εἰ συμφέρον ἤ τι τῶν τούτοις ἐναντίων. καὶ ὄνομα μὲν γενικὸν τούτῳ ποιότης, ἤτοι δὲ περί τι πρᾶγμα ἔχει τὴν ζήτησιν ἢ περὶ ῥητόν· κἂν μὲν περὶ ῥητόν, νομικὴν ποιεῖ τὴν στάσιν, περὶ ὧν [*](12) ὕστερον ἐροῦμεν, ἂν δὲ περὶ πρᾶγμα, λογικήν. — [*](2 ἢ (pro εἰ), om. πάλιν ἐπισκεπτέον, Sr | μὲν ante ὧι add. Pc 3 τι γίγνεται Vc, (γίν.) Ba | μετὰ ταῦτα post καὶ add. Phy 4 τὸ πρᾶγμια om Ph (signum ascriptum est) 5 ὁριστικὴν Ph |ποι- εῖται Vc; ποιεῖ Sr 6 ὁριστικὴ Ph | περὶ πρᾶγμα Marc IV 220, 13 W 7 τοῦ ζητουμένου ὀνόματος Syr. 2 p. 97, 25 8 cf 62, 3: Arist. Rhet A 13 p. 1374 a 4. Cic. de inv l 8, 11 Quint III 6, 41. V 10, 39 10 11 εἶναι κλέπτης V Phy 11 προστεθῆ P Ph: προσθῆις V Py, v. l. Pc 12 γε P Phy ; τε V 13 ζήτησιν οὐδεμίαν Py (cf. l. 4) 16 εἰ συμφέρον εἰ νόμιμον (mg εἰ ἔν- νομον) Ph: εἰ (ἢ Vc) συμφέρον εἰ (ἢ Vc, Sοp.) ἔννομον V Py, Sop., cf Marc. IV 224, 8 17 W 17 ὡς γενικὸν Sop. V 90,18. 20. 97, 6. 9 W., Nilus | τούτων Nilus | κοινὸν Sr | W IV 223, 4: τοὺς περὶ Ἑρμαγόραν ἐλέγχει κτλ. 18 περί τι ῥητόν Ph 19 ῥη- τὸν ᾖ Of, Marc. IV 224, 30 W. | ποιήσει Ph: ποιεῖται Py)
Τὰς μὲν οὖν λογικὰς τῶν στάσεων ἐκ τούτων ἐπιγνωσόμεθα· τὰς δʼ αὖ νομικὰς οὕτω. πρῶτον μὲν περὶ ῥητὰ ἀνάγκη τὴν ζήτησιν ἐνταῦθα γίνεσθαι· ῥητὰ δὲ λέγω οἷον νόμους, διαθήκας, ψηφίσματα, ἐπιστολάς, [*](14) [*](2 ἢ — 3 παθόντα om. Pc |ἕτερον γίγνεται post τι add. Ph ἂν μὲν γὰρ εἰς Ph |αὐτὸν τὸν Ac 6 τι om. Sop |μεθιστῆι Vc, Sop., Nilus; μεθίστησι Ac Phy 7 τι om Nilus; τι καὶ Pc 8 τὸ (pro τι) Pc | πεποιηκέναι τι Ba 11 μὲν P Ba Py; δὲ Vc Ph ; om. Ac | cf. Cic. de inv lI 29, 87. 42, 124 12 ὃ|ν er.] Pa; ὁ Pf Vk 14 δὲ καὶ Py 15 δὲ om. Ac | παράδειγμα om. Pf | alt οἱ om. Py 17 schol. P (W VII 206, 15): πρὸς Μινουκιανὸν κτλ τι Pa h Ac Ba; om Pc γ Vc ; ἡμῖν τι om Vγ, schol. P 18 μετα- στάσεως ἕνεκα Vc Ph | p. 75, 11 20 οὕτως (pro ἐκ τούτων) Ba 21 μὲν οὖν Ph 22 ῥητὸν Pγ, Marc. IV 254, 20 W. al. | ἐν- ταυθοῖ Py)
Εἰ μέντοι περὶ δύο ῥητὰ ἢ καὶ πλείονα ἢ καὶ ἓν εἰς [*](1 κηρύγματα, ὡρισμένα πάντα Nilus, schol. P W VII 213, 6 (cf. Sοp. V 103, 4 W.) 2 [ἢ] καὶ P W IV 255, 16, ἢ περὶ 256. 1: ἢ καὶ περὶ Ah Oh Vg 2. 3 συμβαίνει γίνεσθαι Py 4 διήιρηται Ba Ph, m.1 Vc ὁ om. Ac 5 φαίνωνται χρώμενοι Py 7 τὰς ante 6 περὶ Ph 7 διανοίας τούτου Ac | καὶ post ἢ Pf: om. V Phy 8 ῥητὸν καὶ διάνοια γίνεται PV γίγνεται καὶ ποιεῖ ῥητὸν καὶ διάνοιαν Ph, (om. pr. καὶ) Sοp., (om. γίγνεται καὶ) Pf 10 τὸ P Vc Ba Py, schol. Ph f. 142r; om. Ac Ph | schol. P (W VII 212, 15): ἵνα μὴ δόξῃ πάντα ἐναντιοῦσθαι Μινουκιανῶ, διὰ τοῦτο προσέθηκε τὸ ῾ ὡς ἐπὶ τὸ πλεῖστονʼ 12 εἰ ante 11 ξένος Ph: ante ἐπὶ Vc, cf. 82, 11 cf. Cic. de or. II 24, 100 Quint. VII 6, 6. Aps. 2 p. 273, 2 Sp. -H. πολιορκίας — 13 νόμῳ om. m. 1 Py 14 τι om. Sr, Nilus | τἀυτὸ| συν m. 1, ex ν] Pa; cf. l.17 15 ἄγον Vc, (ω, supr ο) P: συνάγον Py τὸ ἔγγραφον τῶι ἀγράφωι Vc, Sοp. 17 συνάγοντος εἰς τἀυτόν Ac Ba Ph | τινος om. Py 18 cf Quint VII 6, 3. Aps. l 2 p. 275, 5)
Ἡ μέντοι ἀμιφιβολία καὶ ἀπʼ αὐτοῦ τοῦ ὀνόματός ἐστι φανερά· ἔστι γὰρ ἀμφιβολία ἀμφισβήτησις περὶ ῥητὸν ἐκ προσῳδίας ἢ διαστάσεως συλλαβῶν γινομένη· ἐκ μὲν προσῳδίας, οἷον ἑταίρα χρυσία εἰ φοροίη, δημοσια ἔστω, πεφώραταί τις φοροῦσα, καὶ ἣ μὲν τὰ χρυσία φησὶν εἶναι δημόσια, προπαροξυτόνως ἀναγινώσκουσα τὸν νόμον, οἳ δὲ οὐ τὰ χρυσία ἀλλʼ αὐτὴν δημοσίαν εἶναι, παροξυτόνως ἀναγινώσκοντες περὶ δὲ διάστασιν συλλαβῶν, οἷον δύο ἦσάν τῳ παῖδες, Λέων [*](Sp. -Η. 19 λέγειν post τις Ac 20 ἂν Py, ἐὰν Sop. l ῥητὰ ἦ ἢ Nilus | ἢ καὶ πλείονα om. m. 1Py |pr καὶ om. Ph) [*](1 εἴη post 40, 20 ἓν (om. εἰς δύο) Ac 3 ἐναντίου Ph, m. 1Vc 4 δὲ om Ph 5 ὁ supr Ph: om Pcy ; cf 85, 1 6 cf. Auct ad Her. I 11, 19. Cic. de inv. II 51, 153 7 τῆς νεώς Pc V Phy, mg. Pa; αὐτῆς Pa | ἔμεινε Pc | πατρώαι ante νηὶ add. Vc Ph, cf. 85, 3. Syr. 2 p 196, 8 8 ἀπείργεται Ph 9 cf. 87, 14. Senec. controv. l 5 cet 10 ἢ θάνατον ἢ γάμον Ac 11 κόρας post τις Syr 2 p. 196, 11 ; om. Vc Ba Phy 13 ἀπὸ τοῦ (om αὐτοῦ) Vc Ba Ph Sr 15 διαστάσεων Ac | γενομένη Py 10 cf. Theon II 129, 19 Sp. Cic. de inv. II 40, 118 | εἰ χρυσία Vc Pγ 10 18. 19 χρύσεια Ph: cf. 91, 2 17 τις om. V Ph 18 εἶναι Pcy; δεῖν εἶναι Pah V, Syr.; cf. 91, 4 19 νόμον m. 1, τόνον m. 2, Vc 20 ἀνταναγινώσκοντες Phy, v. l. P 20. 21 περὶ δὲ διαστάσεως Md Οh, (ἐκ pro περὶ) DLz 21 cf. Quint VII 9, 6)
Ταύτας μὲν οὖν οὕτως ἐπιγνωσόμεθα, τὴν δὲ μετάληψιν οὐκέθʼ ὁμοίως, ἀλλʼ ὅταν ἡ ζήτησις ᾖ περὶ τοῦ εἰ δεῖ τὸν ἀγῶνα εἰσελθεῖν· ἐν γὰρ μεταλήψει οὔτε εἰ [*](142) ἔστι τι προηγουμένως ζητήσεις, καθάπερ ἐν στοχασμῷ, οὔτε τί ἐστι, καθάπερ ἐν ὅρῳ, οὔτε ὁποῖόν τί ἐστιν, ὡς ἐν τοῖς λοιποῖς, ἀλλʼ αὐτὸ τοῦτο, εἰ δεῖ ζητῆσαί τι τούτων· παραγραφὴ γάρ ἐστι. δύο δὲ αὐτῆς εἴδη· ἣ μὲν γάρ ἐστιν ἔγγραφος. ἀπὸ ῥητοῦ τινος λαμβάνουσα τὴν ζήτησιν, ἣ δὲ ἄγραφος. καὶ ἡ μὲν ἔγγραφός ἔστιν ἀπαγωγὴ τῆς εὐθυδικίας κατὰ παραγραφὴν ἀπὸ ῥητοῦ τινος, περὶ οὗ ἡ ζήτησις· οἷον δὶς περὶ τῶν αὐτῶν δίκας μὴ εἶναι, φόνου κρινόμενός τις ἀπέφυγεν, ὕστερον αὐτῷ χρωμένῳ ἀνεῖλεν ὁ θεὸς ῾ ἀνδροφόνοις οὐ χρῶʼ καὶ πάλιν φεύγει· κατὰ ῥητὸν καὶ διάνοιαν ἡ πρώτη ἐξέτασις, εἶθʼ ἕπεται τὸ στοχαστικόν, εἰ ἐφόνευσέ πουἡ δὲ ἄγραφος ἔστι μὲν ἀπαγωγὴ τῆς εὐθυδικίας καὶ [*](17) αὐτὴ κατὰ παραγραφὴν ἀπὸ ῥητοῦ, τὴν ζήτησιν δὲ οὐ περὶ τὸ ῥητὸν ἔχει, ἀλλὰ περί τι τῶν περὶ τὸ πρᾶγμα, [*](1 ante διέθετο: add καὶ La R Vu: add. τελευτῶν Px VIW Wa; add καὶ τελευτῶν Ba, m. 2Vc; add καὶ τελευτῶν ὁ πατὴρ Pγ 2 καὶ om. V Phy γρ΄ ταύτην Pa | οὖν om. Py, Nilus | δέ γε Ba 7 τῆι post γὰρ add. Phy, (er.) Vc 8 ἔσται Pc | τι om. Ac, Nilus | ζήτησις Ph: ἡ ζήτησις Py; ζητοῦμεν Nilus 9 ποῖον Ph, Nilus 10 ταῖς λοιπαῖς Py; ἐν λοιπαῖς Nilus (at 75, 1 cet.) ζητῆσαί τι τούτων P Ba Ph, m. 2Vc: τὸν ἀγῶνα εἰσελθεῖν Vc Ac Py 14 τῆς εὐθείας Ph, v.l.Pa 15 περὶ ὃ Ac |cf. Demosth. 20, 147. 38, 16 Quint VII 6, 4 16 δὲ post ὕστερον add. Vc Phy: cf. Syr. 2 p. 159, 7 19 mg. ἐν ἄλλοις τὸ εἰ ἐφόνευσέ πουʼ οὐκ ἔστιν Pa; verba desunt Py 20 ἐστὶν ἀπαγωγὴ μὲν Vc | Phy εὐθείας Ph 21 δὲ ζήτησιν Pγ)
Τὰς μὲν οὖν λεγομένας στάσεις οὕτως ἐπιγνωσόμεθα· περὶ δὲ τῆς καθʼ ἑκάστην διαιρέσεως ἤδη λεκτέον. εἰδέναι μέντοι χρή, ὡς τὰ περὶ στοχασμοῦ λεχθησόμενα, περὶ οὗ δὴ πρῶτον ἀναγκαίως λελέξεται, σχεδὸν εἰς ἅπόντα συντελεῖ τὰ μετὰ ταῦτα· διὸ καὶ εἰκότως μακρότερα ἔσται.