Περὶ στάσεων

Hermogenes

Hermogenes. Hermogenis Opera. Rabe, Hugo, editor. Leipzig: Teubner, 1913.

Πολλῶν ὄντων καὶ μεγάλων, ἃ τὴν ῥητορικὴν συνίστησι καὶ τέχνην ποιεῖ, καταληφθέντα τε ἐξ ἀρχῆς δηλαδὴ καὶ συγγυμνασθέντα τῷ χρόνῳ σαφῆ τε τὴν ὠφέλειαν παρεχόμενα τῷ βίῳ κἀν ταῖς βουλαῖς κἀν τοῖς δικαστηρίοις καὶ πανταχοῦ, μέγιστον εἶναί μοι δοκεῖ τὸ περὶ διαιρέσεως αὐτῶν καὶ ἀποδείξεως, λέγω δὲ οὐ τῆς ἀπὸ τῶν γενῶν εἰς εἴδη καὶ ἀπὸ τῶν ὅλων εἰς μέρη· μικρὸν μὲν γὰρ οὐδὲ τοῦτο μέρος ῥητορικῆς· ἀλλʼ οὐ περὶ τούτων νυνί, περὶ δὲ τῆς τῶν πολιτικῶν ζητημάτων διαιρέσεως εἰς τὰ λεγόμενα κεφάλαια ὁ λόγος γινέσθω· [*](2) ἔστι δὲ σχεδὸν ὁ αὐτὸς τῷ περὶ εὑρέσεως, πλὴν ὅσον οὐ πάντα ἔχει τὰ περὶ εὑρέσεως.

Καὶ πρῶτόν γε, ὅ τι ἔστι πολιτικὸν ζήτημα, ῥητέον· [*](P = Pa Pc) [*](V = Vc Ac Ba) [*](Ph, Py) [*](1 de titulo v. Praef. 4 sq. cf J. ab Arnim, Stoic vet. fragn l p 21. lI p 30. 31 5 | συγ m. po.] γυμνασθέντα Ba; συγ supr. Ph 8—1 cf. Π εὑρ. 205 206. 201 Sp. 8 τῆς διαιρέσεως Vc Ba Ph δὴ Vc Ba, Sop. 9 schol. Wc (Glöckner, Über den Kommmentar des Joh. Doxapatres, l 31): πρὸς τὸν Ἑρμαγόραν . . καὶ τὸν Μινου- κιανὸν . ἀποτεινόμενος κτλ ; cf Marc. (sic) lV 63, 10 W, de Her- magora, 63, 14 de Lolliano οὔτε (pro καὶ) Sop. 10 μὲν om. Ac | ῥητορικῆς μέρος Ac Phy, Syr 13 σχεδὸν ὁ αὐτὸς V Phy, Syr.; ὁ αὐτὸς σχεδὸν P: ὁ αὐτὸς λόγος Sop 14 περὶ τῆς εὑ- ρέσεως Ph 15 Sop W V 26, 24 (9, 15): Μινουκιανοῦ ἐπιλαμ- βάνεται |γε om. Vc Ac; μὲν Marc IV 69, 9 W. |ὅ τί ποτέ Ac)

29
ἔστι τοίνυν ἀμφισβήτησις λογικὴ ἐπὶ μέρους ἐκ τῶν παρʼ ἑκάστοις κειμένων νόμων ἢ ἐθῶν περὶ τοῦ νομισθέντος δικαίου ἢ τοῦ καλοῦ ἢ τοῦ συμφέροντος ἢ καὶ πάντων ἅμα ἢ τινῶν· τὸ γὰρ ὡς ἀληθῶς τε καὶ καθόλου καλὸν ἢ συμφέρον ἢ τὰ τοιαῦτα ζητεῖν οὐ ῥητορικῆς.

Τὴν δὲ ἀμφισβήτησιν ταύτην ἀνάγκη περί τε πρόσωπα γίνεσθαι καὶ πράγματα· ὧν πλείστη δήπου διαφορά, ἣν τοῖς ἐπιγνοῦσι ῥᾴδιον ἤδη τὰς διαιρέσεις συνιδεῖν τὰς εἰς τὰ κεφάλαια τῶν ζητημάτων καὶ ὅσα ὅλως διαιρεῖσθαι δύναται.

Τῶν οὖν προσώπων τὰ μέν ἐστιν οἷα καὶ δύνασθαι ἐξετάζεσθαι, τὰ δὲ οὔ, τόπον δὲ ἄλλως ἐπέχει προσώπου. τῶν δʼ αὖ ἐξεταζομένων ἰσχυροτάτην μὲν ἔχει δύναμιν [*](134) τὰ ὡρισμένα καὶ κύρια, οἷον ὁ Περικλῆς, ὁ Δημοσθένης καὶ τὰ τοιαῦτα· δευτέραν δὲ τὰ πρός τι, οἷον πατήρ, υἱός, δοῦλος, δεσπότης· τρίτην τὰ διαβεβλημένα, οἷον [*](3) ἄσωτοι, μοιχοί, κόλακες· τετάρτην τὰ ἠθικά, οἷον γεωργοί, λίχνοι καὶ τὰ ὅμοια· πέμπτην τὰ κατὰ συμπλοκὴν δύο προσηγοριῶν, οἷον νέος πλούσιος, τούτων γὰρ ἑκάτερον ἰδίᾳ μὲν σμικρὸν ἢ οὐδὲν ἰσχύει, συμπλακέντα δὲ εἰς ἓν ἄμφω δύναται κρίσιν ἀναδέξασθαι· ἕκτην τὰ [*](1 γὰρ (pro τοίνυν) Syr. 3 τοῦ (ante καλοῦ et συμφ.) om. Syr. 2 p. 15, 7 16, 22 Sοp. V 27. 30 W. Marc IV 80, 23 81, 7 W. 4 ἢ καὶ τινῶν Sop. 5 ἢ συμφέρον PV Ph; om. Py, Syr. 2 p, 17, 22 (at 35, 14) 5 σκοπεῖν Py 7 schol. P (W VII 117, 7) τὸ δὲ ῾ ἀνάγκηʼ προσθεὶς πρὸς Μινουκιανὸν ἀποτείνεται, cf Sop. IV 82, 20 W 8 καὶ πράγματα εἶναι (om γίνεσθαι) Py 9 ῥᾶιον Vc 10. 11 καὶ ὅλως εἰ (om ὅσα) Marc. IV 85, 8. Sop. V 38, 19 W, 12 μὲν etian ante οὖν Ba | μέν οἶά τέ ἐστι Sop. | δύνασθαι Pc h Sr, Syr., (τ supr.) Vc; δύναται Pa y Ac Ba 13 ἐπέχει Pa h y Ac Ba, Syr., Sop ; ἔχει Pc, (ἐπ m 2 supr.) Vc 16 τοιαῦτα Pc h V, cf. Sop.; ὅμοια Pa 17 δὲ τὰ Vo Py; δὲ τάξιν ἔχουσι τὰ Sr 18 δὲ τὰ Pγ 19 καὶ λίχνοι Ph 22 καὶ mo.2 supr. ante κρίσιν Vc)

30
κατὰ συμπλοκὴν προσώπου καὶ πράγματος, οἷον μειράκιον καλλωπιζόμενον φεύγει πορνείας· ἑβδόμην τὰ ἁπλᾶ προσηγορικά, οἷον στρατηγός, ῥήτωρ. ταυτὶ δὲ δῆλον μὲν ὡς καὶ καθʼ ἓν ἐμπίπτει τοῖς ζητήμασι καὶ κατὰ πλείονα. αὐτίκα ὁ Δημοσθένης καὶ πατὴρ ἦν δήπου καὶ ῥήτωρ καὶ πρεσβευτής, ἤδη δὲ καὶ στρατιώτης· ὅθεν καὶ μείζονα ἔχει δύναμιν τὰ ὡρισμένα καὶ κύρια· ἀλλὰ δεῖ περὶ ἑκάστου τῆς δυνάμεως ἰδίᾳ γνόντα χρῆσθαι, ὡς ἂν ὁ καιρὸς διδῷ.

Τὰ μὲν οὖν ἐξεταζόμενα τῶν προσώπων ταῦτα, καὶ δεῖ τοῖς ἐγκωμιαστικοῖς ἀκολουθοῦντα τόποις χρῆσθαι τοῖς ἐμπίπτουσιν. οὐκ ἐπιδέχεται δὲ ἐξέτασιν τά τε ἀόριστα, οἷον τὸ τίς, καὶ τὰ ἱσάζοντα διόλου, οἷον δύο νέοι πλούσιοι εἰ ἐπί τῳ κρίνοιεν ἀλλήλους· ὃ γὰρ ἄν τις εἴπῃ κατὰ τοῦ ἑτέρου, ἔσται τοῦτο καὶ κατὰ τοῦ ἑτέρου.

[*](4)

Ὥσπερ δὲ τῶν προσώπων, οὕτω καὶ τῶν πραγμιάτων ἔστι διαφορά. καὶ ἰσχυροτάτην μὲν ἐξέτασιν ἐπιδέχεται ταῦτα, ἐφʼ οἷς τις αὐτὸς ὡς ποιήσας κρίνεται, ὡς ὁ θάπτων τὸ νεοσφαγὲς σῶμα ἐπʼ ἐρημίας καὶ φωραθεὶς καὶ φόνου φεύγων· δευτέραν δέ, ὅταν ἑτέρου πράξαντος ἄντικρυς εἰς αὐτὸν ἀναφέρηται τὸ κρινόμενον, οἷον τρισαριστέως εἰκόνα ἔστησαν οἱ πολέμιοι καὶ κρίνεται [*](1 cf. 48, 18. Arist. Rhet. B 24 p. 1401 b 24 Soph. el. 5 p. 167 b 10 3 ἡ ῥήτωρ· ταῦτα Pb 6 στρατηγός Sop. 9 χρήσασθαι Sop. | χρῆσθαι αὐτοῖς ὡς Py 11 ἀκολουθοῦντας Ph 12 ἐπι- δέχονται Pc 13 cf. 32, 14 15 εἴπηι Pc; εἴποι Pa hy ἔσται post τοῦτο Pc: post 16 ἑτέρου Py 17 ὥσπερ δὲ καὶ Vc | οὕτως δὲ καὶ Ph, (οὕτω) Sop. V 51, 22 W.: οὑτωσὶ καὶ Ba 18 πλείστη (pro ἔστι) Sop μὲν ἔχει δύναμιν ταῦτα Syr. (ex p. 29, 14?) 19 cf. 36, 12 20 τὸ om Pc h |ἐπʼ ἐρημίας post φωραθεὶς Ph 22 εἰς τοῦτον Ba | τὸν Ph: τὸ [l] Ac 23. 31, 1 προδοσίας κρίνεται V Ph : φεύγει προδοσίας Py, Syr. 2 p. 67, 26, v. l. P. cf. 44, 7)

31
προδοσίας· τρίτην, ἃ μεταξὺ τούτων ἐστίν, οἷον ἔγραψεν ὁ Περικλῆς εἰς δέον ἀνηλωκέναι πεντήκοντα τάλαντα, [*](135) καὶ Ἀρχίδαμος δώρων φεύγει· τὸ γὰρ τῶν πεντήκοντα ταλάντων ἀναφέρεται μὲν ἄντικρυς εἰς αὐτὸν οὐδαμῶς, διὰ δὲ τὰ ἄλλα καὶ τοῦτο ἐνδέχεται ἐξετασθῆναι ὡς ἀναφερόμενον. ἀπέοικε δὲ οὐδὲν τοῦ ζητήματος τούτου καὶ ὁ ἄσωτος ὁ ἐπὶ τῷ πατρὶ ἀφανεῖ γενομένῳ φόνου φεύγων· καὶ οὐκ ἀγνοῶ γε, ὡς ῷήθησαν τινὲς μὴ εἶναι τὸ πρᾶγμα ἐνταῦθα κρινόμενον, θαυμάζω δέ, εἰ μὴ κρινομένου πράγματος αἰτίαν τις ἀποδώσει καὶ τὸ λεγόμενον [*](5) χρῶμα, ἀπολογήσεται δὲ οἶμαι ὁ ἄσωτος καὶ ἐρεῖ τι.

Πρᾶγμα δὲ οὐ κρίνεται κατά γε ἐμὲ τὸ ἐξισάζον μόνον, οἷον πένης καὶ πλούσιος ἑκάτεροι ὡραίας ἔχοντες γυναῖκας κατὰ ταὐτὸν ἄμφω πεφωράκασιν ἀλλήλους ἐξιόντας ἐκ τῶν ἀλλήλων οἰκιῶν καὶ μοιχείας ἀλλήλοις ἀντεγκαλοῦσιν· ἐνταῦθα γὰρ αὖ πάλιν τὰ μὲν πρόσωπα διαλλάττοντα ἐπιδέχεται ἐξέτασιν, τὰ πράγματα δὲ οὐ διὰ τὸ ἰσάζειν.

Μετὰ ταῦτα τοίνυν ἔστιν ἐξ αὐτῶν ἐπιγνῶναι τά τε [*](1 ἃ PVPy; ἣ| Ι?] Ρh; Sοp V 53, 1 Marc. IV 129. 16 W. τρίτην ἐξ ὑπονοίας (vel ὑποψίας) ἢ legerunt | Sop. V 55, 17 W.: πρὸς τὸν Μινουκιανὸν (cf Christoph f. 25 r, Rhein. Museum 50, 243) φι- λονικῶν τοῦτο ἐπινενόηκεν 2 περικλῆς ἐν τοῖς λογισμοῖς P βlLc, cf. 55, 7 | ἀνηλωκέναι Ac Ba Phy, (αη) P: ἀναλωκέναι, η m. 2, Vc 3 γρ καὶ ἀρχίδαμος παρὰ λακεδαιμονίοις δώρων φεύγει P | φεύγει δώρων Vc 5 καὶ τοῦτο post ἐνδέχεται Ac; om Py 7 cf. 54, 14 44, 2 | alt. ὁ om. Py 8 schol. P (W VII 135, 17, cf. 133 ann. 351 ann.): πρὸς Μδινουκιανὸν ἀποτείνεται; Sop. 55, 27 W. 8. 9 τὸ πρᾶγμα ἐνταῦθα P ch Vc Ba, Syr. (cod. V); ἐνταῦθα τὸ πρᾶγμα Pa Ac; πρᾶγμα ἐνταυθοῖ τὸ Py; τὸ πρᾶγμα ἐνταῦθα τὸ Pg, Syr. (cod S) Sop ; τὸ πρᾶγμα τὸ κρινόμενον ἐνταῦθα 10 τοῦ πράγ- ματος Py 11 δὲ om. m 1 Vc 12 ἐξισάζον μόνον Pa h Ac Ba; ἐξισα- ζόμενον Pc Vc 12. 13 schol. P (W VII 135, 27): πρὸς Μινουκιανὸν ἀντιλέγει 14 κατὰ ταυτὸν post 15 ἐξιόντας Ph: κατὰ ταὐτὸν ἄμφω om. Py 15 ἀπὸ (pro ἐκ) Ba Py; cf. 32, 16 17 δὲ πράγματα Vc)

32
συνεστῶτα καὶ διαιρεῖσθαι δυνάμενα τῶν ζητημάτων καὶ ὅσα μὴ συνέστηκε. τὰ μὲν γὰρ ἤτοι ἄμφω καὶ πρόσωπον ἔχοντα καὶ πρᾶγμα κρινόμενον ἢ τὸ ἕτερόν γε πάντως καὶ τοὺς ἐξ ἑκατέρου μέρους λόγους σὺν τῷ πιθανῷ διαφόρους τε καὶ ταῖς πίστεσιν ἰσχυρούς, ἔτι τε — ὅπερ ἐστὶ παρὰ τοῖς δικασταῖς — τὸ τῆς κρίσεως ἀφανὲς καὶ μὴ προειλημμένον δυνάμενόν τε πέρας λαβεῖν συνέστηκε· τὰ δʼ οὑτινοσοῦν τούτων ἐνδεᾶ ταῦτα ἀσύστατά ἐστιν. εἰρήσεται δὲ καὶ κατʼ εἶδος.

[*](6)

Καὶ πρῶτόν γε ἀσυστάτων εἶδος τὸ μονομερές, ᾧ τὰ τῶν λόγων μὴ ἑκατέρωθεν ἰσχυρά, οἷον πορνοβοσκὸς δέκα νέους κωμάζοντας ἐπὶ τὴν οἰκίαν αὐτοῦ ὄρυγμα ποιήσας ὑποδεξάμενος ἀπέκτεινε καὶ φεύγει φόνου. — Δεύτερον τὸ ἰσάζον διόλου, οἷον δύο νέοι πλούσιοι ὡραίας ἔχοντες γυναῖκας κατὰ ταὐτὸν ἄμφω πεφωράκασιν ἀλλήλους ἐξιόντας ἀπὸ τῶν ἀλλήλων οἰκιῶν καὶ [*](136) μοιχείας ἀλλήλοις ἀντεγκαλοῦσι. — Τρίτον κατὰ τὸ ἀντιστρέφον, οἷον ἀπῄτει τις δάνειον καὶ τόκους, ὃ δὲ παρακαταθήκην φάσκων ἔχειν οὐκ ὀφείλειν ἔλεγε τόκους· μεταξὺ πεποίηται χρεῶν ἀποκοπὰς ὁ δῆμος, καὶ ὃ μὲν ὡς παρακαταθήκην ἀπαιτεῖ, ὃ δὲ ὡς χρέος οὐκ [*](4 Christophorus (Rhein. Μuseum 50, 243): ἀποτείνεται πρὸς Μινουκιανὸν κτλ. 7 ἀλλὰ (pro καὶ) Sop. |μὴ προειλημμένον P Vc, Sop., (προσ-) Ph; μὴ προειλημμένον τῆ κρίσει Ba Py, v.l. P; βτ | ῆι] κρίσει μαὴ προειλημμένον Ac |δυνάμενά? (Syr. 2 p. 37, 13: ὥστε . . δύνασθαι τὸ ζητούμενον ἐπιδέξασθαι πέρας) |δὲ (pro τε) Ph, Marc IV 146, 4 W. 8 δʼ οὖν τινὸς τούτων Ac Py, v. l. Pa, Marc. IV 177, 25 W |ἐνδι P 9 καὶ om. Ba 10 γε om. Sr, Syr ; μὲν Py |ὧι καὶ τὰ Py: ἐν ὧι τὰ schol. P (W VII149, 15) 13 φόνου φεύγει Py 14 cf. 30, 13 15 ἑκάτεροι ante ὡραίας add. Ba Py, post γυναῖκας v. l. P, cf. 31, 13; γυναῖκας ἔχοντες ὡραίας Ac | ἄμφω γυναίκας ἔχοντες ὡραίας κατὰ ταυτὸν Ph ἄμφω om. Py 16 ἐξιόντας ἀλλήλους ἐκ P 17 κατὰ om. Ac, Syr, Sop. 21 παραθήκην Ph | ἀπαιτεῖ Ph; ἀπήτει PV Py)

33
ὀφείλειν ἔτι φησίν. ἐνταῦθα γὰρ οὔτε διάφορα οὔτε ἰσχυρὰ τὰ τῶν πίστεων αὐτοῖς· περιπετεῖς γὰρ τοῖς ἑαυτῶν ἄμφω γίνονται λόγοις. — Τέταρτον κατὰ τὸ ἄπορον, οὗ μὴ ἔστι λύσιν λαβεῖν μηδὲ πέρας, οἷον Ἀλέξανδρος ὄναρ εἶδεν ὀνείροις μὴ πιστεύειν καὶ βουλεύεται· ὅ τι γὰρ ἂν συμβουλεύῃ τις ἐνταῦθα, τὸ ἐναντίον [*](7) αὐτοῦ περανεῖ. — Πέμπτον κατὰ τὸ ἀπίθανον, οἷον εἰ Σωκράτην τις πλάττει πορνοβοσκοῦντα ἢ Ἀριστείδην ἀδικοῦντα. — Ἕκτον κατὰ τὸ ἀδύνατον, οἷον εἰ Σιφνίους ἢ Μαρωνείτας λέγει τις περὶ ἀρχῆς τῶν Ἑλλήνων βουλεύεσθαι ἢ τὸν Πύθιον ψεύδεσθαι. — Ἕβδο. μον κατὰ τὸ ἄδοξον, οἷον ἐκμισθώσας τις τὴν ἑαυτοῦ γυναῖκα τὸν μισθὸν οὐκ ἀπολαμβάνων δικάζεται τῷ μισθωσαμένῳ. — Ὄγδοον κατὰ τὸ ἀπερίστατον, οἷον ἀποκηρύσσει τις τὸν υἱὸν ἐπʼ οὐδεμιᾷ αἰτίᾳ. Τʹαῦτα γὰρ οὐκ ἂν εἴη ζητήματα.

Παρὰ δὲ ταῦτα εἴδη ἔστιν ἕτερα ἐγγὺς μὲν ἀσυστάτων, μελετώμενα δὲ ὅμως. πρῶτον μὲν τὸ ἑτερορρεπές, οἷον καταφυγόντος Κριτίου ἐπὶ τὰς Ἁρμοδίου καὶ Ἀριστογείτονος εἰκόνας βουλεύονται Ἀθηναῖοι, εἰ δεῖ [*](1 ἔλεγεν (om. ἔτι) Py 2 3 ἄμφω τοῖς ἑαυτῶν Pc Ac 3 γεγόνασι Pγ |λόγοις om. Ph |κατὰ om Syr., Sop 4 λαβεῖν P Vc εὑρεῖν Ac Ba Phy, schol Ph f. 131v, Marc. IV 156, 12 W | ἀλέξ- ανδρος ὁ βασιλεὺς Py 6 συμβουλεύσηι Ac, v. l. Pa 7 αὐτῶ Phy; om Wc | κατὰ om Syr., Sop. 8 πλάττοι Ac Ph 9 κατὰ om Syr.; δὲ Sop. 10 cf Demosth 13, 34; 17, 23 10. 11 Py | περὶ ἀρχῆς τῶν ἑλλήνων βουλεύεσθαί τις λέγοι Ac Ba Ph, (λέγειοι, οι m 2) Vc 11 cf. Plat Apol 21 B 12 κατὰ om. Syr., Sop. |ἐμισθώσατό Ph 13 ἀπολαμβάνων V Ph y, v. l. ἀπολαβὼν P 14 κατὰ om. Syr., Sop. 15 ἀποκηρύττει τίς τὸν ἑαυτοῦ υἱὸν Ac Py 17 εἴδη τῶν ἀσυστάτων ἐστιν ἕτερα· Pb, (εἰσὶν) Py | ἕτερα om. Sop. 19 τοῦ κριτίου Ac Ph 20 οἱ ἀθηναῖοι Ph |δεῖ PV: χρὴ Ph; χρὴ αὐτὸν Py)

34
ἀποσπᾶν· τουτὶ γὰρ μονομερὲς μὲν οὐκ ἔστιν, ἑτερορρεπὲς [*](8) δὲ. — Εἶτα τὸ κακόπλαστον, οἷον μετὰ τὴν Νικίου ἐπιστολὴν γράφει τις Κλέωνα στρατηγεῖν, ἢ πάλιν πρόκειται Μαρδονίῳ ἀναχωρήσαντι μετὰ τὴν ἧτταν ἀπολογία παρὰ βασιλεῖ· ἡ πλάσις γὰρ ἡμάρτηται παραπλησίως ἐπʼ ἀμφοῖν, ἐπεὶ τεθνᾶσί γε δήπου Κλέων τε πρὸ τῶν Σκελικῶν καὶ Μαρδόνιος πρὶν ἢ ἐπανελθεῖν τοὺς διαφυγόντας τῶν Περσῶν.— Ἔστιν ἐν τούτοις [*](137) καὶ τὸ προειλημμένον τῇ κρίσει, οἷον μηδενὸς ἐπιγνῶναι δυναμένου τὴν ἄνοδον τὴν ἐπὶ τὸν τύραννον ἔδειξε γυνή τις τῷ ἑαυτῆς ἀνδρί, ὃ δὲ ἀνελθὼν ἀπέκτεινεν ἐκεῖνον καὶ μοιχείας αὐτῇ ἐγκαλεῖ· θαυμάζω γάρ, εἴ τις αὐτῆς καταψηφιεῖται, κἂν ἐλεγχθῇ μεμοιχευμένη, διʼ ἣν ὁ τύραννος ἀνῄρηται. — Τάχα δʼ ἂν καὶ παρὰ ταῦτα εἴδη τινὰ εὑρεθείη ἄλλα τοιαῦτα.

Ἀλλὰ περί γε τῆς τῶν συνεστώτων διαιρέσεως ἤδη λεκτέον. εἴδους γὰρ ἕνεκα προβλημάτων καὶ τρόπου περίεργον ἂν εἴη λέγειν ἐν τῷ παρόντι· τὰ μὲν γὰρ εἴδη καὶ τοὺς τρόπους διὰ τοῦτο μανθάνομεν δήπου, [*](9) ἵνα ταῖς οἰκείαις ἰδέαις τῶν λόγων χρώμενοι τὰ προβλήματα μελετῶμεν, οἷον δικανικῶς τὸ δικανικὸν καὶ συμβουλευτικῶς τὸ συμβουλευτικὸν καὶ ἐπιδεικτικῶς [*](1 τοῦτο Ba 2 εἶτα V Py, Sop., v. P; δεύτερον P: ἐῖτα δεύτερον Ph 8 cf. Thuc. 7, 10 |τις | cr. VII κλέωνα στρατηγεῖν Vc; τις πέμ- πειν κλέωνα στρατηγεῖν Phy; τις κλέωνα στρατηγὸν πέμπειν Sr 5 γὰρ αὕτη ἡμάρτηται Vc 6 7 ἐπεὶ τεθνάσι γὰρ δήπου κλέων τε καὶ μαρδόνιος, ὁ μὲν πρὸ Py 7 μαρδόνιος ἐν πλατεαῖς πρινὴ Ph 10 ὁδὸν Pc 18 ταύτης Ph, (post καταψηφ.) Py 15 post τοιαῦτα add Pl, m po Ba: καὶ περὶ μὲν τῶν ἀσυστά- των τοσαῦτα 16 γε περὶ Vc Ba Py 17 εἴνεκα Ph |τρόπων Ac Ba Py; τρόπων οὐ Ph |Syr. 2 p. 42, 13: εἰς Μινουκιανὸν αἰνίττεται κτλ. 20. 21 τὰ προβλήματα μελετῶμεν om Pc (init. fol..) 22 ἐπιδεικτικῶς τὸ ἐπιδεικτικόν Vc Py, (τὰ ἐπιδεικτικά) Ac; πανηγυρικῶς τὸ ἐπιδεικτικόν P; ἐπιδεικτικῶς τὸ πανηγυρι-)

35
τὸ ἐπιδεικτικὸν καὶ ἕκαστον ὡς προσήκει προσφόρως τοῖς ὑποκειμένοις· τοὺς δὲ μήπω περὶ ψιλῆς διαιρέσεως τῆς εἰς τὰ λεγόμενα κεφάλαια τῶν ζητημάτων ἐπεσκεμμένους μηδʼ αὐτὸ τοῦτο δὴ τὰς λεγομένας στάσεις τῶν προβλημάτων εἰδότας ἀμήχανον δήπου τῶν προειρημένων τι καλῶς γινώσκειν. διδάσκειν οὖν πρό γε ἐκείνων τὸν περὶ ἰδεῶν λόγον καὶ πάντῃ ἀνόητον, ἄλλως τε κἂν ἐπιχειρήσωμέν τι λέγειν περὶ αὐτῶν νυνί, πλείων ἂν ἡμῖν ὁ τοῦ παρέργου λόγος ἢ ὁ τοῦ ἔργου γένοιτο· πραγματείας γὰρ ἰδίας καὶ οὐ σμικρᾶς, εἰ μὴ καὶ τῆς μεγίστης καὶ τελεωτάτης, ἐστὶν ὁ περί τε τῶν ἰδεῶν τοῦ λόγου καὶ τῆς χρήσεως αὐτῶν ἑκάστης λόγος. νῦν οὖν περὶ ἐκείνης τῆς διαιρέσεως λεκτέον τῆς εἰς τὰ κεφάλαια.

Διαιρήσει τοίνυν ὀρθῶς ὁ τήν τε διαφορὰν καὶ τὴν δύναμιν τῶν τε προσώπων καὶ τῶν πραγμάτων καὶ ἔτι [*](10) τὴν λεγομένην στάσιν ἐπιγνοὺς τοῦ ζητήματος ὅθεν μὲν γὰρ εἴρηται στάσις, εἴτε ἀπὸ τοῦ στασιάζειν τοὺς [*](138) ἀγωνιζομένους εἴτε ὁθενοῦν, ἑτέροις ἐξετάζειν παρίημι· ὄνομα δὲ ἀφεὶς εἶναι τοῦτο κοινὸν ἢ καὶ συμβεβηκὸς [*](κόν Pg Vk; πανηγυρικῶς τὸ πανηγυρικόν Wc, ( |πανηγυρ m. po. | ικῶς) Ba, cf W VII 167, 7, Marc. IV 193, 26 W.: πανηγυρικῶς τὰ ἔνδοξα Sοp., (add καὶ ἐπιδεικτικῶς τὰ ἐπιδεικτικά) Ph: om Syr.; Vk mg.: ἐπιδεικτικῶς. πανηγυρικῶς ἔν τισι δὲ τῶν βι- βλίων ἀποδεικτικῶς γράφεται, ἀντὶ τοῦ ἀγωνιστικῶς κτλ.) [*](2 διαιρέσεως ante 3 τῶν Ac Ba Phy, cf. Sr, Syr 4 δὴ τοῦτο Sop.; δὴ om. Vc Ac Py 6 γ᾿ ὀῦν Ph 7 καὶ om. Pab 8 τι λέγειν ἐπιχειρήσωμεν Pc | περὶ αὐτῶν λέγειν Vc Ba Pb νῦν Py 9 Agathon. fr. 11 N. 2 | alt ὁ om. Vc Ac Phy | ἂν etiam post γένοιτʼ Ba Py 10 μικρᾶς Pcy | alt καὶ om. Ac 11 τε om. Syr. 17 εἰδὼς Syr 2 p. 46, 25 (at 47, 6) | schol P (W VII 170, 13; cf. ann. 58): ἀποτείνεται δὲ πρὸς Μινουκιανὸν ἐτυμο- λογήσαντα; cf. Marc. W IV 195, 16 Sop. IV 199. 4 W 18.19 τοὺς ἀγωνιζομένους om. Syr. 2 p. 47, 12 (at 47, 17))

36
τῶν ζητημάτων ἁπάντων, ὅπως τοῦτο ἐπιγνωσόμεθα τὴν μέθοδον ἐνταυθοῖ προθεὶς ποιήσομαι τὴν ἀρχὴν τῆς διαιρέσεως τῶν κεφαλαίων ἀπὸ στοχασμοῦ, ἀναγκαίως, ὡς αὐτὸ δηλώσει· ἐφεξῆς δὲ καὶ περὶ τῶν ἄλλων λελέξεται. Ἡ δʼ οὖν μέθοδός ἐστιν ἥδε.

Παντὸς οὑτινοσοῦν προτεθέντος ζητήματος, εἰ συνεστήκοι, ἐπισκοπεῖν δεῖ τὸ κρινόμενον, εἰ ἀφανές ἐστιν ἢ φανερόν. κἂν μὲν ἀφανὲς ᾖ, στοχασμὸς ἔσται· ἔστι γὰρ στοχασμὸς ἀδήλου πράγματος ἔλεγχος οὐσιώδης ἀπό τινος φανεροῦ σημείου ἢ ἀπὸ τῆς περὶ τὸ πρόσωπον ὑποψίας, οἷον πεφώραται τις θάπτων νεοσφαγὲς σῶμα ἐπʼ ἐρημίας καὶ φόνου φεύγει· ἀπὸ γὰρ τοῦ θάπτειν φανεροῦ ὄντος ἀφανές τι πρᾶγμα ζητοῦμεν οὐσιωδῶς τὸ τίς ὁ φονεύσας.

[*](1 καὶ ante ὅπως add. Ba Ph, (supr.; m. 2?) Vc | τοῦτο P Ph, m.2 Vc (p 43, 9: τὰς στάσεις; W VII 174, 10: τὴν μέθοδον . . . διʼ ἧς ἑκάστην τῶν στάσεων ἐπιγνωσόμεθα); τούτων Vc Ba Py; τοῦτοων Ac 2 μέθοδος: l. 6 — p. 43, 8 (cf. Sop. V 78, 28 W.): διαίρεσις; p. 43, 15 sq. 3 τοῦ στοχασμοῦ Phy Sr, Syr. 4 αὐτὸ Vc Pγ; τὸ πρᾶγμα αὐτὸ Syr. (cf. Herm. p. 425, 14 Sp); αὐτὸς P Ac Ba Ph. m. 2 Vc | πάντων τῶν ἄλλων Ph: τῶν ἄλλων ἀπάντων Py 5 λέ- ξεται Pc | δʼ om Ph 6 sic mg. Ba Pg Wc, (ἡ μέθοδος) Vδ; δι- αίρεσις τῆς μεθόδου τῶν στάσεων P Ρπ διαίρεσις τῶν στάσεων Py ; περὶ στάσεων (ante 5 ἡ) Ph; μέθοδος διαγνώσεως τῶν στά- σεων DLz; om. Vc Ac ; Syr. 2 p. 53, 24: ἡ δὲ μέθοδος τῆς διαι- ρέσεως τῶν στάσεων; cf. Glöckner l. l (p. 28, 9 ann.) l 28 7 προ- τιθέντος Pc | συνέστη ιει Pa | mg. Vc: ῾ εἰ συνεστήκοιʼ . . πρὸς . . Μινουκιανόν 8 ἠ pro εἰ m. 1 Vc 10 οὐσιωδῶς Ba Sr, m.1 Ac, W VΙΙ]) 179, 24, Sop. 11 ἢ — 12 ὑποψίας om. Ph; deleverat Glöckner, Quaest. rhet, dissertationis thes 2 (collatis Syr. 2 p. 61, 21. Marc. IV 214, 18 W. Sοp. V 85, 8 86, 28 W. adde Sr) | καὶ m. po. supr ante ἢ Ac 12 cf 30, 19. 49, 16. 54, 5. Auct. ad Her. I 11, 18. Quin IV 2, 13 Cic. de inv I 8. 11 14 ζητοῦμεν om m. 1 Vc)
37

Ἂν δὲ φανερὸν τὸ κρινόμενον, πάλιν ἐπισκεπτέον, εἰ τέλειόν ἔστιν ἢ ἀτελές· λέγω δὲ ἀτελές, ᾧ προστεθέντος τινὸς ὡς λείποντος ὄνομά τε εὐθύς γίνεται καὶ οὐκέτι ἔχει ζήτησιν οὐδεμίαν τὸ πρᾶγμα· ἂν γὰρ ᾖ τοιοῦτον, ὁρικὴν ποιήσει τὴν στάσιν· ἔστι γὰρ στάσις ὁρικὴ ὀνόματος ζήτησις περὶ πράγματος, οὗ τὸ μὲν πέπρακται, τὸ δὲ λείπει πρὸς αὐτοτέλειαν τοῦ ὀνόματος· οἷον ἐξ ἱεροῦ ἰδιωτικά τις ὑφείλετο χρήματα, νόμου κελεύοντος τὸν μὲν ἱερόσυλον τεθνάναι, τὸν δὲ κλέπτην διπλᾶ διδόναι, ὡς ἱερόσυλος ὑπάγεται, ὃ δὲ κλέπτης εἶναι λέγει· ἐὰν γὰρ προστεθῇ τὸ καὶ ἱερὰ εἶναι τὰ χρήματα, σαφής γε οὗτος ἱερόσυλος καὶ οὐκέτι ἔχει τὸ πρᾶγμα ζήτησιν.

[*](139)

Ἂν μέντοι φανερὸν καὶ τέλειον τὸ κρινόμενον, ἡ ζήτησις περὶ τὴν ποιότητα τοῦ πράγματος ἵσταται, οἷον εἰ δίκαιον, εἰ νόμιμον, εἰ συμφέρον ἤ τι τῶν τούτοις ἐναντίων. καὶ ὄνομα μὲν γενικὸν τούτῳ ποιότης, ἤτοι δὲ περί τι πρᾶγμα ἔχει τὴν ζήτησιν ἢ περὶ ῥητόν· κἂν μὲν περὶ ῥητόν, νομικὴν ποιεῖ τὴν στάσιν, περὶ ὧν [*](12) ὕστερον ἐροῦμεν, ἂν δὲ περὶ πρᾶγμα, λογικήν. — [*](2 ἢ (pro εἰ), om. πάλιν ἐπισκεπτέον, Sr | μὲν ante ὧι add. Pc 3 τι γίγνεται Vc, (γίν.) Ba | μετὰ ταῦτα post καὶ add. Phy 4 τὸ πρᾶγμια om Ph (signum ascriptum est) 5 ὁριστικὴν Ph |ποι- εῖται Vc; ποιεῖ Sr 6 ὁριστικὴ Ph | περὶ πρᾶγμα Marc IV 220, 13 W 7 τοῦ ζητουμένου ὀνόματος Syr. 2 p. 97, 25 8 cf 62, 3: Arist. Rhet A 13 p. 1374 a 4. Cic. de inv l 8, 11 Quint III 6, 41. V 10, 39 10 11 εἶναι κλέπτης V Phy 11 προστεθῆ P Ph: προσθῆις V Py, v. l. Pc 12 γε P Phy ; τε V 13 ζήτησιν οὐδεμίαν Py (cf. l. 4) 16 εἰ συμφέρον εἰ νόμιμον (mg εἰ ἔν- νομον) Ph: εἰ (ἢ Vc) συμφέρον εἰ (ἢ Vc, Sοp.) ἔννομον V Py, Sop., cf Marc. IV 224, 8 17 W 17 ὡς γενικὸν Sop. V 90,18. 20. 97, 6. 9 W., Nilus | τούτων Nilus | κοινὸν Sr | W IV 223, 4: τοὺς περὶ Ἑρμαγόραν ἐλέγχει κτλ. 18 περί τι ῥητόν Ph 19 ῥη- τὸν ᾖ Of, Marc. IV 224, 30 W. | ποιήσει Ph: ποιεῖται Py)

38
Διαιρήσεις δὲ καὶ τοῦτο δίχα· ἢ γὰρ περὶ μέλλοντος πράγματος ἔχει τὴν ζήτησιν ἢ περί τινος ἤδη γεγονότος· κἂν μὲν περὶ μέλλοντος, ἔσται πραγματική· πραγματικὴ γάρ ἐστιν ἀμφισβήτησις περὶ πράγματος μέλλοντος, εἰ δεῖ γενέσθαι τόδε τι ἢ μὴ γενέσθαι, δοῦναι ἢ μὴ δοῦναι, οἷον βουλεύονται Ἀθηναῖοι, εἰ χρὴ θάπτειν τοὺς ἐν Μαραθῶνι πεσόντας τῶν βαρβάρων. — Ἂν μέντοι πεπραγμένον ᾖ περὶ οὗ ἡ κρίσις ἤδη, κοινὸν μὲν ὄνομα τούτῳ δικαιολογία, ὥσπερ ἐκείνῳ ποιότης. πάλιν δʼ αὖ καὶ τοῦτο διαιρήσεις δίχα· ἢ γὰρ ἐρεῖ τι πεποιηκέναι ὡς ἀδίκημα ὁ φεύγων καὶ κατά τι κεκωλυμένον ἢ οὔ· κἂν μὲν μηδαμῶς φάσκῃ κεκωλῦσθαι τὸ πεπραγμένον, ἀντίληψιν ποιεῖ· ἔστι γὰρ ἀντίλχψις ἀνευθύνου πράγματος εἶναι δοκοῦντος ὡς ὑπευθύνου κατηγορία, οἷον γεωργὸς φιλοσοφοῦντα τὸν υἱὸν ἀποκηρύσσει. — Ἐὰν δὲ ὁμολογῇ τι πεποιηκέναι ὡς ἀδίκημα, ὄνομα μὲν πάλιν γενικὸν τούτῳ ἀντίθε σις, διαιρήσομεν δὲ οὕτω καὶ τοῦτο· ἤτοι γὰρ εἰς ἑαυτὸν ἀναδέχεται πᾶν ὁ φεύγων τὸ γεγονὸς ἢ εἴς τι τῶν ἔξωθεν αὐτὸ μεθίστησι· κἂν μὲν εἰς ἑαυτὸν ἀναδέχηται, ποιεῖ ἀντίστασιν· γίνεται γὰρ ἀντίστασις, ὅταν ὁμολογῶν ὁ φεύγων πεποιηκέναι τι ὡς ἀδίκημα [*](13) ἀνθιστᾷ ἕτερόν τι εὐεργέτημα διʼ αὐτοῦ τοῦ ἀδικήματος [*](1—9 cf. Arist Rhet. A 3 p.1358 b 3 sq. 2 πράγματος ante μέλλοντος Pf: om. Vδ Pq, Marc. IV 225, 28. 226, 3 W. 4. 5 μέλ- λοντος πράγματος Ac Py 6 δοῦναι ἢ P: ἢ δοῦναι τόδε τι ἢ V Ph, Nilus, (om. τόδε) Py, (om. τι) Pf, (om. τόδε τι) schol. P W VII 192, 18—26 | ἀθηναῖοι post 7 θάπτειν Ph 1 δεῖ Pγ |[III] τῶν Vc 9 cf. p. 37, 17 11 γὰρ om. Ac 12 οὐχί Vc Phy 14 γὰρ PV Py ; δὲ Ph 18 οὕτω sc δίχα, p. 37, 18. 38, 1; 10 | καὶ τοῦτο ante οὕτως Ba; om. Pf |ἢ γὰρ Ac 21 ἀντίστασιν ποιεῖ Pf, Marc. IV 240, 2 W. | γὰρ PV Py ; δὲ Ph 28 ἀνθιστῆ Ac Ba ; ἀνθί- στησιν Vc Ph y, Nilus ; ἀντεισάγῃ Pf Syr. 2 p 139, 3: ἀντιτιθῇ εὐεργέτημα PPh, cf Syr.; εὐεργέτημα μεῖζον V Pγ, v. l. P; μεῖζον εὐεργέτημα Nilus, Syr. l l 12; p. 73, 14. 83, 15)
39
πεπραγμένον. ἂν δὲ εἴς τι τῶν ἔξωθεν, ἤτοι εἰς αὐτὸν τὸν παθόντα ἢ εἰς ἄλλο τι· κἂν μὲν εἰς τὸν παθόντα, ποιεῖ ἀντέγκλημα· γίνεται γὰρ ἀντέγκλημα, [*](140) ὅταν ὁμολογῶν ὁ φεύγων πεποιηκέναι τι ὡς ἀδίκημα ἀντεγκαλῇ τῷ πεπονθότι ὡς ἀξίῳ παθεῖν, ἃ πέπονθεν. ἂν δὲ εἰς ἕτερόν τι μεθιστᾷ, πάλιν διαιρετέον· ἢ γὰρ εἰς ὑπεύθυνόν τι δυνάμενον γενέσθαι πρᾶγμα ἢ πρόσωπον μεθίστησι τὸ ἔγκλημα ὁμολογῶν τι πεποιηκέναι ὡς ἀδίκημα καὶ ποιεῖ μετάστασιν, ἢ εἰς οὐ δυνάμενον ὑπεύθυνον γενέσθαι, ἀνεύθυνον δὲ πάντῃ, καὶ πεποίηκε συγγνώμη ν. μεταστάσεως μὲν παράδειγμα ὁ πρεσβευτής, ὃν εἴσω τριάκοντα ἡμερῶν δέον ἐξιέναι λαβόντα παρὰ τοῦ ταμίου χιλίας δραχμὰς εἰς ἐφόδιον, μὴ λαβὼν καὶ διὰ τοῦτο μὴ ἐξελθών, εἶτα κρινόμενος· συγγνώμης δὲ παράδειγμα οἱ δέκα στρατηγοὶ οἱ διὰ τὸν χειμῶνα μὴ ἀνελόμενοι τὰ σώματα καὶ κρινόμενοι. εἰ δέ τις ἡμῖν τι περὶ τούτων ἀμφισβητεῖ, συγγνώμης λέγω καί μεταστάσεως, ἀκριβέστερον ἐν τῷ περὶ ἀντιθέσεως λελέξεται.

Τὰς μὲν οὖν λογικὰς τῶν στάσεων ἐκ τούτων ἐπιγνωσόμεθα· τὰς δʼ αὖ νομικὰς οὕτω. πρῶτον μὲν περὶ ῥητὰ ἀνάγκη τὴν ζήτησιν ἐνταῦθα γίνεσθαι· ῥητὰ δὲ λέγω οἷον νόμους, διαθήκας, ψηφίσματα, ἐπιστολάς, [*](14) [*](2 ἢ — 3 παθόντα om. Pc |ἕτερον γίγνεται post τι add. Ph ἂν μὲν γὰρ εἰς Ph |αὐτὸν τὸν Ac 6 τι om. Sop |μεθιστῆι Vc, Sop., Nilus; μεθίστησι Ac Phy 7 τι om Nilus; τι καὶ Pc 8 τὸ (pro τι) Pc | πεποιηκέναι τι Ba 11 μὲν P Ba Py; δὲ Vc Ph ; om. Ac | cf. Cic. de inv lI 29, 87. 42, 124 12 ὃ|ν er.] Pa; ὁ Pf Vk 14 δὲ καὶ Py 15 δὲ om. Ac | παράδειγμα om. Pf | alt οἱ om. Py 17 schol. P (W VII 206, 15): πρὸς Μινουκιανὸν κτλ τι Pa h Ac Ba; om Pc γ Vc ; ἡμῖν τι om Vγ, schol. P 18 μετα- στάσεως ἕνεκα Vc Ph | p. 75, 11 20 οὕτως (pro ἐκ τούτων) Ba 21 μὲν οὖν Ph 22 ῥητὸν Pγ, Marc. IV 254, 20 W. al. | ἐν- ταυθοῖ Py)

40
κηρύγματα ὡρισμένα, πάντα ἁπλῶς τὰ ἐν ῥητοῖς. ταύτην δὲ τὴν ζήτησιν ἤτοι περὶ ἓν ἢ καὶ πλείονα γίγνεσθαι συμβαίνει ῥητά· λέγω δὲ πλείονα, κἂν ἕν τι ῥητὸν εἰς δύο μέρη διαιρῆται καὶ μέρει μὲν ὁ ἕτερος, μέρει δὲ ὁ ἕτερος τῶν δικαζομένων χρώμενοι φαίνωνται. ἂν μὲν οὖν ᾖ περὶ ἓν ῥητὸν ἡ ζήτησις, ἤτοι περὶ τὰς τούτου διανοίας καὶ μόνας ἢ καθʼ αὑτὸ θάτερον τῶν μερῶν, ῥητὸν καὶ διάνοια γίνεται· γίγνεται γὰρ ῥητὸν καὶ διάνοια, ὅταν, τοῦ ἑτέρου τὸ ῥητὸν προβαλλομένου καὶ ὡς ἐπὶ τὸ πλεῖστόν γε τοῦ διώκοντος, θάτερον μέρος χρῆται ταῖς διανοίαις· οἷον ξένος ἐπὶ τὸ τεῖχος εἰ ἀνέλθοι, τεθνάτω, πολιορκίας οὔσης ἀνελθών τις ἡρίστευσε καὶ ὑπάγεται τῷ νόμῳ. ἢ τοῦτο μὲν οὐχί, τῷ ῥητῷ δὲ παρατίθησί τι πρᾶγμα εἰς ταὐτὸν [*](141) ἄγων τὸ ἄγραφον τῷ ἐγγράφῳ καὶ ποιεῖ συλλογισμόν· ἔστι γὰρ συλλογισμὸς ἀγράφου πράγματος πρὸς ἔγγραφον παράθεσις εἰς ταὐτὸν συνάγοντός τινος τὸ ἄγραφον τῷ ἐγγράφῳ· οἷον τὸν ἐξ ἑταίρας μὴ λέγειν, ἐκ [*](15) πόρνου τινὰ γεγονότα λέγειν κωλύει τις.

Εἰ μέντοι περὶ δύο ῥητὰ ἢ καὶ πλείονα ἢ καὶ ἓν εἰς [*](1 κηρύγματα, ὡρισμένα πάντα Nilus, schol. P W VII 213, 6 (cf. Sοp. V 103, 4 W.) 2 [ἢ] καὶ P W IV 255, 16, ἢ περὶ 256. 1: ἢ καὶ περὶ Ah Oh Vg 2. 3 συμβαίνει γίνεσθαι Py 4 διήιρηται Ba Ph, m.1 Vc ὁ om. Ac 5 φαίνωνται χρώμενοι Py 7 τὰς ante 6 περὶ Ph 7 διανοίας τούτου Ac | καὶ post ἢ Pf: om. V Phy 8 ῥητὸν καὶ διάνοια γίνεται PV γίγνεται καὶ ποιεῖ ῥητὸν καὶ διάνοιαν Ph, (om. pr. καὶ) Sοp., (om. γίγνεται καὶ) Pf 10 τὸ P Vc Ba Py, schol. Ph f. 142r; om. Ac Ph | schol. P (W VII 212, 15): ἵνα μὴ δόξῃ πάντα ἐναντιοῦσθαι Μινουκιανῶ, διὰ τοῦτο προσέθηκε τὸ ῾ ὡς ἐπὶ τὸ πλεῖστονʼ 12 εἰ ante 11 ξένος Ph: ante ἐπὶ Vc, cf. 82, 11 cf. Cic. de or. II 24, 100 Quint. VII 6, 6. Aps. 2 p. 273, 2 Sp. -H. πολιορκίας — 13 νόμῳ om. m. 1 Py 14 τι om. Sr, Nilus | τἀυτὸ| συν m. 1, ex ν] Pa; cf. l.17 15 ἄγον Vc, (ω, supr ο) P: συνάγον Py τὸ ἔγγραφον τῶι ἀγράφωι Vc, Sοp. 17 συνάγοντος εἰς τἀυτόν Ac Ba Ph | τινος om. Py 18 cf Quint VII 6, 3. Aps. l 2 p. 275, 5)

41
δύο διαιρούμενον ἡ ζήτησις εἴη, ἀντινομία γίνεται· ἔστι γὰρ ἀντινομία δύο ἢ καὶ πλειόνων ῥητῶν ἢ καὶ ἑνὸς διαιρουμένου μὴ φύσει ἐναντίων κατὰ περίστασιν δὲ μάχη· καὶ ὅλως διπλῆ τίς ἐστι ζήτησις ῥητοῦ καὶ διανοίας· οἶον ὁ ἀποκήρυκτος μὴ μετεχέτω τῶν πατρῴων καὶ ὁ ἐπιμείνας χειμαζομένῃ νηὶ δεσπότης ἔστω τῆς νεώς, ἀποκήρυκτος ἐπέμεινε χειμαζομένῃ νηὶ καὶ εἴργεται αὐτῆς ὡς πατρῴας. τοῦ δὲ κατὰ διαίρεσιν ῥητοῦ ποιοῦντος ἀντινομίαν παράδειγμα τόδε· ἡ βιασθεῖσα ἢ γάμον ἢ θάνατον αἱρείσθω τοῦ βιασαμένου, δύο τις κατὰ ταὐτὸν ἐβιάσατο κόρας, καὶ ἣ μὲν γάμον αὐτοῦ, ἣ δὲ θάνατον αἱρεῖται.

Ἡ μέντοι ἀμιφιβολία καὶ ἀπʼ αὐτοῦ τοῦ ὀνόματός ἐστι φανερά· ἔστι γὰρ ἀμφιβολία ἀμφισβήτησις περὶ ῥητὸν ἐκ προσῳδίας ἢ διαστάσεως συλλαβῶν γινομένη· ἐκ μὲν προσῳδίας, οἷον ἑταίρα χρυσία εἰ φοροίη, δημοσια ἔστω, πεφώραταί τις φοροῦσα, καὶ ἣ μὲν τὰ χρυσία φησὶν εἶναι δημόσια, προπαροξυτόνως ἀναγινώσκουσα τὸν νόμον, οἳ δὲ οὐ τὰ χρυσία ἀλλʼ αὐτὴν δημοσίαν εἶναι, παροξυτόνως ἀναγινώσκοντες περὶ δὲ διάστασιν συλλαβῶν, οἷον δύο ἦσάν τῳ παῖδες, Λέων [*](Sp. -Η. 19 λέγειν post τις Ac 20 ἂν Py, ἐὰν Sop. l ῥητὰ ἦ ἢ Nilus | ἢ καὶ πλείονα om. m. 1Py |pr καὶ om. Ph) [*](1 εἴη post 40, 20 ἓν (om. εἰς δύο) Ac 3 ἐναντίου Ph, m. 1Vc 4 δὲ om Ph 5 ὁ supr Ph: om Pcy ; cf 85, 1 6 cf. Auct ad Her. I 11, 19. Cic. de inv. II 51, 153 7 τῆς νεώς Pc V Phy, mg. Pa; αὐτῆς Pa | ἔμεινε Pc | πατρώαι ante νηὶ add. Vc Ph, cf. 85, 3. Syr. 2 p 196, 8 8 ἀπείργεται Ph 9 cf. 87, 14. Senec. controv. l 5 cet 10 ἢ θάνατον ἢ γάμον Ac 11 κόρας post τις Syr 2 p. 196, 11 ; om. Vc Ba Phy 13 ἀπὸ τοῦ (om αὐτοῦ) Vc Ba Ph Sr 15 διαστάσεων Ac | γενομένη Py 10 cf. Theon II 129, 19 Sp. Cic. de inv. II 40, 118 | εἰ χρυσία Vc Pγ 10 18. 19 χρύσεια Ph: cf. 91, 2 17 τις om. V Ph 18 εἶναι Pcy; δεῖν εἶναι Pah V, Syr.; cf. 91, 4 19 νόμον m. 1, τόνον m. 2, Vc 20 ἀνταναγινώσκοντες Phy, v. l. P 20. 21 περὶ δὲ διαστάσεως Md Οh, (ἐκ pro περὶ) DLz 21 cf. Quint VII 9, 6)

42
καὶ Πανταλέων· διέθετο οὕτως ῾ ἐχέτω τὰ ἐμὰ πανταλεων’, [*](16) καὶ ἑκάτερος ἀντιποιεῖται πάντων, ὃ μὲν ὑφʼ ἓν ἀναγινώσκων Πανταλέων, ὃ δὲ διιστὰς πάντα, εἶτα Λέων.

Ταύτας μὲν οὖν οὕτως ἐπιγνωσόμεθα, τὴν δὲ μετάληψιν οὐκέθʼ ὁμοίως, ἀλλʼ ὅταν ἡ ζήτησις ᾖ περὶ τοῦ εἰ δεῖ τὸν ἀγῶνα εἰσελθεῖν· ἐν γὰρ μεταλήψει οὔτε εἰ [*](142) ἔστι τι προηγουμένως ζητήσεις, καθάπερ ἐν στοχασμῷ, οὔτε τί ἐστι, καθάπερ ἐν ὅρῳ, οὔτε ὁποῖόν τί ἐστιν, ὡς ἐν τοῖς λοιποῖς, ἀλλʼ αὐτὸ τοῦτο, εἰ δεῖ ζητῆσαί τι τούτων· παραγραφὴ γάρ ἐστι. δύο δὲ αὐτῆς εἴδη· ἣ μὲν γάρ ἐστιν ἔγγραφος. ἀπὸ ῥητοῦ τινος λαμβάνουσα τὴν ζήτησιν, ἣ δὲ ἄγραφος. καὶ ἡ μὲν ἔγγραφός ἔστιν ἀπαγωγὴ τῆς εὐθυδικίας κατὰ παραγραφὴν ἀπὸ ῥητοῦ τινος, περὶ οὗ ἡ ζήτησις· οἷον δὶς περὶ τῶν αὐτῶν δίκας μὴ εἶναι, φόνου κρινόμενός τις ἀπέφυγεν, ὕστερον αὐτῷ χρωμένῳ ἀνεῖλεν ὁ θεὸς ῾ ἀνδροφόνοις οὐ χρῶʼ καὶ πάλιν φεύγει· κατὰ ῥητὸν καὶ διάνοιαν ἡ πρώτη ἐξέτασις, εἶθʼ ἕπεται τὸ στοχαστικόν, εἰ ἐφόνευσέ πουἡ δὲ ἄγραφος ἔστι μὲν ἀπαγωγὴ τῆς εὐθυδικίας καὶ [*](17) αὐτὴ κατὰ παραγραφὴν ἀπὸ ῥητοῦ, τὴν ζήτησιν δὲ οὐ περὶ τὸ ῥητὸν ἔχει, ἀλλὰ περί τι τῶν περὶ τὸ πρᾶγμα, [*](1 ante διέθετο: add καὶ La R Vu: add. τελευτῶν Px VIW Wa; add καὶ τελευτῶν Ba, m. 2Vc; add καὶ τελευτῶν ὁ πατὴρ Pγ 2 καὶ om. V Phy γρ΄ ταύτην Pa | οὖν om. Py, Nilus | δέ γε Ba 7 τῆι post γὰρ add. Phy, (er.) Vc 8 ἔσται Pc | τι om. Ac, Nilus | ζήτησις Ph: ἡ ζήτησις Py; ζητοῦμεν Nilus 9 ποῖον Ph, Nilus 10 ταῖς λοιπαῖς Py; ἐν λοιπαῖς Nilus (at 75, 1 cet.) ζητῆσαί τι τούτων P Ba Ph, m. 2Vc: τὸν ἀγῶνα εἰσελθεῖν Vc Ac Py 14 τῆς εὐθείας Ph, v.l.Pa 15 περὶ ὃ Ac |cf. Demosth. 20, 147. 38, 16 Quint VII 6, 4 16 δὲ post ὕστερον add. Vc Phy: cf. Syr. 2 p. 159, 7 19 mg. ἐν ἄλλοις τὸ εἰ ἐφόνευσέ πουʼ οὐκ ἔστιν Pa; verba desunt Py 20 ἐστὶν ἀπαγωγὴ μὲν Vc | Phy εὐθείας Ph 21 δὲ ζήτησιν Pγ)

43
τόπον ἢ χρόνον ἢ πρόσωπον ἢ αἰτίαν ἢ τρόπον, ὅταν τὸ μὲν πρᾶγμα συγχωρῶμεν, ἓν δέ τι τούτων αἰτιώμεθα μεταλαμβάνοντες· οἷον ἐξῆν ἀποκτιννύναι καὶ τὸν μοιχὸν καὶ τὴν μοιχευομένην, τὸν μοιχὸν ἀποκτείνας τις μόνον χρόνῳ ὕστερον ἐπὶ τῷ τάφῳ τοῦ μοιχοῦ δακρύουσαν εὑρὼν ἀπέκτεινε τὴν γυναῖκα καὶ φόνου φεύγει· τὸν γὰρ τόπον ἐνταῦθα καὶ τὸν χρόνον αἰτιώμεθα δήπουθεν.

Τὰς μὲν οὖν λεγομένας στάσεις οὕτως ἐπιγνωσόμεθα· περὶ δὲ τῆς καθʼ ἑκάστην διαιρέσεως ἤδη λεκτέον. εἰδέναι μέντοι χρή, ὡς τὰ περὶ στοχασμοῦ λεχθησόμενα, περὶ οὗ δὴ πρῶτον ἀναγκαίως λελέξεται, σχεδὸν εἰς ἅπόντα συντελεῖ τὰ μετὰ ταῦτα· διὸ καὶ εἰκότως μακρότερα ἔσται.