Gynaeciorum Libri IV

Soranus

Soranus. Sorani Gynaeciorum Libri IV: De Signis Fracturarum De Fasciis Vita Hippocratis Secundum Soranum. Ilberg, Johannes, editor. Leipzig and Berlin: Teubner, 1927.

1 [66]. Εἰϲ προταραϲκευὴν τῶν εἰϲ τὴν ἀπότεξιν ἐπιτηδείων εὔχρηϲτον μαθεῖν τὰ ϲημεῖα τῆϲ μελλούϲηϲ ἀποκυήϲεωϲ. παρέπεται δὲ ταῖϲ μελλούϲαιϲ ἀποτίκτειν περὶ τὸν ἔβδομον ἢ τὸν ἔνναιον ἢ τὸν δέκατον μῆνα βάροϲ ἤτρου καὶ ἐπιγαϲτρίου μετὰ πυρώϲεωϲ τοῦ γυναι- κείου αἰδοίου 〈καὶ〉 ἄλγημα βουβώνων καὶ ὀϲφύοϲ καὶ ἰξύοϲ πρὸϲ τὸ ὑποκείμενον τῆϲ ὑϲτέραϲ· ἢ τε ὑϲτέρα προϲχωρεῖ τῷ αἰδοίῳ, ὥϲτε ῥᾳδίωϲ τὴν μαῖαν ϲημειουμένην ἅψαϲθαι αὐτῆϲ [καὶ διέϲτηκεν αὐτῆϲ τὸ ϲτόμα μετὰ εὐαφίαϲ 〈καὶ〉 καθυγραϲμοῦ], τὸ δὲ ϲτόμιον αὐτῆϲ μετὰ τρυφερίαϲ ἀναπετάννυται καὶ διέϲτηκε μετὰ τοῦ ἐπινοτίζεϲθαι, πρὸϲ λόγον δὲ τοῦ ϲυνεγγιϲμοῦ τῆϲ ἀποτέξεωϲ ϲυμπίπτει μὲν τὰ ἰϲχία καὶ τὸ ἐπιγάϲτριον, ϲυνογκοῦται δὲ μετὰ βουβώνων 〈τὸ〉 ἐφήβαιον, καὶ ϲυνεχὴϲ γίνεται πρὸϲ ἀπούρηϲιν προθυμία. φέρεται δὲ ὑγρὸν γλίϲχρον, εἶτα καὶ αἷμα ταῖϲ πλείϲταιϲ ῥηγνυμένων τῶν ἐν τῷ χορίῳ λεπτῶν ἀγγείων, τῷ δὲ καθιεμένῳ δακτύλῳ εἰϲ τὸ γυναικεῖον αἰδοῖον περιφερὴϲ ὄγκοϲ ὑποπίπτει [γὰρ] παρόμοιοϲ ψῶ. καὶ διὰ φλεγμονὴν ὁ πόνοϲ παρηκολούθηϲεν, διακριθήϲεται δὲ τῷ μεμυκέναι τὸ ϲτόμα τῆϲ ὑϲτέραϲ καὶ ἀνεξηράνθαι.

2 [67]. Ἐπὶ τῆϲ κατὰ φύϲιν γινομένηϲ ἀποκυήϲεωϲ προπαραϲκευ- άζειν δεῖ ἔλαιον, ὕδωρ θερμόν, θερμάϲματα, ϲπόγγουϲ τρυφερούϲ, ἔριον, [*](2 Cap. I] cf. Aet. XVI 13 4—18] Must. I 58 8 ἰξύοϲ] cf. Soran. apud Meletium, Cram. Anecd. Oron. III 92, 2; Pollux II 183 Gal. XIX 106 ἰξύοϲ· τοῦ μεταξὺ τῶν ἰϲχίων καὶ τῆϲ ὀϲφύοϲ 18—20] Must. P 59 21 1—p. 51, 2] Must. I 60) [*](2 in mg κζ’ Ante titulum Τίνα . . . φύϲιν cum indice conspirantem alterum exhibet Τίνα ϲημεῖα μελλούϲηϲ ἀποτέξεωϲ P 5 post μελλούϲηϲ add. γίνεϲθαι Ermerins 8 καὶ addidi καὶ ἰξύοϲ scripsi: καὶ ἤξιϲ P: κατ᾿ ἴξιν Rose: καὶ δῆξιϲ Dietz 8sq. πρὸϲ τὸ ὑποκείμενον ut glossema del. Rose 10 fort. αὐτῆϲ ἄψαϲθαι 10 sq. καὶ . . . καθυγραϲμοῦ ex Aetio inculcata (ubi καὶ καθυγρ.) eiecit Ermerins 12 ἀναπετάννυται scripsi: —υϲθαι Dietz: ἀναπέμπταιϲθαι P: ἀναπέπταται Ermerums διέϲτηκε scripsi: διεϲτὸϲ P μετὰ τοῦ del. Rose 14 διογκοῦται Rose coll. Aet. τὸ add. Rose 18 γὰρ del Ermerins διαφθεγγομένην P: corr. Ermerins: de feruura’ Must. 20 ἀναξηρανθἐν P: corr. Ermerins Sequuintur in P (p. 79, 1—84 6 D.) cap. κη΄ (Aet. XVI 14), κθ΄ —μβ΄ aliunde denunpta (cf. ‘Gunäk. d. Sor.’ p. 42)) [*](21 in mg. μγ΄ 22 γενομένηϲ P: corr. Reinhold)

51
ἐπιδέϲμουϲ, ὑποκεφάλαιον, ὀϲφραντά, δίφρον μαιωτικὸν ἢ καθέδραν, κλίναϲ δύο οἰκόν τε ἐπιτήδειον. ἔλαιον μὲν εἰϲ τοὺϲ ἐγχυματιϲμοὺϲ καὶ τὰϲ ἐπιβροχάϲ· ὕδωρ δὲ θερμὸν χάριν τοῦ ἀποπλιθῆναι τοὺϲ τό- πουϲ· θερμάϲματα δὲ πρὸϲ τὴν παρηγορίαν τῶν ὠδίνων· ϲπόγγουϲ δὲ πρὸϲ τοὺϲ ἀποϲπογγιϲμούϲ· ἔρια δὲ πρὸϲ τὸ ϲκεπαϲθῆναι τούϲ τῆϲ γυναικὸϲ τόπουϲ· ἐπιδέϲμουϲ 〈δὲ〉 πρὸϲ τὸ ϲπαργανωθῆναι τὸ ἀπο- τεχθέν· ὑποκεφάλαιον δέ, ἵνα ἐπ’ αὐτῷ τεθῇ τὸ ἔμβρυον ὑπὸ τὴν κύουϲαν, ἕωϲ ἂν κομιϲθῇ καὶ τὸ χόριον· ὀϲφραντὰ δὲ (καθάπερ γλή- χωνα, γῆϲ βῶλον ἄλφιτόν τε καὶ μῆλον καὶ κυδώνιον κἂν ὁ καιρὸϲ ἐπιτρέπῃ κίτριον, πέπονα καὶ ϲίκυον 〈καὶ〉 πᾶν τὸ ἐμφερὲϲ τούτοιϲ) εἰϲ ἀνάκτηϲιν τῆϲ ἀποκυούϲηϲ.

3 [68]. δίφρον δὲ μαιωτικόν, ἵνα ἐπὶ τούτου ϲχηματιϲθῇ ἡ τίκτουϲα. δεῖ δὲ κατὰ τὴν μεϲότητα τοῦ δίφρου καὶ καθ᾿ ὃ μέροϲ ἐπικουφίζουϲιν, μηνοειδῶϲ ϲύμμετρον εὐρυχωρίαν ἐκκεκόφθαι πρὸϲ τὸ μήτε μείζονοϲ αὐτῆϲ ὑπαρχούϲηϲ [μήτε μικροτέραϲ] μέχρι τῶν ἰϲχίων καταφέρεϲθαι, μήτε τοὐναντίον ϲτενῆϲ [εἰϲ τὸ μὴ] πιέζεϲθαι τὸ γυναικεῖον αἰδοῖον, ὅπερ χαλεπώτερον, τὴν γὰρ πλατυτέραν ἔκτρηϲιν ἐνδέχεται προϲεκπλη- ροῦν ῥάκη παραβάλλουϲαν. τοῦ δὲ ὅλου δίφρου τὸ ϲύμπαν πλάτοϲ ἱκανὸν ἔϲτω πρὸϲ τὸ καὶ τὰϲ εὐϲαρκοτέραϲ χωρεῖν γυναῖκαϲ, ϲύμμετρον δὲ καὶ τὸ ὕψοϲ, ταῖϲ γὰρ μικρομεγέθεϲιν ὑποπόδιον ὑποτιθέμενον ἀναπληροῖ τὸ ἐλλεῖπον. τῶν δὲ ὑπὸ τῆϲ ἕδραϲ πλευρῶν τὰ μὲν ἐκ πλαγίων ὅλα ϲανίϲιν ἐϲκεπάϲθω, τὸ δὲ ἔμπροϲθεν καὶ τὸ ὄπιϲθεν ἀνεψχθω πρὸϲ τὴν λεχθηϲομένην ἐν ταῖϲ μαιώϲεϲιν χρείαν. ἐκ δὲ τῶν ἄνω πλευρῶν κατὰ μὲν τὰ πλάγια μέρη δύο πιοειδῆ τυγχανέτω τῷ διαπήγματι πρὸϲ τὸ κατὰ τὰϲ ἐντάϲειϲ ἐπ᾿ αὐτὰ τὰϲ χεῖραϲ ἐνϲτη- ρίζειν, ἐξόπιϲθεν δὲ ἀνάκλιτον, ὥϲτε καὶ τὴν ὀϲφύν καὶ τὰ ἰϲχία τὸ ἀντιβαῖνον ταῖϲ ὑπαναχωρήϲεϲιν ἔχειν· εἰ γὰρ καὶ γυναικὸϲ ἐξόπιϲθεν ἑϲτώϲηϲ ἀνακλιθεῖεν, τῷ ἀνωμάλῳ ϲχηματιϲμῷ παραποδίζουϲιν τὴν ἐπ᾿ εὐθεῖαν τοῦ ἐμβρύου φοράν. ἔνιο δὲ κατὰ τὰ κάτω μέρη τοῦ [*](12—15] Must. I 61 23 πρὸϲ τὴν λεχθηϲομένην . . . χρείαν] cf. infra p. 53, 12 sqq.) [*](1 καθέδρα P: corr. Dietz 6 δὲ add. Dictz 9 καὶ ante κυδώνιον del. Dietz κυδωνικὰν P: corr. Rose 10 κιτρίον P καὶ ϲίκυον πέπονα Dietz: πέπονα ϲίκυον Rose ϲικύον P de vocibus ϲίκυοϲ et πέπων cf. Athen. Dipnos. II 68 d (Diocl. fr. 120 Wellm) καὶ ante πἂν add. Dietz 14 ἐκκεκόχθαι πρόϲ τε μήθε P: corr. Dietz 15 μήτε μικροτέραϲ del. Er- merins 16 ϲτενὴν P: corr. Ermerins εἰϲ τὸ μὴ del Ermerins πιά- ζεϲθαι P 17 δέχεται P: corr. Dietz 18 παρεμβάλλουϲαν Ermerins 21 ἀπό P. corr. Ermerins 22 ὅλα scirpsi: θλᾶ (in fine versus) P: del. editi.) [*](ϲκεπέϲθιω P. corr. Ermerins 25 ἀνεῴχθη P: corr. Dietz 24 ἄνω Rose: ἄλλων P πλευρῶν sripsi: μερῶν P πιοειδῆ Rose (cuius indicem. vide s. υ. διάπηγμα): εἴδη P: διϲχιδῆ Reinhold: ὑοειδὴ Kind τυγχάνει P: corr. Ermerins 25 ἐνϲτάϲειϲ ἐπ᾿ αὐτὰϲ τὰϲ χρείαϲ ἐντερίζειν P: corr. Erme- rins 28 ἐϲτῶϲηϲ Dietz. (cf. p. 53, 14 sq.; 54. 5 sq.: ἐξώϲηϲ P: ἑλκούϲηϲ Rose) [*](ἀνακλιθὲν Ermerins: ἀνακλιϲθὲν ἐν P παρεμποδίζουϲι Ermerins 29 ἐπ’ εὐθεῖαν Rose: εὐπάθειαν P: ἐπ᾿ εὐθείαϲ Ermerins)

52
δίφρου ἔκθετον ἄξονα προϲβάλλουϲιν ἐξ ἑκατέρου μέρουϲ περιαγωγίδαϲ ἔχοντα καὶ τύλον, ἵνα ἐν ταῖϲ ἐμβρυουλκίαιϲ περιτιθέντεϲ βρόχουϲ ἢ ϲπάρτα κυκλοτερῶϲ τοῖϲ βραχίοϲιν ἢ ἄλλοιϲ μέρεϲιν τοῦ ἐμβρύου καὶ τὰϲ ἀρχὰϲ ἀποδήϲαντεϲ πρὸϲ τὸν τύλον 〈διὰ〉 τῆϲ περιαγωγῆϲ τὴν ὁλκὴν ποιήϲωνται, μὴ ϲυνιέντεϲ τὸ κοινόν, ὅτι τὴν ἐμβρυουλκίαν ἐπὶ κατακειμένηϲ δεῖ γίνεϲθαι τῆϲ δυϲτοκούϲηϲ. δεῖ δὴ τοιοῦτον εἶναι δίφρον οἶον εἰρήκαμεν, ἢ καθέδραν ἔμπροϲθεν ἢ καὶ ὄπιϲθεν ἐκτετμημένην. † ἐκ κοιλοῦ δὲ γενομένηϲ ἡ γεγονεῖϲα ἔτι ἐξόπιϲθεν προϲτίθεταί τι ὡϲ ϲυνήθωϲ τοῖϲ δέρμαϲιν κατερραμμένηϲ. κλίναϲ δὲ δύο, τὴν μὲν τρυφερῶϲ ἐϲτρωμένην πρὸϲ [τὸ] τὴν μετὰ τὸ τεκεῖν ἀνάπαυλαν, τὴν δὲ ϲκληρὰν πρὸϲ τὴν ἐν ταῖϲ ἀποτέξεϲιν κατάκλιϲιν, ὥϲτε μὴ κατὰ τετρυμένηϲ κλίνηϲ 〈πρὸϲ τὸ εἶκον ἐνδιδόναι τὴν ὀϲφύν〉 ∗ ∗ ∗ ∗ 〈κατακλιτέον δὲ αὐτὴν〉 ἐν ὑπτίῳ τῷ ϲχήματι, ϲυνηγμένων μὲν τῶν ποδῶν, διεϲτώτων δὲ τῶν μηρῶν, προυποκειμένου δὲ τοῖϲ ἰϲχίοιϲ τινόϲ, ὥϲτε κατωφερὲϲ γενέϲθαι τὸ γυναικεῖον αἰδοῖον.

4 [69]. ∗ ∗ τοὺϲ δὲ πόνουϲ τὸ μὲν πρῶτον τῇ διὰ θερμῶν τῶν χειρῶν προϲαφῇ πραύνειν, τὸ δὲ μετὰ ταῦτα βρέχειν ῥάκη ἐλαίῳ γλυκεῖ καὶ θερμῷ καὶ ἄνωθεν ἐπιρρίπτειν κατ᾿ ἐπιγαϲτρίου τε καὶ πτερυγωμάτων καὶ ϲυνεχέϲτερον τῷ θερμῷ καταβρέχειν ἐλαίῳ, τιθέναι δὲ καὶ κύϲτειϲ ἐλαίου πεπληρωμέναϲ θερμοῦ. διιϲταμένου δὲ τοῦ ϲτόματοϲ τῆϲ ὑϲτέραϲ ἡ μαῖα θερμῷ ἐλαίῳ προλιπάναϲα τὰϲ [*](1 sq.] ad ἔκθετον ἁξονα, περιαγωγίδαϲ, τύλον cf. Heliod. apud Orib. XLIX 4 (IV 338 sqq. B.— D.) 6 ἐπὶ κατακειμένηϲ] ef. infra p 140, 11 sq. 9 § 3, 5] Must. I 62 13 § 3, 6] Must. I 63 16 § 4,1] Must. I 64 21—p. 53, 3] Must. I 66a) [*](1 περιαγωγίδαϲ Reimhold: περιαγωγὰϲ P 2 περιτιθέντεϲ Ermerins: περιτιθέναι P 2 sq. ἢ ϲπάρτα scrps: ἡ παρ ὠὰ P: ῇ παρ᾿ ὦτα Rose (qui de foetus auriculis videtur cogitasse); ὧτα laqueorum (Orib. t. IV 268) procul habenda 3 κυκλοτεροὺϲ P: corr Rose 4 τὰϲ ἀρχὰϲ scripsi: τὰ ἄκρα P (αἰ τοῦ βρόχου ἀρχαὶ τῷ τύλῳ τοῦ ἄξονοϲ ἀποδίδονται sim. saepe ap Heliodor.)) [*](διὰ add. Reinhold 6 δὴ Schoene: δὲ P 7 〈τὸν〉 δίφρον Ermerins 8 ἐκτετμημένηϲ P: corr. Dietz ἐκ κοιλοῦ κτλ.] locum nondum sanatum hoc modo scripsit Rose. ἐγκοίλῳ δὲ γενομένῃ [ὴ γεγονεῖϲα] . . . κατερραμμένη ἐξόπιθεν P: corr. Dietz 10 τὸ del. Dietz 12 κατὰ τετρυμένηϲ Rose: κατατρυμένηϲ P: κατατετρυμένηϲ sivc κατατετριμμένηϲ Dietz πρὸϲ . . . ὀϲφύν exempli gretia supplevi ex simili loco p. 140, 12. Post haec exciderunt cum alia nonuulla (‘fre- quentius enim et iacentes pariunt’ hoc loco add. Must. I 62) tum ea (a Mustione omissa) quae de cupile idomeo [raceo[oemda erant; cf supra p. 541, 2 οἶκόν τε ἐπιτήδειον. ln capite spurio μβ΄ (Ὁποῖον τόπον ἐκλεκτέον τῇ κυοφορούϲῃ) habet P: Εἰ μὲν εἴη χειμέριον τὸ κατάϲτημα, ἐπί θερμῷ οἴκῳ καὶ ϲκοτεινῷ κατα- κλείομεν (κατακλίνομεν Dietz) αὐτήν ἐὰν δὲ θερινόν, ἐν εὐπνόῳ καὶ ἐπιτκδείῳ (l. εὐδιεινῷ) p. 83, 7—11 D. 13 κατακλιτέον δὲ αὐτὴν addidi 14 addit Sor. πρὸϲ τὸ ἐπιγάϲτριον ante τῶν ποδῶν infra p. 140, 13 προϲυποκειμένοι Rose; cf. infra p. 101, 9 προυποβληθέντοϲ, p. 102, 24 προυπορριφέντοϲ 21 κύϲτειϲ scripsi (cf. infra p. 99, 31 136, 23): κύϲτειν P: κύϲτιν Ermerins) [*](πεπληρωμένην Dietz δὲ, ίϲταμένου P. corr. Ermerins 22 ἡ μαῖα sϲripsi: ἢ καὶ P: antea lacunam staiut Ermerins: ἢ secl. Rose)

53
χεῖραϲ τὸν τῆϲ εὐωνύμου χειρὸϲ λιχανὸν δάκτυλον ἀπωνυχιϲμένον καθιείτω, πράωϲ τῇ προϲαγωγῇ προδιαϲτέλλουϲα τὸ ϲτόμιον, ὥϲτε τὸ πρόχειρον τοῦ χορίου μέροϲ ἐπιπροπίπτειν, τῇ δεξιᾷ δὲ χειρὶ τούϲ τόπουϲ ἐλαιοχυτείτω φυλαϲϲομένη τὸ ἐϲ τῆϲ ἑψήϲεωϲ κεκνιϲμένον ἔλαιον. τοῦ προχείρου δὲ τὸ μέγεθοϲ 〈ψοῦ〉 λαμβάνοντοϲ ὑπὸ τὸ ϲτόμιον τῆϲ ὑϲτέραϲ, εἰ μὲν ἀϲθενῆϲ εἴη ἡ κυοφοροῦϲα καὶ ἄτονοϲ, τὴν μαίωϲιν ἐπὶ κατακειμένηϲ αὐτῆϲ | ποιητέον, ὅτι ἀϲκυλτότεροϲ οὗτοϲ ὁ τρόποϲ καὶ ἀφοβώτεροϲ, εἰ δ᾿ εὔτονοϲ τυγχάνει, διαναϲτατέον αὐτὴν 〈καὶ〉 κατὰ τοῦ μαιωτικοῦ λεγομένου δίφρου κοθιϲτέον ∗ ∗ θερμῷ ἐλαίῳ καὶ καταχλιαϲτέον καὶ ἐγχυματιϲτέον πρὸϲ τὸ τῆϲ κυοφορούϲηϲ εὔψυκτον. ἐπιτιθέϲθω δὲ καὶ τοῖϲ ποϲὶν αὐτῆϲ ϲκέπηϲ ἕνεκεν ∗

5 [70a]. τρεῖϲ δὲ γυναῖκεϲ ὑπηρέτιδεϲ ἔϲτωϲαν προϲηνῶϲ δυνά- μενοι τὸ δειλὸν παραμυθεῖϲθαι τῆϲ κυοφορούιηϲ, κᾶν μὴ πεπειραμέναι τῶν τοκετῶν τυγχάνωϲιν, ὦν δύο μὲν ἑκατέρωθεν, μία δὲ ἐξόπιϲθεν διακρατοῦϲα πρὸϲ τὸ μὴ διὰ 〈τοὺϲ〉 πόνουϲ τὴν κύουϲαν παρεγκλίνειν. μὴ παρόντοϲ δὲ τοῦ μαιωτικοῦ δίφρου καὶ ἐπὶ μηροῖϲ γυναικὸϲ καθε- ζομένηϲ ὁ αὐτὸϲ δύναται γενέϲθαι ϲχηματιϲμόϲ· δεῖ δὲ τὴν γυναῖκα τυγχάνειν εὔτονον, ἵνα κοὶ τὸ βάροϲ ἐνέγκῃ τῆϲ ἐφεδραζομένηϲ γυναικὸϲ καὶ παρὰ τὰϲ ὠδῖναϲ κατέχειν αὐτὴν δύνηται. λοιπὸν δὲ ἡ μαῖα περιζωϲαμένη κοϲμίωϲ ἄνωθεν καὶ κάτωθεν καθεζέϲθω μὲν ἄντι- κρυϲ τῆϲ ἀποτικτούϲηϲ ταπεινοτέρα· δεῖ γὰρ ἐξ ὑπερκειμένων εἰϲ τὰ ὑποκείμενα τὴν ἐξολκὴν γίνεϲθαι τοῦ ἐμβρύου. τὸ δὲ εἰϲ τὸ γόνυ καθίζειν αὐτήν, ὡϲ ἐδοκίμαϲάν τινεϲ, μετὰ τοῦ δυϲεργοῦϲ καὶ ἄϲχη- μον ὡϲαύτωϲ δὲ καὶ τὸ ἑϲτῶϲαν ἐν βόθρῳ χάριν τοῦ μὴ ἐξ ὑπὲρ- κειμένου τὰϲ χεῖραϲ ἐπιβαλεῖν, ὡϲ ἠξίωϲεν Ἥρων, τοῦτο γὰρ οὐ [*](5 § 4, 3] Must. I 63 12 2—15] Must. I 65 14—15] Must. I 63) [*](19 § 5, 3 sq.] Must. I 64 25 Ἡρων] Heronem, chiruraum Alexandri- num celebrem, de arte obstetricia scripsiste aliunde nom comstat) [*](1 ἀπονυχιϲμένον P 2 κοθιέτω Ermerins περιαγωγῇ Ermerins (‘circumagendo’ Must.) διαϲτέλλουϲα Rose 3 μέρουϲ P: corr. Dietz) [*](ἐπιπροπίπτει P: corr. Ermerins 5 προχείρου Kind: πρόρου P: προρρή- γματοϲ Ermerins: ‘corion’ Must. ψοῦ suppl. Ermerins (trium fere litt. la- cina in P): cf. ‘ad magnitudinem ουἰ’ Must.; ψῶ ὀριθείῳ p. 79, 22 D. 5 εἶη] malo ἐϲτιν, ne hietur 7 ὅτι Rose: ὃν P (dcl. Dietz): ὡϲ Ermerins ἀϲκυλότεροϲ P: corr. Dietz 9 καὶ add. Ermerins λεγομένηϲ P: corr. Dietz lucunam significavit Rose θερμοῦ ἐλοίου P: corr. Rose 10 καταχλιαϲτέον καὶ Rose: κατακεχλιαϲμένου P 11 ἄψυκτον P: corr. Rose ὑποτιθέϲθω P: corr. Ermerins 11 post ἕνεκεν desunt hand pauca, quo (spectant Mustionis (I 64) haec: ‘deambulare etiam eas et lauari et cibos uccipere antiqui iubebant. nos vero nom pormittimus haec leri, frieri quia am- bulutio infantem propc forts positum premit et matricem quasseat, lauacrum vero et vires minuit et digestum copus mulieris infrigdat, cibus autem qui in frugdore datur corrumpitur et nom nutrit’ 12 ἐϲθωϲαν P (ut solet) 15 τούϲ add. Ermerins 18 ἴνα Rose: εἶναι P ἀφεδραζομένηϲ P: corr. Dietz 23 δυϲέργωϲ P: corr. Ermerins 23 sq. ἄϲχημον Ermerins: ἀϲχημόνωϲ P 25 Ἡρὰϲ proposuit Rose p. 411)

54
μόνον ἀπρεπέϲ, ἀλλὰ καὶ ἀδύνατον ἐπὶ τῶν διϲτέγων οἴκων. καθε- ζέϲθω τοίνυν ἡ μαῖα, διεϲτῶταϲ τούϲ μηρούϲ ἔχουϲα καὶ μικρὸν τὸν εὐώνυμον προκλίνουϲα πρὸϲ τὸ εὐεργὲϲ τῆϲ εὐωνύμου χειρόϲ, ἔμ- προϲθεν, ὡϲ εἴρηται, τῆϲ ἀποτικτούϲηϲ. τούϲ μὲν γὰρ πλαγίουϲ τοῦ δίφρου πόδαϲ ἀποπεφράχθαι παραινοῦμεν, τὰ δὲ ἐξόπιϲθεν εἰϲ ἀναγκαίαν κατέχεται χρείαν ὑπὸ τῆϲ ὑπηρετούϲηϲ [εἰϲ]· πτύγματοϲ γὰρ ὑποθέϲει τὸν δακτύλιον αὐτῆϲ ἀποκρατεῖν δεῖ διὰ τὰϲ ἐν τῇ ἐν- τάϲει γινομέναϲ προπτώϲειϲ καὶ ῥήξειϲ. εἶτα καλὸν καὶ τὴν ὄψιν τῆϲ κυοφορούϲηϲ φαίνεϲθαι τῇ μαίᾳ, ἤτιϲ παραμυθείϲθω τὸ δειλὸν αὐτῆϲ εὐαγγελιζομένη τὸ ἄφοβον καὶ τὴν εὐτοκίαν.

6 [70b]. εἶτα δὲ ἐγκόπτειν εἰϲ τὴν λαγόνα τὸ πνεῦμα παραινεῖν δεῖ δίχα κραυγῆϲ, μετὰ ϲτεναγμοῦ δὲ μᾶλλον καὶ κατοχῆϲ πνεύματοϲ, ἔνιαι γὰρ τῶν ἀπείρων τοῖϲ ἄνω μέρεϲιν ἐντειτόμεναι καὶ μὴ ἀπω- θούμενοι τὸ πνεῦμα πρὸϲ τὸ κάτω βρογχοκήλαϲ ἐποίηϲαν. ἔνθεν εἰϲ τὴν ἀκώλυτον δίοδον τοῦ πνεύματοϲ λύειν τε τὴν ζώνην προϲῆκεν αὐτῶν καὶ τὸ ϲτῆθοϲ πάϲηϲ ἐλευθεροῦν περιειλήϲεωϲ, οὐ κατὰ τὴν ἰδιωτικὴν πρόληψιν, καθ᾿ ἢν τὰ γυναίκια δεϲμὸν οὐδένα βούλεται τυγχάνειν, διὰ τοῦτο δὲ 〈καὶ〉 τὰϲ τρίχαϲ λύειν· διὰ δὲ τὴν προειρημένην αἰτίαν τάχα δὴ καὶ ἡ λύϲιϲ τῶν τριχῶν εὐτονίαν ἀποτελεῖ τῆϲ κεφα- λῆϲ. παραινετέον οὖν αὐταῖϲ ϲυνεντείνειν τὸ πνεῦμα καὶ μὴ ἀπο- φεύγειν τὰϲ ὠδῖναϲ, ἀλλ᾿ ὅτε πάρειϲιν αῦται, τότε μάλιϲτα προϲβιά- ζεϲθαι. φυλαϲϲέϲθω δὲ ἡ μαῖα τὸ εἰϲ τούϲ γυναικείουϲ κόλπουϲ τῆϲ τικτούϲηϲ τὸ πρόϲωπον ἐνατενίζειν, ὅπωϲ μὴ αἰδου|μένηϲ ϲυϲταλῇ τὸ ϲῶμα, δακτύλῳ δὲ κυκλοτερῶϲ διαϲτελλέτω τό τε ϲτόμιον τῆϲ ὑϲτέραϲ 〈καὶ〉 τὰ πτερυγώματα ∗ ∗ ∗ καὶ ἀνατρέχει τὸ ϲτόμιον αὐτῆϲ, ποτὲ δὲ καὶ προκύπτει. πειθηνίωϲ οὖν δεῖ καθιέναι τούϲ δακτύλουϲ ἐν τῷ καιρῷ τῆϲ διαϲτολῆϲ καὶ τὸ ἔμβρυον ἐπιϲπᾶϲθαι, προϲενδιδοῦϲαν μέν, [*](4 ὡϲ εἴρηται] p 53, 20 sq. 5 παραινοῦμεν] cf. p. 51, 21 sq. 5—8] Must. I 66 a 11—p. 55, 10 § 6, 1—5] Must. I 66 a 22—24] Must. I 66) [*](1 δυϲτέγων P: corr. Ermerins 3 προκλίνουϲα scripsi: προϲκεκλιμένουϲα P: προϲκεκλιμένον editi. ἐνεργἑϲ Rose 5 ἀπὸπεπράχθαι παραινουμένου P: corr Ermerins 6 εἰϲ del. Rose πτύϲματοϲ P: corr. Ermerins 7 γὰρ post τὸν transp. Ermerins ὑπόθεαν P: correxi: ‘cum linteolo anum eius centineat’ Must. δάκτυλον P: corr Ermerins δεῖ Ermerins: δὲ P) [*](9 malim τῇ κυοφορούϲῃ et τῆϲ μαίαϲ ἥτιϲ Ermerins: τίϲ P 11 τῶ πνεύμιατι P: corr. Ermerins 12 δεῖ Reiehold: τὸ P 13 τῶν ἀπείρων Rose: μᾶλλον ἀπείρων P: τῶν ἀπείρων μᾶλλον Ermerins 14 τὰ κάτω Rein- hold βρογχηκὴλαϲ P: corr. Diets 17 πρόϲληψιν κάθηνται γυναικία P corr. Ermerins 18 ταύτην Rose καὶ add. Ermerins διὰ δὲ] διὰ γὰρ Ermerins 18 sq. τὴν προειρημένην αἰτίαν] superstitionis rolgaris contemptor, ut solet, veram causam docet, seil. τὴν ἀκώλυτον δίοδον τοῦ πνεύματοϲ (υ. 15)) [*](19 δὴ Ermerins: δὲ P 20 ϲυνεντείνειν αὐταῖϲ P: transpos. Ermerins) [*](22 τόπουϲ Kind 23 τὸ πρόϲωπον τῆϲ τικτούϲηϲ P: transposui: τῆϲ τικ- τούϲηϲ seclus. Rose 24 κυκλοτερῶ P: corr. Dietz τε Ermerins: δὲ P 25 καὶ add. Ermerins Post πτερυγώματα lacuuarum ampliorum incipit series P, foliorum enim 228r—247r (quae pars est altera tertii quaterninis) spatium maximum album a librario relictum est, cuitus rei causam accuratius demonstram ‘Die Gynäk. d. Sor.’ p. 15 sqq.; primo loco vacui versus 30 ½).)

55
ὅτε εἰϲ αὐτὴν ἡ μήτρα ϲυνέλκεται, προϲηνῶϲ δὲ ἐπιϲπωμένην, 〈ὅ〉τε διαϲτέλλεται· τὸ γὰρ ἐν τῷ καιρῷ τῆϲ ϲυϲτολῆϲ τοῦτο ποιεῖν φλεγμο- νῆϲ ἢ αἱμορραγίαϲ ἢ καταϲπαϲμοῦ τῆϲ μήτραϲ ἀποτελεϲτικόν. χερϲὶ δὲ τὸν ὄγκον ἐκ πλαγίων ὑπηρέτιδεϲ ἑϲτῶϲαι πρὸϲ τούϲ κάτω τόπουϲ πράωϲ ἐρειδέτωϲαν. λοιπὸν δὲ ἡ μαῖα δι’ ἑαυτῆϲ ἀποδεχέϲθω τὸ ἔμβρυον, προυποβεβλημένου ῥάκουϲ κατὰ τῶν χειρῶν ἤ, ὡϲ αἱ ἐν Αἰγύπτῳ ποιοῦϲιν, λεπτῆϲ παπύρου ξεϲμάτων πρὸϲ τὸ μήτε ἀπο- λιϲθάνειν αὐτὸ μήτε θλίβεϲθαι, τρυφερῶϲ δὲ ἐφεδράϲθαι. ϲυναποκρι- θέντων μὲν οὖν καὶ τῶν δευτέρων τὰ ἑξῆϲ ποιητέον· εἰ δ’ ὑπομένοι τὸ χὸριον, κατακειμένηϲ μὲν τῆϲ τικτούϲηϲ πληϲίον θετέον τὸ βρέφοϲ ∗

7[76]. Μέροϲ τι τῆϲ τῶν ἀποκεκυηκυιῶν ἐπιμελείαϲ καὶ τὸ περὶ τοῦ προκειμένου διαλαβεῖν. κατὰ γὰρ τὴν ἐπιφορὰν τοῦ γάλακτοϲ διογκούμενοι ϲυντόνωϲ οἱ μαϲτοὶ βαροῦνται τὸ πρῶτον, ὅπερ λέγεται χόνδρωϲιϲ· εἶτα καὶ ἀλγοῦϲιν καὶ διατεινόμενοι πυροῦνται, καὶ τὸ τοιοῦτον καλεῖται ϲπάργηϲιϲ. δεῖ τοίνυν ὡϲ πρὸϲ φλεγμονὴν ποι- [*](11] Must. I 67, 68 12] cf Orib. lat. Synons. V 5 (t. VI 49 sq. B.—D.): Must. I 69—71 13—p. 56, 5] cf. Aet. XVI 36 p. 52, 3—12 Z. 14 § 7, 1] Must. I 72 15—18] cf. Orib. lat. Synons. V 6 (t. VI 50 B.—D.)) [*](18 § 7, 2sq.] Must I 73) [*](1 αὐτὴν P: ἑαυτὴν Ermerins 〈ὅ〉τε suppl. Dietz 3 καταϲπαϲμοζϲ P: corr. Dietz) cf. ‘Gynäk. d. Sor.’ p. 110 sq. 4 ὑπηρέτιδεϲ Rose: οὖν ἔρετύ- δαιϲ P: οῦν ὑπηρέτιδεϲ Ermerins 5 ἐρειδέτωϲαν Ermerins: αἰρεθίϲθωϲαν P: ἐρεθιζέτωϲαν Rose 7 λευκῆϲ P: corr. Ermerins 8 ἐφιδρᾶϲθαι P: corr. Kind 10 Post βρέφοϲ trium fere pugnarum (sersuum 103¾) spatium vacuum in P. Inserutur tum fol. 240r Πῶϲ δεῖ προϲφέρειν τὰϲ χείραϲ ἐπὶ τῆ κομιδὴ τοῦ ἐμβρύου (p. 83, 18—90 2 D.); post album versum 36 deinde fol. 240r—241r Περὶ φῦϲεωϲ καὶ θέϲεωϲ ἀνθρώπου καὶ ϲχήματοϲ ἐμβρύου (p 90, 3 0—93, 23 D.), ex Meletio desumpta; magna paginae parto vacum relicta deniquc fol. 241 ignotae origmis fragmeItum uesuum undecim Περὶ τοῦ ἐπὶ κεφαλὴν φερομένου βρέφουϲ καὶ ποϲῶϲ ἐνηλλαγμένου (p. 93, 24—94. 14 D.). Fol. 242r incip. cap. Περὶ ἐγκατεχομένων δευτἐρων (μς΄ ln mg.), Sorancum id quidem maximan partenm, sed pathologiae, non phy- siologiae adnumerandum. Quod infra posui p. 144 — 146 (cf. ᵗGsnäk. d. Sor. p. 42 sq., 100 sqq.). — Nostro loco desunt praeter capitulum brese De retentis secundinis quae sequebantur De curatuone pucrserarum, De purgatiome post partum (cf. Must. I 70), De ruptimibus in partu (cf. Must. I 71; Orib. lat. 2. VI 49 sq). Ϲapita μζ΄—ξς΄ coticis P (p. 99 — 148 D.) ordien Sorancum distrahunt, excipitur capite ξς΄ Περὶ ϲπαργήϲεωϲ μαϲτῶν 15 ϲπαργήϲεωϲ Soranum scripsisse certum est: ϲπαργανώϲεωϲ P Aet.: ‘spargtsis’ Orib lat.: ‘spargtsis’ Must.: ϲπάργωϲιϲ Ermerins (c. ‘Gsnäk d. Sor’ p. 111, 2) 14 in mg. ξς΄ 16 πρῶτον 7 et in mg ead. man. :— ὅπερ λέγεται χὸνδρωϲιϲ P, quod del. Ermerins. χονδρίαϲιϲ Aet. (dem χονδριᾶν, cf Dioec. M. m. II 105, 1))

56
ήϲαϲθαι τὴν ἐπίϲταϲιν, καὶ κατ’ ἀρχὰϲ μὲν χρῆϲθαι τοῖϲ ἠρέμα ϲτέλ- λουϲιν (ἐξ ὧν ϲππόγγοϲ ἐϲτὶν τρυφερὸϲ ὀξυκράτῳ νενοτιϲμένοϲ μετὰ προϲτυποῦϲ ἐπιδέϲεωϲ ἢ φοίνικεϲ λεῖοι μετὰ ἄρτου καὶ ὀξυκράτου λειοτριβηθέντεϲ)· εἰ δ’ ἀποϲβέϲαι τιϲ τὸ γάλα βούλοιτο, καὶ ϲτυπτηρίᾳ. ἢ ψυλλίῳ καὶ κοριάνδρῳ ἡ ἀνδράχνῃ. ϲυναυξήϲεωϲ αὖ γενομένηϲ καὶ διατάϲεωϲ ἢ θρομβώϲεωϲ, καταπλάϲμαϲιν τοῖϲ ἀνετκοῖϲ (οἷον ἄρτῳ δι’ ὑδρελαίου ἢ ὑδρομέλιτοϲ καλῶϲ μεμαλαγμένῳ ἢ λινοϲπέρμῳ καὶ. πυρῷ ἡ τήλει μεθ᾿ ὑδρομέλιτοϲ) καταπλαϲϲέϲθωϲαν· εἰ δὲ μὴ φέροιεν τὸ βάροϲ οἱ μαϲτοί, καταβροχῇ διὰ γλυκέοϲ ἐλαίου καὶ θερμοῦ προ- περικειμένων πυριφόρων [καὶ καταθλίβειν προπυριάϲαντα διὰ τῶν ϲπόγγιν ἀποθλιβομένων εἰϲ ὕδωρ θερμὸν ἢ εἰϲ ἀφέψημα τήλεωϲ ἢ μαλάχηϲ ἢ λινοϲπέρμου. διαπυήϲεωϲ 〈δὲ〉 γενομένηϲ ἐκλαμβάνειν τὸ ὑγρόν, ὡϲ ἐν τοῖϲ Χειρουργουμἐνοιϲ ὑπεδείξαμεν. παρακμα- ζούϲηϲ δὲ τῆϲ φλεγμονῆϲ κηρωτὴν ἐπιβάλλειν καθ᾿ ἑαυτήν.

8 [77]. εἰ δὲ μὴ μέλλοι δι᾿ ἑαυτῆϲ ἡ ἀποκυήϲαϲα τὸ βρέφοϲ ἀνατρέφειν, καὶ λίθου πυρίτου ἱκανῶϲ λελειωμένου μέροϲ τι | ϲυμπλέ- κειν, εἶτα κατ᾿ ὀλίγον πεπιεϲμένῃ χρῆϲθαι τῆ τῶν μαϲτῶν περιειλήϲει· ϲυμπιπτόντων γὰρ τῶν ἀγγείων κωλύεται τὸ ἐπιφερόμενον, καὶ οὕτωϲ τὸ γάλα ϲβέννυται· εἰ δὲ μή, μᾶλλον ἐμπλεονάζειν ταῖϲ πυρίαιϲ καὶ ταῖϲ προϲτυπέϲιν ἐπιδέϲεϲιν. παραιτεῖϲθαι δὲ τὴν ἐν τῇ πρώτῃ παραι- ϲθήϲει τῶν μαϲτῶν ἐκμύζηϲιν, ὡϲ τοῦ ἀποθηλαϲμοῦ διὰ τῆϲ ἐκκρίϲεωϲ τοῦ 〈γάλακτοϲ〉 παρακουφίζοντοϲ τὴν διάταϲιν· πᾶν γὰρ τοὐναντίον πρὸϲ τὴν τῆϲ ἐκμυζήϲεωϲ ϲυναίϲθηϲιν πλεῖον ἐπὶ τοὺϲ τόπουϲ ϲυν- τρέχει, καὶ πρὸϲ τὴν περίθλαϲιν ἀγανακτοῦϲιν αἱ θηλαί. φυλακτέον δὲ καὶ τὴν δι’ ἅλμηϲ καὶ ὀξάλμηϲ καὶ θαλάϲϲηϲ πυρίαν, ὑπὸ γὰρ τῆϲ δριμύτητοϲ ἡ φλεγμονὴ παροξύνεται. τινὲϲ δὲ κυπέρῳ καταχρίουϲιν μετ’ οἴνου καὶ κρόκου τοὺϲ μαϲτούϲ, ἔνιαι δὲ κυπρίνῳ καὶ κιϲϲήρει λελειοτριβημενῃ, τινὲϲ δὲ κυμίνῳ μεθ’ ὕδατοϲ ἢ ἐλαίου 〈ὴ〉 ϲτυ- πτηρίᾳ ὑγρᾷ μετ’ ὄξουϲ καὶ ῥοδίνου, ὡϲ μέλιτοϲ γενέϲθαι πάχοϲ· αἱ δὲ καταπλάττουϲιν κυμίνῳ μετὰ ϲταφίδοϲ τῶν γιγάρτων προεξηρη μένων ἡ ϲηϲάμῳ μετὰ μέλιτοϲ, αἱ δὲ τριβόλοιϲ χλωροῖϲ ἡψημένοιϲ ἐν [*](15 § 8, 1] Must. I 75 24 sqq.] Munt. I 75) [*](1 ἐπίϲταϲιν Rose: ἀπόϲτ. P 4 λοοτριβηθέντεϲ P 4 sq. ϲτυπτηρίαϲ εἰ ψύλλιαν καὶ κορίανδρον· ἢ ἀνδράχνην P: corr. Diets et Rose, vocbus ϲτυπτηρίᾳ et ἢ ἀν- δράχνῃ neglectis ‘et unsam lupinam tritam pani vel ceroto admisces’ add. Must.) [*](5 αὖ scripsi: ἂν P: δὲ Erimeris 6 καὶ ante καταπλ. add. Rose 8 πυρὶ P: corr Ermerins 10 πυριφόρων Rose (coll. Poll. X 104): πυρὶ, φέρων P καὶ del. Rose (am χρὴ ?) καταθλίβων P. corr Rone προ- πυριὰϲαντα (sive προnυριῶντα) ego: προπυριᾶν τὸ P: 〈καὶ〉 προπυριᾶν [τὸ Rose 11 ἀπέψημα P 12 ἀπὸϲπέρμου P: corr Ermerins δὲ add. Er- merins 13 παραγμαζοῦϲηϲ P: corr. Dietz 16 ἀνατρέπειν P: corr. Ermerins) [*](λίθoc P: corr. Dietz 17 πεπιεϲμένων Rose 19 ϲβένεται P ἐμπλεονά- ζειν] erat — ων P 20 προϲτυπέϲιν ἐπιδέϲεϲι Ermerins: πρὸϲτυnπεώϲειϲ ϲυν- επηδέϲϲϲιν P 32 Ermerins: δεῖ P παραίϲθηϲιν P: corr. Dietz 21 μαϲθῶν P) [*](22 τοῦ del. Ermerins: γάλακτοϲ add. Erinhold 23 ϲυνοίϲθηϲιν Diets: corr. αἴϲθηϲιν P πλείων P: corr. Ermerius 27 μαϲθοὐϲ P 28 ἐλαίω P: corr. Ermerins ἢ add. Ermerins 29 μεθ’ ὄξουϲ P 30 προηξηρημένων P)

57
ὄξει ἢ κιϲϲῷ ἢ ϲύκοιϲ ξηροῖϲ ἢ πιτύροιϲ ὁμοίωϲ ἡψημένοιϲ, θρομβώ- ϲεωϲ δὲ γενομένηϲ ϲελίνῳ ἢ ἡδυόϲμῳ ἡ κράμβῃ μετὰ ἄρτου. τούτων δὲ τὰ μὲν δριμέα παραιτητέον δι’ ὅλου, τῶν δὲ ἄλλων τὰ μὲν ὑπο- ϲτύφοντα κατ᾿ ἀρχὰϲ ποραλαμπτέον, τὰ δὲ παρηγορικῶϲ ἀνιέντα κατὰ τοὺϲ ἑξῆϲ χρόνουϲ. καὶ τοιαύτη μὲν ἡ τῆϲ λεχοῦϲ ἐπιμέλεια, τίϲ δὲ ἡ τοῦ βρέφουϲ, ἑξῆϲ ὑποδεικτέον.|

9 [78]. Ὁ περὶ παιδοτροφίαϲ λόγοϲ ἐϲτὶν μὲν πλατὺϲ καὶ πολυ- μερήϲ. ἐν αὐτῷ γὰρ ἐξετάζεται, τίνα τῶν γεννηθέντων πρὸϲ ἀνατρο- φῆν ἐϲτιν ἐπιτήδεια καὶ πῶϲ ὀμφαλοτομητέον καὶ ϲπαργανωτέον καὶ ἀποϲμηκτέον τὸ ἀνατρεφόμενον καὶ τίνα τρόπον λουτέον καὶ πῶϲ κατακλιτέον καὶ ποταπὴν ἐκλεκτέον τιτθὴν ποῖόν τε τὸ ἄριϲτον γάλα καὶ τί πρακτέον ἐκλιπόντοϲ αὐτοῦ καὶ πότε καὶ πῶϲ ἀπογαλακτιϲτέον τὰ βρέφη περί τε ὀδοντοφυήϲεωϲ καὶ τῶν κατὰ χρόνουϲ αὐτοῖϲ ἐπι- γινομένων ϲυμπτωμάτων. ἵνα δὲ μὴ δυϲπερίγραφοϲ ἡ πραγματεία γέ- νηται, διὰ ϲυντόμων ὑφ’ ἓν παραδώϲομεν.

10 [79]. Ἡ τοίνυν μαῖα τὸ βρέφοϲ ἀποδεξαμένη πρῶτον εἰϲ τὴν γῆν ἀποτιθέϲθω προεπιθεωρήϲαϲα, πότερον ἄρρεν τὸ ἀποκεκυημένον ἐϲτὶν ἢ θῆλυ, καί, καθὼϲ γυναιξὶν ἔθοϲ, ἀποϲημαινέτω· κατανοείτω δὲ καί, πότερον πρὸϲ ἀνατροφήν ἐϲτιν ἐπιτήδειον ἢ οὐδαμῶϲ. κριθή ϲεται δὲ τὸ πρὸϲ ἀνατροφὴν εὐφυὲϲ ἐκ τοῦ τὴν ἀποκυήϲαϲαν ὑγιεινῶϲ ἐν τοῖϲ τῆϲ κυοφορίαϲ βεβιωκέναι χρόνοιϲ· αἱ νοϲηλεῖαι γὰρ καὶ | μάλιϲτα τοῦ ϲώματοϲ, ϲυναδικοῦϲαι τὸ κατὰ γαϲτρὸϲ τὰ πρῶτα τῆϲ ζωῆϲ αὐτοῦ θεμέλια θραύουϲιν. δεύτερον δὲ ἐκ τοῦ κατὰ τὸν λοντα καιρὸν ἀποκεκυῆϲθαι, μάλιϲτα μὲν τὸν ἔνναιον μῆνα καί, εἰ τύχοι, βράδιον, ἤδη δὲ καὶ τὸν ἔβδομον. εἶτα λοιπὸν ἐκ τοῦ τεθὲν ἐπὶ γῆϲ εὐθέωϲ αὐτὸ κλαυθμυρίϲαι μετὰ τόνου τοῦ προϲήκοντοϲ· τὸ γὰρ ἕωϲ πλείονοϲ ἀκλαυϲτὶ διάγον ἢ καὶ παρέργωϲ κλαυθμυρίζον ἐνύποπτον ὡϲ διά τινα περίϲταϲιν τοῦτο πάϲχον. ἔκ τε τοῦ πᾶϲιν [*](18 § 10] cf. Aet. IV 2; Must. I 76 sq) [*](3 post τὰ μὲν repetit ὄξει ἢ κιϲϲῶ . . . ἡψημένοιϲ (e v. 1) P: del. Er- merins δποϲτίφονταϲ P: corr. Ermerins 4 παραληπτέον Dieta (set cf. Ϲroencrt, Mem. Here. p. 66, 3) 7 in mg. ξη΄ P (ordine no accurato) 10 ὁμφαλοτομητάιον P (ubi solent exire in —τοῖον adi. verb.) 11 τρόπω P: corr: Dietz 12 ποδαπὴν Ermerins 14 ὁδοντοποιήϲεωϲ P: corr Ermerins) [*](17 in mg. ξθ΄ titulus infla post ἀποϲημαινέτω v. 20 in P: huc revocavit Rose 18 πρῶτον scirpsi: πρότερον P. ut saepius 19 προϲεπιθεωρήϲαϲα P: corr. Ermerins πρότερον P: corr. Dietz 21 πότερον πρὸϲ scripsi: πρό- τερον ἢ εἰϲ P. πρότερον εἰ εἰϲ Ermerins 23 αἰ νοϲηλεῖαι Diets: ἐνοϲὴλιε P) [*](23 sq. καὶ μάλιϲτα post τοῦ ϲώματοϲ traiusposuit Ermerins 24 ϲυναδι- κοῦϲαι τὸ Rose: ϲυναδικουϲέτω P)

58
τοῖϲ μέρεϲι καὶ μορίοιϲ καὶ ταῖϲ αἰϲθήϲεϲιν ἄρτιον ὑπάρχειν καὶ τοὺϲ πόρουϲ ἔχειν ἀπαρεμποδίϲτουϲ, οἷον ὤτων, ῥινῶν, φάρυγγοϲ, οὐρήθραϲ, δακτυλίου, καὶ τὰϲ ἑκάϲτου 〈μορίου〉 φυϲικὰϲ κινήϲειϲ μὴ νωθρὰϲ [καὶ] μηδὲ ἐκλύτουϲ καὶ τὰϲ τῶν ἄρθρων κάμψειϲ τε καὶ ἐκτάϲειϲ μεγέθη τε καὶ ϲχήματα καὶ τὴν πάϲαν ἐπιβάλλουϲαν εὐαιϲθηϲίαν, ῆν γνωρί- ζομεν κἀκ τῆϲ ἐπιφανείαϲ ἐπερείδοντεϲ τούϲ δακτύλουϲ· κατὰ φύϲιν γάρ ἐϲτιν τὸ πρὸϲ ἕκαϲτον ἀλγεῖν τῶν νυϲϲόντων ἢ θλιβόντων. ἐϲ δὲ τῶν ἐναντίων τοῖϲ εἰρημένοιϲ τὸ πρὸϲ ἀνατροφὴν 〈ἀν〉επιτήδειον.

11 [80]. Μικρὸν δὲ τοῦ βρέφουϲ ἀπηρεμήϲαντοϲ μετὰ τὸν ἐκ τῆϲ ἀποκυήϲεωϲ βραϲμὸν βαϲτάζειν αὐτὸ καὶ τὴν ὀμφαλοτομίαν παραλαμ- βάνειν. δεῖ δὲ τέϲϲαραϲ δακτύλουϲ διαϲτήϲαϲαν ἀπὸ τῆϲ γαϲτρὸϲ ἀπο- κόπτειν τὴν ὀμφαλίδα διά τινοϲ ἐπάκμου χάριν τοῦ μηδεμίαν γενέϲθαι περίθλαϲιν. πάϲηϲ δὲ ὅληϲ τμητικώτατόϲ ἐϲτιν ὁ ϲίδηροϲ· αἱ πολλαὶ δὲ τῶν μαιουμένων ὑέλῳ ἢ καλάμῳ ἢ ὀϲτράκῳ ἢ τῷ λεπίῳ τοῦ ἄρτου δοκιμάζουϲιν τὴν ἀποκοπὴν ἢ λίνῳ βιαίωϲ ἀποϲφίγξαϲαι, τῷ δυϲοιώνι- ϲτον εἶναι τὴν ἐν τῷ πρώτῳ χρόνῳ ϲιδήρου τομήν. ὅπερ παντελῶϲ καταγέλαϲτόν ἐϲτιν· καὶ 〈γὰρ〉 τὸ κλαίειν αὐτὸ δυϲοιώνιϲτόν ἐϲτιν, ἀπὸ δὲ τούτου τὸ γεννηθὲν ἄρχεται τοῦ ζῆν. ὅπωϲ 〈δὲ〉 μήτε δια- πριζομένου τοῦ ϲώματοϲ μήτε περιθλωμένου ϲυμπάθεια γένηται καὶ διαγανάκτηϲιϲ, ἄμεινον ἀδειϲιδαιμονέϲτερον ϲμιλίῳ μᾶλλοντὸν ὀμφαλὸν κόπτειν. εἶτα τὸ ἐν αὐτῷ περιεχόμενον ἐκθλίβειν, ὅπερ οὐδὲν ἕτερόν ἐϲτιν εἰ μὴ πεπηγὸϲ αἷμα, κἄπειτα τὸ ἄκρον τῆϲ διακοπῆϲ ἀποϲφίγγειν ὡϲ ἐρίῳ ἐϲτραμμένῳ ἢ μίτῳ ἢ κροκύδι ἤ τινι παραπληϲίῳ· τὸ γὰρ λίνον ἐντέμνον τὴν τρυφερίαν τῶν ϲωμάτων δυϲυπομονήτουϲ ἀλγηδό ναϲ ἀποτελεῖ. τὸ δὲ ἀποβροχίζειν τὸ μέροϲ, ὡϲ ὑπεδείξαμεν, ἀναγκαῖον. ὥϲτε μὴ τῆϲ αἱμορρατίαϲ ἐπιγίνεϲθαι κίνδυνον, τῶν ἐντεῦθεν ἀγγείων τὸ ἀπὸ τῆϲ κυούϲηϲ αἶμα καὶ πνεῦμα διακονικῶϲ ἐπικεχορηγηκότων [*](10 § 11] c. Aet. IV 3; Must. I 78) [*](1 ἄρτιον Aet.: αἴτιον P 2 ἀπαραμποδίϲτουϲ P ῶτων Aet.: τῶν P) [*](3 μορίου add. Aet. καὶ del. Ermerins 4 ἀθρῶν P. corr. Dietz ἐκϲταϲειϲ P: corr Dietz 5 ἢ P: corr. Dictz 8 ἐπιτήδειον P: corr. Ermerins ἀνεπιτήδειον scil κριθήϲεται (p. 57, 21) 9 in mg. ο’ air. P) [*](11 ἀπολαμβάνειν P: corr. Ermerins 12 διαϲτήϲαϲαν scrpsi. διαϲτή- ϲανταϲ P: διαϲτήϲαντα Ermerins 14 δ’ εῦνηϲ P: corr. Dieta 15 ὑέλῳ scripsi: ἤλω P: ‘vitro Mustio (cf. Aet.) λεπτῶ P: corr. Rose (cortice panis’ Must.) 16 λινωζιαίω ἀποϲφίγξαϲ ἐϲ τὸ δυϲοιώνιϲτον P. corr. Dietz (τῷ Ermerins) 18 καὶ 〈γὰρ〉 Gompers: αἰ P: εἰ 〈μὴ〉 Rose αἰ τὸ δυϲαι- ὠνιϲτον P: corr. Dietz 19 δὲ suppl. Rose 19 sq. διαπριζόμενον τὸ ϲῶμα P: corr. Ermerins 20 περιθλωμένων P: corr. Ermerius: περιθλώμενον Rose) [*](ϲυμπαθέϲ Rose 21 διαγανακτήϲειϲ P: corr. Ermerins: διαγανακτἡϲιῃ Rose ἀδυϲιδαιμονήτερον P: corr. Rose 22 ἀποκόπτειν Ermerins εἶτα Ermerins: ‘deinde’ Must. (cf. Aet.): ἴνα P 24 ὧϲ del Ermerins τὴν παραπληϲίωϲ P: corr. Ermerins 25 ἐκτέμνον P. corr. Reinhold 26 ἀναγ- καίωϲ P: corr. Dietz 27 ἐνταῦθα Ermerins)

59
τῷ ϲώματι τοῦ βρέφουϲ. διὸ τινὲϲ μὲν μετὰ τὴν ἀποκοπὴν ἐπέκαυϲαν τὸν ὀμφαλὸν διὰ αὐλοῦ θερμανθέντοϲ ἢ διὰ τοῦ πλατέοϲ τῆϲ μήληϲ. ὅπερ ποιεῖν ἡμεῖϲ ἀποδοκιμᾷ ζομεν· τὰ γὰρ ἐπικαέντα περιωδυνίαϲ καὶ φλεγμονὰϲ ϲφοδρὰϲ ὑπομένει. μὴ ἐξῃρημένου δὲ τοῦ χορίου κατὰ δύο τόπουϲ ἀποβροχίζειν δεῖ τὸν οὐραχὸν καὶ τότε μεταξὺ διακόπτειν, ἵνα διὰ μὲν τοῦ ἑτέρου βρόχου τὴν τοῦ βρέφουϲ αἱμορραγίαν προ- φυλαξώμεθα, διὰ δὲ θατέρου τὴν τῆϲ ἀποκεκυηκυίαϲ· ἔτι γὰρ αὐτῇ προϲέχεται τὸ χόριον.

12 [81]. Μετὰ δὲ τὴν ὀμφαλοτομίαν οἱ πολλοὶ τῶν βαρβάρων, ὡϲ οἱ Γερμανοὶ καὶ Ϲκύθαι, τινὲϲ δὲ καὶ τῶν Ἐλλήνων εἰϲ ψυχρὸν ὕδωρ καθιᾶϲι τὸ βρέφοϲ ϲτερεοποιήϲεωϲ χάριν καὶ 〈τοῦ〉 τὸ μὴ φέρον τὴν ψύξιν, ἀλλὰ πελιούμενον ἢ ϲπώμενον ὡϲ οὐκ ἄξιον ἐκτροφῆϲ ὄν ἀπολέϲθαι. τινὲϲ δὲ οἰνάλμῃ, τινὲϲ δὲ καθαρῷ λούουϲιν οἴνῳ, τινὲϲ δὲ οὔρῳ παιδὸϲ ἀφθόρου, τινὲϲ δὲ μυρϲίνῃ λεπτῇ ϲυμπεπαϲμένον ἢ κηκῖδι. τούτων δὲ ἕκαϲτον ἡμεῖϲ ἀποδοκιμάζομεν. τὸ ψυχρὸν μὲν γὰρ διὰ τὴν πολλὴν καὶ ἀθρόαν πύκνωϲιν, ἢϲ ἀμέτοχον ἦν τὸ γεν- νηθέν, πάντα βλάπτει, τῆϲ δὲ ἐξ αὐτοῦ βλάβηϲ τὸ ἀποτέλεϲμα λαν- θάνει μὲν ἐπὶ τῶν δυϲπαθεϲτέρων, ἐλέγχεται δὲ ὑπὸ τῶν εὐπαθῶν ϲπαϲμοῖϲ καὶ ἀποπληξίαιϲ ἁλιϲκομένων. οὐ μὴν ἐπεὶ τὴν βλάβην οὐκ ἦνεγκεν, ζῆϲαι μὴ βλαβὲν οὐκ ἠδύνατο, καὶ τὰ δυϲπαθέϲτερα βελτίω τὴν ἀνατροφὴν ἔξει μηδὲ ὅλωϲ ἀδικούμενα. κἂν ῇ δὲ χρεία ψύξεωϲ, αὐτάρκηϲ ἡ ἐπὶ τοῦ ἀέροϲ ψύξιϲ, δι’ ἣν εὐθέωϲ κλαυθμυρίζει ξενοπα- θοῦντα τῇ ψύξει διὰ τὸ ἀκμὴν ἀπὸ θερμῆϲ καὶ ϲυνεχοῦϲ προεληλυθέναι τῆϲ μήτραϲ. ὁ δὲ | οἶνοϲ διὰ τὴν ἀποφορὰν πληκτικὸϲ καὶ καρώδηϲ οὐ μόνον 〈ἐπὶ〉 τῶν οὕτω τρυφερῶν παίδων ἀλλὰ καὶ τῶν ἥδη τε- λείων· ὡϲαύτωϲ δὲ καὶ τὸ οὖρον, ὅτι δυϲῶδεϲ. αἱ μυρϲίναι δὲ καὶ κηκῖδεϲ ϲτύφουϲιν μέν, οὐκ ἀποϲμήχουϲι δέ, χρεία δὲ τῶν μετὰ ϲτύ- ψεωϲ ἀποϲμηχόντων, ἵνα ὁ φυϲικὸϲ τοῦ γλίϲχρου 〈τοῦ〉 οἴματοϲ κατὰ τῶν ϲωμάτων ἐπίπαγοϲ ἀποτακῇ μετὰ τοῦ πήγνυϲθαι τὴν ἐπιφάνειαν καὶ δυϲάλωτον εἰϲ τὴν τῶν ἐξανθημάτων γένεϲιν ἀποτελεῖϲθαι.

[*](10 § 12] Must. I 79; cf. Aristot. Pol. VII 17 p. 1336a 15)[*](2 διὰ δουλοῦ P: corr. Ermerins θερμαθέντοϲ P. corr. Dietz 7 τὴν Dietz. τὸν P ἀπὸκεκυηκυίηϲ P. corr. Distz 9 Πῶϲ ἀποϲμηκτέον τὸ βρέφοϲ add. Rose: om P 10 5 πολλοὶ P: corr. Ermerins 12 καὶ 〈τοῦ〉 τὸ μὴ φέρον Gompers: καὶ τὸ μὴ φέρειν P 13 πελιώμενον P: corr. Er- merins ἐκτροφῆϲ ὄν Rose: ἐκτροφήϲεωϲ P 14 λούουϲι P 15 ϲυμπε- παϲμένον ἢ Ermerins: ϲυνπεπαϲμένη P 17 ὗν Hersoerden et Gompes: ἢ P)[*](18 πάντα] scil. τὰ βρέφη: πάντυϲ Rose βλάπτειν P: corr. Ermerins 19 ὕπὸ P: ἐυὶ Ermerins 21 βλαβέντα Ermerins 23 κλαυθμυρίζειν P: corr. Ermerins 24 ἀκμὴν Schoene μὴ P: μὴν Rose: del Ermerins ϲυνήθουϲ Schoene 25 ἀπιφορὰν P: corr. Dieta 26 ἐπὶ addidi 28 μετὰ ϲτύψεωϲ Ermerins: ἀποϲτύψεωϲ P 22 τοῦ add. Ermerins κατὰ Rose: καὶ ὁ P 31 ἐξαθημάτων P)
60

13 [82]. διόπερ τοῦ ἁλιϲμοῦ ὁ τρόποϲ οὖτοϲ ἂν δοκιμαϲθείη. [Περὶ ἁλιϲμοῦ.] ἢ λεπτὸν καὶ χνοῶδεϲ ἄλαϲ ἢ νίτρον ἢ ἀφρόνιτρον λαβόντα δεῖ ϲυμπάϲϲειν τὸ βρέφοϲ, φυλαϲϲόμενον τοὺϲ ὀφθαλμοὺϲ καὶ τὸ ϲτόμα· τὸ γὰρ παρεμπεϲὸν τοῖϲ μέρεϲι τούτοιϲ ἕλκωϲιν ἐργάζεται καὶ διαπύρωϲιν ἢ πνιγμονήν. μήτε δὲ πολλῷ τῷ ἅλατι ϲυμπάϲϲειν, διὰ γὰρ τὴν πλείονα δριμύτητα βρυώδηϲ ἀκμὴν καὶ ἀϲθενὴϲ ἄγαν ἡ ϲύγκριϲιϲ ὑπάρχουϲα διαβιβρώϲκεται, μήτε ὀλίγῳ διὰ τὸ μὴ ἱκανῶϲ ϲτερεοποιεῖϲθαι τὴν ἐπιφάνειαν. ἐνδέχεται δὲ τρυφεροῦ τοῦ βρέφουϲ ὄντοϲ τὸ ἅλαϲ μέλιτι δεῖν ἀνακόψαι ἢ ἐλαίῳ 〈ἢ〉 χυλῷ πτιϲάνηϲ ἢ τήλεωϲ ἢ μαλάχηϲ. μετὰ δὲ τὸ ἀποϲμῆξαι τὸ ϲῶμα δεῖ χλιαρῷ ἀπο- λούειν ὕδατι καὶ ἀποπλύνειν τὸ περικείμενον νίτραϲμα πᾶν. εἶτα ἐκ δευτέρου τὸ αὐτὸ ποιεῖν καὶ ϲυμπάϲϲειν μὲν τοὺϲ ἄλαϲ, θερμοτέρῳ δὲ τῷ ὕδατι μᾶλλον ἀπολούειν. καὶ δακτύλοιϲ ἀποθλίβειν τὸ ἐγκείμενον ταῖϲ ῥιϲὶν γλίϲχραϲμα, ἀποκαθαίρειν δὲ καὶ τὸ ϲτόμα καὶ τοὺϲ τῶν ὤτων πόρουϲ, ἐγχυματίζειν δὲ καὶ τοὺϲ ὀφθαλμοὺϲ ἐλαίῳ· ϲμῆξαι γὰρ ἀγαθὸν τούτῳ τὸ παχύτατον ἐν αὐτοῖϲ ὑγρόν, οὐ μὴ γενομένου κατὰ τὸ πλεῖϲτον ἀμβλυωπεῖν ϲυμβαίνει τὰ τρεφόμενα. διὰ δὲ τοῦ ϲμικροῦ δακτύλου προαπωνυχιϲμένου τὸν δακτύλιον διαϲτέλλειν καὶ διαιρεῖν τὸ περιπεφυκὸϲ αὐτῷ πολλάκιϲ ϲῶμα λεπτὸν καὶ ὑμενῶδεϲ εἰϲ ἀπαραπό- διϲτον τῶν περιϲϲωμάτων ἔκδοϲιν. παραχρῆμα γοῦν ἐκκρίνεται τὸ καλούμενον ϲυνήθωϲ μηκκώνειον. κατὰ δὲ τοῦ ὀμφαλοῦ πτυγμάτιον ἐπιρρῖψαι ἐλαιοβραχὲϲ ἢ καὶ ἔριον, τὸ δὲ κύμινον ὡϲ δριμὺ παραιτεῖ. ϲθαι δεῖ. τοῦ μέντοι καταλειφθέντοϲ ὀμφαλοῦ τὸ ἀποϲφιχθὲν ἔνιοι μὲν τῷ μηρῷ προϲέδηϲαν· ἄμεινον δὲ διπλώϲαντα καὶ τῷ ἐριδίῳ περι- τυλίξαντα πράωϲ ἐντιθέναι κατὰ τὴν μεϲότητα τοῦ ὀμφαλοῦ, τάχα γὰρ καὶ τῷ βάρει πιεζούμενον τὸ μέροϲ εἰϲ εὐμορφοτέραν κοίλωϲιν τυπω- θήϲεται.