Gynaeciorum Libri IV

Εἰϲ πόϲουϲ καὶ τίναϲ λόγουϲ τμητέον τὴν τῶν γυναικείων 171 R. παράδοϲιν.

1, Ἐπεὶ πρὸϲ τὸ τῶν ἀποδοθηϲομένων εὐαπόκριτον ἡ τῆϲ πρα- γματείαϲ ϲυμβάλλεται προδιαίρεϲιϲ, εὔχρηϲτον εἰϲ μέρη καὶ λόγουϲ αὐτὴν διαιροῦντα προκαταγράψαι. τινὲϲ μὲν οὖν εἰϲ δύο μέρη τέμνου- ϲιν αὐτήν, εἴϲ τε τὸ θεωρητικὸν καὶ τὸ πρακτικόν * * * τὸ δὲ πρακτι- κὸν τὸ μὲν ὑγιεινὸν λέγουϲι, τὸ δὲ θεραπευτικόν. καὶ οἱ μὲν εἰϲ τὸ περὶ τῶν κατὰ φύϲιν καὶ τῶν παρὰ φύϲιν, οἱ δὲ εἰϲ τὸ φυϲιολογικὸν καὶ παθολογικὸν καὶ θεραπευτικόν. ἡμεῖϲ δὲ τὴν πραγματείαν εἰϲ δύο λόγουϲ τέμνομεν, εἴϲ τε τὸν περὶ τῆϲ μαίαϲ καὶ τὸν περὶ τῶν ὑποπιπτόντων τῇ μαίᾳ.

2. τούτων δὲ κατὰ τὸ ὑποβεβηκὸϲ τὸν μὲν περὶ τῆϲ μαίαϲ εἴϲ τε τὸν περὶ τῆϲ γενηϲομένηϲ (ἐν ᾦ ζητοῦμεν, τίϲ ἐϲτιν ἡ ἐπιτηδείωϲ ἔχουϲα πρὸϲ τὸ γενέϲθαι μαῖα) καὶ εἰϲ τὸν περὶ τῆϲ ἤδη γεγενημένηϲ (ἐν ᾦ ζητοῦμεν, τίϲ ἀρίϲτη μαῖα)· τὸν δὲ περὶ τῶν | ὑποπιπτόντων τῇ μαίᾳ πάλιν εἴϲ τε τὸν περὶ τῶν κατὰ φύϲιν καὶ εἰϲ τὸν περὶ τῶν παρὰ φύϲιν. ἐξ ὧν τὸν μὲν περὶ τῶν κατὰ φύϲιν εἴϲ τε τὸν φυϲικόν (ἐν ᾦ ϲκεπτόμεθα περὶ ϲπέρματοϲ καὶ ζῳογονίαϲ) καὶ εἰϲ τὸν ὑγιεινὸν ἄμα καὶ μαιωτικόν (ἐν ᾦ ϲυνειληφυίαϲ καὶ ἀποτεκούϲηϲ ἐπιμέλειαν [*](Suidas s. v.: Ϲωρανὸϲ Ἐφέϲιοϲ ἰατρόϲ . . . Γυναικείων βιβλία δ΄. 1sq.] Must. I 1 6 τινὲϲ] cf. Ps. Gal. Defin. med. XIX 351 K.; Thosphil. Comm. in Hipp. Aphor ap. Diets., Schol. in Hipp. et. Gal. II 246 sq. (cf. Mai, Spietl. Roman. V p. XXIX sq.); J. Ilberg, Die Überlief. der Gynakol. des Soran. (Lips. 1910) p 38, 2 8 τὸ μὲν ὑγιεινὸν . . . θεραπευτικόν] cf. Gal. VI 1 οἰ μὲν] cf. Gal. X 51 sq. 9 οἱ δὲ] cf. Gal. De part. ort. medicat. p. 24, 33 Sehoene: Ps.- Gal. CMG IX 2, 1 p. 5 Bergstr. 10–12] Must. I 1 16–18] Must. I 1) [*](2 in mg. α΄ P 4 εὐεπίκριτον Schoeme 5 πρὸϲδιαίρεϲιϲ P; corr. Diets: διαίρεϲιϲ Rosc 6 διαιρόντα P 7 καὶ τὸ πρακτικόν: ~postea 5 litt. et ?? cersus (70 ferc litt.) spatium vacuum; excidit partitio theoreticae (cf. Thcophil. l. c. εἰϲι μὲν οὺν τὸ πρῶτα μέρη τῆϲ ἰατρικῆϲ δύο, τό τε θεωρητικὸν καὶ τὸ πρακτικόν. ἑκάτερον δὲ τούτων εἰϲ πλείονα διαιρεῖται· τὸ μὲν γὰρ θεωρητικὸν εἰϲ φυϲιολογικόν, αἰτιολογικόν, ϲημειωτικόν . . . πάλιν τὸ πρακτικὸν διαιρεῖται εἰϲ ὑγιεινόν, θεραπευτικόν) τοῦ δὲ πρακτικοῦ Rose 9 τοῦ καταφύϲιν καὶ τοῦ παρα- φύϲιν P: corr. Ermerins καὶ 〈τὸ περὶ〉 Ermerins 10 καὶ 〈τὸ〉 παθολ. καὶ 〈τὸ〉 θερ. Ermerins 11 τὸν alt. P: om. Dietz, restit. Ermerins c Vossiano Gr. 18 12 ὑπὸπτόντων P: corr. Dictz 14 ἐν ῆ P1 corr. Dietz 16 τὸ δὲ P: corr. Ermerins 20 ματωτικὸν P: corr. Dietz ἀποτεκοῦϲαϲ P: corr. Ermcrins)

διδάϲκομεν ϲυναποδιδόντεϲ καὶ τὸν περὶ παιδοτροφίαϲ λόγον]· τὸν δὲ περὶ τῶν παρὰ φύϲιν εἴϲ 〈τε〉τὸν περὶ τῶν ὑπαγομένων τῇ διαίτη παθῶν (ἐν ᾧ καὶ περὶ ἐποχῆϲ ἐμμήνων καὶ ϲτραγγῆϲ καθάρϲεωϲ καὶ πνιγὸϲ ὑϲτερικῆϲ καὶ τῶν ὁμοίων παθῶν ἐπιζητοῦμεν) καὶ εἰϲ τὸν περὶ τῶν χειρουργίαιϲ καὶ φαρμακείαιϲ (δἰ οὑ ϲκεπτόμεθα περὶ δυϲτοκίαϲ καὶ προπτώϲεωϲ ὑϲτέραϲ καὶ τῶν ἐμφερῶν]. τὸν μὲν οὖν φυϲικὸν ἄχρη- ϲτον ὄντα πρὸϲ τὸ τέλοϲ, φερέκοϲμον δὲ πρὸϲ χρηϲτομάθειαν, κεχω- ρίκαμεν ἐντεῦθεν, μόνον πρὸϲ τὸ παρὸν ἐχόμενοι τῶν ἀναγκαίων. πρὸ δὲ τῶν ἄλλων ἐροῦμεν πρῶτον τὸν περὶ τῆϲ μαίαϲ, εἶτα τὸν ὑγιεινόν, εῖτα τὸν περὶ τῶν παρὰ φύϲιν· ϲτιβαρώτεροϲ γὰρ οῦτοϲ καὶ μετὰ ποικιλίαϲ δυϲχερέϲτεροϲ, διὸ καὶ τελευταῖοϲ ὀφείλει παραδίδοϲθαι.

3. θὕχρηϲτοϲ μὲν ὁ λόγοϲ πρὸϲ τὸ μὴ διὰ κενῆϲ πονεῖν καὶ τὰϲ. ἀνεπιτηδείουϲ διδάξαι προϲδεχομένωϲ. ἐπιτήδειοϲ δέ ἐϲτιν ἡ γραμμά- των ἐντόϲ, ἀγχίνουϲ, μνήμων, φιλόπονοϲ, κόϲμιοϲ καὶ κατὰ τὸ κοινὸν ἀπαρεμπόδιϲτοϲ ταῖϲ αἰϲθήϲεϲιν, ἀρτιμελήϲ, εὔτονοϲ, ὡϲ δ᾿ ἔνιοι λέ- γουϲιν καὶ μακροὺϲ καὶ λεπτοὺϲ ἔχουϲα καὶ τοὺϲ τῶν χειρῶν δακτύ- λουϲ καὶ | ὑπεϲταλκόταϲ ταῖϲ ῥαξὶν τοὺϲ ὄνυχαϲ. τραμμάτων μὲν ἐντόϲ [ϲἰναι], ἵνα καὶ διὰ θεωρίαϲ τὴν τέχνην ἰϲχύϲῃ παραλαβεῖν· ἀγχίνουϲ δὲ πρὸϲ τὸ ῥᾳδίωϲ τοῖϲ λεγομένοιϲ καὶ γινομένοιϲ παρακολουθεῖν· μνήμων δέ, ῖνα καὶ τῶν παραδιδομένων ἀποκρατῇ μαθημάτων (μάθ- ϲιϲ γὰρ ἐκ μνήμηϲ γίνεται [καὶ] καταλήψεωϲ)· φιλόπονοϲ δὲ πρὸϲ τὸ ἐπιμένειν τοῖϲ ϲυμβεβηκόϲι (δεῖ γὰρ ἀνδρώδουϲ τληπαθείαϲ τῇ βουλο- μένη τοϲοῦτον μάθημα παραλαβεῖν]· κόϲμιοϲ δὲ διὰ τὸ μέλλειν οἰκίαϲ πιϲτεύεϲθαι καὶ μυϲτήρια βίου, καὶ ὅτι ταῖϲ φαύλαιϲ τὸ ἦθοϲ εἰϲ τὸ ἐπιβουλεύειν ἐφόδιόν ἐϲτι τὸ δοκεῖν ἰατρικὰϲ ἔχειν κατηχήϲειϲ· ἀπαρ- εμπόδιϲτοϲ δὲ ταῖϲ αἰϲθήϲεϲιν, ἐπεὶ τὰ μὲν ὁρᾶν δεῖ, τῶν δὲ ἐξ ἀνακρίϲεωϲ ἀκούειν, τὰ δὲ διὰ τῆϲ ἁφῆϲ καταλαμβάνειν· ἀρτιμελὴϲ δὲ πρὸϲ τὸ τῆϲ ἐν τοῖϲ ἔργοιϲ ὑπηρεϲίαϲ ἀπαρεμπόδιϲτοϲ εἶναι· εὔτονοϲ δέ, διὰ γὰρ τῆϲ ἐν τῷ περιοδεύειν κακοπαθείαϲ διϲϲὴν τὴν πρᾶξιν παραλαμβάνει· μακροὺϲ δὲ καὶ λεπτοὺϲ ἔχουϲα τούϲ δακτύλουϲ καὶ [*](6 τὸν μὲν οῦν φυϲικόν] scil. περὶ ϲπέρματοϲ καὶ ζψογονίαϲ (cf, p. 3, 18sq.; cf. p. 9, 18; 10, 22) 32, 4; M. Wellmanm, Eragm. d. griech. Arste I 8 14—16] Must. I 3) [*](2 τε add. Kind 3 ϲτραγκῆϲ P (ut solet) 4 τῶν alt. Ermerins: τὸν ἔν P) [*](5 〈οὐ〉 φαρμακείαιϲ Rose, falso (cf. ‘Gynak. d. Sor.’ p. 70) 6 ἐμφερόντων P: corr. Ermerons κεχωρήκαμεν P: corr. Daremberg 8 ante ἐντεῦθεν distinguit P 13 in mg. β΄ P 14 πρὸϲ| δεχομένωϲ P. —μένουϲ Ermerins 15 τὸ Ermerins: τὸν P 17 καὶ ate τοὺϲ om. edd. 19 εἰναι,ῖ να P: εἰναι del. Ermerins 22 καὶ del. Schoene (cf. Plutarch. p. 1061 c) 23 τὴν βουλο- μένην P: correxi 24 κόϲμειον P. corr. Dietz 30 διϲϲὴν Kalbfleisch: δὶϲ P) [*](30 sq. διὰ 〈τὸ μέλλειν 〉 παρὰ τῆϲ ἐν τ. π. κ. δύϲτηνον πρ. παραλαμβάνειν coui. Schoenr 31 παραμβάνειν P: παραλαμβάνει edd. )

ὑπεϲταλκόταϲ τοὺϲ ὄνυχαϲ, εἰϲ τὸ τῆϲ ἐν βάθει φλεγμονῆϲ ἀϲκυλτό- τερον ἅπτεϲθαι. τοῦτο μέντοι γε καὶ δι᾿ αὐτῆϲ ἐπιτυγχάνεται τῆϲ ἐν τοῖϲ ἔργοιϲ ϲπουδαιοτέραϲ τριβῆϲ καὶ ϲυγγυμναϲίαϲ.

4. Τὰ ϲυμπληροῦντα τὴν ἀρίϲτην μαῖαν εἰπεῖν ἀναγκαῖον, ῖνα αἱ μὲν ἄριϲται γινώϲκωϲιν ἑαυτάϲ, αἱ δὲ ἀρτιμαθεῖϲ ὡϲ εἰϲ ἀρχετύπουϲ ταύταϲ ἀποβλέπωϲιν, ὁ βίοϲ δὲ παρὰ τὰϲ χρείαϲ εἰδῇ, τίναϲ δεῖ μετα- καλεῖϲθαι. κατὰ τὸ κοινὸν μὲν οὖν τελείαν φαμὲν τὴν μόνον τοῦ τέλουϲ τῆϲ ἰατρικῆϲ ἐπιτυγχάνουϲαν, ἀρίϲτην δὲ τὴν προϲειληφυῖάν τι καὶ πρὸϲ ταῖϲ προϲταϲίαιϲ ἐν τοῖϲ θεωρήμαϲιν πολύπειρον. μερικώ- τερον δὲ λέγομεν ἀρίϲτην μαῖαν τὴν γεγυμναϲμένην ἐν πᾶϲι τοῖϲ μέρεϲιν τῆϲ θεραπείαϲ (τὰ μὲν γὰρ διαιτῆϲαι δεῖ, τὰ δὲ χειρουργῆϲαι, τὰ δὲ φαρμάκοιϲ διορθώϲαϲθαι) καὶ τὰ ὑγιεινὰ παραγγέλματα δοῦναι δυναμένην καὶ τὸ κοινὀν καὶ τὸ προϲεχὲϲ ἰδεῖν καὶ τὸ ϲυμφέρον ἐκ τούτου λαμβάνουϲαν καὶ μήτ᾿ ἀπὸ τῶν αἰτίων μήτ᾿ ἀπὸ τῆϲ πλει- ϲτάκιϲ τηρήϲεωϲ τῶν καθόλου ϲυμ〈βαινόν〉των ἦ τινοϲ τούτων· εἶτα κατὰ μέροϲ οὐ παρατυπουμένην ἐν ταῖϲ τῶν ϲυμπτωμάτων μεταβολαῖϲ, παρηγοροῦϲαν δὲ κατὰ τὴν πρὸϲ τὸ πάθοϲ ἀκολουθίαν, ἀτάραχον, ἀκατάπληκτον ἐν τοῖϲ κινδύνοιϲ, δεξιῶϲ τὸν περὶ τῶν βοηθημάτων λόγον ἀποδιδόναι δυναμένην, παραμυθίαν ταῖϲ καμνούϲαιϲ πορίζουϲαν, ϲυμπάϲχουϲαν καὶ οὐ πάντωϲ προτετοκυῖαν, ὡϲ ἔνιοι λέγουϲιν, ῖνα ϲυνειδήϲει τῶν ἀλγημάτων ταῖϲ τικτούϲαιϲ ϲυμπαθῇ, 〈οὐ〉 μᾶλλον γὰρ 〈τοῦτο〉 τετοκυίαϲ· εὔτονον δὲ διὰ τὰϲ ὑπουργίαϲ καὶ οὐ πάντωϲ νέαν, ὥϲ φαϲίν τινεϲ, καὶ γὰρ νέα τιϲ ἄτονοϲ καὶ οὐ νέα τοὐναντίον εὔτονοϲ· ϲώφρονα δὲ καὶ νήφουϲαν ἀεὶ διὰ τὸ ἄδηλον τῶν πρὸϲ τὰϲ κινδυνευούϲαϲ μετακλήϲεων· ἥϲυχον δὲ ἔχουϲαν θυμὸν ὡϲ πολλῶν τῶν ἐν τῷ βίῳ μυϲτηρίων μετέχειν μέλλουϲαν· ἀφιλάργυρον ὡϲ μὴ διὰ μιϲθὸν κακῶϲ δοῦναι φθόριον· ἀδειϲιδαίμονα χάριν τοῦ μὴ δι᾿ ὄνειρον ἢ διὰ κληδόναϲ ἢ ϲύνηθέϲ τι μυϲτήριον καὶ βιωτικὴν θρηϲκείαν ὑπερ- ιδεῖν τὸ ϲυμφέρον. ἐπιτηδευέτω δὲ καὶ τὴν τῶν χειρῶν τρυφερίαν, [*](8—28] Must. I 5 15 ἀπὸ τῶν αἰτίων] cf. Cels. praef. p. 3, 10; 9, 31; Gal. XIV 278 15sq. ἁπὸ τῆϲ πλειϲτάκιϲ τηρήϲεωϲ] Gal. I 162) [*](1 τὰϲ . . . φλεγμωνὰϲ ἀϲκεπτότερον P: corr. Ermerins 5 in mg. γ΄ P 7 ἀποβλέπουϲιν P ῆδη τίναϲ P: corr. Eimerins 8 τὴν μόνην P: corr. .Rose: μόνην τὴν Ermerins 10 τι Rose: τἐ P: γε Ermcrins πρὸ τῆϲ προϲταϲίαϲ P: correxi: πρὸϲ τῇ προϲταϲίᾳ Ermcrins hiatum inferens 13 τὰ ὑγιεινὰ Schoene: ταῦτ᾿ ἴνα P: ταὺτην καὶ Rose: ταύτην τὰ Ermcrins 16 post ϲυν ἴαϲ. litt. ?? in P: erat fortasse ϲυν〈βαινόν〉των (uel ϲυν〈εδρευόν〉των sive ϲυν〈πτωμά〉των) ῆ τινοϲ τοὺτων: ‘Nikil ad ?? medicorum Placita, neque dogmaticorum (ἀπὸ τῶν αἰτἶων) neque empiricorum (ἀπὸ τῆϲ πλειϲτάκιϲ τηρήϲεωϲ τῶν καθόλου ϲυμ. βαινόντων) alioruniue’ (cf. M. Wellmann, Real- Encvel. V 2521) 21 οὺ προ- τετοκυῖαν Rose: προτετοκυία P 22 ϲυνειδήϲει Rose: ϲυνειθήϲη P: ϲυνηθείᾳ. Diet: ἁλπημάτων P οὐ add. Schoene (cf. p. 53, 13 sq.) 23 τοῦτο add. Rose 26 μετακλῆϲεωϲ P: corr. Dictz ἔχουϲα P. corr. Dietz)

φυλαττομένη καὶ τὰϲ ϲκληρύνειν δυναμέναϲ ἐριουργίαϲ, διὰ χριϲμάτων δὲ προϲκατακτωμένη τὸ ἁπαλόν, εἰ μὴ πάρεϲτιν φυϲικῶϲ, καὶ τοῦτο. τοιαύτην μὲν εἶναι δεῖ τὴν ἀρίϲτην μαῖαν.

5. ἐπειδὴ δὲ μεταβαίνειν ἐπὶ τὸν γυναικεῖον ὑγιεινὸν λόγον μέλ- λομεν, δεήϲει πρῶτον τὴν φύϲιν τῶν γυναικείων διηγήϲαϲθαι τόπων. ἔξ ὧν τὰ μὲν αὐτόθεν καταλαμβάνεται, τὰ δὲ ἐξ ἀνατομῆϲ. ἥτιϲ 〈εὶ〉 καὶ ἄχρηϲτόϲ ἐϲτιν, ὅμωϲ ἐπεὶ παραλαμβάνεται [ἐκ] χρηϲτομαθείαϲ ἕνεκα, διδάξομεν καὶ τὰ ἐκ ταύτηϲ ἐπιγνωϲθέντα. ῥᾳδίωϲ τε γὰρ πιϲτευθηϲόμεθα λέγοντεϲ ἄχρηϲτον τὴν ἀνατομήν, εἰ πρότερον αὐτὴν εἰδότεϲ εὑρεθείημεν, καὶ οὐ παρέξομεν ὑπόνοιαν τοῦ δι᾿ ἄγνοιαν παραιτεῖϲθαί τι τῶν ὑπειλημμένων εὐχρήϲτων.

6. Ἡ μήτρα καὶ ὑϲτέρα λέγεται καὶ δελφύϲ· μήτρα μὲν οὖν, ὅτι μήτηρ ἐϲτὶ πάντων τῶν ἐξ αὐτῆϲ γεννωμένων ἐμβρύων, ἢ ὅτι τὰϲ ἐχούϲαϲ αὐτὴν μητέραϲ ποιεῖ, κατὰ δέ τιναϲ, ὅτι μέτρον ἔχει χρόνου πρὸϲ κάθαρϲιν καὶ ἀπότεξιν· ὑϲτέρα δὲ διὰ τὸ ὕϲτερον ἀποδιδόναι τὰ ἑαυτῆϲ ἐνεργήματα, ἢ διὰ τὸ ἐϲχάτην κεῖϲθαι πάντων τῶν ϲπλάγχνων, εἰ καὶ μὴ πρὸϲ ἀκρίβειαν ἀλλὰ κατὰ πλάτοϲ· δελφὺϲ δὲ διὰ τὸ ἀδελ. φῶν αὐτὴν εἶναι γεννητικήν.

7. κεῖται δὲ ἐν τῇ τῶν ἰϲχίων εὐρυχωρίᾳ [ἐντὸϲ τοῦ περιτοναίου] μεταξὺ κύϲτεωϲ καὶ ἀπευθυϲμένου ἐντέρου, τούτῳ μὲν ἐπικειμένη, τῇ κύϲτει δὲ ὑποκειμἐνη ποτὲ μὲν ὅλη, ποτὲ δὲ ἀπὸ μέρουϲ διὰ τὸ κατὰ μέγεθοϲ ἐξαλλάϲϲεϲθαι. ταῖϲ μὲν γὰρ νηπίαιϲ μικροτέρα τῆϲ κύϲτεώϲ ἐϲτιν (διὸ καὶ ὅλη ταύτην ὑπελήλυθεν), ταῖϲ δὲ ἐν ἀκμῇ παρθένοιϲ. ἴϲη τῇ κύϲτει κατὰ τὰ ὑπερκείμενα, ταῖϲ δὲ προηλικεϲτέραιϲ καὶ ἤδη διακεκορευμέναιϲ καὶ μᾶλλον 〈ταῖϲ〉 προκεκυηκυίαιϲ μείζων, ῶϲτε ταῖϲ [*](12—p. 12, 27 traditur et apud Oribasium, Coll. med. XXIV 31. 32 (t. III 369—382 B-D.) cf. Die Gynakologie des Sornos von Ephesos p. 27—33. 13 § 6] cf. Aet. XVI 1: Must. I 6 13sq. μήτρα . . ὅτι μήτηρ] cf. Diels, Vorsokr. II3 138, 2 (Ps.-Democrit.) 20—22] cf. Anon. in Rufi) edit. Paris. (1879) p. 183, 9 20 § 7] cf. Aet. XVI 1; Must. I 7) [*](2 πρκατακτωμένην P: corr. Ermerins ἁπαλῶν P: ἁπαλὰϲ Rose: corr. Kalbfieisch 6 ἐξ ante ὡν ?? εἰ add. ?? 7 ἐπὶ P: ἐπειδὴ edd. παραλαμβάνεται Rεinhold: καταλαμβάνεται P ἐκ χρηϲτο- μαθείαν P: corr. Dietz 8 τὸ ἐκ ταύτηϲ ἐπιγνωϲθὲν τὰ P. corr. Dietz ῥᾳδίωϲ τε] ῥᾳδιέϲτερον Schoene 12 Ἐκ τῶν Ϲωρανοῦ. Περὶ μήτραϲ καὶ αἰδοίου γυναικείου Orib. 13 in mg. δ΄ P λέγεται Orib : λέγην P οὑν Orib.: om. P 14 πάντων om. Orib. γεννωμένων Orib.: γινομένων P 15 μη- τέραϲ ποιεῖ Orib.: ποιεῖ μητέραϲ P 17 τὰ ἑαυτῆϲ ἐνεργήματα Orib : τὰϲ ἑαυτῆϲ ἐνεργείαϲ P πάντων P (cf. Aet. ‘omnibus’ Must.): om. Orib. 18 κατὰ Orib.: καὶ κατὰ P 20 ἰϲχίων Orib.: ‘coxas’ Muat.: ϲπλάγχνων P post εὐρυχωρία P exhibct ἐντὸϲ τοῦ περιτοναίου: om. Orib. et Must.; verba inconsulte interpolata esse collatis Galeni (II 887) et Aetii (XVI 1) locis demonstravi. Gynak. d. Sor.’ p. 31sq. 21 ἐντέρου (hiat) om. Gat. ἐπίκειταιμένη P 23 μέγεθοϲ Orib : μέροϲ P ἐξαλάϲϲεϲθαι P: ἐἔαλλάττεϲθαι Orib. 24 ὅλην (δλη Ermerins) ταύτην Orib.: ταύτην δλην P 25 προηλικεϲτέραιϲ Orib. P: πορηλικεϲτέραιϲ Rose ἤδη Orib.: om. P 26 ταῖϲ addidi προκεκυηκυίαιϲ Orib.: κεκυηκυίατιϲP)

πλείϲταιϲ ἐν λήξει τοῦ κόλου προϲαναπαύεϲθαι, μᾶλλον δὲ ἐν τῷ κυοφορεῖν (ὡϲ καὶ τῇ ὁράϲει καταλαμβάνειν ἔϲτιν) εἰϲ πολὺ διογκου- μένου τοῦ περιτοναίου καὶ τοῦ ἐπιγαϲτρίου ἐκ τοῦ τηλικοῦτον εἴναι. τὸ ἀποτικτόμενον μετὰ τῶν ϲὺν αὐτῷ χιτώνων καὶ ὑγρῶν. μετὰ δὲ τὴν ἀπότεξιν ϲυϲτέλλεται μέν, ἀλλ’ ὥϲτε μεῖζον ἔχειν τὸ μέγεθοϲ τοῦ πρὸ τῆϲ ἀποτέξεωϲ. τότε γοῦν ἐϲτι μείζων τῆϲ κύϲτεωϲ, οὐ κατ᾿ ἴϲον δὲ ὑπελήλυθεν αὐτήν· κατὰ μὲν γὰρ τὰ ἐμπρόϲθια μέρη προπαλέϲτε- ρόϲ ἐϲτιν ὁ τῆϲ κύϲτεωϲ τράχηλοϲ (ὡϲ ἃν τὴν οὐρήθραν πέραϲ ἔχων καὶ ὅλῳ τῷ γυναικείῳ παρατεινόμενοϲ κόλπῳ), προανακεχώρηκεν δὲ ἀπὸ τῆϲ ὑϲτέραϲ· κατὰ δὲ τὰ ὄπιϲθεν ἀνωτέρω τοῦ τῆϲ κύϲτεωϲ πυθμένοϲ ὁ τῆϲ μήτραϲ ἐϲτὶν πυθμὴν κείμενοϲ ὑπὸ τὸν ὀμφαλόν, ὥϲτε τῆϲ κύϲτεωϲ τὴν μὲν εὐρυχωρίαν ἐπικεῖϲθαι τῷ τραχήλῳ τῆϲ ὑϲτέραϲ, τὸν δὲ πυθμένα τῷ κύτει.

8. ϲυνέχεται δὲ λεπτοῖϲ ὑμέϲιν ἡ μήτρα πρὸϲ μὲν τὰ ὑπερκεί μενα τῇ κύϲτει, πρὸϲ δὲ τὰ ὑποκείμενα τῷ ἀπευθυϲμένῳ, πρὸϲ δὲ τὰ πλάγια καὶ τὰ ἐξόπιϲθεν τοῖϲ ἐκπεφυκόϲιν ἀπὸ τῶν ἰϲχίων καὶ τοῦ ἱεροῦ ὀϲτέου. τούτων γοῦν ϲυνελκομένων μὲν διὰ φλεγμονὴν ἀναϲπᾶ- ται καὶ παρεγκλίνεται, παριεμένων δὲ καὶ χαλωμένων προπίπτει, ζῷον μὲν οὐκ οὐϲα (καθὼϲ ἐνίοιϲ ἔδοξε), τοῖϲ ἄλλοιϲ δὲ παραπληϲίωϲ αἴϲθηϲιν ἁπτικὴν ἔχουϲα καὶ διὰ τοῦτο ϲυϲτελλομένη μὲν ὑπὸ τῶν ψυχόντων, χαλωμένη δὲ ὑπὸ τῶν ἀραιούντων.

9. ϲχῆμα δὲ μήτραϲ· οὐχ ὡϲ ἐπὶ τῶν ἀλόγων ζψων ἑλικοειδήϲ, ἰατρικῇ δὲ ϲικύᾳ παραπλήϲιοϲ· ἀπὸ γὰρ περιφεροῦϲ καὶ πλατέοϲ [*](19. ἐνίοιϲ] ef. Plat. Tim. 91 B; Gal. VIII 425 22 § 9] Must. I 10 sq.) [*](1 λήξει Orib.: ἄλιἔι P. ἕλιἔι Diets 1—4 μᾶλλον . . . χιτψνων iusto spatio relicto desunt in P (cf. ‘Gunakol. d. Sor’ p. 28): sevavit Orib. 2 διογκου- μένου Orib. cod. F: διογκομένου Orib cod. Pal.: διογκωμένου Dietz 3 ὑπο- γαϲτρίου Ermerins; sed cf. Rose in indice p. 389 sq. 4sq. μετὰ δὲ τὴν ἀπό- τεξιν Orib.: μὲν διὰ τὴν ἀπόταξιν P 5 μέν, ἄλλωϲ Orib.: μεγάλωϲ P τε μ. ἔχει Orib P. corr. Schoene 6 ἀποτάξεωϲ Orib. Pol., P: κυἡϲεωϲ Ermerins τότ᾿ οὑν Orib.: τοῦτο γοῦν P: corr. Kalbficisch ἐϲτι μείζων Orib.: μεῖζον ἐϲτίν P κατ᾿ ἰϲον Orib: τὸ κατ᾿ ἴϲον P 7 ἔμπρόϲθια Orib.: ἔμπροϲθεν P 9 παρατεινόμενοϲ Orib : προϲανατεινόμενοϲ καὶ παρατριβόμενοϲ P (uidetur παρατριβόμενοϲ ex lec- tione genuina παρατεινόμενοϲ adecripta corrptum esse): παρατρυπώμενοϲ pro παρατριβόμενοϲ Krmerins προανακεχώρηκε editt.: προϲανοκεχώρηκεν Orib. P) [*](12 — 16 ἐπικεῖϲθαι . . . πλάγια desunt in P lacuna rebicta tertia fere parte maiore (ct. ‘Gynok. d. Sor p. 28) 13 τῷ κύτει Ermerins: τῇ κύϲτει Orib. 16 καὶ τὰ ἐξ. Orib : κατεξόπιϲθεν P 18 παρειμένων Orib. χαλωμένων Orib. (χαλου- μένων codd.): χαλατονούντων P 20 τοπκὴν Orib μὲν om. codd Orib. 21 ψυχόντων Orib. et P: ϲτυφόντιων Ermerins: πυκνούντων Reinhold χαλω- μένη Orib. (χαλουμένη codd): χαλωμένην P post ἀραιούντων exhibet P haec: ἐντεῦθεν καὶ δι᾿ ἄλλαϲ μὸν αἰτίαϲ καὶ διὰ ταύτην· ἐκ μὲν γερόντων νέαι, φαϲί, ϲυλαμβάνουϲιν ὅτι τέϲϲαρεϲ (sic) δακτύλουϲ ἀφέϲτηκεν αὐτῶν τὸ ϲτόμιον ἀπὸ τῶν πτερυγομάτων, ἐκ δὲ νέων πρεϲβύτιδεϲ οὑϲ ἔτι, ὅτι πολὺ τὸ ϲτόμιον αὐταῖϲ ἀφέϲτηκεν ἀπὸ τῶν πτερυγωμάτων ὑπαναβεβηκόϲ. post ἕξ δακτύλουϲ p. 8, 11 traiecit Rose , α Sorano esse aliena iudicavit Daremberg in edit. Ermerns. p. XXXIII (cf. ‘Gynak. d. Sor.’ p. 30) 22 ad ca quae sequntur cf. uter maginem in Mustionis codice Bruxell. 3714 (fol. 16*), *Gynak. d. Sor.’ tab. III a p. 99. 117 ἑλικοειδἡϲ Orib.: —ἐϲ P 23 παραπλήϲιοϲ Orib.: —ον P)

ἀρξαμένη τοῦ κατὰ τὸν πυθμένα πέρατοϲ πρὸϲ λόγον ἐπὶ ϲτενὸν ϲυν- άγεται τὸ ϲτόμιον. κέκληται δ᾿ αὐτῆϲ τὸ μὲν πρῶτον καὶ προάγον μέροϲ ϲτόμιον, τὸ δὲ μετὰ τοῦτο τράχηλοϲ, τὸ δὲ ἑπόμενον αὐχήν, ἡ ϲυνδρομὴ δὲ τούτων καυλόϲ, τὰ δὲ ἑκατέρωθεν μετὰ τὴν ϲτενό- τητα τοῦ τραχήλου πλατυνόμενα πρῶτα μέρη τῆϲ ὑϲτέραϲ ὦμοι, τὰ δὲ μετὰ ταῦτα πλευρά, τὸ δὲ ὕϲτατον πυθμήν, τὸ δὲ ὑποκείμενον βάϲιϲ, τὸ δ᾿ ὅλον χώρημα κύτοϲ καὶ γάϲτρα καὶ κόλποϲ.

10, τὸ δὲ ϲτόμιον κατὰ μέϲον κεῖται τοῦ γυναικείου αἰδοίου, περιϲφίγγεται γὰρ ὁ τράχηλοϲ ὑπὸ * * τῶν πτερυγωμάτων. τούτων δὲ ἀφέϲτηκε τὸ ϲτόμιον ταῖϲ μὲν μᾶλλον, ταῖϲ δὲ ἧττον παρὰ τὰϲ ἡλι- κίαϲ (ὡϲ ἐπὶ τὸ πολὺ δὲ ταῖϲ | ἤδη τελείαιϲ πέντε ἢ ἔξ δακτύλουϲ), προχειρότερον δὲ γίνεται κατὰ τὰϲ ἀποτέξειϲ ἐπεκτεινομένου τοῦ τρα- χήλου. διάφορον δὲ ἔχει καὶ τὸ μέγεθοϲ, πλὴν ἐπί γε τῶν πλείϲτων ἐν τῷ κατὰ φύϲιν τηλικοῦτόν ἐϲτιν ἡλίκον τὸ ἐκτὸϲ πέραϲ τῆϲ ἀκου- ϲτικῆϲ εὐρυχωρίαϲ. διίϲταται δὲ κατά τιναϲ καιρούϲ, καθάπερ ἐν τῇ ὀρέξει τῆϲ ϲυνουϲίαϲ πρὸϲ παραδοχὴν τοῦ ϲπέρματοϲ κἀν ταῖϲ καθάρ- ϲεϲιν πρὸϲ ἀπόκριϲιν τοῦ αῖματοϲ κὰν τοῖϲ ϲυλλήψεϲιν πρὸϲ λόγον τῆϲ τοῦ ἐμβρύου ϲυναυξήϲεωϲ. ἐν δὲ τῇ ἀποτέξει καὶ πλεῖϲτον πρὸϲ- ανευρύνεται μέχρι τοῦ καὶ χεῖραϲ τελείων παραδέχεϲθαι. κατὰ μέντοι τὴν φύϲιν τρυφερόν ἐϲτιν καὶ ϲαρκῶδεϲ ἐπὶ τῶν ἀδιακορεύτων, ϲομ- φότητι πνεύμονοϲ ἢ τρυφερίᾳ γλώττηϲ ἐοικόϲ, ἐπὶ δὲ τῶν ἀποκεκυ- ηκυιῶν τυλωδέϲτερον γίνεται, κεφαλῇ πολύποδοϲ ἢ ἄκρῳ βρόγχου, καθώϲ φηϲιν Ἡρόφιλοϲ, ὅμοιον, τυλούμενον τῇ παρόδῳ τῶν ἀπο- κρινομένων καὶ ἀποτικτομένων.

11. ἡ δὲ ὅλη μήτρα κατὰ τὸ πλειϲτοδυναμοῦν ἐϲτιν νευρώδηϲ. ϲυγκέκριται γὰρ οὐκ ἐκ νεύρων μόνον, ἀλλὰ καὶ ἐκ φλεβῶν καὶ ἀρτη- ριῶν καὶ ϲαρκόϲ· ἐξ ὧν τὰ νεῦρα μὲν ἀπὸ νωτιαίαϲ μήνιγγοϲ λαμ- βάνει τὴν καταρχήν, αἱ δὲ ἀρτηρίαι καὶ φλέβεϲ ἀπὸ τῆϲ παρακειμένηϲ [*](8] Must. I 12 8—11] Must. I 13 13—15] Must I 15 19—24] Must. I 14 23 καθώϲ φηϲιν Ἡρόφιλοϲ] cf infra lib. IV 35, 2 (de orificio uteri) ὅμοιον κεφαλῇ πολύποδοϲ, ὡϲ Ἡρόφιλοϲ ἔλεγεν et Gal. II 897 (de utcri cervice) εἰκάζει δὲ αὐτοῦ τὴν φύϲιν ὁ Ἡρόφιλοϲ βρόγχου τῷ ἄκρῳ 25—27] Must. I 8) [*](1 post ἀρξαμένῃ add. ἀπὸ P τὸν om. Orib. ϲτενὸν Orib.: τέλει P 3 post ϲτόμιον add. πρὸϲ P, quod varia lectio videtur fuisse ad προάγον (πρὸϲ ἄγον Orib. cod F) 5 πρῶτα μέρη Orib: πρώτερον P: πρῶτα μὲν Rose τῆϲ ῦϲτέραϲ scrpst: τῶν ὑϲτερῶν Orib : ὑϲτέραϲ P 8 τοῦ γυναικείου αἰδοίου Orib.: τὸ γυναικεῖον αἰδοῖον P 9 περιϲφίγκεται P lacuman agnovit Kalbfleisch ex- pletitque coll. p. 11, 11—13 verbis 〈τοῦ ἔνδον αὺτοῦ μέρουϲ, τὸ δὲ ?? μέροϲ ὐπὸ〉.) [*](τούτων Orib.: τοῦτο P 10 τὸ ϲτόμιον Otib.: om. P ἤττον Orib.: ἔλαττον P 11 δακτύλον P 14 ἐν Orib.: om. P 16 καθάρϲεϲιν πρὸϲ ἀπόκριϲιν Orib.: καθάρϲεϲι ό πρὸϲ ἔω κρίϲιν P 20 ἐπὶ δὲ τῶν Orib. ϲοφό- τητι P 21 πλεύμονοϲ Orib. τῶν Orib.: om. P 22 κεφαλῇ Orib.: ὡϲ κεφαλὴ P 25 πλεῖϲτον δυναμοῦν Orib. P νευρῶδεϲ P (Orib. cod. F) 26 ϲύγκειται Orib. 26sq. ἐκ φλεβῶν καὶ ἀρτηριῶν καὶ ϲαρκὸϲ P: φλεβῶν καὶ ϲαρκῶν καὶ ἀρτηριῶν Orib. 27 sq. λαμβάνει τὴν καταρχὴν Orib.: καταλαμβά- νει τὴν ἀρχὴν P 28 αἰ ante φλέβεϲ add. Ermerins)

τῇ ῥάχει κοίληϲ φλεβὸϲ καὶ παχείαϲ ἀρτηρίαϲ. δύο μὲν γὰρ ἀποϲχί- ζονται φλέβεϲ ἀπὸ τῆϲ κοίληϲ φλεβόϲ, δύο δὲ ἀρτηρίαι ἀπὸ τῆϲ παχείαϲ ἀρτηρίαϲ. ῶν ἀνὰ μία φλὲψ καὶ ἀρτηρία φέρονται πρὸϲ ἑκά τερον νεφρόν, ἔπειτα πρὶν εἰϲ αὐτούϲ ἐμφυῆναι διϲχιδεῖϲ γενόμεναι ταῖϲ μὲν δυϲὶν ἐκφύϲεϲιν εἰϲ ἑκάτερον νεφρὸν ἐμφύονται, ταῖϲ δὲ δυϲὶ τὴν ὑϲτέραν ἀναπλέκουϲιν, ὥϲτε γίνεϲθαι τεϲϲάρων εἰϲ αὐτὴν ἀγγείων ἔμφυϲιν, δύο μὲν ἀρτηριῶν, δύο δὲ φλεβῶν. ἐκ τούτων δὲ καὶ εἰϲ ἑκάτερον τῶν διδύμων ἀνὰ μία 〈μὲν〉 φλέψ, ἀνὰ μία δὲ ἐμπέφυκεν ἀρτηρία.

12. προϲπαραπεφύκαϲιν δὲ ἔξωθεν οἱ δίδυμοι ϲύνεγγυϲ τοῦ αὐχέ- νοϲ παῤ ἑκάτερον πλευρὸν ἀνὰ εἶϲ. καὶ εἰϲὶν μὲν ψαφαροὶ καὶ ἀδε- νώδειϲ ἰδίῳ ϲκεπόμενοι ὑμένι, κατὰ ϲχῆμα δὲ οὐχ ὡϲ ἐπὶ τῶν ἀρρέ- νων ὑπομήκειϲ ὑπάρχουϲιν, ὑπόϲιμοι δὲ καὶ ϲτρογγύλοι καὶ ἐπ᾿ ὀλίγον πλατυνόμενοι κατὰ βάϲιν. ὁ ϲπερματικὸϲ δὲ πόροϲ ἀπὸ τῆϲ ὑϲτέραϲ δι᾿ ἑκατέρου φέρεται διδύμου καὶ τοῖϲ πλευροῖϲ παραταθεὶϲ μέχρι τῆϲ κύϲτεωϲ εἰϲ τὸν ταύτηϲ ἐμφύεται τράχηλον. ἔνθεν δὲ δοκεῖ τὸ τοῦ θήλεοϲ ϲπέρμα πρὸϲ ζῳογονίαν μὴ ϲυλλαμβάνεϲθαι τῷ εἰϲ τὸ ἐκτὸϲ ἐκχεῖϲθαι, περὶ οὐ διελάβομεν ἐν τῷ Περὶ ϲπέρματοϲ λόγῳ. ἔνιοι δέ, καθὼϲ βούλεται καὶ †χιοϲ, καὶ ἀνὰ ἕνα κρεμαϲτῆρά φαϲιν αὐτοῖϲ ἐμπεφυκέναι. καὶ ἡμεῖϲ δὲ τοῦτο | ἐπὶ τῆϲ αὐτοψίαϲ ἱϲτορήκαμεν ἐπί τινοϲ ἐντεροκηλικῆϲ γυναικόϲ, ἐφ᾿ ῆϲ ἐν τῇ χειρουργίᾳ προέπιπτεν ὁ δίδυμοϲ χαλαϲθέντων τῶν κατεχόντων αὐτὸν καὶ περιειληφότων ἀγ- γείων, ϲὺν οἶϲ καὶ ὁ κρεμαϲτὴρ ὑπεξέπεϲεν.

[*](10—14] Must. I 16 14—17] Must. I 17 17sq.] cf. Gal. IV 596 Ἡρόφιλοϲ δὲ οὐκ οῖδ᾿ ὅπωϲ ἐκτὸϲ ἐκχεῖϲθαί φηϲι τὸ τῶν θηλειῶν ϲπέρμα κτλ.)[*](1—3 δόο μὲν γὰρ . . . ἀρτηρίαϲ om. P (cf. ‘Gynal. d. Sor.’ p. 29) 3 ἀνομία Orib.: μία P: ἀνὰ μίαν Rose (cf. dva εἰϲ Apocal. Joh. 21, 21 ; Radermcher, Neutest. Gramm.2 20) 4 ἔπειτα Orib.: εἰτα P αὐτοὑϲ Orib.: αὐτὸν P διϲχιδεῖϲ γινὸ- υεναι Orib.: διϲχιδἑϲ γενόμεναι P 5 ἐκφύϲεϲιν Orib.: ἐμφύϲηϲιν P 8 ἀνὰ μία scripsi bis cum Orib. (ἀνομία): utroque loco ἀνὰ μίαν P μὲν aud. Er- mcrins: om. P (et, sicut δὲ, Orib.) 10 προϲπαραπεφύκαϲι Orib.: παραπεφύ- καϲιν P 11 ἀνὰ εἰϲ Orib. et P: ἀνὰ ἔνα Rose ψαφαροὶ Orib.: ψαθαροὶ P)[*](12 κατὰ del. Ermerins οὺχ ὡϲ ἐπὶ Orib.: οὐ κατὰ τοὺϲ P ἀρνέων P)[*](13 ὐπομήκειϲ Orib.: ἐπιμήκειϲ P ὑπὸϲιμοι δὲ καὶ ϲτρογγύλοι καὶ ego: ὑπό- ϲιμοι δὲ καὶ ϲτρογγύλοι Orib.: καὶ ὑπόϲιμα, ϲτρογγύλοι δὲ καὶ P 14 ἀπὸ Orib. et P: ἐπὶ Rose 15 δι᾿ Orib. ἐε P: per testiculos’ Must. φέρεται 〈Orib.: φέρεϲθαι P ταὶϲ πλευραῖϲ Orib. μέχρι τῶν τῆϲ Orib. cod. Pal. 16 δὲ δοκεῖ τὸ Orib: ἐδοκεῖτο P. ἐδόκει τὸ Rose: fortusse ἐνθένδ᾿ ἐδόκει 17 ϲπἐρμα Orib.: ϲπέρματοϲ P μηδὲν ϲυμβόλλεϲθαι Gompers, speciose τῷ Orib.: διὰ τὸ P 18 περιελάβομεν Orib. cod. Pal. λόγῳ Orib.: om. P 19 Ἡρόφιλοϲ conieci: χἰοϲ Orib. (χιὁϲ PaI): ὁ χίοϲ P: Βακχεῖοϲ Rose (cf. ‘Gynak. d. Sor.’ p. 33) ἀνὰ ἕνα κρεμαϲτῆρα Reinhold. ἀνακρεμαϲτῆρα Orib.: ἀνακρεμαϲτῆραϲ P: (crat, ut videtur, in archet. ANA) αὐταῖϲ Orib. PaI. 20 ἐμπεφυκέναι Orib.: ἐκπεφυκέναι P ἐκ τῆϲ coni. Kalbfieisch 21 ἐντεροκηλικῆϲ Orib.: ἐντεροκή- ληϲ P προέπιπτεν Orib.: προϲέπιπτεν P 22 χαλαϲθέντων τῶν Orib.: χαλαϲμάτων P: κεχαλαϲμἐνων τῶν Rose καὶ περιειληφότων Orib.: τῶν εἰληφό- των P 23 ὑπεφἐπεϲεν Kind: ὑπερέπεϲεν Orib. Pal.: ὑπέπεϲεν P)

13. δὲ ὅλη μήτρα ϲυνέϲτηκεν ἐκ δυοῖν χιτώνων ἐναντίωϲ ἑαυ- τοῖϲ ἐϲχηματιϲμένων ἐμφερῶϲ ταῖϲ τῶν χαρτῶν ἰϲίν. ὁ μὲν οὖν ἔξωθεν νευρωδέϲτερόϲ ἐϲτι καὶ λειότεροϲ καὶ ϲκληρότεροϲ καὶ λευκό- τεροϲ, ὁ δὲ ἔϲωθεν ϲαρκωδέϲτεροϲ καὶ δαϲύτεροϲ καὶ ἁπαλώτεροϲ καὶ ἐνερευθέϲτεροϲ, δι’ ὅλου μὲν καταπεπλεγμένοϲ ἀγγείοιϲ, πλείοϲιν δὲ καὶ ἀξιολόγοιϲ κατὰ τὸν πυθμένα καὶ τοῦ ϲπέρματοϲ ἐκεῖ κολλωμένου καὶ τῆϲ καθάρϲεωϲ ἐκεῖθεν φερομένηϲ. οἱ μέντοι δύο χιτῶνεϲ οὐτοι ϲυν- έχονται πρὸϲ ἀλλήλουϲ ὑμέϲι λαγαροῖϲ καὶ νεύροιϲ, ὥϲτε πολλάκιϲ ἐπεκτεινομένων αὐτῶν προπίπτειν τὴν ὑϲτέραν, τοῦ μὲν νευρώδουϲ χιτῶνοϲ κατὰ χώραν μένοντοϲ, τοῦ δὲ ἔϲωθεν κατ᾿ ἐκτροπὴν προ- πίπτοντοϲ.

14. ἔτι κοινῶϲ ἐπὶ μὲν τῶν ἀτόκων ἡ μήτρα κατὰ τὸν πυθμένα ϲτολίδαϲ ἔχει δύο κατὰ τὸ πλεῖϲτον πιλοειδῶϲ ἐνδεδιπλωμέναϲ, ἐπὶ δὲ τῶν τετοκυιῶν ἐκτείνεται ὅλη καὶ περιφερὴϲ γίνεται. Διοκλῆϲ δὲ καὶ κοτυληδόναϲ καὶ πλεκτάναϲ καὶ κεραίαϲ λεγομέναϲ εἰναί φηϲιν ἐν τῇ εὐρυχωρίᾳ τῆϲ ὑϲτέραϲ, αἵτινεϲ μαϲτοειδεῖϲ ἐκφύϲειϲ ὑπάρχουϲι πλατεῖαι μὲν κατὰ βάϲιν, μείουροι δὲ κατὰ τὸ ἄκρον, ἑκατέρωθεν κείμεναι τῶν πλευρῶν, προνοητικῶϲ ὑπὸ τῆϲ φύϲεωϲ γεγεννημέναι χάριν τοῦ τὸ ἔμβρυον προμελετᾶν τὰϲ θηλὰϲ τῶν μαϲτῶν ἐπιϲπᾶϲθαι. καταψεύδονται δὲ τῆϲ ἀνατομῆϲ (οὐχ εὑρίϲκονται γὰρ αἱ κοτυλη δόνεϲ), καὶ ἀφύϲικόϲ ἐϲτιν ὁ περὶ αὐτῶν εἰϲαγόμενοϲ λόγοϲ, ὡϲ ἐν τοῖϲ Περὶ ζῳογονίαϲ ὑπομνήμαϲιν ἀποδέδεικται.

15. τὴν μέντοι γε μήτραν οὐχ ὑποληπτέον κυριότητα πρὸϲ τὸ ζῆν ἔχειν· οὐ γὰρ προπίπτει μόνον, ἐπὶ ἐνίων δὲ καὶ ἀποκόπτεται δίχα τοῦ θάνατον αὺταῖϲ ἐπενεγκεῖν, ὡϲ ἱϲτόρηκεν Θεμίϲων· ἐν Γαλατίᾳ δὲ τὰϲ ὑϲ εὐτροφωτέραϲ γίγνεϲθαί φαϲι μετὰ τὴν ἐκτομὴν τῆϲ μήτραϲ. πάϲχουϲα μέντοι πρὸϲ ϲυμπάθειαν ϲτόμαχον ἄγει καὶ μήνιγγαϲ. ἔϲτι δέ τιϲ αὐτῇ καὶ πρὸϲ τοὺϲ μαϲτοὺϲ φυϲικὴ ϲυμπάθεια· μεγεθυνομένηϲ γοῦν αὐτῆϲ ἐν ταῖϲ ἀκμαῖϲ καὶ οἱ μαϲτοὶ ϲυνδιογκοῦνται, καὶ αὐτὴ μὲν τὸ ϲπέρμα τελεϲιουργεῖ, μαϲτοὶ δ᾿ εἰϲ τροφὴν τῶν κυηθηϲομένων γάλα παραϲκευάζουϲι, καὶ φερομένων μὲν τῶν καταμηνίων ϲβέννυται [*](1 § 13] Must. I 9, 9a 14—22] Diocles, Anotom. fr. 27 (Wellmann, Fragm. d. gr. Arste I 129) 25sq.] cf. Gal. IV 570 28 φυϲικὴ ϲυμπάθεια cf. Vindician. p. 223, 4 Wellm. (e Sor. Περὶ ζῳογονίαϲ)) [*](2 ίϲίν Orib.: ἴναιϲ P (ct. Heracus ad Marcellum p. 248, G Niederm. Corp. Med. Lat. V 368): ἴνεϲι Rose 3 καὶ τελειότεροϲ Orib. Pal. καὶ ϲκληρό- τεροϲ καὶ τελειότεροϲ (iterum) καὶ λευκότεροϲ Orib. P Pal.: λευκότεροϲ δὲ (τε Rose) καὶ ϲκληρότεροϲ P 6 κολλωμένου Orib. et P. προϲκολλωμένου Ermo- rins 7 oὐτοι P. αὐτοῖϲ Orib. codd. 8 ἀλλήλουϲ Orib: ἀλλήλοιϲ P 9 προπίπτειν Orib.: προπίπτει P νευρώδουϲ Orib.: νευρῶδοϲ P 13 δύο post ἔχει Orib., post πλεῖϲτον P πιλοειδῶϲ Orib.: λοειδῶϲ post lacunam 5 fere litterarum P: κυκλοειδῶϲ Dietz: πιοειδῶϲ Rose: τυλοειδῶϲ Schoene: an χειλοειδῶϲ ?) [*](15 πλεκταίναϲ Orib. κεραίαϲ Orib.: κερ cum spatio 3 litt. P 16 ὑϲτέραϲ Orib.: μήτραϲ P 16—11,5 〈αἵτινεϲ . . . προ〉 λέγομεν desunt in P ?? spatio in codice relicto; servavit Orib. (cf. ‘Gynak. d. Sor. p. 28 sq.) 25 αὐταῖϲ Her- ?? αὐτὴν Orib. 26 eratne φηϲι? 30 κυηϲομένων Orib. Pal.)

τὸ γάλα, φερομένου δὲ τοῦ γάλακτοϲ οὐκέτι φαίνεται κάθαρϲιϲ, καθά- περ καὶ ἐπὶ τῶν παρηλικεϲτέρων ϲυϲτελλομένηϲ τῆϲ ὑϲτέραϲ καὶ οἱ μαϲτοὶ τρόπῳ τινὶ μαραίνονται καὶ πάϲχοντοϲ τοῦ ἐμβρύου ϲτενοῦται τὸ μέγεθοϲ αὐτῶν. ἐπὶ γοῦν τῶν κυοφορουϲῶν θεαϲάμενοι ῥικνοῦ- μένουϲ τοὺϲ μαϲτὺϲ καὶ ϲυναγομένουϲ γενηϲομένην προλέγομεν ἔκ- τρωϲιν.

16. καὶ τοιαύτη μὲν ἡ φύϲιϲ τῆϲ μήτραϲ. τὸ δὲ γυναικεῖον αἰδοῖον καὶ κόλποϲ ὠνόμαϲται γυναικεῖοϲ. ὑμὴν δέ ἐϲτιν νευρώδηϲ καὶ. ὑπό τι περιφερὴϲ ὥϲπερ ἔντερον, εὐρυχωρέϲτερον μὲν κατὰ τὸ ἐνδον, ϲτενότερον δὲ κατὰ τὸ ἐκτόϲ, ἐν ᾦ καὶ τοὺϲ πληϲιαϲμοὺϲ ϲυμβέβηκεν γίνεϲθαι. τὸ μὲν οὖν ἔνδον αὐτοῦ μέροϲ περιπέφυκεν τῷ τραχήλῳ τῆϲ | μήτραϲ ὡϲ ἐπὶ τῶν ἀρρένων ἡ πόϲθη τῇ βαλάνῳ, τὸ δὲ ἔξω τοῖϲ πτερυγώμαϲιν, τὸ δὲ κάτω τῇ ἕδρα, τὰ δὲ πλάγια τοῖϲ ϲαρκώ- δεϲιν τῶν ἰϲχίων, τὸ δὲ ἄνω τῷ τραχήλῳ τῆϲ κύϲτεωϲ· οὖτοϲ γάρ, ὡϲ ἔφην, ὑπερπεϲών τὸ ϲτόμιον τῆϲ ὑϲτέραϲ καὶ παραταθεὶϲ ἄνωθεν τῷ αἰδοίῳ κατ᾿ ἄκρον εἰϲ τὸν οὐρητικὸν πόρον ἐμφύεται. φαίνεται τοίνυν, ὡϲ ὁ γυναικεῖοϲ κόλποϲ ὑπόκειται μὲν τῷ τραχήλῳ τῆϲ κύϲιτεωϲ, ἐπίκειται δὲ τῷ δακτυλίῳ καὶ τῷ ϲφιγκτῆρι καὶ τῷ ἄκρῳ τοῦ ἀπευ- θυϲμένου. κατὰ δὲ μῆκόϲ ἐϲτιν, ὡϲ ἔμπροϲθεν ὑπεδείξαμεν, ἄνιϲοϲ, οὐ μόνον παρὰ τὰϲ ἡλικίαϲ ἢ παρὰ τὰϲ ϲυνουϲίαϲ (ἐν αἷϲ ἐπεκϲτεινόμενοϲ ὁ τράχηλοϲ τῆϲ ὑϲτέραϲ, ὥϲπερ καὶ τὸ τῶν ἀρρένων αἰδοῖον, ἐπι- λαμβάνει τι τοῦ κόλπου). ἀλλὰ καὶ τῷ φύϲει τινὰϲ μὲν προπετέϲτερον ἔχειν τὸν τράχηλον, τινὰϲ δὲ ἄγαν κολοβόν [ἢ κονδόν]· ταῖϲ δὲ πλεί- ϲταιϲ τῶν τελείων ἕξ ἐϲτιν δακτύλων. ϲυμπέπτωκε μέντοι γε καὶ ϲτενότερόϲ ἐϲτιν ἐπὶ παρθένων ϲτολίϲι κεχρημένοϲ ϲυνεχομέναιϲ ὑπ’ ἀγγείων ἀπὸ τῆϲ ὑϲτέραϲ τὴν ἀπόφυϲιν εἰληφότων, ἅπερ καὶ κατὰ τὰϲ διακορήϲειϲ ἁπλουμένων τῶν ϲτολίδων ῥήγνυται καὶ ὀδύνην ἐπι- φέρει καὶ ἀποκρίνεται τὸ ϲυνήθωϲ ἐπιφερόμενον αἷμα.

17. τὸ γὰρ οἴεϲθαι διαπεφυκέναι λεπτὸν ὑμένα διαφράϲϲοντα τὸν κόλπον, τοῦτον δὲ ῥήγνυϲθαι κατὰ τὰϲ διακορήϲειϲ καὶ ὀδύνην ἐπι- [*](15 ὡϲ ἔφην] supre § 7 19 ὧϲ ἔμπροϲθεν ὑπεδείξαμεν] supra § 10) [*](1 οὐκ ἐπιφαίνεται Sehoene 4 ῥικνουμένουϲ Herucerden (erat in archet., mi fallor, ῥιγν): ὁηγνυμένουϲ codd. Orib.: ῥακουμένουϲ Ermcrins 7 post μήτραϲ addunt Περὶ γυναικείου αἰδοίου Orib. et P in mg. ε΄ P 9 εὐρυχω- ρέϲτεροϲ Ermerins 10 ϲτενότερον Orib. Pal.: ϲτενώτερον P. ϲτενώτεροϲ Ermerins 11 προϲπέφυκε Ermerins 12 μήτραϲ Orib.: ὑϲτέραϲ I ὡϲ . . . βαλάνῳ om. P: ἡ πόϲθη τῇ βαλάνῳ om. codd. Orib aliquot 15 ἔφην Orib. ἐφ P παραταθεὶϲ Orib.: παρατεθεὶϲ P 16 τῷ αἰδοίῳ Orib.: τοῦ αἰδοίου P 18 δακτιιλίῳ Orib.: δακτύλῳ P ϲφιγκτῆρι Orib.: ϲφικτῆρι P 90 τὰϲ ante ϲυνουϲίαϲ om. P 23 κολοβὸν ἢ κονδόν Orib.: κονδὸν P (cf ‘Gyuak. d. Sor’ p. 30) ταῖϲ δὲ πλείϲταιϲ Orib: ταῖϲ πλείϲτοιϲ δὲ P 24 ϲυμπέπτωκε μέντοι γε Orib.: ϲυμπέπτεκε μέντοι P 25 ϲτενότεροϲ Orib.: ϲτερότεροϲ P 26 ἀπόφυϲιν Orib.: ἀπόφαϲιν P κατὰ P: διὰ Orib. codd. 27 διακορἡϲειϲ Orib.: διακορεὐϲειϲ P (item quater in codcn cap.) ῥήγνυται γὰρ Orib. καὶ ὀδύνην ἐπιφέρει ate ἁπλ. Orib.: om. P: framsposui) [*](28 ἀποκρίνεται Orib.: ἀποκρίνει P)

φέρειν ἢ θᾶττον καθάρϲεωϲ γινομένηϲ, ἐμμείναντα δὲ καὶ ϲωματο- ποιηθέντα τὸ ἄτρητον | λεγόμενον πάθοϲ ἀποτελεῖν, ψεῦδόϲ ἐϲτι. πρῶτον μὲν γὰρ διὰ τῆϲ ἀνατομῆϲ οὐχ εύρίϲκεται· δεύτερον δὲ ἐπὶ τῶν παρθένων ἐχρῆν ἀντικόπτειν τι τῇ μηλώϲει (νυνὶ δὲ μέχρι βάθουϲ ἄπειϲιν ἡ μήλη)· τρίτον δὲ εἰ κατὰ τὰϲ διακορήϲειϲ ῥηγνύμενοϲ ὁ ὑμὴν ὀδύνηϲ γίνεται παραίτιοϲ, ἐχρῆν ἐξ ἀνάγκηϲ ἐπὶ τῶν παρθένων ἔμπροϲθεν τῆϲ διακορήϲεωϲ ἐπιφανείϲηϲ καθάρϲεωϲ περιωδυνίαν παρ- ακολουθεῖν, κατὰ δὲ τὴν διακόρηϲιν μηκέτι. καὶ ἄλλωϲ εἰ ϲωματο- ποιηθεὶϲ ὁ ὑμὴν τὸ ἄτρητον ποιεῖ πάθοϲ, ἔδει κατὰ τὸν αὐτὸν τόπον εὐρίϲκεϲθαι διηνεκῶϲ αὐτόν, ὃν τρόπον καὶ ἐπὶ τῶν ἄλλων μερῶν ἕκαϲτον ἐπὶ τοῦ ἰδίου πάντοτε τόπου θεωροῦμεν μένον· νυνὶ δὲ ἐπὶ τῶν ἀτρήτων ὁ διαφράττων ὑμὴν αὐτὸν τὸν πόρον ποτὲ μὲν κατὰ τὰ πρόχειρα μέρη τῶν πτερυγωμάτων εὐρίϲκεται, ποτὲ δὲ κατὰ μἑϲον τοῦ αἰδοίου, ἄλλοτε δὲ κατὰ μέϲον τὸ ϲτόμιον τῆϲ ὑϲτέραϲ.

18. τοιοῦτοϲ μὲν οὖν ἐϲτι καὶ ὁ γυναικεῖοϲ κόλποϲ. τὰ δὲ ἔξω- θεν αὐτοῦ καὶ φαινόμενα πτερυγώματα καλεῖται, τρόπῳ τινὶ χείλη τοῦ κόλπου καθεϲτῶτα· παχέα δέ ἐϲτιν καὶ ϲαρκώδη καὶ πρὸϲ μὲν τὰ κάτω πρὸϲ ἑκάτερον μηρὸν ἀποτελευτᾷ, καθάπερ ἀλλήλων ἀπο- ϲχιϲθέντα, πρὸϲ δὲ τὰ ὕπεροθεν εἰϲ τὴν καλουμένην ἀπολήγει νύμφην. αὕτη δὲ τῶν δυοῖν πτερυγωμάτων ἐϲτὶν ἀρχή, τῇ φύϲει δὲ ϲαρκίδιόν ἐϲτιν ὡϲανεὶ μυῶδεϲ· νύμφη δὲ εἴρηται διὰ τὸ ταῖϲ νυμφέυομέναιϲ ὁμοίωϲ ὑποϲτέλλειν τὸ ϲαρκίον. ὑπὸ δὲ τὴν νύμφην πάλιν ἕτερον ὑποϲτέλλει ϲαρκίδιον ἐπανεϲτηκόϲ, ὃ πέραϲ ἐϲτὶ τοῦ τραχήλου τῆϲ κύϲτεωϲ· καλεῖται δὲ οὐρήθρα, | ἡ δὲ ἔνδον ϲτολιδώδηϲ τραχύτη χεῖλοϲ. διαφέρει δὲ τῆϲ ἐπ᾿ ἀνδρῶν ἡ ἐπὶ θηλειῶν κύϲτιϲ· ἐκείνη μὲν γὰρ μείζων ἐϲτὶ καὶ ϲκολιὸν ἔχει τὸν τράχηλον, αὕτη δὲ μικροτέρα καὶ εὐθυτράχηλοϲ.

[*](1 γινομένηϲ Orib. (om. Pal): γενομένηϲ P ἐμμείναντα Orib.: μεί- ναντα P 2 ἄτρητον Orib: ἄτροτον P τὸ ante πάθοϲ repetit P 3 δι Orib: ἐπὶ P δεύτερον Orib.: δεύτεροϲ P ἐπὶ Orib.: ἀπὸ P 4 ἀντι- κόπτειν Orib.: ἀνακόπτειν P μηλώϲει Orib.: μηλώνϲει P 5 δὲ Οrib.: om. P 7 περιωδυνίαν Orib.: περιωδυνία P παρακολουθεῖν Orib.: παρ- ακολουθῆϲαι P 8 ϲωματοποιηθείϲ Orib.: ματοποιηθεὶϲ P 9 τόπον Orib.: τρόπον P 10 διηνεκῶϲ αὐτόν Orib: om. P, sed add. infra 24 11 ἕκα- ϲτον P: ἐκλεκτὸν (corr. ex ἐκλεκτῶν, ut vid., Pal.) Orib. codd. θεωροῦμεν μένον Kind: θεωρούμενον Orib.: θεωρούμ P 12 αὐτὸν Orib.: om. P 14 τοῦ αἰδοίου Orib.: τὸ αἱδαῖον P 15 οῦν ἐϲτι Orib.: ἐϲτὶ post γυναικεῖος P)[*](16sq. χείλη τοῦ κόλπου Orib.: τοῦ κόλπου . . . . (lac. 4 litt.) P 18 ἀπο- τελευτᾷ Orib.: ἀποτεθέντα P: ἀποταθέντα Ermerins 19 τὰ ὕπερθεν Orib.: τὸ ὕπερθεν μέροϲ P εἰϲ Orib.: om. P ἀπολήγει Orib. ἀποληγεῖν P 20 τὸ δυcῖν πτερυγωμάτοιν Orib. cod. Pal. 21 νυμφευομέναιϲ Orib.: νύμ- φαιϲ P 23 ὃ πέραϲ Orib.: ὅπερ P 24 ἔνδον Orib: ἐντὸϲ P 24 sq. ϲτολι- δώδηϲ τραχύτηϲ χεῖλοϲ Orib.: ϲτόδηϲ εὑρίϲκεται διηνεκῶϲ αὐτὸν δν τρόπον τραχύ τῆϲ χυλὸϲ. de verbis εὐριϲκεται (debebat εὑρίϲκεϲθαι) . . . τρόπον cf. ad 10 et ‘Gynak. d. Sor.’ p. 29, 2 25 διαφέρει δὲ τῆϲ Orib.: διαφ (lac. 14 circite litt.) τηϲ P 1 ἔπὶ P κύϲτιϲ Orib.: ἡ κύϲτιϲ P 26 ϲκολιὸν Orib.: ϲκλη- ρὸν P μικροτέρα Orib.: μικρότερον P 27 εὐθυτράχηλοϲ (erat—v) P huc usque excerps. Orib.)

ὑποδεδειγμένηϲ δὲ τῆϲ φύϲεωϲ τῶν γυναικείων μερῶν, ἐπεὶ τὰ τῆϲ μήτραϲ ἔργα καθάρϲειϲ, ϲυλλήψειϲ, κυοφορίαι καὶ μετὰ τελεί- ωϲιν ἀποτέξειϲ, τῇ φυϲικῇ χρώμενοι τάξει πρῶτον ἐροῦμεν περ ἐμμήνων.

19. Τὸ ἔμμηνον ὠνόμαϲται καὶ κα αταμήνιον ἀπὸ τοῦ κατὰ μῆνα γίνεϲθαι, καὶ ἐπιμήνιον, ὅτι καὶ τροφὴ γίνεται τῶν ἐμβρύων, ὡϲ καὶ τῶν πλοιζομένων τὰ εἰϲ τροφὴν παρεϲκευαϲμένα ἐπιμήνια καλοῦμεν. λέγεται δὲ καὶ κάθαρϲιϲ, ἐπεί, καθὼϲ ἔνιοι λέγουϲιν, ὡϲ περιϲϲεῦον αίμα τοῦ ϲώματοϲ ἀποκρίνουϲα κάθαρϲιν παρέχει τῷ ϲώματι τὸ μέντοι καταμήνιον ἐπὶ μὲν τῶν πλείϲτων γυναικῶν εἰλικρινέϲ ἐϲτιν αἰμα, ἐπ᾿ ἐνίων δὲ ὑγραϲία ὕφαιμοϲ ἢ ἰχώρ τιϲ, ὡϲ ἐπὶ τῶν ἀλόγων ζῴων. οὐθὲν δὲ τούτων παρὰ φύϲιν, ὡϲ ἄνευ δυϲχερείαϲ ἀποκρίνεται. διὸ κατ᾿ ἔννοιάν ἐϲτιν καταμήνιον οἶμα ἢ ἀνάλογον ὑγρὸν φυϲικῶϲ κατὰ χρόνουϲ εὐτάκτουϲ ἀποκρινόμενον, μάλιϲτα διὰ μήτραϲ. τὰ μὲν οὑν ἄλλα φανερά, τῷ δὲ ‘διὰ μήτραϲ’ τὸ ‘μάλιϲτα’ πρόϲκειται διὰ τὸ καὶ ἀπὸ τοῦ γυναικείου κόλπου γίνεϲθαί ποτε κάθαρϲιν.

20. τὸ δὲ ἔμμηνον ἐπιφαίνεται πρῶτον περὶ τὸ τεϲϲαρεϲκαι. δέκατον ἔτοϲ κατὰ τὸ πλεῖϲτον, ὅτε καὶ τὸ ήβᾶν καὶ τὸ διογκοῦϲθαι τούϲ μαϲτούϲ. τὸ δὲ πλῆθοϲ τῆϲ ἀπο|κρίϲεωϲ ἀρξάμενον ἀπὸ ὀλίγου πρόειϲιν ἐπὶ πλεῖον καὶ χρόνον 〈τινὰ〉 μεῖναν ἐπὶ τοῦ αὐτοῦ πάλιν ἐλαττοῦται καὶ οὕτωϲ ἀποπαύεται τελείωϲ, οὕτε τάχιον ἐτῶν τεϲϲαρά- κοντα κατὰ τὸ πλεῖϲτον οὕτε βρόδιον ἐτῶν πεντήκοντα. καὶ νῦν δὲ πρόϲκειται τὸ ‘κατὰ τὸ πλεῖϲτον’ [γινόμενον], ἐνίαιϲ γὰρ καὶ μέχρι τῶν ἑξήκοντα παραμένει ἡ κάθαρϲιϲ. ἡ μέντοι ϲυναύξηϲιϲ καὶ ἡ μεί- ωϲιϲ οὐχ οὕτωϲ γίνεται πρὸϲ ἀκρίβειαν, ὡϲ ὑπενόηϲεν Διοκλῆϲ, λέγων 〈ἐπι〉μένον αὐτὸ μέχρι ἐτῶν ἑξήκοντα γίνεϲθαι 〈πρῶτον ὀλί- [*](2sq.] Must. 1 18 (‘Gynak. d. Sor’ p. 104) 6 § 19] Must. I 18, 19 (‘Gynak. d. Sor.’ ibid.) 18 § 20] cf. Aet. XVI 4; Paul. III Go 18sq.] Must. I 20 22sq.] Must. I 21 25—p. 14, 4. 10—13] Diocles, Gunaec. fr. 171 (Wellmann, Eragm. d. griech. Arete I 196sq.)) [*](1 ἐπε Schoene: ἐπὶ P 2 κυοφορίαι Schose:— φορίαϲ P 3 ἀποτέξειϲ 〈μεταβαίνοντεϲ〉 Diets 6 in mg. ϛ΄ P 9 ψϲ del. Eimcrins 10 τοῦ ϲώμα- τοϲ del. Ermcrins ἀποκρίνουϲαν P. corr. Ermcrins 13 οὐθ᾿ ἔν P: οὐδὲν edd. 14 ἀναλόγωϲ P: corr. Ermerins 16 τῷ δὲ Ermerins: τὸ δὲ P post μήτραϲ add. ϲτόματι P: del. Ermeins τὸ ante μάλιϲτα add. Ermerins) [*](insunt dittographtac μητρα[ϲ]το[ματι]μαλιϲτα Kalbfleisch 18 πρῶτον Rose: τὸ πρῶτον Ermerins: πρώτερον P (ut solet) 20 ὀλίγον P: corr. Dietz 21 πλεῖον καὶ χρόνον τινὰ Ermerins: πλείονα χρόνον· καὶ P μεῖναν scripsi, quo tollitur hiatus (cf. p. I4, 1) : μένει P ante πάλιν add. εἰτα Ermerins, καὶ Rose 24 γινόμενον dd. Rose 27 post λέγων locuna trium fare litlera- rum P: suppl. 〈ἐπι〉μένον Rose: 〈παρα〉μένον Ermerins: am 〈δια〉μένον ?) [*](αὺτὸ ex αὐτῶ corr. P 27 sq. post γίνεϲθαι lacuna undecim fere litterarum P: 〈πρῶτον ὀλίγον, ἔπειτα〉 suppl. Ermerins)

γον, ἔπειτα〉 τέλειον, εἰτα μεῖναν ἐπί τινα χρόνον πρὸϲ 〈τῷ αὐτῷ μετὰ〉 τοῦτο πάλιν παύεϲθαι πρὸϲ λόγον ἐλαττού〈μενον〉. τοῦτο γὰρ οὐ διηνεκῶϲ, ἄλλαιϲ δὲ ἄλλωϲ κατὰ τὸ ἀόριϲτον πλεονάζει τε καὶ μειοῦται. τὸ πλεῖϲτον δὲ καταμήνιον δυοῖν ἐϲτι κοτυλῶν. καὶ τοῦτο δὲ πάλιν 〈τοῦ〉 ὡϲ ἐπὶ τὸ πολὺ παραϲτοχαϲάμενοι λέγομεν.

21. καθαίρονται δὲ τινὲϲ μὲν ἐπὶ μίαν ἡμέραν, τινὲϲ δὲ ἐπὶ δύρ τινὲϲ δὲ μέχρι καὶ τῆϲ ἑβδόμηϲ καὶ περαιτέρω, 〈αἱ〉 πλεῖϲται δὲ μέχρι τριῶν ἢ τεϲϲάρων. καὶ τοῦτο γίνεται κατὰ μῆνα, καὶ οὐ πρὸϲ ἀκρί- βειαν ἐπὶ παϲῶν, ἀλλὰ κατὰ πλάτοϲ· ἔϲτιν γὰρ ὅτε καὶ προπαρα- λαμβάνει τινὰϲ ἡμέραϲ ἢ ἐφυϲτερεῖ. τοῦτο δὲ ἑκάϲτη κατὰ τὴν ἰδίαν ἀπαντᾷ προθεϲμίαν, καὶ οὐ 〈λαμβάνει〉 κατὰ τὰϲ αὐτὰϲ 〈περιόδουϲ〉, ὥϲπερ ὁ Διοκλῆϲ 〈φηϲιν〉, πάϲαϲ, καὶ πάλιν Ἐμ πεδοκλῆϲ, ἐλατ- τουμένου τοῦ φωτὸϲ | τῆϲ ϲελήνηϲ. αἱ μὲν γὰρ πρὸ εἰκάδοϲ, αἱ δὲ ἐν εἰκάδι καθαίρονται, καὶ πάλιν αἱ μὲν αὐξανομένου τοῦ φωτὸϲ τῆε ϲελήνηϲ, αἱ δὲ μειουμένου καθαίρονται, ἄλλαι δὲ ἐν τοϲαύταιϲ τιϲὶν ἡμέραιϲ ῶϲ ἔθοϲ εἶχεν αὐταῖϲ. τὴν δὲ ϲύμμετρον ἑκάϲτῃ κάθαρϲιν ἐκ τῆϲ ϲυναριθμήϲεωϲ τῶν ἡμερῶν ἔκρινάν τινεϲ, μὴ περαιτέρω γὰρ τῆϲ τρίτηϲ ἡμέραϲ ἢ τετάρτηϲ τὴν κατὰ φύϲιν ἀπόκριϲιν προέρχεϲθαι. μεμπτέον δὲ τούτουϲ· καὶ γὰρ μέχρι πλειόνων ἡμερῶν ἔνιαι καθαί- ρονται κατὰ φύϲιν τοῦ ἴϲου πλήθουϲ εἰϲ πλείοναϲ ἡμέραϲ ἐπιμεριϲθέν τοϲ, καὶ πρὸϲ μίαν ἡμέραν δύναται πλεῖον ἀποκριθῆναι τοῦ κατὰ φύϲιν. ϲμμμέτρωϲ οὖν κεκαθάρθαι λεκτέον τὰϲ μετὰ τὴν ἀπόκριϲι εὐϲταθεῖϲ, εὔπνουϲ, ἀταράχουϲ τήν τε δύναμιν ἀκαθαιρέτουϲ, τὰϲ δὲ μὴ τοιαύταϲ ἀϲυμμέτρωϲ. τὸ γὰρ ἴϲον καὶ ὀλιγωτέραιϲ καὶ πλείοϲι κενώϲεϲιν αἱματοϲ κατά γε τὰϲ ἡλικίαϲ καὶ τὰϲ ἄλλαϲ περιϲτάϲειϲ καὶ τὸ ποτὲ μὲν παχυντικὰϲ προϲενέγκαϲθαι τροφάϲ, ποτὲ δὲ δριμείαϲ καὶ λεπτυντικὰϲ φαίνεται.

[*](2sqq.] Must. I 22 6sqq.] Muat. I 25 12 Διοκλῆϲ] cf. supra. ad p. 13, 20 Ἐμπεδοκλῆϲ] Diels, Vorsokr. P 215, 13 Emped. A ?? 80)[*](1 τέλειον] conicio πλϲῖον 1sq. post προει (sic) lacuna undecim fere litte- rarum P: πρὸϲ 〈τῶ αὐτῶ μετὰ〉 τοῦτο temptavi: προε〈λθὸν μετὰ〉 τοῦτο suppl. Rose 2 post ἐλάττου (sic) lacuna decem fere litterarum P: suppl. ἐλαττού〈μενον〉 Rose. ἔλαττον 〈γενόμενον〉 Ermerins: fortasse ἑλαττού〈μενον ἡρέμα〉 3 πλεονά. ζεῖν τὲ καὶ μειοῦϲθαι P: corr. Ermerins 5 τοῦ add. Ermerins παραϲτοχαϲά- μενον P: corr. Ermerins 7 αὶ add. Ermerins 2 προπαραλαμβάνειν P: προ- καταλαμβάνει Reinhold. προ[παρα]λαμβὰνει Ralbfleisch 10 ἔν ante ἑκάϲτῃ add. Rose 11 ἅπαντα P: corr. Dietz post καὶ οὐ lacuna octo fero litterarum. P: 〈λαμβάνει〉 suppleui: οὐ〈κ ἀεὶ〉 Ealbfleisch apud Wellmanuum, Eragomentsamml. p. 197 (πάϲαιϲ editioum lectione u. 22 probata; quod si facias, praetuleri] οὐ〈χ όμοίωϲ〉) post αὐτὰϲ lacuna octo fere litterarum P: 〈περιόδουϲ〉 suppl Kalbfleisch ibid. 12 post Διοκλῆϲ lacuna septem fere litterarum P: 〈φηϲι〉. suppl. Ermerins, φηϲιν ego πάϲαιϲ edd. 15 καθαίρονται iteratum del. Rose 15 post αύταῖϲ add. ϲημειωτέον τὴν αὐτάρκη κάθαρϲιν P: glossema agnovit Daremberg 16—24 τὴν δὲ ϲύμμετρον . . . ἀϲυμμὲτρωϲ in P infra post ἡβήϲεωϲ p. 16, 10 posita huc revocavit Daremberg 16 ἑκάϲτηϲ P: corr. Er. merins 24 ἀϲυμμέτρουϲ P: corr. Dietz lacuInam, quam post ὁλιγοτέραιε (sic) in P sfatuit Rose, incertam esse vidi in codice 25 κενώϲειϲ P: corr. Ermerins 27 φέρεται Ermerits)

22. τὺ δὲ πλῆθοϲ τῆϲ καάρϲεωϲ αὐτῶν ἄνιϲόν ἐϲτι φύϲει καὶ παρὰ τὴν ἡλικίαν καὶ παρὰ τὴν ὥραν καὶ παρὰ τὴν ϲύγκριϲιν καὶ. παρὰ τὸ ἐπιτήδευμα καὶ τὴν ἀγωγὴν καὶ παῤ ἄλλαϲ τινὰϲ ἐμφερεῖϲ ἐξαλλαγάϲ. φύϲει μέν, ἐπειδήπερ αὐτὸ τοῦτο φυϲικῶϲ τιϲὶ μὲν πλεῖον ἐκκρίνεται τὸ αἷμα, τιϲὶ δὲ ἔλαττον. παρὰ δὲ τὴν ἡλικίαν· ὀλιγώ- τερον γὰρ ταῖϲ μελλούϲαιϲ μηκέτι καθαίρεϲθαι καὶ ταῖϲ πρῶτον ἀρχο- μέναιϲ. ταύταιϲ γοῦν πολλάκιϲ μόνον τὸ παρακείμενον τῇ μήτρᾳ χωρίον περινοτίζεται· ὀλίγαιϲ γὰρ παντελῶϲ καὶ ταύταιϲ ὑπεράκμοιϲ πρὸ τῆϲ διακορήϲεωϲ ἀθροῦν ἐπιφαίνεται, μόνον δέ, ὡϲ ἔφην, | ἐπιμολύνει τοὺϲ τόπουϲ. παρὰ δὲ τὴν ὥραν· ἔαροϲ μὲν γὰρ πλεῖον, θέρουϲ δὲ ἔλαττον ὡϲ ἂν πολλῆϲ διαφορήϲεωϲ δι’ ὅλου γινομένηϲ τοῦ ϲώματοϲ, φθινοπώρου δὲ πλεῖον μὲν παρὰ τὸ θέροϲ, ἔλαττον δὲ παρὰ τὸ ἔαρ, χειμῶνοϲ δὲ πάλιν ἔλαττον τοῦ φθινοπώρου. παρὰ δὲ τὰϲ ϲυγκρίϲειϲ· καταπιμέλοιϲ μὲν γὰρ καὶ παχείαιϲ ὀλιγώτερον, ὡϲ ἂν τῆϲ ὕληϲ διὰ τὴν εὐτροφίαν τοῦ ϲυγκρίματοϲ ἀναλιϲκομένηϲ, ταῖϲ ἰϲχνοτέραιϲ δὲ καὶ ἀϲάρκοιϲ πλεῖον· ὃ γὰρ οὐκ ἐδαπάνηϲεν εἰϲ εὐτρο- φίαν ἡ φύϲιϲ, τοῦτο ἐπλεόναϲεν εἰϲ ἔκκριϲιν. παρὰ δὲ τὸ ἐπιτήδευμα καὶ τὴν ἀγωγήν· ταῖϲ μὲν 〈γὰρ〉 ἀργῷ βίῳ χρωμέναιϲ πλεῖον, ταῖϲ δὲ γυμνα- ϲτικῷ καθ’ ὁνδήποτε τρόπον ἔλαττον. καὶ διὰ τοῦτο φωναϲκοῖϲ καὶ ταῖϲ ἀποδημίαν τινὰ ϲτελλομέναιϲ, καὶ μάλιϲτα ταῖϲ ἐκ μεϲογείων το- πων εἰϲ πελαγίουϲ τόπουϲ, ὑποϲτέλλεται τὸ πλῆθοϲ.

23. ποτὲ δὲ καὶ τὸ μηδ᾿ ὅλωϲ καθαίρεϲθαι κατὰ φύϲιν, οὐ μόνον παρὰ τὴν ἡλικίαν παιδικὴν οὖϲαν ἢ πρεϲβυτικήν, ἀλλὰ καὶ παρὰ τὸ φωναϲκίαιϲ ἀγωνιϲτικαῖϲ χρῆϲθαι περιελκομένηϲ καὶ ἀπαναλιϲκομένηϲ τῆϲ ὕληϲ ἢ τοῖϲ ὅλοιϲ ϲώμαϲιν ἀνδρώδειϲ ὑπάρχειν, ἢ διὰ τὸ ἀπὸ μακρᾶϲ εἴναι νόϲου δαπανωμένηϲ τῆϲ ὕληϲ εἰϲ τὸ ἐλλεῖπον, ἢ διὰ ϲύλληψιν ἀναλιϲκομένου τοῦ αἵματοϲ εἰϲ τὴν τοῦ ἐμβρύου διατροφήν. ἐνίαιϲ δὲ καὶ μετὰ ϲύλληψιν ἐπιφαίνεται κάθαρϲιϲ ἤτοι ἀπὸ τοῦ γυναι- κείου κόλπου ἢ ἀπὸ τοῦ τραχήλου τῆϲ ὑϲτέραϲ καὶ τῶν πλευρῶν· ἡ γὰρ πρόϲφυϲιϲ τοῦ ϲπέρματοϲ οὐ καθ’ ὅληϲ γίνεται τῆϲ μήτραϲ, κατὰ μόνου δὲ τοῦ πυθμένοϲ αὐτῆϲ. ποτὲ δὲ καὶ ἀπὸ τοῦ καθ’ ὃ μὴ προϲπέφυκεν τὸ ϲπέρμα γίνεται διαπήδηϲιϲ αἵματοϲ, καὶ διὰ τοῦτό τινεϲ ἐπιϲυλλαμ- βάνουϲιν. κοινῶϲ 〈δὲ〉 ὅτι κατὰ φύϲιν ἐϲτὶν τὸ μὴ γίνεϲθαί ποτε τὴν κάθαρϲιν, ϲημειωτέον ἐκ τοῦ μηθὲν ὀχληρὸν παρακολουθεῖν.

[*](1sqq.] Must. I 22 11sqq.] Must. I 24, 33 22 22–27] Must. I 26 32 sq.] Schol. Orib. III 681 Ϲωρανὸϲ ἐν τοῖϲ Γυναικείοιϲ κεφαλαίῳ περὶ ἐμμήνων 32–34] Must. I 27)[*](1 αὐτῶν sicspectum; ἄνιϲον bis videtr exaratum fuisse erat, nisi fallor,. in P ἐϲτὶν ρὐϲει: corr. prima man. 6 πρώταιϲ P: corr. Ermerims 7 τό τῆϲ παρακειμένηϲ μήτραϲ P: corr. Ermerins 9 διακορεύϲεωϲ P, ut solet: δια- κόρηϲιϲ ubique supr p 11, 2 sqq. praebuerat Orib. 15 εἰϲ τὴν Kalbfleiseh.)[*](16 ἰϲχνοτέροιϲ P: corr. Dietz 17 ἐκκραϲιν P: corr. Dietz 18 γὰρ add. Schoene 22 μὴ δὲ ὅλωϲ P 24 post φωναϲκίαιϲ add. ἢ γυμναϲίαιϲ Schoene)[*](όπανιϲκομένηϲ P 25 ἢ ante τοῖϲ Rose: καὶ P ἀνδριώδειϲ P: corr. Ermerins 31 αὐτοῦ P. corr. Ermerins 32 διαπίδυϲιϲ Reinhold, sed cf. e gr. Gal. Comm. in Progm. CMG V 9, 2 p. 302, 1 33 δὲ add. Ermerins)

24. Μέλλουϲαν δὲ γίνεϲθαι κάθαρϲιν ϲημειωτέον ἐκ τοῦ κατὰ τὴν προθεϲμίαν τοῦ ϲυνήθουϲ καιροῦ δυϲκινηϲίαν παρακολουθεῖν καὶ βάροϲ ὀϲφύοϲ, ἔϲθ᾿ ὅτε δὲ καὶ πόνον καὶ νωθρότητα χάϲμην τε ϲυνεχῆ καὶ κώλων ἔκταϲιν, ποτὲ δὲ καὶ μήλων ἔρευθοϲ ἤτοι μένον ἢ διαφορού- μενον καὶ ἐκ διαϲτήματοϲ πάλιν ἐπανθοῦν, ἐπ᾿ ἐνίων δὲ καὶ ἐκ τοῦ ναυτιώδη τὸν ϲτόμαχον εἶναι καὶ ἀνόρεκτον. τὴν δὲ πρῶτον γενηϲο- μένην κάθαρϲιν καὶ ἐκ τούτων μέν, μάλιϲτα δὲ ἐκ τῆϲ ὡϲ ἐν πλάτει περὶ τὸ τεϲϲαρεϲκαιδέκατον ἔτοϲ ἐκφύϲεωϲ τῶν μαϲτῶν καὶ ἐκ τοῦ περὶ τὸ ἦτρον βάρουϲ κνηϲμοῦ καὶ ἡβήϲεωϲ. * * ϲυμβαίνει δὲ τὰϲ τῇ ϲυνουϲίᾳ προϲβιαζομέναϲ τοῦτο πάϲχειν.

25. τῆϲ δὲ ἐπιμελείαϲ χάριν πρὸ μὲν τοῦ ἐκκρίνεϲθαι τὸ ἔμμηνον πειρᾶϲθαι δεῖ ϲυνεργεῖν ἀπὸ τῆϲ τριϲκαιδεκαετοῦϲ ἡλικίαϲ, ὅπωϲ δι᾿ ἑαυτοῦ καὶ πρὸ διακορήϲεωϲ ἐνεχθῇ. πρὸϲ γὰρ τὴν ϲυνουϲίαν τῆϲ ὕληϲ ἐπὶ τὰ μέρη φερομένηϲ ὡϲ ἐπὶ ἀρρένων οὕτωϲ καὶ ἐπὶ θηλειῶν, φόβοϲ μή πωϲ τῇ ἀποκρίϲει καθυπηρετουμένου τοῦ ζῴου διάτοϲιϲ γέ- νηται καὶ φλεγμονή. διὸ πρᾷοϲ μὲν ὁ περίπατοϲ ἔϲτω καὶ ὁμαλόϲ. ἐπιμήκηϲ δὲ ἡ αἰώρα καὶ ἀνειμένα τὰ γυμνάϲια καὶ μετὰ πολλοῦ λίπουϲ ἀναβεβλημένη ἡ τρίψιϲ καὶ καθ᾿ ἡμέραν τὸ λουτρὸν καὶ πᾶϲα ψυχῆϲ διάχυϲιϲ. ϲυνεξανίεται γὰρ αὐτῇ τὸ ϲῶμα καὶ ἀπαραποδίϲτουϲ φέρει τὰϲ ἀποκρίϲειϲ, χωρὶϲ εἰ μὴ κακῶϲ τιϲ ἠγμένη λίαν ἐϲτὶν εὔθρυ- πτοϲ. τότε γὰρ ἐπιτονοῦν δεῖ τὸ ϲῶμα, ὡϲ μὴ ϲυνεκλύεϲθαι τοῖϲ ὅλοιϲ καὶ τὴν ὑϲτέραν καὶ διὰ τοῦτο περὶ τὴν οἰκείαν ἐνέργειαν ἀτονεῖν. |

26. πρῶτον ἠργμένηϲ τῆϲ καθάρϲεωϲ μεθ᾿ ὦν ἐξεθέμεθα δυϲ- αρεϲτημάτων ἠρεμία τὰ πολλὰ χρήϲιμοϲ. καθάπερ γἀρ οἱ ἀπὸ κραιπά- ληϲ γέμοντεϲ ϲυντόνοιϲ κινήϲεϲιν ἐλέγχονται μέχρι τοῦ νόϲῳ περι- πεϲεῖν καὶ οἱ πλήρειϲ τὴν κεφαλὴν βιαιότερον ἀναφωνήϲαντεϲ εἰϲ ἄλγημα περιτρέπονται, τὸν αὐτὸν τρόπον καὶ ἡ ὑϲτέρα πεπληρωμένη τῆϲ ἐπὶ τὴν κάθαρϲιν φερομένηϲ ὕληϲ ὑπὸ τῶν κινήϲεων εἰϲ κοπώδη ϲυναίϲθηϲιν καταπυκνοῦται. διὸ καὶ ταῖϲ εὐχύλοιϲ καὶ ϲυμμέτροιϲ τρο- φαῖϲ χρῆϲθαι προϲῆκεν, ἔτι δὲ τοῖϲ δι᾿ ἐλαίου θερμοῦ πεϲϲοῖϲ. ἐπὶ δὲ τῶν ἤδη πολλάϲιϲ κεκαθαρμένων ὡϲ ἔθοϲ ἑκάϲτῃ ποιεῖν ἐπιτρεπτέον. [*](2 § 24] cf. Aet. XVI 5; Must. I 28) [*](2 in mg. ζ΄ P 7 πρώτερον P: corr. Ermerins 9 ἐκφύϲεωϲ (non φύϲεωϲ) P: coniecerat Ermerins 10 κνηϲμοῦ καὶ P: transpos. Ermerios τῆϲ ἥβηϲ Ermerins post ἡβήϲεωϲ in P falso sequntur p. 14, 16 τὴν δὲ ϲύμμετρον . . . 24 ἀϲυμμέτρωϲ ἰαψθναμ statui 11 τῆϲ ϲυνουϲίαϲ P: corr. Ermerins 13 τριϲκαιδεκάτουϲ P: corr. Kind 14 διακορεύϲεωϲ P 18 ὥρα P: corr. Ermerins 20 ἀπαρεμποδίϲτουϲ Ermerins (cf. p. CIV editienis) 22 ἐπιτονοῖν P: corr. Dirtz ὡϲ μὴ ϲυνεκλύεϲθαι Rose: καὶ ϲυνεκλίεϲθαι P: ὡϲ ϲυνεκλύεται (ἡ ὑϲτέρα) Herwerden 24 ἀτονα P: corr. Rose 25 πρώ- τερον P: corr. Ermerins 26 πρέμια P: corr. Dietz 27 νόϲω ex νόϲου corr. P 32 προϲῆκεν, non προϲήκει, in P ubigue fere legitur (cf. Ermerins, Epist. crit. p. 34))

αἱ μὲν γὰρ ϲυνήθωϲ ἠρεμοῦϲιν, αἱ δὲ ἐπὶ μετρίαϲ προΐαϲιν κινήϲειϲ. ἀϲφαλέϲτερον δὲ τὸ ἠρεμεῖν καὶ ἀλουτεῖν καὶ μάλιϲτα τῇ πρώτῃ τῶν ἡμερῶν. ἐπὶ δὲ τῶν ἤδη μηκέτι καθαίρεϲθαι μελλουϲῶν διὰ τὸν παρα- βεβηκότα χρόνον φροντιϲτέον, ὅπωϲ μὴ ἀθρόα τῶν ἐμμήνων ἡ ἀπο- κοπὴ γένηται. πᾶν γὰρ τὸ αἰφνίδιον ἐν μεταβολῇ, κἂν ἐπὶ τὸ βέλτιον [ἢ] μεταφέρηται, διὰ ξενοπάθειαν λυπεῖ τὸν ὄγκον· οὐκ ἐπιγιώϲκεται γὰρ τὸ μὴ προμελετηθέν, ἀλλ᾿ ὡϲ ἄηθεϲ δυϲαρέϲτημά τι ϲύνεϲτιν. ὅϲα 〈δὲ〉 παραλαμβάνομεν ἐπὶ τῆϲ πρώτηϲ γενηϲομένηϲ καθάρϲεωϲ, ταῦτα νῦν ϲυντακτέον ἐπὶ τῆϲ ἤδη καταπαυομένηϲ διὰ τὸν χρόνον· ἅ γὰρ τὴν μὴ ὑπάρχουϲαν ἔκκριϲιν ἱκανὰ προϲκαλεῖν, ταῦτα καὶ τὴν ἔτι ἀκμὴν παροῦϲαν ἱκανώτερα μέχρι τινὸϲ φυλάξαι. προϲπαραλαμ- βανέϲθωϲαν δὲ καὶ πεϲϲοὶ οἱ μαλάϲϲειν δυνάμενοι καὶ οἱ τῆϲ 〈αὐτῆϲ〉 δυνάμεωϲ ἐγχυματιϲμοὶ 〈ϲὺν〉 πᾶϲι τοῖϲ τὰ ϲκληρυνόμενα ϲώματα τρυφερὰ ποιεῖν δυναμένοιϲ. εἰ δὲ πλείων ἡ κάθαρϲιϲ τῆϲ δυνάμεωϲ εἴη ἤ τιϲιν | ἔμπαλιν ἐπέχοιτο παρὰ φύϲιν, τότε χρεία θεραπευτικῆϲ ἐπιμελείαϲ, ἢν ἐν τῷ περὶ τῶν παρὰ φύϲιν λόγῳ ϲυντάξομεν.

27. Ἐπεὶ τοῖϲ μὲν ϲυμφερόντωϲ γιγνομένοιϲ δεῖ ϲυνεργεῖν, τοῖϲ δὲ ἀϲυμφόρωϲ ἀποϲυνεργεῖν, ἀναγκαίωϲ τὸν περὶ τοῦ προκειμένου ποιούμεθα λόγον. ϲημαίνειν δὲ 〈δεῖ〉 ἐκ τῆϲ προτάϲεωϲ δύο, τὸ μὲν εἰ πρὸϲ ὑγείαν, τὸ δὲ εἰ πρὸϲ παιδογονίαν 〈ἐπὶ〉 ϲυμφέροντι γέγονεν ἡ κάθαρϲιϲ, καὶ περὶ ἀμφοτέρων αὐτῶν ἐϲτιν ἡ ϲκέψιϲ. ἔνιοι μὲν οὖν τῶν ἔμπροϲθεν, ὡϲ καὶ Ἡρόφιλοϲ ἐν τῷ Πρὸϲ τὰϲ κοινὰϲ δόξαϲ ἐμνημόνευϲεν, ἐπὶ ϲυμφέροντι λέγουϲιν γεγονέναι τὴν κάθαρϲιν καὶ πρὸϲ ὑγείαν καὶ πρὸϲ παιδοποιίαν, Θεμίϲων δὲ καὶ οἱ πλεῖϲτοι τῶν ἡμετέρων πρὸϲ μόνην παιδογονίαν, τινὲϲ δὲ τῶν ἐπιϲημοτέ- ρων οὔτε πρὸϲ ὑγείαν οὕτε πρὸϲ παιδοποιίαν. Ἡρόφιλοϲ δὲ καὶ Μναϲέαϲ κατὰ διαφόρουϲ ἐπιβολὰϲ τιϲὶ μὲν τῶν γυναικῶν πρὸϲ ὑγείαν ὠφέλιμον λέγουϲιν εἶναι τὴν κάθαρϲιν, τιϲὶ δὲ βλαβεράν. οἱ πρῶτοι μὲν οὖν φαϲιν, ὅτι προνοητικὴ τῶν ἀνθρώπων ἐϲτὶν ἡ φύϲιϲ [*](16 ἐν τῷ περὶ τῶν παρὰ φύϲιν λόγψ] cf. IV cap. I, XIII, XIV 18 § 27–29] Must. I 29 (‘Gynäk. d. Sor.’ p. 105 sqq.) [*](1 ἠρεμοῦϲαι P: corr. Dietz 2 ἀλουττῖν P 4 τῶν (in extremo versu) τῶν P 6 ἤ | μεταφέρηται P: ἢ om. edd.: an ῇ μεταφερόμενον? ἐπιγινώϲκε- ται in dubium vocaut Gompers proponems ἐπιϲυνοικειοῦται vel tale quid 7 ἀήθει δυϲαρεϲτήματτ P: corr. Ermerins 8 δὲ add. Ermerins πρῶτον Ermerins in ed., Rose 2 ταῦτα νῦν P: ταῦτα (ταὐτὰ post Reinhold. Rose) μὲν edd καὶ ante ἐπὶ add. Ermerins 9 sq. ἃ γὰρ Gomperz: καὶ γὰρ Ermerins: ἀλλὰ καὶ Dietz: καὶ P 10 προκαλεῖν Ermerins 11 ἔτι det. Ermerins ἱκανω- τέραν P: corr. Ermerins 12 αὐτῆϲ add. Ermerins 13 ϲὺν add. Dietz 18 in mg. η΄ P 20 ϲημαίνεται Kalbfeisch δεῖ add. Ermerins 21 τὸ δ]e εἰϲ (═ εἰ καὶ?) P: corr. Dietz 〈ἐπὶ〉 ϲυμφέροντι Dietz 23 ὧν Ermerins) [*](24 λέγομεν P: corr. Dietz 26 ἐπιϲημοτέρων scripsi: εὐϲ. P 28 ἐπι- βουλὰϲ P: corr. Dietz 30 προνοητικὴν P: corr. Dietz ἐϲτὶν Ermerins: οῦϲα P)

ὁρῶϲα τοίνυν τοὺϲ ἄρρεναϲ γυμναϲίοιϲ τὸ περιττὸν ἀποκενοῦνταϲ, τὰϲ δὲ θηλείαϲ διὰ τὸ οἰκουρὸν καὶ καθέδριον διάγειν βίον πλῆθοϲ ὑποϲυλλεγούϲαϲ, προνοοῦϲα τοῦ μηδὲ ταύταϲ κινδύνῳ περιπεϲεῖν, διἀ τῆϲ καθάρϲεωϲ ἐπενόηϲεν τὸ περιττὸν ἀποχετεύειν. ἔνθεν ϲτραγγοττέραϲ γινομένηϲ καθάρϲεωϲ παρακολουθεῖ βάροϲ κεφαλῆϲ καὶ ἀμβλυωπία καὶ πόνοϲ ἄρθρων καὶ τῶν ἐν ὀφθαλμοῖϲ βάϲεων ὀϲφύοϲ τε καὶ ἤτρου ϲυναίϲθηϲιϲ, ἀπορία, ῥιπταϲμόϲ, ἀνατροπὴ ϲτομάχου, ποτὲ δὲ φρίκη καὶ πυρετόϲ, ὧν ἕκαϲτον λύεται τῆϲ καθάρϲεωϲ πάλιν ἐπιφανείϲηϲ.

28. πρὸϲ τούτουϲ δὲ λεκτέον, ὅτι τὸ προνοητικὴν εἶναι τὴν φύϲιν διαπεφώνηται καὶ βαρυτέραν ἔχει τοῦ νῦν ζητουμένου τὴν ἐπίκριϲιν, εἴτε δύναται προνοοῦϲα τῶν ἀνθρώπων μετρῆϲαι τὰϲ ὀρέξειϲ, ὅπωϲ μὴ πλείονα λάβωϲι τὴν τροφήν, ἢ κωλῦϲαι γενέϲθαι τι περιϲϲόν. ἧϲ γὰρ ἴδιον κηδεμονικῶϲ ἀποκρῖναι τὸ πλεονάϲαν, τῆϲ αὐτῆϲ καὶ τὸ κωλῦϲαι τὸν πλεοναϲμὸν γενέϲθαι τῆϲ ὕληϲ. εἰ δὲ καὶ προνοητικῶϲ ἐγέννηϲε τὴν κάθαρϲιν, οὐ πρὸϲ ὑγείαϲ τήρηϲιν ἀλλὰ πρὸϲ παιδο- ποιίαν ἐπενόηϲεν αὐτήν. ἔνθεν οὔτε ταῖϲ μήπω ϲυλλαμβάνειν δυνα- μένοιϲ, οἶον ταῖϲ νηπίαιϲ, παρέϲχε τὴν κάθαρϲιν οὔτε ταῖϲ μηκέι, καθάπερ ταῖϲ παρήλιξιν, ἀλλὰ τῇ περιγραφῇ τῆϲ χρείαϲ ϲυναπέϲβεϲε τὸ ἔργον. ἐπεχομένηϲ δὲ τῆϲ καθάρϲεωϲ ὀχλεῖ〈ται〉 τὸ ϲῶμα διὰ τὴν ϲτέγνωϲιν, ὑφ᾿ ἧϲ κεκώλυται φέρεϲθαι τὸ ἔμμηνον. διὸ καὶ ἡ φορὰ τῆϲ καθάρϲεωϲ ἀλυϲιτελὴϲ ἔδοξεν, οὐκ ἀναϲκευάζουϲα τὴν ϲτέγνωϲιν ἤ τι τῶν ϲυμπτωμάτων αὐτῆϲ, λυομένηϲ δὲ τῆϲ ϲτεγνώϲεωϲ ἐπιφαινο- μένη καθάπερ καὶ ἡ τῶν ϲκυβάλων καὶ ἡ τῶν ἱδρώτων ἀπόκριϲιϲ. ἐπὶ πολὺ δὲ διαφέρει νόϲοϲ ὑγείαϲ· οὐκέτι τοίνυν τὸ ὠφέλιμον εἰϲ τὸ ἀναϲκευάϲαι πάθοϲ τοῦτο καὶ εἰϲ τὸ τηρῆϲαι τὴν ὑγείαν εὔχρηϲτον. ἡ γοῦν φλεβοτομία λύουϲα τὴν ϲτέγνωϲιν οὐ τηρεῖ τὴν ὑγείαν.

ἀλλ᾿ οὐδὲ πρὸϲ παιδοποιίαν ὠφελεῖν οἱ τὴν κάθαρϲιν ὑπο- λαμβάνοντέϲ φαϲιν, ὅτι τῆϲ ὑϲτέραϲ ἑλκουμένηϲ ἡ κάθαρϲιϲ γίνεται. πᾶϲα δὲ ἔλκωϲιϲ παρὰ φύϲιν, οὐδὲν δὲ τῶν παρὰ φύϲιν ἀποδοτικόν ἐϲτιν τοῦ κατὰ φύϲιν ἐνεργήματοϲ [αἵματοϲ], ὥϲτε οὐδὲ πρὸϲ ϲύλληψίν ἐϲτιν εὔχρηϲτοϲ. ἀμέλει τινὲϲ μὲν ἐξ ὅλου 〈μὴ〉 κεκαθαρμέναι ϲυλ- λαμβάνουϲιν, αἱ δὲ πρὸ τῆϲ καθάρϲεωϲ ϲυλλαμβάνουϲαι μετὰ τὴν ϲύλληψιν ἐκαθάρθηϲαν. καὶ τούτουϲ δὲ ἐπιμεμπτέον. οὐ γὰρ ἑλκου- μένηϲ τῆϲ μήτραϲ ἡ κάθαρϲιϲ γίνεται, κατὰ διαπήδηϲιν δὲ καὶ περι- ίδρωϲιν, ὃν τρόπον καὶ τὰ οὖλα | παρατριβόμενα χωρὶϲ ἑλκώϲεωϲ προῖηϲιν αἷμα, καὶ ὡϲ ἐπὶ τῶν ἄνευ τραύματοϲ καταγμάτων αἱμοβα- φεῖϲ ἐν ταῖϲ ἐπιλύϲεϲιν τοὺϲ τελαμῶναϲ εὑρίϲκομεν. τὸ δέ τιναϲ ἐξ ὅλου μὴ καθαιρομέναϲ ϲυλλαμβάνειν ψεῦδόϲ ἐϲτιν. καὶ γὰρ εἰ μὴ δι᾿ [*](2 οἰκουργὸν P 10 βαθυτέραν Gomperz 11 εἴ γε Schoene 17 οῖον ὡϲ P: corr. Kalbfeisch 19 ἐπιχομένηϲ P: ὁχλε P: corr. Hererdem 27 scil. τινὲϲ τῶν ἐπιϲημοτέρων supra p. 17, 26 ὠφελεῖ P: corr. Rose iniuria delens οἱ 30 ἐϲτιν P: om. edd. ἐνεργήματοϲ Kind: ἐν μέροϲ αἵματοϲ P: ἐνεργούντοϲ αἵματοϲ conieci: οὖ μέροϲ αἵματοϲ 〈εἰϲ ζῷον μεταμόρφωϲιϲ〉 tcemplat Kalbleisch, gemeralem sentemtiam sernandam esse ratus 31 – 33 ἀμέλει . . . ἐκαθάρθηϲαν ex adversariorum scilicet sententia 31 μὴ addidi: οὐ add. Erme- rins κεκαθαρμέναιϲ P: corr. Dietz 33 ἐπιμεπτέον P)

αἵματοϲ, διὰ τινοϲ γοῦν ἄλληϲ ὑγραϲίαϲ καθαίρονται, καθάπερ καὶ τῶν ἀλόγων ζῴων τινά. μετὰ δὲ τὴν ϲύλληψιν ἐπικαθαίρονταί τινεϲ ἀπ᾿ ἄλλων μερῶν, ὡϲ ἔμπροϲθεν ἐδείξαμεν, καὶ οὐκ ἐξ ἐκείνων, οἷϲ τὸ ϲπέρμα προϲπέφυκεν.

29. Ἡρόφιλοϲ δὲ ποτὲ μὲν καί τιϲιν τῶν γυναικῶν βλαβεράν φηϲιν εἶναι τὴν κάθαρϲιν, καὶ γὰρ ἀνεμποδίϲτωϲ τινὰϲ ὑγιαίνειν μὴ καθαιρομέναϲ καὶ πολλάκιϲ τοὐναντίον καθαιρομέναϲ ὠχροτέραϲ γίνε- ϲθαι καὶ ἰϲχνοτέραϲ καὶ παθῶν λαμβάνειν ἀφορμάϲ, ποτὲ δὲ καὶ ἐπί τινων ὠφέλιμον, ὥϲτε πρότερον ἀχροούϲαϲ καὶ ἀτροφούϲαϲ ὕϲτερον καὶ μετὰ τὴν κάθαρϲιν εὐχροῆϲαί τε καὶ εὐτροφῆϲαι. Μναϲέαϲ δὲ τὰϲ μὲν ϲφοδρὸν ἔχειν τὸ κατὰ φύϲιν, τὰϲ δὲ ἀμυδρόν, καὶ τῶν ἀμυδρὸν τὰϲ μὲν ϲτεγνότερον, τὰϲ δὲ ῥοωδέϲτερον. ταῖϲ μὲν οὖν ϲτεγνότερον ἐχούϲαιϲ τὸ κατὰ φύϲιν ὑγιεινήν φηϲιν εἶναι τὴν κάθαρ- ϲιν, ταῖϲ δὲ ῥοωδέϲτερον οὐχ ὑγιεινήν· ὅν τρόπον καὶ τὴν φλεβοτο- μίαν τοῖϲ μὲν ϲτεγνοπαθοῦϲιν ἁρμόζειν διαχαλῶϲαν, τοῖϲ δὲ ῥευματι- ζομένοιϲ βλαβερὰν εἶναι διὰ τὸ ϲυναύξειν τὴν εὐδιαφορηϲίαν. λεληθό- τωϲ δὲ οὖτοϲ εἰϲάγει τὰ κατὰ Διονύϲιον, ϲτεγνόν τι καὶ ῥοῶδεϲ ὀνομάζων κατὰ φύϲιν, ὅπερ οὐχ ὑγιέϲ ἐϲτιν, ὡϲ ἐν τῷ δευτέρῳ Περὶ κοινοτήτων ἐπελογίϲθη. τό γε μὴν ϲτεγνότερον κατὰ φύϲιν καὶ τῆϲ μικροτάτηϲ παθητικῆϲ ϲτεγνώϲεωϲ ἀμυδρότερόν ἐϲτιν. ὡϲ οὖν οὐ μόνον τοῖϲ ῥευματιζομένοιϲ ἐπιβλαβὴϲ ἡ φλεβοτομία καθέϲτηκεν, ἀλλὰ καὶ τοῖϲ ἀμυδρῶϲ ϲτεγνοπαθοῦϲιν τῷ πλείονα τῆϲ ὠφελείαϲ τὴν βλάβην ἐπιτελεῖν, καλουμένηϲ τῆϲ δυνάμεωϲ πρὸϲ τὴν ϲυναναληψίαν, οὕτωϲ καὶ ἡ κάθαρϲιϲ | ἐπιβλαβὴϲ γένοιτο ἂν οὐ μόνον ταῖϲ ῥοωδέ- ϲτερον τὸ κατὰ φύϲιν ἐχούϲαιϲ, ἀλλὰ καὶ ταῖϲ ϲτεγνότερον. κοινῇ δὲ πρὸϲ τοῦτον καὶ πρὸϲ Ἡρόφιλον λεκτέον, ὅτι βλάπτει μὲν ἡ κάθαρ- ϲιϲ πρὸϲ τὸ ὑγιαίνειν ἁπάϲαϲ, ἤδη δὲ τῶν μὲν εὐπαθεϲτέρων καθ- ἁπτεται μᾶλλον, διαλανθάνει δὲ τὸ βλαβερὸν αὐτῆϲ ἐφ᾿ ὧν δυϲπαθῆ τὰ ϲώματα κέκτηνται. τὰϲ οὖν πλείοναϲ τῶν μὴ καθαιρομένων εὐτο- νωτέραϲ θεωροῦμεν, ὥϲπερ τὰϲ ἀνδρώδειϲ τε καὶ ϲτείραϲ. καὶ τὰϲ παρήλικαϲ δὲ τὸ μηκέτι καθαίρεϲθαι πρὸϲ τὸ ὑγιαίνειν οὐδὲν ἀδικεῖ, πάντη δὲ τοὐναντίον τὰϲ πολλὰϲ θηλυτέραϲ καθίϲτηϲιν ἡ τοῦ αἵματοϲ ἀπάντληϲιϲ. ἔδει δὲ καὶ τὰϲ μήπω καθαιρομέναϲ τῶν παρθένων ἧττον ὑγιαίνειν· εἰ δὲ τῆϲ ὑγείαϲ μετέχουϲιν ἀνελλιπῶϲ, μὴ δήποτε μὲν πρὸϲ τὸ ὑγιαίνειν ἡ κάθαρϲιϲ οὐ ϲυμβάλλεται, πρὸϲ μόνον δὲ τὸ παιδο- ποιεῖν· χωρὶϲ γὰρ τῆϲ καθάρϲεωϲ ϲύλληψιϲ οὐ γίνεται.

[*](3 ἔμπροϲθεν] supra p. 15, 28 sqq. 17 Διονὐϲιον] methodicum; ef. Gal. X 53; XIV 684 18sq. ἐν τῷ δευτέρῳ Περὶ κοινοτήτων] in Sorani scil. opere)[*](11 ἀμυδρῶν P: corr. Reinhold 20 τὴν ϲμικροτάτην P: corr. Er- merins 23 ἀϲυναλληψίαν P: corr. Ermerins: ἀϲυναναληψίαν Dietz 27 ἅπαϲα P: corr. Gomperz 29 κέχρηται P: corr. Ermerins εὐτονω- ϲτέραϲ P: corr. Dietz 31 παρηλικίαν P: corr. Dietz 32 θηλυτέραϲ Rose (cf. p. 98, 30): θηλυτοὺϲ P: ἐκλύτουϲ Gomper: θηλυντοὺϲ (ἐκθηλυντοϲ) Ermerins 34 μὴ δήποτε Kind: μὴδέποτε P: οὐδέποτε Ermerins: μήποτε Rose μὴν Kind 35 ante ού lacunam statuit Dietz: οὐ del. Ermerins; cf. Kühner-Gerth II 1 p. 224 sq.)

30. Τὴν διηνεκῆ παρθενίαν οἱ μὲν ὑγιεινὴν ἔλεξαν, οἱ δὲ οὐχ ὑγιεινήν. οἱ πρῶτοι δέ φαϲιν, ὅτι κάμνει τὰ ϲώματα διὰ τὰϲ ἐπι- θυμίαϲ. ἀμέλει τῶν ἐρώντων ὠχρὸν καὶ ἄτονον καὶ ἰϲχνὸν τὸ ϲῶμα βλέπομεν, ἡ παρθενία δὲ διὰ τὴν ἀπειρίαν τῶν ἀφροδιϲίων παρῆκεν τὰϲ ἐπιθυμίαϲ. ἔπειτα πᾶϲα ϲπέρματοϲ ἔκκριϲιϲ ἐπιβλαβὴϲ ὡϲ ἐπὶ τῶν ἀρρένων οὕτωϲ καὶ ἐπὶ τῶν θηλειῶν. ἡ παρθενία τοίνυν ὑγιεινή. κωλύουϲα τῇ τῶν ϲπερμάτων ἐκκρίϲει χρῆϲθαι. μαρτυρεῖ δὲ τῷ εἰρη- μένῳ καὶ τὰ ἄλογα ζῷα· τῶν μὲν γὰρ ἵππων αἱ μὴ ὀχευθεῖϲαι δρομι- κώτεραι μᾶλλόν εἰϲιν, τῶν δὲ ϲυῶν αἱ τὰϲ μήτραϲ ἐκτμηθεῖϲαι μείζουϲ καὶ εὐτροφώτεραί τε καὶ | ίϲχυρότεραι καὶ τοῖϲ ἄρρεϲιν ἐμφέρωϲ ἐϲφιγμέναι. πρόδηλον δὲ τοῦτο καὶ ἐπὶ τῶν ἀνθρώπων· ἐπεὶ γὰρ τῶν ἀρρένων οἱ μένοντεϲ ἄφθοροι ῥωμαλεώτεροί τε τῶν ἄλλων εἰϲὶ καὶ μείζονεϲ καὶ ὑγιεινότερον διαβιοῦϲιν, ἀκόλουθόν ἐϲτιν καὶ ταῖϲ θηλείαιϲ ὑγιεινὴν ἐν τῷ καθόλου ϲυνομοταγεῖν τὴν παρθενίαν. αἱ γἀρ ϲυλλήψειϲ καὶ ἀποτέξειϲ δαπανῶϲι τὰ ϲώματα τῶν θηλειῶν καὶ ἀθρὸωϲ ἀπομαραίνουϲιν, ἡ παρθενία δὲ τῶν ἐντεῦθεν ἀδικημάτων τὰϲ θηλείαϲ ὑφαιροῦϲα δεόντωϲ ἃν ὑγιεινὴ λέγοιτο.

31. οἱ δὲ τῆϲ ἐναντίαϲ ὑπολήψεώϲ φαϲιν, ὅτι τὸ ἐπιθυμεῖν τῶν ἀφροδιϲίων οὐ μόνον γυναικῶν ἐϲτιν ἀλλὰ καὶ παρθένων. ἔνιαι γοῦν παρθένοι βαρυτέρουϲ γυναικῶν ἔρωταϲ ὑπέμειναν· μία γὰρ τῆϲ ὀρέξεωϲ ἄνεϲιϲ ἡ τῆϲ μίξεωϲ χρήϲιϲ, οὐκ ἀπαλλαγή. οὐκ ἀναιρεῖ τοίνυν τὴν ἐπιθυμίαν τὸ παρθενοτροφεῖϲθαι. τὴν δὲ τοῦ ϲπέρματοϲ ἀπόκριϲιν ἔνιοι μέν φαϲιν μήτε ἐπὶ τῶν ἀρρένων μήτε ἐπὶ τῶν θηλειῶν κατὰ γένοϲ εἶναι βλαβεράν, κατὰ δὲ τὴν ἀμετρίαν· βλάπτεϲθαι 〈μὲν γὰρ〉 τὰ ϲώματα πρὸϲ τὴν ϲυνεχῆ τοῦ ϲπέρματοϲ ἀπόκριϲιν, ὠφελεῖϲθαι δὲ. πρὸϲ τὴν ἐκ διαϲτήματοϲ, ὥϲτε καὶ δυϲκινηϲίαϲ ἀπολύεϲθαι καὶ δυϲφο- ρίαϲ. πολλοὶ γοῦν μετὰ ϲυνουϲίαν εὐκινητότεροι κατέϲτηϲαν καὶ γεν- ναιότερον ἠνέχθηϲαν. ἔνιοι δέ φαϲιν βλαβερὰν μὲν εἶναι τὴν τοῦ ϲπέρματοϲ πρόεϲιν ὡϲ ἀτονίαϲ οὖϲαν ἀποτελεϲτικήν, ἤδη δέ ποτε καὶ κατὰ τοῦτο λυποῦϲαν, ἐπ᾿ ὀλίγον δὲ καὶ προϲκαίρωϲ εἰϲ ἄλλο τι πλεῖον ὠφελεῖν, τοῦτ᾿ ἔϲτιν εἰϲ τὴν ἀπαραπόδιϲτον τῶν ἐμμήνων ἀπόκριϲιν. [*](2–p. 22, 5 § 30 – 32] Must. I 30) [*](1 διηνεκὴϲ edd.: διηνεκῶϲ (item in capitum indice) P iuxta titutum in mg. eadem manu: ζἡτ(ει) ἔμπροϲθεν κ(εφαλαίῳ) μα ὅπου τὸ ϲημεῖον τοὐτο ??, quod signum repetitur fol. 236 in mg ante cap. μα collectionis Parisinae (Πῶϲ ἐλέγξομεν ἐπιτετηδευμένην παρθενείαν p. 83 DJ verbis eadem manu ad- ditis εἰϲ τὸ ποιῆϲαι ἀλλοτρίαν παρθ(ενείαν) P 2 in mg. θ΄ P 8 κωλύα οῦϲα P τῶν εἰρημένων P: corr. Erweroms 12 ἐπὶ γὰρ P: corr. Ermerins) [*](15 ὑγιείᾳ Rose ἐν τῷ P: τὸ Ermerins αἵ τε P: corr. Ermerins 16 ἀώρωϲ Gompert 22 οὐκ ἀπαλλαγὴ Rose: ἡ ἀπαλαγὴ P 25 μὲν γὰρ add. Kind, γὰρ Schoene, γοῦν Rose 27 διὰ ϲτόματοϲ P: corr. Dietz δυϲκι- νηϲίαϲ P: δυϲκινηϲίαν errore Dietz δυϲφορίαϲ scripsi (cf. γενναιότερον ἡνέγ- θηϲαν υ. 28 sq.) : δυϲφωνίαϲ P 30 πρόειϲιν P 31 πρὸϲκαίρωϲιϲ· ἀλλὰ P; corr. Gomperz)

ὥϲπερ γὰρ τὸν ἱδρῶτα προϲκαλεῖν μὲν ἡ τῶν ὅλων ϲωμάτων κίνηϲιϲ εἴωθεν, ἐπέχειν δὲ καὶ παρακρατεῖν ἡ ἀκινηϲία, καὶ ὡϲ τὸ ϲίελον ἡ προφορὰ τῆϲ φω|νητικῆϲ ἐνεργείαϲ πρὸϲ ἔκκριϲιν ἄγει μᾶλλον, ταῖϲ δὲ διόδοιϲ τοῦ πνεύματοϲ πέφυκεν ϲυνεπακολουθεῖν, οὕτωϲ καὶ ἡ περὶ τὰ γυναικεῖα μὸρια ϲυγκίνηϲιϲ ἐν τοῖϲ ἀφροδιϲίοιϲ ϲυναναχαλᾷ τὸν ὄγκον ὅλον· διὰ τοῦτο δὲ καὶ τὴν ὑϲτέραν ἀνίηϲιν, ὥϲτε καὶ τὴν κάθαρϲιν ἀπαραπόδιϲτον φυλαχθῆναι. πολλαὶ γοῦν διὰ μακρὰν χηρείαν ϲτραγγῶϲ καὶ μετὰ πόνου καθαιρόμεναι γαμηθεῖϲαι πάλιν ἐκαθάρθηϲαν ἀπαραποδίϲτωϲ. αἱ δὲ ἐκτμηθεῖϲαι τὰϲ μήτραϲ ὕεϲ ἐρρωμενέϲτεραι γίνονται διὰ τὸ μηδ᾿ ὅλωϲ ἔχειν τὸ τὴν ἔμμηνον ἔκκριϲιν [τὸ] ὑπο- μένον ϲπλάγχνον. ὡϲ οὑν οὐδὲ ποδαγρὸϲ ἄν τιϲ γένοιτο πόδαϲ οὐκ ἔχων οὐδὲ ϲτραβὸϲ τοὺϲ ὀφθαλμοὺϲ ἐκκεκομμένοϲ, τῷ μὴ ἔχειν τὸ μέλοϲ ὃ νοϲήϲει, κατὰ τὸν αὐτὸν τρόπον οὐδὲ ταῖϲ μὴ ἐχούϲαιϲ τὴν μήτραν δύναται παρακολουθῆϲαι τὰ κατὰ τὴν ὑϲτέραν γινόμενα δυϲχερῆ. ταῖϲ δὲ παρθένοιϲ πάρεϲτιν ἡ μήτρα· κίνδυνοϲ οὖν δι᾿ ὅλου τῆϲ ϲυμπλοκῆϲ ἀπεχομένων αὐτῶν παραπολέϲθαι τὴν τῆϲ ὑϲτέραϲ ἐνέργειαν. πρὸϲ δὲ τὸ τὰϲ μὴ ϲυνουϲιαζούϲαϲ ἀπαλλάϲϲεϲθαι τῆϲ ἐκ τοῦ τίκτειν κακώϲεώϲ φαϲιν, ὅτι πρὸϲ ἕτερα πολλῷ χείρονα διὰ τὸ μὴ ϲυνουϲιάζειν βλάπτονται παραποδιζομένηϲ τῆϲ ἐμμήνου καθάρϲεωϲ· ἀμέλει καὶ καταπίμελοι γίνονται καὶ τοῖϲ ϲυγκρίμαϲιν περιπλθεπῖϲ ὑποϲωρευομένου κατ᾿ ὀλίγον τοῦ διὰ τῆϲ καθάρϲεωϲ ὀφείλοντοϲ ἐξ- αναλοῦϲθαι. βλαβερὰ τοίνυν ἡ δι᾿ ὅλου παρθενία.

32. καὶ τοιαῦτα μὲν λέγουϲιν ἑκατέρωθεν. ἡμεῖϲ δὲ τὴν διηνεκῆ παρθενίαν ὑγιεινὴν εἴναί φαμεν, ὅτι βλαβερὰ κατὰ γένοϲ ἡ ϲυνουϲία, καθάπερ ἐν τῷ Ὑγιεινῷ διὰ πλειόνων ἀποδέδεικται. βλέπομεν δὲ καὶ τῶν ἀλόγων ζψων ἐν τοῖϲ θηλυκοῖϲ ὄντα ἐρρωμενέϲτερα τὰ κωλυόμενα τῆ ϲυνουϲίᾳ χρῆϲθαι, καὶ τῶν γυναικῶν δυϲαλωτοτέραϲ πρὸϲ νόϲουϲ τὰϲ | διὰ νόμον καὶ τὴν εἰϲ θεοὺϲ Θρηϲκείαν ἀποτετα- γμέναϲ ταῖϲ μίξεϲιν καὶ τὰϲ ἐννόμῳ [ἐν] παρθενίᾳ διαφυλαχθείϲαϲ. τὸ δὲ ϲτραγγῶϲ καθαίρεϲθαι καὶ εἰϲ πιμελώδη καὶ ἄμετρον ὄγκον παρ- εκχεῖϲθαι διὰ τὴν ἀργίαν καὶ τὴν ἀκινηϲίαν γίνεται τοῦ ϲώματοϲ. ἐπεὶ γὰρ πολλαὶ τῶν οὕτωϲ παρθενοτροφουμένων 〈ἐν τη〉ρήϲει καὶ φυλακῇ μένουϲαι τῶν ὀφειλομένων γυμναϲίων οὐ μεταλαμβάνουϲιν οὐδὲ αἰωρῶν οὐδὲ τῆϲ ἐντεῦθεν εὐαρεϲτήϲεωϲ, διὰ τοῦτο τοῖϲ εἰρη- [*](25 ἐν τῷ Ὑγιεινῶ] cf. Caet. AureI De salutar. praccept. 58 (Rose, Anecd Graec. et Graecolat. II 201)) [*](9 ἐρρωμενέϲτεροι P: corr. Diets 10 τὸ ante ὑπομένον om. edd. 12 sq. τῷ μὴ ἔχειν . . . νοϲήϲει eiecit Gompers 13 ὅ νοϲήϲει Rose: οὐ νοϲήϲη P) [*](16 παραπολεϲθῆναι P: corr. Herxeraen 18 χεῖρον Rose 20 καταπί- μελα P 26 ἐν τοῖϲ θηλυκοῖϲ eiecit Gompers 27 δυϲαναλωτοτέραϲ P: corr. Ermerins 29 ἐν seclusit Rose 31 τοῦ . . . ματοϲ P: lacunam trium litte- rarum exrleuit Ermerins 32 αἰ ante πολλαὶ add. Gompers trixm fere litlerauxia lacuna ante ρἡϲοι (sic) P: 〈διὰ βίου ἐν τη〉ρήϲει Gopers: 〈ἐν ἀναχωρ〉ἡϲει Remhold 34 ἀέρων P: corr. Ermerins)

μένοιϲ ὀχληροῖϲ ἁλίϲκονται. διόπερ ὑγιεινὴ μὲν ἡ διηνεκήϲ ἐϲτιν παρ- θενία καθάπερ ἐπὶ τῶν ἀρρένων καὶ ἐπὶ τῶν θηλειῶν, τῷ κοινῷ δὲ τῆϲ φύϲεωϲ λόγῳ, καθ᾿ ὃν 〈χάριν〉 τοῦ μένειν ἑκάτερα 〈τηρεῖ〉 τὰ γένη τὴν τῶν ζῴων διαδοχήν, ἡ μίξιϲ ἀκόλουθοϲ ἂν εἴη. καὶ περὶ τούτων ἑξῆϲ διαλαβεῖν ἀναγκαῖον.

33. Ἐπεὶ τὸ μὲν ἄρρεν μόνον προετικὸν ϲπέρματοϲ ὑπάρχον οὐδένα κίνδυνον ἔχει ἐκ τῆϲ πρώτηϲ μίξεωϲ, τὸ δὲ θῆλυ καὶ δεκτικόν ἐϲτιν ϲπερμάτων καὶ ϲυλληπτικὸν εἰϲ ὑπόϲταϲιν τοῦ ζῴου καὶ παρ᾿ αὐτὸ τοῦτο κινδυνεῦϲαν εύρίϲκεται θᾶττον ἢ προϲῆκεν ἐπὶ τὰϲ δια- κορήϲειϲ ἀγόμενον ἢ βράδιον, εὐλόγωϲ περὶ τοῦ προκειμένου ϲκέμμα- τοϲ ἐπιζητοῦμεν.

ἔνιοι μὲν οὐν μέχρι τοϲούτου διατελεῖν ἐν παρθενίᾳ τὸ | θῆλυ καλῶϲ ἔχειν ὑπέλαβον μέχριϲ οὐ μήπω πρὸϲ τὴν υίξιν ἔϲχηκεν ὁρμήν- αὐτὴ γὰρ ἡ φύϲιϲ, ὡϲ ἐπὶ τῶν ἀλόγων ζῴων οὕτωϲ καὶ ἐπὶ τῶν ἀν θρώπων, καθ᾿ ἣν δεῖ προθεϲμίαν ἐπὶ τὴν μίξιν ἐλθεῖν, οἴϲτρουϲ τινὰϲ ἐφύτευϲεν καὶ ὁρμὰϲ ἐκίνηϲεν, ὁρμῶντοϲ ἤδη τοῦ ϲώματοϲ ἐπὶ τῆν τῶν ἀφροδιϲίων ἀπόλαυϲιν ἐλθεῖν. λέληθεν δὲ τούτουϲ, ὅτι τὰ μὲν ἄλογα ζῷα μὸνῃ φύϲει καὶ ἀλόγῳ τύχῃ διοικούμενα παρ᾿ ἑαυτῶν οὐδὲν εἰϲ ἐπιθυμίαν ϲυνειϲφέρει. διὸ καὶ τῶν πλείϲτων ἐμπρόθεϲμοϲ 〈καθέϲτηκεν〉 ὁ χρόνοϲ τῆϲ ἐπὶ τὴν μίξιν ὁρμῆϲ, ἐπὶ δὲ τῶν ἀνθρώ- πων ἀπρόθεϲμοϲ, πολλαχοῦ καὶ τοῦ λόγου διὰ καινάϲ τιναϲ ἡδονάϲ ἢ δόξαϲ ϲαλεύοντοϲ τὰϲ ὁρμάϲ. ἐπεὶ τοίνυν αἱ μὴ ϲωφρονικῶϲ ἀγό- μενοι παρθένοι διὰ τὸ ἀπαιδαγώγητον προωροτέραϲ ἕλκουϲι τὰϲ ἐπι. θυμίαϲ, διὰ τοῦτο ταῖϲ ὁρμαῖϲ οὐ καταπιϲτευτέον. μέχρι δὲ τοϲούτου διατηρεῖν ἐν παρθενίᾳ ϲυμρἑρει, μέχριϲ οὐ δι᾿ ἑαυτῆϲ γένηται κάθαρ- ϲιϲ· ἔϲται γὰρ τεκμήριον τοῦ δύναϲθαι τὴν ὑϲτέραν ἥδη τὰϲ ἰδίαϲ ἀποτελεῖν ἐνεργείαϲ, ὧν 〈ἐϲτιν〉 μία καὶ ἡ ϲύλληψιϲ, ὡϲ ἔμπροϲθεν εἰρήκαμεν. κίνδυνοϲ 〈γὰρ〉 τὸ καταβληθὲν ϲπέρμα ϲυλληφθῆναι μικρο- μεγέθουϲ ἔτι τῆϲ μήτραϲ ὑπαρχούϲηϲ καὶ διὰ τοῦτο θλιβηϲομένου μετὰ τὴν ὄγκωϲιν τοῦ ἐμβρύου καὶ οὕτωϲ ἤτοι φθαρηϲομένου παντε- λῶϲ ἢ τοὺϲ χαρακτῆραϲ ἀπολέϲαντοϲ ἢ πάντωϲ ἐν τῷ καιρῷ τῆϲ [*](25—29] Must. I 31 28 ἔμπροϲθὲν] spra p. 13, 2) [*](1 εὑρίϲκονται P: corr. Dietz 3 χάριν et τηρϲῖ addidi: τ. μ. ἐκ. 〈ϲυναί. τια〉 Schocnc: ὑπομένει ἑκάτερα Ermcrins 4 τούτων scripsi: ne hictur:: τού- του P 7 ι´ om. in mg. 10 κινδυνεῦϲαν scripsi: κινδυνεῦϲαι P ἔλατ- τον P: corr. Ermerins 14 post οὐ duarum litterarum iacima P: οὐ 〈γε〉? Rose. erat, ni fallor, sicut infra υ. 26 οῦν errore sriptum 17 ὀργῶντοϲ suppleui 20 post ἐμπρόθεϲμοϲ lacuna septem fere litterarum P. 〈κοθέϲτηκεν〉 suppleui 22 κενὰϲ Ermcrins 26 eν P: corr. Diets 28 post ῶν lacuna quinque fere litterarum P: 〈ἐϲτιν〉 suppleui: 〈μία τιϲ〉 μὲν Ermerins: 〈μία〉 μὲν Rose μία scripsi: μὲν P 29 γὰρ add Dict: 30 θλιβομένου Rose 31 τοῦ τοῦ P 32 ἀπολέϲντοϲ Diets)

ἀποτέξεωϲ κίνδυνον παρεξομένου τῇ κυοφορούϲῃ τῇ διὰ ϲτενῶν ἔτι καὶ ἀτελειώτων ἀκμὴν τῶν περὶ τὸ ϲτόμιον τῆϲ ὑϲτέραϲ μερῶν διέρ- χεϲθαι. ϲυιιβαίνει δὲ οὕτωϲ καὶ ἀτροφεῖν ἔνια τῷ μήπω τὴν ὑϲτέραν μεγάλοιϲ ἀγγείοιϲ καταπεπλέχθαι, λεπτοῖϲ δὲ καὶ οὐχ ἱκανοῖϲ τοϲοῦ- τὸν αἷμα παρακομίζειν, ὅϲον ἱκανόν ἐϲτιν τὸ κατὰ γαϲτρὸϲ διαθρέψαι. τὸ μέντοι τὴν κάθαρϲιν ἐπιφαίνεϲθαι πρῶτον κατὰ τὸ πλεῖϲτον περὶ τὸ τεϲϲαρεϲκαιδέκατον ἔτοϲ ἀπαντᾷ τοῦτο τοίνυν ὄντωϲ ἐϲτὶ φυϲικὸν καὶ τὸν τῆϲ διακορήϲεωϲ ἐμφαῖνον χρόνον. οὐκ ἀϲφαλὴϲ δὲ πάλιν οὐδ᾿ ἡ μετὰ πολυετῆ χρόνον διακόρηϲιϲ· μένει γὰρ ϲυμπεπτωκὼϲ ὁ τράχηλοϲ τῆϲ ὑϲτέραϲ, ὄν τρόπον καὶ τὰ τῶν ἀρρένων μόρια παρὰ τὸ μὴ χρῆϲθαι τοῖϲ ἀφροδιϲίοιϲ. οὕτωϲ οὐν ἐν εὐρυχώρῳ μὲν τῷ κύτει τῆϲ ὑϲτέραϲ τὸ ϲπέρμα διαπλαϲθὲν καὶ τελειωθὲν εἰϲ ζῷον, διὰ ϲτενοῦ δὲ τοῦ τραχήλου κατὰ τὴν ἀπότεξιν οὐκ εὐμαρῶϲ διελθεῖν δυνάμενον μεγάλαϲ ὀχλήϲειϲ καὶ κινδύνουϲ ἐπιφέρει. διόπερ ὁ προ- ειρημένοϲ χρόνοϲ, ἐν ῷ τελειούμενον τὸ χωρίον τῆϲ γενέϲεωϲ δύναται τὴν ϲύλληψιν ὑπομένειν, ἐπιτήδειόϲ ἐϲτιν εἰϲ διακόρηϲιν.

34. Ἐπεὶ τέκνων ἕνεκα καὶ διαδοχῆϲ, ἀλλ᾿ οὐχὶ ψιλῆϲ ἡδυπαθείαϲ οἱ πολλαὶ γάμοιϲ ϲυγκαταζεύγνυνται, παντελῶϲ 〈δ᾿〉 ἐϲτὶν ἄτοπον περὶ μὲν τῆϲ προγονικῆϲ αὐτῶν εὐγενείαϲ ἐξετάζειν καὶ τῆϲ τῶν χρη- μάτων περιουϲίαϲ, περὶ δὲ τοῦ πότερον δύνανται ϲυλλαμβάνειν ἢ μή, καὶ εἰ πρὸϲ τὸ τίκτειν εὐφυῶϲ ἔχουϲιν ἢ οὖ, ἀνεξέταϲτον ἀπολιπεῖν, δεόντωϲ τὸν περὶ τοῦ προκειμένου ποιούμεθα λόγον. εὐφυῶϲ δὴ πρὸϲ ϲύλληψιν διακεῖϲθαι ϲημειωτέον τὰϲ ἀπὸ πεντεκαιδεκαετοῦϲ ἡλικίαϲ ἕωϲ τεϲϲαρακονταετοῦϲ κατὰ τὸ πλεῖϲτον· μήθ᾿ οἶον ἀνδρώδειϲ καὶ πυκνὰϲ καὶ καταπαγίουϲ [ἢ καταπιμέλουϲ εἶναι] μήτε ἄγαν ἐκλελυ- μέναϲ καὶ καθύγρουϲ, 〈ὥϲτε〉 καὶ τὴν ὑϲτεραν ἐμφερῆ τοῖϲ ὅλοιϲ 〈ϲώμαϲιν〉 ὑπάρχουϲαν ἢ διὰ πολλὴν ϲκληρίαν 〈ἀρχὴν〉 μὴ δέχεϲθαι ῥᾳδίωϲ τὴν πρόϲφυϲιν τοῦ ϲπέρματοϲ ἢ δι᾿ ὑπερτεταμένην ἔκλυϲιν καὶ ἀτονίαν 〈αὐτὸ πάλιν ἀφιέναι〉· καὶ μήτε κάθυγρον τὴν μήτραν ἐχούϲαϲ μήτ᾿ αὐχμηρὰν μηδ᾿ ἄγαν εὔπορον ἢ πάλιν ἐϲφιγμένην, [*](18 § 34] cf. Aet. XVI 7; Must. I 32) [*](3 μήπω τὴν Gompers: μὴ πρώτην P 6 πρῶτερον P: corr. Diets 11 οὐκ ὰνευρυχωρία P: corr. Herwerden: οὖν κὰν εὐρυχωρίᾳ Rose 15 ἐν τῶ P: corr. Rose 18 ια´ in my. P φίληϲ P: corr. Herwerden 19 οἱ πολλοι P. corr. Rose 〈δ᾿〉 add. Rose 21 δὐναται P: corr. Rose 22 ἔχουϲιν scripsi: ἔχουϲα P: ἔχουϲαι Rose ἀπολἱπειν P: eratne ἀπολεί- πειν? 23 διὸ ante δεόντωϲ add. Rruerins 25 τὸ πλεῖϲτον Dieta: τὸν εἰϲ τὸν P μηδ᾿ P: corr. Rose 26 post πυκνὰϲ add. τὴν ἔξιν Aet. κατα- πάχουϲ P: corr. Rose ἢ καταπιμέλουϲ εἲναι sect. Rose 27 ὥϲτε add. Rose (post ὑπάρχουϲαν Ermerins) post ὅλοιϲ lacuna 8 fere litter. P: ϲώμα- ϲιν supplevi coll. e. gr. p. 15, 25: ὄγκοιϲ suppl. Rose 28 post ϲκληρίαν lacunx. 8 fere litter. P: fort. excidit ἀρχὴν 29 ὑπερτεταμένηϲ P: corr. Dets 30 lacunam post ἀτονίαν agnouit Ermerins 31 μήτ᾿ P: corr. Reinhold πολύ P: corr. Ermerins)

εὐτάκτωϲ δὲ καθαιρομέναϲ καὶ οὐ διά τινοϲ ὑγραϲίαϲ ἢ ἰχώρων ἑτερο- γενῶν, αἴματοϲ δέ, καὶ τούτου μήτε ἄγαν πολλοῦ μήτε πάλιν [ἄγαν] παντελῶϲ ὀλίγου· καὶ τὸ ϲτόμιον τῆϲ ὑϲτέραϲ ἐχούϲαϲ προκοπώτερον μᾶλλον καὶ κατ᾿ εὐθύ κείμενον (καὶ γὰρ φύϲει παρεγκεκλικὸϲ καὶ πορ- ρωτέρω τοῦ γυναικείου κόλπου κείμενον πρὸϲ ἐπιϲπαϲμὸν καὶ παρα- δοχὴν τοῦ ϲπέρματοϲ ἀφυέϲτερον)· καὶ τὰϲ εὐμαρῶϲ πεττούϲαϲ τὴν τροφὴν καὶ μὴ καθυγραινομέναϲ διηνεκῶϲ τὴν κοιλίαν, εὐϲταθεῖϲ δὲ τὴν διάνοιαν καὶ ἱλαράϲ (καὶ γὰρ αἱ ϲυνεχεῖϲ ἀπεψίαι * τοῖϲ ϲυλλαμ- βανομένοιϲ ἀνθίϲτανται, καὶ ῥευματιϲμὸϲ τῆϲ κοιλίαϲ ἐξίει τὸ κρατού- μένον δυϲέργητον, 〈τὸ δ᾿〉 ἐπίλυπόν τε καὶ θυμικὸν τῆϲ ψυχῆϲ 〈διὰ〉 τὴν ταραχὴν τοῦ πνεύματοϲ ἀπωθεῖ τὸ ϲυλλαμβανόμενον).

35. οἱ δὲ καὶ τὰϲ μήτε χαρὰϲ μήτε λύπαϲ τοῖϲ ὄμμαϲιν 〈ἐμφαι- νούϲαϲ καὶ τὰϲ〉 δὲ τῷ χρώματι ταχέωϲ τρεπομέναϲ, καὶ μάλιϲτα ἐπὶ τῶν μελανώτερον, ἀνεπιτηδειοτέραϲ ἔλεξαν· πολλὴν γὰρ εἶναι θερμαϲίαν ἐπὶ τούτων τῆϲ ὀρέξεωϲ τρέπουϲαν καὶ μελαίνουϲαν, δι᾿ ἢν καὶ τρόπῳ τινὶ τὸ ϲπέρμα φρυγόμενον ἐξαφανίζεϲθαι. βεβαιοτέρα δὲ 〈καὶ〉 πρώτι ϲημείωϲίϲ ἐϲτιν, 〈ὣϲ φηϲιν〉 Διοκλῆϲ, δύναϲθαι ϲυλλαμβάνειν τὰϲ κατ᾿ ὀϲφν καὶ λαγόναϲ εὐϲάρκουϲ, πλατυτέραϲ, φακώδειϲ, πυρράϲ, ἀρρενω- πούϲ, ἀγόνουϲ τὰϲ ἐναντίαϲ δὲ πάλιν· ἀτρόφουϲ, ἰϲχνὰϲ ἢ καταπιμέλουϲ, πρεϲβυτέραϲ λίαν ἢ νέαϲ. μάλιϲτα δὲ προϲέχει ϲημειώϲει τῇ διὰ τῶν προϲθέτων, οἱον ῥητίνηϲ, πηγάνου, ϲκόρδου, καρδάμου, καριάνδρου· εἰ μὲν γὰρ ἡ ποιότηϲ προϲτεθέντων αὐτῶν μέχρι τοῦ ϲτόματοϲ ἀναφἐ- ροιτο, δύναϲθαί φηϲιν ϲυλλαμβάνειν αὐτάϲ, εἰ δὲ μή, τοὐναντίον, εὐήνωρ δὲ καὶ Εὐρυφῶν ἐπὶ δίφρου μαιωτικοῦ καθίϲαντεϲ τοῖϲ αὐτοῖϲ ὑπεθυμίαϲαν. ἄπερ ψευδῆ· καὶ γὰρ οὐκ εὔϲαρκοϲ κατ᾿ ὀϲφὺν οὐϲα ϲυνέλαβε, τὰ προϲτεθέντα δὲ καὶ εἰλητικὰ καὶ [ἡ] διὰ τῶν λόγῳ θεωρητῶν ἀναδοθήϲεται πόρων, 〈εἰ〉 καὶ μὴ δυνηθήϲεταί τιϲ ϲυλλαμ- [*](17 ὡϲ φηϲιν Διοκλῆϲ] fr. 179 p. 202 IV. 24 Εὐἡνωρ δὲ καὶ Εὐρυφῶν] cf. p. 144, 23. 27; 149, 11.15; M. Wellmann, Frg. d. pr. arste I 96 sq.; R- Enc. VI 972sq. 1342sqq. 26sq. διὰ τῶν λόγῳ θεωρητῶν . . πόρων] cf. Ϲael. Aurd. Cet. II 16, 98; Tard. III 2, 19 V 10, 105) [*](1 ἰϲχυρῶν P: corr. Dietz 2 ἀγαν del. Ermerins 3 ἔχουϲα P: corr. Dietz 8 post ἀπεψίαι lac. 8 fere litter. in P: exciditnc ϲφοδρῶϲ? Kalbfleisch.) [*](9 ἐξίηϲιι scripsi (cf. infra p. 32, 23; Croenert, Memor. Gr. Hercul. p. 258, 3): ἐξίοι P: ἐξίηϲι editi. 10 δυϲέργητον, 〈τὸ δ᾿〉 ἐπίλυπον ego: δυϲεργῆ τόν ἐπίλοιπον P: δυϲενέργητον ὄν τὸ δὲ ἐπίλυπον Rasc post ψυχῆϲ ἰαϲυναμ 5 fere litter. in P suppl. Ermerins 12 ὄμμαϲι μὴ δὲ P: ἐμφαινούϲαϲ τὰϲ suppl. Rose, ἐμφ. καὶ τ. ἔμπαλιν Mercaldt 14 μελανότερον P: μελάντερον Ermerins) [*](15 τρέπουϲαν scil. τὸ χρῶμα: ἀποτρέπουϲαν 16 ἐξαφανίζεται P: corr. Ermerius καὶ add. Rose 17 ἐϲτιν 〈ῶϲ φηϲιν〉 Διοκλῆϲ Kalbfleisch: ὡϲ Διοκλῆϲ φηϲι Rose: ἐϲτὶν, διὸ μὴ P 18 ὀϲφάν P λαγόνα P: correxi) [*](19 τε πάλιν τὰϲ ἐναντίαϲ Ermerins ἢ καταπ. Rose καὶ καταπ, P 20 ἢ λίαν νέαϲ Ermerins νέαν P: corr. Ermerins προϲεχεῖϲ P: corr. Rose) [*](21 ϲκόρδ〈ου, καρδ〉άμου conieci (ef. Hippocr.. De morb. mul. II 206; VIII 398, 21 L.): ϲκορδαμοῦ P 24sq. Eὐὴνωρ . . . ὑπεθυμίαϲαν sect. Ermerins 24 Εῦφρων P: corr. Daremberg 25 sq. ὸϲφὺν οὐϲa Rose: ὀϲφύοϲ P 26 εἰληκττκὰ P: corr. Dietz. εἰλητὰ Ermerins: εἰλικτὰ Rose ἡ secl. Ermerins) [*](λογων P: corr. Ermerins 21 〈d〉 καὶ eρo: καὶ 〈εἰ〉 Mrmerins δυνήϲε- ται Ermerins)

βάνειν. ὁ γοῦν Ἀϲκληπιάδηϲ φηϲὶν ἐπιτιθεμένηϲ τῆϲ διὰ πηγάνου κηρωτῆϲ ἑλκωμένῳ τὰ ϲκέλη ἀντίληψιν τῷ κάμνοντι [ἡ] γενέϲθαι τῆϲ ποιότητοϲ κατὰ διάδοϲιν. ἐν τῷ καθόλου δὲ ζητητέον τὰϲ κατὰ φύϲιν ἐχούϲαϲ τῷ τε ὅλῳ ϲώματι καὶ τῇ ὑϲτέρᾳ. καθάπερ γὰρ οὐδὲ λυπρὸν χωρίον τελειοῖ ϲπέρματα καὶ φυτά, τῇ δὲ παρ᾿ ἑαυτοῦ κακίᾳ καὶ τὰϲ ἀρετὰϲ τῶν φυτῶν τε καὶ ϲπερμάτων ἀπόλλυϲιν, οὕτω καὶ τὰ ϲώματα τὰ τῶν θηλειῶν παρὰ φύϲιν διακείμενα οὐ κρατεῖ τῶν μεθιεμένων εἰϲ αὐτὰ ϲπερμάτων, ἀλλὰ τῇ παρ᾿ ἑαυτῶν κακίᾳ ϲυννοϲεῖν ἢ καὶ ἀπόλλυϲθαι ταῦτα ἀναγκάζει. |