Gynaeciorum Libri IV

Soranus

Soranus. Sorani Gynaeciorum Libri IV: De Signis Fracturarum De Fasciis Vita Hippocratis Secundum Soranum. Ilberg, Johannes, editor. Leipzig and Berlin: Teubner, 1927.

59. Μελλούϲηϲ δὲ γίνεϲθαι τῆϲ τοῦ ἐμβρύου φθορᾶϲ ταῖϲ φθει- ρούϲαιϲ παρακολουθεῖ κένωϲιϲ ὑδατώδηϲ, εἶτα ἰχωρώδηϲ ἢ ὕφαιμον ὑγρὸν καὶ οἶον ἀποπλύματα κρεῶν, ὅταν δὲ καιρὸϲ τῆϲ ἀπολύϲεωϲ ὑπάρχῃ, αἷμα καθαρόν, ἐπὶ τέλει δὲ θρόμβοϲ αἳματοϲ ἢ 〈τι〉 ϲαρκὸϲ ἀδιατύπωτον ἢ διατετυπωμένον παρὰ τὴν τοῦ χρόνου διαφοράν· ταῖϲ δὲ πλείϲταιϲ βάροϲ καὶ πόνοϲ ὀϲφύοϲ καὶ ἰϲχίων καὶ ἤτρου, βουβώνων. κεφαλῆϲ, ὀφθαλμῶν, ἄρθρων, ϲτομάχου δῆξιϲ, περίψυξιϲ, περιίδρωϲιϲ, λειποθυμία, ποτὲ δὲ καὶ φρικώδηϲ πυρετόϲ, τοῖϲ δὲ καὶ λυγμὸϲ ἢ ϲπαϲμὸϲ ἡ ἀφωνία. ταῦτα δὲ μά μά|λιϲτα παρέπεται ταῖϲ ἐκ φαρμακείαϲ φθειρούϲαιϲ, ταῖϲ δὲ χωρίϲ τινοϲ ἐπιτηδεύϲεωϲ ἐκτιτρωϲκούϲαιϲ πρὸ ηγεῖται, καθώϲ φηϲιν Ἱπποκράτηϲ, παράλογοϲ μαϲτῶν ἴϲχνωϲιϲ, ὡϲ δὲ Διοκλῆϲ φηϲι, ψύξιϲ μηρῶν 〈καὶ〉 βάροϲ ἐγκαθιζόμενον ὀϲφύι περὶ τὸν καιρὸν τῆϲ ἀποτέξεωϲ.

[*](5 § 59]cf. Aet. XVI19; Orib. Synops.lat.IX 40, 73 (t. VI 345sq. B.— D.); Must I 56. Ad rem cf. Ilberg, Areh. f, Rel. Wiss. XIII (1910) p. 2sq. 16 καθψϲ. φηϲιν Ἱπποκράτηϲ] Aphor. V 37 sq. cf. 53 (IV 544. 550sq. L:); cf. Epid. II 1, 7 (V 76 L.); Morb. mul. I 27 (VIII 70 L). cf. infra p. 126, 15 16sq. ψϲ . . . Διοκλῆϲ φηϲι] fr. 180 W. Cf. infra p.126, 16sq.)[*](1 τὰ Dietz: τὸ P 3 ϲυνενοῦμεν ἐπὶ P: corr. Kind ἢ add. Er- merins 4 post μεμαρτύρηκεν in P sequuntur κγ᾿ Περὶ ζκοτυληδόνων . . . κς΄ Περὶ τῶν δίμηνα καὶ τρίμηνα φθειρουϲῶν Aetiana (p. 72, 7 — 77, 21 D. —Aet. XVI 3, 11. 20. 21); ct ‘Gvnäk. d. Sor p.41 5 Capita XVIII et XIX post XVI pravo loco et ordine inverso tradita in P fransposuit Rose 6 in. my. κ΄ P sq. ὑδατώδουϲ, εἰτα ἰχωρώδουϲ ἢ ὑφαίμου ὑγροῦ καὶ οἶον ἀπό πλύματοϲ κρεῶν P: correxi ex Orib. lat. et Aetio (qui famem ἀπόπλυμα) 8 καιρὸϲ τῆϲ ἀπολύϲεωϲ scripsi (‘imminetia casus’ Orib., cf. infra ad 18) πρὸϲ τῆ ἀπολύϲει P: πρὸϲ τῇ λύϲει Rose 2 αἵματοϲ καθαροῦ P: correxi ex Orib. lat. et Aet. θρόμβοϲ scripsi: θρόμβοι P: θρόμβου Rose: θρόμβων Er- merins: ‘et in ine trombus’ Must. 〈τι〉 addidi (potes πϲιόν τι): ‘sel carmin quidquam’ Orib. 10 ἀδιατυπότου ἢ διατετυπομένου P. correxi ex Orib. 11 καὶ πόνοϲ ὀϲφύου· καὶ P. ὀϲφύοϲ καὶ πόνοϲ Rose 13 sq. ἐνίαιϲ δὲ καὶ ϲπαϲμὸϲ ἐπιγίνονται ὀπιϲθοτονικοὶ ἢ ἐπιληπτικοὶ add. P, cx Aetia XVI 19 (p. 23, 26 —24, 1 Z., ubi ϲπαϲμοὶ) inserta: om Orib.: secius. Rose 14 ϲπαϲμὸϲ Rose (‘spasmus’ Orib.): ϲφυγμὸϲ P ἤ] καὶ Rose φαρμακείαϲ Aet.: φαρμάκ]εί[αιϲ (in ras.) P 15 προηγεῖται secundum Aet. Rose (‘ante- cedi Orib.): πρὸϲγίνειν P: προγίνεται Ermerins 16 Ἱπποκράτηϲ φηϲί Rose)[*](17 〈καὶ〉 βάροϲ Rose: ‘atque gravedo’ Orib. ἐνκαθιζόμενοϲ P: corr. Dietz 18 περὶ τὸν καιρὸν Rose (cf. cum perfectus imminit partus’ Orib., qui huc usque secutus est Soranum): πρῶτον, εἰτα P (cf. supra ad 8) post ἀποτέξεωϲ in P adduntur Aetiana p. 68, 1— 6 D. πρὸϲ δὲ τὸ διαφεῖραι (sic) . . . πιμελώδηϲ (sic) (p. 24, 5—9 Z.), quae in Orib. lat. deesse con- sentancum.)
45

60. Ἀτόκιον δὲ φθορίου διαφέρει, τὸ μὲν γὰρ οὐκ ἐᾷ γενέϲθαι ϲύλληψιν, τὸ δὲ φθείρει τὸ ϲυλληφθέν· εἶπωμεν οὖν ἄλλο ‘φθόριον’ καὶ ἄλλο ‘ἀτόκιον’. τὸ δὲ ‘ἐκβόλιον’ οἱ μὲν ϲυνωνυμεῖν τῷ φθορίῳ λέγουϲιν, οἱ δὲ διαφέρειν τῷ μὴ ἐν φαρμάκοιϲ νοεῖϲθαι, καταϲειϲμοῖϲ δὲ καὶ πηδήμαϲιν, εἰ τύχοι διὸ καὶ τὸν Ἱπποκράτην παραιτηϲάμε. νον τὰ φθόρια παραλαβεῖν ἐν τῷ Περὶ παιδίου φύϲεωϲ ἐκβολῆϲ χάριν τὸ πρὸϲ πυγὰϲ πηδᾶν. γεγένηται δὲ ϲτάϲιϲ. οἱ μὲν γὰρ ἐκβάλ λουϲιν τὰ φθόρια τὴν Ἱπποκράτουϲ προϲκαλούμενοι μαρτυρίαν λέ- γοντοϲ· “οὐ δώϲω δὲ οὐδενὶ φθόριον”, καὶ ὅτι τῆϲ ἰατρικῆϲ ἐϲτιν ἴδιον τὸ τηρεῖν καὶ ϲψζειν τὰ γεννώμενα ὑπὸ τῆϲ φύϲεωϲ. οἱ δὲ μετὰ διοριϲμοῦ ϲυντάϲϲουϲιν αὐτά, τοῦτ᾿ ἔϲτιν οὐχ ὅτε διὰ μοιχείαν τιϲ βούλεται φθεῖραι τὸ ϲυλληφθὲν οὔτε δι᾿ ἐπιτήδευϲιν ὡραιότητοϲ, ἀλλ᾿ ὅτε διὰ 〈τὸ〉 κίνδυνον κωλῦϲαι γενηϲόμενον ἐν ταῖϲ ἀποτέξεϲιν, μικρᾶϲ τῆϲ μήτραϲ ὑπαρχούϲηϲ καὶ μὴ δυναμένηϲ χωρῆϲαι τὴν τελεί- ωϲιν, ἢ κατὰ τοῦ ϲτομίου κονδυλώματα καὶ ῥαγάδαϲ ἐχούϲηϲ, ῆ τινοϲ ἐμφεροῦϲ περιϲτάϲεωϲ ἐγκειμένηϲ. τὰ δὲ αὐτὰ λέγουϲιν καὶ περὶ ἀτο κίων, οἷϲ καὶ ἡμεῖϲ ϲυναινοῦμεν. ὅθεν ἐπεὶ τοῦ φθεῖραι τὸ κωλῦϲαι γενέϲθαι ϲύλληψιν ἀϲφαλέϲτερον, περὶ τούτου νῦν πρῶτον ὑποδείξομεν.

61. εἰ γὰρ τοῦ [μὴ] φθείρειν τὸ ϲυλληφθὲν πολὺ μᾶλλον ϲυμφέρει τὸ μὴ ϲυλλαβεῖν, [ἀναγκαῖον] δεῖ τοίνυν οὓϲ εἰρήκαμεν ἐπιτηδείουϲ εἰναι καιροὺϲ πρὸϲ ϲύλληψιν φυλάττεϲθαι [χρὴ] πρὸϲ ϲυνουϲιαϲμόν, [*](2sq.] Ἀτόκιον . . . ϲυλληφθὲν Aet. XVI 1) p. 18, 2—4 Z. Ad rem cf. Archiv f. Rel. W. l. c. p. 4sqq. 8—17] Must. I 57 6sq. Ἱπποκρά- την . . . ἐν τῷ Περὶ παιδίου φύϲεωϲ] VII 490 L. 9 Ἱπποκράτουϲ . . . μαρτυρίαν] cf. Hipp. lusiur. IV 630, 9 (cf. 7) L. 14—17] cf. Aet. XVI 16 p. 17, 16—2 Z. 21—p. 46, 17] cf. Aet. XVI 16 p. 18, 4—20 Z. 21 οϋϲ εἰρήκαμεν] supra cap. X) [*](1 Hoc capust et id quod antecedit ordine inverso traduntur in P, iusto apud Must. Quae aute cap. XIX leguntur in P, lacera ea quidem et corrupta τὰ προϲεμπίπτοντα δὲ τοῦ περὶ τῆϲ ἀποτέξεωϲ λόγου αὐτάρκωϲ διειλημμένου καὶ τὸν περὶ τῆϲ χρήϲεωϲ τῶν φθορίων ἀναγκαίων διορῖϲαι (p. 57, 29 sqq. D.), ut a conpilutore profecta abiecit Rose in my. ιθ΄ P ἀτοκείοιϲ P (ut solet): cf. Dittenberger, Syll. III nr. 985, 20 μὴ φθορεῖον μὴ [ἀτ]οκεῖον (Weinreich, S. -B. Heidelb. Akad. 1919 Nr. 16 p. 56) 2 Verbis Ἀτόκιον . . . ϲυλληφθέν uno versie tt pracunissis sicut capitis initium ponit P Τινὲϲ τῶν γυναικῶν . . . δια- λαβεῖν καὶ ἀτοκύων (siϲ) p. 58, 5 — 14 D. p. 17, 17 —24 Z.) 3 post ϲυλ- ληφθέν add. καὶ ἐκβάλλει Aet. sq. εἶπωμεν . . . ἀτόκιον sectus. Rose 6 εὐτυχοῖ P: corr. Dietz ἐκβαλεῖν P: conreri 8 “πρὸϲ πυγὴν πηδῆϲαι” Hipp. VII 490, 10 L. 10 οὐ δώϲω Ermcris: οὐδῶϲ P: “οὐδὲ γυναικὶ πεϲϲὸν φθόριον δώϲω” Hipp. IV 630, 2 I. 11 τὰ γενν. ὑπὸ τ. φ.] cf. Kühncr. Gerth II 1 p. 619 sq. 13 φθεῖραι scripsi: φθήρει P: φθείρειν Dictz) [*](ὡραιότατοϲ P: corr. Dietz 14 ἄλλοτε διακίνδυνον P: ἄλλο διὰ τὸ κίνδ. Dictz γεννηϲόμενον P: corrcxi (cf. κώλυμα γίνεται τῆϲ ἀποτέξεωϲ Aet. l. c. p. 17, 21 Z.) 19 νῦν scrpsi: οὑν P 20 ϲἰϲ P: corr. Ermerius μὴ seclus. Ermcrius: μὲν Rose 21 ἀναγκοῖον scelus. Rose δεῖ Rose: διὸ P: seclus. Ermcrins 22 χρὴ seclus. Ermerins)

46
[οἶον ἀρχομένων ἢ ληγόντων τῶν καταμηνίων,] καὶ ἐν τοῖϲ πληϲια- ϲμοῖϲ ἐν τῷ καιρῷ τῆϲ ϲυνουϲίοϲ, ὅταν ὁ ἀνὴρ ἀποκρίνειν τὸ ϲπέρμϲκ. μέλλῃ, κατέχειν χρὴ τὸ πνεῦμα καὶ μικρὸν ὑφέλκειν ἑαυτήν. ὡϲ μὴ πορρωτέρω ἐν τῷ κύτει τῆϲ μήτραϲ τὸ ϲπέρμα ἀκοντιϲθῆναι, κα διαναϲτᾶϲαν εὐθέωϲ καὶ ὀκλὰξ καθίϲαϲαν πταρμὸν κινεῖν καὶ περιμὰ ξαϲθαι τὸν κόλπον ἐπιμελῶϲ ἢ καὶ ψυχρὸν πίνειν. ϲυνεργεῖ δὲ τῇ ἀϲυλληψίᾳ καὶ τὸ διαχρίειν τὸ ϲτόμα τῆϲ ὑϲτέραϲ ἐλαίῳ παλαιῷ μέλιτι ἢ κεδρίᾳ ἢ ὀποβαλϲάμῳ κατ᾿ ἰδίαν ἢ καὶ μετὰ ψιμυθίου ἢ κηρωτῇ ὑγρᾷ διὰ μυρϲίνου καὶ ψιμυθίου ἢ ϲτυπτηρίᾳ ὑγρῇ πρὸ τοῦ πληϲιάζειν ἢ χαλβάνῃ μετ᾿ οἴνου, ἢ ἐρίου τρυφεροῦ μαλλὸν ἐντιθέναι εἰϲ τὸ ϲτόμα τῆϲ μήτραϲ, ἢ πρὸ τῶν ϲυνουϲιῶν πεϲϲοῖϲ χρῆϲθαι ϲτέλ- λειν τε καὶ πυκνοῦν δυναμένοιϲ. τὰ γὰρ τοιαῦτα, εἰ μὲν ϲτυ πτικὰ εἴη καὶ ἐμπλαϲτικὰ καὶ ψυκτικά, μύειν παραϲκευάζει τὸ ϲτόμα τῆϲ μήτραε πρὸ τοῦ καιροῦ τῆϲ ϲυνουϲίαϲ καὶ οὐκ ἐᾷ παρελθεῖν εἰϲ τὸν πυθμένε αὐτῆϲ τὸ ϲπέρμα· 〈τὰ δὲ θερμὰ〉 καὶ ἐρεθίζοντα οὐ μόνον τὸ τοῦ ἀνδρὸϲ ϲπέρμα ἐναπομεῖναι [καὶ] ἐν τῷ κύτει τῆϲ μήτραϲ οὐ ϲυγχω- ροῦϲιν [ἐλθεῖν], ἀλλὰ καὶ ἑτέραν ὑγρότητα ἐξ αὐτῆϲ ἕλκουϲιν.

62. μνημονεύϲομεν δὲ ἐνίων καὶ κατ’ εἶδοϲ. πίτυοϲ φλοιόν, ῥοῦν βυρϲοδεψικόν, ἑκάϲτου ἱϲον, τρίβε μετὰ οἴνου καὶ προϲτίθει μετρίω πρὸ τῆϲ ϲυνουϲίαϲ περιειληθέντοϲ ἐρίου, καὶ μετὰ ὥραϲ δύο ἢ τρεῖϲ ἀφαιροῦϲα ϲυνουϲιαζέτω. ἄλλο· γῆϲ Κιμωλίαϲ. πάνακοϲ ῥίζηϲ ἀνὰ ἴϲον κατ’ ἰδίαν καὶ ὁμοῦ μεθ’ ὕδατοϲ τρῖβε καὶ γλοιῶδεϲ γενόμενον ὡϲαύ- τωϲ προϲτίθει. ἢ ϲιδίων νεαρῶν τὸ ἐντὸϲ λεάναϲ μεθ᾿ ὕδατοϲ προϲτί- θει. ἢ ϲιδίων μέρη δύο, κηκίδων μέροϲ ἐν λειώϲαϲ ἀνάπλαϲϲε βαλάνια μικρὰ καὶ ὑποτίθει μετὰ τὴν λῆξιν τῶν καταμηνίων. ἢ ϲτυπτηρίαν ὑγράν, ῥόαϲ κελύφουϲ τὸ ἐντὸϲ διίεναι μεθ᾿ ὕδατοϲ, καὶ δι᾿ ἐρίου προϲ- τίθει. ἢ κηκίδοϲ ὀμφακίνηϲ. ϲιδίων τοῦ ἐντόϲ, ζιγτιβέρεωϲ ἀνὰ ⩹ β ἀνάπλαϲϲε μετ᾿ οἴνου ὀρόβων μεγέθει καὶ ξήραινε ἐν ϲκιῇ καὶ πρὸ τῆϲ ϲυνουϲίαϲ δίδου προϲτίθεϲθαι ἐν πεϲϲῷ. ἢ ἰϲχάδων ϲάρκαϲ λειώϲαϲ [*](18—21] cf Aet. XVI 17 p 18, 24 —19, 1 23 —25] cf. Aet. XVI 11 p. 18, 1 4—27 7—p. 47, 1] cf. Aet. XVI 17, p. 18, 4 — 8) [*](1 οἶον . . . καταμηνίων seclus. Ermerius (quod diversium docuit Sor- p. 23, 16sq.); sunt Aetii p. 18, 5sq Z. 2 ἐν τῷ καιρῶ τῆϲ ϲυνουϲίαϲ (sic Aet.) del. Reinhold ἀποκρίνει P: ἀποκρῖναι Ast. 3sq. εἰϲ τὸ μὴ sina πορρωτέρω Aet. 4 τῷ κύτει Aet.: τῆ κύϲτει I ἀκοντιϲθῆναι τὸ ϲπέρμεχ Aet. 5 διαναϲτάϲεωϲ P: corr. Ermerins: διεγερθεῖϲαν Aet. καθίϲαϲαν Aet.: καθίϲαϲα P περιμάξαϲθαι Aet.: περιμαλόξαϲα P 8, 9 ψιμυθίου (bis) Emerins ex Aet.: ἀψινθίου P 10 χαλβάνῃ Aet.: χαλβάνην P μαλὸν P: corr. Herscerden 10sq. ἐντιθέναι εἰϲ] hic st in eis quae proxime sequntur vocabulis hiantibus passim offendimur; non dico compositioes medictnales 13 παραϲκευάζει Aet.: παραϲκευάζειν P 15 αὐτῆϲ Aet.: αὐτοῦ P τὰ δὲ θερμὰ addidi ex Aet.: 〈εἰ δὲ〉 sublato καὶ Reinhold ἐρεθίζοντα Aet.: ἐρεθίζονται P 16 καὶ ἐν on. Aet. 17 ἐλθεῖν om. Aet. 18 π|ί|τυοϲ (in. ras.) P 20 περιειληφθέντοϲ P: corr. .Ermerins τρὶϲ (erat τρεῖϲ) P 21 ἀναἶϲου P: corr. Ermerins 26 ῥοὰϲ κάλυφου P: corr. Dietz διίει Rose (sed cf. p 48, 29) 27 τὸ P: corr. Ermerins 22 ἐν μέϲω P: corr. Er- merins (τῷ πεϲϲῷ Aet.))

47
μετὰ νίτρου προϲτίθει. ἢ ϲίδια μετὰ κόμμεωϲ ἴϲου καὶ ῥοδίνου ἴϲου προϲτίθει. εἶτα μελίκρατον ἐπιρροφεῖν ὁμοίωϲ, φυλάττεϲθαι δὲ τὰ ἐπὶ | πολὺ δριμέα διὰ τὰϲ ἀπ’ αὐτῶν ἑλκώϲειϲ. ἅπαϲιν δὲ χρώμεθα μετὰ τὴν ἀπόληξιν τῶν καταμηνίων.

63. ἐνίοιϲ δὲ ἔτι δοκεῖ καὶ ἅπαξ τοῦ μηνὸϲ ὀπὸν Κυρηναϊκὸν πίνειν ὅϲον ἐρεβίνθου πλῆθοϲ ἐν δυϲὶ κυάθοιϲ ὕδατοϲ ὡϲ καταμήνιον ἐπιϲπώμενον. ἢ ὀποπάνακοϲ καὶ ὀποῦ Κυρηναἴκοῦ καὶ πηγάνου ϲπέρμα τοϲ ἀνὰ ὀβολοὺϲ δύο 〈λειώϲαντα〉 καὶ περιπλάϲαντα κηρῷ διδόναι καταπίνειν, εἶτα κραμάτιον ἐπιρροφεῖν ἢ ἐν κραματίῳ πίνειν. 〈ἢ〉 λεῦ- κοίου ϲπέρματοϲ καὶ μυρϲίνηϲ ἀνὰ τριώβολον, ϲμύρνηϲ δραχμήν, πε- πέρεωϲ λευκοῦ κόκκουϲ δύο μετ᾿ οἴνου ἐφ᾿ ἡμέραϲ τρεῖϲ διδόναι πίνειν. ἢ εὐζώμου ϲπέρματοϲ ὀβολὸν ἕνα, ϲπονδυλίου ἡμιώβολον πιεῖν μετὰ ὀξυμέλιτοϲ. ταῦτα δὲ οὐ μόνον κωλυτικὰ ϲυλλήψεωϲ ὑπάρχει, ἀλλὰ καὶ φθαρτικὰ τῆϲ ἤδη ϲυνεϲτώϲηϲ. καθ᾿ ἡμάϲ δὲ πλείων ἐϲτὶν ἡ ἀπὸ τούτων κάκωϲιϲ φθειρόντων μὲν καὶ ἀνατρεπόντων τὸν ϲτόμα- χον, πληρούντων δὲ τὴν κεφαλὴν καὶ ϲυμπάθειαν ἐπιφερόντων. οἱ δὲ καὶ περιάπτοιϲ ἐχρήϲαντο πολλὰ τῷ τῆϲ ἀντιπαθείαϲ λόγῳ ποιεῖν νομίζοντεϲ, ἐν οἷϲ μήτραϲ ἡμιόνων καὶ τὸν ἐν τοῖϲ ὠϲὶ ῥύπον αὐτῶν καὶ ἄλλα πλείονα τούτων, ἅπερ ἐπὶ τῶν ἀποτελεϲμάτων φαίνονται ψευδῆ.

64. γενομένηϲ δὲ τῆϲ ϲυλλήψεωϲ τὸ μὲν πρῶτον ἕωϲ τριάκοντα ἡμερῶν τὰ ἐναντία ποιεῖν οἷϲ ἔμπροϲθεν εἰρήκαμεν, εἰϲ δὲ τὸ διαλυ- θῆναι τὸ ϲυλληφθὲν 〈ϲφοδρότερον κινεῖϲθαι〉 περιπατοῦϲαν εὐτόνωϲ καὶ διὰ ζευκτῶν καταϲειομένην, εὐτόνωϲ καὶ πηδᾶν καὶ βαϲτάζειν τὰ ὑπὲρ δύναμιν βάρη, ἀφεψήμαϲι δὲ διουρητικοῖϲ χρῆϲθαι τοῖϲ δυναμέ- νοιϲ καὶ καταμήνια κινεῖν, καὶ τὴν γαϲτέρα λαπάττειν καὶ κλύζειν δριμυτέροιϲ κλύϲμαϲι, θερμῷ τε ἐλαίῳ καὶ γλυκεῖ ποτὲ μὲν ἐγχυματι- ζομένην, ποτὲ δὲ ϲυναλειφομένην ὅλην καὶ τριβομένην εὐτόνωϲ καὶ μάλιϲτα περὶ τὸ ἐφήβαιον καὶ τὸ ἐπιγάϲτριον καὶ τὴν ὀϲφὺν καὶ [*](5—9] cf. Aet. XVI 17 p. 19, 13 — 18 Z. 21 —p. 48, 16] excerps. Aet. XVI 18 (φθόρια Ἀϲπαϲίαϲ) 22 ἔμπροϲθεν εἰρήκαμεν] supra cap. XIV 23 ϲφοδρότερον κινεῖϲθαι] cf. p. 32, 22sq., 33, 3sq. 23aq. περιπατοῦϲαν . . . καταϲειομένην] cf p. 33, 26sq. 26 sq. τὴν γαϲτέρα λαπάττειν . . . κλύϲμαϲι] cf. p. 33, 1 (κοιλιολυϲίαν) 28 sq. τριβομένην . . ἐπιγάϲτριον] cf. p. 33, Seq.) [*](1 κόμεωϲ P 2 επίροφν P. cor: Rose 2sq. τὰ ἐπὶ πολὺ P: ἐπὶ πολὐ τὰ Rose 5 ἔτι δοκεῖ scripsi: εἰ δοκεῖ P. ἐδόκει Rose: εἰ seclus. Er- merins 6 κατακήμιον (sic) P: καταμήνια Dietz (sed cf. Act. ot supra p. 153, 6]) [*](7 cπρμα P: cor. Ermerins 8 ὀβολοὺϲ scrpsi: ὀβολῶν P: ὀβολὼ Er- merins λειώϲαντα addidi coll. Aet.: καὶ del Prmerins 9 add. Er- merins 11 τρὶϲ P: corr. Dietz 12 ἔν P. corr. Dietz ἡμιώβολον Ermerins: ς “ὁβολὸν P 13 post ὁξυμέλιτοϲ add. P p. 61, 16—62, D. ex Aetii cap. 17 nonnulla (p. 19, 8—12); 18—23 Z.) οὐ Ermerins: μὴ P 16 ϲυμππόθει P. corr Dietz 18 ἡμιόνου P: corr. Ermerins 19 φαίνεται Rose 21 in mg. rubr. μετὰ τὸ ϲυλληφθείναι 23 ϲφοδρότερον κινεῖϲθαι add. Rose ex Aet. (p. 21, 6 Z.) περ|τούϲηϲ P: corr. Ermerins 24 κατὰ- ειομένηϲ P. corr. Ermcrins εὐτόνωϲ suspectum 25 χρῆϲθαι Aet.: κεχρῆϲθαι P: an τε χρῆϲθαι?)

48
λουομένην καθ᾿ ἡμέραν ἐν τῷ μὴ λίαν ζεϲτῷ ὕδατι γλυκεῖ καὶ τοῖϲ λουτροῖϲ ἐγχρονίζουϲαν καὶ προπίνουϲαν οἰνάριον καὶ δριμυφαγοῦϲαν εἰ δὲ μή, καὶ τοπικῶϲ ἐγκαθίζουϲαν εἰϲ ἀφέψημα λινοϲπέρμου, τήλευωϲ μαλάχηϲ, ἀλθαίαϲ, ἀρτεμιϲίαϲ καὶ καταπλαϲϲομένην τοῖϲ αὐτοῖϲ, ἐγχυμα- τιζομένην δὲ τῷ παλαιῷ ἐλαίῳ κατ᾿ ἰδίαν ἢ καὶ μετὰ πηγάνου χυλοῦ ποτὲ δὲ καὶ μέλιτοϲ, ἢ ἰρίνῳ ἢ ἀψινθίῳ ϲὺν μέλιτι ἢ ὀποπάνακι ἢ ἄλλωϲ χόνδρῳ μετὰ πηγάνου καὶ μέλιτοϲ ἢ μύρῳ Ϲυριακῷ. κἂν ἐπι- μένῃ, καταπλαϲϲομένην μήκετι τοῖϲ κοινοῖϲ καταπλάϲμαϲιν, ἀλλὰ τοῖϲ διὰ θερμίνου ἀλεύρου μετὰ χολῆϲ ταυρείαϲ καὶ ἀψινθίου, 〈καὶ τοῖϲ〉 ὁμοιογενέϲιν τῶν ἐπιθεμάτων 〈χρωμένην〉.

65. τὴν δὲ μέλλουϲαν φθείρειν χρὴ πρὸ δύο ἢ καὶ τριῶν ἡμερῶ λουτροῖϲ ϲυνεχεϲι χρῆϲθαι καὶ ὀλιγοτροφίᾳ καὶ πεϲϲοῖϲ μαλακτικοῖϲ καὶ οἴνου ἀπέχεϲθαι, εἶτα φλεβοτομεῖν καὶ πλεῖον ἀφαιρεῖν. τὸ γὰρ ὑπὸ Ἱππποκράτουϲ εἰρημένον ἐν τοῖϲ Ἀφοριϲμοῖϲ εἰ καὶ μὴ ἐπὶ ϲτεγνοπαθούϲηϲ, ἀλλὰ [καὶ] ἐπὶ ὑγιαινούϲηϲ ἀληθέϲ· “γυνὴ ἐν γαϲτρ ἔχουϲα φλεβοτομηθεῖϲα ἐκτιτρώϲκει.” ὡϲ γὰρ ἱδρὼϲ κινεῖται καὶ οὖρον ἢ ϲκύβαλον ὑπερχαλωμένων τῶν περιεχόντων τὴν οὐϲίαν αὐτῶν, οὔτωμ- καὶ τὸ ϲυλληφθὲν ἐκπίπτει προδιιϲταμένηϲ τῆϲ μήτραϲ. μετὰ δὲ τὴν) φλεβοτομίαν καὶ ζευκτῷ καταϲειϲτέον (ἐνεργέϲτεροϲ γὰρ νῦν ὁ βραϲμὸϲ ἐπὶ προητονηκόϲιν τοῖϲ τόποιϲ) καὶ πεϲϲοῖϲ δὲ μαλακτικοῖϲ χρηϲτέον εἰ δὲ πρὸϲ τὴν φλεβοτομίαν ἀλλοτρίωϲ ἔχοι τιϲ καὶ ἄτονοϲ εἴη προανιέναι μὲν τοὺϲ τόπουϲ ἐγκαθίϲμαϲι καὶ λουτροῖϲ καὶ πεϲϲοῖϲ μαλακτικοῖϲ καὶ ὑδροποϲίᾳ καὶ ὀλιγοϲιτίᾳ καὶ κοιλιολυϲίᾳ καὶ κλύϲμα τι προϲτίθεϲθαι μαλακτικόν, μετὰ ταῦτα πεϲϲὸν φθόριον. αἱρεῖϲθαι δὲ τούτων τοὺϲ μὴ ἄγαν δριμεῖϲ, ἵνα μὴ πλείονα ϲυμπάθειαν καὶ θερμα- ϲίον ἐπάγωϲιν. ἐκ δὲ τῶν πραϋτέρων οἱ τοιοῦτοι καθεϲτᾶϲιν οἶον· μυρϲίνηϲ, λευκοίου ϲπέρματοϲ, θέρμων πικρῶν ἐξ ἴϲου μετὰ ὕδατοϲ ἀναπλάττειν τροχοὺϲ ὡϲ κυάμου μέγεθοϲ. ἢ φύλλων πηγάνου ⩹ γ, μυρϲίνηϲ ⩹ β, δάφνηϲ ἴϲαϲ ὁμοίωϲ διιέναι μετ’ οἴνου, καὶ πότιζε. [*](1sq. λουομένην . . . ἐτχρονίζουϲαν] cf. p. 33, 11 sq.; 34, 8 sq. 2 προ- πίνουϲαν οἰνάριον] cf. p. 33, 17 sqq. δριμυφαγοπῦϲαν] cf. 33, 30 sqq. 14 ὐπὸ Ἱποκράτουϲ εἰρημένον ἐν τοῖϲ Ἀφοριϲμοῖϲ] Aph. V 31 (IV 542 L.)) [*](1 μηδειὰν P: corr. Ermerins 3 εἰ δὲ μὴ sed. διαλυθείη τὸ ϲυλληφθέν) [*](ἐγκαθίζουϲα P: corr. Dietz ἀπέψημα P 4 μολόχηϲ P κατα- πλαϲϲομένηϲ P: corr Diets 6 ὀποπάνακα P: corr. Diets 7 ἄλλωϲ Rose: ἄλλαϲ P: ἄλὸϲ Ermerins 2 καὶ τοῖϲ add. Act. 10 ἐπιθημάτων P: corr. Dietz χρωμένην add. Ermerins (ante τοῖϲ), Rose (cf. χρῆϲθαι Aet.) post ἐπιθεμάτων seq. in P (p. 63, 8—64, 7 D.) Aetiana ex c. 18 (p. 21, 15 — 22, 8 Z.) 15 καὶ seclus. Ermerins 16 ἐχούϲη P: corr. Dietz ίδρὼϲ πινεῖται] Kind: ἰδρῶϲκειν P: ίδρὼϲ Ermerins ἢ Dietz: εἰϲ P 17 ὑπεκχαλωμένω- Rose 19 ἐναργέϲτεροϲ P: corr. Dietz 22 προϲανιέναι P: corr. Ermerins) [*](22 κοιλολυϲία P. corr: Dietz κλύϲμα τι distinx. Kalbfieisch 24 μαλα κτικῶ P: corr. Ermerius post μετὰ add. δὲ Dietz 25 ϊνα Ermerins: εἶναι P) [*](26 ἀπάγωϲιν P: corr. Dietz καθιϲτάϲιν P: corr. Dietz 28 ἀναπλάττει P: corr. Dietz 29 δαφνίϲαϲ P: corr. Rose)

49
ἄλλοϲ πεϲϲὸϲ ἀκινδυνότερον ἐκβάλλων· λευκοίου, καρδαμώμου, θείου, ἀψινθίου, ϲμύρνηϲ, ἑκάϲτου ἴϲον, δι’ ὕδατοϲ ἀνάπλαϲϲε. προλελούϲθω δὲ ἡ μέλλουϲα προϲτίθεϲθαι ἢ ἐγκαθίϲμαϲιν προανιέϲθω, κὰν μέχρι πλείονοϲ μηδὲν ποιῇ, πάλιν ἐγκαθίϲμαϲι προανεθεῖϲα δεύτερον προϲτι- θέϲθω. πολλὰ δὲ καὶ ἄλλα παρ’ ἄλλοιϲ εἴρηται, φυλάϲϲεϲθαι δὲ δεῖ τὰ λίαν πληκτικὰ καὶ τὸ καταλύειν τὸ ἔμβρυον διά τινοϲ ἐπάκμου, κίνδυνοϲ γὰρ τρωθῆναί τι τῶν παρακειμένων. μετὰ δὲ τὴν φθορὰν ὡϲ φλεγμονὴν θεραπευτέον.

[*](1 ἀκινδυνότεροϲ P: corr. Rose καρδαμώμου] Gal. XII 12 τῆϲ θερμῆϲ δυνάμεωϲ ἀϲθενεϲτέραϲ (καρδάμου) μετείληφεν, iniuria igitur hoc loco, ubi mitiora enumerantur, καρδάμου Rose; cf. infra p. 91, 9 3 κὰν Ermerins: καὶ P)[*](4 προϲανεθεῖϲα P: corr. Rose post προϲτιθέϲθω in P (p. 65, 10—66 21 D.) sequuntur Aetiana εἶτα . . . ἐπιθέμαϲιν (p. 22, 12—23, 14 Z.) 6 λ|ᾴν| |π|λ|η|κτικὰ (in as.) P καταλύον P: corr. Ermerins ἐπάκμ[ου (in ras.) P 2 post παρακειμένων in P seq. aliena εἶτα ἐκεθεν ῥαβδίον μέλανοϲ ἀλλεβόρου (cf. Hippocr. VIII 220, 9 I.) . . . αἰτίαϲ p. 66, 25—67 3 D. 8 post θεραπευτέον in P seq. capita κ΄, κα΄ (Aet. XVI 2), κβ΄, κγ΄ (Aet. XVI 3), κδ᾿ (Aet. XVI 11), κε΄ (Aet. XVI 20), κς΄ (Aet. XVI 21 partim) ═ p. 67, 5—77, 21 D.)
50

1 [66]. Εἰϲ προταραϲκευὴν τῶν εἰϲ τὴν ἀπότεξιν ἐπιτηδείων εὔχρηϲτον μαθεῖν τὰ ϲημεῖα τῆϲ μελλούϲηϲ ἀποκυήϲεωϲ. παρέπεται δὲ ταῖϲ μελλούϲαιϲ ἀποτίκτειν περὶ τὸν ἔβδομον ἢ τὸν ἔνναιον ἢ τὸν δέκατον μῆνα βάροϲ ἤτρου καὶ ἐπιγαϲτρίου μετὰ πυρώϲεωϲ τοῦ γυναι- κείου αἰδοίου 〈καὶ〉 ἄλγημα βουβώνων καὶ ὀϲφύοϲ καὶ ἰξύοϲ πρὸϲ τὸ ὑποκείμενον τῆϲ ὑϲτέραϲ· ἢ τε ὑϲτέρα προϲχωρεῖ τῷ αἰδοίῳ, ὥϲτε ῥᾳδίωϲ τὴν μαῖαν ϲημειουμένην ἅψαϲθαι αὐτῆϲ [καὶ διέϲτηκεν αὐτῆϲ τὸ ϲτόμα μετὰ εὐαφίαϲ 〈καὶ〉 καθυγραϲμοῦ], τὸ δὲ ϲτόμιον αὐτῆϲ μετὰ τρυφερίαϲ ἀναπετάννυται καὶ διέϲτηκε μετὰ τοῦ ἐπινοτίζεϲθαι, πρὸϲ λόγον δὲ τοῦ ϲυνεγγιϲμοῦ τῆϲ ἀποτέξεωϲ ϲυμπίπτει μὲν τὰ ἰϲχία καὶ τὸ ἐπιγάϲτριον, ϲυνογκοῦται δὲ μετὰ βουβώνων 〈τὸ〉 ἐφήβαιον, καὶ ϲυνεχὴϲ γίνεται πρὸϲ ἀπούρηϲιν προθυμία. φέρεται δὲ ὑγρὸν γλίϲχρον, εἶτα καὶ αἷμα ταῖϲ πλείϲταιϲ ῥηγνυμένων τῶν ἐν τῷ χορίῳ λεπτῶν ἀγγείων, τῷ δὲ καθιεμένῳ δακτύλῳ εἰϲ τὸ γυναικεῖον αἰδοῖον περιφερὴϲ ὄγκοϲ ὑποπίπτει [γὰρ] παρόμοιοϲ ψῶ. καὶ διὰ φλεγμονὴν ὁ πόνοϲ παρηκολούθηϲεν, διακριθήϲεται δὲ τῷ μεμυκέναι τὸ ϲτόμα τῆϲ ὑϲτέραϲ καὶ ἀνεξηράνθαι.

2 [67]. Ἐπὶ τῆϲ κατὰ φύϲιν γινομένηϲ ἀποκυήϲεωϲ προπαραϲκευ- άζειν δεῖ ἔλαιον, ὕδωρ θερμόν, θερμάϲματα, ϲπόγγουϲ τρυφερούϲ, ἔριον, [*](2 Cap. I] cf. Aet. XVI 13 4—18] Must. I 58 8 ἰξύοϲ] cf. Soran. apud Meletium, Cram. Anecd. Oron. III 92, 2; Pollux II 183 Gal. XIX 106 ἰξύοϲ· τοῦ μεταξὺ τῶν ἰϲχίων καὶ τῆϲ ὀϲφύοϲ 18—20] Must. P 59 21 1—p. 51, 2] Must. I 60) [*](2 in mg κζ’ Ante titulum Τίνα . . . φύϲιν cum indice conspirantem alterum exhibet Τίνα ϲημεῖα μελλούϲηϲ ἀποτέξεωϲ P 5 post μελλούϲηϲ add. γίνεϲθαι Ermerins 8 καὶ addidi καὶ ἰξύοϲ scripsi: καὶ ἤξιϲ P: κατ᾿ ἴξιν Rose: καὶ δῆξιϲ Dietz 8sq. πρὸϲ τὸ ὑποκείμενον ut glossema del. Rose 10 fort. αὐτῆϲ ἄψαϲθαι 10 sq. καὶ . . . καθυγραϲμοῦ ex Aetio inculcata (ubi καὶ καθυγρ.) eiecit Ermerins 12 ἀναπετάννυται scripsi: —υϲθαι Dietz: ἀναπέμπταιϲθαι P: ἀναπέπταται Ermerums διέϲτηκε scripsi: διεϲτὸϲ P μετὰ τοῦ del. Rose 14 διογκοῦται Rose coll. Aet. τὸ add. Rose 18 γὰρ del Ermerins διαφθεγγομένην P: corr. Ermerins: de feruura’ Must. 20 ἀναξηρανθἐν P: corr. Ermerins Sequuintur in P (p. 79, 1—84 6 D.) cap. κη΄ (Aet. XVI 14), κθ΄ —μβ΄ aliunde denunpta (cf. ‘Gunäk. d. Sor.’ p. 42)) [*](21 in mg. μγ΄ 22 γενομένηϲ P: corr. Reinhold)

51
ἐπιδέϲμουϲ, ὑποκεφάλαιον, ὀϲφραντά, δίφρον μαιωτικὸν ἢ καθέδραν, κλίναϲ δύο οἰκόν τε ἐπιτήδειον. ἔλαιον μὲν εἰϲ τοὺϲ ἐγχυματιϲμοὺϲ καὶ τὰϲ ἐπιβροχάϲ· ὕδωρ δὲ θερμὸν χάριν τοῦ ἀποπλιθῆναι τοὺϲ τό- πουϲ· θερμάϲματα δὲ πρὸϲ τὴν παρηγορίαν τῶν ὠδίνων· ϲπόγγουϲ δὲ πρὸϲ τοὺϲ ἀποϲπογγιϲμούϲ· ἔρια δὲ πρὸϲ τὸ ϲκεπαϲθῆναι τούϲ τῆϲ γυναικὸϲ τόπουϲ· ἐπιδέϲμουϲ 〈δὲ〉 πρὸϲ τὸ ϲπαργανωθῆναι τὸ ἀπο- τεχθέν· ὑποκεφάλαιον δέ, ἵνα ἐπ’ αὐτῷ τεθῇ τὸ ἔμβρυον ὑπὸ τὴν κύουϲαν, ἕωϲ ἂν κομιϲθῇ καὶ τὸ χόριον· ὀϲφραντὰ δὲ (καθάπερ γλή- χωνα, γῆϲ βῶλον ἄλφιτόν τε καὶ μῆλον καὶ κυδώνιον κἂν ὁ καιρὸϲ ἐπιτρέπῃ κίτριον, πέπονα καὶ ϲίκυον 〈καὶ〉 πᾶν τὸ ἐμφερὲϲ τούτοιϲ) εἰϲ ἀνάκτηϲιν τῆϲ ἀποκυούϲηϲ.

3 [68]. δίφρον δὲ μαιωτικόν, ἵνα ἐπὶ τούτου ϲχηματιϲθῇ ἡ τίκτουϲα. δεῖ δὲ κατὰ τὴν μεϲότητα τοῦ δίφρου καὶ καθ᾿ ὃ μέροϲ ἐπικουφίζουϲιν, μηνοειδῶϲ ϲύμμετρον εὐρυχωρίαν ἐκκεκόφθαι πρὸϲ τὸ μήτε μείζονοϲ αὐτῆϲ ὑπαρχούϲηϲ [μήτε μικροτέραϲ] μέχρι τῶν ἰϲχίων καταφέρεϲθαι, μήτε τοὐναντίον ϲτενῆϲ [εἰϲ τὸ μὴ] πιέζεϲθαι τὸ γυναικεῖον αἰδοῖον, ὅπερ χαλεπώτερον, τὴν γὰρ πλατυτέραν ἔκτρηϲιν ἐνδέχεται προϲεκπλη- ροῦν ῥάκη παραβάλλουϲαν. τοῦ δὲ ὅλου δίφρου τὸ ϲύμπαν πλάτοϲ ἱκανὸν ἔϲτω πρὸϲ τὸ καὶ τὰϲ εὐϲαρκοτέραϲ χωρεῖν γυναῖκαϲ, ϲύμμετρον δὲ καὶ τὸ ὕψοϲ, ταῖϲ γὰρ μικρομεγέθεϲιν ὑποπόδιον ὑποτιθέμενον ἀναπληροῖ τὸ ἐλλεῖπον. τῶν δὲ ὑπὸ τῆϲ ἕδραϲ πλευρῶν τὰ μὲν ἐκ πλαγίων ὅλα ϲανίϲιν ἐϲκεπάϲθω, τὸ δὲ ἔμπροϲθεν καὶ τὸ ὄπιϲθεν ἀνεψχθω πρὸϲ τὴν λεχθηϲομένην ἐν ταῖϲ μαιώϲεϲιν χρείαν. ἐκ δὲ τῶν ἄνω πλευρῶν κατὰ μὲν τὰ πλάγια μέρη δύο πιοειδῆ τυγχανέτω τῷ διαπήγματι πρὸϲ τὸ κατὰ τὰϲ ἐντάϲειϲ ἐπ᾿ αὐτὰ τὰϲ χεῖραϲ ἐνϲτη- ρίζειν, ἐξόπιϲθεν δὲ ἀνάκλιτον, ὥϲτε καὶ τὴν ὀϲφύν καὶ τὰ ἰϲχία τὸ ἀντιβαῖνον ταῖϲ ὑπαναχωρήϲεϲιν ἔχειν· εἰ γὰρ καὶ γυναικὸϲ ἐξόπιϲθεν ἑϲτώϲηϲ ἀνακλιθεῖεν, τῷ ἀνωμάλῳ ϲχηματιϲμῷ παραποδίζουϲιν τὴν ἐπ᾿ εὐθεῖαν τοῦ ἐμβρύου φοράν. ἔνιο δὲ κατὰ τὰ κάτω μέρη τοῦ [*](12—15] Must. I 61 23 πρὸϲ τὴν λεχθηϲομένην . . . χρείαν] cf. infra p. 53, 12 sqq.) [*](1 καθέδρα P: corr. Dietz 6 δὲ add. Dictz 9 καὶ ante κυδώνιον del. Dietz κυδωνικὰν P: corr. Rose 10 κιτρίον P καὶ ϲίκυον πέπονα Dietz: πέπονα ϲίκυον Rose ϲικύον P de vocibus ϲίκυοϲ et πέπων cf. Athen. Dipnos. II 68 d (Diocl. fr. 120 Wellm) καὶ ante πἂν add. Dietz 14 ἐκκεκόχθαι πρόϲ τε μήθε P: corr. Dietz 15 μήτε μικροτέραϲ del. Er- merins 16 ϲτενὴν P: corr. Ermerins εἰϲ τὸ μὴ del Ermerins πιά- ζεϲθαι P 17 δέχεται P: corr. Dietz 18 παρεμβάλλουϲαν Ermerins 21 ἀπό P. corr. Ermerins 22 ὅλα scirpsi: θλᾶ (in fine versus) P: del. editi.) [*](ϲκεπέϲθιω P. corr. Ermerins 25 ἀνεῴχθη P: corr. Dietz 24 ἄνω Rose: ἄλλων P πλευρῶν sripsi: μερῶν P πιοειδῆ Rose (cuius indicem. vide s. υ. διάπηγμα): εἴδη P: διϲχιδῆ Reinhold: ὑοειδὴ Kind τυγχάνει P: corr. Ermerins 25 ἐνϲτάϲειϲ ἐπ᾿ αὐτὰϲ τὰϲ χρείαϲ ἐντερίζειν P: corr. Erme- rins 28 ἐϲτῶϲηϲ Dietz. (cf. p. 53, 14 sq.; 54. 5 sq.: ἐξώϲηϲ P: ἑλκούϲηϲ Rose) [*](ἀνακλιθὲν Ermerins: ἀνακλιϲθὲν ἐν P παρεμποδίζουϲι Ermerins 29 ἐπ’ εὐθεῖαν Rose: εὐπάθειαν P: ἐπ᾿ εὐθείαϲ Ermerins)

52
δίφρου ἔκθετον ἄξονα προϲβάλλουϲιν ἐξ ἑκατέρου μέρουϲ περιαγωγίδαϲ ἔχοντα καὶ τύλον, ἵνα ἐν ταῖϲ ἐμβρυουλκίαιϲ περιτιθέντεϲ βρόχουϲ ἢ ϲπάρτα κυκλοτερῶϲ τοῖϲ βραχίοϲιν ἢ ἄλλοιϲ μέρεϲιν τοῦ ἐμβρύου καὶ τὰϲ ἀρχὰϲ ἀποδήϲαντεϲ πρὸϲ τὸν τύλον 〈διὰ〉 τῆϲ περιαγωγῆϲ τὴν ὁλκὴν ποιήϲωνται, μὴ ϲυνιέντεϲ τὸ κοινόν, ὅτι τὴν ἐμβρυουλκίαν ἐπὶ κατακειμένηϲ δεῖ γίνεϲθαι τῆϲ δυϲτοκούϲηϲ. δεῖ δὴ τοιοῦτον εἶναι δίφρον οἶον εἰρήκαμεν, ἢ καθέδραν ἔμπροϲθεν ἢ καὶ ὄπιϲθεν ἐκτετμημένην. † ἐκ κοιλοῦ δὲ γενομένηϲ ἡ γεγονεῖϲα ἔτι ἐξόπιϲθεν προϲτίθεταί τι ὡϲ ϲυνήθωϲ τοῖϲ δέρμαϲιν κατερραμμένηϲ. κλίναϲ δὲ δύο, τὴν μὲν τρυφερῶϲ ἐϲτρωμένην πρὸϲ [τὸ] τὴν μετὰ τὸ τεκεῖν ἀνάπαυλαν, τὴν δὲ ϲκληρὰν πρὸϲ τὴν ἐν ταῖϲ ἀποτέξεϲιν κατάκλιϲιν, ὥϲτε μὴ κατὰ τετρυμένηϲ κλίνηϲ 〈πρὸϲ τὸ εἶκον ἐνδιδόναι τὴν ὀϲφύν〉 ∗ ∗ ∗ ∗ 〈κατακλιτέον δὲ αὐτὴν〉 ἐν ὑπτίῳ τῷ ϲχήματι, ϲυνηγμένων μὲν τῶν ποδῶν, διεϲτώτων δὲ τῶν μηρῶν, προυποκειμένου δὲ τοῖϲ ἰϲχίοιϲ τινόϲ, ὥϲτε κατωφερὲϲ γενέϲθαι τὸ γυναικεῖον αἰδοῖον.

4 [69]. ∗ ∗ τοὺϲ δὲ πόνουϲ τὸ μὲν πρῶτον τῇ διὰ θερμῶν τῶν χειρῶν προϲαφῇ πραύνειν, τὸ δὲ μετὰ ταῦτα βρέχειν ῥάκη ἐλαίῳ γλυκεῖ καὶ θερμῷ καὶ ἄνωθεν ἐπιρρίπτειν κατ᾿ ἐπιγαϲτρίου τε καὶ πτερυγωμάτων καὶ ϲυνεχέϲτερον τῷ θερμῷ καταβρέχειν ἐλαίῳ, τιθέναι δὲ καὶ κύϲτειϲ ἐλαίου πεπληρωμέναϲ θερμοῦ. διιϲταμένου δὲ τοῦ ϲτόματοϲ τῆϲ ὑϲτέραϲ ἡ μαῖα θερμῷ ἐλαίῳ προλιπάναϲα τὰϲ [*](1 sq.] ad ἔκθετον ἁξονα, περιαγωγίδαϲ, τύλον cf. Heliod. apud Orib. XLIX 4 (IV 338 sqq. B.— D.) 6 ἐπὶ κατακειμένηϲ] ef. infra p 140, 11 sq. 9 § 3, 5] Must. I 62 13 § 3, 6] Must. I 63 16 § 4,1] Must. I 64 21—p. 53, 3] Must. I 66a) [*](1 περιαγωγίδαϲ Reimhold: περιαγωγὰϲ P 2 περιτιθέντεϲ Ermerins: περιτιθέναι P 2 sq. ἢ ϲπάρτα scrps: ἡ παρ ὠὰ P: ῇ παρ᾿ ὦτα Rose (qui de foetus auriculis videtur cogitasse); ὧτα laqueorum (Orib. t. IV 268) procul habenda 3 κυκλοτεροὺϲ P: corr Rose 4 τὰϲ ἀρχὰϲ scripsi: τὰ ἄκρα P (αἰ τοῦ βρόχου ἀρχαὶ τῷ τύλῳ τοῦ ἄξονοϲ ἀποδίδονται sim. saepe ap Heliodor.)) [*](διὰ add. Reinhold 6 δὴ Schoene: δὲ P 7 〈τὸν〉 δίφρον Ermerins 8 ἐκτετμημένηϲ P: corr. Dietz ἐκ κοιλοῦ κτλ.] locum nondum sanatum hoc modo scripsit Rose. ἐγκοίλῳ δὲ γενομένῃ [ὴ γεγονεῖϲα] . . . κατερραμμένη ἐξόπιθεν P: corr. Dietz 10 τὸ del. Dietz 12 κατὰ τετρυμένηϲ Rose: κατατρυμένηϲ P: κατατετρυμένηϲ sivc κατατετριμμένηϲ Dietz πρὸϲ . . . ὀϲφύν exempli gretia supplevi ex simili loco p. 140, 12. Post haec exciderunt cum alia nonuulla (‘fre- quentius enim et iacentes pariunt’ hoc loco add. Must. I 62) tum ea (a Mustione omissa) quae de cupile idomeo [raceo[oemda erant; cf supra p. 541, 2 οἶκόν τε ἐπιτήδειον. ln capite spurio μβ΄ (Ὁποῖον τόπον ἐκλεκτέον τῇ κυοφορούϲῃ) habet P: Εἰ μὲν εἴη χειμέριον τὸ κατάϲτημα, ἐπί θερμῷ οἴκῳ καὶ ϲκοτεινῷ κατα- κλείομεν (κατακλίνομεν Dietz) αὐτήν ἐὰν δὲ θερινόν, ἐν εὐπνόῳ καὶ ἐπιτκδείῳ (l. εὐδιεινῷ) p. 83, 7—11 D. 13 κατακλιτέον δὲ αὐτὴν addidi 14 addit Sor. πρὸϲ τὸ ἐπιγάϲτριον ante τῶν ποδῶν infra p. 140, 13 προϲυποκειμένοι Rose; cf. infra p. 101, 9 προυποβληθέντοϲ, p. 102, 24 προυπορριφέντοϲ 21 κύϲτειϲ scripsi (cf. infra p. 99, 31 136, 23): κύϲτειν P: κύϲτιν Ermerins) [*](πεπληρωμένην Dietz δὲ, ίϲταμένου P. corr. Ermerins 22 ἡ μαῖα sϲripsi: ἢ καὶ P: antea lacunam staiut Ermerins: ἢ secl. Rose)

53
χεῖραϲ τὸν τῆϲ εὐωνύμου χειρὸϲ λιχανὸν δάκτυλον ἀπωνυχιϲμένον καθιείτω, πράωϲ τῇ προϲαγωγῇ προδιαϲτέλλουϲα τὸ ϲτόμιον, ὥϲτε τὸ πρόχειρον τοῦ χορίου μέροϲ ἐπιπροπίπτειν, τῇ δεξιᾷ δὲ χειρὶ τούϲ τόπουϲ ἐλαιοχυτείτω φυλαϲϲομένη τὸ ἐϲ τῆϲ ἑψήϲεωϲ κεκνιϲμένον ἔλαιον. τοῦ προχείρου δὲ τὸ μέγεθοϲ 〈ψοῦ〉 λαμβάνοντοϲ ὑπὸ τὸ ϲτόμιον τῆϲ ὑϲτέραϲ, εἰ μὲν ἀϲθενῆϲ εἴη ἡ κυοφοροῦϲα καὶ ἄτονοϲ, τὴν μαίωϲιν ἐπὶ κατακειμένηϲ αὐτῆϲ | ποιητέον, ὅτι ἀϲκυλτότεροϲ οὗτοϲ ὁ τρόποϲ καὶ ἀφοβώτεροϲ, εἰ δ᾿ εὔτονοϲ τυγχάνει, διαναϲτατέον αὐτὴν 〈καὶ〉 κατὰ τοῦ μαιωτικοῦ λεγομένου δίφρου κοθιϲτέον ∗ ∗ θερμῷ ἐλαίῳ καὶ καταχλιαϲτέον καὶ ἐγχυματιϲτέον πρὸϲ τὸ τῆϲ κυοφορούϲηϲ εὔψυκτον. ἐπιτιθέϲθω δὲ καὶ τοῖϲ ποϲὶν αὐτῆϲ ϲκέπηϲ ἕνεκεν ∗

5 [70a]. τρεῖϲ δὲ γυναῖκεϲ ὑπηρέτιδεϲ ἔϲτωϲαν προϲηνῶϲ δυνά- μενοι τὸ δειλὸν παραμυθεῖϲθαι τῆϲ κυοφορούιηϲ, κᾶν μὴ πεπειραμέναι τῶν τοκετῶν τυγχάνωϲιν, ὦν δύο μὲν ἑκατέρωθεν, μία δὲ ἐξόπιϲθεν διακρατοῦϲα πρὸϲ τὸ μὴ διὰ 〈τοὺϲ〉 πόνουϲ τὴν κύουϲαν παρεγκλίνειν. μὴ παρόντοϲ δὲ τοῦ μαιωτικοῦ δίφρου καὶ ἐπὶ μηροῖϲ γυναικὸϲ καθε- ζομένηϲ ὁ αὐτὸϲ δύναται γενέϲθαι ϲχηματιϲμόϲ· δεῖ δὲ τὴν γυναῖκα τυγχάνειν εὔτονον, ἵνα κοὶ τὸ βάροϲ ἐνέγκῃ τῆϲ ἐφεδραζομένηϲ γυναικὸϲ καὶ παρὰ τὰϲ ὠδῖναϲ κατέχειν αὐτὴν δύνηται. λοιπὸν δὲ ἡ μαῖα περιζωϲαμένη κοϲμίωϲ ἄνωθεν καὶ κάτωθεν καθεζέϲθω μὲν ἄντι- κρυϲ τῆϲ ἀποτικτούϲηϲ ταπεινοτέρα· δεῖ γὰρ ἐξ ὑπερκειμένων εἰϲ τὰ ὑποκείμενα τὴν ἐξολκὴν γίνεϲθαι τοῦ ἐμβρύου. τὸ δὲ εἰϲ τὸ γόνυ καθίζειν αὐτήν, ὡϲ ἐδοκίμαϲάν τινεϲ, μετὰ τοῦ δυϲεργοῦϲ καὶ ἄϲχη- μον ὡϲαύτωϲ δὲ καὶ τὸ ἑϲτῶϲαν ἐν βόθρῳ χάριν τοῦ μὴ ἐξ ὑπὲρ- κειμένου τὰϲ χεῖραϲ ἐπιβαλεῖν, ὡϲ ἠξίωϲεν Ἥρων, τοῦτο γὰρ οὐ [*](5 § 4, 3] Must. I 63 12 2—15] Must. I 65 14—15] Must. I 63) [*](19 § 5, 3 sq.] Must. I 64 25 Ἡρων] Heronem, chiruraum Alexandri- num celebrem, de arte obstetricia scripsiste aliunde nom comstat) [*](1 ἀπονυχιϲμένον P 2 κοθιέτω Ermerins περιαγωγῇ Ermerins (‘circumagendo’ Must.) διαϲτέλλουϲα Rose 3 μέρουϲ P: corr. Dietz) [*](ἐπιπροπίπτει P: corr. Ermerins 5 προχείρου Kind: πρόρου P: προρρή- γματοϲ Ermerins: ‘corion’ Must. ψοῦ suppl. Ermerins (trium fere litt. la- cina in P): cf. ‘ad magnitudinem ουἰ’ Must.; ψῶ ὀριθείῳ p. 79, 22 D. 5 εἶη] malo ἐϲτιν, ne hietur 7 ὅτι Rose: ὃν P (dcl. Dietz): ὡϲ Ermerins ἀϲκυλότεροϲ P: corr. Dietz 9 καὶ add. Ermerins λεγομένηϲ P: corr. Dietz lucunam significavit Rose θερμοῦ ἐλοίου P: corr. Rose 10 καταχλιαϲτέον καὶ Rose: κατακεχλιαϲμένου P 11 ἄψυκτον P: corr. Rose ὑποτιθέϲθω P: corr. Ermerins 11 post ἕνεκεν desunt hand pauca, quo (spectant Mustionis (I 64) haec: ‘deambulare etiam eas et lauari et cibos uccipere antiqui iubebant. nos vero nom pormittimus haec leri, frieri quia am- bulutio infantem propc forts positum premit et matricem quasseat, lauacrum vero et vires minuit et digestum copus mulieris infrigdat, cibus autem qui in frugdore datur corrumpitur et nom nutrit’ 12 ἐϲθωϲαν P (ut solet) 15 τούϲ add. Ermerins 18 ἴνα Rose: εἶναι P ἀφεδραζομένηϲ P: corr. Dietz 23 δυϲέργωϲ P: corr. Ermerins 23 sq. ἄϲχημον Ermerins: ἀϲχημόνωϲ P 25 Ἡρὰϲ proposuit Rose p. 411)

54
μόνον ἀπρεπέϲ, ἀλλὰ καὶ ἀδύνατον ἐπὶ τῶν διϲτέγων οἴκων. καθε- ζέϲθω τοίνυν ἡ μαῖα, διεϲτῶταϲ τούϲ μηρούϲ ἔχουϲα καὶ μικρὸν τὸν εὐώνυμον προκλίνουϲα πρὸϲ τὸ εὐεργὲϲ τῆϲ εὐωνύμου χειρόϲ, ἔμ- προϲθεν, ὡϲ εἴρηται, τῆϲ ἀποτικτούϲηϲ. τούϲ μὲν γὰρ πλαγίουϲ τοῦ δίφρου πόδαϲ ἀποπεφράχθαι παραινοῦμεν, τὰ δὲ ἐξόπιϲθεν εἰϲ ἀναγκαίαν κατέχεται χρείαν ὑπὸ τῆϲ ὑπηρετούϲηϲ [εἰϲ]· πτύγματοϲ γὰρ ὑποθέϲει τὸν δακτύλιον αὐτῆϲ ἀποκρατεῖν δεῖ διὰ τὰϲ ἐν τῇ ἐν- τάϲει γινομέναϲ προπτώϲειϲ καὶ ῥήξειϲ. εἶτα καλὸν καὶ τὴν ὄψιν τῆϲ κυοφορούϲηϲ φαίνεϲθαι τῇ μαίᾳ, ἤτιϲ παραμυθείϲθω τὸ δειλὸν αὐτῆϲ εὐαγγελιζομένη τὸ ἄφοβον καὶ τὴν εὐτοκίαν.

6 [70b]. εἶτα δὲ ἐγκόπτειν εἰϲ τὴν λαγόνα τὸ πνεῦμα παραινεῖν δεῖ δίχα κραυγῆϲ, μετὰ ϲτεναγμοῦ δὲ μᾶλλον καὶ κατοχῆϲ πνεύματοϲ, ἔνιαι γὰρ τῶν ἀπείρων τοῖϲ ἄνω μέρεϲιν ἐντειτόμεναι καὶ μὴ ἀπω- θούμενοι τὸ πνεῦμα πρὸϲ τὸ κάτω βρογχοκήλαϲ ἐποίηϲαν. ἔνθεν εἰϲ τὴν ἀκώλυτον δίοδον τοῦ πνεύματοϲ λύειν τε τὴν ζώνην προϲῆκεν αὐτῶν καὶ τὸ ϲτῆθοϲ πάϲηϲ ἐλευθεροῦν περιειλήϲεωϲ, οὐ κατὰ τὴν ἰδιωτικὴν πρόληψιν, καθ᾿ ἢν τὰ γυναίκια δεϲμὸν οὐδένα βούλεται τυγχάνειν, διὰ τοῦτο δὲ 〈καὶ〉 τὰϲ τρίχαϲ λύειν· διὰ δὲ τὴν προειρημένην αἰτίαν τάχα δὴ καὶ ἡ λύϲιϲ τῶν τριχῶν εὐτονίαν ἀποτελεῖ τῆϲ κεφα- λῆϲ. παραινετέον οὖν αὐταῖϲ ϲυνεντείνειν τὸ πνεῦμα καὶ μὴ ἀπο- φεύγειν τὰϲ ὠδῖναϲ, ἀλλ᾿ ὅτε πάρειϲιν αῦται, τότε μάλιϲτα προϲβιά- ζεϲθαι. φυλαϲϲέϲθω δὲ ἡ μαῖα τὸ εἰϲ τούϲ γυναικείουϲ κόλπουϲ τῆϲ τικτούϲηϲ τὸ πρόϲωπον ἐνατενίζειν, ὅπωϲ μὴ αἰδου|μένηϲ ϲυϲταλῇ τὸ ϲῶμα, δακτύλῳ δὲ κυκλοτερῶϲ διαϲτελλέτω τό τε ϲτόμιον τῆϲ ὑϲτέραϲ 〈καὶ〉 τὰ πτερυγώματα ∗ ∗ ∗ καὶ ἀνατρέχει τὸ ϲτόμιον αὐτῆϲ, ποτὲ δὲ καὶ προκύπτει. πειθηνίωϲ οὖν δεῖ καθιέναι τούϲ δακτύλουϲ ἐν τῷ καιρῷ τῆϲ διαϲτολῆϲ καὶ τὸ ἔμβρυον ἐπιϲπᾶϲθαι, προϲενδιδοῦϲαν μέν, [*](4 ὡϲ εἴρηται] p 53, 20 sq. 5 παραινοῦμεν] cf. p. 51, 21 sq. 5—8] Must. I 66 a 11—p. 55, 10 § 6, 1—5] Must. I 66 a 22—24] Must. I 66) [*](1 δυϲτέγων P: corr. Ermerins 3 προκλίνουϲα scripsi: προϲκεκλιμένουϲα P: προϲκεκλιμένον editi. ἐνεργἑϲ Rose 5 ἀπὸπεπράχθαι παραινουμένου P: corr Ermerins 6 εἰϲ del. Rose πτύϲματοϲ P: corr. Ermerins 7 γὰρ post τὸν transp. Ermerins ὑπόθεαν P: correxi: ‘cum linteolo anum eius centineat’ Must. δάκτυλον P: corr Ermerins δεῖ Ermerins: δὲ P) [*](9 malim τῇ κυοφορούϲῃ et τῆϲ μαίαϲ ἥτιϲ Ermerins: τίϲ P 11 τῶ πνεύμιατι P: corr. Ermerins 12 δεῖ Reiehold: τὸ P 13 τῶν ἀπείρων Rose: μᾶλλον ἀπείρων P: τῶν ἀπείρων μᾶλλον Ermerins 14 τὰ κάτω Rein- hold βρογχηκὴλαϲ P: corr. Diets 17 πρόϲληψιν κάθηνται γυναικία P corr. Ermerins 18 ταύτην Rose καὶ add. Ermerins διὰ δὲ] διὰ γὰρ Ermerins 18 sq. τὴν προειρημένην αἰτίαν] superstitionis rolgaris contemptor, ut solet, veram causam docet, seil. τὴν ἀκώλυτον δίοδον τοῦ πνεύματοϲ (υ. 15)) [*](19 δὴ Ermerins: δὲ P 20 ϲυνεντείνειν αὐταῖϲ P: transpos. Ermerins) [*](22 τόπουϲ Kind 23 τὸ πρόϲωπον τῆϲ τικτούϲηϲ P: transposui: τῆϲ τικ- τούϲηϲ seclus. Rose 24 κυκλοτερῶ P: corr. Dietz τε Ermerins: δὲ P 25 καὶ add. Ermerins Post πτερυγώματα lacuuarum ampliorum incipit series P, foliorum enim 228r—247r (quae pars est altera tertii quaterninis) spatium maximum album a librario relictum est, cuitus rei causam accuratius demonstram ‘Die Gynäk. d. Sor.’ p. 15 sqq.; primo loco vacui versus 30 ½).)

55
ὅτε εἰϲ αὐτὴν ἡ μήτρα ϲυνέλκεται, προϲηνῶϲ δὲ ἐπιϲπωμένην, 〈ὅ〉τε διαϲτέλλεται· τὸ γὰρ ἐν τῷ καιρῷ τῆϲ ϲυϲτολῆϲ τοῦτο ποιεῖν φλεγμο- νῆϲ ἢ αἱμορραγίαϲ ἢ καταϲπαϲμοῦ τῆϲ μήτραϲ ἀποτελεϲτικόν. χερϲὶ δὲ τὸν ὄγκον ἐκ πλαγίων ὑπηρέτιδεϲ ἑϲτῶϲαι πρὸϲ τούϲ κάτω τόπουϲ πράωϲ ἐρειδέτωϲαν. λοιπὸν δὲ ἡ μαῖα δι’ ἑαυτῆϲ ἀποδεχέϲθω τὸ ἔμβρυον, προυποβεβλημένου ῥάκουϲ κατὰ τῶν χειρῶν ἤ, ὡϲ αἱ ἐν Αἰγύπτῳ ποιοῦϲιν, λεπτῆϲ παπύρου ξεϲμάτων πρὸϲ τὸ μήτε ἀπο- λιϲθάνειν αὐτὸ μήτε θλίβεϲθαι, τρυφερῶϲ δὲ ἐφεδράϲθαι. ϲυναποκρι- θέντων μὲν οὖν καὶ τῶν δευτέρων τὰ ἑξῆϲ ποιητέον· εἰ δ’ ὑπομένοι τὸ χὸριον, κατακειμένηϲ μὲν τῆϲ τικτούϲηϲ πληϲίον θετέον τὸ βρέφοϲ ∗

7[76]. Μέροϲ τι τῆϲ τῶν ἀποκεκυηκυιῶν ἐπιμελείαϲ καὶ τὸ περὶ τοῦ προκειμένου διαλαβεῖν. κατὰ γὰρ τὴν ἐπιφορὰν τοῦ γάλακτοϲ διογκούμενοι ϲυντόνωϲ οἱ μαϲτοὶ βαροῦνται τὸ πρῶτον, ὅπερ λέγεται χόνδρωϲιϲ· εἶτα καὶ ἀλγοῦϲιν καὶ διατεινόμενοι πυροῦνται, καὶ τὸ τοιοῦτον καλεῖται ϲπάργηϲιϲ. δεῖ τοίνυν ὡϲ πρὸϲ φλεγμονὴν ποι- [*](11] Must. I 67, 68 12] cf Orib. lat. Synons. V 5 (t. VI 49 sq. B.—D.): Must. I 69—71 13—p. 56, 5] cf. Aet. XVI 36 p. 52, 3—12 Z. 14 § 7, 1] Must. I 72 15—18] cf. Orib. lat. Synons. V 6 (t. VI 50 B.—D.)) [*](18 § 7, 2sq.] Must I 73) [*](1 αὐτὴν P: ἑαυτὴν Ermerins 〈ὅ〉τε suppl. Dietz 3 καταϲπαϲμοζϲ P: corr. Dietz) cf. ‘Gynäk. d. Sor.’ p. 110 sq. 4 ὑπηρέτιδεϲ Rose: οὖν ἔρετύ- δαιϲ P: οῦν ὑπηρέτιδεϲ Ermerins 5 ἐρειδέτωϲαν Ermerins: αἰρεθίϲθωϲαν P: ἐρεθιζέτωϲαν Rose 7 λευκῆϲ P: corr. Ermerins 8 ἐφιδρᾶϲθαι P: corr. Kind 10 Post βρέφοϲ trium fere pugnarum (sersuum 103¾) spatium vacuum in P. Inserutur tum fol. 240r Πῶϲ δεῖ προϲφέρειν τὰϲ χείραϲ ἐπὶ τῆ κομιδὴ τοῦ ἐμβρύου (p. 83, 18—90 2 D.); post album versum 36 deinde fol. 240r—241r Περὶ φῦϲεωϲ καὶ θέϲεωϲ ἀνθρώπου καὶ ϲχήματοϲ ἐμβρύου (p 90, 3 0—93, 23 D.), ex Meletio desumpta; magna paginae parto vacum relicta deniquc fol. 241 ignotae origmis fragmeItum uesuum undecim Περὶ τοῦ ἐπὶ κεφαλὴν φερομένου βρέφουϲ καὶ ποϲῶϲ ἐνηλλαγμένου (p. 93, 24—94. 14 D.). Fol. 242r incip. cap. Περὶ ἐγκατεχομένων δευτἐρων (μς΄ ln mg.), Sorancum id quidem maximan partenm, sed pathologiae, non phy- siologiae adnumerandum. Quod infra posui p. 144 — 146 (cf. ᵗGsnäk. d. Sor. p. 42 sq., 100 sqq.). — Nostro loco desunt praeter capitulum brese De retentis secundinis quae sequebantur De curatuone pucrserarum, De purgatiome post partum (cf. Must. I 70), De ruptimibus in partu (cf. Must. I 71; Orib. lat. 2. VI 49 sq). Ϲapita μζ΄—ξς΄ coticis P (p. 99 — 148 D.) ordien Sorancum distrahunt, excipitur capite ξς΄ Περὶ ϲπαργήϲεωϲ μαϲτῶν 15 ϲπαργήϲεωϲ Soranum scripsisse certum est: ϲπαργανώϲεωϲ P Aet.: ‘spargtsis’ Orib lat.: ‘spargtsis’ Must.: ϲπάργωϲιϲ Ermerins (c. ‘Gsnäk d. Sor’ p. 111, 2) 14 in mg. ξς΄ 16 πρῶτον 7 et in mg ead. man. :— ὅπερ λέγεται χὸνδρωϲιϲ P, quod del. Ermerins. χονδρίαϲιϲ Aet. (dem χονδριᾶν, cf Dioec. M. m. II 105, 1))

56
ήϲαϲθαι τὴν ἐπίϲταϲιν, καὶ κατ’ ἀρχὰϲ μὲν χρῆϲθαι τοῖϲ ἠρέμα ϲτέλ- λουϲιν (ἐξ ὧν ϲππόγγοϲ ἐϲτὶν τρυφερὸϲ ὀξυκράτῳ νενοτιϲμένοϲ μετὰ προϲτυποῦϲ ἐπιδέϲεωϲ ἢ φοίνικεϲ λεῖοι μετὰ ἄρτου καὶ ὀξυκράτου λειοτριβηθέντεϲ)· εἰ δ’ ἀποϲβέϲαι τιϲ τὸ γάλα βούλοιτο, καὶ ϲτυπτηρίᾳ. ἢ ψυλλίῳ καὶ κοριάνδρῳ ἡ ἀνδράχνῃ. ϲυναυξήϲεωϲ αὖ γενομένηϲ καὶ διατάϲεωϲ ἢ θρομβώϲεωϲ, καταπλάϲμαϲιν τοῖϲ ἀνετκοῖϲ (οἷον ἄρτῳ δι’ ὑδρελαίου ἢ ὑδρομέλιτοϲ καλῶϲ μεμαλαγμένῳ ἢ λινοϲπέρμῳ καὶ. πυρῷ ἡ τήλει μεθ᾿ ὑδρομέλιτοϲ) καταπλαϲϲέϲθωϲαν· εἰ δὲ μὴ φέροιεν τὸ βάροϲ οἱ μαϲτοί, καταβροχῇ διὰ γλυκέοϲ ἐλαίου καὶ θερμοῦ προ- περικειμένων πυριφόρων [καὶ καταθλίβειν προπυριάϲαντα διὰ τῶν ϲπόγγιν ἀποθλιβομένων εἰϲ ὕδωρ θερμὸν ἢ εἰϲ ἀφέψημα τήλεωϲ ἢ μαλάχηϲ ἢ λινοϲπέρμου. διαπυήϲεωϲ 〈δὲ〉 γενομένηϲ ἐκλαμβάνειν τὸ ὑγρόν, ὡϲ ἐν τοῖϲ Χειρουργουμἐνοιϲ ὑπεδείξαμεν. παρακμα- ζούϲηϲ δὲ τῆϲ φλεγμονῆϲ κηρωτὴν ἐπιβάλλειν καθ᾿ ἑαυτήν.

8 [77]. εἰ δὲ μὴ μέλλοι δι᾿ ἑαυτῆϲ ἡ ἀποκυήϲαϲα τὸ βρέφοϲ ἀνατρέφειν, καὶ λίθου πυρίτου ἱκανῶϲ λελειωμένου μέροϲ τι | ϲυμπλέ- κειν, εἶτα κατ᾿ ὀλίγον πεπιεϲμένῃ χρῆϲθαι τῆ τῶν μαϲτῶν περιειλήϲει· ϲυμπιπτόντων γὰρ τῶν ἀγγείων κωλύεται τὸ ἐπιφερόμενον, καὶ οὕτωϲ τὸ γάλα ϲβέννυται· εἰ δὲ μή, μᾶλλον ἐμπλεονάζειν ταῖϲ πυρίαιϲ καὶ ταῖϲ προϲτυπέϲιν ἐπιδέϲεϲιν. παραιτεῖϲθαι δὲ τὴν ἐν τῇ πρώτῃ παραι- ϲθήϲει τῶν μαϲτῶν ἐκμύζηϲιν, ὡϲ τοῦ ἀποθηλαϲμοῦ διὰ τῆϲ ἐκκρίϲεωϲ τοῦ 〈γάλακτοϲ〉 παρακουφίζοντοϲ τὴν διάταϲιν· πᾶν γὰρ τοὐναντίον πρὸϲ τὴν τῆϲ ἐκμυζήϲεωϲ ϲυναίϲθηϲιν πλεῖον ἐπὶ τοὺϲ τόπουϲ ϲυν- τρέχει, καὶ πρὸϲ τὴν περίθλαϲιν ἀγανακτοῦϲιν αἱ θηλαί. φυλακτέον δὲ καὶ τὴν δι’ ἅλμηϲ καὶ ὀξάλμηϲ καὶ θαλάϲϲηϲ πυρίαν, ὑπὸ γὰρ τῆϲ δριμύτητοϲ ἡ φλεγμονὴ παροξύνεται. τινὲϲ δὲ κυπέρῳ καταχρίουϲιν μετ’ οἴνου καὶ κρόκου τοὺϲ μαϲτούϲ, ἔνιαι δὲ κυπρίνῳ καὶ κιϲϲήρει λελειοτριβημενῃ, τινὲϲ δὲ κυμίνῳ μεθ’ ὕδατοϲ ἢ ἐλαίου 〈ὴ〉 ϲτυ- πτηρίᾳ ὑγρᾷ μετ’ ὄξουϲ καὶ ῥοδίνου, ὡϲ μέλιτοϲ γενέϲθαι πάχοϲ· αἱ δὲ καταπλάττουϲιν κυμίνῳ μετὰ ϲταφίδοϲ τῶν γιγάρτων προεξηρη μένων ἡ ϲηϲάμῳ μετὰ μέλιτοϲ, αἱ δὲ τριβόλοιϲ χλωροῖϲ ἡψημένοιϲ ἐν [*](15 § 8, 1] Must. I 75 24 sqq.] Munt. I 75) [*](1 ἐπίϲταϲιν Rose: ἀπόϲτ. P 4 λοοτριβηθέντεϲ P 4 sq. ϲτυπτηρίαϲ εἰ ψύλλιαν καὶ κορίανδρον· ἢ ἀνδράχνην P: corr. Diets et Rose, vocbus ϲτυπτηρίᾳ et ἢ ἀν- δράχνῃ neglectis ‘et unsam lupinam tritam pani vel ceroto admisces’ add. Must.) [*](5 αὖ scripsi: ἂν P: δὲ Erimeris 6 καὶ ante καταπλ. add. Rose 8 πυρὶ P: corr Ermerins 10 πυριφόρων Rose (coll. Poll. X 104): πυρὶ, φέρων P καὶ del. Rose (am χρὴ ?) καταθλίβων P. corr Rone προ- πυριὰϲαντα (sive προnυριῶντα) ego: προπυριᾶν τὸ P: 〈καὶ〉 προπυριᾶν [τὸ Rose 11 ἀπέψημα P 12 ἀπὸϲπέρμου P: corr Ermerins δὲ add. Er- merins 13 παραγμαζοῦϲηϲ P: corr. Dietz 16 ἀνατρέπειν P: corr. Ermerins) [*](λίθoc P: corr. Dietz 17 πεπιεϲμένων Rose 19 ϲβένεται P ἐμπλεονά- ζειν] erat — ων P 20 προϲτυπέϲιν ἐπιδέϲεϲι Ermerins: πρὸϲτυnπεώϲειϲ ϲυν- επηδέϲϲϲιν P 32 Ermerins: δεῖ P παραίϲθηϲιν P: corr. Dietz 21 μαϲθῶν P) [*](22 τοῦ del. Ermerins: γάλακτοϲ add. Erinhold 23 ϲυνοίϲθηϲιν Diets: corr. αἴϲθηϲιν P πλείων P: corr. Ermerius 27 μαϲθοὐϲ P 28 ἐλαίω P: corr. Ermerins ἢ add. Ermerins 29 μεθ’ ὄξουϲ P 30 προηξηρημένων P)

57
ὄξει ἢ κιϲϲῷ ἢ ϲύκοιϲ ξηροῖϲ ἢ πιτύροιϲ ὁμοίωϲ ἡψημένοιϲ, θρομβώ- ϲεωϲ δὲ γενομένηϲ ϲελίνῳ ἢ ἡδυόϲμῳ ἡ κράμβῃ μετὰ ἄρτου. τούτων δὲ τὰ μὲν δριμέα παραιτητέον δι’ ὅλου, τῶν δὲ ἄλλων τὰ μὲν ὑπο- ϲτύφοντα κατ᾿ ἀρχὰϲ ποραλαμπτέον, τὰ δὲ παρηγορικῶϲ ἀνιέντα κατὰ τοὺϲ ἑξῆϲ χρόνουϲ. καὶ τοιαύτη μὲν ἡ τῆϲ λεχοῦϲ ἐπιμέλεια, τίϲ δὲ ἡ τοῦ βρέφουϲ, ἑξῆϲ ὑποδεικτέον.|

9 [78]. Ὁ περὶ παιδοτροφίαϲ λόγοϲ ἐϲτὶν μὲν πλατὺϲ καὶ πολυ- μερήϲ. ἐν αὐτῷ γὰρ ἐξετάζεται, τίνα τῶν γεννηθέντων πρὸϲ ἀνατρο- φῆν ἐϲτιν ἐπιτήδεια καὶ πῶϲ ὀμφαλοτομητέον καὶ ϲπαργανωτέον καὶ ἀποϲμηκτέον τὸ ἀνατρεφόμενον καὶ τίνα τρόπον λουτέον καὶ πῶϲ κατακλιτέον καὶ ποταπὴν ἐκλεκτέον τιτθὴν ποῖόν τε τὸ ἄριϲτον γάλα καὶ τί πρακτέον ἐκλιπόντοϲ αὐτοῦ καὶ πότε καὶ πῶϲ ἀπογαλακτιϲτέον τὰ βρέφη περί τε ὀδοντοφυήϲεωϲ καὶ τῶν κατὰ χρόνουϲ αὐτοῖϲ ἐπι- γινομένων ϲυμπτωμάτων. ἵνα δὲ μὴ δυϲπερίγραφοϲ ἡ πραγματεία γέ- νηται, διὰ ϲυντόμων ὑφ’ ἓν παραδώϲομεν.

10 [79]. Ἡ τοίνυν μαῖα τὸ βρέφοϲ ἀποδεξαμένη πρῶτον εἰϲ τὴν γῆν ἀποτιθέϲθω προεπιθεωρήϲαϲα, πότερον ἄρρεν τὸ ἀποκεκυημένον ἐϲτὶν ἢ θῆλυ, καί, καθὼϲ γυναιξὶν ἔθοϲ, ἀποϲημαινέτω· κατανοείτω δὲ καί, πότερον πρὸϲ ἀνατροφήν ἐϲτιν ἐπιτήδειον ἢ οὐδαμῶϲ. κριθή ϲεται δὲ τὸ πρὸϲ ἀνατροφὴν εὐφυὲϲ ἐκ τοῦ τὴν ἀποκυήϲαϲαν ὑγιεινῶϲ ἐν τοῖϲ τῆϲ κυοφορίαϲ βεβιωκέναι χρόνοιϲ· αἱ νοϲηλεῖαι γὰρ καὶ | μάλιϲτα τοῦ ϲώματοϲ, ϲυναδικοῦϲαι τὸ κατὰ γαϲτρὸϲ τὰ πρῶτα τῆϲ ζωῆϲ αὐτοῦ θεμέλια θραύουϲιν. δεύτερον δὲ ἐκ τοῦ κατὰ τὸν λοντα καιρὸν ἀποκεκυῆϲθαι, μάλιϲτα μὲν τὸν ἔνναιον μῆνα καί, εἰ τύχοι, βράδιον, ἤδη δὲ καὶ τὸν ἔβδομον. εἶτα λοιπὸν ἐκ τοῦ τεθὲν ἐπὶ γῆϲ εὐθέωϲ αὐτὸ κλαυθμυρίϲαι μετὰ τόνου τοῦ προϲήκοντοϲ· τὸ γὰρ ἕωϲ πλείονοϲ ἀκλαυϲτὶ διάγον ἢ καὶ παρέργωϲ κλαυθμυρίζον ἐνύποπτον ὡϲ διά τινα περίϲταϲιν τοῦτο πάϲχον. ἔκ τε τοῦ πᾶϲιν [*](18 § 10] cf. Aet. IV 2; Must. I 76 sq) [*](3 post τὰ μὲν repetit ὄξει ἢ κιϲϲῶ . . . ἡψημένοιϲ (e v. 1) P: del. Er- merins δποϲτίφονταϲ P: corr. Ermerins 4 παραληπτέον Dieta (set cf. Ϲroencrt, Mem. Here. p. 66, 3) 7 in mg. ξη΄ P (ordine no accurato) 10 ὁμφαλοτομητάιον P (ubi solent exire in —τοῖον adi. verb.) 11 τρόπω P: corr: Dietz 12 ποδαπὴν Ermerins 14 ὁδοντοποιήϲεωϲ P: corr Ermerins) [*](17 in mg. ξθ΄ titulus infla post ἀποϲημαινέτω v. 20 in P: huc revocavit Rose 18 πρῶτον scirpsi: πρότερον P. ut saepius 19 προϲεπιθεωρήϲαϲα P: corr. Ermerins πρότερον P: corr. Dietz 21 πότερον πρὸϲ scripsi: πρό- τερον ἢ εἰϲ P. πρότερον εἰ εἰϲ Ermerins 23 αἰ νοϲηλεῖαι Diets: ἐνοϲὴλιε P) [*](23 sq. καὶ μάλιϲτα post τοῦ ϲώματοϲ traiusposuit Ermerins 24 ϲυναδι- κοῦϲαι τὸ Rose: ϲυναδικουϲέτω P)

58
τοῖϲ μέρεϲι καὶ μορίοιϲ καὶ ταῖϲ αἰϲθήϲεϲιν ἄρτιον ὑπάρχειν καὶ τοὺϲ πόρουϲ ἔχειν ἀπαρεμποδίϲτουϲ, οἷον ὤτων, ῥινῶν, φάρυγγοϲ, οὐρήθραϲ, δακτυλίου, καὶ τὰϲ ἑκάϲτου 〈μορίου〉 φυϲικὰϲ κινήϲειϲ μὴ νωθρὰϲ [καὶ] μηδὲ ἐκλύτουϲ καὶ τὰϲ τῶν ἄρθρων κάμψειϲ τε καὶ ἐκτάϲειϲ μεγέθη τε καὶ ϲχήματα καὶ τὴν πάϲαν ἐπιβάλλουϲαν εὐαιϲθηϲίαν, ῆν γνωρί- ζομεν κἀκ τῆϲ ἐπιφανείαϲ ἐπερείδοντεϲ τούϲ δακτύλουϲ· κατὰ φύϲιν γάρ ἐϲτιν τὸ πρὸϲ ἕκαϲτον ἀλγεῖν τῶν νυϲϲόντων ἢ θλιβόντων. ἐϲ δὲ τῶν ἐναντίων τοῖϲ εἰρημένοιϲ τὸ πρὸϲ ἀνατροφὴν 〈ἀν〉επιτήδειον.

11 [80]. Μικρὸν δὲ τοῦ βρέφουϲ ἀπηρεμήϲαντοϲ μετὰ τὸν ἐκ τῆϲ ἀποκυήϲεωϲ βραϲμὸν βαϲτάζειν αὐτὸ καὶ τὴν ὀμφαλοτομίαν παραλαμ- βάνειν. δεῖ δὲ τέϲϲαραϲ δακτύλουϲ διαϲτήϲαϲαν ἀπὸ τῆϲ γαϲτρὸϲ ἀπο- κόπτειν τὴν ὀμφαλίδα διά τινοϲ ἐπάκμου χάριν τοῦ μηδεμίαν γενέϲθαι περίθλαϲιν. πάϲηϲ δὲ ὅληϲ τμητικώτατόϲ ἐϲτιν ὁ ϲίδηροϲ· αἱ πολλαὶ δὲ τῶν μαιουμένων ὑέλῳ ἢ καλάμῳ ἢ ὀϲτράκῳ ἢ τῷ λεπίῳ τοῦ ἄρτου δοκιμάζουϲιν τὴν ἀποκοπὴν ἢ λίνῳ βιαίωϲ ἀποϲφίγξαϲαι, τῷ δυϲοιώνι- ϲτον εἶναι τὴν ἐν τῷ πρώτῳ χρόνῳ ϲιδήρου τομήν. ὅπερ παντελῶϲ καταγέλαϲτόν ἐϲτιν· καὶ 〈γὰρ〉 τὸ κλαίειν αὐτὸ δυϲοιώνιϲτόν ἐϲτιν, ἀπὸ δὲ τούτου τὸ γεννηθὲν ἄρχεται τοῦ ζῆν. ὅπωϲ 〈δὲ〉 μήτε δια- πριζομένου τοῦ ϲώματοϲ μήτε περιθλωμένου ϲυμπάθεια γένηται καὶ διαγανάκτηϲιϲ, ἄμεινον ἀδειϲιδαιμονέϲτερον ϲμιλίῳ μᾶλλοντὸν ὀμφαλὸν κόπτειν. εἶτα τὸ ἐν αὐτῷ περιεχόμενον ἐκθλίβειν, ὅπερ οὐδὲν ἕτερόν ἐϲτιν εἰ μὴ πεπηγὸϲ αἷμα, κἄπειτα τὸ ἄκρον τῆϲ διακοπῆϲ ἀποϲφίγγειν ὡϲ ἐρίῳ ἐϲτραμμένῳ ἢ μίτῳ ἢ κροκύδι ἤ τινι παραπληϲίῳ· τὸ γὰρ λίνον ἐντέμνον τὴν τρυφερίαν τῶν ϲωμάτων δυϲυπομονήτουϲ ἀλγηδό ναϲ ἀποτελεῖ. τὸ δὲ ἀποβροχίζειν τὸ μέροϲ, ὡϲ ὑπεδείξαμεν, ἀναγκαῖον. ὥϲτε μὴ τῆϲ αἱμορρατίαϲ ἐπιγίνεϲθαι κίνδυνον, τῶν ἐντεῦθεν ἀγγείων τὸ ἀπὸ τῆϲ κυούϲηϲ αἶμα καὶ πνεῦμα διακονικῶϲ ἐπικεχορηγηκότων [*](10 § 11] c. Aet. IV 3; Must. I 78) [*](1 ἄρτιον Aet.: αἴτιον P 2 ἀπαραμποδίϲτουϲ P ῶτων Aet.: τῶν P) [*](3 μορίου add. Aet. καὶ del. Ermerins 4 ἀθρῶν P. corr. Dietz ἐκϲταϲειϲ P: corr Dietz 5 ἢ P: corr. Dictz 8 ἐπιτήδειον P: corr. Ermerins ἀνεπιτήδειον scil κριθήϲεται (p. 57, 21) 9 in mg. ο’ air. P) [*](11 ἀπολαμβάνειν P: corr. Ermerins 12 διαϲτήϲαϲαν scrpsi. διαϲτή- ϲανταϲ P: διαϲτήϲαντα Ermerins 14 δ’ εῦνηϲ P: corr. Dieta 15 ὑέλῳ scripsi: ἤλω P: ‘vitro Mustio (cf. Aet.) λεπτῶ P: corr. Rose (cortice panis’ Must.) 16 λινωζιαίω ἀποϲφίγξαϲ ἐϲ τὸ δυϲοιώνιϲτον P. corr. Dietz (τῷ Ermerins) 18 καὶ 〈γὰρ〉 Gompers: αἰ P: εἰ 〈μὴ〉 Rose αἰ τὸ δυϲαι- ὠνιϲτον P: corr. Dietz 19 δὲ suppl. Rose 19 sq. διαπριζόμενον τὸ ϲῶμα P: corr. Ermerins 20 περιθλωμένων P: corr. Ermerius: περιθλώμενον Rose) [*](ϲυμπαθέϲ Rose 21 διαγανακτήϲειϲ P: corr. Ermerins: διαγανακτἡϲιῃ Rose ἀδυϲιδαιμονήτερον P: corr. Rose 22 ἀποκόπτειν Ermerins εἶτα Ermerins: ‘deinde’ Must. (cf. Aet.): ἴνα P 24 ὧϲ del Ermerins τὴν παραπληϲίωϲ P: corr. Ermerins 25 ἐκτέμνον P. corr. Reinhold 26 ἀναγ- καίωϲ P: corr. Dietz 27 ἐνταῦθα Ermerins)

59
τῷ ϲώματι τοῦ βρέφουϲ. διὸ τινὲϲ μὲν μετὰ τὴν ἀποκοπὴν ἐπέκαυϲαν τὸν ὀμφαλὸν διὰ αὐλοῦ θερμανθέντοϲ ἢ διὰ τοῦ πλατέοϲ τῆϲ μήληϲ. ὅπερ ποιεῖν ἡμεῖϲ ἀποδοκιμᾷ ζομεν· τὰ γὰρ ἐπικαέντα περιωδυνίαϲ καὶ φλεγμονὰϲ ϲφοδρὰϲ ὑπομένει. μὴ ἐξῃρημένου δὲ τοῦ χορίου κατὰ δύο τόπουϲ ἀποβροχίζειν δεῖ τὸν οὐραχὸν καὶ τότε μεταξὺ διακόπτειν, ἵνα διὰ μὲν τοῦ ἑτέρου βρόχου τὴν τοῦ βρέφουϲ αἱμορραγίαν προ- φυλαξώμεθα, διὰ δὲ θατέρου τὴν τῆϲ ἀποκεκυηκυίαϲ· ἔτι γὰρ αὐτῇ προϲέχεται τὸ χόριον.

12 [81]. Μετὰ δὲ τὴν ὀμφαλοτομίαν οἱ πολλοὶ τῶν βαρβάρων, ὡϲ οἱ Γερμανοὶ καὶ Ϲκύθαι, τινὲϲ δὲ καὶ τῶν Ἐλλήνων εἰϲ ψυχρὸν ὕδωρ καθιᾶϲι τὸ βρέφοϲ ϲτερεοποιήϲεωϲ χάριν καὶ 〈τοῦ〉 τὸ μὴ φέρον τὴν ψύξιν, ἀλλὰ πελιούμενον ἢ ϲπώμενον ὡϲ οὐκ ἄξιον ἐκτροφῆϲ ὄν ἀπολέϲθαι. τινὲϲ δὲ οἰνάλμῃ, τινὲϲ δὲ καθαρῷ λούουϲιν οἴνῳ, τινὲϲ δὲ οὔρῳ παιδὸϲ ἀφθόρου, τινὲϲ δὲ μυρϲίνῃ λεπτῇ ϲυμπεπαϲμένον ἢ κηκῖδι. τούτων δὲ ἕκαϲτον ἡμεῖϲ ἀποδοκιμάζομεν. τὸ ψυχρὸν μὲν γὰρ διὰ τὴν πολλὴν καὶ ἀθρόαν πύκνωϲιν, ἢϲ ἀμέτοχον ἦν τὸ γεν- νηθέν, πάντα βλάπτει, τῆϲ δὲ ἐξ αὐτοῦ βλάβηϲ τὸ ἀποτέλεϲμα λαν- θάνει μὲν ἐπὶ τῶν δυϲπαθεϲτέρων, ἐλέγχεται δὲ ὑπὸ τῶν εὐπαθῶν ϲπαϲμοῖϲ καὶ ἀποπληξίαιϲ ἁλιϲκομένων. οὐ μὴν ἐπεὶ τὴν βλάβην οὐκ ἦνεγκεν, ζῆϲαι μὴ βλαβὲν οὐκ ἠδύνατο, καὶ τὰ δυϲπαθέϲτερα βελτίω τὴν ἀνατροφὴν ἔξει μηδὲ ὅλωϲ ἀδικούμενα. κἂν ῇ δὲ χρεία ψύξεωϲ, αὐτάρκηϲ ἡ ἐπὶ τοῦ ἀέροϲ ψύξιϲ, δι’ ἣν εὐθέωϲ κλαυθμυρίζει ξενοπα- θοῦντα τῇ ψύξει διὰ τὸ ἀκμὴν ἀπὸ θερμῆϲ καὶ ϲυνεχοῦϲ προεληλυθέναι τῆϲ μήτραϲ. ὁ δὲ | οἶνοϲ διὰ τὴν ἀποφορὰν πληκτικὸϲ καὶ καρώδηϲ οὐ μόνον 〈ἐπὶ〉 τῶν οὕτω τρυφερῶν παίδων ἀλλὰ καὶ τῶν ἥδη τε- λείων· ὡϲαύτωϲ δὲ καὶ τὸ οὖρον, ὅτι δυϲῶδεϲ. αἱ μυρϲίναι δὲ καὶ κηκῖδεϲ ϲτύφουϲιν μέν, οὐκ ἀποϲμήχουϲι δέ, χρεία δὲ τῶν μετὰ ϲτύ- ψεωϲ ἀποϲμηχόντων, ἵνα ὁ φυϲικὸϲ τοῦ γλίϲχρου 〈τοῦ〉 οἴματοϲ κατὰ τῶν ϲωμάτων ἐπίπαγοϲ ἀποτακῇ μετὰ τοῦ πήγνυϲθαι τὴν ἐπιφάνειαν καὶ δυϲάλωτον εἰϲ τὴν τῶν ἐξανθημάτων γένεϲιν ἀποτελεῖϲθαι.

[*](10 § 12] Must. I 79; cf. Aristot. Pol. VII 17 p. 1336a 15)[*](2 διὰ δουλοῦ P: corr. Ermerins θερμαθέντοϲ P. corr. Dietz 7 τὴν Dietz. τὸν P ἀπὸκεκυηκυίηϲ P. corr. Distz 9 Πῶϲ ἀποϲμηκτέον τὸ βρέφοϲ add. Rose: om P 10 5 πολλοὶ P: corr. Ermerins 12 καὶ 〈τοῦ〉 τὸ μὴ φέρον Gompers: καὶ τὸ μὴ φέρειν P 13 πελιώμενον P: corr. Er- merins ἐκτροφῆϲ ὄν Rose: ἐκτροφήϲεωϲ P 14 λούουϲι P 15 ϲυμπε- παϲμένον ἢ Ermerins: ϲυνπεπαϲμένη P 17 ὗν Hersoerden et Gompes: ἢ P)[*](18 πάντα] scil. τὰ βρέφη: πάντυϲ Rose βλάπτειν P: corr. Ermerins 19 ὕπὸ P: ἐυὶ Ermerins 21 βλαβέντα Ermerins 23 κλαυθμυρίζειν P: corr. Ermerins 24 ἀκμὴν Schoene μὴ P: μὴν Rose: del Ermerins ϲυνήθουϲ Schoene 25 ἀπιφορὰν P: corr. Dieta 26 ἐπὶ addidi 28 μετὰ ϲτύψεωϲ Ermerins: ἀποϲτύψεωϲ P 22 τοῦ add. Ermerins κατὰ Rose: καὶ ὁ P 31 ἐξαθημάτων P)
60

13 [82]. διόπερ τοῦ ἁλιϲμοῦ ὁ τρόποϲ οὖτοϲ ἂν δοκιμαϲθείη. [Περὶ ἁλιϲμοῦ.] ἢ λεπτὸν καὶ χνοῶδεϲ ἄλαϲ ἢ νίτρον ἢ ἀφρόνιτρον λαβόντα δεῖ ϲυμπάϲϲειν τὸ βρέφοϲ, φυλαϲϲόμενον τοὺϲ ὀφθαλμοὺϲ καὶ τὸ ϲτόμα· τὸ γὰρ παρεμπεϲὸν τοῖϲ μέρεϲι τούτοιϲ ἕλκωϲιν ἐργάζεται καὶ διαπύρωϲιν ἢ πνιγμονήν. μήτε δὲ πολλῷ τῷ ἅλατι ϲυμπάϲϲειν, διὰ γὰρ τὴν πλείονα δριμύτητα βρυώδηϲ ἀκμὴν καὶ ἀϲθενὴϲ ἄγαν ἡ ϲύγκριϲιϲ ὑπάρχουϲα διαβιβρώϲκεται, μήτε ὀλίγῳ διὰ τὸ μὴ ἱκανῶϲ ϲτερεοποιεῖϲθαι τὴν ἐπιφάνειαν. ἐνδέχεται δὲ τρυφεροῦ τοῦ βρέφουϲ ὄντοϲ τὸ ἅλαϲ μέλιτι δεῖν ἀνακόψαι ἢ ἐλαίῳ 〈ἢ〉 χυλῷ πτιϲάνηϲ ἢ τήλεωϲ ἢ μαλάχηϲ. μετὰ δὲ τὸ ἀποϲμῆξαι τὸ ϲῶμα δεῖ χλιαρῷ ἀπο- λούειν ὕδατι καὶ ἀποπλύνειν τὸ περικείμενον νίτραϲμα πᾶν. εἶτα ἐκ δευτέρου τὸ αὐτὸ ποιεῖν καὶ ϲυμπάϲϲειν μὲν τοὺϲ ἄλαϲ, θερμοτέρῳ δὲ τῷ ὕδατι μᾶλλον ἀπολούειν. καὶ δακτύλοιϲ ἀποθλίβειν τὸ ἐγκείμενον ταῖϲ ῥιϲὶν γλίϲχραϲμα, ἀποκαθαίρειν δὲ καὶ τὸ ϲτόμα καὶ τοὺϲ τῶν ὤτων πόρουϲ, ἐγχυματίζειν δὲ καὶ τοὺϲ ὀφθαλμοὺϲ ἐλαίῳ· ϲμῆξαι γὰρ ἀγαθὸν τούτῳ τὸ παχύτατον ἐν αὐτοῖϲ ὑγρόν, οὐ μὴ γενομένου κατὰ τὸ πλεῖϲτον ἀμβλυωπεῖν ϲυμβαίνει τὰ τρεφόμενα. διὰ δὲ τοῦ ϲμικροῦ δακτύλου προαπωνυχιϲμένου τὸν δακτύλιον διαϲτέλλειν καὶ διαιρεῖν τὸ περιπεφυκὸϲ αὐτῷ πολλάκιϲ ϲῶμα λεπτὸν καὶ ὑμενῶδεϲ εἰϲ ἀπαραπό- διϲτον τῶν περιϲϲωμάτων ἔκδοϲιν. παραχρῆμα γοῦν ἐκκρίνεται τὸ καλούμενον ϲυνήθωϲ μηκκώνειον. κατὰ δὲ τοῦ ὀμφαλοῦ πτυγμάτιον ἐπιρρῖψαι ἐλαιοβραχὲϲ ἢ καὶ ἔριον, τὸ δὲ κύμινον ὡϲ δριμὺ παραιτεῖ. ϲθαι δεῖ. τοῦ μέντοι καταλειφθέντοϲ ὀμφαλοῦ τὸ ἀποϲφιχθὲν ἔνιοι μὲν τῷ μηρῷ προϲέδηϲαν· ἄμεινον δὲ διπλώϲαντα καὶ τῷ ἐριδίῳ περι- τυλίξαντα πράωϲ ἐντιθέναι κατὰ τὴν μεϲότητα τοῦ ὀμφαλοῦ, τάχα γὰρ καὶ τῷ βάρει πιεζούμενον τὸ μέροϲ εἰϲ εὐμορφοτέραν κοίλωϲιν τυπω- θήϲεται.

14 [83]. Μετὰ δὲ τὸν ἁλιϲμὸν καὶ τὴν ἀπόλουϲιν ϲπαργανοῦν τὸ βρέφοϲ. Ἀντιγἐνηϲ μὲν οὖν τὴν Θεϲϲαλικὴν λεγομένην παρα- λαμβάνων ϲπαργάνωϲιν εἰϲ ξύλον μεϲόκοιλον καὶ παράμηκεϲ βάλλει [*](1 § 13] cf. Aet. IV 3; Must. I 79sq. 30 Ἀντιγένηϲ] Antigenes Ϲleo- phantinus Ϲael. Aurel. Cel. II 56) [*](1 οῦτοϲ ἂν δοκιμαϲθείη coni. Kalbeisch: οὕτωϲ ἂν ἀποτελεῖϲθαι P: οὐτωϲ παραλαμβανέϲθω Ermerins: οὖτοϲ ἐπενοήθη Rose 2 Περὶ ἁλιϲμοῦ seclus. Rose) [*](in mg. οα΄ P λεπτοὺϲ καὶ χνοώδειϲ Rose 5 ἄλατι scripsi (cf. p. 82, 1): ἁλι P 7 διὰβρώϲκεται P: corr. Dietz 2 τὸ ἄλαϲ scripsi: τούϲ ἅλαϲ P δεῖν ἀνακόψαι P: διανακόψαι Rose ἢ add. Dietz 11 νίτρωμα Hesch.: γλίϲχραϲμα Aet. 12 τῷ ἄλατι sine τοῖϲ ἁλϲὶ coni. Kind 14 γλοιῶδεϲ Aet. 16 τούτῳ Kalbfleiseh: τούτων P. τοῦτο Rose τῶν παχυτάτων ἔν αὐτοἶϲ ὑγρῶν P: corr. Ermeriuns οὐ μὴν P: corr. Dietz γινομένου P: corr. Ermerins 18 προαπωνυϲχιϲμένου P 19 αὐτῶν P. corr. Dietz 22 ἐπι- ρέψαι P: corr. Dietz 26 πιεζόμενον Ermerins εὐμορφωτέραν P 28 Πῶϲ ϲπαργανωτέον om. P: add. Ermerins 30 θαλϲαλίκην P παραλαμ- βάνειν P: corr. Dietz)

61
ψίεθον χόρτου πλήρη ἢ ἀχύρων, εἶτα ἐπιϲτρώννυϲι ῥάκοϲ καὶ τὸ βρέφοϲ κατακλίνων ἐπ᾿ αὐτοῦ κατειλημένον ἄχρι τῆϲ ὀϲφύοϲ ῥάκεϲι καὶ ταινίαιϲ εἶτα καὶ προϲκαταδεϲμεῖ κηρίσιϲ διεκβαλλομένοιϲ διὰ τῶν πλαγίων ἐκκοπῶν, ἃϲ τὸ ξύλον ἔχειν δεῖ. δυϲκαρτέρητοϲ δὲ καὶ ἀπη- νὴϲ ὁ τρόποϲ οὗτόϲ ἐϲτιν τῆϲ διαδέϲεωϲ. ὅθεν δεῖ διαπλάϲϲειν μὲν ὡϲ ἔχει ἕκαϲτον φυϲικοῦ ϲχήματοϲ 〈καί〉, εἴ τι παρὰ τὸν τῆϲ ἀπο- κυήϲεωϲ χρόνον διέϲτραπται, τοῦτο ῥυθμίζειν καὶ εἰϲ τὸ κατὰ φύϲιν μετάγειν ϲχῆμα· εἰ δέ τι παρα|θλιβὲν ἐξοίδηκεν, ψιμυθίῳ περιχρίειν λελειοτριβημένῳ μεθ᾿ ὕδατοϲ ἢ λιθαργύρῳ. κατατιθεμένην δὲ αὐτὸ πράωϲ ἐπὶ τῶν ἰδίων μηρῶν ϲυνεϲκεπαϲμένων ἐρίῳ ἢ ῥάκει χάριν τοῦ μὴ ψυγῆναι γεγυμνωμένον ἐν τῇ κατὰ μέροϲ ϲπαργανώϲει, λαμβάνειν τελαμῶναϲ ἐρεοῦϲ τρυφερούϲ, [τε] καθαρούϲ τε καὶ μὴ λίαν τετριμ- μένουϲ, τοὺϲ μὲν τριῶν δακτύλων τῷ πλάτει, τοὺϲ δὲ τεϲϲάρων. ἐρεοῦϲ μὲν διὰ τὸ τῆϲ ὕληϲ προϲηνὲϲ καὶ διὰ τὸ περιϲφίγγεϲθαι τοῖϲ ἱδρῶϲι τοὺϲ λινοῦϲ· τρυφεροὺϲ δὲ χάριν τοῦ μὴ μετὰ περιθλάϲεωϲ τὴν ϲκέπην τρυφεροῖϲ ἔτι ϲώμαϲιν καθεϲτῶϲι παρέχειν· καθαρούϲ δέ, ἵνα κοῦφοι καὶ μὴ βαρεῖϲ ὦϲι καὶ μὴ δυϲώδειϲ μηδὲ νιτρούμενοι τὴν ἐπιφάνειαν δάκνωϲι· μὴ λίαν δὲ τετριμμένουϲ· οἱ καινοὶ μὲν γὰρ βαρεῖϲ ὑπάρχουϲιν, οἱ δὲ τριβακοὶ λίαν ψυχροὶ καθεϲτᾶϲι, ποτὲ δὲ καὶ τραχεῖϲ καὶ παντελῶϲ εὐδιάϲπαϲτοι· μὴ ἔχονταϲ δὲ παρῴαϲ μηδὲ παρα- ϲτροφίδαϲ, ἵνα μὴ ἐντέμνωϲιν μηδὲ ἀνωμάλωϲ ἃ μὲν μᾶλλον θλίβωϲιν ἃ δὲ ἧττον· ϲυμμέτρουϲ δὲ κατὰ τὸ πλάτοϲ, οἱ ϲτενοὶ μὲν γὰρ τέ- μνουϲιν, οἱ πλατεῖϲ δὲ οὐ πιέζουϲιν ἀλλὰ ῥυτιδοῦνται· τριῶν δὲ καὶ τεϲϲάρων δακτύλων, ἵνα [μὲν] οἱ μὲν ἐπὶ τῶν κώλων ἁρμόϲωϲιν, οἱ δὲ ἐπὶ τοῦ θώρακοϲ.

15 [84]. λαβοῦϲα τοίνυν τὴν ἀρχὴν τοῦ τελαμῶνοϲ κατὰ τοῦ ἀκροχειρίου τιθέτω καὶ τὴν ἐπείληϲιν ἐγκύκλιον ἀγέτω κατὰ τῶν δακτύλων ἐκτεταμένων, εἶτα κατὰ τοῦ ἐπικαρπίου, πήχεώϲ τε καὶ βραχίονοϲ, πιέζουϲα μὲν τὰ κατὰ τοὺϲ καρποὺϲ ἡϲυχῆ, τὰ δὲ ἄλλα μέχρι μαϲχάληϲ ἀνιεῖϲα. τῷ δὲ αὐτῷ τρόπῳ καὶ τὴν ἑτέραν ϲπαργα- νώϲαϲα τῷ θώρακι λοιπὸν κυκλοτερῶϲ περιειλείτω τελαμῶνα τῶν πλατυτέρων, ὁμα|λῶϲ μὲν ἐπὶ τῶν ἀρρένων πιέζουϲα τὴν ἔνδεϲιν, [*](9 § 14, 3] Must. I 81 26 § 15] Must. I 81) [*](1 ψίαθον Rose ἀχὺρω P: corr. Dietz 3 πρὸϲ κατάδεϲμον P: corr. Rose δεὶ ἐκβαλλόμενον P. corr. Rose 4 πλειγίων P: corr. Dietz 6 fort. ἕκαϲτον ἔχει propter hiatum καὶ add. Ermerins εἰ τι Dietz: ἐϲτὶν P 8 ϲχῆμα. εἰ Dietz: ϲχήμαϲι P παραθλίβειν P: corr. Ermerins ἐξψδηκεν Ermerins ψιμυθίῳ Ermerins: ψιμμιθίω P λιθαργύρου P: corr. Dietz) [*](12 τρυφερούϲ posui ante [τε] καθαρούϲ (cf. 16): τε del. Ermerins 15 περι- πλάϲεωϲ P: corr. Dietz 16 τοῖϲ ante ϲώμαϲιν add. Ermerins καθαροὶ P: corr. Ermerins 20 ἔχοντεϲ P: corr. Ermerins 21 ἐντέμνουϲαν P: corr. Dietz ἀνωμάλουϲ P: corr. Reinhold 23 οὐ πλατεῖϲ P: corr. Ermerins 24 μὲν expunx. Schoine: μὴν Rose 27 ἀκροχείρου P: corr. Rose ἐϲ κυκλίον P: corr. Ermerins 31 sq. τελαμῶνα τῶν πλατυτέρων seripsi: τῶν πλατυτέρων (sic) τελαμώνων P: τὸν πλατύτερον τῶν τελαμώνων Rose 32 πιεζοῦν P: corr. Ermerins ἔνδεϲιν Rose: ἐνδεοῖ P: ἐπίδεϲιν Ermerins)

62
μᾶλλον δὲ τὰ κατὰ τοὺϲ μαϲτοὺϲ ϲφίγγουϲα τῶν θηλειῶν, ἀνιεῖϲα δὲ τὸ περὶ τὴν ὀϲφύν, εὐπρεπέϲτερον γάρ ἐϲτιν ἐπὶ γυναικῶν τοῦτο τὸ ϲχῆμα. μετὰ δὲ ταῦτα ϲπαργανοῦν κατ᾿ ἰδίαν ἑκάτερον τῶν ϲκελῶν, τὸ γὰρ ζυγώϲαϲαν αὐτὰ γυμνὰ ϲυνεπιδεϲμεῖν ὁμοῦ ποιητικόν ἐϲτιν ἑλκώϲεωϲ· αἱ γὰρ τρυφερῶν ἀκμὴν ἔτι τῶν ϲωμάτων παραθέϲειϲ τῇ πυρώϲει ταχέωϲ ἐπικαίουϲιν. τὰϲ δὲ περιειλήϲειϲ τῶν τελαμώνων ἕωϲ ἄκρων ποιείϲθω δακτύλων, ἀνιεῖϲα μὲν τὰ κατὰ τοὺϲ μηροὺϲ καὶ τὰϲ γαϲτροκνημίαϲ, ϲφίγγουϲα δὲ τὰ πρὸϲ τοῖϲ γόναϲι καὶ ταῖϲ ἰγνύαιϲ τά τε κατὰ τοὺϲ ταρϲούϲ τε καὶ τὰ ϲφυρά, ἵνα τὰ μὲν ἄκρα πλατύνηται τῶν ποδῶν, τὰ δὲ μέϲα ϲυνάγηται. μετὰ δὲ ταῦτα παραβάλλουϲα τοὺϲ μὲν βραχίοναϲ τοῖϲ πλευροῖϲ, τοὺϲ δὲ πόδαϲ ἀλλήλοιϲ, πλατεῖ τελα- μῶνι κυκλοτερῶϲ ὅλον τὸ βρέφοϲ ἀπὸ θώρακοϲ ἄχρι ποδῶν κατει- λείτω· παραβεβλημέναι γὰρ αἱ χεῖρεϲ ἐνδοθεν τῆϲ περιειλήϲεωϲ εἰϲ ἔκταϲιν ἐθίζονται. παχυντικαὶ γὰρ τῶν νεύρων αἱ μέχρι πλείονοϲ τῶν ἄρθρων εἰϲὶ ϲυζεύξειϲ (ὥϲτε καὶ ἀγκύλαϲ ἐπιφέρειν), τῷ μέντοι πρῶτον κατειλῆϲθαι τὰ χέρια κωλύεται 〈τὸ〉 διὰ τῆϲ ἀτάκτου παρα- φορᾶϲ διαϲτρέφεϲθαι, πολλάκιϲ δὲ καὶ διὰ τοῦ κατὰ τῶν ὀφθαλμῶν τοὺϲ δακτύλουϲ ἐπιφέρειν κακῶϲ διατίθεται τὰϲ ὄψειϲ. μεταξὺ μέντοι τῶν ἀϲτραγάλων καὶ τῶν γονάτων, ἔτι δὲ καὶ τῶν ἀγκώνων ἔριον παρεντιθέϲθω πρὸϲ τὸ μὴ ἑλκοῦϲθαι τὰϲ ἐξοχὰϲ τῇ βιαιοτέρᾳ θλίψει καὶ παραθέϲει τῶν μερῶν. τὸ δὲ κεφάλιον ϲκεπαζέϲθω κυκλοτερεῖ περιειλήϲει ῥάκουϲ ἢ ἐρίου τρυφεροῦ | τε καὶ καθαροῦ. ἐνδέχεται δὲ καὶ ὑπὸ τὸ μετάφρενον ἐπίμηκεϲ καὶ πλατὺ ῥάκοϲ ἢ ἔριον προυπο- βάλλειν· εἶτα μετὰ τὴν ἔμπροϲθεν εἰρημένην ϲπαργάνωϲιν (δίχα τοῦ ἔξωθεν ἑνὸϲ καὶ κοινοῦ κατὰ πάντων τελαμῶνοϲ) ἀναδιπλοῦν τὸ ὑπο- κείμενον ῥάκοϲ ἢ τὸ ἔριον πρῶτον μὲν κατὰ τὰ ἄνω μέρη ὑπὸ τὸν τράχηλον, εἶτα καθ᾿ ὅλου τοῦ νηπίου δίχα τῆϲ κεφαλῆϲ· ὕϲτερον δὲ πλατυτέρῳ τελαμῶνι καὶ ὡϲανεὶ πέντε δακτύλων τὸ πλάτοϲ ὅλον περιτυλίττειν τὸ βρέφοϲ, τὴν δὲ κεφαλὴν ὡϲ ὑπεδείξαμεν ϲκέπειν. ἐνδέχεται δὲ καὶ δύο μὲν ὑποϲτρωννύναι ῥάκη, ἵν᾿ ᾖ τὸ μὲν εὐμέγεθεϲ καὶ τὸ ὅλον περιλαβεῖν ϲῶμα δυνάμενον, τὸ δὲ χάριν τοῦ μόνην τὴν ὀϲφὺν περιελθεῖν αὔταρκεϲ εἰϲ ὑποδοχὴν τῶν ϲκυβάλων. οὐ δεῖ γάρ, ὡϲ ἐπαχθέϲτερον, ἐρίῳ μὲν καθαρῷ τὸν θώρακα μετὰ τοῦ ἐπι- γαϲτρίου περιλαβεῖν, τὰ δὲ λοιπὰ 〈μὴ〉 περιλαβεῖν, ὡϲ ἔμπροϲθεν εἰρήκαμεν.

[*](1 〈ἐπὶ〉 τῶν Ermerins 2 ἀπρεπέϲτερον P: corr. Ermerins 3 ταῦταϲ P: corr. Dietz: fort. ταῦτα 〈καὶ〉 ϲπαργανοῦϲα Rose 4 γυμνὰϲ P: corr. Dietz 5 αἱ γὰρ Ermerins: γὰρ καὶ P: 〈ὡϲ〉 γὰρ καὶ Rose ἔτι Ermerins: ἐπὶ P 〈ἡ〉 παράθεϲιϲ Rose 6 ἐπικαίουϲιν ego: ἐπεὶ καὶ εἰϲ P: ἐπικαίει Rose 14 ἔκϲταϲιν P: corr. Ermerins παχύτι καὶ P: corr. Ermerins 15 ϲυνζεύξϲις P ἀγγύλαϲ P 16 〈τὸ〉 πρῶτον κατειλῆϲθαι Ermerins: πρὸϲ τὸ καταλῆϲβαι (erat κατειλῆϲθαι) P: προϲκατειλεῖϲθαι Rose 〈τὸ〉 διὰ Rose 18 διατίθεϲθαι P: corr. Ermerins 21 κεφαλίαιον P: corr. Dietz 25 τελαμώνειν P: corr. Dietz 32 αὐταρκὶϲ P οὐ δεῖ Rose: οὐδὲ P 33 ἐπαχθέϲτερον scripsi: ἐπαχθέντοϲ P: ἐπαχθὲϲ τῷ Ermerins ἐπαχθηθέντοϲ Rose 34 μὴ add. Rose)
63

16 [85]. Εἶτα τὸ βρέφοϲ κατακλίνειν μήτε ἐπὶ ϲτερεοῦ τινοϲ κοὶ ἀντιτύπου, καθάπερ πράττουϲι Θρᾷκέϲ τε καὶ Μακεδόνεϲ ὁμαλαῖϲ ϲανίϲιν ἐπικαταδεϲμοῦντεϲ τὰ βρέφη χάριν τοῦ περιπλατέα τὰ περὶ τὸν τράχηλον καὶ τὸ ἰνίον αὐτῶν ἀποτελεϲθῆναι (ϲυμβαίνει γὰρ οὕτωϲ ἑλκοῦϲθαί τε καὶ περιθλᾶϲθαι τὰ ϲώματα διὰ τὴν ἀπήνειαν τῶν ὑπο- κειμένων καὶ ἀπρεπῆ τὴν κεφαλὴν ἀποτελεῖϲθαι, ϲὺν τῷ καὶ εἰ τοῦτο εὐπρεπέϲ ἐϲτιν τὸ ϲχῆμα διὰ τῆϲ περὶ τὰ λουτρὰ πλάϲεωϲ ἀκινδύνωϲ αὐτὸ καὶ ἀϲυμπαθῶϲ ἀποδοθήϲεϲθαι), 〈μήτε〉 κατὰ τρυφεροῦ τινοϲ λίαν, ὥϲτε πάλιν διὰ τὴν πολλὴν ϲύννευϲιν | διαϲτρέφεϲθαι τὴν ῥάχιν ἢ τὸν τράχηλον [κατακλιτέον]. ϲυμμέτρωϲ οὖν κατακλινέϲθω τὸ βρέφοϲ, οἶον κατὰ προϲκεφαλαίου πεπληρωμένου κναφάλλων, εἰ δὲ μή, χόρτου ἁπαλοῦ, ϲωληνοειδῶϲ κοιλαινομένηϲ τῆϲ ϲτρωμνῆϲ, ὥϲτε τὸ βρέφοϲ τιθέμενον 〈μὴ〉 περικυλιϲθῆναι. μετέωρον δὲ ποϲῶϲ ϲχηματιζέϲθω τὸ κεφάλιον, διόπερ οὐκ ἀτόπωϲ ἐν ταῖϲ ϲκάφαιϲ ἐϲτρωμέναιϲ ἐῶϲί τινεϲ κατακλίνεϲθαι. κοὶ τὰ ἐπιβλήματα πρὸϲ λόγον τῆϲ ὥραϲ θερμότερα ἔϲτω ἢ τριβακώτερα, τὰ δὲ ὑποκείμενα κατὰ μέροϲ ψυχέϲθω καὶ ἀλ- λαϲϲέϲθω πρὸϲ τὸ μήτε περιψῦξαι μήτε τῆϲ δυϲωδίαϲ πληρῶϲαι τὸ βρέφοϲ. ὅθεν τινὲϲ καὶ φύλλα ὑπέϲτρωϲαν δάφνηϲ ἢ μυρϲίνηϲ κατ᾿ ἐπιτήδευϲιν εὐωδίαϲ, οἱ δὲ καὶ αὐτὴν φυλαϲϲόμενοι τὴν εὐωδίαν ὡϲ πληκτικὴν ἀπεδοκίμαϲαν αὐτά. τὸν οἶκον δὲ δεῖ καθαρὸν εἶναι καὶ ϲυμμέτρωϲ θερμὸν καὶ μήτε ἄγαν ἔχοντα πληκτικὴν ἀποφορὰν μήτε περιαύγειαν, παρ᾿ ὃ καὶ οἰκεία τῆϲ ἀναψυχῆϲ ἀφθονία καὶ κωνωπίων ἡ περίθεϲίϲ ἐϲτιν.

[*](2 § 16] Must. I 82)[*](1 in mg. οβ΄ P 2 τοῦ βρέφουϲ P: corr. Dietz 5 αὐτῶ P: corr. Ermerins 9 αὐτὰϲ P: corr. Reinhold μήτε suppl. Rose 9 sqq. τρυ- φεροῦ τινὸϲ· (trium litt. lac.) ϲυμμέτρωϲ οῦν κατακλινέϲθω, λαμπ (unius litt. lac.) ὧϲ τε πάλιν . . . τράχηλον· κατακλιτέον τὸ βρέφοϲ P: ϲυμμέτρωϲ οὖν κατα- κλινέϲθω ante τὸ βρέφοϲ posui cum Roseo, qui κατὰ τρυφεροῦ τινὸϲ iterarit ante ϲυμμέτρωϲ, ex λαμπ restituit λίαν, sustulit κατακλιτέον 10 οὐν νυξὶν P: corr. Ermerins 12 χάρτου P: corr. Ermerins 14 τίθεϲθαι P: τιθέμενον 〈μὴ 〉 Rose 15 κεφάλαιον P: corr. Ermerins διόπερ P: δεῖ γὰρ Rose οὐκ ἀτόπωϲ Reinhold: οὐ κάτω πωϲ P ἐῶϲί τινεϲ sϲrpsi: ἰῶϲῦαι P: ἐᾶϲθαι Dietz: ἐᾶν δϲῖ Ermerins (qui verba διόπερ . . . κατακλίνεϲθαι tollere mavult) 17 ἔϲθω P 19 βέφοϲ P ὑπέϲτρωϲαν Kalbfleisch: ἢ ἔϲτρωϲαν P: ἢ post ἔϲτρωϲαν editt. 22 μὴδὲ . . . μὴδὲ P: corr. Ermerins 23 περἰάυγιαν P 23 sq. παρὸ . . . ἐϲτιν tollere matuls Ermerins 23 καὶ οἰκεία τῆϲ ἀναψυχῆϲ ἀφθονία sϲripsi simillima suadente Schoenio: καὶ οἱ τὰ τῆϲ ψυχῆϲ ἄφθονα P: γε εἰ τὰ τοῦ ψύχουϲ ἄφθ. Rose 24 ἡ περίθεϲις Schosne: ἐπεριθέϲηϲ P: αἰ περιθέϲειϲ Reinhold post ἐϲτίν sequuntur in P: τινὲϲ δὲ τῶν βαρβάρων ἀγγιολογοῦϲι τὰ βρέφη καὶ ϲυμπαττοῦϲιν τεφρή (sic) προαδικοῦντεςϲ τὰ πήξεωϲ καὶ δυϲπαθείαϲ δεόμενα. Πέρϲαι δὲ προαποξηροῦϲι τὰϲ κεφαλὰϲ αὐτῶν, εὐγενείαϲ ϲημεῖον τὸ περὶ τὰϲ τρίχαϲ αὐτῶν ὑπολαμβάνοντεϲ δύϲρητον: seclus. Rose, in extremo cup. VIII (XXVIIID (p. 60, 27) posuit Ermerins)
64

17 [86]. Μετὰ μέντοι τὴν 〈ἀπὸ〉 τῆϲ ϲπαργανώϲεωϲ κατάκλιϲιν ἐάν τὸ βρέφοϲ ἠρεμεῖν καὶ πάϲηϲ ἀπέχεϲθαι προϲφορᾶϲ | μέχρι δύο κατὰ τὸ πλεῖϲτον ἡμερῶν. καὶ γὰρ βράϲϲεται πανταχόθεν ἀκμὴν καὶ πολλῆϲ ἔτι καθ᾿ ὅλον τὸ ϲῶμα μητρῴαϲ τροφῆϲ ἐϲτιν πλῆρεϲ, ἥν ὀφείλει διοικῆϲαι πρῶτον, ἵνα κατὰ καιρὸν εὐχερῶϲ ἄλλην λάβῃ, χωρὶϲ εἰ μὴ πρότερον ἐπιδείξειεν ἡ ὄρεξιϲ, ὅπερ τίνι τρόπῳ ϲημειωτέον, ὑπὸ- δείξομεν ὕϲτερον. μετὰ δὲ τὸ διαϲτῆϲαι δοτέον ἐκλείχειν τροφήν, μὴ τὸ βούτυρον (βαρὺ γὰρ ὃν καὶ κακοϲτόμαχον ἀδικεῖ), ἀλλ᾿ οὐδὲ ἀβρό- τονον μετὰ βουτύρου (δριμύτερον γὰρ καὶ τοῦτο καὶ ταρακτικόν), ἀλλ᾿ οὐδὲ κάρδαμον οὐδὲ μακτὸν ἄλφιτον (τὸ κάρδαμον μὲν γάρ ἐϲτιν δριμύ, καὶ τὸ ἄλφιτον τραχῦνον φλεγμονὴν ἐργάζεται, πάντωϲ δ᾿ ἐπι- ξαίνει τὴν κατάποϲιν)· μέλι δὲ ϲυμμέτρωϲ ἑφθόν (τὸ μὲν γὰρ ὠμὸν ἐμπνευματοῖ καὶ δριμὺ τυγχάνει, μᾶλλον δὲ τὸ ὑπερεψημένον ϲτύφει. τὸ δὲ εὐμέτρωϲ ἄπεφθον ὑπανακαθαίρει τὸν ϲτόμαχον καὶ τὴν κοι- λίαν). δεῖ δὲ τῷ δακτύλῳ τὸ ϲτόμα τοῦ βρέφουϲ ἠρέμα διαχρίειν, εἶτα χλιαρὸν ὑδρόμελι παρενϲτάζειν· διὰ τούτου γὰρ τὸ μὲν ἀργὸν καὶ παχὺ τῆϲ ὕληϲ λεπτοποιεῖται, διατείνεται δὲ ἡ ὄρεξιϲ εἰϲ ὑπό- μνηϲιν, διανοίγεται δὲ ἡ κατάποϲιϲ, εὐοδίᾳ δὲ καὶ ἀνακαθάρϲει τῶν πόρων ἡ ἀνάδοϲιϲ ἑτοιμάζεται 〈καὶ〉 τρέφεται ἡ ϲύγκριϲιϲ.

18 [87]. τῇ δὲ ὑϲτεραίᾳ τῶν ἡμερῶν μετὰ τὴν ἐπιμέλειαν γά- λακτι λοιπὸν τρέφειν ἔκ τινοϲ τῶν τιτθεύειν καλῶϲ δυναμένων. τὸ γὰρ μητρῷον ἕωϲ ἡμερῶν 〈τριῶν〉 εἰκότωϲ ἐπὶ τὸ πλεῖϲτον φαῦλόν ἐϲτιν ὡϲ ἂν παχὺ καὶ τυρῶδεϲ ἄγαν καὶ διὰ | τοῦτο δύϲπεπτον καὶ ἀργὸν καὶ ἀκατέργαϲτον καὶ ἀπὸ ϲωμάτων κεκακοπαθηκότων καὶ ἐκτε- ταραγμένων φερόμενον καὶ τοϲαύτην μετακόϲμηϲιν εἰληφότων, ὅϲην ὁρῶμεν ϲυμβαίνουϲαν μετὰ τὴν ἀποκύηϲιν, ἰϲχνουμένου καὶ ἀτονοῦντοϲ καὶ ἀχροοῦντοϲ τοῦ ϲώματοϲ ὡϲ πολλὴν αἵματοϲ ἀπόκριϲιν ὑπομένον- τοϲ, τὰ πολλὰ δὲ καὶ πυρέττοντοϲ· ὧν χάριν πάντων τὸ μητρῷον [*](2 § 17, 1] Must. I 83 7 sq. ὑποδείξομεν ῦϲτερον] cf. p. 82, 20 sqq.) [*](8 § 17, 2] cf. Aet. IV 3; Must. I 84 16 § 17, 3] Aet. IV 3; . Must. I 85 21 § 18, 1] cf. Aet. IV 3; Must. I 85 sq.) [*](1 titulum add. Rose 2 ἀπὸ add. Ermerins 3 ἐῶν P: corr. Er- merins ἠρεμεῖ P: corr. Ermerins 6 εὐχερῶϲ Rose: εὐκαίρωϲ P: del. Ermerins P: ἐπιλείξειεν P: corr. Dietz ὑποδείξαμεν P: corr. Dietz 9 φούτυρον P: corr. Ermerins ὂν scripsi: ἐϲτὶ P ἀδικεῖ Rose: ἀδικεῖν P: del. Ermerins: ῶϲτε ἀδικεῖν Dietz 10 βούτυρον P: corr. Dietz καὶ τα- ρακτικὸν Dietz: καταρακτικὸν P 12 τραχὺν ὂν P: corr. Dietz 13 τῆ κατα- πόϲιν P: τῆ καταπόϲει Rose 14 τυγχάνον Rose ϲτύφει (post μᾶλλον δὲ) Rose (‘constringit’ Mustio): τυγχάνει P: del. Ermerins 15 ὑπανακαθαίρει Kind: ἢ ἀνακαθαίρει P: ἢ del. Dietz: ἤδη ἀνακ. hiatu intruso Rose 17 παρεν- ϲτάζειν Ermerins: (‘instillare’ Must.): παραϲτάζειν P τοῦτο P: corr. Er- merins 19 ἀνακάθαρϲιϲ P: corr. Ermerins 20 καὶ οὕτω add. Ermerins, καὶ Rose 23 〈τριῶν〉 εἰκότωϲ scrpsi: (cf. p. 65, 2sq.): εἴκοϲι P: τριῶν Er- merins coll. Aetio 27 ὁρῶμεν scripsi: ἐροῦμεν P (sed in libris posterioribus tractantur τὰ παρὰ φύϲιν) 28 ὡϲ Rose: καὶ P: del. Ermerins)

65
γάλα, μέχριϲ ἂν εὐϲταθήϲη τὸ ϲῶμα, ϲυντάϲϲειν ἄτοπόν ἐϲτιν. διὸ καὶ Δαμάϲτην ἐπιμεμπτέον κελεύοντα παραχρῆμα τῷ βρέφει τὴν μητέρα τὸν μαϲτὸν ὀρέγειν, ὡϲ διὰ τοῦτο καὶ τῆϲ φύϲεωϲ τὸ γάλα ποιῆϲαι πρότερον ἐνοικονομηϲάϲηϲ, ἵν᾿ εὐθέωϲ καὶ τὴν τροφὴν τὸ βρέφοϲ ἔχοι. μεμπτέον δὲ καὶ τούϲ ἀποδεξαμένουϲ αὐτὸν ἐπὶ τούτων, καθάπερ καὶ τὸν Bιβλᾶν ὠνομαϲμένον Ἀπολλώνιον, πιθανῷ γὰρ λόγῳ ϲοφί- ϲαϲθαι τὴν ἐνάργειαν θέλουϲιν. εἰ δὲ μὴ παρείη τιϲ εὐπόρωϲ τὸ γάλα παρέχειν δυναμένη, ταῖϲ πρώταιϲ τριϲὶν ἡμέραιϲ μόνῳ τῷ μέλιτι χρη- ϲτέον ἢ καὶ τὸ αἴγειον αὐτῷ γάλα ϲυμπλεκτέον, εἶτα τὸ μητρῷον ἐπιχορηγητέον τοῦ πρώτου προεκμυζηθέντοϲ διὰ μειρακίου τινόϲ (βαρὺ γάρ ἐϲτιν) ἢ πράωϲ διὰ χειρῶν ἀποθλιβέντοϲ, ἐπεὶ καὶ δυϲεκμύζητόν ἐϲτιν τὸ παχυμερὲϲ καὶ δυνάμενον ἐπὶ τῶν ἀρτιγενῶν διὰ τὴν τρυφε- ρίαν τῶν οὔλων ἐπιναϲθῆναι. παρεχούϲηϲ δὲ τῆϲ περιϲτάϲεωϲ τὰϲ τιτθεύειν δυναμέναϲ ἐκλέγειν δεῖ τὴν ἀρίϲτην καὶ οὐ πάντωϲ τὴν μή- τέρα, πλὴν εἰ μὴ καὶ περὶ ταύτην ὑπάρχει τὰ ὀφείλοντα ταῖϲ ἀρίϲταιϲ ϲυμβεβηκέναι τιτθαῖϲ. ἄμεινον γὰρ τῶν ἄλλων ἐπ᾿ ἴϲηϲ ἐχόντων τῷ μητρῴῳ γάλακτι τρέφεϲθαι τὸ νήπιον· τοῦτο γὰρ οἰκειότερον αὐτῷ, καὶ πρὸϲ τὰ γεννηθέντα ϲυμπαθέϲτεραι μᾶλλον αἱ μητέρεϲ γίνονται, καὶ φυϲικώτερον ὡϲ πρὸ τῆϲ ἀποτέξεωϲ οὕτωϲ καὶ μετὰ τὴν ἀπότεξιν ἀπὸ τῆϲ μητρὸϲ τρέφεϲθαι. κωλύοντοϲ δέ τινοϲ τὴν ἀρίϲτην ἐκλέγειν τιτθήν, ὥϲτε μηδὲ τὴν μητέρα προτηρᾶϲαι διὰ τὴϲ ἐκμυζήϲεωϲ καθ᾿ ἡμέραν δαπανωμένην. ὡϲ γὰρ 〈ἡ γῆ〉 μετὰ τὴν ϲπορὰν ἀποδοῦϲα τούϲ καρπούϲ ἀτονεῖ καὶ διὰ τοῦτο πρὸϲ τὸ ἐπὶ πλεῖον ἄκαρποϲ γίνε- ται, κατὰ τὸν αὐτὸν τρόπον καὶ γυνὴ τρέφουϲα τὸ ἀποτεχθέν, εἶτε καὶ προγηράϲκει μίαν προϲφερομένη τροφήν, ἢ τὸ ἀπουϲιαζόμενον εἰϲ τὴν τοῦ γεννηθέντοϲ ἀνατροφὴν ἀτροφώτερον ἀναγκάζει γίνεϲθαι τὸν ὄγκον. ἄμεινον οὖν ἡ μήτηρ ἀπαλλάξει πρόϲ τε τὴν ἑαυτῆϲ ἀνάκτη- ϲιν καὶ πρὸϲ τεκνοποιίαν ἄλλων ἀναπαυϲαμένη καὶ τοῦ ὑπάρχειν τὸν μαϲτὸν ἐν ἀποτάϲει. καθάπερ γὰρ καὶ τὰ λαχανευόμενα πρὸϲ [τὴν ] τῶν κηπευόντων ἐν ἄλλη μὲν γῇ ϲπείρεται χάριν τῆϲ ἀναφυήϲεωϲ, εἰϲ ἄλλην δὲ μεταφυτεύεται πρὸϲ τὴν εὐχερῆ τελείωϲιν, ἵνα μὴ μία [*](2 Δαμάϲτην] cf. Dietz, Dis Handschr. der antiken Ārzte II 16) [*](13 § 18, 4 sqq.] Must. I 88) [*](1 εὐϲταθήϲῃ] ἐὺϲ in ras. P ϲύνταϲιν P: corr. Ermerins 2 Δαμάϲτην (Dietz) Rose: δαμαϲτ (i. e. δαμαϲτεῖν) P: Δημοϲθενῆ (sic) Ermerins 4 ἐνοι- κονομηϲάϲηϲ ἵν᾿ Rose: ἐν οἰκονομήϲεϲιν P: οἰκονομηϲάϲηϲ ὡϲ Ermerins: οἰκ. ἵν᾿ Gomperz ἔχειν P: corr. Gomperz 6 τὸ βιβλίον ὠνόμαϲαν P: corr. Schoene 7 εὐπόρω ante παρείη P: corr. Dietz, transpos. Ermerins 9 ἀγ- γεον αὐτῶν P: corr. Ermerins 10 πρὸϲὲκμυζηθέντοϲ P: corr. Dietz 12 τρυφέρειαν P: corr. Ermerins 13 εἰπεναϲθῆναι P: corr. Dietz παρα- ϲτάϲεωϲ P: corr. Ermerins 14 τιτθύειν P δεῖ Dietz: δὲ P 19 ὡϲ φυϲικώτερον P: transpos. Gompers οὕτωϲ Ermerins: τοῦ P 21 μὴ [δὲ] Ermerins προϲγηρᾶϲαι P: corr. Ermerins 22 δαπανωμένηϲ P: corr. Dietz ἡ γῆ addidi: ἄρουρα suppl. Dietz 25 καὶ del. Rose προ- γηράϲκει Ermerins: πρὸϲ γήραϲ καὶ P προϲφερομένην P: corr. Ermerins) [*](28 ἀναπαυϲαμένην P: corr. Ermerins 29 τὴν del. Ermerins 3I0 ἀνα- φυϲήϲεωϲ P. corr. Dietz)
66
πρὸϲ ἀμφότερα κακοπαθήϲῃ, κατὰ δὴ τὸν αὐτὸν τρόπον καὶ τὸ βρέ- φοϲ ἐρρωμενέϲτερον ἂν γένοιτο γεννηθὲν μὲν ὑφ᾿ ἑτέραϲ, τρεφόμενον δὲ ὑπ᾿ ἄλληϲ, ἐὰν ἡ τεκνώϲαϲα διά τι πάθοϲ ἐμποδίζηται τὴν τροφὴν ἐπιχορηγεῖν.

19 [88]. Ἐκλεκτέον δὲ τὴν τιτθὴν οὔτε νεωτέραν ἐτῶν εἴκοϲιν οὔτε πρεϲβυτέραν ἐτῶν τεϲϲαράκοντα, προκεκυηκυῖαν δὶϲ ἢ τρίϲ, ἄνοϲον, εὐεκτοῦϲαν, εὐμεγέθη τῷ ϲώματι καὶ εὐχρουϲτέραν, μαϲτοὺϲ ἔχουϲαν ϲυμμέτρουϲ, χαύνουϲ μαλακούϲ | ἀρρυϲώτουϲ, καὶ θηλὰϲ μήτε μεγάλαϲ μήτε μικροτέραϲ καὶ μήτε πυκνοτέραϲ μήτε ἄγαν ϲηραγγώδειϲ καὶ ἀθροῦν ἀφιείϲαϲ τὸ γάλα, ϲώφρονα, ϲυμπαθῆ καὶ ἀόργιϲτον, Ἑλληνίδα, καθάριον. τούτων δὲ ἕκαϲτον παρακειμένουϲ ἔχει τοὺϲ ἐπι- λογιϲμούϲ. ἀκμάζουϲαν μὲν γάρ, ὅτι αἱ νεώτεραι 〈μὲν〉 ἄπειροι παιδο- τροφίαϲ ὑπάρχουϲιν καὶ ἀμελεϲτέραν ἔτι καὶ παιδικὴν ἔχουϲι τὴν γνώμην, πρεϲβύτεραι δὲ διὰ τὴν ἀτονίαν τοῦ ϲώματοϲ ὑδαρέϲτερον γεννῶϲι τὸ γάλα, ταῖϲ δὲ ἀκμαζούϲαιϲ ϲυνευτονεῖ πᾶν φυϲικὸν ἔργον. προκεκυηκυῖαν δὲ δὶϲ ἢ τρίϲ, ὅτι αἱ πρωτοτόκοι μὲν ἀκμὴν παιδο- τροφίαϲ ἀγύμναϲτοι καὶ παιδικὸν ἔτι καὶ ἀμέγεθεϲ καὶ πυκνότερον τὸ ϲύγκριμα τῶν μαϲτῶν ἔχουϲιν, αἱ δὲ πολλάκιϲ μὲν ἀποκυήϲαϲαι, πολ- λάκιϲ δὲ νηπιοτροφήϲαϲαι, ῥακώδειϲ οὖϲαι, λεπτὸν καὶ οὐκ ἀκμαῖον ἀποτελοῦϲι τὸ γάλα. 〈ἄνοϲον δὲ, ὅτι ὑγιὲϲ μὲν τὸ γάλα〉 καὶ τρόφι- μον ἐξ ὑγιεινοῦ ϲώματοϲ, νοϲῶδεϲ δὲ καὶ φαῦλον ἐκ νοϲεροῦ, καθάπερ καὶ τὸ διὰ τῆϲ γῆϲ φαύληϲ ῥέον ὕδωρ καὶ αὐτὸ γεννᾶται φαῦλον ταῖϲ ἐκ τῶν εὐρυχωριῶν διαφθειρόμενον ποιότηϲιν. εὐεκτοῦϲαν δέ, τοῦτ᾿ ἐϲτιν εὔϲαρκόν τε καὶ ῥωμαλέαν, καὶ τοῦ αὐτοῦ μὲν χάριν, ἤδη δὲ καὶ τοῦ μὴ ῥᾳδίωϲ εἰϲ τὰϲ ὑπηρεϲίαϲ καὶ τὰϲ νυκτερινὰϲ φροντίδαϲ ἐξαϲθενεῖν, διὰ τοῦτο δὲ καὶ τὸ γάλα μεταβάλλειν ἐπὶ τὸ χεῖρον. εὐμεγέθη δὲ τῷ ϲώματι· τροφιμώτερον γὰρ τῶν ἄλλων ἐπ᾿ ἔχόν- [*](6 § 19] cf. Orib. coll. Iibr. incert. 13 (t. III 120 sqq. B. -D.); Aet. IV 4) [*](§ 19, 1] Must. I 89) [*](1 δὴ kind: δὲ P: del. Ermerins 3 ἐμποδίζεται P: corr. Dietz 5 in mg. ογ΄ P 6 ἐτῶν P: τῶν editt. 8 εὐμεγέθη Aet.: εὐμεγέθει P εὐχρουϲτέρα P: corr. Dietz 9 ἀρυϲώτουϲ Aet. 11 ἀφ|ϲαϲ P: corr. Dietz ἀόργιϲτον Ermerins (cf. p. 68, 15): ἀνόργιϲτον P: ἀόργητον Orib. Aet. 13 μὲν post νεώτεραι supplevi 15 πρεϲβύτεραι sϲripsi: πρεϲβυτέραν P: 〈μὴ〉 πρεϲβυτέραν Ermerins διὰ 〈γὰρ〉 Ermerins ὑδαρέϲτερον scripsi: ὑδαρὲϲ τὲ P: δαρέϲ. τε 〈καὶ ὀλίγον〉 dubitanter Ermerins. ὑδαρὲϲ γὰρ Rose 16 ϲυνευτονεῖν P: cocr. Ermerins 17 πρωτότοκαι P: corr. Dietz 18 ἀγύμναϲται P: corr. Dietz) [*](19 ἔχουϲαι P: corr. Dietz 20 ῥακώδειϲ οὖϲαι scripsi (ῥακῶδεϲ τοκ medica a Galeno XI 132 sq. explieatur λεπτὸν ἱκανῶϲ; cf. infra p. 67, 16): ῥακωοῖϲαι P: ῥακόεϲϲαι Ermerins 21 ἄνοϲον . . . τάλα Ermerixsium secutus suppl. Rose 23 φαὺληϲ Ermerins: φαῦλον P 24 sq. τοῦτ᾿ ἐϲτιν . . . ῥωμαλέαν seclus. Ermerins 25 καὶ ante τοῦ αὺτοῦ del. Rose 26 τοῦ μὴ ῥᾳδίωϲ ϲἰϲ Rose: μὴ εἰϲ τὸ ραδίωϲ P: εἰϲ τὸ μὴ ῥᾳδίωϲ 〈πρὸϲ〉 Ermerins 27 μετα- βαλλεῖν P)

67
των τὸ ἀπὸ μεγάλων ϲωμάτων γάλα. εὐχρουϲτέραν δέ· μείζονα γὰρ ἐπὶ τῶν τοιούτων ἀγγεῖα | ἐπὶ τοὺϲ μαϲτούϲ ἀναφέρει τὴν ὕλην, ὥϲτε πλεῖον τὸ γάλα γίνεϲθαι. μαϲτοὺϲ δὲ ἔχουϲαν ϲυμμέτρουϲ· οἱ μικροὶ μὲν γὰρ ὀλίγον ἔχουϲι τὸ γάλα, οἱ ὑπέρογκοι δὲ καὶ περιττό- τερον τοῦ δέοντοϲ, ὥϲτε μετὰ τὴν τιτθείαν εἰ μὲν ὑπομένοι τὸ πλεῖον, μηκέτι νεαρὸν αὐτὸ πρὸϲ τοῦ βρέφουϲ ἑλκυϲθήϲεϲθαι, τρόπῳ δέ τινι προδιεφθαρμένον, εἰ δὲ πᾶν ἀποθηλάζοιτο δι᾿ ἄλλων παιδίων ἢ καὶ ἑτέρων ζῴων, καταλυθήϲεϲθαι 〈τὴν〉 γαλουχοῦϲαν. εἶθ᾿ οἱ μείζονεϲ καὶ βαροῦϲιν ἐπιπίπτοντεϲ τοῖϲ τρεφομένοιϲ· ἄλλωϲ τέ τινεϲ ὑπο- λαμβάνουϲιν 〈αὐτοὺϲ〉 ὀλιγώτερον πολλάκιϲ ἔχειν τὸ γάλα, πρὸϲ τὴν αὔξηϲιν τῆϲ ϲαρκὸϲ αὐτῶν δαπανωμένηϲ τῆϲ εἰϲ αὐτούϲ φερομένηϲ τροφῆϲ καὶ οὐκ εἰϲ τὸ πλῆθοϲ τοῦ γάλακτοϲ. χαύνουϲ δὲ καὶ μαλα- κοὺϲ καὶ ἀρρυϲώτουϲ καὶ μήτε φανεροῖϲ καταπεπλεγμένουϲ τοῖϲ ἀγγείοιϲ μήτε θρομβώδειϲ ϲυϲτάϲειϲ ἐναιωρουμέναϲ ἔχονταϲ· οἱ πυκνοὶ μὲν γὰρ καὶ ϲκληροὶ καὶ καταπεπλεγμένοι τοῖϲ ἀγγείοιϲ ὀλίγον τὸ γάλα ποιοῦ- ϲιν, οἱ ῥυϲοὶ δὲ καὶ ῥακώδειϲ ὥϲπερ ἐν τοῖϲ γραιώδεϲι καὶ ἀραιοῖϲ ϲυγκρίμαϲιν ὑδαρέϲ, οἱ δὲ θρομβώδειϲ ϲυϲτάϲειϲ ἔχοντεϲ παχὺ καὶ ὑπανώμαλον. τὰϲ δὲ θηλὰϲ μήτε μεγάλαϲ μήτε μικράϲ αἱ μεγάλαι μὲν 〈γὰρ〉 θλίβουϲιν τὰ οὖλα καὶ τῇ καταπόϲει κωλύουϲι ϲυνεργεῖν τὴν γλῶϲϲαν, αἱ μικραὶ δὲ δυϲεπίληπτοι τυγχάνουϲιν καὶ κατ᾿ ὀλίγον 〈πέμπουϲιν〉 ἐκροφοῦϲιν τὸ γάλα, διὸ κακοπαθοῦντα τὰ βρέφη πρὸϲ τὰϲ ἐκμυζήϲειϲ ταῖϲ λεγομέναιϲ ἄφθαιϲ εἴωθεν περιπίπτειν. μήτε πυκνο- τέραϲ μήτε ϲηραγγώδειϲ ἄγαν καὶ ἀθρόον | τὸ γάλα προϊεμέναϲ· ϲτενό- ποροι μὲν γὰρ οὐ ῥᾳδίωϲ ἄνευ τοῦ θλίβεϲθαι τὸ γάλα προῑᾶϲιν, ὥϲτε κακοπαθεῖν ἐν ταῖϲ ἐκμυζήϲεϲιν τὰ βρέφη μὴ ἐπιχορηγουμένου τοϲού- του γάλακτοϲ, ὅϲον ἐϲπούδακεν ἐπιϲπάϲαϲθαι, 〈αἱ〉 δὲ ἄγαν ϲηραγγώ- δειϲ κίνδυνον ἐπάγουϲι πνιγμοῦ, πρὸϲ γὰρ τὴν ἐκμύζηϲιν ἀθροῦν ἐπι- φέρεται τῷ ϲτόματι τὸ γάλα. ϲώφρονα δέ, πρὸϲ τὸ ϲυνουϲίαϲ ἀπέχε- ϲθαι καὶ μέθηϲ καὶ λαγνείαϲ καὶ τῆϲ ἄλληϲ ἡδονῆϲ καὶ ἀκραϲίαϲ. αἱ ϲυνουϲίαι μὲν γὰρ μετὰ τοῦ τὴν πρὸϲ 〈τὸ〉 τρεφόμενον φιλοϲτοργίαν ἀποψύχειν περιϲπαϲμῷ τῆϲ ἐκ τῶν ἀφροδιϲίων ἡδονῆϲ ἔτι καὶ φθεί- [*](28 § 19, 11] Must. I 90) [*](1 εὐροωτέραν P: corr. Dietz μείζονα P: μείζων editt. 2 ἀγγεῖα scripsi: αἰτία P ἀναφέρει scripsi: ἀναφέρειν P 3 ἔχουϲα P: corr. Dietz) [*](5 τὸ P: τι Rose 6 τόπω P: corr. Dietz 3 τὴν add. Rose γαλου- θοῦϲαν P 9—12 ἄλλωϲ . . . γάλακτοϲ seclus. Ermerins 10 αὐτοὺϲ] laeu- nam quiaque litter. explev. Rose ἔχου P: corr. Dietz 13 sq. καὶ μήτε . . . ἔχονταϲ seclus. Ermerins 13 καταπεπλεγμένοιϲ P: corr. Dietz 14 ἔχοντεϲ (erat —αϲ) P 15 αἰτίοιϲ P: corr. Rose καὶ . . . ἀγγείοιϲ seclus. Er- merins 16 γρεώδεϲι (i. e. γραιώδεϲι) P: γραώδεϲι editt. ἀριοῖϲ P: corr. Dietz 17 sq. οἱ δὲ . . . ὑπανώμαλον seclus. Ermerins 19 γὰρ add. Er- merins θλίβουϲι Orib. Aet.: θρομβοῦϲιν P: θραύουϲι Reinhold οὖλη P: corr. Dietz 20 δυϲεπίληπτοι scripsi: δυϲμήληπτοι P: δύϲληπτοι Orib. Aet.) [*](21 πέμπουϲιν addidi coll. Orib. ἐκφοροῦϲιν Kalbfleisch: ἐκροφοῦϲιν P: ἐκδιδοῦϲι Ermerins: ἐκρίπτουϲι Rose 23 ἀθροῦγ Rose γενοποροῖ P: corr. Ermerins 25 sq. τοϲούτου editt.: τόϲου τοῦ P 26 αἱ add. Ermerins 30 τὸ add. Dietz 31 φθειρούϲη P. corr. Dietz)
68
ρουϲι τὸ γάλα καὶ μειοῦϲιν ἢ τελείωϲ ἀφανίζουϲιν, τὰϲ διὰ τῆϲ μήτραϲ ἐρεθίζουϲαι καθάρϲειϲ ἢ ϲυλλήψειϲ ἀποτελοῦϲαι. διὰ δὲ τὰϲ μέθαϲ. πρῶτον μὲν ἡ γαλουχοῦϲα βλάπτεται καὶ τῇ ψυχῇ καὶ τῷ ϲώματι, διὰ τοῦτο δὲ καὶ τὸ γάλα διαφθείρει· δεύτερον δὲ ὕπνῳ δυϲδιεγέρτῳ κατε- χομένη καταλείπει τὸ βρέφοϲ ἀνεπιμέλητον ἢ καὶ κινδυνωδῶϲ ἐπ᾿ αὐτῷ καταπίπτει· τρίτον ἡ τοῦ πλείονοϲ οἴνου ποιότηϲ ϲυναναδίδοται τῷ γάλακτι, καὶ διὰ τοῦτο νωθρὰ καὶ καρώδη, ποτὲ δὲ καὶ ἔντρομα καὶ ἀπόπληκτα καὶ ϲπαϲμώδη τὰ τρεφόμενα γίνονται βρέφη, καθάπερ ϲυὸϲ τρύγα προϲενεγκαμένηϲ καροῦται καὶ ϲκοτοῦται τὰ γαλουχούμενα. ϲυμπαθῆ δὲ καὶ φιλόϲτοργον, ἵνα καὶ τὰ τῆϲ ὑπηρεϲίαϲ ἀόκνωϲ παρέχῃ καὶ ἀγογγύϲτωϲ. ἔνιαι γὰρ οὕτωϲ ἔχουϲιν ἀπαθῶϲ πρὸϲ τὸ γαλουχού- μενον, ὥϲτε μηδὲ ἐπὶ πολὺ κλαυθμυρίζοντοϲ αὐτοῦ ποιήϲαϲθαι πρό- νοιαν, ἀλλὰ μηδὲ ϲχηματίϲαι τὸ κείμενον, ἐᾶϲαι δ᾿ ἐφ᾿ ἑνὸϲ ϲχήματοϲ, ὥϲτε πολλάκιϲ διὰ τὴν θλίψιν προκακοπαθοῦν ναρκᾶν τε καὶ φαύλωϲ διατίθεϲθαι τὸ νευρῶδεϲ. | ἀόργιϲτον δέ, ὅτι φύϲει ϲυνεξομοιοῦται τὰ τρεφόμενα ταῖϲ τρεφούϲαιϲ καὶ διὰ τοῦτο βαρύθυμα μὲν ἐξ ὀργίλων, ἐπιεικῆ δὲ ἐκ μετρίων γίνεται· καὶ ἄλλωϲ μανιώδειϲ εἰϲὶν αἱ θυμού- μεναι καὶ φόβῳ κλαυθμυρίζον ποτὲ τὸ βρέφοϲ ἐπιϲχεῖν μὴ δυνάμεναι ῥιπτοῦϲιν ἐκ τῶν χειρῶν ἢ καταϲτρέφουϲιν ἐπικινδύνωϲ. διόπερ οὐδὲ. δειειδαίμονα δεῖ καὶ θεοφόρητον εἶναι τὴν γαλοῦχον, ἵνα μὴ παρα- λογιϲθεῖϲά ποτε καὶ μανιωδῶϲ ϲαλευθεῖϲα κινδύνῳ τὸ βρέφοϲ περι- βάλῃ. καθάριον δὲ δεῖ εἶναι τὴν τιτθήν, ἵνα μὴ διὰ τὴν τῶν ϲπαργά- νων ὀϲμὴν ὁ ϲτόμαχοϲ ἐκλύηται τῶν νηπίων ἀγρυπνῇ τε διὰ τοὺ ὀδαξηϲμοὺϲ ἤ τιν᾿ ὕϲτερον ἕλκωϲιν ὑπομένῃ Ἑλληνίδα δέ. χάριν τοῦ τῇ καλλίϲτη διαλέκτῳ ἐθιϲθῆναι τὸ τρεφόμενον ὑπ᾿ αὐτῆϲ.

20 [89]. ἐχέτω δὲ κατὰ τὸ πλεῖϲτον δυοῖν ἢ τριῶν μηνῶν γάλα. τὸ μὲν γὰρ πρόϲφατον ἄγαν, ὡϲ ἐλέγομεν, παχυμερέϲτερον καὶ δυϲ- διοίκητον, τὸ δὲ παλαιὸν ἄτροφον καὶ λεπτόν. ἔνιοι δέ φαϲιν, ὅτι δεῖ τὴν ἄρρεν μέλλουϲαν τρέφειν ἄρρεν τετοκέναι, τὴν δὲ θῆλυ πάλιν θῆλυ. οἶϲ οὐ προϲεκτέον· οὐ γὰρ θεωροῦϲιν, ὅτι δι᾿ ἑνὸϲ καὶ τοῦ αὐτοῦ γάλακτοϲ αἱ τὰ δίδυμα τεκοῦϲαι τρέφουϲιν καὶ τὸ μὲν αὐτῶν ἄρρεν, τὸ δὲ θῆλυ. κοινῶϲ δὲ καὶ πᾶν γένοϲ ζῴων τῇ αὐτῇ τροφῇ χρῆται, καὶ τὸ ἄρρεν καὶ τὸ θῆλυ, κοὶ διὰ τοῦτο 〈οὐ〉 πάντωϲ ἢ τῷ ἄρρεν γίνεται θηλύτερον ἢ τὸ θῆλυ ἀρρενικώτερον. δεῖ δὲ τοῖϲ ἀϲφα- [*](24] cf. Quintil. Rose. orat. I 1, 4 (Ϲhrysipp. fragm. moral. 734; Stoic. vet. fr. III 184 Arn.) 27 ὡϲ ἐλέγομεν] p. 64, 22 sqq.) [*](4 διαφθείρεται Rose δυϲδιετέρω κατεχομένῳ P: corr. Dietz 5 κινδυ- νῶδεϲ P: corr. Reinhold 6 fort. αὐτὸ Schoene ϲυναναδίδοται Dietz: ϲυναδί- δοται P: ϲυναποδίδοται Rose 8 γίνονται P: γίγνεται Rose 10 φιλόϲτοργα P: corr. Dietz 11 ἀγογγύϲτωϲ P: ἀοργίϲτωϲ Dietz: καὶ ἀγογγ. del. Ermerins οὐ ταῖϲ P: corr. Dietz 13 ϲχηματῖϲαι P: μεταϲχηματίϲαι Ermerins τὸ κοινὸν P: corr. Reinhold 14 ὡϲ P: ὤϲτε Ermerins 15 διατίθηϲιν P. corr. Er- merins 17 μανώδηϲ P: corr. Dietz 19 οὐ〈δὲ〉 Schoene et Kalbfleisch 20 δὲ P: corr. Ermerins 23 ἀγρυπνῇ τε Ermerins: ἀγρυπνείται P 24 τινα Reinhold: τὴν P ὑϲτεροέλκωϲιν ὑπομένει P: corr. Ermerins 33 οὐ add. Ermerins)

69
λῶϲ καὶ εὐτυχῶϲ τραφηϲομένοιϲ παιδίοιϲ πλείοναϲ παρεϲκευάϲθαι γα- λούχουϲ· ἐπιϲφαλὲϲ γὰρ τὸ πρὸϲ | μίαν τρεφόμενον ϲυνειθίϲθαι, καὶ νοϲῆϲαι δυναμένηϲ αὐτῆϲ καὶ ἀποθανεῖν, ὁπηνίκα τῇ ἀλλαγῇ τοῦ γά- λακτοϲ ποτὲ μὲν ξενοπαθοῦν λυπεῖται τὸ νήπιον, ποτὲ δὲ καὶ πάντε- λῶϲ ἀποϲτρεφόμενον λιμῷ διαφθείρεται.