Discourses

τί οὖν; ἀτιμάζει τις τὰς ἄλλας δυνάμεις; μὴ γένοιτο. λέγει τις μηδεμίαν εἶναι χρείαν ἢ προαγωγὴν --- τῆς προαιρετικῆς δυνάμεως; μὴ γένοιτο. ἀνόητον, ἀσεβές, ἀχάριστον πρὸς τὸν θεόν. ἀλλὰ τὴν ἀξίαν ἑκάστῳ ἀποδίδωσιν.

ἔστι γάρ τις καὶ ὄνου χρεία, ἀλλʼ οὐχ ἡλίκη βοός· ἔστι καὶ κυνός, ἀλλʼ οὐχ ἡλίκη οἰκέτου· ἔστι καὶ οἰκέτου, ἀλλʼ οὐχ ἡλίκη τῶν πολιτῶν· ἔστι καὶ τούτων, ἀλλʼ οὐχ ἡλίκη τῶν ἀρχόντων.

οὐ μέντοι διὰ τὸ ἄλλα εἶναι κρείττονα καὶ ἣν παρέχει τὰ ἕτερα χρείαν ἀτιμαστέον. ἔστι τις ἀξία καὶ τῆς φραστικῆς δυνάμεως, ἀλλʼ οὐχ ἡλίκη τῆς προαιρετικῆς.

ὅταν οὖν ταῦτα λέγω, μή τις οἰέσθω ὅτι ἀμελεῖν ὑμᾶς ἀξιῶ φράσεως· οὐδὲ γὰρ ὀφθαλμῶν οὐδʼ ὤτων οὐδὲ χειρῶν οὐδὲ ποδῶν οὐδʼ ἐσθῆτος οὐδʼ ὑποδημάτων.

ἀλλʼ ἄν μου πυνθάνῃ τί οὖν ἐστι κράτιστον τῶν ὄντων;, τί εἴπω; τὴν φραστικήν; οὐ δύναμαι· ἀλλὰ τὴν προαιρετικήν, ὅταν ὀρθὴ γένηται.

τοῦτο γάρ ἐστι τὸ κἀκείνῃ χρώμενον καὶ ταῖς ἄλλαις πάσαις καὶ μικραῖς καὶ μεγάλαις δυνάμεσιν· τούτου κατορθωθέντος ἀγαθὸς ἄνθρωπος ἀγαθὸς γίνεται, ἀποτευχθέντος κακὸς ἄνθρωπος γίνεται·

παρʼ ὃ ἀτυχοῦμεν, εὐτυχοῦμεν, μεμφόμεθʼ ἀλλήλους, εὐαρεστοῦμεν, ἁπλῶς ὃ λεληθὸς μὲν κακοδαιμονίαν ποιεῖται, τυχὸν δʼ ἐπιμελείας εὐδαιμονίαν.

τὸ δʼ αἴρειν τὴν δύναμιν τῆς φραστικῆς καὶ λέγειν μὴ εἶναι μηδεμίαν ταῖς ἀληθείαις οὐ μόνον ἀχαρίστου ἐστὶ πρὸς τοὺς δεδωκότας, ἀλλὰ καὶ δειλοῦ.

ὁ γὰρ τοιοῦτος φοβεῖσθαί μοι δοκεῖ, μή, εἴπερ ἐστί τις δύναμις κατὰ τὸν τόπον, οὐ δυνηθῶμεν αὐτῆς καταφρονῆσαι.