Tetrabiblos

Claudius Ptolemaeus

Claudius Ptolemaeus. Claudii Ptolemaei opera quae exstant omnia, Volume 3.1. Boll, Franz, and Boer, Emilie, editors. Leipzig: Teubner, 1954.

Χρήσιμοι δ’ ἂν εἶεν πρὸς τὰς τῶν κατὰ μέρος ἐπισημασιῶν προγνώσεις καὶ αἱ τῶν γινομένων σημείων τε τὸν ἥλιον καὶ τὴν σελήνην καὶ τοὺς ἀστέρας παρα- [*](c 26) [*](16 Exscripserunt Heph. 25; Lyd. de est. 9b; Iulian. Laod. (CCAG IV, 32 f. 83; ib. 109) qui cum nihil de 5110 addidit ant mutavit tum cum cod. Y etiam scriptura ac erroribus artissime coniunctus est, ut verear, ne Ptolemaei ipsius caput Iuliani nomine ornaverit librarius quidam. Praeterea vide CCAG V 3, 51 f. 192v; VII 22 f. 140v Heph. I 25; CCAG VIII 1, 35 f. 95. De fonte peripatetico cf. Heeger De Theophr. περὶ σημείων libro (Lips. 1889), 43 99.; Wessely, Bruchstiicke einer antiken Schrift üben Wetterzeichen (SBAkad. Wien 142, 1900) 1588.; Gundel, Trism. 283 as.) [*](2 τινὶ aMS τι VLDy 5 τε om. βγ ἀμπώτεις βACc ἀμπώτις V ἀμπότεις Σ ἀμπώσεις C ἐμπτώσεις Y 6 τροπαὶ] τοπικαὶ Σ, τροπαὶ i. mg. 7 φώτων VLYS Procl. φάσεων Σγ φύσεων DM 8 ἐπὶ τὰ αὐτὰ Vα ἐν αὐταῖς βγ τὰς om βγ 9 προσνεύσεις Vα πορεύσεις βγ πανταχοῦ α 11 αἰτίως V)

101
τηρήσεις. τὸν μὲν οὖν ἥλιον τηρητέον πρὸς μὲν τὰς ἡμερησίους καταστάσεις ἀνατέλλοντα, πρὸς δὲ τὰς νυκτερινὰς δύνοντα, πρὸς δὲ τὰς παρατεινούσας κατὰ τοὺς πρὸς τὴν σελήνην σχηματισμούς, ὡς ἑκάστου σχήματος τὴν μέχρι τοῦ ἑξῆς κατάστασιν ὡς ἐπίπαν προσημαίωνοντος·

καθαρὸς μὲν γὰρ καὶ ἀνεπισκότητος καὶ εὐσταθὴς καὶ ἀνέφελος ἀνατέλλων ἢ δύνων εὐδιεινῆς καταστάσεώς ἐστι δηλωτικός, ποικίλον δὲ τὸν κύκλον ἔχων ἢ ὑπόπυρρον ἢ ἀκτῖνας ἐρυθρᾶς ἀποπέμπων ἤτοι εἰς τά ἔξω ἢ ὡς ἐφ’ ἑαυτὸν κοιλούμενος ἢ τὰ καλούμενα παρήλια νέφη ἐξ, ἑνὸς μέρους ἔχων ἢ σχήματα νεφῶν ὑπόκιρρα καὶ ὡσεὶ μακρὰς ἀκτῖνας ἀπομηκύνων ἀνέμων σφοδρῶν ἐστι σημαντικὸς καὶ τοιούτων, πρὸς ἃς ἂν γωνίας τὰ προειρημένα σημεῖα γένηται.

μέλας δὲ ἢ ὑπόχλωρος ἀνατέλλων ἢ δύνων μετὰ συννεφείας ἢ ἅλως ἔχων περὶ αὑτὸν καθ’ ἓν μέρος ἢ ἐξ ἀμφοτέρων τῶν μερῶν παρήλια νέφη καὶ ἀκτῖνας ἢ ὑποχλώρους ἢ μελαίνας χειμώνων [*](m 101) καὶ ὑετῶν ἐστι δηλωτικός.

τὴν δὲ σελήνην τηρητέον ἐν ταῖς πρὸ τριῶν ἡμερῶν ἢ μετὰ τρεῖς παρόδοις τῶν τε συνόδων καὶ πανσελήνων καὶ διχοτόμων. λεπτὴ μὲν γὰρ καὶ καθαρὰ φαινομένη καὶ μηδὲν ἔχουσα περὶ αὑτὴν εὐδιεινῆς καταστάσεως ἐστι δηλωτική.

λεπτὴ δὲ καὶ ἐρυθρὰ καὶ ὅλον τὸν τοῦ [*](10 Arat. v. 828 κοῖλος 19 Lyd. de ost. 9d (p. 26)) [*](1 τηρητέον βγ παρατηρητέον α μὲν om. VDγ 2 ἡ μερησίας Y πρὸς—3 δύνοντα om. Y 4 σχηματισμοὺς V β συσχημ. αγ Procl. 5 προσημαίνοντος] πρὸς τοὺς αἴνοντας Y 10 κοιλούμενος γ κοιλούμενον V β καλλούμενον Y κλωμένας Σ καλούμενα V βγ λεγόμενα α 12 καὶ om. VD γ ἀπομηκύνων V βγ καταμηκύνων α 13 τῶν τοιούτων Mγ 14 γένηται V βγ γίνηται Σ γίνεται Y μέλας] μέγας Y 15 ἅλως DSγ ἅλων ἄλλως VM 17 ὑποχλώρους V βγ ὑπώχρους α 19 ἡ μερῶν om. MS 20 τρεῖς VY βγ τρεῖς ἡμέρας Σ παρόδοις VαC παρόδων DM παρόδους SA τῶν πανσελήνων V 22 εὐδιεινῆς Σβγ εὐδινῆς VY (-δη-))

102
ἀφωτίστου κύκλον ἔχουσα διαφανῆ καὶ ὅλον ὑποκεκινημένον ἀνέμων ἐστὶ σημαντικὴ καθ’ ὧν ἂν μάλιστα ποιῆται τὴν πρόσνευσιν. μέλαινα δὲ ἢ χλωρὰ καὶ παχεῖα θεωρουμένη χειμώνων καὶ ὄμβρων ἐστὶ δηλωτική.

παρατηρητέον δὲ καὶ τὰς περὶ αὐτὴν γινομένας ἅλως. εἰ μὲν γὰρ μία εἴη καὶ αὐτὴ καθαρὰ καὶ ἠρέμα ὑπομαραινομένη, εὐδιεινὴν κατάστασιν σημαίνει, εἰ δὲ δύο ἢ καὶ τρεῖς εἶεν, χειμῶνας δηλοῦσιν, ὑπόκιρροι μὲν οὖσαι καὶ ὥσπερ ῥηγνύμεναι τοὺς διὰ σφοδρῶν ἀνέμων, ἀχλυώδεις δὲ καὶ παχεῖαι τοὺς διὰ νιφετῶν, ὕπωχροι δὲ μέλαιναι καὶ ῥηγνύμεναι τοὺς δι’ ἀμφοτέρων, καὶ ὅσῳ ἂν πλείους ὦσι τοσούτῳ μείζονας.

καὶ αἱ περὶ τοὺς ἀστέρας δὲ τούς τε πλανωμένους καὶ τοὺς λαμπροὺς τῶν ἀπλανῶν ἅλως συνιστάμεναι ἐπισημαίνουσι τὰ οἰκεῖα τοῖς τε χρώμασιν ἑαυτῶν καὶ ταῖς τῶν ἐναπειλημμένων φύσεσι.

καὶ τῶν ἀπλανῶν δὲ τῶν κατά τι πλῆθος σύνεγγυς ὄντων παρατηρητέον τὰ χρώματα καὶ τὰ μεγέθη. λαμπρότεροι [*](m 102) μὲν γὰρ καὶ μείζονες ὁρώμενοι παρὰ τὰς συνήθεις φαντασίας εἰς ὁποιονδήποτε μέρος ὄντες τοὺς ἀπὸ τοῦ οἰκείου τόπου διασημαίνουσιν.

οὐ μὴν ἀλλὰ καὶ τῶν ἰδίως νεφελοειδῶν συστροφῶν οἷον τῆς [*](22 Arat. 898 as.) [*](1 κύκλον] κλον(!) ὅλον om. α 2 ἐστὶ σημ. VYβγ ἐπισημαν. τική Σ ὧν VDy ὁ aMS ἂν om. α ποιῆται βγ ποιεῖται αC 8 χλωρὰ V ο-) ὠχρὰ αγ ὠχρὰ ἢ χλωρὰ DM χλωρὰ ἢ ὠχρὰ S 6 ἅλως Σβγ ὅλως Y om. V (lac. rel.) 7 εὐδιεινὴν βγ εὐδινή V εὐδείαν Σ om. Y κατάστ. σημ. om. α 8 καὶ α 9 ῥηγνύμεναι γ ῥυγνύμεναι V εἰρηγνυμέναι Y ἐρρηγμέναι Σ περιρρηγνύμεναι β διὰ Vy διὰ τῶν αβ 10 ὕπωχροι β οχ- Μ) γ ὕπυσχρο V ὑπόχλωροι α Procl. 11 ὅσῳ βγ ὅσον α Procl. 12 τοσούτω VSγ τοσούτους DM τοσοῦτον α Procl. 12.13 τοὺς ἀστ. — πλαν. Vβγ τούς τε πλανωμένας ἀστέρας Σ τούς τε Y 14 ἅλως Σβγ ἄλλως VY 17 τι aMS τὸ Α om VDC 19 μὲν ΣΒ Procl. om. VYDMy)

103
Φάτνης καὶ τῶν ὁμοίων, ἐπὰν αἰθρίας οὔσης αἱ συστάσεις ἀμαυραὶ καὶ ὥσπερ ἀφανεῖς ἢ πεπαχυμέναι θεωρῶνται, φορᾶς ὑδάτων εἰσὶ δηλωτικαί, καθαραὶ δὲ καὶ [*](c 26v) παλλόμεναι συνεχῶς σφοδρῶν πνευμάτων.

καὶ τῶν ἐπιγινομένων δὲ κατὰ καιροὺς ἐν τοῖς μετεώροις αἱ μὲν τῶν κομητῶν συστροφαὶ ὡς ἐπίπαν αὐχμοὺς καὶ ἀνέμους προσημαίνουσι, καὶ τοσούτῳ μείζονας ὅσῳ ἂν ἐκ πλειόνων μερῶν καὶ ἐπιπολὺ ἡ σύστασις γένηται. αἱ δὲ διαδρομαὶ καὶ οἱ ἀκοντισμοὶ τῶν ἀστέρων εἰ μὲν ἀπὸ μιᾶς γίνοιντο γωνίας, τὸν ἀπ’ ἐκείνης ἄνεμον δηλοῦσι,

εἰ δὲ ἀπὸ τῶν ἐναντίων, ἀκαταστασίαν πνευμάτων, εἰ δὲ ἀπὸ τῶν τεσσάρων, παντοίους χειμῶνας μέχρι βροντῶν καὶ ἀστραπῶν καὶ τῶν τοιούτων.

ὡσαύτως δὲ καὶ τὰ νέφη πόκοις ἐρίων ὄντα παραπλήσια προδηλωτικὰ [*](m 103) ἐνίοτε γίνεται χειμώνων. αἵ τε συνιστάμεναι κατὰ καιροὺς ἴριδες χειμῶνα μὲν ἐξ εὐδίας, εὐδίαν δὲ ἐκ χειμῶνος προσημαίνουσι. καὶ ὡς ἐπίπαν συνελόντι εἰπεῖν, αἱ καθόλου τοῦ ἀέρος ἐπιγινόμεναι ἱδιόχροοι φαν- [*](1 ss Arat. 905 ss. cum scholiis; Plin. nat. hist. XVIII 353; Heeger l. c. 41, 45 7 s. Lydus de ost. 10 (p. 29, 10 s.)) [*](2 ὥσπερ βγ Procl. πᾶσαι α a φορᾶς om. V (lac. rel.) 3. 4 καθαραί—πνευμάτων om. V(lac. unius versus) 4 Σ1 i. mg. ἐπὰν δὲ τῶν ἀστέρων τῶν παρ’ ἑκάτερα τῆς Φάτνης τῶν καλουμένων Ὄνων, ὁ μὲν βόρειος ἀφανὴς γένηται, βορέαν πνεύσειν σημαίνει, ὁ δὲ νότιος νότον (quae ex Heph. Ι 25. p. 100, 31 inserta sunt.) 6 ὡς ἐπίπαν VDy Procl. πάντοτε aMS 7 τοσούτω VDMy τοσούτων S τοσοῦτον αΜ ὅσῳVβγ ὅσα Σ ὅσα Υ 8 γένηται γίνηται γ γίνεται Υ ἦ Σ 9 διαδρομαὶ βγ διεκδδρομαὶ α ἀκοντισμοὶ βγ Procl. ἀκοντισταί Σ 11 εὐκαταστασίαν V 12 παντοίως V 12.13 μέχρι—ἀστρ. βγ Procl. μέχρις μέχρι Y) ἀστρ. καὶ βροντ. α 14 post νέφη: ἐν ὁποίοις ἂν ὦσιν ὁρίοις add. Σ ἐρίων] ὁρίων 15 γίνονται γ βγ χειμῶνας Voc εὐδίαν δὲ βγ εὐδίας δὲ V καὶ εὐδίαν α 17 χειμῶνος βγ χειμώνων Va συνελόντι βγ συνελόντα α 18 καθόλου om. V (spat. 6 litt. rel.) ἰδιόχροοι γ -χρω χρωοι Υ χρονοι ΣS cm ἰδιοχροῖιοι m i. mg.) φαντασίαι om. V (spat. rel.)

104
τασίαι τὰ ὅμοια δηλοῦσι τοῖς ὑπὸ τῶν οἰκείων συμπτωμάτων μάτων κατὰ τὰ προδεδηλωμένα διὰ τῶν ἔμπροσθεν ἀποτελουμένοις.

Ἡ μὲν δὴ τῶν καθολικῶν ἐπίσκεψις τῶν τε ὁλοσχερέστερον θεωρουμένων καὶ τῶν ἐπὶ μέρους μέχρι τοσούτων ἡμῖν κατὰ τὸ κεφαλαιῶδες ὑπομεμνηματίσθω. τῆς δὲ κατὰ τὸ γενεθλιακὸν εἶδος προγνώσεως τὰς πραγματείας ἐν τοῖς ἑξῆς κατὰ τὴν προσήκουσαν ἀκολουθίαν ἐφοδεύσομεν.

[*](4 Heph. I 25, p. 102, Iss. 8 cf. Tetrab. I 1, 2)[*](1. 2 ὑπό—κα(τὰ) om. V (dim. vers. vacat.) 4 ὁλοσχερέστερον Sγ ὁλοσχερεστέρων VαDM 6 ὑπομεμνηματίσθω βγ Vα 7 γενεθλιακὸν V Σβ γενεθλιαλογικὸν Υγ subscr. Τέλος τοῦ β΄ βιβλίου VDy Πτολεμαίου add. V om. αMS)