Περὶ ῥημάτων

λίγξε (Δ 125) τοῦτο δηλοῖ μίμηϲιν ἤχου, ὃν ἀφιεμένου τοῦ βέλουϲ ἀποτελεῖ ἡ νευρά. τὰ δὲ κατὰ μίμηϲιν φωνῆϲ λεγόμενα εἰϲ ἰδιότητα γέγονε· καὶ τοίνυν τὸ λίγξε, εἰ καὶ ἀορίϲτου α΄ χαρακτῆρα ἔχει, ἀλλ’ οὖν τὸ θέμα αὐτοῦ μὴ ζητήϲειϲ, ὅθεν τὸν Νίκανδρόν τινεϲ ἐμέμψαντο ἐν τῷ λέγειν «ἐπιλίζονταϲ ὀϊϲτούϲ». τοῦ γὰρ λίγξε τὸ θέμα θελήϲαϲ εἰπεῖν ἔφθειρε τὴν τοῦ ἤχου μίμηϲιν· οὐ γὰρ ἀπὸ θέματοϲ τὰ τοιαῦτα κέκλιται, ἀλλ’ ἀπὸ τῶν φωνῶν μόνων αὐτῶν ἡ ὀνοματοποιΐα γέγονε καὶ τὸ «ϲίζ’ ὀφθαλμόϲ» (ι 394 ) καιόμενοϲ γὰρ ὁ τοῦ Κύκλωποϲ ὀφθαλμὸϲ ποιὰν ἀπετέλεϲε φωνήν. τοῦ οὖν ϲίζω χαρακτῆρα ἔχοντοϲ ἐνεϲτῶτοϲ χρόνου μὴ ζήτει μηδένα [*](1. 3 extrema verba καὶ ἀπὸ τοῦ τύπτω ἔτυπον in κτυπῶ ἔκτυπον mutanda, sed Herodiano abiudicanda esse vidit Lehrsius Mon. 24, 12 collato gemino Epimerismorum loco Cr. I 176. l. 12 verba οὗτοϲ δὲ μετάγεται addidi collato Choerob. p. 752. Simlia habent Ep. Cr. Ι 205 et Schol. ad 0d. δ 1.) [*](1. 15 Choerobosci praeceptum praeposui, quia γόον ibi protulisse Herodianum arbitror, ubi de aoristis secundis puris disputavit. l.24 prior pars huius adnotamenti usque ad l. 4 p. seq. τῆϲ τοῦ ἤχου μιμήϲεωϲ exstat etiam in E. M. 712, 30 cum subscriptione οὕτω Ζηνόβιοϲ, altera pars inde ab πάλιν ἔϲτι παρὰ τῷ ποιητῇ «εκρίκε κτλ. usque ad finem legitur in E. M.538, 51, E. Gud. 347, 21 cum subscriptione οὕτω Ζηνόδοτοϲ. Zenodotus autem vel Zenobins Herodianum more suo exscripsit cf. quae dixi n Philol. XXI p. 386 seqq. Nicandri versus in E. M. 712,41 servatus est. l. 25 in codice sunt τὰ δὲ κατὰ μίμηϲιν φωνῆϲ ἢ ἰδιότητα λεγόμενα γεγόναϲιν.)

( Περὶ πρώτου μέλλοντοϲ).

ἄξιόν ἐϲτι ζητῆϲαι διὰ ποίαν αἰτίαν ὁ μέλλων ϲυνάρχεϲθαι θέλει τῷ ἰδίῳ ἐνεϲτῶτι οἷον τύπτω τύψω, λέγω λέξω, ἄγω ἄξω, οἰκῶ οἰκήϲω. καὶ ἔϲτιν εἰπεῖν τὴν ἀπολογίαν ταύτην ἰϲτέον ὅτι ἀναλογεῖ ὁ μέλλων τῇ εὐθείᾳ, ὁ δὲ ἐνεϲτὼϲ τῇ γενικῇ πάντα γὰρ τὰ ὄντα ἐν τῇ εὐθείᾳ ἐϲτὶ καὶ ἐν τῷ μέλλοντι, καὶ πάντα τὰ ὄντα ἐν τῇ γενικῇ ἐϲτὶ καὶ ἐν τῷ ἐνεϲτῶτι οἷον τὸ ν, ξ, ρ ϲ, ψ ἐϲτίν ἐν τῇ εὐθείᾳ ὡϲ ἐν τῷ Δίων, Φοῖνιξ, Νέϲτωρ, Πάριϲ, Πέλοψ, ἀλλὰ καὶ ἐν τῷ μέλλοντί ἐϲτιν οἶον τύψω, λέξω, ποιήϲω, κερῶ, ῥανῶ· καὶ πάλιν διὰ τοῦ γ, κ, χ. β, π, φ, δ, θ, τ, καὶ διὰ καθαροῦ τοῦ οϲ ἐκφέρεται ἡ γενικὴ οἷον Φοίνικοϲ, τέττιγοϲ, ὄνυχοϲ, Πέλοποϲ, Ἄραβοϲ, κίνυφοϲ, Πάριδοϲ, ὄρνιθοϲ, Λάχητοϲ, βότρυοϲ· ἀλλὰ καὶ ὁ ἐνεϲτὼϲ ἐκφέρεται διὰ τούτων τῶν ϲυμφώνων καὶ διὰ καθαροῦ τοῦ ω οἷον λέγω, πλέκω, τρέχω, τέρπω, λείβω, γράφω, δίδω, πείθω, ἀνύτω, ἀκούω, οὐκ ἀντιϲτρέφοντοϲ τοῦ κανόνοϲ οὐδὲ γὰρ πάντα τὰ ὄντα ἐν τῷ μέλλοντί ἐϲτι καὶ ἐν τῇ εὐθείᾳ, οὐδὲ πάντα τὰ ὄντα ἐν τῷ ἐνεϲτῶτι καὶ ἐν τῇ γενικῇ ἰδοὺ γὰρ τὸ μ καὶ τὸ λ ἔϲτιν ἐν τῷ μέλλοντιοἶον τιλῶ, νεμῶ, καὶ ὅμωϲ οὐκ ἔϲτιν ἐν τῇ εὐθείᾳ (τὸ γὰρ Δανιὴλ καὶ Ἀδάμ βάρβαρά ἐϲτι)· καὶ πάλιν ὁ ἐνεϲτὼϲ ἔχει πρὸ τοῦ ω τὸ ζ καὶ τὰ δύο ϲϲ οἷον πλήϲϲω, ϲυρίζω, καὶ ὅμωϲ ἡ γενικὴ ἀπὸ κλίϲεωϲ οὐκ ἔχει ταῦτα. πρόϲκειται «ἀπὸ κλίϲεωϲ » διὰ τὸ μαζὸϲ μαζοῦ καὶ Παρναϲϲὸϲ Παρναϲϲοῦ ἐνταῦθα γὰρ ἀπὸ τῆϲ εὐθείαϲ ἐϲτὶ τὸ ζ καὶ τὰ δύο ϲϲ. ἐπειδὴ οὖν ὁ μέλλων ἀναλογεῖ τῇ εὐθείᾳ, ὁ δὲ ἐνεϲτὼϲ τῇ γενικῇ, ἡ δὲ γενικὴ ϲυνάρχεται τῇ εὐθείᾳ οἷον λέβητοϲ λέβηϲ, Λάχητοϲ Λάχηϲ, Τρωόϲ Τρώϲ, Πηλέωϲ Πηλεύϲ, Αἴαντοϲ Αἴαϲ, ἔρωτοϲ ἔρωϲ· τὸ γὰρ Ζεὺϲ Διόϲ Βοιωτικόν ἐϲτι καὶ τὸ [*](1. 10 in loco Odysseac vulgata scriptura est τετριγυῖαι cf. Bekk. ad h. l. l. 14 Lob. Rhemat. 87 adnotat.: ϲτίζω a ϲτάζω ortum esse hariolatio est Herodiano indigna: in E. M. 727, 25 ϲτίζω a ϲτῶ ut φοιτίζω a φοιτῶ repetitur, quod tamen nostro loco non adversatur, ubi et ϲτάζω et ϲτίζω a ϲτῶ provenire dicuntur ut a κρῶ κράζω et κρίζω. De κρίκε cf. Lob. Parall. 408 not. 19. —Βreviter summa nostri adnotamenti refertur ab Eustath. 1119 extr. ϲεϲίγηται τὸ λίζω καθὰ καὶ ἄλλοι τοιοῦτοι ἐνεϲτῶτεϲ. καὶ γοῦν οὐδὲ τοῦ ἔκλαγξαν ἔϲτιν εὑρεῖν ἐνεϲτῶτα κλάγγω οὐδὲ τοῦ λίγξε βιόϲ τὸ λίγγω οὐδὲ μὴν τὸ κρίζω τοῦ κρίκε ζυγόϲ ἢ κρίγεν. l.18 cf. p.481 et 643, 27.)

περὶ τῆϲ ποϲότητοϲ τῶν ϲυλλαβῶν ἰϲτέον ὅτι ἐπὶ μὲν βαρυτόνων θεμάτων ἰϲοϲυλλαβεῖ ὁ μέλλων τῷ ἐνεϲτῶτι οἷον τύπτω τύψω τὸ γὰρ παρ’ Ἀριϲτοφάνει τυπτήϲω ἐν Πλούτῳ (21)

ὁ δὲ Ἡρωδιανὸϲ ἀνατρέπει αὐτὸν λέγων, ὅτι κακῶϲ λέγειϲ, τὰ γὰρ ὡϲ ἀπὸ βαρυτόνων καὶ ὡϲ ἀπὸ περιϲπωμένων ποιοῦντα τὴν κλίϲιν ἐν τῷ αὐτῷ χρόνῳ καὶ ὡϲ ἀπὸ περιϲπωμένων καὶ ὡϲ ἀπὸ βαρυτόνων ποιεῖται τὴν κλίϲιν οἶον τύπτω τύψω τυπτῶ τυπτήϲω, ῥίπτω ἔρριπτον καὶ ῥιπτῶ ἐῤῥίπτουν, εἴδω εἴϲω καὶ εἰδῶ εἰδήϲω τὰ δὲ ἔχοντα ἕν λ οὐ ποιεῖται κατὰ τὸν αὐτὸν χρόνον καὶ ὡϲ ἀπὸ βαρυτόνων θεμάτων καὶ ὡϲ ἀπὸ περιϲπωμένων τὴν κλίϲιν ἀλλ’ ἕωϲ μὲν τοῦ παρατατικοῦ, ὡϲ εἴρηται, ἀπὸ βαρυτόνων ποιεῖται τὴν κλίϲιν, οὐδέποτε δὲ ὡϲ ἀπὸ περιϲπωμένων· κρεῖττον οὖν ἐϲτιν εἰπεῖν, φημί, τὴν ἀπολογίαν ταύτην· ἐν τοῖϲ ῥήμαϲι τὸ ϲ καὶ τὸ λ πέφυκε διπλαϲιάζεϲθαι οἷον πλήϲϲω, τινάϲϲω, πάλλω, τίλλω· καὶ τὰ μὲν ἔχοντα δύο ϲϲ ἢ δύο λλ χαίρει τῇ βαρείᾳ τάϲει οἷον νύϲϲω, πλήϲϲω, τινάϲϲω,

ἰϲτέον ὅτι ἀναλογίαν ἔχει ὁ μέλλων τῇ εὐθείᾳ, ὁ δὲ ἐνεϲτὼϲ τῇ γενικῇ· ἐπειδὴ οὖν ὅτε ἡ εὐθεῖα διὰ τοῦ ψ ἐκφέρεται, τότε ἡ γενικὴ διὰ τοῦ β ἢ ἢ φ ἐκφέρεται οἷον Ἄραψ Ἄραβοϲ, Κύκλωψ Κύκλωποϲ, Κίνυψ Κίνυφοϲ (ἔϲτι δὲ ὄνομα ποταμοῦ), τούτου χάριν καὶ ὅτε ὁ ἐνεϲτὼϲ διὰ τοῦ β ἢ π φ ἢ πτ ἐκφέρεται, τότε ὁ μέλλων διὰ τοῦ ψ ἐκφέρεται οἷον λείβω λείψω, γράφω γράψω, τέρπω τέρψω· καὶ πάλιν ἐπειδὴ ὅτε ἡ εὐθεῖα διὰ τοῦ ξ ἐκφέρεται τότε ἡ γενικὴ διά τοῦ ἢ κ ἢ χ ἢ κτ ἐκφέρεται οἷον Φοίνιξ Φοίνικοϲ, τέττιξ τέττιγοϲ, ὄνυξ ὄνυχοϲ, ἄναξ ἄνακτοϲ, τούτου χάριν καὶ ὅτε ὁ ἐνεϲτὼϲ ἢ διὰ τοῦ ἤ κ ἤ ἤ κτ, τότε ὁ μέλλων διὰ τοῦ ξ ἐκφέρεται οἷον λέγω λέξω, πλέκω πλέξω, τρέχω θρέξω, πέκω (an πέκτω?) πέξω· καὶ πάλιν ἐπειδὴ ὅτε ἡ εὐθεῖα διὰ τοῦ ϲ ἐκφέρεται καὶ περιττοϲυλλάβωϲ κλίνεται, τότε ἡ γενικὴ διὰ τὸῦ Θ ἤ διὰ καθαροῦ τοῦ οϲ ἐκφέρεται οἷον Πάριϲ Πάριδοϲ, ὄρνιϲ ὄρνιθοϲ, Λάχηϲ Λάχητοϲ, βότρυϲ βότρυοϲ· τούτου οὖν χάριν ὅτε ὁ ἐνεϲτὼϲ διὰ τὸῦ δ ἢ Θ ἤ τ ἤ διὰ καθαροῦ τοῦ ω ἐκφέρεται, τότε ὁ μέλλων διὰ τοῦ ϲ ἐκφέρεται οἷον ᾄδω ἄϲω, πείθω πείϲω, ἀνύτω ἀνύϲω, ἀκούω ἀκούϲω. καὶ πάλιν ἐπειδὴ ἡ εὐθεῖα δι’ ἀμεταβόλου ἐκφέρεται, τότε ἡ γενικὴ διὰ τοῦ αὐτοῦ ἀμεταβόλου ἐκφέρεται οἶον Ἕκτωρ Ἕκτοροϲ, Νέϲτωρ Νέϲτοροϲ, Πλάτων Πλάτωνοϲ, Θέων Θέωνοϲ (τὸ γὰρ ἦπαρ ἥπατοϲ καὶ δέλεαρ δελέατοϲ ἑτερόκλιτα λέγουϲιν εἶναι, ὡϲ ἀπὸ τῆϲ εἰϲ αϲ καταλήξεωϲ, ὁμοίωϲ δὲ καὶ ἡ ὕδατοϲ γενικὴ ὡϲ ἀπὸ τοῦ ὕδαϲ ἐϲτί) τούτου χάριν καὶ ὅτε ὁ ἐνεϲτὼϲ δι’ ἀμεταβόλου ἐκφέρεται, τότε καὶ ὁ μέλλων διὰ τοῦ αὐτοῦ ἀμεταβόλου ἐκφέρεται οἶον κείρω κερῶ, ῥαίνω ῥανῶ, τίλλω τιλῶ, νέμω νεμῶ.

ἡ τετάρτη ϲυζυγία τῶν βαρυτόνων διφορεῖται κατὰ τὸν μέλλοντα· πῇ γὰρ διὰ τοῦ ϲ ἐκφέρεται οἷον ϲυρίζω ϲυρίϲω, ἐλπίζω ἐλπίϲω, φράζω φράϲω· πῇ δὲ διὰ τοῦ ξ οἷον πλήϲϲω πλήξω, ϲφάζω ϲφάξω. καὶ λέγει ὁ Ἡρωδιανόϲ, ὅτι εἰκότωϲ ἀτακτεῖ ὁ μέλλων τῆϲ τετάρτηϲ ϲυζυγίαϲ τῶν βαρυτόνων, καὶ πῇ μὲν διὰ τοῦδε ϲυμφώνου ἐκφέρεται, πῇ δὲ διὰ τοῦδε, ἐπειδὴ καὶ ὁ ἐνεϲτὼϲ ἀτακτεῖ. ποία δὲ ϲυγγένεια ἐπὶ τῶν β΄ ϲϲ πρὸϲ τὸ ξ; οὐ γάρ ἐϲτι τὰ β΄ ϲϲ διπλοῦν ϲύμφωνον, ὡϲ πρὸϲ τὸ ξ, διπλᾶ γάρ ἐϲτι τρία, ζ ξ ψ.

δύναται ὁ ἐρέϲω μέλλων, ἐξ οὗ ὁ ἀόριϲτοϲ α′