Περὶ ὀρθογραφίας

Τὰ εἰϲ ιϲ μονοϲύλλαβα μονογενῆ κοινολεκτούμενα ἀποϲτρέφεται τὴν ει δίφθογγον, οἷον κίϲ, λίϲ πλὴν τοῦ κλείϲ καὶ κτείϲ. πρόϲκειται «μονογενῆ» διὰ τὸ εἷϲ τριγενέϲ. «κοινολεκτούμενα» διὰ τὸ μείϲ.

Καθόλου τὰ εἰϲ ιϲ λήγοντα εἴτε ἀρϲενικὰ εἴτε θηλυκὰ εἶτε δικατάληκτα εἴτε μὴ εἴτε ἁπλᾶ εἴτε ϲύνθετα εἴτε μακροκατάληκτα εἴτε μὴ μακροκατάληκτα, οἷον ἂν τόνον ἐπιδέχηται, κατὰ κοινὴν διάλεκτον ὄντα ἀποϲτρέφεται τὴν διὰ τῆϲ ει διφθόγγου γραφήν εἰ δέ τι διὰ τῆϲ ει διφθόγγου εὑρεθῇ γραφόμενον, τοῦτο ἔχει ἐν τῇ γενικῇ ἀναφαινόμενον τὸ ε οἷον Πάριϲ, ὄφιϲ, μάντιϲ, Θέτιϲ, κράϲτιϲ. πίϲτιϲ, ὄρνιϲ, Βούϲιριϲ, Ὄϲιριϲ, Ἦτιϲ ὄνομα πόλεωϲ, λιπόπατριϲ, Εὔπολιϲ ἄπολιϲ, κνημίϲ, ἀϲπίϲ, ῥανίϲ, βολίϲ, ψηφίϲ, κρηπίϲ, Ἐλευϲίϲ. πρόϲκειται «κατὰ κοινὴν διάλεκτον» ἐπειδὴ οἱ Βοιωτοὶ τὸ λέβηϲ πένηϲ παῤ ἡμῖν διὰ τοῦ η γραφόμενα διὰ τῆϲ ει γράφουϲιν οἷον λέβειϲ, πένειϲ. πρόϲκειται «εἰ δέ τι εὑρεθῇ διὰ τῆϲ ει διφθόγγου γραφόμενον, τοῦτο ἔχει ἐν τῇ γενικῇ ἀναφαινόμενον τὸ ε» διὰ τὸ χαρίειϲ χαρίεντοϲ, τιμήειϲ τιμήεντοϲ, εἷϲ ἑνόϲ, κτείϲ κτενόϲ. ταῦτα γὰρ διὰ τῆϲ ει γράφεται καὶ ἔχει ἐν τῇ γενικῇ τὸ ε ἀναφαινόμενον. δεῖ ϲημειώϲαϲθαι τὸ κλείϲ κλειδόϲ, ὃ ϲημαίνει τὸ κλειδίον καὶ τὰ παῤ αὐτὸ οἷον κατάκλειϲ κατάκλειδοϲ, ἀντήρειϲ ἀντήρειδοϲ. ϲημαίνει δὲ πᾶν εἰϲ ὃ ἐπερείδεταί τιϲ. ταῦτα γὰρ διὰ τῆϲ ει διφθόγγου γράφεται καὶ οὐκ ἔχει τὸ ε ἐν τῇ γενικῇ ἀναφαινόμενον. ἀντιτιθέαϲι δέ τινεϲ πρὸϲ τὸν λόγον τὸν λέγοντα «εἰ δέ τι εὑρεθῇ διὰ τῆϲ ει διφθόγγου γραφόμενον, τοῦτο ἔχει ἐν τῇ γενικῇ τὸ ε», ἰδοὺ γὰρ τὸ ὄφιϲ ὄφεωϲ καὶ πόλιϲ πόλεωϲ καὶ μάντιϲ μάντεωϲ καὶ τὰ ὅμοια ἔχει ἐν τῇ γενικῇ τὸ ε ἀναφαινόμενον καὶ οὐ γράφεται διὰ τῆϲ ει διφθόγγου, ἀλλὰ διὰ τοῦ ι. πρὸϲ οὕϲ ἐϲτιν εἰπεῖν, ὅτι τοῦτο γίνεται, ἐπειδὴ οὐκ ἔϲτι κοινὸν τὸ ε, ἀλλὰ κατὰ Ἀττικούϲ. ἐϲτι γὰρ ὄφιϲ ὄφιοϲ κοινῶϲ. οἱ Ἀττικοὶ οὖν ἔτρεψαν τὸ ι εἰϲ ε καὶ τὸ ο εἰϲ ω καὶ ἐγένετο ὄφεωϲ καὶ πόλεωϲ.

Τὰ εἰϲ ψ λήγοντα πᾶϲαν δίφθογγον ἀποϲτρέφεται, λίψ, θρίψ, αἰγίλιψ, Κίνυψ, Κύκλωψ, Πέλοψ, ἴψ, ϲκίψ, ὃ καὶ ϲκνίψ καὶ κνίψ λέγουϲιν, Νίψ Nιβόϲ ὄνομα κρήνηϲ.

Πᾶν ὄνομα ϲτοιχείου εἰϲ ι καταλῆγον οὐκ ἔχει αὐτὸ ἐν διφθόγγῳ [*](l. 4 Choer. 230, 1, adhibito Arcadio 125, 22. l. 7 Choer. 167, 17, περὶ ποϲ. 295, 21 collato Choer. 217, 28 Θέτιϲ, 232, 12 κράϲτιϲ et πίϲτιϲ, 244, 4 ὄρνιϲ, 184, Βούϲιριϲ, 245, 4 Ὄϲιριϲ, 216, 25 Ἦτιϲ. verba πρὸϲ οὕϲ ἐϲτιν εἰπεῖν, ὅτι τοῦτο γίνεται, quae excidisse apparet, ipse addidi cf. praeterea An. Ox. II 342, 8 et Anecd. Paris. III 296, 16. l. 32 Choer. 218, 18,; 224, 17 ἴψ, 236, 20 λίψ, 258, 17 ϲκίψ, Epim. in Psalm. 174, 2, E. M. 568, 15, Ep. Cr. I 391, 5, ubi canon sic conceptus est: δίφθογγοϲ εἰϲ διπλοῦν οὐ,  λήγει οἶον λίψ, θρίψ, κνίψ, ϲτίξ et paullo post l. 20 τὰ εἰϲ ξ οὐδέποτε διφθόγγῳ παραλήγεται οἷον ϲτίξ. l. 35 Choer. 276, 3, περὶ ποϲ. 309, 26, Ep Cr. I 284, 7.)

Περὶ ὀνομάτων.

Περὶ τῶν εἰϲ αν.

Τὰ εἰϲ αν οὐ παραλήγεται τῇ ει διφθόγγῳ οἷον Ἀλκμάν, Παιάν, Ἑρμάν, Ποτιδάν ὁ Ποϲειδῶν, Τιτάν. τὸ γὰρ Ἀργειάν, ἔϲτι δὲ ὄνομα ὄρουϲ Μεϲϲηνίαϲ, ἀπὸ τοῦ Ἀργεῖοϲ ἔχει τὴν δίφθογγον.

Περ τῶν εἰϲ ων.

Πᾶν ὄνομα ἀρϲενικὸν ἢ θηλυκὸν εἰϲ δων λῆγον ἑνὶ φωνήεντι θέλει παραλήγεϲθαι, Ϲιδών ἐπὶ τοῦ πολίτου καὶ ἐπὶ τῆϲ πόλεωϲ, Ϲαρπηδών, ϲηπεδών, χελιδών, ϲινδών. τὸ δὲ Ποϲειδῶν διφορεῖται. παρὰ γὰρ τοῖϲ Ἀθηναίοιϲ διὰ τῆϲ ει διφθόγγου γράφεται, οἱ δὲ Αἰολεῖϲ καὶ οἱ Δωριεῖϲ διὰ τοῦ ι.

Πάντα τὰ εἰϲ ιμων κύρια παροξύτονα διὰ τοῦ ι γράφεται, οἷον Ϲίμων, Τίμων, Κίμων. τὸ γὰρ λειμών καὶ χειμών ὀξύνονται.

Πάντα τὰ εἰϲ μων βαρύτονα ὑπὲρ δύο ϲυλλαβὰϲ παρὰ τὸ εἷμα γινόμενα τουτέϲτιν τὸ ἔνδυμα, διὰ τῆϲ ει διφθόγγου γράφεται οἷον λευχείμων, ἀνείμων, μελανείμων.

Τὰ εἰϲ ιφρων διὰ μόνου τοῦ ι γράφεται οἷον καλλίφρων, μελίφρων, Ἀλκίφρων, περίφρων.

Τὰ εἰϲ των λήγοντα μὴ ὄντα κοινὰ τῷ γένει οὐ θέλει τῇ ει διφθόγγῳ παραλήγεϲθαι οἷον Βίτων, χιτών, Τρίτων ὄνομα ποταμοῦ, Κρίτων, Ἴτων, Ἀρίϲτων, Χαρίτων. πρόϲκειται «μὴ κοινὰ τῷ γένει» διὰ τὸ ὁ γείτων καὶ ἡ γείτων.

Τὰ εἰϲ ων καθαρὰ ϲυγκριτικὰ οὐ παραλήγεται τὴν ει δίφθογγον, ἀλλὰ τὸ ι, ἀλγίων, αἰϲχίων, βραδίων, ταχίων, ἡδίων, γλυκίων, βελτίων κακίων, φιλίων, μεθ᾿  ὧν καὶ διπλαϲίων, χωρὶϲ τοῦ χερείων καὶ ἀρείω καὶ διϲυλλαβῶν τινων μείων, πλείων.

Τὰ ἐπὶ μηνῶν τῶν Ἀθηναίων διὰ τοῦ ι γράφεται κατὰ τὴν [*](l. 10 Choer. 263. 21. l. 14 περὶ ποϲ. 294, 17, Choer. Orth. 257, 25; 277, 13 Dict. 298, 51 et de Ποϲειδῶν 253, 22, Mon. 10, 30. l. περὶ ποϲ. 289, 25 l. 20 λειμών χειμών ex Pros. Ϲath. ap. Arc. 13, 9 addidi. l, 21 περὶ ποϲ. 290, 10. l. 24 περὶ ποϲ. 290, 13. l. 26 Choer. Orth. 264, 10 et περὶ ποϲ. 295. 5. l. 30 Choer. 171, 22; 184, 20; 184, 24; 184, 27; 188, 22; 193. 3; 265, 4 270, 24. cf. An Paris. III 342 τὰ εἰϲ ων ϲυγκριτικὰ τριϲύλλαβα διφθόγγῳ θέλει παραλήγεϲθαι· δ΄ εἰϲὶ ταῦτα· καὶ τὰ δύο ἐκφωνοῦϲι τὸ ι οἷον πλείων, μείων, τὰ δὲ δύο ἀνεκφώνητον αὐτὸ ἔχουϲιν οἷον λῴων, ῥᾴων. l. 34 περὶ ποϲ. 295, 18.)

Καθόλου τὰ διὰ τοῦ ιων βαρύτονα τρέποντα τὸ ω ἐν τῇ γενικῇ εἰϲ τὸ ο εἴτε κύρια εἴτε μὴ κύρια ἀποϲτρέφεται τὴν ει δίφθογγον κατὰ τὴν παραλήγουϲαν οἷον Ἐχίων Ἐχίονοϲ, βραχίων βραχίονοϲ, Ἰξίων Ἰξίονοϲ, Πανδίων Πανδίονοϲ, πίων πίονοϲ ὁ λιπαρόϲ, Ἀμφίων Ἀμφίονοϲ, Ἀρίων Ἀρίονοϲ, Δηΐων Δηΐονοϲ, πρίων πρίονοϲ, κίων κίονοϲ, κυλλοποδίων κυλλοποδίονοϲ, Ὑπερίων Ὑπερίονοϲ.

Τὰ διὰ τοῦ ειων διὰ τῆϲ ει διφθόγγου γράφεται μὴ ὄντα ϲυγκριτικὰ φυλάττοντα τὸ ω κατὰ τὴν γενικὴν οἷον Ἀτρείων Ἀτρείωνοϲ, Καδμείων Καδμείωνοϲ, Ἀργείων Ἀργείωνοϲ, Πηλείων Πηλείωνοϲ. πρόϲκειται «μὴ ϲυγκριτικὰ» διὰ τὸ χερείων χερείονοϲ, ἀρείων ἀρείονοϲ. τὸ δὲ Ὠρίων Ὠρίωνοϲ Εὐριπίδηϲ ϲυνέϲτειλεν.

Τὰ εἰϲ δηϲ εἰϲ ων ἔχοντα πατρωνυμικὰ τὴν αὐτὴν παραλήγουϲαν θέλει ἔχειν, Κρονίδηϲ Κρονίων, Ἀτρείδηϲ Ἀτρείων.

Περὶ τῶν εἰϲ ξ

Τὰ εἰϲ αξ ἀποϲτρέφεται τὴν ει δίφθογγον κατὰ τὴν παραλήγουϲαν οἷον Φαῖαξ, κλῖμαξ, κόραξ, θρῖδαξ πλὴν τοῦ μεῖραξ καὶ λεῖμαξ, ϲημαίνει δὲ τὸν λειμῶνα, καὶ τοῦ ἐν τῇ ϲυνηθείᾳ λεγομένου λείαξ.