Περὶ Ἰλιακῆς προσῳδίας

Aelius Herodianus

Aelius Herodianus, Περὶ Ἰλιακῆς προσῳδίας, Grammatici Graeci 3.2, Lentz, Teubner, 1868

7. νηυϲὶν ἔπι κλονέονται: ἐπὶ τὰϲ ναῦϲ. ἀναϲτρεπτέον τὴν πρόθεϲιν, ὁμοίωϲ καὶ ἐπὶ τοῦ «νηυϲὶν ἔπι προέηκα» (439). ABV.

[*](201 pro δειλοὶ et δάκρυα κατείβεται in versu Hom. correxit L, δειλώ et δάκρυ κατείβετον. idem conferri iubet Λ 441.)
106

39. ἐνθάδε ἐβάρυνεν ὁ Ἀρίϲταρχοϲ τὸ Γλαύκη, εἰϲ ἀποφυγὴν τοῦ ἐπιθετικοῦ τοῦ «γλαυκὴ δέ ϲ’ ἔτικτε θάλαϲϲα» (ΙI. Π 34). ἐπὶ δὲ τοῦ Νημερτήϲ τε καὶ Ἀψευδήϲ οὐκ ἐποιήϲατο μεταβολὴν τόνου. ἔφαμεν δὲ ἤδή περὶ τῶν τοιούτων (cf.Arist.stud. Hom. 265 sqq ). A.

64. ἀπό: Ἀρίϲταρχοϲ φυλάττει τὸν τόνον τῆϲ προθέϲεωϲ. ἔφαμεν δὲ ἐν ἑτέροιϲ (Β 162) ὅτι ἡ ἀπό ἐὰν ϲυντάϲϲηται τῇ γενικῇ μὴ μεταξὺ πιπτουϲῶν λέξεων καὶ ϲημαίνῃ τὸ ἄποθεν φυλάϲϲει τὸν τόνον. οὕτωϲ γοῦν ἀνέγνωμεν κἀπὸ πατρίδοϲ ἄνδρα κατακτάϲμεν (Ιl. N 696) καὶ «οὐκϲ ἐθέλεϲκε μάχην ἀπὸ τείχεοϲ» (Ιl. Ι 353) «καὶ γάρ τίϲ θ’ ἕνα μῆνα μένων ἀπὸ ἧϲ ἀλόχοιο» (Ιl. Β 292). προϲέθηκα δὲ μὴ μεταξὺ πιπτουϲῶν λέξεων διὰ τὸ «ἄπο πλυνοί εἰϲι πόληοϲ (Od. ζ 40) οὐ γὰρ ἐπληϲίαϲε τῇ γενικῇ, ἀλλὰ μεταξὺ ἀνεδέξατο λέξειϲ (cf. quaest.ep. p. 94). A.

68. ἐπιϲχερώ. ὀξύνεται καὶ ϲεϲημείωται, ὥϲπερ καὶ τὸ ἰώ οὐδὲν γὰρ εἰϲ ω λῆγον ἐπίρρημα θέλει ὀξύνεϲθαι. A.

76. ἀλήμεναι. ὡϲ  παρὰ τὸ βῆναι βήμεναι ἐγένετο, οὕτωϲ καὶ. παρὰ τὸ ἀλῆναι ἀλήμεναι· «λαοὺϲ ἐϲ τεῖχοϲ ὁμοκλήϲειεν ἀλῆναι » (Ιl. Π 714). ψιλοῦται δὲ καὶ τὸ ἐάλη (Ιl. Ν 408) καὶ πᾶϲ ὁ ϲχηματιϲμόϲ, ἐπεὶ καὶ τὸ θέμα αὐτῶν ἐψιλοῦτο (cf. 192). A.

77. ὁ Ἀϲκαλωνίτηϲ ἀἑκήλια, οἷον οὐχ ἥϲυχα οὐδὲ εἰρηνικά, ἐπεὶ ἕκηλοϲ ὁ ηϲυχοϲ, ὥϲτε ϲτέρηϲιν αὐτὸν ἐκδέχεϲθαι. οὕτωϲ δὲ καὶ Ἀρίϲταρχοϲ, οἰον ταραχώδη. ἢ ἀκούϲια, ἀ οὐκ ἄν τιϲ ἑκὼν πάθοι. ὁμοίωϲ δὲ καὶ Ἀλεξίων· καὶ ἔχονται τοῦ δηλουμένου. A.

92. πρῶτοϲ ἐμῷ ὕπο δουρὶ τυπεὶϲ ἀπὸ θυμὸν ὀλέϲϲῃ: τὸ ἑξῆϲ ἐϲτιν ἀπολέϲῃ. διὸ οὐκ ἀναϲτρεπτέον τὴν ἀπό. τὴν μέντοι ὑπό, ἐπεὶ τὸ ἀκόλουθόν ἐϲτιν ὑπ’ ἐμῷ. εἰϲὶ μέντοι οἵ οὐκ ἀνέϲτρεψαν, ἀλλὰ ϲυνέταξαν τῇ δοτικῇ, δουρὶ ἐμῷ· ἐν ἑτέροιϲ γὰρ οὕτωϲ αὐτὸν εἰρηκέναι «« δουρὶ δ’ ἐμῷ κτεάτιϲϲα » (ΙI. Π 57). A.

100. ἐμεῖο δὲ δῆϲεν ἀρῆϲ ἀλκτῆρα γενέϲθαι: τινὲϲ περιέϲπαϲαν τὸ ἀρῆϲ, ἱνα ϲημαίνῃ τὸ βλάβηϲ. οὕτωϲ καὶ ὁ Ἀϲκαλωνίτηϲ καὶ ἡμεῖϲ. τὸ δὲ δῆϲεν διϲύλλαβον ἐκδεκτέον ποιητικόν, καὶ τὸ ε τοῦ προκειμένου ἐϲτὶ ϲυνδέϲμου. A.

162. δίεϲθαι. ὡϲ τίθεϲθαι. τρίτη ἀπὸ τέλουϲ ἡ ὀξεῖα· ἔϲτι γάρ τι δίημι ῥῆμα, παρ’ οὐ (sic) καὶ τὸ δίεϲαν πληθυντικὸν ὡϲ ἐτίθεϲαν «αὕτωϲ ἐνδίεϲαν ταχέαϲ κύναϲ ὀτρύνοντεϲ»» (584) παραιτητέον γὰρ τοὺϲ οἰομένουϲ πλεοναϲμὸν εἶναι τοῦ δ καὶ δαϲύνονταϲ· διδάϲκει γὰρ ἡμᾶϲ [*](C 76 ὁμοκλήϲειεν scripsi pro ὁμοκλήϲαϲ. 77 αὐτὸν pro αὐτῶν scr. L., qui adnotat omnes hos, quos Herodianus commemorat, non τὰ ἑκηλία, sed γ’ ἀὲκήλια protulisse collato Aristonico ad h. l. ἡ διπλῆ πρὸϲ τὴν ϲυναλοιφὴν ὅτι ἀεκήλια ἐκληπτέον κατὰ ἀπόφαϲιν τοῦ ἑκήλου, ἐφ’ οἶϲ οὐχ οἶόν τε ἡϲυχάζειν. 100 scripserunt scilicet alii δ’ ἔδηϲεν Ἄρηϲ ut patet ex Schol. AD Παρμενίϲκοϲ μὲν βαρυτόνωϲ τὸ ἔδηϲεν ἀποδίδωϲιν οὕτωϲ ὀ δὲ πόλεμοϲ τὴν ἐμὴν ἀφελόμενοϲ πανοπλίαν ἔδηϲέ μου τὴν ἔξοδον, ὥϲτε ἀλκτῆρα μὴ γενέϲθαι Πατρόκλου. Πτολεμαῖοϲ δὲ ὁ Ἀϲκαλωνίτηϲ περιϲπαϲτέον (scr. pro περιϲϲὸν) τὸ δῆϲέ φηϲιν.)

107
ὁ ποιητὴϲ καὶ δι’ ἄλληϲ κλίϲεωϲ τὸ ἀκόλουθον κίνημα. ὡϲ γὰρ τίθενται, οὕτωϲ δίενται· «ἵπποι ἀερϲίποδεϲ πολέοϲ πεδίοιο δίενται (Ιl. ψ 475). ὥϲπερ οὖν παρὰ τὸ τίθενταί ἐϲτιν ἀπαρέμφατον τίθεϲθαι, οὕτωϲ καὶ παρὰ τὸ δίενται τὸ δίεϲθαι. ἐπίϲταται δὲ καὶ ὑποτακτικὸν αὐτοῦ «τόν ῥα κύνεϲ τε καὶ ἄνδρεϲ ἀπὸ ϲταθμοῖο δίωνται » (ΙΙ. P 110. ubi vide). A.

191. ϲτεῦτο γὰρ Ἡφαίϲτοιο ΠΑΡΟΙϹΕΜΕΝ ἔντεα καλά: Ἀρίϲταρχοϲ ἀναϲτρέφει τὴν πρόθεϲιν πρὸϲ τὸ μὴ ἀμφιβάλλεϲθαι τὸν λόγον, καίτοι τῶν ϲυναλειφομένων μὴ ἀναϲτρεφομένων, ὡϲ καὶ Ἀπολλώνιόϲ φηϲιν. ἐπείϲθη δὲ ἡ παράδοϲιϲ Ἀριϲτάρχῳ. ὅτι δὲ καὶ ἐν ἄλλοιϲ ἀναγνώϲμαϲιν ὁ ἀνὴρ τοιοῦτοϲ, προείπομεν ἤδη (Β 153 v. quaest. ep. p. 76). A. (partim eiam) B.

211. ἐπήτριμοι: ὁ Ἀϲκαλωνίτηϲ ὀξύνει ὡϲ πολεμικοί, οὐκ εὖ· τὰ γὰρ διὰ τοῦ ιμοϲ ὑπὲρ δύο ϲυλλαβὰϲ τρίτην ἀπὸ τέλουϲ ἔχει τὴν ὀξεῖαν, νόμιμοϲ, ϲπόριμοϲ. οὕτωϲ καὶ ἐπήτριμοϲ. A.

244. ἔλυϲαν ὑφ’ ἅρμαϲιν. ἀντὶ τοῦ ὑπέλυϲαν τῶν ἁρμάτων. πῶϲ οὖν οὐκ ἀναϲτρέφεταιϲ ὅτι ϲυνήλειπται. A.

266. Τυραννίων παρώξυνε τὸ πίθεϲθε, ἀγνοῶν ὅτι μεταγενεϲτέρων Ἰώνων ἐϲτὶ τὰ τοιαῦτα, πιθέϲθε, λαβέϲθε. V.

319. ϲκύμνουϲ: ϲκύμνοϲ ὡϲ ὕμνοϲ εἰϲ ἰδιότηκα ἀνεγνώϲθη. τὸ μέντοι ἀνδρωνυμικὸν ὀξύνεϲθαι ἀξιοῖ ὁ Ἀϲκαλωνίτηϲ πρὸϲ διαφοράν. ὁ μέντοι λόγοϲ ϲυναγωνίζεται τῇ βαρείᾳ τάϲει· τὰ γὰρ εἰϲ νοϲ λήγοντα μετ’ ἐπιπλοκῆϲ ϲυμφώνου διϲύλλαβα μονογενῆ, ἔχοντα ἐν τῇ πρὸ τέλουϲ ϲυλλαβῇ τὸ υ, βαρύνεϲθαι θέλει, ὕμνοϲ, κύκνοϲ, λύχνοϲ, Κύθνοϲ. οὕτωϲ ἄρα καὶ ϲκύμνοϲ. A.

352. δεῖ ὀξυτόνωϲ ἀναγινώϲκειν τὸ λιτί κατὰ τὸν κανόνα τοῦ Ἡρωδιανοῦ. πᾶϲα δοτικὴ διϲύλλαβοϲ ἐπὶ ὀνομάτων ὀξύνεϲθαι θέλει, φωτί, παντί, θητί. οὕτωϲ γὰρ καὶ ἐν τῇ Ἰλιακῇ προϲῳδίᾳ ἐν τῇ (254) (cf. Ξ 387 ) λέγει ὅτι δεῖ ὀξύνειν κατὰ τοῦτον τὸν κανόνα. οὕτωϲ γὰρ καὶ Ἀρίϲταρχοϲ. εἰϲὶ δὲ οἳ περιϲπῶϲιν, οὐ καλῶϲ. εἶτα ἐπάγει οὕτωϲ· παραιτητέον δὲ τὸν Ἀϲκαλωνίτην οἰόμενον ἀπὸ τῆϲ λίϲ (cod. λῖϲ) εὐθείαϲ κεκλίϲθαι τὴν λιτί δοτικὴν καὶ τὴν λῖτα αἰτιατικήν· οὐ γάρ ποτε ἐμελέτηϲε τὰ εἰϲ ιϲ μονοϲύλλαβα διὰ τοῦ τ κλίνεϲθαι. μεταπλαϲμὸϲ οὖν ἐϲτι τῆϲ λιτῷ δοτικῆϲ, ὡϲ ἡ κλαδί τῆϲ κλάδῳ· καὶ ἡ αἰτιατικὴ λῖτα μεταπέπλαϲται ἐκ τῆϲ λιτόν ὡϲ κρόκα ἐκ τῆϲ κρόκην. τὸ δὲ παρὰ τῷ ποιητῇ « κάθηράν τε ῥύπα πάντα» ( Od. ζ 93), εἰ μή ἐϲτι πληθυντικὸν οὐδέτερον , τοῦ προκειμένου μεταπλαϲμοῦ ἔχεται. οὐχ ὁμότονοϲ δὲ ἐγένετο ἡ λῖτα τῇ λιτόν, ἐπεὶ πᾶϲα αἰτιατικὴ εἰϲ α λήγουϲα ἐβαρύνετο, ὑπεϲταλμένηϲ τῆϲ τινά κατὰ ἀόριϲτον προφοράν. (Hanc ultimam regulam de accusativo, alibi saepius item prolatam , Θ 441 [*](162 pro πόλεωϲ in versu Hom correxit L. πολέοϲ. 352 transiisse in E.M. adnotat L.)

108
dedit cum additamento, ut diceret nulus accusativus ἀπαθήϲ, propter εὐφυᾶ et simil.»). A.

375. χρύϲεα δέ ϲφ’ ὑπὸ κύκλα ἑκάϲτῳ πυθμένι θῆκεν: τινὲϲ ὑπόκυκλα, ὡϲ ὑπότροχα· τὸ μέντοι ἐν τῇ Ὀδυϲϲείᾳ (δ 131) τάλαρόν θ’ ὑπόκυκλον » κατὰ ϲύνθεϲιν ἀνεγνωϲμένον ἑτέρου ἔχεται. ϲημαινομένου. A.

400. τῇϲι παρ’: ἔϲτι μὲν τὸ ἑξῆϲ παρὰ τῇϲι, οὐκ ἀναϲτρεπτέον δὲ διὰ τὴν ϲυναλοιφήν. A.

410. αἴητον: ὁ Ἀϲκαλωνίτηϲ προπαροξύνει ἐκδεχόμενοϲ πλεοναϲμὸν τοῦ ῑ, παρὰ τὸ «θάρϲοϲ ἄητον ἔχουϲα» (Φ 395), οἷον ταχὺ καὶ κινῃτικόν, Πρωτέαϲ δὲ ἐν ἴϲῳ τῷ ὡρμημένῳ, παρὰ τὸ ἄω. ἄλλοι δὲ ἐκ παραλλήλου τὸ μέγα, παρὰ τὴν αἶαν τὴν γῆν. ἐγὼ δὲ ἐπιζητῶ τὸ ἄητον πῶϲ δυνατὸν τρίτην ἀπὸ τέλουϲ ἔχειν τὴν ὀξεῖαν, ἐπιθετικῶϲ κείμενον. μήποτε οὖν ὀφείλομεν πείθεϲθαι τῷ Φιλοξένῳ· φηϲὶ. γὰρ αὐτὸ ϲύνθετον εἶναι παρὰ τὸ ἐτόϲ, ὡϲ θετόϲ, ὃ ϲημαίνει τὴν ὕπαρξιν, ἐξ οὖ τὸ ἀληθέϲ, ὃ καὶ γίνεται ἐτεόϲ. ἐγένετο δὲ καὶ τὸ πληθυντικὸν οὐδέτερον ἐν ἐπιρρηματικῇ τάξει, καὶ τὸ παρὰ τοῖϲ Ἀττικοῖϲ οὐκ ἐτόϲ ἀντὶ μεϲότητοϲ τῆϲ ἐτῶϲ. τὸ παρὰ μηδενὶ οὖν ὑπαρκτόν, τουτέϲτι μέγα, ἄετον καὶ ἄητον. καὶ δῆλον ὅτι ἀπολέλυται ὁ τόνοϲ· ὁρᾶται γὰρ ϲύνθετα τοιαῦτα βαρυνόμενα, ἄρρητον, ἄκλητον, ἄκμητον· οὕτωϲ ἄητον. A.

411. δαϲύνεται τὸ ἁραιαί. A.

458. ἔξω τοῦ ι τὸ ἐμωκυμόρῳ. ϲυνεκτέθλιπται γὰρ τῷ ω τὸ ι. A.