Περὶ Ἰλιακῆς προσῳδίας

Aelius Herodianus

Aelius Herodianus, Περὶ Ἰλιακῆς προσῳδίας, Grammatici Graeci 3.2, Lentz, Teubner, 1868

306. ἀπὸ τοῦ ἀργεϲτήϲ ὀξυτόνου Βοιωτιακὴ γενικὴ ἡ ἀργεϲτᾶο προπεριϲπωμένωϲ. A.

[*](270 Lehrs confert Γ 152. 301 pro ἐρϲαῖοϲ scripsit L. ἑρϲαῖοϲ, quod ab ἕρϲα forma propria, non ab ἕρϲη coll. Ξ 351 derivatum esse monet. De Ἥραιοϲ et Ἡραῖοϲ confert L. Ν 791. ῥῆμα — παρὰ inseruit idem.)
75

326. παλινορμένω: Τυραννίων δύο ποιεῖ, ὁ δὲ Ἑρμαπίαϲ ϲύνθετον ἐκδέχεται καὶ Ἀρίϲταρχοϲ. εἴρηται δὲ περὶ τῆϲ ϲυνθέϲεωϲ τοῦ πάλιν ὡϲ πρὸϲ τὰϲ μετοχὰϲ ἐν τῇ A, ὅτε περὶ τοῦ πλαγχθένταϲ διελαμβάνομεν (Α 59). A.

358. καταείϲατο: ψιλωτέον· ἀπὸ γὰρ τοῦ εἴδῶ βαρυτόνου ὁ ϲχηματιϲμόϲ. A.

365. ἦ θήν ϲ᾿  ἐξανύω: τὸ ἀνύω φυλακτέον ἐπὶ τοῦ αὐτοῦ τόνου, λέγω δὲ τοῦ βαρέοϲ· ἐνεϲτὼϲ γάρ ἐϲτιν ἀντὶ μέλλοντοϲ. A.

370. Τυδείδῃ ἔπι τόξα τιταίνετο: οἱ ἀκριβῶϲ ἀναγινώϲκοντεϲ ἀναϲτρέφουϲι τὴν πρόθεϲιν· τὸ γὰρ ἑξῆϲ ἐϲτιν ἐπὶ Τυδείδῃ. A.

383. οἵ τέ ϲε πεφρίκαϲιν: οὐκ ἀναγκαῖον ἀντιδιαϲτέλλειν, ὡϲ οἴεται Ἀλεξίων· δύναται γὰρ καὶ ἀπόλυτοϲ εἶναι. A.

385. κέρα ἀγλαέ· ϲὺν τῷ ῑ ἔγραψάν τινεϲ τὸ κέρᾳ ἵνα ᾖ δοτική, ὁμοίωϲ τῷ «δέπᾳ μελιηδέοϲ οἴνου» (γ 46, nunc δέπαϲ) καὶ «γήρᾳ ὕπο λιπαρῷ » (Od. λ 136). οὕτωϲ δὲ καὶ δοκεῖ ἐπικρατεῖν ἡ παράδοϲιϲ, ὡϲ καὶ Ἀλεξίων ἀξιοῖ. οἱ δὲ ϲυνέϲτειλαν, πληθυντικὸν ἐκδεχόμενοι οὐδέτερον, ὁμοίωϲ τῷ «κρέα ἔδμεναι» (Ιl. Δ 345), ἐξεδέξαντά τε ἐκ τῆϲ λέξεωϲ τὴν τρίχωϲιν καὶ ἐμπλοκῆϲ εἶδοϲ. οἱ δὲ ἐξέτειναν τὸ ᾱ πάλιν πληθυντικὸν ἐκδεχόμενοι, τιθέντεϲ δὲ τὴν λέξιν ἐπὶ τοῦ τόξου, ὥϲτε εἶναι κατὰ κέραϲ, ϲυναλοιφὴν ἐκδεχόμενοι τοῦ κέραα. περὶ δὲ τῆϲ τοιαύτηϲ ἀναγνώϲεωϲ δεδήλωται ἡμῖν, ὁπότε διελάβομεν περὶ τοῦ «κέρα ἐκ κεφαλῆϲ (Il. Δ 109). τοϲοῦτον δὲ ἔχω νῦν παραφυλάξαι ἐπὶ τοῦ νοητοῦ, ὡϲ ὅτι ϲπάνιόν ἐϲτιν ἐπὶ ἀνθρωπίνηϲ φύϲεωϲ παρὰ τῷ ποιητῇ τὸ κέραϲ ἐπὶ τριχὸϲ τάϲϲεϲθαι· κόμην δὲ λέγει καὶ τρίχαϲ καὶ πλοκάμουϲ καὶ ἐθείραϲ. A.

395. οἰωνοὶ δὲ περὶ πλέεϲ ἠὲ γυναῖκεϲ. περὶ πλέεϲ: Τυραννίων περίπλεεϲ ϲυνθέτωϲ ἀνέγνω, τὴν ρι ϲυλλαβὴν ὀξύνων· ὁ δὲ Ἀϲκαλωνίτηϲ κατὰ παράθεϲιν, λέγων λείπειν τὴν αὐτόν, ἵνα ᾖ περὶ αὐτὸν πλέεϲ. οὕτωϲ δὲ καὶ Ἀλεξίων, λόγῳ τούτῳ ὅτι καὶ κατ᾿ ἰδίαν ἄνευ προθέϲεωϲ εὑρέθη τὸ πλέεϲ καὶ τὰ ἀπ᾿ αὐτοῦ κινήματα· «κτόϲϲον ἐγώ φημι πλέαϲ ἔμμεναι» (Il. B 129) οὐ γὰρ πολλούϲ, ἀλλὰ πλέοναϲ. ὡμολογημένου τοίνυν ὅτι τοῦ «πλέονέϲ κεν μνηϲτῆρεϲ» (Od. ϲ 247) ϲυγκοπή ἐϲτιν ἡ πλέεϲ φωνή, μὴ ὄντοϲ δὲ ἄρα τοῦ ϲυνθέτου, περιπλέονεϲ, δοθήϲεται μηδὲ τὸ ἀπ’ αὐτοῦ ϲυγκεκομμένον. ἔνθεν ἐπείϲθηϲαν κατὰ παράθεϲιν ἀναγινώϲκειν, λειπούϲηϲ τῆϲ αὐτόν. A.

409. Ἀλεξίων τὸ τόνδε ἕν μέροϲ λόγου ἐκδέχεται, καὶ παροξύνει ἵνα ἰϲοδυναμῇ ἀναφορικῇ τῇ τοῦτον. Τυραννίων δὲ δύο μέρη λόγου ποιεῖ, ἵνα ᾖ τοῦτον δέ, κατὰ ἀναφορὰν ὁμοίωϲ. ἔφαμεν δὲ ὅτι παρὰ τῷ ποιητῇ ἡ διὰ τοῦ δε ἐπὶ ταύτηϲ τῆϲ ἀντωνυμίαϲ ἐπέκταϲιϲ ϲπανίωϲ μὲν εὑρέθη ἐπ᾿ ἀναφορᾶϲ ὁπότε διελαμβάνομεν περὶ τοῦ «κτοῦϲδε δ᾿ [*](326 Lehrsius confert Π 95 et monet notam in E. M. transiisse 648, 35, ubi post Ἀρίϲταρχοϲ additur ὡϲ παλιμπλαγχθένταϲ καὶ εὐρυκρείων.)

76
ἔα φθινύθειν» (Il. B 346), ὥϲτε οὐδὲν κεκώλυκε καὶ ἐνθάδε τὸ τοιοῦτο παραδέξαϲθαι διὰ τὸ ἤδη πεπεῖϲθαι τὴν παράδοϲιν· βεβαιοτέρα μέντοι. ἐϲτὶν ἡ τοῦ Τυραννίωνοϲ ἀνάγνωϲιϲ· οὐδὲν γὰρ ἐναντιοῦται. A.

413. ψιλωτέον τὸ ἔλϲαν, ὅτι Αἰολικωτέρα ἡ κλίϲιϲ. A.

ϲφίϲι. ὀρθοτονητέον· εἰϲ ϲύνθετον γὰρ ἡ μετάληψιϲ καὶ κατέχεται ὑπὸ τῆϲ προθέϲεωϲ. A.

432. τοιώδ᾿ ἄνδρε κατακτείναϲ: ἔφαμεν τὴν διὰ τοῦ δε ἐπέκταϲιν προπεριϲπᾶϲθαι, εἰ ἔχοι πρὸ τέλουϲ φύϲει μακράν· διὸ ϲημειούμεθα τὸ τώδε δ᾿ ἐνόει (l. δὲ νῶϊ, Θ 109, ubi vid.) παροξυνόμενον. A.

441. ἆ δεῖλ᾿: ἐπεὶ μετὰ τὰϲ προϲαγορευτικὰϲ ἀνάγκη ϲτίζειν, ὡϲ καὶ ἡ ϲυνήθεια μαρτυρεῖ ϲτίζουϲα μετὰ τὴν δευτέραν λέξιν, οὐκ ἔϲτι δὲ πλήρηϲ ἀλλὰ ϲυνήλειπται, οὕτωϲ δὲ ἡμῶν ἀναγινωϲκόντων πεπονθυῖαν τὴν λέξιν βαρβαριϲμὸϲ γίνεται, εἴτε ὀξύνοιμεν εἴτε περιϲπάϲοιμεν (sic), ἀναγκαίωϲ ἐκ πλήρουϲ γράφειν τὴν λέξιν, ἆ δειλέ, δεῖ, ἵνα καὶ ἡ ϲτιγμὴ καὶ ὁ τόνοϲ ἀναλόγωϲ καὶ Ἑλληνικῶϲ ἔχῃ. οὕτωϲ δὲ καὶ. Ἀρίϲταρχοϲ ἔγραψεν ἐκ πλήρουϲ, ὡϲ Δίδυμοϲ μαρτυρεῖ τὸ μὲν γὰρ μέτρον οὐκ ἄν δόξαι βλάπτεϲθαι τοῦ ϲτοιχείου προϲτεθέντοϲ, ἐπεὶ ὅταν δέῃ ὑγιὲϲ αὐτὸ παριϲτάναι, πάλιν ἀφαιρεθήϲεται, ὡϲ «βουκόλε ἐπεὶ οὔτε κακῷ» (Od. υ 227) οὐ μέμνῃ ὅτε τ᾿  ἐκρέμω» (Il. 0 18). οὕτωϲ δὲ καὶ ἐν τοῖϲ ἑξῆϲ «ἆ δειλέ, οὐ μὲν ϲοί γε» (452). A.

446. φύγαδε ὡϲ οἴκαδε. ἰϲοδυναμεῖ δὲ τῷ εἰϲ φυγήν, οὐ μὴν ἐν τῷ «τοὺϲ ἕλεν, οἱ δ᾿ ἄλλοι φύγαδε μνώοντο» (Il. 697). ἀντὶ γὰρ αἰτιατικῆϲ οὐ μετὰ τῆϲ εἰϲ, διὸ καί τινεϲ ὑπέλαβον μὴ καὶ δύο μέρη λόγου εἰϲίν. οὕτωϲ Ἡρωδιανὸϲ ἐν τῇ καθόλου. A.

454. ὠμηϲταί: Ἀρίϲταρχοϲ ὡϲ ἀθληταί, Τυραννίων δὲ ὡϲ κομῆται, ϲύνθετον ἐκδεχόμενοϲ τὴν λέξιν. ἄμεινον δὲ λέγειν ὡϲ ὅτι τὰ εἰϲ ϲτῆϲ λήγοντα, τῷ η παραληγόμενα, ἔχοντα πρὸ τοῦ τ τὸ ϲ, ὑπὲρ δύο ϲυλλαβὰϲ ὄντα ὀξύνεται, ἑρπηϲτήϲ, ὀρχηϲτήϲ. οὕτωϲ οὖν καὶ ὠμηϲτήϲ. A.

ἐρύουϲιν: προπαροξύνεται· ἐνήλλακται γὰρ ὁ ἐνεϲτὼϲ χρόνοϲ ἀντὶ μέλλοντοϲ. οὕτωϲ καὶ Ἀρίϲταρχοϲ. ὁ δὲ Ἀλεξίων περιϲπᾷ, οὐκ εὖ, ἐπεί, φηϲίν, ἐν τῷ ἑξῆϲ ϲτίχῳ ὁ μέλλων παρελήφθη περιϲπώμενοϲ· «αὐτὰρ ἐπεί κε θάνω, κτεριοῦϲί με δῖοι Ἀχαιοί». ἔλαθε δὲ τὸν ἄνδρα ἡ τοιαύτη ὕφεϲιϲ τοῦ ϲ Ἀττικὴ οὖϲα καὶ περιϲπῶϲα τοὺϲ μέλλονταϲ διά τι αἴτιον, εἰ παραλήγοιτο τῷ ῑ ϲυνεϲταλμένῳ, ὅπερ καὶ ἐπὶ τοῦ «τόνδε δ᾿ ἐγὼ κομιῶ» (Od. o 546). τὸ μέντοι ἐρύω οὐ δύναται ἔχεϲθαι ταύτηϲ τῆϲ φύϲεωϲ, ἀλλ᾿ ἐϲτὶν ἐνεϲτὼϲ ἀντὶ μέλλοντοϲ. A.

[*](441 pro ἢ οὐ in versu Hom. L. scripsit ἦ οὐ. L. confert Λ 160 et adnotat grammaticos ipsos citantes plene scribere ϲτεγαϲτῆρα Mon. 16, ὀνηϲόμεθα Mon. 40. 446 ἐν post οὐ μὴν inseruit L. 454 ἐκδεχόμενοϲ pro ἐκδεχόμενοι scr. L. adnotatque multo explicatiorem notam fuisse, ut Herod. ipse significet ad X 67.)
77

461. αὖε: ψιλῶϲ· τέτακται γὰρ ἐπὶ τοῦ φωνεῖν. ὅταν δὲ ἐπὶ τοῦ ξηραίνειν ἢ ἅπτειν, τότε δαϲυντέον ἔϲτι γὰρ ϲύνθετον. A.

480. λῖν: περιϲπαϲτέον κατὰ νόμον τῶν μονοϲυλλάβων αἰτιατικῶν· πᾶϲα γὰρ αἰτιατικὴ μονοϲύλλαβοϲ εἰϲ ν λήγουϲα περιϲπᾶται, ἀπέϲτραπται δὲ τὸν ὀξὺν τόνον, μῦν, μνᾶν, ϲῦν, ὗν. ταύτῃ καὶ ἡ κλεῖδα αἰτιατικὴ γενομένη κλεῖν περιϲπᾶται τῆϲ εὐθείαϲ ὀξυνομένηϲ. ταῦτα Ἡρωδιανὸϲ ἐν τῷ πεντεκαιδεκάτῳ τῆϲ καθόλου. A.

495. ἀφυϲγετόν: Ἀρίϲταρχοϲ ὀξύνει ὁμοίωϲ τῷ ὑετόν, ὁ δὲ Τυραννίων βαρύνει ὁμοίωϲ τῷ ἀτρύγετον. ἔϲτι δὲ ἐκεῖνο ὑπὲρ τοῦ Ἀριϲτάρχου λέγειν ὅτι τὰ ὑπὲρ τρεῖϲ ϲυλλαβάϲ, διὰ τοῦ ἐτοϲ ἐκφερόμένα, μὴ ἔχοντα παραϲχηματιϲμὸν θηλυκοῦ, ἐπιθετικῶϲ μὲν λαμβανόμενα τρίτην ἀπὸ τέλουϲ θέλει ἔχειν τὴν ὀξεῖαν, ὥϲπερ ἔχει ὁ ἀμαιμάκετοϲ, περιμήκετοϲ· τὸ δὲ λαιλαπετόϲ μὴ ὂν ἐπιθετικὸν ὠξύνθη καὶ τὸ Ἰαπετόϲ ἐπὶ κυρίου. εἴπερ οὖν καὶ τὸ ἀφυϲγετόϲ οὐκ ἔϲτιν ἐπιθετικόν, ὑγιῶϲ ὀξυτονηθήϲεται κατὰ τὸν Ἀρίϲταρχον. ἢ εἴπερ αὐτὸ βαρύνομεν, δώϲομεν αὐτὸ καὶ ἐπικεῖϲθαί τινι. A.

503. νεῶν δ᾿ ἀλάπαξε φάλαγγαϲ οἱ μὲν πλείουϲ ἀνέγνωϲαν νέων ὡϲ ξένων, ἵνα τῆϲ οἱ νέοι εὐθείαϲ γενικὴ ὑπάρχοι. ὁ μέντοι Ἀρίϲταρχοϲ καὶ Ἀλεξίων καὶ ὁ Ἀϲκαλωνίτηϲ περιέϲπαϲαν, ἵνα ἀπὸ τοῦ «τῶν νέεϲ ὠκεῖαι» (Od. η 36) ᾖ, ἐπεί, φηϲί, νοῦν οὐκ ἔχει τὸ βαρυνόμενον, τὸ μέντοι περιϲπώμενον, τοιαύτηϲ ὑπαρχούϲηϲ τῆϲ διανοίαϲ, τὰϲ πρὸ τῶν νεῶν τάξειϲ. A.

551. κρειῶν: περιϲπαϲτέον· ἡ γὰρ κρεῶν γενικὴ ἐπλεόναϲε τῷ ῑ, ἥτιϲ περιϲπᾶται διὰ τὸ ἔχειν ἐντελεϲτέραν τὴν κρεάων. A.

610. ὀξύνεται τὸ ἀνεκτόϲ· προείρηται δέ (v. ad Θ 355). A.