Magna Moralia

— ἔστιν οὖν ἡ προαίρεσις ἐν τοῖς πρακτοῖς, καὶ τούτοις ἐν οἷς ἐφʼ ἡμῖν ἐστιν καὶ πρᾶξαι καὶ μὴ πρᾶξαι, καὶ οὕτως ἢ μὴ οὕτως, καὶ ἐν οἷς ἔστι λαβεῖν τὸ διὰ τί. τὸ δὲ διὰ τί οὐχ ἀπλοῦν ἐστίν.

ἐν μὲν γὰρ γεωμετρίρ, ὅταν φῇ τὸ τετράγωνον τέτταρσιν ὀρθαῖς ἴσας ἔχειν, καὶ ἐρωτᾷ διὰ τί, ὅτι, φησίν, καὶ τὸ τρίγωνον δυσὶν ὀρθαῖς ἴσας ἔχει. ἐν μὲν οὖν τοῖς τοιούτοις ἐκ τῆς ἀρχῆς ὡρισμένης ἔλαβον τὸ διὸ τί· ἐν δέ γε τοῖς πρακτοῖς, ἐν οἷς ἡ προαίρεσις, οὐχ οὕτως (οὐδεμία γὰρ κεῖται ὡρισμένη), ἀλλʼ ἂν ἀπαιτῇ τις, διὰ τί τοῦτο ἔπραξας; ὅτι οὐκ ἐνῆν ἄλλως, ἢ ὅτι βέλτιον οὕτως. ἐξ αὐτῶν τῶν συμβαινόντων, ὁποῖʼ ἂν φαίνηται βελτίω εἶναι, ταῦτα προαιρεῖται καὶ διὰ ταῦτα.

διὸ δὴ ἐν τοῖς τοιούτοις τὸ βουλεύσασθαί ἐστι τὸ πῶς δεῖ, ἐν δὲ ταῖς ἐπιστήμαις οὔ. οὐθεὶς γὰρ βουλεύεται πῶς δεῖ γράψαι τὸ ὄνομα Ἀρχικλέους, ὅτι ἐστὶν ὡρισμένον πῶς δεῖ ῎ξγράψαι τὸ ὄνομα Ἀρχικλέους. ἡ οὖν ἁμαρτία οὐ γίγνεται ἐν τῇ διανοίᾳ, ἀλλʼ ἐν τῇ ἐνεργείᾳ τοῦ γράφειν. ἐν οἷς γὰρ μή ἐστιν ἡ ἁμαρτία ἐν τῇ διανοίᾳ, οὐδὲ βουλεύονται ὑπὲρ [*](36. τὸ—διανοίφς om. K Ald. Va. et Paris. 2024, add. Z Co P1 2 Cv Bar. Paris. 1417, 1855 || 1189 b, 2. ἄν— προαιρώμεθα Kb Ald. Va., ἃ γὰρ προαιρούμεθα Π2 P2 || 3. 〈οὐκ〉 ὀλίγοι? Susem. || 12. ὡρισμένως Μb Ald. || 13. ἔλαβον Kb Ald. Va., ἐλάβομεν Π2 P || πρακτικοῖς pr. Κb Mb (crx.rc.) || 16. ἐξ Π1 Va., om. Π2 || αὐ– τῶν 〈γὰρ〉? Susem. || ὁποῖ᾿ ἂν Κb Va., ὅποι ἂν Ald., ὁποῖον Π2 P2 17. βελτία Κb Va., βέλτιον Π2 P2 Ald. 20. ὅτι—21. Ἀρχικλέους om. ΖAld.Par. 2024 (add. etiam CV Va.) 21. τὸ ὄνομα Ἀρχικλέους om. P Par. 1417, 1855 || 23. ἡ om. || οὐδὲ Bk., οὔτε Π Ald.)