Res Publica Atheniensium

Aristotle

Aristotle. Aristotelis Res Publica Atheniensium. Kenyon, Frederic, editor. Berlin: Reimer, 1903.

XXI. διὰ μὲν οὖν ταύτας τὰς αἰτίας ἐπίστευεν ὁ δῆμος τῷ Κλεισθένει. [*](1) τότε δὲ τοῦ πλήθους προεστηκὼς ἒτει τετάρτῳ μετὰ τὴν τῶν τυράννων κατάλυσιν ἐπὶ Ἰσαγόρου ἂρχοντος, πρῶτον μὲν οὖν συνένειμε πάντας εἰς [*](2) δέκα φυλὰς ἀντὶ τῶν τεττάρων, ἀναμεῖξαι βουλόμενος, ὃπως μετάσχωσι πλείους τῆς πολιτείας· ὃδεν ἐλέχθη καὶ τὸ μὴ φυλοκρινεῖν | πρὸς τοὺς [*](p. 9) ἐξετάζιν τὰ γένη βουλομένους. ἒπειτα τὴν βουλὴν πεντακοσίο[υ]ς ἀντὶ [*](3) τετρακοσίων κατέστησεν, πεντήκοντα ἐξ ἐκάστης φυλῆς· τότε δ᾿ ἦσαν ἐκατόν. διὰ τοῦτο οὐκ εἰς δώδεκα φυλὰς συνέταξεν, ὃπω[ς] αὐτῷ μὴ μὴ συμβαίνῃ μερίζειν κατὰ τὰς προϋπαρχούσας τριττῦς· ἦσαν γὰρ ἐκ δ φυλῶν δώδεκα τριττύες, ὣστ᾿ οὐ [συν]έπιπτεν <ἂν> ἀναμίσγεσθαι διένειμε δὲ καὶ τὴν χώραν κατὰ δήμους τριάκοντα μέρη, δέκα μὲν τῶν [*](4) περὶ τὸ ἂστυ, δὲ τῆς παραλίας, δέκα δὲ τῆς μεσουείου, καὶ ταύτας TauTa? ἐπονομάσας τριττῦς ἐκλήρωσεν τρεῖς εἰς τὴν φυλὴν ἐκάστην, ὃπως ἐκάστη μετέχῃ πάντων τῶν τόπων. καὶ δημότας ἐποίησεν ἀλλήλων τοὺς οἰκοῦντας ἐν ἐκάστῳ τῶν δήμων, ἳνα μὴ πατρόθεν προσαγορεύοντες ἐξελέγχωσιν τοὺς [*](1 αφιεσαν L, corr. K-W (Bl., S) κλείσθενην L, quod retinent K-W, Bl., S; sed cf. p. 25,11 5 αλκμεονιδων L 9 επιστευνε ο δημος L*, ο super εν scr. L1; ἐπίστευον K-W, delentes ὁ δῆμος 11 πρωτον μ(εν) ο(υν) ενειμε L, πp. μὲν συνένειμε Newman (Bl., S., al.), πp. μὲν οὖν συνενειμε cum lacuna ante πρῶτον K-W, sed cf. Bonitz Ind. Ar. p. 454a32 (Diels) 12 αναμιξαι L 16 ου κ(αι) εις L 16. 17 αυτωσυμβαινηι L*, ι super ω addidit L1, μη L*, ut vid. 17 κατὰ] προς L*, κ(ατα) suprascr. L4 18 σ(υν) (compendii signum conspicitur, σ periit) L, ἂν post οὐκ add. Richards, H-L, melius ante αναμ- Hude, al.) [*](12 Αrist. Pol. Γ 2. 1275b34 ἀλλ῾ ἲσως ἐκεῖνο μᾶλλον ἒχει ἀπορίαν, ἃσοι μεταβολῆς γενομένης πολιτείας, οἶον Ἀθήνησιν ἐποίησε Κλεισθένης μετὰ τὴν τῶν τυράννων ἐκβολήν· πολλοὺς γὰρ ἐφυλέτευσε ξένους καὶ δούλους μετοίκους. Ζ 4. 1319b19 ἔτι δὲ καὶ τὰ τοιαῦτα κατασκευάσματα χρήσιμα πρὸς τὴν δημοκρατίαν τὴν τοιαύτην, οἶς Κλεισθένης τε Αθήνησιν ἐχρήσατο βουλόμενος αὐξῆσαι τὴν δημοκρατίαν, καὶ περὶ Κυρήνην οἱ τὸν δῆμον καθιστάντες. φυλαί τε γὰρ ἓτεραι ποιητέαι πλείους καὶ φρατρίαι, καὶ τὰ τῶν ἰδίων ἰερῶν συνακτέον εἰς ὀλίγα καὶ κοινά, καὶ πάντα σοφιστέον ὃπως ἂν ὃτι μάλιστα ἀναμιχθῶσι πάντες ἀλλήλοις, αἱ δὲ συνήδειαι διαζευχθῶνσιν αἱ πρότερον.) [*](21 Psell. Ὀνόματα δικῶν p. 103 Boisson. ἡ δὲ τριττὺς νεωτέρων (leg. νεώτερον) ὂνομα παρὰ τοῖς Ἀθηναίοις ἐστί. Κλεισθένης γάρ τις, εἰς τριάκοντα μοίρας τὴν Ἀττικὴν ἃπασαν διανείμας ἐπειδὴ τὸ μὲν αὐτῆς ἐπιθαλαττίδιον ἦν, τὸ δὲ ἐπὶ τοῦ μέσου καθῆστο τῆς χώρας, τὸ δὲ παρὰ τὸ ἂστυ συνέστρωτο, δέκα με) μοίρας τῇ παραλίῳ συντέτευχε, δέκα δὲ κατέστησεν ἐπὶ τὴν μεσόγειον, δέκα δὲ ἀστυνόμους ἐποίησε· καὶ τὸ τριτημόρτον τριττὺς ὠνόμαστο.)

25
νεοπολίτας, ἀλλὰ τῶν δήμων ἀναγορεύωσιν· ὃθεν καὶ καλοῦσιν Ἀθηναῖοι [*](p. 9) σφᾶς αὐτοὺς τῶν δήμων. κατέστησε δὲ καὶ δημάρχους τὴν αὐτὴν ἒχοντας [*](5) ἐπιμέλειαν τοὶς πρότερον ναυκράροις· καὶ γὰρ τοὺς δήμους ἀντὶ τῶν ναυκραριῶν ἐποίησεν. προσηγόρευσε δὲ τῶν δήμων τοὺς μὲν ἀπὸ τῶν τόπων, τοὺς δὲ ἀπὸ τῶν κτισάντων· οὐ γὰρ ἃπαντες ὑπῆρχον ἒτι τοῖς τόποις. τὰ δὲ γένη καὶ τὰς φρατρὶας καὶ τὰς ἱερωσύνας εἲασεν ἒχειν ἑκάστουςκατà [*](6) τὰ πάτρια. ταῖς δὲ φυλαῖς ἐποίησεν ἐπωνύμους ἐκ τῶν προκριθέντων ἐκατὸν ἀχηγετῶν, οὓς ἀνεῖλεν ἡ Πυδία, δέκα.

XXII. τούτων δὲ γενομένων δημοτικωτέρα πολὺ τῆς Σόλωνος ἐγένετο [*](1) ἡ πολιτεία· καὶ γὰρ συνέβη τοὺς μὲν Σόλωνος νόμους ἀφανίσαι τὴν τυραννίδα διὰ τὸ μὴ χρῆσθαι, και[ν]οὺς δ᾿ ἂλλους θεῖναι τὸν Κλεισθένη στοχαζόμενον τοῦ πλήθους, ἐν οἰς ἐτέθη καὶ ὁ περὶ τοῦ ὀστρακισμοῦ νόμος. πρῶτον [*](2) μὲν οὖν ἒτει πέμπτῳ μετὰ ταύτην τὴν κατάστασιν ἐφ᾿ Ἑρμοκρέοντος ἂρχοντος τῇ βουλῇ τοῖς πεντακοσίοις τὸν ὃρκον ἐποίησαν ὃν ἒτι καὶ νῦν [*](1 Ἀθηναῖοι] hic incipit frag. Berol. IIa 3 επιμελιαν L, ειαν B 5 ἒτι] ita L (non εν, quod legit Bl, sed ν non posset esse nisi formae ABBREV, in hac papyro non usitatae); εν B (Bl., K-W) 6 φατριας L, φρα- B 7 εποιησαν L*, corr. L1 επωνυμους B, επωνυμ . . ς L 11 χρασθαι B καινους K-W; και[ B 13 Ερμου|- κρεοντος L, corr. K-W, cett.) [*](2 Schol. Ar. Nub. 37 (dett. Ald.) ad verba δάκνει με δήμαρχός τις] . . . . . Ἀριστοτέλης δὲ Κλεισθένους φησὶ “κατέστησε καὶ δημάρχους τὴν αὐτὴν ἒχοντας ἐπιμέλειαν τοῖς πρότερον ναυκράροις (ναυκλάροις Ald.). καὶ γὰρ τοὺς δήμους ἀντὶ τῶν ναυκλαρίων Ald.) ἐποίησεν.” οἱ πρότερον ναύκραροι (ναύκλαροι Ald.) εἲτε ὑπὸ κατασταθέντες εἲτε καὶ πρότερον. οὖτοι δὲ τὴν πομπὴν τῶν Παναθηναίων ἐκόσμουν Κλεισθένους καταστήσαντος ἀντὶ ναυκράρων (ναυκλάρων Ald.). Harp. s. v. ναυκραρικά: Ἀριστοτέλης δ᾿ ἐν Ἀθηναίων πολιτείᾳ φησὶ “κατέστησαν δὲ δημάρχους τὴν αὐτὴν ἒχοντας ἐπιμέλειαν τοῖς πρότερον ναυκράροις δημίους ἀντὶ τῶν ναυκράρων ἐποίησαν.” Cf. Phot. ναυκραρία, Hes. ναὺκλαροι (supra test. ad 9,15). Harp. δήμαρχος: . . . . . τούτους δέ φησιν Ἀριστοτέλης ἐν Ἀθηναίων πολιτείᾳ ὑπὸ Κλεισθένους κατασταθῆναι τὴν αὐτὴν ἒχοντας ἐπιμέλειαν τοῖς πρότερον ναυκράροις. Hesych. δήυμαρχοι: οἱ οἱ πρότερον καλούμενοι ναύκραροι.) [*](4 Et. gen. (ex Photio) [exscr. Symeo et Et. M. 327,32] Ἐλεεῖς: δῆμος τῆς Ἀττικῆς. ὠνόμασται δὲ ἀπὸ τοῦ ἐν αὐτῷ ἓλους. ἑλώδης γὰρ ὁ τόπος. οἱ γὰρ δῆμοι τῶν Ἀθηναίων ἢ ἀπὸ τόπων ἢ ἀπὸ τὼν παρακειμένων αὐτοῖς ἢ ἀπὸ τῶν ἐν αὐτοῖς φυτῶν ἢ ἀπὸ τῶν ἐν αὐτοῖς χειροτεχνῶν ἢ ἀπὸ τῶν οἰκησάντων ἀνδρῶν ἢ γυναικῶν.) [*](7 Ad glossam Lex. Bekk. quinti (BA 245,17 ἐπώνυμοι: ἂρχοντες δισσοί εἰσιν, οἱ μὲν τεσσαράκοντας δύο τῶν ἡλικιῶν, οἱ δὲ δέκα τὸν ἀριθμόν, ἀφ’ ὦν αἱ φυλαὶ προσηγορεύθησαν) oiim pleniorem redeunt quae habent et (ex Photio) Et. gen. (descr. Et. Μ. 369,15) . . . . . ἐπώνυμοι διττοί δἰσιν οὖτοι, οἱ μὲν λεγόμενοι τῶν ἡλικιῶν, καὶ εἰσὶ δύο καὶ τεσσαράκοντα, οἳ καλοῦνται καὶ λήξεων ἐπώνυμοι, οἱ δὲ δέκα, ἀφ᾿ ὦν αἱ φυλαὶ προσηγορεύθησαν, οἶον Ἐρεχθεύς, Αἰγεύς, Πανδίων, Λεώς, Ἀκάμας (Ἀλκμὰς Et. gen., Ἀλμᾶς Et. Μ.), Κέκροψ, Ἰπποδόων, Αἲας, Ἀντίοχος. ταῦτα δὲ τὰ δέκα ὀνόματα ἀπὸ ρݲ ὁ ἂπορα ὁ Et. Πύδιος εἳλετο Κλεισθένης (leg. Κλεισθένους) οὓτων διαταξάμενος (leg. διαταξαμένου) τὸ πᾶν πλῆθος εἰς δέκα ξυλάς, et Lex. Patm. Ρ. 15: ἐπώνμοι δέκα, ἀφ᾿ ὦν ἐκλήθησαν αἰ φυλάὶ τοῦ θεοῦ τοῦτο χρήσαντος. ἮΣΑΝ δὲ οὖτοι· Ερεχθεύς, Α'ιγεύς, Αργώδων (sic!), Λεώς, Ακάμας, Οἰνεύς, Κέκροψ, Ἱππόθων, Ἀντίοχος, Αἲας. τούτους γὰρ ἐξ ὀνομάτων ἑκατὸν ὁ θεὸς ἐξελέξατο. cf. Harp. ἐπώνυμοι (Phot.I Suid.I).)

26
ὀμνύουσιν. ἒπειτα τοὺς στρατηγοὺς ᾐροῦντο κατὰ φυλάς, ἐξ ἑκάστης φυλῆς [*](p. 9) ἓνα, τῆς δὲ ἁπάσης στρατιᾶς ἡγεμὼν ἦν ὁ πολέμαρχος. ἒτει δὲ μετὰ [*](3) ταῦτα δωδεκάτῳ νικήσαντες τὴν ἐν Μαραθῶνι μάχην ἐπἰ Φαινίππου ἂρχοντος, διαλιπόντες ἒτη δύο μετὰ τὴν νίκην, θαρροῦντος ἢδη τοῦ δήμου τότε πρῶτον ἐχρήσαντο τῷ νόμῳ περὶ τὸν ὀστρακισμόν, ὃς ἐτέθη διὰ τὴν ὑποψίαν τῶν ἐν ταῖς δυνάμεσιν, ὃτι Πεισίστρατος δημαγωγὸς καὶ στρατηγὸς ὢν τύραννος κατέστη. καὶ πρῶτος ὠστρακίσθη τῶν ἐκείνου συγγενῶν [*](4) Ἵππαρχος χάρμου Κολλυτεύς, Κολλυτεύς, δἰ δν καὶ μάλιστα τὸν νόμον ἒθηκεν ὁ Κλεισθένης, ἐξελάσαι βουλόμενος αὐτόν. οἱ γὰρ Ἀθηναῖοι τοὺς τῶν τυράννων φίλους, ὃσοι μὴ συνεξαμαρτάνοιεν ἐν ταῖς ταραχαῖς, εἲων οἰκεῖν τὴν πόλιν, χρώμενοι τῇ εἰωθυίᾳ τοῦ δήμου πρᾳότητι· ὦν ἡγεμὼν καὶ προστάτης ἦν Ἵππαρχος. εὐθὺς δὲ τῷ ὑστέρῳ ἒτει ἐπὶ Τελεσίνου ἂρχοντος ἐκυάμευσαν [*](5) τοὺς ἐννέα ἂρχοντας κατὰ φυλὰς ἐκ τῶν προκριθέντων ὑπὸ τῶν δημοτῶν πεντακοσίων τότε μετὰ τὴν τυραννίδα πρῶτον· οἱ δὲ πρότεροι πάντες ἦσαν αἱρετοί· καὶ ὠστρακίσθη Μεγακλῆς Ἰπποκράτους Ἀλωπεκῆθεν. ἐπὶ μὲν [*](6) οὖν ἔτη γݲ τοὺς τῶν τυράννων φίλους ὠστράκιζον, ὦν χάριν ὁ νόμος μετὰ δὲ ταῦτα τῷ τετάρτῳ ἒτει καὶ τῶν ἂλλων εἲ τις δοκοίη μείζων μεθίσταντο· καὶ πρῶτος ὠστρακίσθη τῶν ἂπωθεν τῆς τυραννίδος Ξάνθιππος ὁ Ἀρίφρονος. ἒτει δὲ τρίτῳ μετὰ ταῦτα Νικοδήμου ἂρχοντος, ὡς ἐφάνη [*](7) τὰ μέταλλα τὰ ἐν Μαρωνείᾳ καὶ περιελένετο τῇ πόλει τάλαντα ἑκατὸν ἐκ τῶν ἒρλων, συμβομλευόντων τινῶν τῷ δήμῳ διανείμασθαι τὸ ἀργύριον Θεμιστοκλῆς ἐκώλυσεν, οὐ λέγων ὃ τι χρήσεται τοῖς χρήμασιν ἀλλὰ δανεῖσαι κελεύων τοῖς πλουσιωτάτοις Ἀθηναίων ἑκατὸν ἐκάστῳ τάλαντον, εἶτ᾿ ἐὰν μὲν ἀρέσκῃ τὸ ἀνάλωμα, τῆς πόλεως εἶναι τὴν δαπάνην, εἰ δὲ μή κομίσασθαι τὰ χρήματα παρὰ τῶν δανεισαμένων. λαβὼν δ᾿ ἐπὶ τούτοις ἐναυπηγήσατο τριὴρεις ἑκατὸν, ἑκάστου ναυπηγουμένου τῶν ἑκατὸν μίαν, [*](1 φυ]λης εκαστ[η]ς B, qui hic (praeter litteras 4 ἢδη om. L*, suprascr. L4 6 οτε L, ὃτι Harpocr. (vid. testim.), ὁ γὰρ K-W 8 κολυττευς L 10 συνεξαμαρτανον L, συνεξαμαρτάνοιεν Poste, K-W, BI.2, H-L 12 Ἵππαρχος hic (praeter verbum unum in versu praecedente, quod non recte legebatur κισμω) incipit frag. Berol. Ilb ὑστέρῳ] ὓστερον K-W, Bl.3 13 δημοτ(ων) L (Bl., S), δημων (vel δαμων, sec. Diels) B, K-W3 14 τότε] τοις L, corr. Bl, (K-W, H-L, S) 17 δοκη B 17. 18 μεθιστατο L*, ν suprascr. L1; μεθίστατο retinet Bl. 19 ν[ικο]δημου B, Dion. Hal. (S.); νικομηδους L (K-W, H-L, Bl.) 20 τάλαντα om. L*, suprascr. L1 20. 21 εκ των εργων εκατον ταλαντα B, ut vid. 24 τὴν δαπάνην om. L*, suprascr. L4 (videtur etiam B habuisse); del. II-L, Bl. 26 τp. ἑκατὸν] hic desinit B) [*](8 Cf. Harp. s. v. Ἵππαρχος: . . . . ἂλλος δέ ἐστιν Ἵππαρχος ὁ χάρμου, ὣς φησι Λυκοῦργος ἐν τῷ ἰατὰ Λεωκράτους· περὶ δὲ τούτου Ἀνδροτίων ἐν τῇ βݲ φησὶν συγγενὴς μὲν Πεισιστράτου τοῦ τυράννου καὶ πρῶτος ἐξωστρακόσθη τοῦ περὶ τὸν ὀστρακισμὸν νόμου τότε πρῶτον τεθέντος διὰ τὴν ὑποψίαν τῶν περὶ Πεισίστρατον, ὃτι δημαγωγὸς ὢν καὶ στρατηγὸς ἐτυράννησεν (Epitomen descr. ΙΙ Suid.v).) [*](20 Lex. Bekk. quintum (BA 279,32) Μαρωνίά (leg. Μαρώνεια). τόπος τόπος ἦν τῆς Ἀττικῆς, ὃπου τὰ μέταλλα εὑρέθη.)
27
αἶς ἀναυμάχησαν ἐν Σαλαμἶνι πρὸς τοὺς βαρβάρους. ὠστρακίσθη δ᾿ ἐν [*](Ρ. 9) τούτοις τοῖς καιροῖς Ἀριστείδης ὁ Λυσιμάχου. τετάρτῳ δ᾿ ἒτει κατεδέξαντο [*](8) πάντας τοὺς ὠστρακισμένους ἂρχοντος γψιχίδου, διὰ τὴν Ξέρξου στρατείαν· καὶ τὸ λοιπὸν ὣρισαν τοῖς ὀστρακιζομένοις ἐντὸς Γεραιστοῦ καὶ Σκυλλαίου κατοικεῖν ἢ ἀτίμους εἶναι καθάπαξ.

XXIII. τότε μὲν οὖν μέχρι τοῦτου προῆλθεν ἡ πόλις ἃμα τῇ δημοκρατίᾳ [*](1) κατὰ μικρὸν αὐξανομένη· μετὰ δὲ τὰ Μηδικὰ πάλιν ἲσχυσεν ἡ ἐν Ἀρείῳ πάγῳ βουλὴ καὶ δῴκει τὴν πόλιν, οὐδενὶ δόγματι λαβοῦσα τὴν ἡγεμονίαν ἀλλὰ διὰ τὸ γενέσθαι τῆς περὶ Σαλαμῖνα ναυμαχίας αἰτία. τῶν γὰρ στρατηγῶν ἐξαπορησάντων τοῖς πράγμασι καὶ κηρυξάντων σῴ[ζ]ειν εκαστον ἑαυτόν, πορίσασα δραχυὰς ἑκάστῳ ὀκτὼ διέδωκε καὶ ἐνεβίβασεν εἰς τὰς ναῦς. διὰ ταύτην δὴ τὴν τἰτίαν παρεχώρουν αὐτῆς τῷ ἀξιώματι, καὶ [*](2) ἐπολιτεύδθησαν Ἀθηναῖοι καλῶς [καὶ] κατὰ τούτους τοὺς καιρούς. γὰρ αὐτοῖοῖς περὶ τὸν χρόνον τοῦτον τά τε εἰς τὸν πόλεμον ἀσκῆσαι καὶ παρὰ τοῖς Ἕλλησιν εὐδοκιμῆσαι καὶ τὴν τῆς δαλάττης ἡγεμονίαν λαβεῖν ἀκόντων Λακεδαιμονίων. ἦσαν δὲ προστάται τοῦ δήμου κατὰ τούτους [*](3) τοὺς καιροὺς Ἀρτστείδης ὁ Λυσιμάχου καὶ Θεμιστοκλῆς ὁ Νεοκλέους, ὁ μὲν τὸ πολέμια δοκῶν <ἀσκεῖν>, ὁ δὲ τὰ πολιτικὰ δεινὸς εἶναι καὶ δικαιοσύνῃ τῶν καθ᾿ ἑαυτὸν διαφέρειν· διὸ καὶ ἐχρῶντο τῷ μὲν στρατηγῷ, τῷ δὲ συμ- βόύλῳ. τὴν μὲν οὖν τῶν τειχῶν ἀνοικοδόμησιν κοινῇ κοινῇ διῴκησαν, καίπερ [*](4) διαφερόμενοι πρὸς ἀλλήλους, ἐπὶ δὲ τὴν ἀπόστασιν τὴν τῶν Ἰώνων ἀπὸ τῆς τῶν Λακεδαιμονίων συμμαχίας Ἀριστείδης ἦν ὁ προτρέψας, τηρήσας τοὺς Λάκωνας διαβεβλημένους διὰ Παυσανίαν διὸ καὶ τοὺς φόρους [*](5) οὖτος ἦν ὁ τάξας ταῖς πόλεσιν τοὺς πρώτους ἒτει τρίτῳ μετὰ τὴν ἐν Σαλαμῖνι ναυμαχίαν ἐπὶ Τιμοσθένους ἂρχοντος, καὶ τοὺς ὃρκους ὢμοσεν τοῖς [*](2 τετάρτῳ] τρίτῳ K-W, Bl., cf. Plut. Ar. 8 3 υψηχιδου L*, ι supra η scr. L1 4 ατρατικν L εντὸς] ἐκτὸς Wyse, Sandys, (cf. Philochor. fr. 79b μὴ ἐπιβαίνοντα ἐντὸς πέρα τοῦ Εὐβοίας ἀκρωτηρίου); μὴ ante κατοικεῖν ins. Eaibel, BI.; textum retinent K-W, H-L 10 δωζειν L ut vid. 12 αὐτῶης] αυτ(ην) L, corr. Bl. (K-W3); αὐτῇ του ἀξιώματος J. E. B. Mayor, K-W1, S 14 κ(ατα) L*, πε[ρι] suprascr. L4; περὶ τὸν χρόνον τοῦτον del. K-W 16 ακοντ(ων) λακ. L, non ακοντων των λακ., ut antehac ab om- nibus lectum est 18 δοκῶν ἀσκεῖν] aaxtuv L1, δοκῶν Richards, K-W, al. πολιτικὰ πολεμικα L κ(αι) om. L*, suprascr. L1 20 ανωικοδομησιν L 21 22 δυμμαχίας κ(αι) τ(ην) τ(ων) λακ. σ(υμ)μαχιαν L, corr. BI., al. 23 τοὺς Λάκωνας om. L*, suprascr. L1 24 μετὰ] δ(ια) L*, corr. L1) [*](7 ARIST. PoI. E 4. 1304a17 μεταβάλλουσι δὲ καὶ εἰς ὀλιγαρχίαν καὶ εἰς δῆμον καὶ εὶς πολιτείαν ἐκ τοῦ εὐδοκιμῆσαί τι ἢ αὐξηθῆναι ἢ ἀρχεῖον ἢ μόριον τῆς πόλεως, οἰον ἡ ἑν Ἀρείῳ πάγῳ βουλὴ εὐδοκιμήσασα ἐν τοῖς Μηδικοῖς ἒδοξε αυντονωτέραν ποιῆσαι τὴν πολιτείαν, καὶ πάλιν ὁ ναυτικὸς ὂχλος γενόμενος αἲτιος τῆς περὶ Σαλαμῖνα νίκης καὶ ταύτης τῆς ἡγεμονίας διὰ τὴν κατὰ θάλατταν δύναμιν τὴν δημοκρατίαν ἰσχυροτέραν ἐποίησεν.) [*](9 Plut. Them. 10 οὐκ ὂντων δέ δημοσίων χρήμάτων τοῖς Ἀθηναίοις Ἀριστοελης μέν φησι τὴν ἐξ Ἀρείου βουλὴν πορίσασαν ὀκτῶ δραχμὰς ἑκάστῳ τῶν στρατευομένων αἰτιωτάτην γενέσθαι τοῦ πληρωθῆναι τὰς τριήρεις, Κλείδημος δὲ καὶ τοῦτο τοῦ Θεμιστοκλέους ποιεῖται στρατήγημα.)

28
Ἵωσ[ιν] | ὢστε τὸν αὐτὸν ἐχθρὸν εἶναι καὶ φίλον, ἐφ᾿ οἶς καὶ τοὺς μύσρους [*](p. 10) ἐν τῷ πελάγει εαθεῖσαν.

XXIV. μετὰ δὲ ταῦτα δαρρούσης ἢδη τῆς τόλεως καὶ χρημάτων [*](1) ἠθροισμένων πολλῶν, συνεβούλευεν ἀντιλαμβάνεσθαι τῆς ἡγεμονίας καὶ καταβάντας ἐκ τῶν ἀγρῶν οἰκεῖν ἐν τῷ ἂστει· τροφὴν γὰρ ἒσεσθαι πᾶσι, τοῖς μὲν στρατευομένοις, τοῖς δὲ δρουροῦσι, τοῖς δὲ τὰ κοινὰ πράττουσι, εἶθ᾿ οὓτων κατασχήσειν τὴν ἡγεμονίαν. πεισθέντες δὲ ταῦτα καὶ λαβόντες [*](2) τὴν ἀρχὴν τοῖς τε συμμάχοις δεσποτικωτέρως ἐχρῶντο πλὴν χίων Ταὶ Λεσβίων καὶ Σαμίων· τούτους δὲ φύλακας εἶχον τῆς ἀρχῆς, ἐωντες τάς τε πολιτείας παρ᾿ αὐτοῖς καὶ ἂρχειν ὦν ἒτυχον ἂρχοντες. κατέστησαν δὲ [*](3) καὶ τοῖς πολλοῖς εὐπορίαν τροφῆς, ὣστερ Ἀριστείδης εἰσηγήσατο. συνβαινεν γὰρ ἀπὸ τῶν φόρων καὶ τῶν τελῶν καὶ τῶν συμμάχων πλείους ἢ δισμυρίους ἂνδρας τρέφεσθαι. δικασταὶ μὲν γὰρ ἦσαν ἑξακισχίλιοι, τοξόται δ᾿ ἑξακόσιοι καὶ χίλιοι, καὶ πρὸς τούτοις ἱππεῖς χίλιοι καὶ διακόσιοι, βουλὴ δὲ πεντακόσιοι, καὶ φρουροὶ νεωρὶων πεντακόσιοι, καὶ πρὸς τούτοις ἐν τῇ πόλει φρουροὶ νݲ ἀρχαὶ δ᾿ ἒνδημοι μὲν εἰς ἑπτακοσίους ἂνδρας, δ᾿ εἰς † ἑπτακοσίους· πρὸς δὲ τούτοις ἐπεὶ συνεστήσαντο τὸν πόλεμον ὓστερον, ὁπλῖται μὲν δισχίλιοι καὶ πεντακόσιοι, νῆες δὲ φρουρίδες εἲκοσι, ἄλλαι δὲ νῆες αἱ τοὺς φόρους ἂγουσαι τοὺς ἀπὸ τοῦ κυάμου δισχιλίους ἂνδρας, ἒτι δὲ πρυτανεῖον καὶ ὀρφανοὶ καὶ δεσμωτῶν φύλακες· ἃπασι γὰρ τούτοις ἀπὸ τῶν κοινῶν ἡ διοίκησις ἦν.

XXV. ἡ μὲν οὖν τροφὴ τῷ δήμῳ διὰ τούτων ἐγίγωετο. ἒτη δὲ [*](1) ἑπτακάίδεκα μάλιστα μετὰ τὰ Μηδικὰ διέμεινεν ἡ πολιτεία προεστώτων τῶν Ἀρεοπαγιτῶν, καίπερ ὑποφερομένη κατὰ μικρόν. αὐξανομένου δὲ τοῦ πλήθους γενόμενος τοῦ δήμου προστάτης Ἐφιάλτης ὁ Σοφωνίδου, | δοκῶν [*](p. 11) καὶ ἀδωροδόκητος εἶναι καὶ δίκαις πρὸς τὴν πολιτείαν, ἐπέθετο τῇ βουλῇ. καὶ πρῶντον μὲν ἀνεῖλεν πολλοὺς τῶν Ἀρεοπαγιτῶν, ἀγῶνας ἐπιφέρων περὶ [*](2) τῶν διῳκημένων· ἒπειτα τῆς βουλῆς ἐπὶ Κόνωνος ἂρχοντος ἃπαντας περιείλε<το> τὰ ἐπίθετα δἰ ὦν ἦν ἡ τῆς πολιτείας φυλακὴ, καὶ τὰ τοῖς τεντακοσίοις τὰ δὲ τῷ δήμῳ καὶ τοῖς δικαστηρίοις ἀπέδωκεν. ἒπρα[ξ]ε δὲ ταῦτα συναιτίου γενομένου Θεμιστοκλέους, ὃς ἦν μὲν τῶν [*](3) Ἀρεοπαγιτῶν, ἒμελλε ὃὲ κρίνεσθαι μηδισμοῦ. βουλόμενος δὲ καταλουῆναι [*](4 πολλων ηθροισμ(εν)ων L*, ordinem correxit litteris β, α superscriptis L1 10 <τὰς> K-W 15 τῇ del. K-W, BL; sed cf. notam ap. Sandys 16 ἦσαν post μ(.ὴ habet L*, del. punctis superpositis L1 17 ἑπτακοσίους falso iteratum notaut K-W 18 οπλειται L 22 ελινετο L 24 τ(ων) in L dubium est 25 κ(αι) δοκων L, corr. K-W 29 περιειλε L, quod retinet Bl. (cf. p. 18,2); περιείλετο Richards, K-W, S 25 AiusT. Pol. B 12. 1274a7 τὴν μὲν με) Ἀρείῳ πάγῳ βουλὴν Ἐφιάλτης ἐκόλουσε καὶ Περικλῆς.) [*](31 Argura. Areopag. Isocratis . . . Ἐφιάλτης τι; καὶ Θεμιστοκλῆς χρεωστοῦντες τῇ πόλει χρήματα καὶ εἰδότες, ὃτι ἐὰν δικάσωσιν οἱ Ἀρεοπαγῖται, πάντως (an πάντα?) ἀποδώσουσιν, καταλῦσαι αὐτοὺς ἒπεισαν τὴν πόλιν, οὓτως οὒπως τινὸς μέλλοντος κριθῆναι. ὁ γὰρ Ἀριστοτέλης λέγει ἐν τῇ Πολιτείᾳ τῶν Ἀθηναίων, ὃτι. καὶ ὁ Θεμιστοκλῆς αἲτοιος ἦν μὴ πάντα δικάζειν τοὸς Ἀρεοπαλίτας . . . εἶτα οἱ Ἀθηναῖοι ἀσμένως ἀκούσαντες τῆς τοιαύτης συμβουλῆς κατέλυσαν αὐτούς.)

29
τὴν βουλὴν ὁ Θεμιστοκλῆς πρὸς μὲν τὸν Ἐφιαάλτην ἔλεγεν ὅτι συναρπάζειν [*](p. 11) αὐτὸν ἡ βουλὴ μέλλει, πρὸς δὲ τοὺς Ἀρεοπαγίτας ὅτι δείδει τινὰς συνισταμένους ἐπὶ καταλύσει τῆς πολιτείας. ἀγαγὼν δὲ τοὺς αἱρεθέντας τῆς βουλῆς οὗ διέτριβεν ὁ Ἐφιάλτης, ἵνα δείξῃ τοὺς ἀθροιζομένους, διελέγετο μετὰ σπουδῆς αὐτοῖς. ὁ δ᾿ Ἐφιάλτης ὡς εἷδεν καταπλαγεὶς καθίζει μονοχίτων ἐπὶ τὸν βωμόν. θαυμασάντων δὲ πάντων τὸ γεγον[ὸς] καὶ μετὰ [*](4) ταῦτα συναθροισθείσης τῆς βουλῆς τῶν πεντακοσίων κατηγόρους τῶν Ἀρεοπαγιτῶν ὅ τ᾿ Ἐφιάλτης καὶ <ὁ> Θεμιστοκλῆς, καὶ πάλιν ἐν τῷ δήμῳ τὸν αὐτὸν τρόπον, ἕως περιείλοντο αὐτῶν τὴν δύναμιν. καί * * * ἀνῃρέθη δὲ και ὁ Ἐφιάλτης δολοφονηθεὶς μετ᾿ οὐ πολὺν χρόνον δἰ Ἀριστοδίκου τοῦ Ταναγραίου.

XXVI. ἡ μὲν οὗν τῶν Ἀρεοπαγιτῶν βουλὴ τοῦτον τὸν τρόπον ἀπεστερήθη [*](1) τῆς ἐπιμελείας. μετὰ δὲ ταῦτα συνέβαινεν ἀνίεσθαι μᾶλλον τὴν πολιτείαν διὰ τοὺς προθύμως δημαγωγοῦντας. κατὰ γὰρ τοὺς καιροὺς τούτους συνέπεσε μηδ᾿ ἡγεμόνα ἔχειν τοὺς ἐπιεικεστέρους, ἀλλ᾿ αὐτῶν προεστάναι Κίμωνα τὸν Μιλτιάδου, νεώτερον ἄντα καὶ πρὸς τὴν πόλιν ὀψὲ προσελθόντα, πρὸς δὲ τούτοις ἐφθάρθαι τοὺς πολλοὺς κατὰ πόλεμον· τῆς γὰρ στρατείας γιγνομένης ἐν τοῖς τότε χρόνοις ἐκ καταλόγου καὶ στρατηγῶν ἐφισταμένων ἀπείρων μὲν τοῦ πολεμεῖν τιμωμένων δὲ διὰ τὰς πατρικὰς δόξας, αἰξας, αἰεὶ συνέβαινεν τῶν ἐξιόντων ἀνὰ δισχιλίους ἢ τρισχιλίους ἀπόλλυσθαι, ὥστε ἀναλίσκεσθαι τοὺς ἐπιεικεῖς καὶ τοῦ δήμου καὶ τῶν εὐπόρων. τὰ μὲν οὗν ἄλλα πάντα διῴκουν οὐχ ὁμοίως καὶ πρότερον[*](2) τοῖς νόμοις προσέχοντες, τὴν δὲ τῶν ἐννέα ἀρχόντων αἴρεσιν οὐκ ἐκίνουν, ἀλλ᾿ ἕκτῳ ἔτει μετὰ τὸν Ἐφιάλτου θάνατον ἔγνωσαν καὶ ἐκ ζευγιτῶν προκρίνεσθαι τοὺς κληρωσομένους τῶν ἐννέα ἀρχόντων, καὶ πρῶτος ἧρξεν ἐξ αὐτῶν Μνησιθείδης. οἱ δὲ πρὸ τούτου πάντες ἐξ ἱππένων καὶ πεντακοσιομεδίμνων ἧσαν, οἱ <δὲ> ζευγῖται τὰς ἐγκυκλίους ἧρχον, εἰ μή τι παρεωρᾶτο τῶν ἐν τοῖς νόμοις. ἐτει δὲ πέμπτῳ μετὰ ταῦτα ἐπὶ Λυσικράτους ἄρχοντος [*](3) ol Tptdxovra 6“·ασταὶ xατ-ψτησαv :άh̓́ οἱ ιΜμΛ--οι xατὰ ὀήμοον xal [*](4) τρίτῳ μετὰ τοῦτον ἐπὶ Ἀντιδότου διὰ τὸ πλῆθος τῶν πολιτῶν Περικλέους εἰπόντος ἔγνωσαν μὴ μετέχειν τῆς πόλεως ὅς ἄν μὴ ἐξ ἀμφοῖν ἀστοῖν ᾖ γεγονώς.

[*](3 αφαιρεθεντας L 8 ὁ αδδ. K-W, al. 9 περειλον L*, το superscr. L1; παρείλοντο H-L, Bl. lacunam inter καὶ et ἀνῃρέθη indicant K-W, Bl., S. 13 ανειεσθαι L 16 νεώτερον] νωθρότερον Kontow (K-W), alii alia 18 γινομενης L 20 δισχειλιους L 23 εκεινουν L 27 δὲ om. L post παρεωρᾶτο habuit L* υπο τ(ων) δημων, sed del. L1? 30 μετ αυτον L*, quod recipit Bl.; μετα τουτον L4 (K-W, S.) 31 ᾖ] ην L)[*](10 Plut. Pericl. 10 Ἐφιάλτήν μὲν οὗν φοβερὸν ὄντα τοῖς ἀλιγαρχικοῖς περὶ τὰς εὐθύνας καὶ διώξεις τῶν τὸν δῆμον ἀδικούντων ἀπαραίτητον ἐπιβουλεύσαντες οἱ ἐχθροὶ δἰ Ἀριστοδίκου τοῦ Ταναγρικοῦ κρυφαίως ἀνεῖλον, ὡς Ἀριστοτέλης εἴρηκεν)[*](30 Arist. Pol. Γ 5. 1278a29 οὐ μὴν ἀλλ᾿ ἐπεὶ δἰ ἔνδειαν τῶν γνησίων πολιτῶν ποιοῦνται πολίτας τοὺς τοιούτους (sc. τοὺς νόθους). . . . εὐποροῦντες δ᾿ ὄχλου κατὰ μικρὸν παραιροῦνται τοὺς ἐκ δούλου πρῶτον ἢ δούλης, εἷτα τοὺς ἀπὸ γυναικῶν, τέλος δὲ μόνον τοὺς ἐξ ἀμφοῖν ἀστῶν πολίτας ποιοῦσιν.)
30

XXVII. μετὰ δὲ ταῦτα πρὸς τὸ δημαγωγεῖν ἐλθόντος Περικλέους καὶ [*](1) πρῶτον εὐδοκιμήσαντος ὃτε κατηγόρησε τὰς εὐδύνας Κίμωνος στρατη- [*](p. 11) γοῦντος νέος ὤη δημοτικωτέραν ἒτι συνέβη γενέσθαι τὴν πολιτείαν· καὶ γὰρ τῶν Ἀρεοπαγιτῶν ἒνια παρείλετο εαὶ μάλιστα προύτρεψεν τὴν πόλιν ἐπὶ τὴν ναυτικὴν δύναμιν, ἐξ ἦς συνέβη δαρρήσαντας τοὺς πολλοὺς ἃπασαν τὴν πολιτείαν μᾶλλον ἂγειν εἰς αὑτους. μετὰ δὲ τὴν ἐν Σαλαμῖνι ναυ- [*](2) μαχίαν ἑνὸς δεῖ πεντηκοστῷ ἒτει ἐπὶ Πυθοδώρου ἂρχοντος ὃ προὸς Πελοποννηδίους ἐνέστη πόλεμος, ἐν ᾦ κατακλειδθεὶς ὁ δῆμος ἐν τῷ ἂστει καὶ συνεθισθεὶς ἐν ταῖς στρατείαις μισθοφορεῖν, τὰ μὲν ἑκὼν τὰ δὲ ἂκων προῃ- ρεῖτο τὴν πολιτείαν διοικεῖν αὐτός. ἐποίησε δὲ καὶ μισθοφόρα τὰ δικαστήρια [*](3) Πςρικλῆς πρῶτος, ἀντιδημαγωγῶν πρὸς τὴν Κίμωνος εὐπορίαν. ὁ γὰρ Κίμων, ἃτε τυραννικὴν ἒχων οὐσίαν, πρῶτον μὲν τὰς κοινὰς λῃτουργίας ἐλῃτούργει λαμπρῶς, ἒπειτα τῶν δημοτῶν ετρεφε πολλούς· ἐξῆν γὰρ τῷ βουλομένῳ Λακιαδῶν καθ’ ἑκάστην τὴν ἡμέραν ἑλθόντι παρ’ αὐτὸν ἒχειν τὰ μέτρια, ἒτι δὲ τὰ χωρία πάντα ἂφφακτα ἦν, ὃπως ἐξῇ τῷ βουλομένῳ τῆς ὀπώρας ἀπολαύειν. πρὸς δὴ ταύτην τὴν χορηγίαν ἐπιλειπόμενος ὁ [*](4) Περικλῆς τῇ οὐσίᾳ, συμβουλεύσαντος αὐτῷ Δκμωνίδου τοῦ Οἲηθεν ὃς ἐδόκει τῶν πολλῶν εἰσηγητὴς εἶναι τῷ Περικλεῖ· διὸ καὶ ὠστράκισαν αὐτὸν ὓστερον), ἐπεὶ τοῖς ἰδίοις ἡττᾶτο, διδόναι τοῖς πολλοῖς τὰ αὑτῶν, κατεσκεύασε μισθοφορὰν τοῖς δικασταῖς· ἀφ’ ὦν αἰτιῶνταί τινες χείρω γενέσθαι, κληρουμένων ἐπιμελῶς ἀεὶ μᾶλλον τῶν τυχόντων ἢ τῶν ἐπιεκῶν ἀνθρώπων. ἢρξατο δὲ μετὰ ταῦτα καὶ τὸ δεκάζειν, πρώτου κατασείξαντος [*](5) Ἀνύτου μετὰ τὴν ἐν Πύλῳ στρατηλίαν. κρινόμενος γὰρ ὑπό τινων διὰ τὸ ἀποβαλεῖν Πύλον, δεκάσας τὸ δικστὴριον ἀπέφυγεν.

[*](2 πρωτου L, προτοὺ Jackson, πρῶτον BL, al. 3 ετι L*, πι L1 5 πασαν L*, α superscr. L1 7 δεῖ] cf. p. 23,8 8 κατακλισθεις L, κλῃσθεὶς K-W, al.; cf. p. 18,7 9 στρατιαις L, corr. K-W, al. 13 τους ante πολλους L*, del. L1? 15 εξην L 17 ὃς] ους L*, fortasse correctum, ut putat Wn. 20 χείρους Newman, al., at cf. önert Philol. 61, 182 21 μαλλον om. L*, superscr. L4 23 ’AvuTOu] auTou L, corr. ex Harp. (v. testim.))[*](4 cf. testim. ad p. 2825.)[*](10 ARIST. Pol. B 22. 127a8 τὰ δὲ δικαστήρια μισθοφόρα κατέστησε Περικλῆς.)[*](11 Plut. Per. 9 ἐν ἀρχῇ μὲν γὰρ, ὣσπερ εἲρηται, πρὸς τὴν Κίμωνος δόξαν ἀντιταττόμενος ὑπεποιεῖτο τὸν δῆμον, ἐλαττούμενος δὲ πλούτῳ καὶ χρήμασιν, ἀφ’ ὦν ἐκεῖνος ἀνελάμβανε τοὺς πένητας δεῖπνόν τε καθ’ ἡμέραν τῷ δεομένῳ παρέχων Ἀθηναίων καὶ τοὺς πρεσβυτέρους ἀμφιννύων τῶν τε χωρίων τοὺς φραγμοὺς ἀφαιρῶν, ὃπως ὀπωρίζωσιν οἱ βουλόμενοι, τούτοις ὁ Περικλῆς καταδημαγωγούμενος τρέπεται πρὸς τὴν τῶν δημοσίων διανομήν, συμβουλεύσαντος αὐτῷ Δαμωνίδου δημωνίδου libri, corr. Sintenis) τοῦ Οἲηθεν (sic codex Seitenstettensis), ὡς Ἀριστοτέλης ἰστόρηκε. ib. 4 de Damone: τῷ δὲ Περικλεῖ συνῆν καθάπερ ἀθλητῇ τῶν πολιτικῶν ἀλείπτης καὶ διδάσκαλος.)[*](13 Plut. Cim. 10 ὠς δ’ Ἀριστοτέλης φησίν, οὐχ ἀπάντων Ἀθηναίων, ἀλλὰ δημοτῶνδ αὐτοῦ Λκαιασῶν παρεσκευάζετο τῷ βουλομένῳ τὸ δεῖπνον.)[*](22 Harpocr. s. v δελἀζων: . . . . . Ἀριστοτέλης δ’ ἐν Ἀθηναίων πολιτείᾳ Ἄνυτόν φησι καταδεῖξαι τὸ δεκάζειν τὰ δικαστήρια. — Adde glossas Lex. Bekk. quinti (BA 211,31) Ἄνυτος· οὖτος πρῶτος δικαστήριον κατέδειξεν (lege κατεδέκασεν) et (ib. 236,3) δεκάζειν: τὸ διαφθείρειν τοὺς δικαστὰς ἢ ἐκκλησίας τοῖς. (lege ἐκκλησιαστὰς) χρήμασι καὶ δώροισ. ἐκλήθη δὲ τὸ πρᾶγμα οὓτως, ἐπεὶ κατὰ δέκα συναθροιζόμενοι ἐλάμβανον τὰ δῶρα. πρῶτος δ’ ἐδόκει δεκάσαι Μέλης (sic!) τὰς εὐθύνας διδοὺς τῆς ὲν Πύλῳ στρατηγίας, ἣν κακῶς ἐστρατήγησεν, quae glossa exscripta est [ex Photio] ab Etym. gen. (unde Symeo et Et..M. 254,28) δεκάζειν: διαφθείρειν τοὺς δικάζοντας ἢ τοὺς ἐκκλησιαστὰς χρήμασι καὶ δώροις. ἐκλήθη δὲ ἀπὸ τοῦ κατὰ δέκα ἀθροιζομένους λαυβάνειν τὰ δῶρα. πρῶτον δὲ φασι δεκάσαι Μέλητα . . . . . ἐκ τοῦ ῥητορικοῦ. Schol. Aeschin I 87 ἐδέκαζεν οὖν διέφθειρεν ἀργυρίῳ τοὺς δικαστάς. ἢρξατο δὲ τοῦ τοιουτου πρῶτος Ἄνυτος.)
31

XXVIII. ἓως μὲν οὖν Περικλῆς προειστήκει τοῦ δήμου βελτίω τὰ κατὰ [*](1) τὴν πολιτείαν ἦν, τελευτήσαντος δὲ Περικλέους πολὺ χείρω. πρῶτον γὰρ [*](p. 11) τότε προστάτην ἒλαβεν ὁ δῆμος οὐκ εὐδοκιμοῦντα παρὰ τοῖς ἐπιεκέσιν· ἐν δὲ τοῖς πρότερον χρόνοις ἀεὶ διετέλουν οἱ ἐπιεικεῖς δημαγωγοῦντες. ἐξ [*](2) ἀρχῆς μὲν γὰρ καὶ πρῶτος ἐγένετο προστάστης τοῦ δήμου Σόλων, δεύτερος δὲ Πεισίστρατος, τῶν εὐγενῶν καὶ γνωρίμων· καταλυθείσης δὲ τῆς τυραννίδος Κλεισθένης, τοῦ γένους ὢν τῶν Ἀλκμεωνιδῶν, καὶ τούτῳ μὲν οὐδεὶς ἦν ἀντιστασιώτης, ὡς ἐξέπεσον οἱ περὶ τὸν Ἰσαγόραν. μετὰ δὲ ταῦτα τοῦ μὲν δήμου προειστήκει Ξάνθιππος, τῶν δὲ γνωρίμων Μιλτιάσης, ἂπειτα Θεμιστοκλῆς καὶ Ἀριστείδης· μετὰ δὲ τούτους Ἐφιάλτης μὲν τοῦ δήμου, Κίμων δ’ ὁ Μιλτιάσου τῶν εὐπόρων· εἶτα Περικλῆς μὲν τοῦ δήμου, Θουκυδίδης δὲ τῶν έτέρων, κηδεστὴς ὢν Κίμωνος. Περικλέους δὲ τελευτὴ- [*](3) σαντος τῶν μὲν ἐπιφανῶν προειστήκει Νικίας ὁ ἐν Σικελίᾳ τελευτήσας, τοῦ δὲ δήμου Κλέων ὁ Κλεαινέτου, δς δοκεῖ μάλιστα διφθεῖραι τὸν δῆμον τκῖς ὁρμαῖς, κκὶ πρῶτος ἐπὶ τοῦ βήματος ἀνέκραγε κκὰ ἐλοιδορήσατο καὶ περιζωσάμενος ἐδημηγόρησε, τῶν ἂλλων ἐν κόσμῳ λεγόντων. εἶτα μετὰ τούτους τῶν μὲν ἑτέρων Θηραμένης ὁ Ἅγνωνος, τοῦ δὲ δήμου Κλεοφῶν ὁ λυροποιός, ὃς καὶ τὴν διωβελίαν ἐπόρισε πρῶτος· καὶ χρόνον μέν τινα [*](1 βελτειν L 3 ευδοκιμουμενοντα μ alterum super ν scriptum) L*, corr. L1) [*](6 τῶν . . . γνωρίμων del. K-W; post εὐγενῶν ins. ὢν Richards (H-L, Bl.)) [*](7 αλκμεονιδων L 14 κλαιενετου L 18 διωβολιαν L, corr. K-W, al.) [*](14 Schol. Lucian. Tim. 30 (p. 47 sq. Jacob.) de Cleone ἐπέστη δὲ καὶ τῇ πρὸς Λακεδαιμονίυς εἰρήνῃ, ὡς Φιλόχορος καὶ Ἀριστοφάνης προσθεὶς προθεὶς Diels] ἂρχοντα Εὒδυνον· Ἀριστοτέλης δὲ καὶ περιζωσάμενον αὐτὸν γέγει δημηγορῆσαι, εἰς τὴν θρασύτητα αὐτοῦ ἀποσκώπτων. Schol. Aeschin. I 25: λέγεται δὲ Κλέων ὁ δημαγωγὸς παραβὰς τὸ ἐξ ἒθους σχῆμα περιζωσάμενοςημη7οΡῆσαι. Cf. Plut. Nic. 8: xot μέντοι καὶ τὴν πόλιν ἒβλαψεν οὐ μικρὰ τῷ Κλέωνι τοσοῦτον προσγενέσθαι δόξης ἐάσας καὶ δυνάμεως, ὑφ’ ἦς εἰς βαρὺ φρόνημα καὶ θράσος ἐμπεσὼν ἀκάθεκτον ἂλλας τε τῇ πόλει προσετρίψατο συμφοράς, ὦν οὐχ ἣκιστα καὶ αὐτὸς ἀπέλαυσε, καὶ τὸν ἐπὶ τοῦ βήματος κόσμον ἀνελὼν καὶ πρῶτος ἐν τῷ δημηγορεῖν ἀνακραγὼν καὶ περισπάσας τὸ ἱμάτιον καὶ τὸν μηρὸν πατάξας καὶ δρόμῳ μετὰ τοῦ λέγειν ἃμα χοησάμενος τὴν ὀλίγον ὓστερον παντα τὰ τὰ πράγματα συγχέασαν εὐχέρειαν καὶ ὀλιγωρίαν τοῦ πρέποντος ἐνεποίησε τοῖς πολιτευομένοις.) [*](18 Schol. Ar. Vesp. 684 (V, dett.) τοῦτο (scr. τὸ τριώβολον) δὲ ἂλλοτε ἐδίδοτο τῶν δημαγωγῶν τὰ πλήθη κολακευόντων, ὣς φησιν Ἀριστοτέλης ἐν Πολιτείαις. Proverb. Ath. III 151 (Plut. vulg. II 11), Zenob. Par. VI 29, = Phot. Suid. s. v. ὑπὲρ Td Καλλικράτους (ex Pausania): . . . Ἀριστοτέλης δέ φησιν Iv τῇ ἂλλοι δέ φασιν Plut. vulg.) Ἀθηναίων πλιτείᾳ Καλλικράτην τινὰ πρῶτον τοὺς δικαστικοὺς μισθοὺς τῶν δικαστῶν τοὺς μισθοὺς Zenob. Par.) ek ὑπερβολὴν αὐξῆσαι (hic. desin. Plut, vulg.), ὃθεν καὶ τὴν παροιμίαν εἰρήσθαι.)

32
διεδίδοτο, μετὰ δὲ ταῦτα κατέλυσε Καλλικράτης Παιανιεὺς πρῶτος ὑποσχόμενος [*](p. 11) ἐπιθήσειν πρὸς δυοῖν ὀβολοῖν ἂλλον ὀβολόν. τούτων μὲν οὖν ἀμφοτέρων θάνατον κατέγνωσαν ὓστερον· εἲωθεν γὰρ, κἂν ἐξαπατηδῇ τὸ πλῆθος, ὓστερον μισεῖν τούς τι προαγαγόντας ποιεῖν αὐτοὺς τῶν μὴ καλῶς ἐχόντων. ἀπὸ δὲ Κλεοφῶντος ἢδη διεδέχοντο συνεχῶς τὴν δημαγωγάν [*](4) οἱ μάλιστα βουλόμενοι θρασύνεσθαι καὶ χαρίζεσθαι τοῖς πολλοῖς, πρὸς τὰ παραυτίκα βλέποντες. δοκοῦσι δὲ βέλτιστοι γεγονέναι τῶν Ἀθήνησι [*](5) πολιτευσαμένων μετὰ τοὺς ἀρχαίους Νικίας καὶ Θουκυδίδης καὶ Θηραμένης. καὶ περὶ μὲν μὲν Νικίου καὶ Θουκυδίδου πάντες σχεδὸν ὁμολογοῦσιν ἂνδρας γεγονέναι οὐ μόνον καλοὺς κἀγαθοὺς ἀλλὰ καὶ πολιτικοὺς καὶ τῇ πόλει πάση πατρικῶς χρωμένους, περὶ δὲ Θηραμένους διὰ τὸ συμβῆναι κατ’ αὐτὸν ταραχώδεις τὰς πολιτείας ἀμφισβήτησις τῆς κρίσεώς ἐστι. δοκεῖ μέντοι τοῖς μὴ παρέργως ἀποφαινομένοις οὐχ ὢσπερ αὐτὸν διαβάλλουσι πάσας τὰς πολιτείας καταλύειν, ἀλλὰ πάσας προάγειν ἓως μηδὲν παρανομοῖεν, ὡς δυνάμενος πολιτεύεσθαι κατὰ πάσας, ὃπερ ἑστὶν ἀγαθοῦ πολίτου ἒργον, παρανομούσαις δὲ οὐ συγχω[ρ]ῶν ἀλλ’ ἀπεχθανόμενος.

XXIX. ἓως μὲν οὖν ἰσόρροπα τὰ πράγματα κατὰ τὸν πόλεμον ἦν, [*](1) διεφύλαττον τὴν δημοκρατίαν. ἐπεὶ δὲ μετὰ τὴν ἐν Σικελίᾳ γενομένην συμφορὰν ἰσχυρότερα τὰ τῶν Λακεδαιμονίων ἐγένετο διὰ τὴν πρὸς βασιλέα συμμαχίαν, ἠναγκάσθησαν κι[νήσα]ντες τὴν δημοκρατίαν καταστῆσαι τὴν επὶ τῶν πετρακοσίων πολιτείαν, εἰπόντος τὸν μὲν πρὸ τοῦ ψηφίσματος λόγον Μηλοβίου, τὴν δὲ γνώμην γράψαντος Πυθοδώρου το[δ Ἀναφλ]υ[σ]τίου, μάλιστα δὲ συμπεισθέντων τῶν πολλῶν διὰ τὸ νομίζειν βασιλέα μᾶ[λ]λον ἐαυτοῖς συμπολεμήσειν, ἐὰν δι’ ὀλίγων ποιήσωνται τὴν πολιτείαν. | ἦν δὲ [*](p. 12) [*](1 διεδιδου L, corr. Wyse, cett. (ex schol. Arist. Vesp. 88,684); non tamen certum 6 τὰ] το legit BI.; lectio non omnino certa, sed videtur α esse 7 δὲ] δοι L*, ε suprascr. L1? αθηνηισι L, sed cf. Meisterhans 3, p. 146 8 πολειτευσαμ<εν>ων L 11 πατρικῶς] καλως superscr. L4?; sed cf. Plut. Nic. 2 12. 13 μέντοι τοῖς] μ(εν)τοις L, μέντοι sine τοῖς K-W 17 τσοροπα L 19 διαφοραν L, corr. Richards, cett. ισχυροτατα L, corr. J. B. Mayor, cett. 20 κε . . . . . ωτες L, κινήσαντες K-W 22 Ἀναφλυστίου Bl., quod cum vestigiis congruit 23 μᾶλλον J. B. Mayor 24 hic incipit volumen alterum, quare in summa pagina scripta est littera B ἤ ην δ(ε) bis male scriptum L*, melius superscr. L4) [*](p. 31,18 AiiisT. Pol. B 7. 1267b1 καὶ καὶ τὸ πρῶτον μὲν ἱκανὸν διωβολία μόνον, ὃταν δ’ ἢδη τοῦτ’ ᾖ πάτριον, ἀεὶ δέονται τοῦ πλείονος, ἓως εἰς ἒπειρον ἒλθωσιν.) [*](8 Plut. Nic. 2 ἒνεστιν οὖν Νικίου πρῶτον εἰπεῖν ὃ γέγραφεν Ἀριστοτέλης, ὃτι τρεῖς ἐγένοντο βέλτιστοι τῶν πολιτῶν καὶ πατρικὴν ἒχοντες εὒνοιαν καὶ φιλίαν πρὸς τὸν δῆμον, Νικίας δ Νικηράτου καὶ Θουκυδίδης ὁ Μελησίου καὶ Θηραμένης ὁ Ἄγνωνος· ἦττον δὲ οὖτος ἢ ἐκεῖνοι.) [*](23 ARIST. Pol. E 4. 1304 b 12 οἶον ἐπὶ τῶν τερρακοσίων τὸν δῆμον ἐξηπάτησαν, φάσκοντες τὸν βασιλέα χρήματα παρέξειν πρὸς τὸν πόλεμον τὸν πρὸς Λακεδαιμονίους, ψευσάμενοι δὲ κατέχειν ἐπειρῶντο τὴν πολιτείαν.)

33
τὸ ψήφισμα τοῦ Πυθοδώρου τοιόνδε· τὸν δῆμον ἑλέσθαι μετὰ τῶν προυπαρχόντων [*](2) δέκα προβούλων ἂλλους εἲκοσι ἐκ τῶν ὑπὲρ τετταράκοντα ἓτη [*](p. 12) γεγονότων, οἳτινες ὀμόσαντες ἦ μὴν συγγράψειν ἃν ἡγῶνται βέλτιστα εἶναι τῇ πόλει συγγράψουσι περὶ τῆς σωτηρίας· ἐξεῖναι δὲ καὶ τῶν ἂλλων τῷ βουλουένῳ γράφειν, ἳν’ ἐξ ἁπάντων αἱρῶνται τὸ ἂριστον. Κλειτοφῶν [*](3) δὲ τὰ μὲν ἂλλα καθάπερ Πυθόδωρος εἶπεν, προσαναζητῆσαι δὲ τοὺς αἰρεθέντας ἒγραψεν καὶ τοὺς πατρίους νόμους οὓς Κλεισθένης ἒθηκεν ὃτε καθίστη τὴν δημοκρατίαν, ὃπως > ἀκούσαντες καὶ τούτων βουλεύσωνται τὸ ἂριστον, ὡς οὐ δημοτικὴν ἀλλὰ παραπλησίαν οὖσαν τὴν Κλεισθένους πολιτείαν τῇ Σόλωνος. οἱ δ’ αίρεθέντες πρῶτον μὲν ἒγραψαν ἐπάναγκες [*](4) εἶναι τοὺς πρυτάνεις ἃπαντα τὰ λεγόυενα περὶ τῆς σωτηρίας ἐπιψηφίζειν, ἒπειτα τὰς τῶν παρανόμων γραφὰς καὶ τὰς εἰσαλλελίας καὶ τὰς προσκλήσεις ἐνεπῖλον, ὃπως ἂν οἱ ὀθέλοντες Ἀθηναίων συμβουλεύωσι περὶ τῶν προκειμένων· ἐὰν δέ τις τούτων χάριν ἢ ζημιοῖ ἢ προσκαλῆτια ἢ ἐἰσάγῃ εἰς δικαστήριον, ἒνδειξιν αὐτοῦ εἶναι καὶ ἀπαγωγὴν πρὸς στρατηγούς, τοὺς δὲ δτρατηγοὺς παραδοῦναι τοῖς ἓνδεκα θανάτῳ ζημιῶσαι. μετὰ δὲ [*](5) ταῦτα τὴν πολιτείαν διέταξαν τόνδε <τὸν> τρόπον· τὰ μὲν χρήματα προσιόντα μὴ ἐξεῖναι ἂλλοσε δαπανῆσαι ἢ εἰς τὸν πόλεμον, τὰς δ’ ἀρχὰς ἀμίσθους ἂρχειν ἁπάσας ἓως ἂν ὁ πόλεμος ᾖ, πλήν τῶν ἐννέα ἀρχόντων καὶ τῶν πρυτάνεων οἳ ἂν ὦσιν· τούτους δὲ φέρειν τρεῖε ὀβολοὺς ἓκαστον τῆς ἡμέρας. τὴν δ’ ἂλλην πολιτείαν ἐπιτρέψαι πᾶσαν Ἀθηναίων τοῖς δυνατωτάτοις καὶ τοῖς σώμασιν καὶ τοῖς χρήμασιν λῃτουργεῖν μὴ ἒλαττον ἢ πεντακισχιλίοις, ἓως ἃν ὁ πόλευος ᾖ· κυρίους δ’ εἶναι τούτους καὶ συνθήκας συντίθεσθαι πρὸς οὓς ἂν ἐθέλωσιν· ἑλέσθαι δὲ καὶ τῆς φυλῆς ἑκάστης δέκα ἂνθρας ὐπὲρ τετταράκοντα ἒτη γεγονότας, οἳτινες καταλέξουσι τοὺς πεντακισχιλίους ὀμόσαντες καθ’ ἱερῶν τελείων.

[*](1 του] το Bl, K-W3 8 ἂν add. K-W; cf. Meisterhans3, p. 12 254 12 π(αρα)- γραφας L*, π(αρα) deL et ante νομων suprascr. L4? προκλησεις L, corr. BI, Wyse 14. 15 η εις δικ. L 21 πασιν L, corr. Newman, cett. 22. 23 ἢ πεντακισκιλίοις ita L*, ων suprascr. L4, qui fortasse ἢ non vidisset; hoc tamen recipiunt ἢ deleto) K-W, BP 24 τιθεσθ(αι) L*, συν suprascr. L1 δ(ε) κ(αι) L; δ’ ἐκ Herwerden (H-L, Bl, S, K-W3); καί, i. e. hos novos insuper magistratus fieri)[*](1 THUC. VIII 67 πρῶτον τὸν δῆμον ξυλλέξαντες εἶπον γνώμην δέκα ἂνδρας ἑλέσθαι ξυγγραφέας αὐτοκράτορας, τούτους δὲ ξυγγράψαντας γνώμην εἰσενεγκεῖν ἐς τὸν δῆμον ἐς ἡμέραν ῥητήν, καθ’ ὃ τι ἂριστα ἡ πόλις οἰκήσεται. ἒπειτα, ἐπειδὴ ἡ ἡμέρα ἐφῆκε, ξυνέ κλῃσαν τὴν ἐκκλησίαν ἐς τὸν Κολωνόν . . . . . καὶ εἰσήνεγκαν οἱ ξυγγραφῆς ἂλλο μὲν οὐδέν, αὐτὸ δὲ τοῦτο, ἐξεῖναι μὲν Ἀθηναίων * ἀνειπεῖν γνώμην ἣν ἂν τις βούληται· ἢν δέ τις τὸν εἰπόντα ἢ γράψηται παρανόμων ἢ ἂλλῳ τῳ τρόπῳ βλάψῃ, μεγάλας ζημίας ἐπέθεσαν. ἐναῦδα δὴ λαμπρῶς ἐλέγετο ἢδη μήτε ἀρχὴν ἂρχειν μηδεμίαν ἒτι ἐκ τοῦ αὐτοῦ κόσμου μήτε μισθοφορεῖν, προέδρους τε ἐλέσθαι πέντε ἂνδρας, τούτους δὲ ἐλέσθαι ἐκατὸν ἂνδρας, καὶ τῶν ἑκατὸν ἓκαστον πρὸς ἑαυτὸν τρεῖς· ἐλθόντας δὲ αὐτοὺς τετρακοσίους ὂντας ἐς τὸ βουλευτήριον, ἂρχειν ὃπῃ ἂν ἂριστα γιγνώσκωσιν αὐτοκράτορας, καὶ τοὺς πεντακισχιλίους δὲ ξυλλέγειν ὁπόταν αὐτοῖς δοκῇ.)[*](2 SchoL Arist. Lysistr. 421 (RL; exscr. Suid. s. v. πρόβουλοι) πρόβουλοι πρὸς τοῖς οὖσι δέκα(πρὸς τοῖσδε omisso οὖσι RL; πρὸς τοῖς οὖσι Suid.; corr. H. Valesius) ῄρέθησαν ἂλλοι κݲ, εἰσηγησόμενοι τὰ δοκοῦντα βέλτιστα τῇ πολιτείᾳ μετὰ τὴν ὲν τῇ Σικελίᾳ συμφοράν.)
34

XXX οἱ μὲν οὖν αἱρεθέντες ταῦτα συνέγραψαν. κυρωθέντων δὲ [*](p. 12) τούτων εἳλοντο σφῶν αὐτῶν οἱ πεντακισχίλιοι τοὺς ἀναλράψοντας τὴν πολιτείαν ἑκατὸν ἂνδρας. οἱ δ’ αἱρεθέντες ἀνέγραψαν καὶ ἐξήνεγκαν τάδε. βουλεύειν μὲν κατ’ ἐνιαυτὸν τοὺς ὑπὲρ τριάκοντα ἔτη γεγονότας ἂνευ [*](2) μισθοφορᾶς· τούτων δ’ εἶναι τοὺς στρατηγοὺς καὶ τοὺς ἐννέα ἂρχοντας καὶ τὸν ἱερομνήμονα καὶ τοὺς ταξιάρχους καὶ ἱππάρχους καὶ φυλάρχους καὶ ἂρχοντας εἰς τὰ φρούρια κκὶ ταμίας τῶν ἱερῶν χρημάτων τῇ θε[ῷ] καὶ τοῖς ἂλλοις θεοῖς δέκα καὶ ἑλληνταμίας καὶ τῶν ἂλλων ὁσίων χρημάτων ἁπάντων εἲκοσιν οἳ διαχειριοῦσιν καὶ ἱεροποιοὺς καὶ ἐπιμελητὰς δέκα ἑκατέρους· αἱρεῖσθαι δὲ πάντας τούτους ἑκ προκρίτων, ἐκ τῶν ἀεὶ βουλευόντων πλείους προκρίνοντας, τὰς δ’ ἂλλας ἀρχὰς ἁπάσας κληρωτὰς εἶναι καὶ μὴ ἐκ τῆς βουλῆς· τοὺς δὲ ἑλληνοταμίας οἳ ἂν διαχειρίζωσι τὰ χρήματα μὴ συμβουλεύειν. βουλὰς δὲ ποιῆσαι τέτταρας ἐκ τῆς ἡλικίας τῆς εἰρημένης [*](3) εἰς τὸν λοιπὸν χρόνον, καὶ τούτων τὸ λαχὸν μέρος βουλευειν, νεῖμαι δὲ καὶ τοὺς ἂλλους πρὸς τὴν λῆξιν ἐκάστην· τοὺς δ’ ἑκατὸν ἂνδρας διανεῖμαι σφᾶς τε αὐτοὺς καὶ τοὺς ἂλλους τέτταρα μέρη ὡς ἰσαίτατα καὶ διακληρῶσαι, καὶ εἰς ἐνιαυτὸν βουλεύειν. < βουλεύεσθαι> δὲ ᾖ ἂν δοκῇ αὐτοῖς ἂριστα [*](4) ἓξειν περί τε τῶν χρημάτων, ὃπως ἂν δῷα ᾖ καὶ εἰς τὸ δέον ἀναλίσκηται, καὶ περὶ τῶν ἂλλων ὡς ἂν δύνωνται ἂριστα· κἂν τι δέλωσιν βουλεύσασθαι μετὰ πλειόνων, ἐπεισκαλεῖν ἓκαστον ἐπείσκλητον ὃν ἂν ἐθέλῃ τῶν ἐκ τῆς αὐτῆς ἡλικίας· τὰς δ’ ἓδρας ποιεῖν τῆς βουλῆς κατὰ πενθήμερον, ἐὰν μὴ δέωνται πλείονων. κληροῦν δὲ τὴν βουλὴν τοὺς ἐννέα ἂρχοντας, τὰς δὲ χειροτονίας κρίνειν πέντε τοὺς λαχόντας ἐκ τῆς βουλῆς, καὶ ἐκ τουτων ἓνα κληροῦσθαι καθ’ ἑκάστην ἡμέραν τὸν ἐπιχηφιοῦντα. κληροῦν δὲ τοὺς [*](5) λαχόντας τέντε τοὺς ἐθέλοντας προσελθεῖν ἐναντίον τῆς βουλῆς, πρῶτον μὲν ἱερῶν, δεύτερον δὲ κήρὒξιν, τρίτον πρεσβείαις, τέταρτον τῶν ἂλλων· τὰ δὲ τοῦ πολέμου ὃταν δέῃ ἀκληρωτὶ προσαγαλόντας τοὺς στρατηγοὺς χρηματίζεσθαι. τὸν δὲ μὴ ἰόντα εἰς τὸ βουλευτήριον τῶν βουλευόντων τὴν [*](6) ὣραν τὴν προρρηθεῖσαν ὀφείλειν δραχμὴν τῆς ἡμέρας ἑκαστης, ἐὰν μὴ εὑρισκόμενος ἂφεσιν τῆς βουλῆς ἀπῇ.

XXXI. ταύτην μὲν οὖν εἰς τὸν μέλλοντα χρόνον ἀνέγραψαν τὴν [*](p. 13) πολιτείαν, ἐν δὲ τῷ παρόντι καιρῷ τήνδε· βουλεύειν μὲν τετρακοσίους κατὰ [*](7 δεῷ] vestigia litterae tertiae ω vel α aeque apta sunt 12 ἂν] eav L 17 δουλευειν L βουλεύεσθαι ita S (βουλεύειν ego antea); τοὺς λαχόντας. Bl, τοὺς λαχόντας. > K-W, alia alii 18 σωα L αναλισκεται L*, corr. L1 19 κἂν] εαν L, ἐὰν δὲ J. B. Mayor, al. 20 επεισεκλητον L*, κ alterum super κλ scr. L1 21 Κ(ΑΙ) L*, κ(ατα) L1 πενθημιμερον L 25 pdst βουλης, βουλας θε ποιησαι τετταρας (e 1. 13) repetivit L*, corr. inter scribendum L1 26 πρεσβειαι L 29 προρηθεισαν L 31 hic incipit scriba alter (L2 ις το L*, corr. L4 ανεγραψαν bis scr. L*, corr L4? 32 πολιτιαν L) [*](8 Harpocr. s. V. ’EXXrjvoTafxiat : .... ὃτι ἀρχή τις ἦν οἱ Ἐλληνοταμίαι, οἳ διεχείριζον τὰ χρήματα, καὶ Ἀριστοτέλης δηλοῖ ἐν τῇ Ἀθηναίων πολιτείᾳ . . . (Epitomen exscr. Suidaw11).) [*](21 Hesych. ἒδραι: ἓδραι βουλῆς, αἳ ἐλίνοντο κατὰ πενταήμερον.)

35
τὰ πάτρια, τετταράκοντα ἐξ ἑκάστης φυλῆς, ἐκ προκρίτων ο]ὓς ἓλωνται [*](p. 13) οί ξυλέται τῶν ὑπὲρ τριάκοντα ἒτη γεγονότων. τούτους δὲ τε ἀρχὰς καταστῆσκι κκὶ περὶ τοῦ ὃρκου ὃντινα κρὴ ὐμόσαι γράψαι, <καὶ> περὶ νόμων καὶ τῶν εὐθυ[νῶ]ν καὶ τῶν ἂλλων πράττειν ᾖ ἂν ἡγῶνται συμφέρειν. τοῖς δὲ νόμοις οἳ ἂν τεθῶσιν περὶ τῶν πολιτικῶν χρῆσθαι καὶ μὴ ἐξεῖναι [*](2) μετακινεῖν μηδ’ ἑτέρους θέσθαι. τῶν δὲ στρατηγῶν τὸ νῦν εἶναι τὴν αἳρεσιν ἐξ ἁπάντων ποιεῖσθαι τῶν πεντακισχιλίων, τὴν δὲ βουλὴν ἐπειδὰν καταστῇ ποιήσασαν ἐξέτασιν <ἐν> ὃπλοις ἑλέσθαι δέκα ἂνδρας καὶ τούτοις, τοὺς δὲ αἱρεθέντας ἂρχειν τὸν εἰσιόντα ἐνιαυτὸν αὐτοκράτορας, καὶ ἂν τι δέωνται συμβουλεύεσθαι μετὰ τῆς βουλῆς. ἑλέσθαι δὲ καὶ ἳππαρχον [*](3) ἓνα καὶ φυλάρχους δέκα· τὸ δὲ λοιπὸν τὴν αἳρεσιν ποιεῖσθαι τούτων τὴν βουλὴν κατὰ τὰ γεγραμμένα. τῶν δ’ ἂλλων ἀρχῶν πλὴν τῆς βουλῆς καὶ τῶν στρατηγῶν μὴ ἐξεῖναι μήτε τούτοις μήτε ἂλλῳ μηδενὶ πλέον ἢ ἃπαξ ἂρξαι τὴν αὐτὴν ἀρχήν. εἰς δὲ τὸν ἂλλον χρόνον, ἳνα νεμηθῶσιν οἱ τετρα- κόσιοι εἰς τὰς τέτταρας λήξεις, ἓταν † τοῖς ἀστοῖς λίγνηται μετὰ τῶν ἂλλων βουλεύειν, διανειμάντων αὐτοὺς οἱ ἑκατὸν ἂνδρες.

XXXII. οἱ μὲν οὖν ἑκατὸν οἱ ὑπὸ τῶν πεντακισχιλίων αἱρεθέντες ταύτην ἀνέγραψαν τὴν πολιτείαν. ἐπικυρωθέντων δὲ τούτων ὑπὸ τοῦ πλήθους, ἐπιψηφίσαντος Ἀριστομάχου, ἡ μὲν βουγὴ <ἡ> ἐπὶ Καλλίου διαβουλεῦσαι κατελύθη μηνὸς Θαργηλιῶνος τετράσι ἐπὶ δέκα, οἱ δὲ τετρακόσιοι εἰσῄεσαν ἐνάτῃ φθίνοντος Θαργηλιῶνος. ἒδει δὲ τὴν εἰληχυῖκν τῷ κυάμῳ βουλὴν εἰσιέναι δ ἐπὶ δέκα Σκιρφοριῶνος. ἡ μὲν οὖν ὀλιγαρχία [*](2) τοῦτον κατέστη τὸν τρόπον ἐπὶ Καλλίου μὲν ἒρχοντος, ἒτεσιν δ’ ὓστερον τῆς τῶν τυράννων ἐχβολῆς μάλιστα ἑκατόν, αἰτίων μάλιστα γενομένων Πεισάνδρου καὶ Ἀντιφῶντος καὶ Θηραμένους, ἀνδρῶν καὶ γεγενημένων εὖ καὶ συνέσει καὶ γνώμῃ δοκούντων διαφέρειν. γενομένης | δὲ τάυτης [*](p. 14) τῆς πολιτείας οἱ μὲν πεντακισχίλιοι λόγῳ μόνον ῄρέθηδαν, οἱ δὲ τετρα- [*](3) κόσιοι μετὰ τῶν δέκα τῶν αὐτοκρατόρων εἰσελθόντες εἰς τὸ βουλευτήριον ἦρχον τῆς πόλεως, καὶ πρὸς Λακεδαιμονίους πρεσβευσάμενοι κατελύοντο τὸν [*](1 τεπαρακοντα L*, corr. L4 ελονται L*, corr. L4 3 του om. L*, suprascr. L4 4 εαν L 5 πολειτικων L 6 μετακεινειν L τοι νυν L*, corr. L4 7 επιδαν L*, ε suprascr. L4 8 καταστησηι ι add. L4?) L h add. Wyse, cett.: οπλων ego antea 9 ισιοντα L*, e suprascr. L4 10 δεονται L*, corr. L4 συνβ- L 11 Ta το L4) το L 12 πλὴν] πριν L 13 μητενι L*, corr. L4 πλιον L*, ε (i. e. πλεῖον) suprascr. L4; πλέον scr. (Meisterhans 3 p. 152) 14. 15 L*, ε suprascr. L4 item 1. 15 15 τοῖ; ἀστοῖς] fortasse αὐτοῖς legendnm ηγνηται L*, corr. L4 16 διανιμαντων L*, e suprascr. L4 ανδδρεις L 18 πολιτιαν L 19 ἡ add. Rutherford, al. 20 5 επι δεκα L*, τετραδι pro δ suprascr. L4 21 φθεινοντος L ἒδει] ετι L ιληχυιαν, L*, ε suprascr. L4 22 ισιεναι L*, ει suprascr. L4 23 καλιου L*, λ suprascr. L4 25 πετισανδρου L*, ε (sciL pro bt) suprascr. L4 27 πολετιας L ηρεθησαν bis scr. L*. altero loco delevit, punctis superpositis, in primo autem ι post η inseruit, tum ερη super ηιρη suprascr. L2, ut vid. οἱ] ο L 28 ις L*, e suprascr. L4 29 zoXeo; L*, corr. L4)

36
πόλεμον ἐφ’ οἶς ἐκάτεροι τυγχάνουσιν ἒχοντες. οὐχ ὑπακουόντων δ’ ἐκείνων [*](p. 14) εἰ μὴ καὶ τὴν ἀρχὴν τῆς δαλάττης ἀφήσουσιν, οὓτως ἀπέστησαν.

XXXIII. μῆνας μὲν οὖν ἴσως τέτταρας διέμεινεν ἡ τῶν τετρακοσίων [*](1) πολιτεία, καὶ ἦρξεν ἐξ αὐτῶν Μνασίλοχος δίμηνον ἐπὶ Θεοπόμπου ἂρχοντος, > ἦρξε τοὺς ἐπιλοίπους δέκα μῆνας. ἡττηθέντες δὲ τῇ περὶ Ἐρέτριαν ναυμαχίᾳ καὶ τῆς Εὐβοίας ἀποστάσης ὃλης πλὴν Ὠρεοῦ, χαλεπῶς ἐνεγκόντες ἐπὶ τῇ συμφορᾷ μάλιστα τῶν προγεγενημένων (πλείω γὰρ ἐκ τῆς ἢ τῆς Ἀττικῆς ἐτύγχανον ὠφελούμενοι) κατέλυσαν τοὺς τετρακοσίους καὶ τὰ πράγματα παρέδωκαν τοῖς πεντακισχιλίοις τοῖς ἐκ τῶν ὃπλων, ψηφισάμενοι μηβδεμίαν ἀρχὴν εἶναι μισθοφόρον. αἰτιώτατοι δ’ ἐγένοντο τῆς [*](2) καταλύσεως Ἀριστοκράτης καὶ Θηραμένης, οὺ συναρεσκόμενοι τοῖς ὑπὸ τῶν τετρακοσίων γιγνομένοις· ἃπαντα γὰρ δι’ αὑτῶν ἒπραττον, οὐδὲν ἐπαναφέροντες τοῖς πεντακισχιλίοις. δοκοῦσι δὲ καλῶς πολιτευθήναι κατὰ τούτους τοὺς καιρούς, πολέμου τε καθεστῶτος καὶ ἐκ τῶν ὃπλων τῆς πολιτειας ουσης.

XXXIV. τούτους μὲν οῦν ἀφείλετο τὴν πολιτείαν ὁ δῆμος διὰ τάχους· [*](1) ἒτει δ’ ἑβδόμῳ μετὰ τὴν τῶν τετρακοσίων κατάλυσιν, ἐπὶ Καλλίου τοῦ Ἀγγελῆθεν ἂρχοντος, γενομένης τῆς ἐν Ἀργινούσσαις ναυμαχίας, πρῶτον μὲν τοὺς δέκα στρατηγοὸς τοὺς τῇ ναυμαχίᾳ νικῶντας συνέβη κριθῆναι μιᾷ κειροτονίᾳ πάντας, τοὺς μὲν οὐδὲ συνναυμαχήσαντας, τοὺς δ’ ἐπ’ ἀλλοτρίας νεῶς σωθέντας, ἐξαπατηθέντος τοῦ δήμου διὰ τοὺς παρορλίσαντας· ἂπειτα βουλομένων Λακεδαιμόνίων ἐκ Δεκελείας ἀπιέναι καὶ ἐφ’ οἶς ἒχουσιν ἐκάτεροι εἰρήνην ἂγειν ἒνιοι μὲν ἐσπόύδαζον, τὸ δὲ πλῆθος | οὐκ ὑπήκουσεν [*](p. 15) [*](1 τ|η (vel ισ) χανουσιν L*, υγ fine prioris versus scr. L4 et η delevit, ita ut maneat τυγ|χανουσιν ουκ L 4 πολιται L μνασιμακος L*. corr. L2 5. 6 τη . . . naymaxia L*, ι bis add. L4 6 Πρην L*, corr. L4 ωριον L ἐνενκοντες L*, corr. L4 7 τη συμφορα L*, ι add. L4 9 παρεδεθωκαν L*, corr. L? 10 μιστ σθ suprascr. L2?) οφφρων L; μισθοφόρον J. B. Mayor, al. 12 τετρακοσιος L*, corr. L4 γενομενοις L*, γει — L2 14 δε κατεστωτος L*, corr. L4 14. 15 πολιτιας L 16 ο(υν) om. L*, suprascr. L4 πολιτιαν L ο δημος om. L*, suprascr. L4 17 ὲτι L ἑβδόμῳ] ita L, sed praestat ἓκτῳ legere με L*, τα suprascr. L4 18 ανγεληθεν L*, αγγ- L4 αργινουσας L*, ουσσαις L4 19 post νικωντας ας rescr. L4) τους δολι L*, sed corr inter scriben- dum L2 20 χιρονονια L*, corr. L4 21 νεος L*, corr. L4 εξαπατηδεντες L επιτα L 22 ανιεναι L, απ- schoL Arist. Ran. 1532 ἐφ’ οἶς ἒχ. ἑκ. καὶ εἰp. ἂγειν K-W, BI e schol. (v. testim.) 23 ιρηνην εκατεροι L αγιν L*, ε suprascr. L4) [*](3 Harpocr. s. v. τετρακόσιοι: . . . οἱ τετρακόσιοι πρὸ ἐπτὰ ἐτῶν κατέστησαν τῶν λ ρυραύνων παρ’ Ἀθηναίοις, οἳτινες τέτταρας μῆνας ἦρξαν τῆς πόλεως, ὣς φησιν Ἀριστοτέλης ἐν Ἀθηναίων πολιτείᾳ (Epitomen exscr. Phot. Suid.).) [*](22 Schol. Ar. Ran. 1532 (V, dett.) Κλεοφῶν δὲ μαχέσθω] παρόσον ὡς Ἀριστοτέλης φησί, μετὰ τὴν ἐν Ἀργινούσαις ναυμαχίαν Λακεδαιμονίων βουλομένων ἐκ Δεκελείας ἀπιέναι ἐφ’ oT; ἒχουσαιν ἑκάτεροι καὶ εἰρήνην ἂγειν ἐπὶ τοῦ Καλλίου, Κλεοφῶν ἒπεισε τὸν δῆμον μὴ προσδέξασθαι, ἐλθὼν εὶς τὴν ἐκκλησίαν μεθύων καὶ θώρακα ἐνδεδυκώς, οὐ φάσκων ἐπιτρέψειν, ἐὰν μὴ πάσας ἀφῶσι τὰς πόλεις οἱ Λακεδαιμόνιοι.)

37
ἐξαπατηθέντες ὑπὸ Κλεοφῶντος, ὃς ἐκώλυσε γενέσθαι τῆν εἰρήνην ἐλθὼν [*](p. 15) εἰς τὴν ἐκκλησίαν μεθύων καὶ θώρακα ἐνθεδυκώς, οὑ φάσκων ἐπιτρέψειν, ἐὰν μὴ πάσας ἀφιῶσι Λακεδαιμονιοι τὰς πόλεις. οὑ χρησάμενοι δὲ [*](2) παλῶς τότε τοῖς πράγμασι μετ’ οὐ πολὺν χρόνον ἒγνωσαν τὴν ἀμαρτίαν. τῷ γὰρ ὓστερον ἒτει ἐπ’ Ἀλεξίου ἂρχοντος ἠτύχησαν τὴν ἐν Αἰγὸς ποταμοῖς ναυμαχίαν, ἐξ ἦς συνέβη κύριον γενόμενον τῆς πόλεως Λύσανδρον καταστῆσαι τοὺς τριάκοντα τρόπῳ τοιῷδε. τῆς εἰρήνης γενομένης αὐτοῖς [*](3) ἐφ’ ᾦ τε πολιτεύσονται τὴν πάτριον πολιτείαν, οἱ μὲν δημοτικοὶ διασῴζειν ἐπειρῶντο τὸν δῆμον, τῶν δὲ γνωρίμων οἱ μὲν ἐν ταῖς ἐταιρείαις ὂντες καὶ τῶν φυγάδων οἱ μετὰ τὴν εἰρήνην κατελθόντες ὀλιγαρχίας ἐπεθύμουν, οἱ δ’ ἐν ἐταιρείᾳ μὲν οὐδεμιᾷ αυγκαθεστῶτες [ἄ]λλως δὲ δοκοῦντες οὐδενὸς τῶν πολιτῶν τὴν πάτριον πολιτείαν ἐζήτουν. ὦν ἦν μὲν καὶ Ἀρχῖνος καὶ Ἄνυτος καὶ Κλειτοφῶν καὶ Φορμίσιος καὶ ἓτεροι πολλοί, προειστήκει δὲ μάλιστα Θηραμένης. Λυσάνδρου δὲ προσθεμένου τοῖς ὀλιγαρχικοῖς καταπλαγεὶς ὁ δῆμος ἠναγκάσθη γειροτονεῖν τῆν ὀλιγαρχίαν. ἒγραψε δὲ τὸ ψήφισμα Δρακοντίδης Ἀφιδναῖος.

XXXV. οἱ μὲν οὖν τριάκοντα τοῦτον τὸν τρόπον κατέστησαν ἐπὶ [*](1) Πμθοδώρου ἂρχοντος. γενόμενοι δὲ κύριοι τῆς πολεως τὰ μὲν ἂλλα τὰ δόξαντα περὶ τῆς πολιτείας παρεώρων, πεντακοσίους δὲ βουλευτάς καὶ τὰς ἂλλας ἀρχὰς καταστήσαντες ἐκ προκρίτων ἐκ τῶν κιλίων, καὶ προσελόμενοι σφίσιν αὐτοῖς τοῦ Πειραιέως ἂρχοντας δέκα καὶ δεσμωτηρίου φύλακας ἓνδεκα καὶ μαστιγοφόρους τριακοσίους ὑπηρέτας κατεῖχον τὴν πόλιν δι’ ἐαυτῶν. τὸ μὲν οὖν πρῶντον μέτριοι τοῖς πολίταις ἦσαν καὶ προσε. [*](2) ποιτύντο διοικεῖν τῆν πάτριον πολιτείαν, καὶ τούς τ’ Ἐφιάλτου καὶ Ἀρχε [*](1 εξαπαθηθ- L*, corr, L2 ιρηνην . . ις L*, corr. L4 2 επιτρεψει L*, v suprascr, L4 3 ἀφῶσι K-W, H-L, al., e schol, 5 τω L*, ι suprascr. L* ετι L*, ε suprascr. L4 7 τροπω τοιωσε L*, ι bis suprascr. L4 ιρηνης L*, corr. L4 8 ω L πολιτιαν L διασωζειν L*, σ super C scr. L4 9 επιροντο L*, corr. L4 εταιπιαις L*, corr, L4 10 μετην L*, corr, L4 ιρηνην L ολιγαρχιαν L 11 εταιρεια L*, ι add. L4 oudemia L συνκ- L α|λλως L α amissnm in junctione paginarum), non αλως (K-W, Bl) 11. 12 επιλιπεσθαι L 12 ποιτιαν L 13 αλλυτος L*; λ primum in v corr. L4 alterum non delevit κλιτοφων L 13. 14 προιστηκι L*, κει L4 15 ηνανκασθη L 17 κατεστησε L 18 πολεος L*, corr. L4 19 πολιτιας L*, corr. L4 21 πιραιως L*, εως L4 δεσμωριου L*, corr, L4 22 κατιχον L*, ε suprascr. L4 24 διώκειν K-W, H-L, Bl, S, e p. 15,12; non tamen nunc petere sed habere antiquam civitatem prae se ferebant; cf. p, 30,10 πολιτιαν L τος τ εφιαλλτου L*, corr, L2) [*](15 Schol Arist. Vesp. 157 (V, dett.) Δρακοντίδης] πονηρὸς οὖτος καὶ πλείσταις καταδίκαις ἐνεχόμενος, ὡς Πλάτων Σοφισταῖς. Καλλἱστρατος δὲ ἓνα τῶν λ φησίν, εἰ μὴ ὁμώνυμος. ἒστι γὰρ οὖτος ὁ καὶ τὸ περὶ τῶν λ ψήφισμα περὶ ὀλιγαρχίας γράψας, ὡς Ἀριστοτέλης ἐν Πολιτείαις.) [*](21 Lex. Bekk. quintum (BA 235,31) δέκα τίνες εἰσίν· δέκα ἦσάν τινες ἐμ Πειραεῖ, οἱ ἂρξαντες κατὰ τὴν τυραννίσα τῶν τριάκοντα. ἀλλὰ καὶ προσέταξαν αὐτοῖς εὐθύνας τῆς ἀρχῆς Souvou.)

38
στράτου νόμους τοὺς περὶ τῶν Ἀρεοπαγιτῶν καθεῖλον ἐξ᾿ Αρείου πάγο[υ] [*](p. 15) καὶ τῶν Σόλωνος θεσμῶν ὄσι διαμφισβητήσεις εἷχον, καὶ τὸ κῦρος ὅ ἧν ἐν τοῖς δικασταῖς κατέλυσαν, ὡς ἐπανορθοῦτες καὶ ποιοῦντες ἀνμφισβήτητον τὴν πολιτείαν· οἷον | περὶ τοῦ δοῦναι τὰ ἑαυτοῦ ᾦ ἄν ἐθέλῃ κύριον ποίησαντες [*](Ρ.16) σαντες καθάπαξ, τὰς δὲ προσούσας δυσκολίας ῾ἐὰν μὴ μανιῶν ἢ γηρῶν ἠ γυναικὶ πιθόμενος᾿ ἀφεῖλον, ὅπως μὴ ᾖ τοῖς συκοφάνταις ἔφοδος· ὁμοίως δὲ τοῦτ᾿ ἔδρων καὶ καὶ ἐπὶ τῶν ἄλλων. κατ᾿ ἀρχὰς μὲν οὗν ταῦτ᾿ ἐποίουν [*](3) καὶ τοὺς συκοφάντας καὶ τοὺς τῷ δήμῳ πρὸς χάριν ὅμιλοῦντας παρὰ τὸ βέλτιστον καὶ κακοπράγμονας ὄντας καὶ πονηροὺς ἀνῄρουν, ἐφ᾿ οἷς ἔχαιρον ἡ πόλις γιγνομένοις, ἡγούμενοι τοῦ βελτίστου χάριν ποιεῖν ἐπεὶ [*](4) δὲ τὴν πόλιν ἐγκρατέστερον ἔσχον, οὐδενὸς ἀπείχοντο τῶν πολιτῶν, ἀλλ᾿ ὑπεξαιρούμενοί τε τὸν φόβον καὶ βουλόμενοι τὰς οὐσίας διαρπάζειν· χρόνου διαπεσόντος βραχέος οὐκ ἐλάττους ἀνῃρήκεσαν ἢ χιλίους πεντακοσίους.

XXXVI. οὕτως δὲ τῆς πόλεως ὑποφερομένης Θηραμένης ἀγανκτῶν[*](1) ἐπὶ τοῖς γιγνομένοις τῆς μὲν ἀσελγείας αὐτοῖς παῄνει παύσασθαι, μεταδοῦναι δὲ τῶν πραγμάτων τοῖς βελτίστος. οἱ δὲ πρῶτον ἐναντιωθέντες, ἐπεὶ διεσπάρησαν οἱλόγοι πρὸς τὸ πλῆθος καὶ πρὸς τὸν Θηραμένην οἰκείως εἷχον οἱ πολλοί, φοβηθέντες μὴ προστάτης γενόμενος τοῦ δήμου καταλάυσῃ τὴν δυναστείαν καταλέγουσιν τῶν πολιτῶν τρισχιλίους ὡς μεταδώσοντες τῆς πολιτείας. Θηραμένης δὲ πάλιν ἐπιτιμᾷ καὶ τούτοις, πρῶτον μὲν ὅτι [*](2) βουλόμενοι μεταδοῦναι τοῖς ἐπιεικέσι τρισχιλίοις μόνοις μεταδιδόασι, ὡς ἐν τούτῳ τῷ πλήθει τῆς ἀρετῆς ὡρισμένης ἔπειθ᾿ ὅτι δύο τὰ ἐναντιώτατα ποιοῦσιν, βίαιόν τε τὴν ἀρχὴν καὶ τῶν ἀρχομένων ἥττω κατασκευάζοντες. [*](1 καθιλον ... αριου L*, corr. L4 2 διαμφιζβηδ(τ L2)ησεις L ιχον L* ε suprascr. L4 3 ανανφιζβητητον L 4 πολιτιαν L οιων L* corr. L4 ω .. εθελη L 5 καθαπαντας L* corr. L4 δυσνολιας L* corr. L4 6 αφιλον L η L 7 εδρον L*, corr. L4 τατ L*, corr. L4 8 τω δημω L*, ι bis add. L4 μοιλουντας L*, ε suprascr. L4 9 ανηρουν L ἔχαιρεν K-W, S 10 επι L 11 ενκρ- L εχον L*, corr. L4 12 ἀπέκτειναν] cf. Thuc. VIII 70; ἀπέκτεινον Bl,edd. cett. ουσιας L*, corr. L3 τω L*, ι add. L4 προεχοντες L*, corr. L4 13 υποεφαιρουμενοι L 14 ανηρ- L 16 πολεος L*, corr. L4 17 γινομενοις L παρηνει L 18 πρωτοι L 19 επι L* corr. L4 θηρομενην L*, corr. L4 20 γεναμενος L*, corr. L4 21 δισχιλιους L, sed cf. l. 23 22 πολειτιας L 23 επιικεσι L*, corr. L4 τρισχιλιος L*, corr. L4 24 τουτω τω *, ι bis add L4 επιθ Λ 25 ηντω L*, corr. L4 μετασκευαζοντες L*, corr. L2) [*](22 Xen Hell. II 3,19 ὁ δ᾿ αὗ Θηραμένης καὶ πρὸς ταῦτα ἔλεγεν ὅτι ἄτοπον δοκοίη ἑαυτῷ γε εἷναι τὸ πρῶτον μὲν βουλομένους τοὺς βελτίστους τῶν πολιτῶν κοινωοὺς ποιήσασθαι τρισχιλίους, ὥσπερ τὸν ἀριθμὸν τοῦτον ἐχοντά τινα ἀνάγκην καλοῦς κὰγαθοὺς εἷναι, καὶ οὔτ᾿ ἔξω τούτων σπουδαίους οὔτ᾿ ἐντὸς τούτων πονηροὺς οἷόν τε εἴη γενέσθαι· ἔπειτα δ᾿, ἔφη, ὁρῶ ἔγωγε δύο ἡμᾶς τὰ ἐναντιώτατα πράττοντας, βιαίαν τε τὴν ἀρχὴν καὶ ἥττονα τῶν ἀρχομένων κατασκευαζομένους.)

39
οἱ δὲ τούτων μὲν ὠλιγώρησαν, τὸν δὲ κατάλογον τῶν πρισχιλίων πολὺν [*](p. 16) μὲν χρόνον ὑπερεβάλλοντο καὶ παρ’ αὑτοῖς ἐφύλαττον τοὺς ἐγνεσμένους, ὃτε δὲ καὶ δόξειεν αὐτοῖς ἐξφέρειν τοὺς μὲν ἐξήλειφον τῶν <ἐγ>γεγραμμένων, τοὺς δ’ ἀντενέγραφον τῶν ἒξωθεν.

XXXVII. ἢδη δὲ τοῦ χειμῶνος ἐνεστῶτος, καταλαβόντος Θρασυβούλου [*](1) μετὰ τῶν φυγάσων Φυλήν, καὶ κατὰ τὴν στρατιὰν ἣν ἐξήγαγον οἱ τριάκοντα κακῶς ἀποχωρήσαντες, ἒγνωσαν τῶν μὲν ἂλλων τὰ ὃπλα παρελέσθαι, Θηραμένην δὲ διαφθεῖραι τόνδε <τὸν> τρόπον. νόμους εἰσήνεγκαν εἰς βουλὴν δύο κελεύοντες | ἐπιχειροτονεῖν, ὦν ὁ μὲν εἶς αὐτοχράτορας [*](Ρ. 17) ἐποίει τοὺς τριάκοντα τῶν πολιτῶν ἀποκτεῖναι τοὺς μὴ τοῦ καταλόγου μετέχοντας τῶν τρισχιλίων, ὁ δ’ ἓτερος ἐκώλυεοιvωἔι τῆς παρούσης πολιτείας ὃσοι τυγχάνουσιν τὸ ἐν Ἠετιωνείᾳ τεῖχος κατασκάψαντες ἢ τοῖς τετρακοσίοις ἐναντίον τι πράξαντες [ἢ] τοῖς κατασκευάσασι τὴν ἀλιγαρκίαν· ὦν ἐτύγχανεν ἀμφοτέρων κεκοινωνηκὼς ὁ Θηραμένης, ὣστε συνέβαινεν ἐπικυρωθέντων τῶν νόμων ἒξω τε γίγνεσθαι τῆς πολιτείας αὐτὸν καὶ τοὺς τριάκοντα κυρίους εἶναι θανατοῦντας. ἀναιρεθέντος δὲ Θηραμένους μένους τά τε ὃπλα παρείλοντο πάντων πλὴν τῶν τρισχιλίων καὶ ἐν τοὶς ἂλλοις πολὺ πρὸς ὠμότητα καὶ πονηρίαν ἐπέδοσαν. πρέσβεις <δὲ> εἰς Λακεδαίμονα τοῦ τε Θηραμένους κατηγόρουν καὶ βοηθεῖν αὑτοῖς ἠξίουν· ὦν ἀκούσαντες οἱ Λακεδαιμόνιοι Καλλίβιο ἀπέστειλαν ἀρμοστὴν καὶ στρατιώτας ὡς ἑπτακοσίους, οἳ τὴν ἀκρόπολιν ἐλθόντες ἐφρούρουν.

XXXVIII. μετὰ δὲ ταῦτα καταλαβόντων τῶν ἀπὸ Φυλῆς τὴν Μουνιχίαν [*](1) καὶ νικησάντων μάχῃ τοὺς μετὰ τῶν τρικκοντα βοηθήσαντας, ἐπαναχωρήσαντες μετὰ τὸν κίνδυνον οἱ ἐκ τοῦ ἂστεως καὶ συναθροισθέντες εἰς τὴν αγορὰν τῇ ὑστεραίᾳ τοὺς μὲν τριακοντα κατέλυσαν, αἱροῦνται δὲ δέκα τῶν πολιτῶν αὐτοκράτορας ἐπὶ τὴν τοῦ τολέμου κατάλυσιν. οἱ δὲ παραλαβόντες τὴν ἀρχὴν ἐφ’ ιἶς μὲν ῄρέθησαν οὐκ ἒπραττον, ἒπεμπον δ' εἰς Λακεδαίμονα [*](2 υπερβαλλοντο L εγνωφμενους L*, corr. L4 3 δοξιεν L*, corr. L4 εξηλιφον L*, corr. L4 εγγεγραμμένων H-L, K-W, Bl, S 5 χιμωνος L 6 στρατείαν K-W 7 παριεσθα L*, ε suprascr. et ι add. L4 8 διαφθιραι L ισηνενκαν ις L*, corr. L4 9 Ις L 10 ΑΠΟΚΤΙΝΑΙ L 12 πολιτιας L οσσοι τυνχανουσιν L ηετιωνια τιχος L*, corr. L4 13 ἢ del. Hude, edd. cett. 14 ov L*, corr. L4 ετυνχανεν L*, corr. L4 θηρομενης L*, corr. L4 15 γιγνεσται L*, corr. L4 πολιτιας L 16 ιναι L*, corr. L4 17 πριν L*, corr. L4 18 δὲ suppl. J. B. Mayor, al.; lacunam ante πρεσβεῖς indicant K-W, S 19 ις L*, corr. L4 τουσε L*, corr. L4 20 απεστιλαν L*, corr. L4 22 μουνυχιαν L 23 μαχη L 24 αστεος (pr. ουος) L*, corr. L4 συνασθροισθεντες L ις L*, corr. L4 25 τη υστεραια L δε om. L*, suprascr. L4 27 εν οις L ηρεθ- L ἒπεμπον] lectio non certa sed probabilis ις L*, corr. L) [*](25 Lex. Bekk. quintum (BAv 236,1) s. v. δέκα: . . . . . μὴ ἀγνοῶμεν δέ, ὃτι ἓτεροί εἱ ιݲ, οὓς Ἀθηνῖ<οι> εἳλοντο μετὰ τὴν τῶν λ κατάλυσιν (κατασταθέντες Bekker).)

40
βοήειαν μεταπεμπόμενοι καὶ χρήματα θανειζόμενοι. χαλεπῶς δὲ ξερόντων [*](2) ὲπὶ τούτοις τῶν ἐν τῇ πολιτείᾳ, φοβούμενοι μὴ καταλυθῶσιν τῆς ἀρχῆς [*](Ρ. 17) καὶ βουλόμενοι καταπλῆξαι τοὺς ἂλλους (ὅπερ ἐγένετο), συλλαβόντες οὐδενὸς ὂντα δεύτερον τῶν πολιτῶν ἀπέκτειναν, καὶ τὰ πράγματα βεβαίως εἶχον, συναγωνιζομένου Καλλιβίου τε καὶ τῶν Πελοποννησίων τῶν παρόντων καὶ πρὸς τούτοις ἐνίων τῶν ἐν τοῖς ἱππεῦσι. τούτων γάρ τινες μάλιστα τῶν πολιτῶν ἐσπούδαζον μὴ κατελθεῖν τοὺς ἀπὸ Φυλῆς. ὡς δ’ [*](3) οἱ τὸν Πειραιέα καὶ τὴν Μουνιχίαν ἒχοντες, ἀποστάντος ἃπαντος τοῦ δήμου πρὸς αὐτούς, ἐπεκράτουν τῷ πολέμῳ, τότε καταλύσαντες τοὺς δέκα τοὺς πρώτους αἱρεθέντας ἂλλους εἳλοντο δέκα τοὺς βελτίστους εἶναι δοκοῦντας, ἐφ’ ὦν συνέβη καὶ τὰς διαλύσεις Ι γενέσθαι καὶ κατελθεῖν τὸν δῆμον, συναγωνιζομένων [*](p. 18) καὶ προθομουμένων τούτων. προειστήκεσαν δ’ αὐτῶν μάλιστα Ῥίνων τε ὁ Παιανιεὺς καὶ Φάυλλος ὁ Ἀχερδούσιος· οὖτοι γὰρ πρίν τε Παυσανίαν [τ'] ἀφικεσθαι θιεπεμποντο πρὸς τοὺς ἐν Πειραιεῖ καὶ συνεσπούδασαν τὴν κάθοδον. ἐπὶ πέρας γὰρ ἢγαγε τὴν εἰρήνην καὶ τὰς [*](4) διαλύσεις Παυσανίας ὁ τῶν Λακεδαιμονίων βασιλεὺς μετὰ τῶν δέκα διαλλακτῶν τῶν ὓστερον ἀφικομένων ἐκ Λακεδαίμονος, οὓς αὐτὸς ἐσπούσασεν ἐλθεῖν. οἱ δὲ περὶ τὸν Ῥίνωνα διά τε τὴν εὒνοιαν τὴν εἰς τόν δῆμον ἐπῃνέθησαν, καὶ λκβόντες τὴν ἐπιμέλειαν ἐν ὀλιγαρχίᾳ τὰς εὐθύνας ἒσοσαν ἐν δημοκρατίᾳ, καὶ οὐδὲν ἐνεκάλεσεν αὐτοῖς οὒτε τῶν ἐν ἂστει μεινάντων οὒτε τῶν ἐκ Πειραιέως κατελθόντων, ἀλλὰ διὰ ταῦτα καὶ στρατηγὸς εὐθὺς ῄρέθη Ῥίνων.

XXXIX. ἐγένοντο δ’ αἱ διαλύσεις ἐπ’ Εὐκλείδου ἂρχοντος κατὰ τὰς [*](1) συνθήκας τάσδε. τοὺς βουλομένους Ἀθηναίων τῶν ἐν ἂστει μεινάντων ἐδοικεῖν ἒχειν Ἐλευσῖνα ἐπιτίμους ὂντας καὶ κυρίους καὶ αὐτοκράτορας ἑαυτῶν καὶ τὰ αὑτῶν παρπουμένους. τὸ δ’ ἱερὸν εἶναι κοινὸν ἀμφοτέρων, ἐπιμελεῖσθαι [*](2) δὲ Κήρυκας καὶ Εὐμολπίσας κατὰ τὰ πάτρια. μὴ ἐξεῖναι δὲ μήτε τοῖς Ἐλευσινόθεν εἱς τὸ ἂστυ μήτε τοῖς ἐκ τοῦ ἂστεως Ἐλευσινάδε ἰέναι πλὴν μουτηρίοις ἑκατερους. συντελεῖν δὲ ἀπὸ τῶν προσιόντων εἰς τὸ [*](1 δανιζομενοι L χαλεξως L*, corr. L4 2 τη L*, ι add. L2? πολιτια L μη . . . βουλουενοι (3) bis scr. L*, corr. L? 4 απεκτιναν L 5 πελοποννησων L 6 παραντων L*, corr. L4 7 ος L*, corr. L4 8 πιραια L*, corr. L4 μουνυχιαν L αποστατος L*, corr. L4 9 αυτην L, corr. BI, cett. τω πολεμω L 10 ιλοντο L*, corr. L4 δοκουντες L*, corr. L4 11 διαλυσις L 12 προιστηκεσαν L 13 ρινον L*, corr. L4 παινιευς L*, corr. L2? αχερδους υιος L, corr. Bywater, cett. 13. 14 πριν η παυσανιαν τ αφ- L, corr. Richards, Herwerden 14 πιραι L*, corr. L4 αφικνομενους L 15 ιρηνην L*, corr. L4 17 οὓς] ις L*, corr. L4 18 τη bis L*, corr. L4 επηνεθ- L 19 post επιμελειαν, τας ευδ scripsisse videtur L2, sed inter scribendum delevisse 20 αστι μιναντων L*, corr. L4 21 πειραιως L*, corr. L4 ηρεθηινων L*, Ρ ins. L2 22 διαλυσις L*, corr. L4 23 αθηναιων om. L*, suprascr. L4 deh H-L, K-W μιναντων L*, corr. L4 24 αυτοκρατορες L* corr. L4 27 ελευσεινοθεν L ις L*, corr. L4 αστεος L*, corr. L4 ελευσεινασε L 28 in marg. δ εισιεν|ετει ι dubium est) scr. L4 quod interpretatus sum δ εἰσὶ ἐν ἒτει (sc.μυστήρια), Wn. autem (quem secuti sunt K-W3, BI3) δ εισιεν runt (sc. Ἐλευινάδ’ εἰσιέναι), ετε autem ad ἐκατέρους (neque autem quo sensu liquet, neque hae litterae prope ἑκατέρους scriptae sunt) πλὴν] πριν L ις L*, corr. L4)

41
συμμαχικ[]ον καθάπερ τοὺς ἄλλους Ἀθηναίους. ἐὰν δέ τινες τῶν ἀπιόντων [*](3) οἰκίαν λαμβάνωνσιν Ἐλευσῖνι, συμπείθειν τὸν κεκτημένον· ἐὰν δὲ μὴ [*](p.l8) συμβαίνωσιν ἀλλήλοις, τιμητὰς ἑλέσθαι τρεῖς ἑκάτερον, καὶ ἥντιν᾿ ἄν οὗτοι τάξωσιν τιμὴν λαμβάνειν. Ἐλευσινίων δὲ συνοικεῖν οὕς ἄν οὗτοι βούλωνται. τὴν δ᾿ ἀπογραφὴν εἷναι τοῖς βουλομένοις ἐξοικεῖν, τοῖς μὲν ἐπιδημοῦσιν ἀφ᾿ [*](4) ἧς ἄν ὀμόσωσιν τοὺς ὅρκους δ[έκ]α ἡμερῶν, τὴν δ᾿ ἐξοίκησιν εἴκοσι, τοῖς δ᾿ ἀποδημοῦσιν ἐπειδὰν ἐπιδημήσωσιν κατὰ ταὐτὰ. μὴ ἐξεὶναι δὲ ἄρχειν [*](5) μηδεμίαν ἀρχὴν τῶν τῷ ἄστει τὸν Ἐλευσῖνι κατοικοῦντα, πρὶν ἄν ἄπογράψηται πάλιν ἐν τῷ ἄστει κατοικεῖν. τάς δὲ | δίκας τοῦ φόνου εἷναι [*](p. 19) κατὰ τὰ πάτρια, εἴ τίς αὐτοχειρίᾳ ἢ ἔτρωσεν. τῶν δὲ [*](6) παρεληλυθότων μηδενὶ πρὸς μηδένα μνηικακεῖν ἐξεῖναι πλὴν πρὸς τοὺς τριάκοντα καὶ τοὺς δέκα καὶ τοὺς ἕνδεκα καὶ τοὺς τοῦ Πειραιέως ἄρξαντας, μηδὲ πρὸς τούτους, ἐὰν διδῶσιν εὐθύνας. εὐθύνας δὲ δοῦναι τοὺς μὲν ἐν πειραιεῖ ἄρξαντας ἐν τοῖς ἐν Πειραιεῖ, τοὺς δ᾿ ἐν τῷ ἄστει ἐν τοῖς τὰ τιμήματα παρεχομένοις. εἷθ᾿ οὕτως ἐξοικεῖν τοὺς ἐθέλοντας. τὰ δὲ χρήματα ἅ ἐδανείσαντο εἰς τὸν πόλεμον ἑχατέρους ἀποδοῦναι χωρίς.

XL. γενομένων δὲ τοιούτων τῶν διαλύσεων, καὶ φοβουμένων ὅσοι [*](1) μετὰ τῶν τριάκοντα συνεπολέμησαν, καὶ πολλῶν μὲν ἐπινοούντων ἐξοικεῖν ἀναβαλλομένων δὲ τὴν ἀπογραφὴν εἰς τὰς ἐσχάτας ἡμέρας, ὅπερ εἰώθασιν ποιεῖν ἅπαντες, Ἀρχῖνος συνιδὼν τὸ πλῆθος καὶ βουλόμενος κατασχεῖν αὐτοὺς ὑφεῖλε τὰς ὑπολοίπους ἡμέρας τῆς ἀπογραφῆς, ὥστε συναναγκασθῆναι μένειν πολλοὺς ἄκοντας ἕως ἐθάρρησαν. καὶ δοκεῖ τοῦτό τε [*](2) πολιτεύσασθαι καλῶς Ἀρχῖνος καὶ μετὰ ταῦτα γραψάμενος τὰ ψήφισμα τὸ Θρασυβούλου παρανόμων, ἐν ᾦ μετεδίδου τῆς πολιτείας πᾶσι τιῖς ἐκ Πειραιέως συγκατελθοῦσι ὧν ἔνιοι φανερῶς ἧσαν δοῦλοι, καὶ τρίτον, ἐπεί τις [*](2 cuta; L*, corr. L2 ελευσεινι L συνπειθειν L 3 συνβαινωσιν L εκατερων L, corr. Bury, al. 4 λαμβανεν L*, corr. L4 βουλονται L 5 ιναι L*, corr. L4 6 ομωσωσιν L δεκα H-L, K-W ικοσι L*, corr. L4 7 αποδημουσι L επιδαν L 8 τω L*, add. L4 asti L*, corr. L4 8. 9 απογραψη ψηται L*, corr. L4 9 τωι om. L*, suprascr. L4 ασιτ L*, corr. L4 πονου L*, φονου suprascr. L4 10 ι L*, corr. L4 συτοχιρα εκτισι ο τρωσας L*, ε ad χιρ et τισ add. L4. idem οτ del. οτ del. et ιτ suprascr. αὐτοχειριᾳ ἔκτεινεν ἢ ἔτρωσεν K-W; eadem, sed αὐτόχειρ, van Leeuwen, Bl, S 11 παρεληλευ- L (ε post η fortasse del. L2) 12 πιραιαιως L*, πιραιεως L4 αρξαντες L*, corr. L4 14 πιραιι L*, πιραιει L4 (bis) αρξαντας repetivit L*, del. L4 δ᾿ om. L*, suprascr. L4 τω αστι L*, corr. L4 15 ειουτως L*, corr. L2? εξοικεν L*, corr. L4 ante εθελοντας suprascr. L4? δ, pro quo μὴ coni. Bl 16 εδανισαντο L ις L*, corr. L4 17 τοιευτων L*, corr. L4 φοβου|νων L*, με suprascr. L4 19 αναγραφην L, corr. Jackson, al. ις L*, corr. L4 ιωθαισιν L*, corr. L4 21.22 συνανανκασθηναι L*, corr. L4 24 ω L*, ι add. L2? πολιτιας L 24. 25 πιραιοις L*, -εως L4 25 δουλον L*, corr. L2? επι L*, corr. L4) [*](12 Lex Bekk. quintum (BA 235,31) δέκα τίνες εἰσίν: δέκα ἧσάν ἐμ Πειραεῖ, οἱ ἄρξαντες κατὰ τὴν τυραννίδα τῶν τριάκοντα. ἀλλὰ καὶ προσέταξαν αὐτοῖς εὐθύνας τῆς ἀρχῆς δοῦναι.)

42
ἤρχατο τῶν κατεληλυθότων μνησικακεῖν ἀπαγαγών τοῦτον ἐπὶ τὴν βουλὴν [*](p.19) καὶ πείσας ἄχριτον ἀποκτεῖναι, λέγων ὅτι νῦν δείζουσιν εἰβούλονται τὴν δημοκρατίαν σῲζειν καὶ τοῖς ὅρκοις ἐμμένειν· ἀφέντας μὲν γὰρ τοῦτον προτρέφειν καὶ τοὺς ἄλλους, ἐὰν δ’ άνέλωσιν, παράδειγμα ποιήσειν ἅπασιν. ὅπερ καὶ συνέπεσεν· ἀποθανόντος γὰρ οὐδεὶς πώποτε ὕστερον ἐμνησικάκησεν. ἀλλὰ δοκοῦσιν κάλλιστα δὴ καὶ πολιτικώντατα ἁπάντων καὶ ἱδίᾳ καὶ κοινῇ [*](3) χρήσασθαι ταῖς προγεγενημέναις συμφοραῖς· οὐγὰρ μόνον τὰς περὶ τῶν προτέρων αἰτίας ἐξήλειφαν, ἀλλὰ καὶ τὰ χρήματα Λαζκεδαιμονίοις, οἱ πριάκοντα πρὸς τὸν πόλεμον ἔλαβον, ἀπέδοσαν κοινῇ, κελευουσῶν τῶν συνθηκῶν ἑκατέρους ἀποδιδόναι χωρὶς τούς τ’ ἐκ τοῦ ἄστεως καὶ τοὺς ἐκ τοῦ Πειραιέως, ἡγούμενοι τοῦτο πρῶτον ἄρχειν δεῖν τῆς ὁμονοίας· ἐν δὲ ταῖς ἄλλαις πόλεσιν οὐχ οἷον ἔτι προστιθέασιν τῶν οἰκείων οἱ δημοκρατήσαντες, ἀλλὰ καὶ τὴν | χώραν ἀνάδαστο[ν] ποιοῦσιν. διελέθησαν δὲ καὶ πρὸς [*](p.20) τοὺς ἐν Ἐλευσῖνι κατο] ικήσαντας ἔτει τρίτῳ μετὰ τὴν ἐξοίκησιν, ἐπὶ [*](4) Ξε[ναι]νέτου ἄρχοντος.