De alimentorum facultatibus

Galen

Galen. De alimentorum facultatibus libri tres. Corpus medicorum Graecorum, 5,4,2. Helmreich, Georg, editor. Leipzig; Berlin: Teubner, 1923.

εὐθὺϲ δὲ καὶ ἡ γεῦϲιϲ ἐϲθίοντί ϲοι γνωρίϲει τὸν ἀμείνω κέφαλον· δριμυτέρα γάρ ἐϲτιν | αὐτοῦ καὶ ἡδίων καὶ ἀλιπὴϲ ἡ ϲάρξ. οἱ δὲ λιπαροὶ καὶ κατὰ τὴν γεῦϲιν ἔκλυτοι χείρουϲ μέν εἰϲι καὶ εἰϲ αὐτὴν τὴν ἐδωδήν. χείρουϲ δὲ καὶ πεφθῆναι καὶ κακοϲτόμαχοι καὶ κακόχυμοι· διὸ καὶ ϲὺν ὀριγάνῳ ϲκευάζουϲιν αὐτούϲ.

ἔνιοι δὲ τῶν παρ’ ἡμῖν ἀνθρώπων τοὺϲ ἐν τοῖϲ ποταμοῖϲ γεννωμένουϲ ἰχθῦϲ λευκίϲκουϲ καλοῦϲιν, ἕτερον εἶδοϲ εἶναι νομίζοντεϲ αὐτοὺϲ τῶν κεφάλων. ἔϲτι δὲ τἄλλα μὲν ὅμοιον πάντῃ τὸ ζῷον τῷ ζῴῳ, λευκότερον δὲ βραχεῖ καὶ τὴν κεφαλὴν ἔχον μικροτέραν καὶ τὴν γένυν

ὀξυτέραν· ἡ δὲ δύναμιϲ τῆϲ ἀπ’ αὐτοῦ τροφῆϲ, οἵαν εἶπον ἔμπροϲθεν εἶναι τῶν ποταμίων κεφάλων· ὥϲθ’ ὑπὲρ ὀνόματοϲ, οὐ πράγματοϲ ἡ ἀμφιϲβήτηϲιϲ. ὃ δὲ τούτου χρηϲιμώτερόν ἐϲτιν ἐπίϲταϲθαι, καὶ δὴ φράϲω.

τῶν ταριχευομένων ἐϲτὶ καὶ οὗτοϲ ὁ ἰχθύϲ, καὶ γίγνεται πολὺ κρείττων ἑαυτοῦ ϲκευαϲθεὶϲ οὕτωϲ ὁ λιμναῖοϲ· ἀποτίθεται γὰρ ἅπαν τὸ βλεννῶδέϲ τε καὶ βρωμῶδεϲ ἐν τῇ γεύϲει. καλλίων δὲ τοῦ χρόνῳ πλείονι ταριχευθέντοϲ ὁ νεαλήϲ. ἀλλὰ περί γε τῶν ταριχευομένων ἰχθύων ὀλίγον ὕϲτερον εἰρήϲεται κοινῇ, καθάπερ γε καὶ περὶ τῶν ἑωλιζομένων ἐν χιόνι. |

Τοῦτον τὸν ἰχθὺν οὐ τεθέαμαι γεννώμενον ἐν γλυκέϲιν ὕδαϲιν ἐκ μέντοι τῆϲ θαλάττηϲ ἐπαναβαίνοντα ποταμοῖϲ ἢ λίμναιϲ ἑώρακα. διὸ καὶ μοχθηρὸϲ ὀλιγάκιϲ εὑρίϲκεται, καθάπερ ὁ κέφαλοϲ πολλάκιϲ. οὐ φεύγει δ’ οὐδὲ τὰϲ λιμνοθαλάτταϲ καὶ τὰ ϲτόματα τῶν ποταμῶν, καίτοι πελάγιοϲ ὤν· τουτὶ γὰρ τοὔνομα τίθενται τοῖϲ εἰϲ τὸ βάθοϲ ἀποχωροῦϲιν.

ἥ γε μὴν τροφὴ κἀκ τοῦδε κἀκ τῶν ἄλλων ἰχθύων αἵματόϲ ἐϲτι γεννητικὴ λεπτοτέρου τῇ ϲυϲτάϲει τῆϲ ἐκ τῶν πεζῶν ζῴων, ὡϲ μήτε τρέφειν δαψιλῶϲ καὶ διαφορεῖϲθαι θᾶττον. ἐπεὶ δὲ τὸ λεπτότερον ὄνομα ποτὲ μὲν ἐπὶ δύο πράγμαϲι παραβαλλομένοιϲ λέγομεν, ἐνίοτε δ’ ἀπλῶϲ ἄνευ παραβολῆϲ, ἰϲτέον, ὅτι πρὸϲ τὸ μέϲον αἷμα τῶν ἄκρων ἡ παραβολὴ γίγνεται τοῖϲ ἁπλῶϲ λεγομένοιϲ.

ἄκρα δὲ τῇ κακίᾳ κατὰ τὴν ϲύϲταϲίν ἐϲτι τό τε παχὺ καθάπερ ὑγρὰ πίττα τό τ’ ὀρῶδεϲ οὕτωϲ, ὡϲ ἐκχυθὲν τῆϲ φλεβὸϲ ἐν τῷ πήγνυϲθαι πλεῖϲτον ἔχειν ὑγρὸν ἐποχούμενον ὑδατῶδεϲ. ἄριϲτον δὲ τὸ τούτων ἀκριβῶϲ μεταξὺ γεννώμενον ἐξ ἄρτου | τε τοῦ κάλλιϲτα κατεϲκευαϲμένου, περὶ

οὗ κατὰ τὸ πρῶτον εἴρηται γράμμα, καὶ τῶν πτηνῶν ὧν εἴρηται ζῴων, ἐκ πέρδικόϲ τε καὶ τῶν παραπληϲίων. ἐγγὺϲ δὲ τούτων εἰϲὶ καὶ τῶν θαλαττίων οἱ πελάγιοι τῶν ἰχθύων.