De victu attenuante

Galen

Galenus, De Victu Attenuante, Kalbfleisch, Teubner, 1898

τὰ τοίνυν ἁπαλὰ καὶ νέα πάντα διὰ τὸ πλῆθος ἔτι τῆς ὑγρότητος ἢν ἔτ’ αύξανόμενα κέκτηται, μέτρια ταῖς δυνάμεσίν ἐστιν, ὧς καὶ μικρῷ πρόσθεν εἴρηται, καὶ διὰ τὴν αἰτίαν τήνδε πολλὰ τῶν φαρμακωδῶν, ἔστ’ ἂν ἔτι φύηται καὶ αὔξηται, παραπλησίως τοῖς ἐδέσμασιν ἐσθίεται, καθάπερ οἵ [*](23 μικρῷ πρόσθεν] § 8) [*](3 κράμβη GO: caulis L: κράμβαι Ο τεῦτλα] εὑ et λ in lit. G1 (scripserat τλεῦτα) 4 bleta d: blitum p: bletum v δ’ τλεύτων G γε scripsi: τε G: om. L 7 κολοκύνταις G 10. 11 μῆλα—σίκυοι om. L 20 ἀπλᾶ G: tenera L 22 δυνάμεσιν εἰσιν G)

7
τε τοῦ σιλφίου καὶ οἶ τοῦ νάπυος κα·υλοὶ καὶ προσέτι τούτοις πυρέθρου τε καὶ σκολύμου καὶ ἠρυγγίου καὶ ἄλλων μυρίων, ἃ δὴ καλεῖν ἔθος ἡμῖν ἐστιν λάχανα τῷ μικρὸν ὕστερον αὐτῶν ἕκαστον ἀκανθῶδές τε γίνεσθαι καὶ μηδὲ τοῖς βοσκήμασιν ἐδώδιμον ὑπάρχειν.

εἰδέναι δὲ δεῖ πάντα τὰ τοιαῦτα τελειωθέντα μὲν ἱκανῶς τμητικά, φυόμενα δὲ καὶ αὐξανόμενα μετρίως λεπτύνειν· οὕτω γέ τοι καὶ ἡ ἀκαλήφη πρὶν ξηρανθῆναι παραπλησίως γε μαλάχαις καὶ τοῖς τεύτλοις ἐδώδιμος ὑπάρχει, μάραθρον δὲ καὶ πήγανον καὶ κορίανον καὶ ἄνηθον ἐκ τῆς αὐτῆς ἐστι τούτοις ἰδέας πρὸς τῷ καὶ θερμαίνειν ἐπιφανῶς.

ἕτερον δέ τι γένος ἐστὶ λαχάνων ἀγρίων ἧττον τῶν εἰρημένων τμητικόν, ὧς δοκεῖν ἐκ τῆς μέσης τε καὶ οὐδετέρας εἷναι φύσεως ὧς μήτε τέμνειν σαφῶς μήτε παχύνειν· καλεῖται δὲ τὰ τοιαῦτα λάχανα κοινὴ μὲν ἅπαντα σέρις, ἰδ’ ία δὲ κατ’ εἶδος ἕκαστον αὐτῶν ἴδιον ὄνομα κέκτηται παρὰ τοῖς ἀγροίκοις οἷον αἴ τε θριδακίναι καὶ αἶ χονδρίλαι καὶ τὰ παρὰ τοῖς Σοροῖς γιγγίδια καὶ ἄλλα μυρία τοιαῦτα καθ’ ἕκαστον ἔθνος· Ἀθηναῖοι μέντοι κοινὴ πάντα σέρεις ὀνομάζουσιν· οἶ γὰρ παλαιοὶ τοῖς εἴδεσιν f. 134r G αὐτῶν ἅπασιν | οὐκ ἔθεντο προσηγορίαν οὐδεμίαν.

ἐπεὶ τοίνυν οὐδὲν εἶδος αὐτῶν ἐστιν ἅπασι γνώ- [*](12—19 ὁ 201, 10—202, 1. o 159, 21—24) [*](2 τούτοις ex τούτους corr. G1 καὶ σκολύμου om. L ἰρυγγίου G 6 εἰδέναι δέ (malim δὴ) δεῖ G: iam autem L 7 τμητικά G: sunt incisiva L 8 λεπτύνειν G: subtiliant L ἀκαλίφη G παραπλησίως — τεύτλοις om. L γε G: an ταῖς γε? 10 μάραθρον Οο: μάραθον G: cf. VI 622, 16 638, 17 641, 3 ss. X 678, 2 post coriandrum add. mentastrum pd: cf. μίνθη Ο 193, 2 18 ἀγροίκοις G in versu: rusticis L: γρ. ἀττικοῖς G1 s. V.: Οο Ἀττικοῖς Ο ο χονδρίλαι, δρί s.v. G1 21 antiqui vero L)

8
ριμον, ὅτι μηδὲ φύεται πανταχόθι πάντα, καθόλου χρὴ τῆς δυνάμεως αὐτῶν ἐκμαθόντα γνωρίσματα μήτ᾿ ὀνομάτων δεῖσθαι κατ’ εἴδη μήτε τῆς κατὰ μέρος αὐτῶν ἐξηγήσεως.

εἰ μὲν δὴ κατὰ τὴν γεῦσιν ἡ τὴν ὀσμὴν ἢ καὶ ἀμφοτέρας τὰς αἰσθήσεις δριμύ <τι> καὶ δάκνον καὶ θερμὸν φαίνοιτο, τμητικὴν καὶ λεπτύνουσαν ἔλπιζε τὴν δύναμιν ὑπάρχειν αὐτῷ· κατὰ ταὐτὰ δὲ κἂν εὐωδίαν τινὰ κατὰ τὴν ὀσμὴν ἔχον ἀρώματος ἐμποιῇ τῇ γεύσει φαντασίαν, ἀνάγκη καὶ τοῦτο θερμὸν μὲν εἷναι τὴν δύναμιν, ἀλλ’ ἧττον τῶν δακνόντων τε καὶ διαβιβρωσκόντων καὶ θερμαινόντων ἐπιφανῶς.

ἔχει δέ τι τμητικὸν καὶ ὅσα νιτρῶδες ἢ ἁλμυρῶδες ἐν τῇ γεύσει προσφέρει, πρὸς τῷ καὶ τὴν γαστέρα τὰ πλεῖστα τῶν τοιούτων ὑπάγειν· οὐχ ἧττον δὲ τὰ πικρὰ λεπτυνούσης ἐστὶ δυνάμεως, ὅθεν καὶ τὰ πλεῖστα τῶν τοιούτων ἕψοντες ἐσθίουσιν.