Legatio Ad Gaium

καὶ ταῦτα νομίζειν ἐκείνων εἶναι σκιάς. ἔχων οὖν, δέσποτα, τῆς ἡμερωτέρας προαιρέσεως τοιαῦτα παραδείγματα, πάντα οἰκειότατα καὶ συγγενέστατα ἀφ’ ὧν ἐσπάρης καὶ ἀνέβλαστες καὶ τοσοῦτον ηὐξήθης, διατήρησον ἃ κἀκείνων ἕκαστος.

παρακλητεύουσι τοῖς νόμοις αὐτοκράτορες πρὸς αὐτοκράτορα, Σεβαστοὶ πρὸς Σεβαστόν, πάπποι καὶ πρόγονοι πρὸς ἔκγονον, πλείους πρὸς ἕνα, μονονουχὶ φάσκοντες· ἐν ταῖς ἡμετέραις βουλήσεσιν ἃ μέχρι καὶ τήμερον ἐφυλάχθη νόμιμα μὴ καθέλῃς· καὶ γὰρ εἰ μηδὲν ἐκ τῆς καταλύσεως αὐτῶν ἀπαντηθείη παλίμφημον, ἀλλ’ ἥ γε τοῦ μέλλοντος ἀδηλότης καὶ τοῖς θαρραλεωτάτοις, εἰ μὴ καταφρονηταὶ τῶν θείων εἰσίν, οὐ παντελῶς ἐστιν ἄφοβος.

ἐὰν καταλέγωμαι τὰς εἰς ἐμαυτὸν ἐκ σοῦ γενομένας εὐεργεσίας, ἐπιλείψει με ἡ ἡμέρα, πρὸς τῷ μηδὲ ἁρμόττον εἶναι προηγούμενον ἔργον πάρεργον ἑτέρου ποιεῖσθαι λόγου· κἂν ἡσυχάζω μέντοι, τὰ πράγματα αὐτὰ βοᾷ καὶ φωνὴν ἀφίησιν. ἔλυσάς με σιδήρῳ δεδεμένον· τίς οὐκ οἶδεν;

ἀλλὰ μὴ χαλεπωτέροις δεσμοῖς, αὐτοκράτορ, ἐπισφίγξῃς· οἱ μὲν γὰρ λυθέντες μέρει περιβέβληντο τοῦ σώματος, οἱ δὲ νῦν προσδοκώμενοι ψυχῆς εἰσιν, [*](1 καὶ αὕτη τί παθοῦσα transp. O αὕτη GO (Maug.): αὐτὴ ceteri (Turn.) ὄντως G, ὄντος τοῦ A 2 εἰσιν αἱ γνῶμαι τῶν D Anton. Mel.: εἰσι γνῶμαι codd. (v) 3 νοητὸν] αἴτιον coni. Mang. 4 ὅλον τό γένος codd.: ὅλου τοῦ γένους v ἀκράτου] ἄκρας coni. Matthaei 5 περιγεγενημένης AH (Mang.) ἀρρενοθεῖσα G ὃς om. CGO (Turn.) 5. 6 ὀξυδορκὴς CG G ἐγένετο ΑΗ ὥστε H 7 κείνων M 8 ἡμερωτέρας Matthaei; ἡμετέρας codd. (v) ; περὶ τὰ ἡμέτερα coni. Mang. δείγματα Α 9 ἐσπάρη M ἀνέβλαστ (sic in versus exitu) M, ἀνεβλάστησας Α 10. 11 αὐτοκράτορες MAH: αὐτοκρατεῖς CGO (v) 12 ἔγγονον Ο 13 μέχρι καὶ τήμερον CGO (Turn.) ; μένει καὶ μέχρι τ. M (Mang.), μένει μέχρι καὶ τ. A μένει μέχρι καὶ τ. καὶ H καθέλῃς] καταλύῃς (sic) coni. Mang. 14 μηδὲ ἒν L 15 θαρσαλεωτάτοις O 16. 17 καταλέγω Α 17 ἐπιλείψει M 18 τῶ AH (Mang.): τὸ CGOM (Turn.) μηδὲ CGO; μηδ’ ὂν ceteri ἁρμόττειν M, ἁρμόττειν Α 19 κἀν] καὶ M (Turu.) πράγματ᾿ MA 20 δεδεμένῳ Turn. 21 αὐτοκράτωρ CG 22 μέρη MA (mavult Mang.) περιβέβληντο CGOM; περιεβέβληντο Α (v), alt. ε eras. H) [*](2. 3 DR fol. 134r τοῦ αὐτοῦ Antou. Mel. II 33 Col. 1088 Φίλωνος: ἀσθενέστεραί τέ (τέ om. Anton.) πώς — καταλαβεῖν.)

τὸν ἐπικρεμάμενον ἀεὶ τοῦ θανάτου φόβον ἀπώσω καὶ τεθνεῶτα τῷ δέει ζωπυρήσας καθάπερ ἐκ παλιγγενεσίας ἀνήγειρας· διατήρησον τὴν χάριν, αὐτοκράτορ, ἵνα μὴ ὁ σὸς Ἀγρίππας ἀποτάξηται τῷ βίῳ· δόξω γὰρ οὐ τοῦ σωθῆναι χάριν ἀφεῖσθαι μᾶλλον ἢ τοῦ βαρυτέρας ἐνδεξάμενος συμφορὰς ἐπισημότερον τελευτῆσαι.

τὸν μέγιστον καὶ εὐτυχέστατον ἐν ἀνθρώποις κλῆρον ἐχαρίσω μοι, βασιλείαν, πάλαι μὲν μιᾶς χώρας, αὖθις δὲ καὶ ἑτέρας μείζονος, τὴν Τραχωνῖτιν λεγομένην καὶ τὴν Γαλιλαίαν συνάψας· μὴ τὰ πρὸς περιουσίαν μοι χαρισάμενος, ὦ δέσποτα, τὰ ἀναγκαῖα ἀφέλῃς μηδὲ εἰς φῶς ἀναγαγὼν τηλαυγέστατον ἐξ ὑπαρχῆς εἰς βαθύτατον σκότος ῥίψῃς.

ἐξίσταμαι τῶν λαμπρῶν ἐκείνων, τὴν πρὸ μικροῦ τύχην οὐ παραιτοῦμαι, πάντα ὑπαλλάττομαι ἑνός, τοῦ μὴ κινηθῆναι τὰ πάτρια. τίς γὰρ ἄν μου γένοιτο λόγος ἢ παρὰ τοῖς ὁμοφύλοις ἢ παρὰ τοῖς ἄλλοις ἅπασιν ἀνθρώποις; ἀνάγκη γὰρ δυοῖν θάτερον ἢ προδότην τῶν ἰδίων ἢ σοὶ μηκέτι ὁμοίως φίλον νομισθῆναι· ὧν τί ἂν εἴη μεῖζον κακόν;

εἰ μὲν γὰρ ἐν τῇ τάξει τῶν ἑταίρων ἔτι καταριθμοῦμαι, προδοσίας ἐξοίσομαι δόξαν, ἐὰν μήτε ἡ πατρὶς ἀπαθὴς παντὸς κακοῦ διαφυλαχθῇ μήτε τὸ ἱερὸν ἄψαυστον· τὰ γὰρ τῶν ἑταίρων καὶ προσπεφευγότων ταῖς αὐτοκρατορικαῖς ἐπιφανείαις ὑμεῖς οἱ μεγάλοι διασῴζετε.

εἰ δὲ ὑποικουρεῖ τί σου τὴν διάνοιαν ἔχθος, μὴ δήσῃς ὡς Τιβέριος, ἀλλὰ καὶ τὴν τοῦ δεθῆναί ποτε αὖθις ἐλπίδα συνανελὼν κέλευσον ἐκποδὼν αὐτίκα γενέσθαι· τί γὰρ ἐμοὶ ζῆν καλόν, ᾧ μία σωτηρίας ἐλπὶς ἦν τὸ σὸν εὐμενές;“

Ταῦτα γράψας καὶ σφραγισάμενος πέμπει Γαΐῳ καὶ συγκλεισάμενος οἴκοι κατέμενεν, ἀγωνιῶν καὶ συγκεχυμένος καὶ πῶς ἐντύχοι μάλιστα φροντίζων· οὐ γὰρ βραχὺς ἐπέρριπτο κίνδυνος, ἀλλ’ ὁ περὶ ἀναστάσεως καὶ ἀνδραποδισμοῦ καὶ παντελοῦς πορθήσεως, οὐ μόνον τοῖς τὴν ἱερὰν χώραν κατοικοῦσιν ἀλλὰ καὶ τοῖς πανταχοῦ τῆς οἰκουμένης Ἰουδαίοις.

λαβὼν δὲ καὶ διαναγινώσκων ἐφ’ ἑκάστῳ τῶν νοημάτων ἅμα μὲν ᾤδει, μὴ κατορθουμένου τοῦ βουλήματος, ἅμα δὲ καὶ ἐπεκλᾶτο ταῖς [*](1 μέλλοντος M 3 αὐτοκράτωρ G 4 τοῦ] τῶ M 5 ἀφίεσθαι Mang. ἐκδειξάμενος Ο 7 μοι CGO: om. ceteri βασιλείαν] βασιλεῦ Α 8 τραχονῖτιν O (sed corr.), τραχωνίτην Η 9 ἀφέλῃς CGOH2L: ἀφέλῃ MA, ἀφέλοις H1 μηδὲ CGO: μηδ’ ceteri 10 ἀγαγὼν Α σκότον M 11 ἐξανίσταμαι CGO (Turn.) 12 πάντα CGO: πάνθ’ ceteri ἀνθυπαλλάττομαι coui. Mang. (fort. recte) 13 γένηται Α alt. παρὰ] περὶ M 14 πᾶσιν Α τῶν om. L 15 μηκέτι CGO: μηκέθ’ ceteri τί om. G 16. 17 ἐξ οἴσομεν G 17 pr. μήθ᾿ A ἀπαθὴς παντὸς CGO: παντὸς ἁ. MH, ἀπαθὴς (παντὸς om.) Α 18 ἑτέρων A, L (sed corr.) προσφευγόντων Α 19 δέ CGO: δ’ ceteri 20 σοι Α τῇ διανοία coni. Mang. ἔχθος] ἄχθος L (Turn.) καὶ om. Α 21 ποτε CGO: πως ceteri αὖθις om. Α 24 ἐντύχῃ μοι O; ἂν τύχοι coni. Maug. (Dahl) 25 ἐπιρέρριπτο O 27 οἰκοῦσιν A καὶ om. A πανταχῆ Α 28 διαγινωώσκων AH νοημάτων] βημάτων coni. Mang. 29 καὶ om. L)

δὲ ἐμέμφετο· ᾐτιᾶτο μὲν τῆς εἰς τοὺς ὁμοφύλους ἄγαν ἀρεσκείας μόνους ἀνθρώπων ἀφηνιάζοντας καὶ ἐκτρεπομένους αὐτοῦ τὴν ἐκθέωσιν, ἐπῄνει δὲ τὸ μηδὲν ἐν ἑαυτῷ συσκιάζειν καὶ ἐπικρύπτειν, ἅπερ ἔλεγεν εἶναι δείγματα ἐλευθεριωτάτων καὶ εὐγενεστάτων ἠθῶν.

ἡμερωθεὶς οὖν ὅσα τῷ δοκεῖν ἀποκρίσεων χρηστοτέρων Ἀγρίππαν ἠξίωσε, τὸ ἀνωτάτω καὶ μέγιστον δωρούμενος, τὸ μηκέτι γενέσθαι τὴν ἀνάθεσιν· καὶ Ποπλίῳ Πετρωνίῳ, τῷ τῆς Συρίας ἐπιτρόπῳ, κελεύει γραφῆναι μηδὲν ἐπὶ τῷ ἱερῷ τῶν Ἰουδαίων ἔτι νεώτερον κινεῖν.

ὅμως μέντοι καὶ τὴν χάριν διδοὺς ἔδωκεν οὐκ ἀκέραιον, ἀλλ’ ἀναμίξας αὐτῇ δέος ἀργαλεώτατον· προσγράφει γάρ· „ἐὰν δέ τινες ἐν ταῖς ὁμόροις ἔξω μιᾶς τῆς μητροπόλεως ἐθέλοντες βωμοὺς ἢ ἱερὰ ἤ τινας εἰκόνας ἢ ἀνδριάντας ὑπὲρ ἐμοῦ καὶ τῶν ἐμῶν ἱδρύεσθαι κωλύωνται, τοὺς εἴργοντας ἢ παραχρῆμα κολάζειν ἢ εἰς αὐτὸν ἀνάγειν.“

τοῦτο δὲ οὐδὲν ἦν ἕτερον ἢ στάσεων καὶ ἐμφυλίων πολέμων ἀρχὴ καὶ τῆς δωρεᾶς, ἣν ἐπ’ εὐθείας ἐδόκει παρασχεῖν, πλάγιός τις ἀναίρεσις· ἔμελλον γὰρ οἱ μὲν κατὰ τὴν πρὸς Ἰουδαίους φιλονεικίαν μᾶλλον ἢ τὸ πρὸς Γάιον εὐσεβὲς καταπλήσειν τὴν χώραν ἅπασαν ἀναθημάτων, οἱ δὲ ἐν ὄψεσι ταῖς αὑτῶν τὴν τῶν πατρίων ὁρῶντες κατάλυσιν, εἰ καὶ πάντων ἦσαν πρᾳοπαθέστατοι, μὴ ἀνέχεσθαι, Γάιος δὲ τοὺς παρακινηθέντας τιμωρίᾳ κρίνων μεγίστῃ ἀνατεθῆναι πάλιν κελεύειν τὸν ἀνδριάντα ἐν τῷ ἱερῷ.

προνοίᾳ δέ τινι καὶ ἐπιμελείᾳ τοῦ πάντα ἐφορῶντος καὶ σὺν δίκῃ πρυτανεύοντος θεοῦ τῶν ὁμόρων παρεκίνησεν οὐδὲν οὐδὲ εἷς, ὡς μὴ χρείαν τινὰ γενέσθαι, ᾗ πρὸ μετριωτέρας μέμψεως ἀπαραίτητος ἔμελλεν ἀπαντᾶσθαι συμφορά.

τί [*](1 pr. et alt. τῇ] πῆ O 2 δ’ MH ἀρεσκείας ἄγαν transp. O 3 ἀνθρώπους Η (Turn.) 4 τὸ] τῶ Α (v) μηδὲν μηδὲ H2, μηδὲ H1 ἐν om. C (Turn.) ἑαυτῶ C (Turn.): αὑτῶ Α (Mang.), αὐτῶ ceteri 6 ἀγρίππαν ἠξίωσε MA: ἀγρίππα CGO, ἠξίωσε H; ἠξίωσεν, Ἀγρίππᾳ v τὸ] τὸ] τῶ MO 8 τῶ τῆς CGO (Turn.): τῶ MH (Mang.), τῆς Α 10 δοὺς Α ἀργαλεώτερον C (v). ἀργαλαιότατον G 11 προσγράφει (ει ss. m.2) C ταῖς] τοῖς GH2L 13 κωλύονται G ἡ transp. CGO (Turn.) 14 δὲ CGO : δ’ ceteri ἦν οὐδὲν transp. H ἑ 15 ἣν] ἦν C ἀπ’ (α corr. ex εὑ) G 17 καταπλήσειν] καταπλήσσειν alt. Ο eras. O 18 δὲ CGO: δ’ ceteri αὑτῶν Α: αὐτῶν ceteri (v) τῶν om. Ο 19 πραοπαθέστατοι COH2L: προαπαθέστατοι GMAH1; προπαθέστατοι V, πραὔπαθέστατοι coni. Mang. (Dahl) 21 κελεύειν (subintellege ἔμελλεν) Mang.: κελεύει CGO (Turn,), κελεῦσαι ceteri 22 τά ante πάντα add. Α (Mang.) 23 οὐδὲ εἷς ὡς μὴ C: οὐδὲ ἴσως μὴ οὓς GO, οὐδ’ ἴσως ὡς μὴ οὖσαν M, οὐδ’ ἴσως ὡς μὴ οὓς A, οὐδ’ ἴσως ὡς μὴ δ’ οὐ Η χρείαν] ταραχήν coui. Mang. (Dahl) ἦ Mang.: ἢ codd. (Turn.) 24 μέμψεως] ὄψεως H ἀπαραίτητος ἔμελλεν codd.: ἀπαραίτητοι (sic L) ἔμελλον v ἀπαντᾶσθαι ἔμελλε transp. Α ἀπαντᾶσθαι MA: ἀπαρτᾶσθαι CGOH (v) ; ἐπαρτᾶσθαι vel ἐπάγεσθαι coni. Mang. συμφορά codd.: συμφοραί v)

Τοῦτο δὲ πράξειν ἔμελλεν ἐν παράπλῳ κατὰ τὴν εἰς Αἴγυπτον ἀποδημίαν. ἄλεκτος γάρ τις αὐτὸν ἔρως κατεῖχε τῆς Ἀλεξανδρείας, εἰς ἣν ἐπόθει σπουδῇ πάσῃ παραγενέσθαι καὶ ἀφικόμενος πλεῖστον χρόνον ἐνδιαιτηθῆναι, νομίζων τὴν ἐκθέωσιν, ἣν ὠνειροπόλει, μίαν ταύτην πόλιν καὶ γεγεννηκέναι καὶ συναυξήσειν καὶ ταῖς ἄλλαις παράδειγμα γεγενῆσθαι τοῦ σεβασμοῦ, μεγίστην τε οὖσαν καὶ ἐν καλῷ τῆς οἰκουμένης· τὰ γὰρ τῶν μεγάλων εἴτε ἀνδρῶν εἴτε πόλεων τοὺς καταδεεστέρους ἄνδρας τε καὶ δήμους ζηλοῦν ἐπιχειρεῖν.

ἦν μέντοι καὶ πρὸς τἄλλα πάντα τὴν φύσιν ἄπιστος, ὡς, εἰ καί τι χρηστὸν ἐργάσαιτο, μετανοεῖν εὐθὺς καὶ τρόπον τινὰ δι’ οὗ καὶ ταυτὶ λυθήσεται ζητεῖν μετὰ μείζονος ἀνίας καὶ βλάβης.

οἷον δή τι λέγω· δεσμώτας ἔλυσεν ἐνίους ἐπ’ οὐδεμιᾷ προφάσει, πάλιν ἔδησε βαρυτέραν τῆς προτέρας ἐπαγαγὼν συμφοράν, τὴν ἐκ δυσελπιστίας.