De Specialibus Legibus (lib. i‑iv)

ἐξ ὧν διελέγχεται μὴ στησόμενος ἐπὶ τῶν αὐτῶν, εἰ μειζόνων λάβοιτο χρημάτων· διαβήσεται γὰρ εὐθὺς ἐπὶ πόλεις τε καὶ χώρας καὶ ἔθνη τὴν αὑτοῦ πατρίδα προδουλωσάμενος εἰς ἔνδειξιν τοῦ μηδενὶ μέλλειν τῶν ἄλλων ὑπηκόων ἡμέρως προσφέρεσθαι.

σαφῶς οὖν ὁ τοιοῦτος ἴστω μὴ τὴν τοῦ συνεχῶς καὶ εἰς πολλοὺς ἁμαρτάνειν ἄδειαν ἕξων· ἐναντιώσεται γὰρ ἡ μισοπόνηρος αὐτῷ δίκη, ἡ βοηθὸς καὶ ὑπέρμαχος τῶν ἀδικηθέντων, ἣ λόγον καὶ εὐθύνας αὐτὸν τῆς περὶ τοὺς πεπονθότας συμφορᾶς ἀπαιτήσει·

κἂν ἄρα φάσκῃ πληγὰς ἕνεκα νουθεσίας ἐντεῖναι [*](1 tit. κατὰ τῶν οἰκέτας κτεινόντων F, περὶ τῶν οἰκέτας κτεινόντων SAH2 mg M mg G: om. H1P (v) 2 ἔλαττον GH1P 3 θείῳ νόμῳ] θεῶ μόνω S τῶν δικαίων καὶ ἀδίκων F 4 pr. τῆς om. MGH1P (v) τύχης] ψυχῆς F θλᾶ τὸ] ἀλλ’ ἡ F ἐναρμόνιον AH2L: ἁρμονία F, ἁρμόνιον ceteri 5 κυρίως GH2 χρήσασθαι ΑΗ2 7 ἔστιν εἰρήνης δείγματα ψυχῆς F ψυχικῆς G ὑπ’ AH2 ὑπὸ ἀκρασίας τὸ] αὐτοκρατῆ καὶ FN ἀνυπεύθυνον FN: ἀνεύθυνον ceteri (v) 8 ζηλούσης] κολαζούσης in ras. H1 (Turn.) κατὰ τυραννικὴν om. FN ὁ γὰρ τὴν μὲν SFN: ὁ μὲν γάρ τὴν ceteri (v) 9 ἀποτειχίσας F 10 ἅπαντα AH2 ἠγριωμένος] ἐκκαιόμενος FN 11 ἐλάττοσι παρασκευαῖς χρώμενος FN: ἐλάττοσι παρασκευαῖς S, ἐν ἐλάττοσι παρασκευαῖς ceteri (v) παρασκευαῖς] περιγραφαῖς coni. Mang. 12 διελέγχεται FN: ἐλέγχεται ceteri (v) 13 χρημάτων] ἀφορμῶν coni. Mang. τε om. FN 13. 14 ἔθνη τὴν] θνητὴν S 14 αὐτοῦ] αὐτὴν H1P, αὐτοῦ ceteri προδουλωσόμενος AH2 ὦ ex α corr. A) μέλλειν] μέλειν H1 μᾶλλον AH2 15 ἡμέρας F1, ἡμέρως F2 16 τὴν S: om. ceteri (v) εἰς] εἴοι (sic) F πολλὰ M ἕξων] ἐξ ὧν F 17 γὰρ] δὲ AH2 alt. ἡ om. SF 18 ἡ] ἢ F 18. 19 περὶ . . . συμφορᾶς] πρὸς . . . διαφορᾶς coni. Mang. 19 ἀπαιτήσει συμφορᾶς transp. F ἀπαιτεῖ S κἀν—ἀνελεῖν (190,1) om. in textu H1 acld. mg H1 εἵνεκα F νουθεσίας ἕνεκα transp. Η2 νομοθεσίας G ἐντεῖναι] ἐπανατεῖναι coni. Mang.) [*](4—14 N fol. 159r: διὸ προσήκει—προδουλωσάμενος. 18 sqq. Exod. 2120.)

ἐὰν δὲ μὴ εὐθὺς ἐκ τῶν πληγῶν οἱ τυπτηθέντες ἀναιρεθῶσιν, ἀλλὰ βιώσωσιν ἡμέραν μίαν ἢ καὶ δύο, μηκέθ’ ὁμοίως ὁ δεσπότης ὑπόδικος ἔστω φόνου, πλεονέκτημα εἰς ἀπολογίαν πεπορισμένος τὸ μήτε παραχρῆμα τύπτων ἀνελεῖν μήθ’ ὕστερον, ἔχων κατὰ τὴν οἰκίαν, ἀλλὰ ζῆν ἐάσας ὅσον βιοῦν οἷοί τε ἦσαν χρόνον, εἰ καὶ παντάπασιν ὀλίγον· χωρὶς τοῦ μηδένα οὕτως ἠλίθιον εἶναι, ὡς λυπεῖν ἕτερον ἐπιχειρεῖν, ἐν οἷς αὐτὸς ἀδικηθήσεται.

κτείνων δέ τις οἰκέτην πολὺ πρότερον ἑαυτὸν βλάπτει, ὑπηρεσιῶν τε ἃς παρὰ ζῶντος εἶχε στερόμενος καὶ τὴν τιμὴν ζημιούμενος καὶ πλείστην ἴσως. ἐὰν μέντοι θανάτου πεπραχὼς ἄξια τυγχάνῃ, πρὸς τοὺς δικαστὰς ἀγέτω καὶ δηλούτω τὸ ἀδίκημα, τοὺς νόμους κυρίους ποιῶν τῆς τιμωρίας ἀλλὰ μὴ ἑαυτόν.

Ἐάν τινα ταῦρος ἀναπείρας ἀποκτείνῃ, καταλευέσθω—ἀσφαγὴς γὰρ ἱερείοις—καὶ ἄβρωτα ἔστω τὰ τούτου κρέα. διὰ τί; ὅτι τροφὴν ἢ προσόψημα τροφῆς ἀνθρώπων γίνεσθαι τὰ τοῦ κτείναντος ἄνθρωπον [*](1 οὐκ SF: οὐ γὰρ ceteri (Turn.): οὐκ ἄρα Mang. 2 ἀπαχθεὶς S: om. Α, ἀχθεὶς ceteri (v) 3 εὑρίσκηται F 4 ἀνοσίῳ SF: ἀνοσία ceteri (v) 6 ἀλλὰ βιώσωσιν om. F in lac. δ’ ἡμέραν F καὶ om. AH2 μηκέθ᾿ ὁμοίως S, μηκέτι ὁμοίως F: μηκέθ’ (om. ὁμοίως) ceteri (v) 7 φόνου v: φόνω codd. ω in ras. ex οὐ A) πλεονέκτημ’ MGH1P μήτε SF: μὴ ceteri (v) 8 ἔχειν S 9 βιοῦν F: βιωτὸν ceteri; βιῶναι v τε SF: τ’ ceteri 11. 12 ἑαυτὸν βλάπτει F: κτείνει αὐτὸν S1 (ἑαυτὸν S2), βλάπτει ἑαυτὸν ceteri 12 τε F: om. ceteri (v) ζώντων S στερόμενος F: στερούμενος ceteri (v) 13 πλείστην ἴσως] πλεῖστον ἴσως F, πλείστων ὅσων S θανάτου πεπραχὼς ἄξια S: πεπραχὼς θανάτου ἄξια F, θανάτου ἄξια πεπραχὼς ceteri (v) 14 τυγχάνη SF: τυγχάνοι ceteri 15 ἑαυτῶν AH2 16 tit. κατὰ ζώων ἀλόγων ἆ παραίτια γίνεται θανάτου F: κατὰ ζώων ἀλόγων ἆ παραίτια θανάτου γίνεται: περὶ ταύρου ἀνδροφόνου S mg M, κατὰ ζώων ἀλόγων ἅπερ αἴτια γίνεται θανάτου ceteri (v) 17 ἐφεξῆς λέγει ante ἐάν add. AH2 ἀναπήρας S ἀσφαγὴς AH2GH1P: σφαγὴ F, ἀσφαγῆ SM (v) ; ἀπρεπὴς coni. Wendl. 18 ἐν ἱερείοις ΑΗ2 (Mang.), ἱερείοις ὅσιον F ἄβρωτα SFM: ἄβρωτ᾿ ceteri ἔστω] ἤτω F τὰ τούτου κρέα SMP: τούτου τὰ κρέα ceteri (v) κρέη (sic) ΑΗ2 διὰ τί; ὅτι] διότι M 18. 19 ἢ προσόψημα τροφῆς om. S 19 ἀνθρώπων F: ἀνθρώπου S, ἀνθρώπω ceteri (v)) [*](5 sqq. Exod. 21,21. 17 Exod. 21,28. cf. loseph. Am. lud. IV § 281.)

ἐὰν δὲ ὁ τοῦ κτήνους κύριος ἄγριον εἰδὼς καὶ ἀτίθασον μήτε καταδήσῃ μήτε κατακλείσας φυλάττῃ, τύχῃ δὲ καὶ παρ’ ἑτέρων πεπυσμένος ὅτι οὐκ ἔστι χειρόηθες, ἄφετον ἐάσας ἐκνέμεσθαι ὥσπερ αἴτιος ὑπόδικος ἔστω· καὶ τὸ μὲν ἀναπεῖραν αὐτίκα θνῃσκέτω, ὁ δὲ κύριος προσαναιρείσθω ἢ λύτρα καὶ σῶστρα κατατιθέσθω, τὸ δὲ δικαστήριον ὅ τι χρὴ παθεῖν ἢ ἀποτῖσαι διαγνώσεται. εἰ μέντοι δοῦλος ὁ ἀναιρεθεὶς εἴη, τὴν τιμὴν ἐπανορθούσθω τῷ δεσπότῃ.

ἐὰν δὲ μὴ ἄνθρωπον ἀλλὰ κτῆνος ἀναπείρῃ, τὸ τεθνηκὸς ὁ τοῦ κτείναντος λαβὼν δεσπότης τὸ ὅμοιον ἀποτισάτω, [διότι τὸ ἀνήμερον τοῦ ἰδίου προαισθανόμενος οὐκ ἐφυλάξατο· κἂν αὐτὸ μέντοι τὸ θρέμμα ἀλλότριον ἀνέλῃ, πάλιν ὅμοιον ἀποτινέτω,] χάριν εἰδὼς ἐπὶ τῷ μὴ πλείονα ζημίαν ὑπομένειν ἄρξας ἐπηρείας.

Ὀρύγματα γῆς εἰώθασί τινες εὖ μάλα βαθύνειν ἢ φλέβας πηγαζούσας ἀναστέλλοντες ἢ πρὸς ὑποδοχὴν ὀμβρίου ὕδατος, εἶθ’ ὑπονόμους εὐρύναντες ἀφανεῖς, δέον τὰ στόμια ἢ περιοικοδομῆσαι ἢ περιπωμάσαι, κατά τινα δεινὴν ῥᾳθυμίαν ἢ φρενοβλάβειαν ἐπ’ ὀλέθρῳ τινῶν εἴασαν ἀχανῆ.

ἐὰν οὖν τις τῶν ὁδῷ παριόντων μὴ προαισθόμενος κατὰ κενοῦ ἐπιβὰς ἐνεχθῇ καὶ τελευτήσῃ, ἐπιγραφέσθωσαν οἱ βουλόμενοι ὑπὲρ τοῦ τετελευτηκότος πρὸς τοὺς τὸ ὄρυγμα ποιησαμένους καὶ τιμάτω τὸ δικαστήριον ὅ τι χρὴ παθεῖν ἢ ἀποτῖσαι. [*](1 ἐὰν] κἄν F δὲ SF: δ’ ceteri ἀτίθασον Η1, ἀττίθασον S: ἀτίθασσον ceteri 3 πεπευσμένος A χειρόηθες FM: χειροήθης ceteri (v) 3.4 ὥσπερ αἴτιος SF: ὡς παραίτιος ceteri (v) 4 ἀνὰ πεῖραν FH2, ἀντῆραν M, πήραν S 5 ἢ προσκαὶ ἀναιρείσθω F, προσαιρείσθω ΑΗ2 καὶ] ἢ F, ἡ Α, ἡ καὶ Η2 κατατιθέσθω om. ΑΗ2 7 ἐπανορθούσθω F: ἐπανορθούτω ceteri μὴ] μηδ’ F 8 ἀνασπείρη F1, ἀναπήρη SM τὸ om. F 9 pr. τὸ om. F ἀποτινέτω F διότι — ἀποτινέτω (11) FL (v): om. ceteri; seclusi quippe interpolata 9. 10 προαισθόμενος coni. Mang. 11 ἀποτεινέτω F 11. 12 ὑπομεῖναι 2 13 tit. περὶ ὀρυγμάτων add. S mg M γῆς] γὰρ AH2 14 ἀποδοχὴν F1, ἀναδοχὴν S 14. 15 ὑπὸ νόμους Α 15 post ἀφανεῖς add. ἢ προσόψημα τροφῆς S (v. sup. 190,18. 19) ἀφανεῖς, δέον τὰ] ἀφανῆ δὲ ὄντα Γ’ 15. 16 περιπωματίσαι F 17 εἰάσας (sic) S ἐν ὁδῶ conicio 18 ἐπιβὰς] προβὰς vel διαβὰς conicio ἐνεχθῇ] κατενεχθῇ coni. Mang. τὼ ἐπιγραφέσθωσαν FL2: ἐπιγραφέσαν S (τω ss. S2), κρινέσθωσαν ceteri 19 οἱ βουλευόμενοι S 19 ὑπὲρ τοῦ τετελευτηκότος πρὸς AH2: ὑπὲρ om. MGH1P, omnia om. SF (fort. recte) τοὺς om. AH2) [*](1 Exod. 21,29. 30. 6. 7 Exod. 21,32. 8 Exod. 2136.)

ἀδελφὸν δὲ καὶ συγγενὲς ἀδίκημα δρῶσι τῷ λεχθέντι καὶ ὅσοι κατασκευάζοντες οἰκίας ἰσόπεδα καταλείπουσι τὰ τέγη, περιστεφανοῦν θωρακίοις δέον ὑπὲρ τοῦ μή τινα κατακρημνισθῆναι λαθόντα· φόνον γάρ, εἰ δεῖ τἀληθὲς εἰπεῖν, δρῶσι, κἂν μηδεὶς ὑποσυρεὶς ἀποθάνῃ, τό γε ἐπ’ αὐτοὺς ἧκον μέρος. κολαζέσθωσαν οὖν ἐν ἴσῳ τοῖς ἀχανῆ τὰ στόμια τῶν ὀρυγμάτων καταλείπουσι.

Λύτρα παρὰ ἀνδροφόνου, ὃν δέον τεθνάναι, διαγορεύει ὁ νόμος μὴ ἐξεῖναι λαμβάνειν ἐπὶ μειώσει τῆς τιμωρίας ἢ ὑπαλλαγῇ φυγῆς ἀντὶ θανάτου· αἵματι γὰρ αἷμα καθαίρεται, τῷ τοῦ κτείναντος τὸ τοῦ ἐπιβουλευθέντος.

ἐπεὶ δ’ ὅρον οὐκ ἔχουσιν οἱ πονηροὶ τὰς φύσεις τοῦ πλημμελεῖν, ἀλλ’ ἀεὶ μεγαλουργοῦσι προσυπερβάλλοντες καὶ τὰς κακίας ἐπιτείνουσι καὶ διαίρουσι πρὸς τὸ ἄμετρον καὶ ἀπερίγραφον, μυρίους μὲν θανάτους, εἴπερ οἷόν τε ἦν, ὥρισεν ἂν κατ’ αὐτῶν ὁ νομοθέτης· ἐπεὶ δὲ τοῦτ’ οὐκ ἐνεδέχετο, τιμωρίαν ἄλλην προσδιατάττεται κελεύων τοὺς ἀνελόντας ἀνασκολοπίζεσθαι.

καὶ τοῦτο προστάξας ἀνατρέχει πάλιν ἐπὶ τὴν αὑτοῦ φιλανθρωπίαν, ἡμερούμενος πρὸς τοὺς ἀνήμερα [*](1.2 ἐπανορθούσθωσαν SF: ἐπανορθούτωσαν ceteri (v) 2 τὸ] τὸν F λαμβάνοντες F tit. περὶ οἰκοδομῆς οἰκίας add. S mg M 3 τῶ προλεχθέντι S καὶ ὅσοι SF: καὶ om. ceteri (v) 4 καταλιποῦσι S στέγη F περιστεφανοῦν θωρακίοις δέον] ἐπιστεφανοῦσθαι δίκαιον θωρακίοις AH2 6 γε SF: γ’ ceteri αὐτοὺς F: αὐτοῖς ceteri (v) 7 οὑν SF: om. M, γοῦν ceteri (v) ἀχανῆ] ἀμηχανῆ G 7. 8 καταλιποῦσι S 9 tit. περὶ τοῦ μὴ λαμβάνειν λύτρα παρὰ ἀνδροφόνου add. S mg M παρά S: παρ’ ceteri ἀνδροφόνου ὃν F: ἀνδροφόνων οὑς ceteri (v) 10 ἐπὶ μείονι F ἡ om. F ἀπαλλαγὴ S (sed ἁ corr. ex ὑ) 11 φυγῆς] φυγὰς (sic) S, φυγὴν ἢ ἀτιμίαν ὁρίζοντας F 12 ἐπεὶ δ’ ὅρον SFM: ἐπεὶ ὅρον Α, ἐπεὶ κόρον ceteri (v) οἱ πονηροὶ om. AH2 ἐ ϊ 13 κακουργοῦσι SM (μεγαλουργοῦσι mg M) 14 ἐπιτείνουσι FL: ἀποτείνουσι ἀποτείνουσι ceter ἀπερίγραπτον M 15 μὲν SFM: μὲν γὰρ ceteri (v) τε SF: τ’ ceteri ὥρισε F ὥρισεν ἄν scripsi): ἤνεγκεν ἄν ceteri (v) 16 διατάττεται S, προσδιαπλάττεται F 17 ἀνελόντας] ἀναιρεθέντας F 18 ἐπὶ F: πρὸς ceteri (v) αὐτοῦ SF αὑτοῦ scripsi): ἑαυτοῦ ceteri (v) 1 Exod. 21,33. 34. cf. loseph. Ant. Iud. IV § 283 οἱ φρέαρ ἡ λάκκον ὀρύξαντες ἐπιμελὲς ποιείσθωσαν, ὥστε σανίδων ἐπιβολαῖς ἔχειν κεκλεισμένα, οὐχ ὅπως τινὲς εἴργοιντο ὑδρείας, ἀλλ’ ἵνα μηδεὶς κίνδυνος ὡς ἐμπεσουμένοις ᾖ. (284) οὖ δ’ ἂν εἰς ὄρυγμα τοιοῦτον μὴ κλειστὸν ἐμπεσὸν βόσκημά τινος διαφθαρῇ, τὴν τιμὴν αὐτοῦ τῷ δεσπότῃ καταβαλλέτω. 8 Deut. 22,8. cf. loseph. l. l. περιβαλλέσθω δὲ καὶ τοῖς στέγεσιν ἅπερ ὡς ἀντὶ τείχους ὄντα οὐκ ἐάσει τινὰς ἀποκυλισθέντας ἀπολέσθαι. 9 Num. 35,31. 32.)

Παγκάλως μέντοι κἀκεῖνο διατέτακται, πατέρας ὑπὲρ υἱῶν μὴ ἀποθνῄσκειν μηδ’ υἱοὺς ὑπὲρ γονέων, ἀλλ’ ἕκαστον τῶν ἄξια θανάτου δεδρακότων αὐτὸν ἰδίᾳ μόνον ἀναιρεῖσθαι, διὰ τοὺς ἢ βίαν τοῦ δικαίου προτιμῶντας ἢ πάνυ φιλοστόργους.

οὗτοι μὲν γὰρ διὰ περιττὴν καὶ ὑπερβάλλουσαν εὔνοιαν ἐθελήσουσι πολλάκις ἄσμενοι προαποθνῄσκειν, αὑτοὺς ἐπιδιδόντες ὑπὲρ τῶν ἐνόχων οἱ ἀνυπαίτιοι, μέγα κέρδος νομίζοντες τὸ μὴ ἐπιδεῖν κολαζομένους ἢ τοὺς γεννήσαντας υἱοὶ ἢ τοὺς παῖδας γονεῖς, ὡς ἀβίωτον καὶ παντὸς ἀργαλεώτερον θανάτου τὸν αὖθις χρόνον βιωσόμενοι.

πρὸς οὓς λεκτέον· "ἡ εὔνοια ὑμῶν οὐκ ἔχει καιρόν, τὰ δ’ ὅσα μὴ ἐν καιρῷ ψέγεται δεόντως, ἐπεὶ καὶ τὰ καίρια ἐπαινεῖται. χρὴ μέντοι φιλεῖν τοὺς ἄξια φιλίας δρῶντας, πονηρὸς δ’ οὐδεὶς πρὸς ἀλήθειαν φίλος. συγγενεῖς δὲ καὶ ἐν συγγενέσι φίλους καλουμένους ἠλλοτρίωσαν αἱ μοχθηρίαι πλημμελοῦντας· συγγένεια γὰρ οἰκειοτέρα τῆς πρὸς αἵματος ἡ πρὸς δικαιοσύνην καὶ πᾶσαν ἀρετὴν ὁμολογία, ἣν ἐκλιπών [*](1 ἀνασκολοπισμένοις S ἀλλὰ Α 2 ἢν] τί S 3 τοὺς] τοῖς S σιν ἐν ἅπασι SF μετεωρήσαντας ΑΗ2, μετεωρήσαντας S σιν ss. S2) εἰς] ἐκ Α 3.4 τὸ ἐμφανὲς F 4 οὐρανῷ] σελήνη A 5 δὲ FM: δ’ ceteri τε om. F 6 γῆν S: γῆς ceteri (v) 7 tit. οὐκ ἀποθανοῦνται πατέρες ὑπὲρ τέκνων add. S mg M διατετάχθαι AH2 9 αὐτῶν F 11 ἐθέλουσι coni. Mang. προαποθνήσκειν codd.: προσαποθνήσκειν v 12 ἑαυτοὺς M, αὐτοὺς FGH2P, αὐ in αὑ corr. Η1 ἐπιδόντες G τῶν om. F οἱ δ’ ἀνυπαίτιοι F, οἱ δ’ ὑπαίτιοι S 13 ἐπιδεῖν FM, ἐφιδεῖν S: ἰδεῖν ceteri ν) alt. ὃ codd.: ἡ καὶ v 14 ἀβιώτατον S ἀργαλεώτατον SFMG 15 ἡμῶν G 16 τὰ δέ μὴ ὅσα S ἐπεὶ] ἐπὶ S καὶ om. S 17 φιλίας SFL2: φιλοσοφίας ceteri 18 καὶ] ἔτι καὶ F ἐν et φίλους om. S καλουμένους] καλοῦμεν οὓς F 18. 19 ἠλλοτρίωσαν] ἢ ἀλλοτρίως ἄν S 19 πλημμελοῦνται S (sed ι corr. ex σ) τῆς] τοῦ H1P (Turn.) 20 πᾶσαν] πᾶσαν ἄλλην H1P (v) ἢν] ἡ ΑΗ2 ἐκλιπών SF: ἐκλείπων ceteri (v) 1 Deut. 21,22. 23. 7 Deut. 24,16. cf. Ioseph. Ant. lud. IV ἑ 26.9. 17.18. 19.20 Vindob. hist. gr. fol. 59r τοῦ αὐτοῦ περὶ φιλίας: χρὴ μέντοι φιλεῖν τοὺς ἄξια φιλίας δρῶντας· πονηρὸς δ’ οὐδεὶς πρὸς ἀλήθειαν φίλος:—περὶ συγγενείας: συγγένεια γὰρ οἰκειοτέρα τῆς πρὸς αἵματος ἡ πρὸς δικαιοσύνην καὶ πᾶσαν ἀρετὴν ὁμολογία: — Philonis opera vol. V. 13)

τί οὖν κατεψευσμένον ὄνομα εὐνοίας ὅ τι χρηστὸν καὶ φιλάνθρωπόν ἐστιν ὑποδύεσθε, τἀληθῆ μαλακίαν καὶ ἀνανδρίαν παρακαλυπτόμενοι; ἢ οὐκ ἄνανδροι τὰς φύσεις, παρ’ οἷς οἴκτου λογισμὸς ἡττᾶται; καὶ ταῦθ’ ἵνα διπλοῦν ἀδίκημα δράσητε, τοὺς μὲν ὑπαιτίους ῥυόμενοι τῆς τιμωρίας, αὑτοὺς δ’ ἐπὶ μηδενὶ μεμφθέντας τὸ παράπαν

οἰόμενοι δεῖν ἀντ’ ἐκείνων κολάζειν;“ ἀλλ’ οὗτοι μὲν ὑποτίμησιν ἔχουσι τὸ μηδὲν θηρᾶσθαι ἐπ’ ὠφελείᾳ καὶ τὸ λίαν πρὸς τοὺς ἐγγυτάτω γένους φιλόστοργον, ὑπὲρ ὧν τῆς σωτηρίας ἀποθνῄσκειν ἄσμενοι διανοοῦνται.

τοὺς δὲ ὠμοθύμους καὶ τὴν φύσιν θηριώδεις τίς οὐκ ἂν προβάλοιτο τῶν οὐ λέγω μετρίων ἀλλὰ καὶ τῶν μὴ σφόδρα ἀτιθάσων τὴν ψυχήν, οἳ ἢ λάθρα τεχνάζουσιν ἢ ἐπιθαρροῦσι φανερῶς ἑτέροις ἀνθ’ ἑτέρων τὰς μεγίστας ἐπανατείνεσθαι συμφοράς, φιλίαν ἢ συγγένειαν ἢ κοινωνίαν ἤ τι ὁμοιότροπον ἐπ’ ὀλέθρῳ τῶν οὐδὲν ἠδικηκότων προφασιζόμενοι; καὶ ταῦτα δρῶσιν ἔστιν ὅτε μηδὲν πεπονθότες δεινόν, ἕνεκα δὲ πλεονεξίας ἢ ἁρπαγῆς.