Odyssey
Homer
Homer. The Odyssey, Volume 1-2. Murray, A. T. (Augustus Taber), editor. London: William Heinmann; New York: G.P. Putnam's Sons, 1919.
- τοῖσιν δʼ Ἀντίνοος μετέφη, Εὐπείθεος υἱός·
- καὶ χαλεπόν περ ἐόντα δεχώμεθα μῦθον, Ἀχαιοί,
- Τηλεμάχου· μάλα δʼ ἧμιν ἀπειλήσας ἀγορεύει.
- οὐ γὰρ Ζεὺς εἴασε Κρονίων· τῷ κέ μιν ἤδη
- παύσαμεν ἐν μεγάροισι, λιγύν περ ἐόντʼ ἀγορητήν.
- ὣς ἔφατʼ Ἀντίνοος· ὁ δʼ ἄρʼ οὐκ ἐμπάζετο μύθων.
- κήρυκες δʼ ἀνὰ ἄστυ θεῶν ἱερὴν ἑκατόμβην
- ἦγον· τοὶ δʼ ἀγέροντο κάρη κομόωντες Ἀχαιοὶ
- ἄλσος ὕπο σκιερὸν ἑκατηβόλου Ἀπόλλωνος.
- οἱ δʼ ἐπεὶ ὤπτησαν κρέʼ ὑπέρτερα καὶ ἐρύσαντο,
- μοίρας δασσάμενοι δαίνυντʼ ἐρικυδέα δαῖτα·
- πὰρ δʼ ἄρʼ Ὀδυσσῆϊ μοῖραν θέσαν οἳ πονέοντο
- ἴσην, ὡς αὐτοί περ ἐλάγχανον· ὣς γὰρ ἀνώγει
- Τηλέμαχος, φίλος υἱὸς Ὀδυσσῆος θείοιο.
- μνηστῆρας δʼ οὐ πάμπαν ἀγήνορας εἴα Ἀθήνη
- λώβης ἴσχεσθαι θυμαλγέος, ὄφρʼ ἔτι μᾶλλον
- δύη ἄχος κραδίην Λαερτιάδην Ὀδυσῆα.
- ἦν δέ τις ἐν μνηστῆρσιν ἀνὴρ ἀθεμίστια εἰδώς,
- Κτήσιππος δʼ ὄνομʼ ἔσκε, Σάμῃ δʼ ἐνὶ οἰκία ναῖεν·
- ὃς δή τοι κτεάτεσσι πεποιθὼς θεσπεσίοισι
- μνάσκετʼ Ὀδυσσῆος δὴν οἰχομένοιο δάμαρτα.
- ὅς ῥα τότε μνηστῆρσιν ὑπερφιάλοισι μετηύδα·
- κέκλυτέ μευ, μνηστῆρες ἀγήνορες, ὄφρα τι εἴπω·
- μοῖραν μὲν δὴ ξεῖνος ἔχει πάλαι, ὡς ἐπέοικεν,
- ἴσην· οὐ γὰρ καλὸν ἀτέμβειν οὐδὲ δίκαιον
- ξείνους Τηλεμάχου, ὅς κεν τάδε δώμαθʼ ἵκηται.
- ἀλλʼ ἄγε οἱ καὶ ἐγὼ δῶ ξείνιον, ὄφρα καὶ αὐτὸς
- ἠὲ λοετροχόῳ δώῃ γέρας ἠέ τῳ ἄλλῳ
- δμώων, οἳ κατὰ δώματʼ Ὀδυσσῆος θείοιο.
- ὣς εἰπὼν ἔρριψε βοὸς πόδα χειρὶ παχείῃ.
- κείμενον ἐκ κανέοιο λαβών· ὁ δʼ ἀλεύατʼ Ὀδυσσεὺς
- ἦκα παρακλίνας κεφαλήν, μείδησε δὲ θυμῷ
- σαρδάνιον μάλα τοῖον· ὁ δʼ εὔδμητον βάλε τοῖχον.
- Κτήσιππον δʼ ἄρα Τηλέμαχος ἠνίπαπε μύθῳ·
- Κτήσιππʼ, ἦ μάλα τοι τόδε κέρδιον ἔπλετο θυμῷ·
- οὐκ ἔβαλες τὸν ξεῖνον· ἀλεύατο γὰρ βέλος αὐτός.
- ἦ γάρ κέν σε μέσον βάλον ἔγχεϊ ὀξυόεντι,
- καί κέ τοι ἀντὶ γάμοιο πατὴρ τάφον ἀμφεπονεῖτο
- ἐνθάδε. τῷ μή τίς μοι ἀεικείας ἐνὶ οἴκῳ
- φαινέτω· ἤδη γὰρ νοέω καὶ οἶδα ἕκαστα,
- ἐσθλά τε καὶ τὰ χέρηα· πάρος δʼ ἔτι νήπιος ἦα.
- ἀλλʼ ἔμπης τάδε μὲν καὶ τέτλαμεν εἰσορόωντες,
- μήλων σφαζομένων οἴνοιό τε πινομένοιο
- καὶ σίτου· χαλεπὸν γὰρ ἐρυκακέειν ἕνα πολλούς.
- ἀλλʼ ἄγε μηκέτι μοι κακὰ ῥέζετε δυσμενέοντες·
- εἰ δʼ ἤδη μʼ αὐτὸν κτεῖναι μενεαίνετε χαλκῷ,
- καί κε τὸ βουλοίμην, καί κεν πολὺ κέρδιον εἴη
- τεθνάμεν ἢ τάδε γʼ αἰὲν ἀεικέα ἔργʼ ὁράασθαι,
- ξείνους τε στυφελιζομένους δμῳάς τε γυναῖκας
- ῥυστάζοντας ἀεικελίως κατὰ δώματα καλά.
- ὣς ἔφαθʼ, οἱ δʼ ἄρα πάντες ἀκὴν ἐγένοντο σιωπῇ·
- ὀψὲ δὲ δὴ μετέειπε Δαμαστορίδης Ἀγέλαος·
- ὦ φίλοι, οὐκ ἂν δή τις ἐπὶ ῥηθέντι δικαίῳ
- ἀντιβίοις ἐπέεσσι καθαπτόμενος χαλεπαίνοι·
- μήτε τι τὸν ξεῖνον στυφελίζετε μήτε τινʼ ἄλλον
- δμώων, οἳ κατὰ δώματʼ Ὀδυσσῆος θείοιο.
- Τηλεμάχῳ δέ κε μῦθον ἐγὼ καὶ μητέρι φαίην
- ἤπιον, εἴ σφωϊν κραδίῃ ἅδοι ἀμφοτέροιϊν.
- ὄφρα μὲν ὑμῖν θυμὸς ἐνὶ στήθεσσιν ἐώλπει
- νοστήσειν Ὀδυσῆα πολύφρονα ὅνδε δόμονδε,
- τόφρʼ οὔ τις νέμεσις μενέμεν τʼ ἦν ἰσχέμεναί τε
- μνηστῆρας κατὰ δώματʼ, ἐπεὶ τόδε κέρδιον ἦεν,
- εἰ νόστησʼ Ὀδυσεὺς καὶ ὑπότροπος ἵκετο δῶμα·
- νῦν δʼ ἤδη τόδε δῆλον, ὅ τʼ οὐκέτι νόστιμός ἐστιν.
- ἀλλʼ ἄγε, σῇ τάδε μητρὶ παρεζόμενος κατάλεξον,
- γήμασθʼ ὅς τις ἄριστος ἀνὴρ καὶ πλεῖστα πόρῃσιν,
- ὄφρα σὺ μὲν χαίρων πατρώϊα πάντα νέμηαι,
- ἔσθων καὶ πίνων, ἡ δʼ ἄλλου δῶμα κομίζῃ.
- τὸν δʼ αὖ Τηλέμαχος πεπνυμένος ἀντίον ηὔδα·
- οὐ μὰ Ζῆνʼ, Ἀγέλαε, καὶ ἄλγεα πατρὸς ἐμοῖο,
- ὅς που τῆλʼ Ἰθάκης ἢ ἔφθιται ἢ ἀλάληται,
- οὔ τι διατρίβω μητρὸς γάμον, ἀλλὰ κελεύω
- γήμασθʼ ᾧ κʼ ἐθέλῃ, ποτὶ δʼ ἄσπετα δῶρα δίδωμι.
- αἰδέομαι δʼ ἀέκουσαν ἀπὸ μεγάροιο δίεσθαι
- μύθῳ ἀναγκαίῳ· μὴ τοῦτο θεὸς τελέσειεν.
- ὣς φάτο Τηλέμαχος· μνηστῆρσι δὲ Παλλὰς Ἀθήνη
- ἄσβεστον γέλω ὦρσε, παρέπλαγξεν δὲ νόημα.
- οἱ δʼ ἤδη γναθμοῖσι γελοίων ἀλλοτρίοισιν,
- αἱμοφόρυκτα δὲ δὴ κρέα ἤσθιον· ὄσσε δʼ ἄρα σφέων
- δακρυόφιν πίμπλαντο, γόον δʼ ὠΐετο θυμός.
- τοῖσι δὲ καὶ μετέειπε Θεοκλύμενος θεοειδής·
- ἆ δειλοί, τί κακὸν τόδε πάσχετε; νυκτὶ μὲν ὑμέων
- εἰλύαται κεφαλαί τε πρόσωπά τε νέρθε τε γοῦνα.
- οἰμωγὴ δὲ δέδηε, δεδάκρυνται δὲ παρειαί,
- αἵματι δʼ ἐρράδαται τοῖχοι καλαί τε μεσόδμαι·
- εἰδώλων δὲ πλέον πρόθυρον, πλείη δὲ καὶ αὐλή,
- ἱεμένων Ἔρεβόσδε ὑπὸ ζόφον· ἠέλιος δὲ
- οὐρανοῦ ἐξαπόλωλε, κακὴ δʼ ἐπιδέδρομεν ἀχλύς.
- ὣς ἔφαθʼ, οἱ δʼ ἄρα πάντες ἐπʼ αὐτῷ ἡδὺ γέλασσαν.
- τοῖσιν δʼ Εὐρύμαχος, Πολύβου πάϊς, ἦρχʼ ἀγορεύειν·
- ἀφραίνει ξεῖνος νέον ἄλλοθεν εἰληλουθώς.
- ἀλλά μιν αἶψα, νέοι, δόμου ἐκπέμψασθε θύραζε
- εἰς ἀγορὴν ἔρχεσθαι, ἐπεὶ τάδε νυκτὶ ἐΐσκει.
- τὸν δʼ αὖτε προσέειπε Θεοκλύμενος θεοειδής·
- Εὐρύμαχʼ, οὔ τί σʼ ἄνωγα ἐμοὶ πομπῆας ὀπάζειν·
- εἰσί μοι ὀφθαλμοί τε καὶ οὔατα καὶ πόδες ἄμφω
- καὶ νόος ἐν στήθεσσι τετυγμένος οὐδὲν ἀεικής.
- τοῖς ἔξειμι θύραζε, ἐπεὶ νοέω κακὸν ὔμμιν
- ἐρχόμενον, τό κεν οὔ τις ὑπεκφύγοι οὐδʼ ἀλέαιτο
- μνηστήρων, οἳ δῶμα κάτʼ ἀντιθέου Ὀδυσῆος
- ἀνέρας ὑβρίζοντες ἀτάσθαλα μηχανάασθε.
- ὣς εἰπὼν ἐξῆλθε δόμων εὖ ναιεταόντων,
- ἵκετο δʼ ἐς Πείραιον, ὅ μιν πρόφρων ὑπέδεκτο.
- μνηστῆρες δʼ ἄρα πάντες ἐς ἀλλήλους ὁρόωντες
- Τηλέμαχον ἐρέθιζον, ἐπὶ ξείνοις γελόωντες·
- ὧδε δέ τις εἴπεσκε νέων ὑπερηνορεόντων·
- Τηλέμαχʼ, οὔ τις σεῖο κακοξεινώτερος ἄλλος·
- οἷον μέν τινα τοῦτον ἔχεις ἐπίμαστον ἀλήτην,
- σίτου καὶ οἴνου κεχρημένον, οὐδέ τι ἔργων
- ἔμπαιον οὐδὲ βίης, ἀλλʼ αὔτως ἄχθος ἀρούρης.
- ἄλλος δʼ αὖτέ τις οὗτος ἀνέστη μαντεύεσθαι.
- ἀλλʼ εἴ μοί τι πίθοιο, τό κεν πολὺ κέρδιον εἴη·
- τοὺς ξείνους ἐν νηῒ πολυκληῗδι βαλόντες
- ἐς Σικελοὺς πέμψωμεν, ὅθεν κέ τοι ἄξιον ἄλφοι.
- ὣς ἔφασαν μνηστῆρες· ὁ δʼ οὐκ ἐμπάζετο μύθων,
- ἀλλʼ ἀκέων πατέρα προσεδέρκετο, δέγμενος αἰεί,
- ὁππότε δὴ μνηστῆρσιν ἀναιδέσι χεῖρας ἐφήσει.
- ἡ δὲ κατʼ ἄντηστιν θεμένη περικαλλέα δίφρον
- κούρη Ἰκαρίοιο, περίφρων Πηνελόπεια,
- ἀνδρῶν ἐν μεγάροισιν ἑκάστου μῦθον ἄκουεν.
- δεῖπνον μὲν γάρ τοί γε γελοίωντες τετύκοντο
- ἡδὺ τε καὶ μενοεικές, ἐπεὶ μάλα πόλλʼ ἱέρευσαν·
- δόρπου δʼ οὐκ ἄν πως ἀχαρίστερον ἄλλο γένοιτο,
- οἷον δὴ τάχʼ ἔμελλε θεὰ καὶ καρτερὸς ἀνὴρ
- θησέμεναι· πρότεροι γὰρ ἀεικέα μηχανόωντο.
- τῇ δʼ ἄρʼ ἐπὶ φρεσὶ θῆκε θεὰ γλαυκῶπις Ἀθήνη,
- κούρῃ Ἰκαρίοιο, περίφρονι Πηνελοπείῃ,
- τόξον μνηστήρεσσι θέμεν πολιόν τε σίδηρον
- ἐν μεγάροις Ὀδυσῆος, ἀέθλια καὶ φόνου ἀρχήν.
- κλίμακα δʼ ὑψηλὴν προσεβήσετο οἷο δόμοιο,
- εἵλετο δὲ κληῗδʼ εὐκαμπέα χειρὶ παχείῃ
- καλὴν χαλκείην· κώπη δʼ ἐλέφαντος ἐπῆεν.
- βῆ δʼ ἴμεναι θάλαμόνδε σὺν ἀμφιπόλοισι γυναιξὶν
- ἔσχατον· ἔνθα δέ οἱ κειμήλια κεῖτο ἄνακτος,
- χαλκός τε χρυσός τε πολύκμητός τε σίδηρος.
- ἔνθα δὲ τόξον κεῖτο παλίντονον ἠδὲ φαρέτρη
- ἰοδόκος, πολλοὶ δʼ ἔνεσαν στονόεντες ὀϊστοί,
- δῶρα τά οἱ ξεῖνος Λακεδαίμονι δῶκε τυχήσας
- Ἴφιτος Εὐρυτίδης, ἐπιείκελος ἀθανάτοισι.
- τὼ δʼ ἐν Μεσσήνῃ ξυμβλήτην ἀλλήλοιϊν
- οἴκῳ ἐν Ὀρτιλόχοιο δαΐφρονος. ἦ τοι Ὀδυσσεὺς
- ἦλθε μετὰ χρεῖος, τό ῥά οἱ πᾶς δῆμος ὄφελλε·
- μῆλα γὰρ ἐξ Ἰθάκης Μεσσήνιοι ἄνδρες ἄειραν
- νηυσὶ πολυκλήϊσι τριηκόσιʼ ἠδὲ νομῆας.
- τῶν ἕνεκʼ ἐξεσίην πολλὴν ὁδὸν ἦλθεν Ὀδυσσεὺς
- παιδνὸς ἐών· πρὸ γὰρ ἧκε πατὴρ ἄλλοι τε γέροντες.
- Ἴφιτος αὖθʼ ἵππους διζήμενος, αἵ οἱ ὄλοντο
- δώδεκα θήλειαι, ὑπὸ δʼ ἡμίονοι ταλαεργοί·
- αἳ δή οἱ καὶ ἔπειτα φόνος καὶ μοῖρα γένοντο,
- ἐπεὶ δὴ Διὸς υἱὸν ἀφίκετο καρτερόθυμον,
- φῶθʼ Ἡρακλῆα, μεγάλων ἐπιίστορα ἔργων,
- ὅς μιν ξεῖνον ἐόντα κατέκτανεν ᾧ ἐνὶ οἴκῳ,
- σχέτλιος, οὐδὲ θεῶν ὄπιν ᾐδέσατʼ οὐδὲ τράπεζαν,
- τὴν ἥν οἱ παρέθηκεν· ἔπειτα δὲ πέφνε καὶ αὐτόν,
- ἵππους δʼ αὐτὸς ἔχε κρατερώνυχας ἐν μεγάροισι.
- τὰς ἐρέων Ὀδυσῆϊ συνήντετο, δῶκε δὲ τόξον,
- τὸ πρὶν μέν ῥʼ ἐφόρει μέγας Εὔρυτος, αὐτὰρ ὁ παιδὶ
- κάλλιπʼ ἀποθνῄσκων ἐν δώμασιν ὑψηλοῖσι.
- τῷ δʼ Ὀδυσεὺς ξίφος ὀξὺ καὶ ἄλκιμον ἔγχος ἔδωκεν,
- ἀρχὴν ξεινοσύνης προσκηδέος· οὐδὲ τραπέζῃ
- γνώτην ἀλλήλων· πρὶν γὰρ Διὸς υἱὸς ἔπεφνεν
- Ἴφιτον Εὐρυτίδην, ἐπιείκελον ἀθανάτοισιν,
- ὅς οἱ τόξον ἔδωκε. τὸ δʼ οὔ ποτε δῖος Ὀδυσσεὺς
- ἐρχόμενος πόλεμόνδε μελαινάων ἐπὶ νηῶν
- ᾑρεῖτʼ, ἀλλʼ αὐτοῦ μνῆμα ξείνοιο φίλοιο
- κέσκετʼ ἐνὶ μεγάροισι, φόρει δέ μιν ἧς ἐπὶ γαίης.
- ἡ δʼ ὅτε δὴ θάλαμον τὸν ἀφίκετο δῖα γυναικῶν
- οὐδόν τε δρύϊνον προσεβήσετο, τόν ποτε τέκτων
- ξέσσεν ἐπισταμένως καὶ ἐπὶ στάθμην ἴθυνεν,
- ἐν δὲ σταθμοὺς ἄρσε, θύρας δʼ ἐπέθηκε φαεινάς,
- αὐτίκʼ ἄρʼ ἥ γʼ ἱμάντα θοῶς ἀπέλυσε κορώνης,
- ἐν δὲ κληῗδʼ ἧκε, θυρέων δʼ ἀνέκοπτεν ὀχῆας
- ἄντα τιτυσκομένη· τὰ δʼ ἀνέβραχεν ἠΰτε ταῦρος
- βοσκόμενος λειμῶνι· τόσʼ ἔβραχε καλὰ θύρετρα
- πληγέντα κληΐδι, πετάσθησαν δέ οἱ ὦκα.
- ἡ δʼ ἄρʼ ἐφʼ ὑψηλῆς σανίδος βῆ· ἔνθα δὲ χηλοὶ
- ἕστασαν, ἐν δʼ ἄρα τῇσι θυώδεα εἵματʼ ἔκειτο.
- ἔνθεν ὀρεξαμένη ἀπὸ πασσάλου αἴνυτο τόξον
- αὐτῷ γωρυτῷ, ὅς οἱ περίκειτο φαεινός.
- ἑζομένη δὲ κατʼ αὖθι, φίλοις ἐπὶ γούνασι θεῖσα,
- κλαῖε μάλα λιγέως, ἐκ δʼ ᾕρεε τόξον ἄνακτος.
- ἡ δʼ ἐπεὶ οὖν τάρφθη πολυδακρύτοιο γόοιο,
- βῆ ῥʼ ἴμεναι μέγαρόνδε μετὰ μνηστῆρας ἀγαυοὺς
- τόξον ἔχουσʼ ἐν χειρὶ παλίντονον ἠδὲ φαρέτρην
- ἰοδόκον· πολλοὶ δʼ ἔνεσαν στονόεντες ὀϊστοί.
- τῇ δʼ ἄρʼ ἅμʼ ἀμφίπολοι φέρον ὄγκιον, ἔνθα σίδηρος
- κεῖτο πολὺς καὶ χαλκός, ἀέθλια τοῖο ἄνακτος.
- ἡ δʼ ὅτε δὴ μνηστῆρας ἀφίκετο δῖα γυναικῶν,
- στῆ ῥα παρὰ σταθμὸν τέγεος πύκα ποιητοῖο,
- ἄντα παρειάων σχομένη λιπαρὰ κρήδεμνα.
- ἀμφίπολος δʼ ἄρα οἱ κεδνὴ ἑκάτερθε παρέστη.
- αὐτίκα δὲ μνηστῆρσι μετηύδα καὶ φάτο μῦθον·
- κέκλυτέ μευ, μνηστῆρες ἀγήνορες, οἳ τόδε δῶμα
- ἐχράετʼ ἐσθιέμεν καὶ πινέμεν ἐμμενὲς αἰεὶ
- ἀνδρὸς ἀποιχομένοιο πολὺν χρόνον· οὐδέ τινʼ ἄλλην
- μύθου ποιήσασθαι ἐπισχεσίην ἐδύνασθε,
- ἀλλʼ ἐμὲ ἱέμενοι γῆμαι θέσθαι τε γυναῖκα.
- ἀλλʼ ἄγετε, μνηστῆρες, ἐπεὶ τόδε φαίνετʼ ἄεθλον.
- θήσω γὰρ μέγα τόξον Ὀδυσσῆος θείοιο·
- ὃς δέ κε ῥηΐτατʼ ἐντανύσῃ βιὸν ἐν παλάμῃσι
- καὶ διοϊστεύσῃ πελέκεων δυοκαίδεκα πάντων,
- τῷ κεν ἅμʼ ἑσποίμην, νοσφισσαμένη τόδε δῶμα
- κουρίδιον, μάλα καλόν, ἐνίπλειον βιότοιο,
- τοῦ ποτὲ μεμνήσεσθαι ὀΐομαι ἔν περ ὀνείρῳ.
- ὣς φάτο, καί ῥʼ Εὔμαιον ἀνώγει, δῖον ὑφορβόν,
- τόξον μνηστήρεσσι θέμεν πολιόν τε σίδηρον.
- δακρύσας δʼ Εὔμαιος ἐδέξατο καὶ κατέθηκε·
- κλαῖε δὲ βουκόλος ἄλλοθʼ, ἐπεὶ ἴδε τόξον ἄνακτος.
- Ἀντίνοος δʼ ἐνένιπεν ἔπος τʼ ἔφατʼ ἔκ τʼ ὀνόμαζε·
- νήπιοι ἀγροιῶται, ἐφημέρια φρονέοντες,
- ἆ δειλώ, τί νυ δάκρυ κατείβετον ἠδὲ γυναικὶ
- θυμὸν ἐνὶ στήθεσσιν ὀρίνετον; ᾗ τε καὶ ἄλλως
- κεῖται ἐν ἄλγεσι θυμός, ἐπεὶ φίλον ὤλεσʼ ἀκοίτην.
- ἀλλʼ ἀκέων δαίνυσθε καθήμενοι, ἠὲ θύραζε
- κλαίετον ἐξελθόντε, κατʼ αὐτόθι τόξα λιπόντε,
- μνηστήρεσσιν ἄεθλον ἀάατον· οὐ γὰρ ὀΐω
- ῥηϊδίως τόδε τόξον ἐΰξοον ἐντανύεσθαι.
- οὐ γάρ τις μέτα τοῖος ἀνὴρ ἐν τοίσδεσι πᾶσιν
- οἷος Ὀδυσσεὺς ἔσκεν· ἐγὼ δέ μιν αὐτὸς ὄπωπα,
- καὶ γὰρ μνήμων εἰμί, πάϊς δʼ ἔτι νήπιος ἦα.
- ὣς φάτο, τῷ δʼ ἄρα θυμὸς ἐνὶ στήθεσσιν ἐώλπει
- νευρὴν ἐντανύσειν διοϊστεύσειν τε σιδήρου.
- ἦ τοι ὀϊστοῦ γε πρῶτος γεύσεσθαι ἔμελλεν
- ἐκ χειρῶν Ὀδυσῆος ἀμύμονος, ὃν τότʼ ἀτίμα
- ἥμενος ἐν μεγάροις, ἐπὶ δʼ ὤρνυε πάντας ἑταίρους.
- τοῖσι δὲ καὶ μετέειφʼ ἱερὴ ἲς Τηλεμάχοιο·
- ὢ πόποι, ἦ μάλα με Ζεὺς ἄφρονα θῆκε Κρονίων·
- μήτηρ μέν μοί φησι φίλη, πινυτή περ ἐοῦσα,
- ἄλλῳ ἅμʼ ἕψεσθαι νοσφισσαμένη τόδε δῶμα·
- αὐτὰρ ἐγὼ γελόω καὶ τέρπομαι ἄφρονι θυμῷ.
- ἀλλʼ ἄγετε, μνηστῆρες, ἐπεὶ τόδε φαίνετʼ ἄεθλον,
- οἵη νῦν οὐκ ἔστι γυνὴ κατʼ Ἀχαιΐδα γαῖαν,
- οὔτε Πύλου ἱερῆς οὔτʼ Ἄργεος οὔτε Μυκήνης·
- οὔτʼ αὐτῆς Ἰθάκης οὔτʼ ἠπείροιο μελαίνης·
- καὶ δʼ αὐτοὶ τόδε γʼ ἴστε· τί με χρὴ μητέρος αἴνου;
- ἀλλʼ ἄγε μὴ μύνῃσι παρέλκετε μηδʼ ἔτι τόξου
- δηρὸν ἀποτρωπᾶσθε τανυστύος, ὄφρα ἴδωμεν.
- καὶ δέ κεν αὐτὸς ἐγὼ τοῦ τόξου πειρησαίμην·
- εἰ δέ κεν ἐντανύσω διοϊστεύσω τε σιδήρου,
- οὔ κέ μοι ἀχνυμένῳ τάδε δώματα πότνια μήτηρ
- λείποι ἅμʼ ἄλλῳ ἰοῦσʼ, ὅτʼ ἐγὼ κατόπισθε λιποίμην
- οἷός τʼ ἤδη πατρὸς ἀέθλια κάλʼ ἀνελέσθαι.
- ἦ καὶ ἀπʼ ὤμοιϊν χλαῖναν θέτο φοινικόεσσαν
- ὀρθὸς ἀναΐξας, ἀπὸ δὲ ξίφος ὀξὺ θέτʼ ὤμων.
- πρῶτον μὲν πελέκεας στῆσεν, διὰ τάφρον ὀρύξας
- πᾶσι μίαν μακρήν, καὶ ἐπὶ στάθμην ἴθυνεν,
- ἀμφὶ δὲ γαῖαν ἔναξε· τάφος δʼ ἕλε πάντας ἰδόντας,
- ὡς εὐκόσμως στῆσε· πάρος δʼ οὐ πώ ποτʼ ὀπώπει.
- στῆ δʼ ἄρʼ ἐπʼ οὐδὸν ἰὼν καὶ τόξου πειρήτιζε.
- τρὶς μέν μιν πελέμιξεν ἐρύσσεσθαι μενεαίνων,
- τρὶς δὲ μεθῆκε βίης, ἐπιελπόμενος τό γε θυμῷ,
- νευρὴν ἐντανύειν διοϊστεύσειν τε σιδήρου.
- καί νύ κε δή ῥʼ ἐτάνυσσε βίῃ τὸ τέταρτον ἀνέλκων,
- ἀλλʼ Ὀδυσεὺς ἀνένευε καὶ ἔσχεθεν ἱέμενόν περ.
- τοῖς δʼ αὖτις μετέειφʼ ἱερὴ ἲς Τηλεμάχοιο·
- ὢ πόποι, ἦ καὶ ἔπειτα κακός τʼ ἔσομαι καὶ ἄκικυς,
- ἠὲ νεώτερός εἰμι καὶ οὔ πω χερσὶ πέποιθα
- ἄνδρʼ ἀπαμύνασθαι, ὅτε τις πρότερος χαλεπήνῃ.
- ἀλλʼ ἄγεθʼ, οἵ περ ἐμεῖο βίῃ προφερέστεροί ἐστε,
- τόξου πειρήσασθε, καὶ ἐκτελέωμεν ἄεθλον.
- ὣς εἰπὼν τόξον μὲν ἀπὸ ἕο θῆκε χαμᾶζε,
- κλίνας κολλητῇσιν ἐϋξέστῃς σανίδεσσιν,
- αὐτοῦ δʼ ὠκὺ βέλος καλῇ προσέκλινε κορώνῃ,
- ἂψ δʼ αὖτις κατʼ ἄρʼ ἕζετʼ ἐπὶ θρόνου ἔνθεν ἀνέστη.
- τοῖσιν δʼ Ἀντίνοος μετέφη, Εὐπείθεος υἱός·
- ὄρνυσθʼ ἑξείης ἐπιδέξια πάντες ἑταῖροι,
- ἀρξάμενοι τοῦ χώρου ὅθεν τέ περ οἰνοχοεύει.
- ὣς ἔφατʼ Ἀντίνοος, τοῖσιν δʼ ἐπιήνδανε μῦθος.
- Λειώδης δὲ πρῶτος ἀνίστατο, Οἴνοπος υἱός,
- ὅ σφι θυοσκόος ἔσκε, παρὰ κρητῆρα δὲ καλὸν
- ἷζε μυχοίτατος αἰέν· ἀτασθαλίαι δέ οἱ οἴῳ
- ἐχθραὶ ἔσαν, πᾶσιν δὲ νεμέσσα μνηστήρεσσιν·
- ὅς ῥα τότε πρῶτος τόξον λάβε καὶ βέλος ὠκύ.
- στῆ δʼ ἄρʼ ἐπʼ οὐδὸν ἰὼν καὶ τόξου πειρήτιζεν,
- οὐδέ μιν ἐντάνυσε· πρὶν γὰρ κάμε χεῖρας ἀνέλκων
- ἀτρίπτους ἁπαλάς· μετὰ δὲ μνηστῆρσιν ἔειπεν·
- ὦ φίλοι, οὐ μὲν ἐγὼ τανύω, λαβέτω δὲ καὶ ἄλλος.
- πολλοὺς γὰρ τόδε τόξον ἀριστῆας κεκαδήσει
- θυμοῦ καὶ ψυχῆς, ἐπεὶ ἦ πολὺ φέρτερόν ἐστι
- τεθνάμεν ἢ ζώοντας ἁμαρτεῖν, οὗθʼ ἕνεκʼ αἰεὶ
- ἐνθάδʼ ὁμιλέομεν, ποτιδέγμενοι ἤματα πάντα.
- νῦν μέν τις καὶ ἔλπετʼ ἐνὶ φρεσὶν ἠδὲ μενοινᾷ
- γῆμαι Πηνελόπειαν, Ὀδυσσῆος παράκοιτιν.
- αὐτὰρ ἐπὴν τόξου πειρήσεται ἠδὲ ἴδηται,
- ἄλλην δή τινʼ ἔπειτα Ἀχαιϊάδων εὐπέπλων
- μνάσθω ἐέδνοισιν διζήμενος· ἡ δέ κʼ ἔπειτα
- γήμαιθʼ ὅς κε πλεῖστα πόροι καὶ μόρσιμος ἔλθοι.
- ὣς ἄρʼ ἐφώνησεν καὶ ἀπὸ ἕο τόξον ἔθηκε,
- κλίνας κολλητῇσιν ἐϋξέστῃς σανίδεσσιν,
- αὐτοῦ δʼ ὠκὺ βέλος καλῇ προσέκλινε κορώνῃ,
- ἂψ δʼ αὖτις κατʼ ἄρ ἕζετʼ ἐπὶ θρόνου ἔνθεν ἀνέστη.
- Ἀντίνοος δʼ ἐνένιπεν ἔπος τʼ ἔφατʼ ἔκ τʼ ὀνόμαζε·
- Λειῶδες, ποῖόν σε ἔπος φύγεν ἕρκος ὀδόντων,
- δεινόν τʼ ἀργαλέον τε, —νεμεσσῶμαι δέ τʼ ἀκούων—
- εἰ δὴ τοῦτό γε τόξον ἀριστῆας κεκαδήσει
- θυμοῦ καὶ ψυχῆς, ἐπεὶ οὐ δύνασαι σὺ τανύσσαι.
- οὐ γάρ τοί σέ γε τοῖον ἐγείνατο πότνια μήτηρ
- οἷόν τε ῥυτῆρα βιοῦ τʼ ἔμεναι καὶ ὀϊστῶν·
- ἀλλʼ ἄλλοι τανύουσι τάχα μνηστῆρες ἀγαυοί.
- ὣς φάτο, καί ῥʼ ἐκέλευσε Μελάνθιον, αἰπόλον αἰγῶν·
- ἄγρει δή, πῦρ κῆον ἐνὶ μεγάροισι, Μελανθεῦ,
- πὰρ δὲ τίθει δίφρον τε μέγαν καὶ κῶας ἐπʼ αὐτοῦ,
- ἐκ δὲ στέατος ἔνεικε μέγαν τροχὸν ἔνδον ἐόντος,
- ὄφρα νέοι θάλποντες, ἐπιχρίοντες ἀλοιφῇ,
- τόξου πειρώμεσθα καὶ ἐκτελέωμεν ἄεθλον.
- ὣς φάθʼ, ὁ δʼ αἶψʼ ἀνέκαιε Μελάνθιος ἀκάματον πῦρ,
- πὰρ δὲ φέρων δίφρον θῆκεν καὶ κῶας ἐπʼ αὐτοῦ,
- ἐκ δὲ στέατος ἔνεικε μέγαν τροχὸν ἔνδον ἐόντος·
- τῷ ῥα νέοι θάλποντες ἐπειρῶντʼ· οὐδʼ ἐδύναντο
- ἐντανύσαι, πολλὸν δὲ βίης ἐπιδευέες ἦσαν.
- Ἀντίνοος δʼ ἔτʼ ἐπεῖχε καὶ Εὐρύμαχος θεοειδής,
- ἀρχοὶ μνηστήρων· ἀρετῇ δʼ ἔσαν ἔξοχʼ ἄριστοι.
- τὼ δʼ ἐξ οἴκου βῆσαν ὁμαρτήσαντες ἅμʼ ἄμφω
- βουκόλος ἠδὲ συφορβὸς Ὀδυσσῆος θείοιο·
- ἐκ δʼ αὐτὸς μετὰ τοὺς δόμου ἤλυθε δῖος Ὀδυσσεύς.
- ἀλλʼ ὅτε δή ῥʼ ἐκτὸς θυρέων ἔσαν ἠδὲ καὶ αὐλῆς,
- φθεγξάμενός σφε ἔπεσσι προσηύδα μειλιχίοισι·
- βουκόλε καὶ σύ, συφορβέ, ἔπος τί κε μυθησαίμην,
- ἦ αὐτὸς κεύθω; φάσθαι δέ με θυμὸς ἀνώγει.
- ποῖοί κʼ εἶτʼ Ὀδυσῆϊ ἀμυνέμεν, εἴ ποθεν ἔλθοι
- ὧδε μάλʼ ἐξαπίνης καί τις θεὸς αὐτὸν ἐνείκαι;
- ἤ κε μνηστήρεσσιν ἀμύνοιτʼ ἦ Ὀδυσῆϊ;
- εἴπαθʼ ὅπως ὑμέας κραδίη θυμός τε κελεύει.
- τὸν δʼ αὖτε προσέειπε βοῶν ἐπιβουκόλος ἀνήρ·
- Ζεῦ πάτερ, αἲ γὰρ τοῦτο τελευτήσειας ἐέλδωρ,
- ὡς ἔλθοι μὲν κεῖνος ἀνήρ, ἀγάγοι δέ ἑ δαίμων·
- γνοίης χʼ οἵη ἐμὴ δύναμις καὶ χεῖρες ἕπονται.
- ὣς δʼ αὔτως Εὔμαιος ἐπεύχετο πᾶσι θεοῖσι
- νοστῆσαι Ὀδυσῆα πολύφρονα ὅνδε δόμονδε.
- αὐτὰρ ἐπεὶ δὴ τῶν γε νόον νημερτέʼ ἀνέγνω,
- ἐξαῦτίς σφε ἔπεσσιν ἀμειβόμενος προσέειπεν·
- ἔνδον μὲν δὴ ὅδʼ αὐτὸς ἐγώ, κακὰ πολλὰ μογήσας
- ἤλυθον εἰκοστῷ ἔτεϊ ἐς πατρίδα γαῖαν.
- γιγνώσκω δʼ ὡς σφῶϊν ἐελδομένοισιν ἱκάνω
- οἴοισι δμώων· τῶν δʼ ἄλλων οὔ τευ ἄκουσα
- εὐξαμένου ἐμὲ αὖτις ὑπότροπον οἴκαδʼ ἱκέσθαι.
- σφῶϊν δʼ, ὡς ἔσεταί περ, ἀληθείην καταλέξω.
- εἴ χʼ ὑπʼ ἐμοί γε θεὸς δαμάσῃ μνηστῆρας ἀγαυούς,
- ἄξομαι ἀμφοτέροις ἀλόχους καὶ κτήματʼ ὀπάσσω
- οἰκία τʼ ἐγγὺς ἐμεῖο τετυγμένα· καί μοι ἔπειτα
- Τηλεμάχου ἑτάρω τε κασιγνήτω τε ἔσεσθον.
- εἰ δʼ ἄγε δή, καὶ σῆμα ἀριφραδὲς ἄλλο τι δείξω,
- ὄφρα μʼ ἐῢ γνῶτον πιστωθῆτόν τʼ ἐνὶ θυμῷ,
- οὐλήν, τήν ποτέ με σῦς ἤλασε λευκῷ ὀδόντι
- Παρνησόνδʼ ἐλθόντα σὺν υἱάσιν Αὐτολύκοιο.
- ὣς εἰπὼν ῥάκεα μεγάλης ἀποέργαθεν οὐλῆς.
- τὼ δʼ ἐπεὶ εἰσιδέτην εὖ τʼ ἐφράσσαντο ἕκαστα,
- κλαῖον ἄρʼ ἀμφʼ Ὀδυσῆϊ δαΐφρονι χεῖρε βαλόντε,
- καὶ κύνεον ἀγαπαζόμενοι κεφαλήν τε καὶ ὤμους
- ὣς δʼ αὔτως Ὀδυσεὺς κεφαλὰς καὶ χεῖρας ἔκυσσε.
- καί νύ κʼ ὀδυρομένοισιν ἔδυ φάος ἠελίοιο,
- εἰ μὴ Ὀδυσσεὺς αὐτὸς ἐρύκακε φώνησέν τε·
- παύεσθον κλαυθμοῖο γόοιό τε, μή τις ἴδηται
- ἐξελθὼν μεγάροιο, ἀτὰρ εἴπῃσι καὶ εἴσω.
- ἀλλὰ προμνηστῖνοι ἐσέλθετε, μηδʼ ἅμα πάντες,
- πρῶτος ἐγώ, μετὰ δʼ ὔμμες· ἀτὰρ τόδε σῆμα τετύχθω·
- ἄλλοι μὲν γὰρ πάντες, ὅσοι μνηστῆρες ἀγαυοί,
- οὐκ ἐάσουσιν ἐμοὶ δόμεναι βιὸν ἠδὲ φαρέτρην·
- ἀλλὰ σύ, δῖʼ Εὔμαιε, φέρων ἀνὰ δώματα τόξον
- ἐν χείρεσσιν ἐμοὶ θέμεναι, εἰπεῖν τε γυναιξὶ
- κληῗσαι μεγάροιο θύρας πυκινῶς ἀραρυίας,
- ἢν δέ τις ἢ στοναχῆς ἠὲ κτύπου ἔνδον ἀκούσῃ
- ἀνδρῶν ἡμετέροισιν ἐν ἕρκεσι, μή τι θύραζε
- προβλώσκειν, ἀλλʼ αὐτοῦ ἀκὴν ἔμεναι παρὰ ἔργῳ.
- σοὶ δέ, Φιλοίτιε δῖε, θύρας ἐπιτέλλομαι αὐλῆς
- κληῗσαι κληῗδι, θοῶς δʼ ἐπὶ δεσμὸν ἰῆλαι.
- ὣς εἰπὼν εἰσῆλθε δόμους εὖ ναιετάοντας·
- ἕζετʼ ἔπειτʼ ἐπὶ δίφρον ἰών, ἔνθεν περ ἀνέστη·
- ἐς δʼ ἄρα καὶ τὼ δμῶε ἴτην θείου Ὀδυσῆος.
- Εὐρύμαχος δʼ ἤδη τόξον μετὰ χερσὶν ἐνώμα,
- θάλπων ἔνθα καὶ ἔνθα σέλᾳ πυρός· ἀλλά μιν οὐδʼ ὣς
- ἐντανύσαι δύνατο, μέγα δʼ ἔστενε κυδάλιμον κῆρ·
- ὀχθήσας δʼ ἄρα εἶπεν ἔπος τʼ ἔφατʼ ἔκ τʼ ὀνόμαζεν·
- ὢ πόποι, ἧ μοι ἄχος περί τʼ αὐτοῦ καὶ περὶ πάντων·
- οὔ τι γάμου τοσσοῦτον ὀδύρομαι, ἀχνύμενός περ·
- εἰσὶ καὶ ἄλλαι πολλαὶ Ἀχαιΐδες, αἱ μὲν ἐν αὐτῇ
- ἀμφιάλῳ Ἰθάκῃ, αἱ δʼ ἄλλῃσιν πολίεσσιν·
- ἀλλʼ εἰ δὴ τοσσόνδε βίης ἐπιδευέες εἰμὲν
- ἀντιθέου Ὀδυσῆος, ὅ τʼ οὐ δυνάμεσθα τανύσσαι
- τόξον· ἐλεγχείη δὲ καὶ ἐσσομένοισι πυθέσθαι.
- τὸν δʼ αὖτʼ Ἀντίνοος προσέφη, Εὐπείθεος υἱός·
- Εὐρύμαχʼ, οὐχ οὕτως ἔσται· νοέεις δὲ καὶ αὐτός.
- νῦν μὲν γὰρ κατὰ δῆμον ἑορτὴ τοῖο θεοῖο
- ἁγνή· τίς δέ κε τόξα τιταίνοιτʼ; ἀλλὰ ἕκηλοι
- κάτθετʼ· ἀτὰρ πελέκεάς γε καὶ εἴ κʼ εἰῶμεν ἅπαντας
- ἑστάμεν· οὐ μὲν γάρ τινʼ ἀναιρήσεσθαι ὀΐω,
- ἐλθόντʼ ἐς μέγαρον Λαερτιάδεω Ὀδυσῆος.
- ἀλλʼ ἄγετʼ, οἰνοχόος μὲν ἐπαρξάσθω δεπάεσσιν,
- ὄφρα σπείσαντες καταθείομεν ἀγκύλα τόξα·
- ἠῶθεν δὲ κέλεσθε Μελάνθιον, αἰπόλον αἰγῶν,
- αἶγας ἄγειν, αἳ πᾶσι μέγʼ ἔξοχοι αἰπολίοισιν,
- ὄφρʼ ἐπὶ μηρία θέντες Ἀπόλλωνι κλυτοτόξῳ
- τόξου πειρώμεσθα καὶ ἐκτελέωμεν ἄεθλον.
- ὣς ἔφατʼ Ἀντίνοος, τοῖσιν δʼ ἐπιήνδανε μῦθος.
- τοῖσι δὲ κήρυκες μὲν ὕδωρ ἐπὶ χεῖρας ἔχευαν,
- κοῦροι δὲ κρητῆρας ἐπεστέψαντο ποτοῖο,
- νώμησαν δʼ ἄρα πᾶσιν ἐπαρξάμενοι δεπάεσσιν.
- οἱ δʼ ἐπεὶ οὖν σπεῖσάν τʼ ἔπιόν θʼ ὅσον ἤθελε θυμός,
- τοῖς δὲ δολοφρονέων μετέφη πολύμητις Ὀδυσσεύς·
- κέκλυτέ μευ, μνηστῆρες ἀγακλειτῆς βασιλείης·
- ὄφρʼ εἴπω τά με θυμὸς ἐνὶ στήθεσσι κελεύει·
- Εὐρύμαχον δὲ μάλιστα καὶ Ἀντίνοον θεοειδέα
- λίσσομʼ, ἐπεὶ καὶ τοῦτο ἔπος κατὰ μοῖραν ἔειπε,
- νῦν μὲν παῦσαι τόξον, ἐπιτρέψαι δὲ θεοῖσιν·
- ἠῶθεν δὲ θεὸς δώσει κράτος ᾧ κʼ ἐθέλῃσιν.
- ἀλλʼ ἄγʼ ἐμοὶ δότε τόξον ἐΰξοον, ὄφρα μεθʼ ὑμῖν
- χειρῶν καὶ σθένεος πειρήσομαι, ἤ μοι ἔτʼ ἐστὶν
- ἴς, οἵη πάρος ἔσκεν ἐνὶ γναμπτοῖσι μέλεσσιν,
- ἦ ἤδη μοι ὄλεσσεν ἄλη τʼ ἀκομιστίη τε.
- ὣς ἔφαθʼ, οἱ δʼ ἄρα πάντες ὑπερφιάλως νεμέσησαν,
- δείσαντες μὴ τόξον ἐΰξοον ἐντανύσειεν.
- Ἀντίνοος δʼ ἐνένιπεν ἔπος τʼ ἔφατʼ ἔκ τʼ ὀνόμαζεν·
- ἆ δειλὲ ξείνων, ἔνι τοι φρένες οὐδʼ ἠβαιαί·
- οὐκ ἀγαπᾷς ὃ ἕκηλος ὑπερφιάλοισι μεθʼ ἡμῖν
- δαίνυσαι, οὐδέ τι δαιτὸς ἀμέρδεαι, αὐτὰρ ἀκούεις
- μύθων ἡμετέρων καὶ ῥήσιος; οὐδέ τις ἄλλος
- ἡμετέρων μύθων ξεῖνος καὶ πτωχὸς ἀκούει.
- οἶνός σε τρώει μελιηδής, ὅς τε καὶ ἄλλους
- βλάπτει, ὃς ἄν μιν χανδὸν ἕλῃ μηδʼ αἴσιμα πίνῃ.
- οἶνος καὶ Κένταυρον, ἀγακλυτὸν Εὐρυτίωνα,
- ἄασʼ ἐνὶ μεγάρῳ μεγαθύμου Πειριθόοιο,
- ἐς Λαπίθας ἐλθόνθʼ· ὁ δʼ ἐπεὶ φρένας ἄασεν οἴνῳ,
- μαινόμενος κάκʼ ἔρεξε δόμον κάτα Πειριθόοιο·
- ἥρωας δʼ ἄχος εἷλε, διὲκ προθύρου δὲ θύραζε
- ἕλκον ἀναΐξαντες, ἀπʼ οὔατα νηλέϊ χαλκῷ
- ῥῖνάς τʼ ἀμήσαντες· ὁ δὲ φρεσὶν ᾗσιν ἀασθεὶς
- ἤϊεν ἣν ἄτην ὀχέων ἀεσίφρονι θυμῷ.
- ἐξ οὗ Κενταύροισι καὶ ἀνδράσι νεῖκος ἐτύχθη,
- οἷ δʼ αὐτῷ πρώτῳ κακὸν εὕρετο οἰνοβαρείων.
- ὣς καὶ σοὶ μέγα πῆμα πιφαύσκομαι, αἴ κε τὸ τόξον
- ἐντανύσῃς· οὐ γάρ τευ ἐπητύος ἀντιβολήσεις
- ἡμετέρῳ ἐνὶ δήμῳ, ἄφαρ δέ σε νηῒ μελαίνῃ
- εἰς Ἔχετον βασιλῆα, βροτῶν δηλήμονα πάντων,
- πέμψομεν· ἔνθεν δʼ οὔ τι σαώσεαι· ἀλλὰ ἕκηλος
- πῖνέ τε, μηδʼ ἐρίδαινε μετʼ ἀνδράσι κουροτέροισιν.
- τὸν δʼ αὖτε προσέειπε περίφρων Πηνελόπεια·
- Ἀντίνοʼ, οὐ μὲν καλὸν ἀτέμβειν οὐδὲ δίκαιον
- ξείνους Τηλεμάχου, ὅς κεν τάδε δώμαθʼ ἵκηται·
- ἔλπεαι, αἴ χʼ ὁ ξεῖνος Ὀδυσσῆος μέγα τόξον
- ἐντανύσῃ χερσίν τε βίηφί τε ἧφι πιθήσας,
- οἴκαδέ μʼ ἄξεσθαι καὶ ἑὴν θήσεσθαι ἄκοιτιν;
- οὐδʼ αὐτός που τοῦτό γʼ ἐνὶ στήθεσσιν ἔολπε·
- μηδέ τις ὑμείων τοῦ γʼ εἵνεκα θυμὸν ἀχεύων
- ἐνθάδε δαινύσθω, ἐπεὶ οὐδὲ μὲν οὐδὲ ἔοικεν.
- τὴν δʼ αὖτʼ Εὐρύμαχος, Πολύβου πάϊς, ἀντίον ηὔδα·
- κούρη Ἰκαρίοιο, περίφρον Πηνελόπεια,
- οὔ τί σε τόνδʼ ἄξεσθαι ὀϊόμεθʼ· οὐδὲ ἔοικεν·
- ἀλλʼ αἰσχυνόμενοι φάτιν ἀνδρῶν ἠδὲ γυναικῶν,
- μή ποτέ τις εἴπῃσι κακώτερος ἄλλος Ἀχαιῶν
- ἦ πολὺ χείρονες ἄνδρες ἀμύμονος ἀνδρὸς ἄκοιτιν
- μνῶνται, οὐδέ τι τόξον ἐΰξοον ἐντανύουσιν·
- ἀλλʼ ἄλλος τις πτωχὸς ἀνὴρ ἀλαλήμενος ἐλθὼν
- ῥηϊδίως ἐτάνυσσε βιόν, διὰ δʼ ἧκε σιδήρου.
- ὣς ἐρέουσʼ, ἡμῖν δʼ ἂν ἐλέγχεα ταῦτα γένοιτο.
- τὸν δʼ αὖτε προσέειπε περίφρων Πηνελόπεια·
- Εὐρύμαχʼ, οὔ πως ἔστιν ἐϋκλεῖας κατὰ δῆμον
- ἔμμεναι οἳ δὴ οἶκον ἀτιμάζοντες ἔδουσιν
- ἀνδρὸς ἀριστῆος· τί δʼ ἐλέγχεα ταῦτα τίθεσθε;
- οὗτος δὲ ξεῖνος μάλα μὲν μέγας ἠδʼ εὐπηγής,
- πατρὸς δʼ ἐξ ἀγαθοῦ γένος εὔχεται ἔμμεναι υἱός.
- ἀλλʼ ἄγε οἱ δότε τόξον ἐΰξοον, ὄφρα ἴδωμεν.
- ὧδε γὰρ ἐξερέω, τὸ δὲ καὶ τετελεσμένον ἔσται·
- εἴ κέ μιν ἐντανύσῃ, δώῃ δέ οἱ εὖχος Ἀπόλλων,
- ἕσσω μιν χλαῖνάν τε χιτῶνά τε, εἵματα καλά,
- δώσω δʼ ὀξὺν ἄκοντα, κυνῶν ἀλκτῆρα καὶ ἀνδρῶν,
- καὶ ξίφος ἄμφηκες· δώσω δʼ ὑπὸ ποσσὶ πέδιλα,
- πέμψω δʼ ὅππη μιν κραδίη θυμός τε κελεύει.
- τὴν δʼ αὖ Τηλέμαχος πεπνυμένος ἀντίον ηὔδα·
- μῆτερ ἐμή, τόξον μὲν Ἀχαιῶν οὔ τις ἐμεῖο
- κρείσσων, ᾧ κʼ ἐθέλω, δόμεναί τε καὶ ἀρνήσασθαι,
- οὔθʼ ὅσσοι κραναὴν Ἰθάκην κάτα κοιρανέουσιν,
- οὔθʼ ὅσσοι νήσοισι πρὸς Ἤλιδος ἱπποβότοιο·
- τῶν οὔ τίς μʼ ἀέκοντα βιήσεται, αἴ κʼ ἐθέλωμι
- καὶ καθάπαξ ξείνῳ δόμεναι τάδε τόξα φέρεσθαι.
- ἀλλʼ εἰς οἶκον ἰοῦσα τὰ σʼ αὐτῆς ἔργα κόμιζε,
- ἱστόν τʼ ἠλακάτην τε, καὶ ἀμφιπόλοισι κέλευε
- ἔργον ἐποίχεσθαι· τόξον δʼ ἄνδρεσσι μελήσει
- πᾶσι, μάλιστα δʼ ἐμοί· τοῦ γὰρ κράτος ἔστʼ ἐνὶ οἴκῳ.
- ἡ μὲν θαμβήσασα πάλιν οἶκόνδε βεβήκει·
- παιδὸς γὰρ μῦθον πεπνυμένον ἔνθετο θυμῷ.
- ἐς δʼ ὑπερῷʼ ἀναβᾶσα σὺν ἀμφιπόλοισι γυναιξὶ
- κλαῖεν ἔπειτʼ Ὀδυσῆα, φίλον πόσιν, ὄφρα οἱ ὕπνον
- ἡδὺν ἐπὶ βλεφάροισι βάλε γλαυκῶπις Ἀθήνη.
- αὐτὰρ ὁ τόξα λαβὼν φέρε καμπύλα δῖος ὑφορβός·
- μνηστῆρες δʼ ἄρα πάντες ὁμόκλεον ἐν μεγάροισιν·
- ὧδε δέ τις εἴπεσκε νέων ὑπερηνορεόντων·
- πῆ δὴ καμπύλα τόξα φέρεις, ἀμέγαρτε συβῶτα,
- πλαγκτέ; τάχʼ αὖ σʼ ἐφʼ ὕεσσι κύνες ταχέες κατέδονται
- οἶον ἀπʼ ἀνθρώπων, οὓς ἔτρεφες, εἴ κεν Ἀπόλλων
- ἡμῖν ἱλήκῃσι καὶ ἀθάνατοι θεοὶ ἄλλοι.
- ὣς φάσαν, αὐτὰρ, ὁ θῆκε φέρων αὐτῇ ἐνὶ χώρῃ,
- δείσας, οὕνεκα πολλοὶ ὁμόκλεον ἐν μεγάροισιν.
- Τηλέμαχος δʼ ἑτέρωθεν ἀπειλήσας ἐγεγώνει·
- ἄττα, πρόσω φέρε τόξα· τάχʼ οὐκ εὖ πᾶσι πιθήσεις
- μή σε καὶ ὁπλότερός περ ἐὼν ἀγρόνδε δίωμαι,
- βάλλων χερμαδίοισι· βίηφι δὲ φέρτερός εἰμι.
- αἲ γὰρ πάντων τόσσον, ὅσοι κατὰ δώματʼ ἔασι,
- μνηστήρων χερσίν τε βίηφί τε φέρτερος εἴην·
- τῷ κε τάχα στυγερῶς τινʼ ἐγὼ πέμψαιμι νέεσθαι
- ἡμετέρου ἐξ οἴκου, ἐπεὶ κακὰ μηχανόωνται.
- ὣς ἔφαθʼ, οἱ δʼ ἄρα πάντες ἐπʼ αὐτῷ ἡδὺ γέλασσαν
- μνηστῆρες, καὶ δὴ μέθιεν χαλεποῖο χόλοιο
- Τηλεμάχῳ· τὰ δὲ τόξα φέρων ἀνὰ δῶμα συβώτης
- ἐν χείρεσσʼ Ὀδυσῆϊ δαΐφρονι θῆκε παραστάς.
- ἐκ δὲ καλεσσάμενος προσέφη τροφὸν Εὐρύκλειαν·
- Τηλέμαχος κέλεταί σε, περίφρων Εὐρύκλεια,
- κληῗσαι μεγάροιο θύρας πυκινῶς ἀραρυίας.
- ἢν δέ τις ἤ στοναχῆς ἠὲ κτύπου ἔνδον ἀκούσῃ
- ἀνδρῶν ἡμετέροισιν ἐν ἕρκεσι, μή τι θύραζε
- προβλώσκειν, ἀλλʼ αὐτοῦ ἀκὴν ἔμεναι παρὰ ἔργῳ.
- ὣς ἄρʼ ἐφώνησεν, τῇ δʼ ἄπτερος ἔπλετο μῦθος,
- κλήϊσεν δὲ θύρας μεγάρων εὖ ναιεταόντων.
- σιγῇ δʼ ἐξ οἴκοιο Φιλοίτιος ἆλτο θύραζε,
- κλήϊσεν δʼ ἄρʼ ἔπειτα θύρας εὐερκέος αὐλῆς.
- κεῖτο δʼ ὑπʼ αἰθούσῃ ὅπλον νεὸς ἀμφιελίσσης
- βύβλινον, ᾧ ῥʼ ἐπέδησε θύρας, ἐς δʼ ἤϊεν αὐτός·
- ἕζετʼ ἔπειτʼ ἐπὶ δίφρον ἰών, ἔνθεν περ ἀνέστη,
- εἰσορόων Ὀδυσῆα. ὁ δʼ ἤδη τόξον ἐνώμα
- πάντη ἀναστρωφῶν, πειρώμενος ἔνθα καὶ ἔνθα,
- μὴ κέρα ἶπες ἔδοιεν ἀποιχομένοιο ἄνακτος.
- ὧδε τις εἴπεσκεν ἰδὼν ἐς πλησίον ἄλλον·
- ἦ τις θηητὴρ καὶ ἐπίκλοπος ἔπλετο τόξων·
- ἤ ῥά νύ που τοιαῦτα καὶ αὐτῷ οἴκοθι κεῖται
- ἢ ὅ γʼ ἐφορμᾶται ποιησέμεν, ὡς ἐνὶ χερσὶ
- νωμᾷ ἔνθα καὶ ἔνθα κακῶν ἔμπαιος ἀλήτης.
- ἄλλος δʼ αὖ εἴπεσκε νέων ὑπερηνορεόντων·
- αἲ γὰρ δὴ τοσσοῦτον ὀνήσιος ἀντιάσειεν
- ὡς οὗτός ποτε τοῦτο δυνήσεται ἐντανύσασθαι.
- ὣς ἄρʼ ἔφαν μνηστῆρες· ἀτὰρ πολύμητις Ὀδυσσεύς,
- αὐτίκʼ ἐπεὶ μέγα τόξον ἐβάστασε καὶ ἴδε πάντη,
- ὡς ὅτʼ ἀνὴρ φόρμιγγος ἐπιστάμενος καὶ ἀοιδῆς
- ῥηϊδίως ἐτάνυσσε νέῳ περὶ κόλλοπι χορδήν,
- ἅψας ἀμφοτέρωθεν ἐϋστρεφὲς ἔντερον οἰός,
- ὣς ἄρʼ ἄτερ σπουδῆς τάνυσεν μέγα τόξον Ὀδυσσεύς.
- δεξιτερῇ ἄρα χειρὶ λαβὼν πειρήσατο νευρῆς·
- ἡ δʼ ὑπὸ καλὸν ἄεισε, χελιδόνι εἰκέλη αὐδήν.
- μνηστῆρσιν δʼ ἄρʼ ἄχος γένετο μέγα, πᾶσι δʼ ἄρα χρὼς
- ἐτράπετο· Ζεὺς δὲ μεγάλʼ ἔκτυπε σήματα φαίνων·
- γήθησέν τʼ ἄρʼ ἔπειτα πολύτλας δῖος Ὀδυσσεύς.
- ὅττι ῥά οἱ τέρας ἧκε Κρόνου πάϊς ἀγκυλομήτεω·
- εἵλετο δʼ ὠκὺν ὀϊστόν, ὅ οἱ παρέκειτο τραπέζῃ
- γυμνός· τοὶ δʼ ἄλλοι κοίλης ἔντοσθε φαρέτρης
- κείατο, τῶν τάχʼ ἔμελλον Ἀχαιοὶ πειρήσεσθαι.
- τόν ῥʼ ἐπὶ πήχει ἑλὼν ἕλκεν νευρὴν γλυφίδας τε,
- αὐτόθεν ἐκ δίφροιο καθήμενος, ἧκε δʼ ὀϊστὸν
- ἄντα τιτυσκόμενος, πελέκεων δʼ οὐκ ἤμβροτε πάντων
- πρώτης στειλειῆς, διὰ δʼ ἀμπερὲς ἦλθε θύραζε
- ἰὸς χαλκοβαρής· ὁ δὲ Τηλέμαχον προσέειπε·
- Τηλέμαχʼ, οὔ σʼ ὁ ξεῖνος ἐνὶ μεγάροισιν ἐλέγχει
- ἥμενος, οὐδέ τι τοῦ σκοποῦ ἤμβροτον οὐδέ τι τόξον
- δὴν ἔκαμον τανύων· ἔτι μοι μένος ἔμπεδόν ἐστιν,
- οὐχ ὥς με μνηστῆρες ἀτιμάζοντες ὄνονται.
- νῦν δʼ ὥρη καὶ δόρπον Ἀχαιοῖσιν τετυκέσθαι
- ἐν φάει, αὐτὰρ ἔπειτα καὶ ἄλλως ἑψιάασθαι
- μολπῇ καὶ φόρμιγγι· τὰ γάρ τʼ ἀναθήματα δαιτός.
- ἦ καὶ ἐπʼ ὀφρύσι νεῦσεν· ὁ δʼ ἀμφέθετο ξίφος ὀξὺ
- Τηλέμαχος, φίλος υἱὸς Ὀδυσσῆος θείοιο,
- ἀμφὶ δὲ χεῖρα φίλην βάλεν ἔγχεϊ, ἄγχι δʼ ἄρʼ αὐτοῦ
- πὰρ θρόνον ἑστήκει κεκορυθμένος αἴθοπι χαλκῷ.
- αὐτὰρ ὁ γυμνώθη ῥακέων πολύμητις Ὀδυσσεύς,
- ἆλτο δʼ ἐπὶ μέγαν οὐδόν, ἔχων βιὸν ἠδὲ φαρέτρην
- ἰῶν ἐμπλείην, ταχέας δʼ ἐκχεύατʼ ὀϊστοὺς
- αὐτοῦ πρόσθε ποδῶν, μετὰ δὲ μνηστῆρσιν ἔειπεν·
- οὗτος μὲν δὴ ἄεθλος ἀάατος ἐκτετέλεσται·
- νῦν αὖτε σκοπὸν ἄλλον, ὃν οὔ πώ τις βάλεν ἀνήρ,
- εἴσομαι, αἴ κε τύχωμι, πόρῃ δέ μοι εὖχος Ἀπόλλων.
- ἦ καὶ ἐπʼ Ἀντινόῳ ἰθύνετο πικρὸν ὀϊστόν.
- ἦ τοι ὁ καλὸν ἄλεισον ἀναιρήσεσθαι ἔμελλε,
- χρύσεον ἄμφωτον, καὶ δὴ μετὰ χερσὶν ἐνώμα,
- ὄφρα πίοι οἴνοιο· φόνος δέ οἱ οὐκ ἐνὶ θυμῷ
- μέμβλετο· τίς κʼ οἴοιτο μετʼ ἀνδράσι δαιτυμόνεσσι
- μοῦνον ἐνὶ πλεόνεσσι, καὶ εἰ μάλα καρτερὸς εἴη,
- οἷ τεύξειν θάνατόν τε κακὸν καὶ κῆρα μέλαιναν;
- τὸν δʼ Ὀδυσεὺς κατὰ λαιμὸν ἐπισχόμενος βάλεν ἰῷ,
- ἀντικρὺ δʼ ἁπαλοῖο διʼ αὐχένος ἤλυθʼ ἀκωκή.
- ἐκλίνθη δʼ ἑτέρωσε, δέπας δέ οἱ ἔκπεσε χειρὸς
- βλημένου, αὐτίκα δʼ αὐλὸς ἀνὰ ῥῖνας παχὺς ἦλθεν
- αἵματος ἀνδρομέοιο· θοῶς δʼ ἀπὸ εἷο τράπεζαν
- ὦσε ποδὶ πλήξας, ἀπὸ δʼ εἴδατα χεῦεν ἔραζε·
- σῖτός τε κρέα τʼ ὀπτὰ φορύνετο. τοὶ δʼ ὁμάδησαν
- μνηστῆρες κατὰ δώμαθʼ, ὅπως ἴδον ἄνδρα πεσόντα,
- ἐκ δὲ θρόνων ἀνόρουσαν ὀρινθέντες κατὰ δῶμα,
- πάντοσε παπταίνοντες ἐϋδμήτους ποτὶ τοίχους·
- οὐδέ πη ἀσπὶς ἔην οὐδʼ ἄλκιμον ἔγχος ἑλέσθαι.
- νείκειον δʼ Ὀδυσῆα χολωτοῖσιν ἐπέεσσι·
- ξεῖνε, κακῶς ἀνδρῶν τοξάζεαι· οὐκέτʼ ἀέθλων
- ἄλλων ἀντιάσεις· νῦν τοι σῶς αἰπὺς ὄλεθρος.
- καὶ γὰρ δὴ νῦν φῶτα κατέκτανες ὃς μέγʼ ἄριστος
- κούρων εἰν Ἰθάκῃ· τῷ σʼ ἐνθάδε γῦπες ἔδονται.
- ἴσκεν ἕκαστος ἀνήρ, ἐπεὶ ἦ φάσαν οὐκ ἐθέλοντα
- ἄνδρα κατακτεῖναι· τὸ δὲ νήπιοι οὐκ ἐνόησαν,
- ὡς δή σφιν καὶ πᾶσιν ὀλέθρου πείρατʼ ἐφῆπτο.
- τοὺς δʼ ἄρʼ ὑπόδρα ἰδὼν προσέφη πολύμητις Ὀδυσσεύς·
- ὦ κύνες, οὔ μʼ ἔτʼ ἐφάσκεθʼ ὑπότροπον οἴκαδʼ ἱκέσθαι
- δήμου ἄπο Τρώων, ὅτι μοι κατεκείρετε οἶκον,
- δμῳῇσιν δὲ γυναιξὶ παρευνάζεσθε βιαίως,
- αὐτοῦ τε ζώοντος ὑπεμνάασθε γυναῖκα,
- οὔτε θεοὺς δείσαντες, οἳ οὐρανὸν εὐρὺν ἔχουσιν,
- οὔτε τινʼ ἀνθρώπων νέμεσιν κατόπισθεν ἔσεσθαι·
- νῦν ὑμῖν καὶ πᾶσιν ὀλέθρου πείρατʼ ἐφῆπται.
- ὣς φάτο, τοὺς δʼ ἄρα πάντας ὑπὸ χλωρὸν δέος εἷλεν·
- πάπτηνεν δὲ ἕκαστος ὅπη φύγοι αἰπὺν ὄλεθρον.
- Εὐρύμαχος δέ μιν οἶος ἀμειβόμενος προσέειπεν·
- εἰ μὲν δὴ Ὀδυσεὺς Ἰθακήσιος εἰλήλουθας,
- ταῦτα μὲν αἴσιμα εἶπας, ὅσα ῥέζεσκον Ἀχαιοί,
- πολλὰ μὲν ἐν μεγάροισιν ἀτάσθαλα, πολλὰ δʼ ἐπʼ ἀγροῦ.
- ἀλλʼ ὁ μὲν ἤδη κεῖται ὃς αἴτιος ἔπλετο πάντων,
- Ἀντίνοος· οὗτος γὰρ ἐπίηλεν τάδε ἔργα,
- οὔ τι γάμου τόσσον κεχρημένος οὐδὲ χατίζων,
- ἀλλʼ ἄλλα φρονέων, τά οἱ οὐκ ἐτέλεσσε Κρονίων,
- ὄφρʼ Ἰθάκης κατὰ δῆμον ἐϋκτιμένης βασιλεύοι
- αὐτός, ἀτὰρ σὸν παῖδα κατακτείνειε λοχήσας.
- νῦν δʼ ὁ μὲν ἐν μοίρῃ πέφαται, σὺ δὲ φείδεο λαῶν
- σῶν· ἀτὰρ ἄμμες ὄπισθεν ἀρεσσάμενοι κατὰ δῆμον,
- ὅσσα τοι ἐκπέποται καὶ ἐδήδοται ἐν μεγάροισι,
- τιμὴν ἀμφὶς ἄγοντες ἐεικοσάβοιον ἕκαστος,
- χαλκόν τε χρυσόν τʼ ἀποδώσομεν, εἰς ὅ κε σὸν κῆρ
- ἰανθῇ· πρὶν δʼ οὔ τι νεμεσσητὸν κεχολῶσθαι.
- τὸν δʼ ἄρʼ ὑπόδρα ἰδὼν προσέφη πολύμητις Ὀδυσσεύς·
- Εὐρύμαχʼ, οὐδʼ εἴ μοι πατρώϊα πάντʼ ἀποδοῖτε,
- ὅσσα τε νῦν ὔμμʼ ἐστὶ καὶ εἴ ποθεν ἄλλʼ ἐπιθεῖτε,
- οὐδέ κεν ὣς ἔτι χεῖρας ἐμὰς λήξαιμι φόνοιο
- πρὶν πᾶσαν μνηστῆρας ὑπερβασίην ἀποτῖσαι.
- νῦν ὑμῖν παράκειται ἐναντίον ἠὲ μάχεσθαι
- ἢ φεύγειν, ὅς κεν θάνατον καὶ κῆρας ἀλύξῃ·
- ἀλλά τινʼ οὐ φεύξεσθαι ὀΐομαι αἰπὺν ὄλεθρον.
- ὣς φάτο, τῶν δʼ αὐτοῦ λύτο γούνατα καὶ φίλον ἦτορ.
- τοῖσιν δʼ Εὐρύμαχος προσεφώνεε δεύτερον αὖτις·
- ὦ φίλοι, οὐ γὰρ σχήσει ἀνὴρ ὅδε χεῖρας ἀάπτους,
- ἀλλʼ ἐπεὶ ἔλλαβε τόξον ἐΰξοον ἠδὲ φαρέτρην,
- οὐδοῦ ἄπο ξεστοῦ τοξάσσεται, εἰς ὅ κε πάντας
- ἄμμε κατακτείνῃ· ἀλλὰ μνησώμεθα χάρμης.
- φάσγανά τε σπάσσασθε καὶ ἀντίσχεσθε τραπέζας
- ἰῶν ὠκυμόρων· ἐπὶ δʼ αὐτῷ πάντες ἔχωμεν
- ἀθρόοι, εἴ κέ μιν οὐδοῦ ἀπώσομεν ἠδὲ θυράων,
- ἔλθωμεν δʼ ἀνὰ ἄστυ, βοὴ δʼ ὤκιστα γένοιτο·
- τῷ κε τάχʼ οὗτος ἀνὴρ νῦν ὕστατα τοξάσσαιτο.
- ὣς ἄρα φωνήσας εἰρύσσατο φάσγανον ὀξὺ
- χάλκεον, ἀμφοτέρωθεν ἀκαχμένον, ἆλτο δʼ ἐπʼ αὐτῷ
- σμερδαλέα ἰάχων· ὁ δʼ ἁμαρτῆ δῖος Ὀδυσσεὺς
- ἰὸν ἀποπροίει, βάλε δὲ στῆθος παρὰ μαζόν,
- ἐν δέ οἱ ἥπατι πῆξε θοὸν βέλος· ἐκ δʼ ἄρα χειρὸς
- φάσγανον ἧκε χαμᾶζε, περιρρηδὴς δὲ τραπέζῃ
- κάππεσεν ἰδνωθείς, ἀπὸ δʼ εἴδατα χεῦεν ἔραζε
- καὶ δέπας ἀμφικύπελλον· ὁ δὲ χθόνα τύπτε μετώπῳ
- θυμῷ ἀνιάζων, ποσὶ δὲ θρόνον ἀμφοτέροισι
- λακτίζων ἐτίνασσε· κατʼ ὀφθαλμῶν δʼ ἔχυτʼ ἀχλύς.
- Ἀμφίνομος δʼ Ὀδυσῆος ἐείσατο κυδαλίμοιο
- ἀντίος ἀΐξας, εἴρυτο δὲ φάσγανον ὀξύ,
- εἴ πώς οἱ εἴξειε θυράων. ἀλλʼ ἄρα μιν φθῆ
- Τηλέμαχος κατόπισθε βαλὼν χαλκήρεϊ δουρὶ
- ὤμων μεσσηγύς, διὰ δὲ στήθεσφιν ἔλασσεν·
- δούπησεν δὲ πεσών, χθόνα δʼ ἤλασε παντὶ μετώπῳ.
- Τηλέμαχος δʼ ἀπόρουσε, λιπὼν δολιχόσκιον ἔγχος
- αὐτοῦ ἐν Ἀμφινόμῳ· περὶ γὰρ δίε μή τις Ἀχαιῶν
- ἔγχος ἀνελκόμενον δολιχόσκιον ἢ ἐλάσειε
- φασγάνῳ ἀΐξας ἠὲ προπρηνέα τύψας.
- βῆ δὲ θέειν, μάλα δʼ ὦκα φίλον πατέρʼ εἰσαφίκανεν,
- ἀγχοῦ δʼ ἱστάμενος ἔπεα πτερόεντα προσηύδα·
- ὦ πάτερ, ἤδη τοι σάκος οἴσω καὶ δύο δοῦρε
- καὶ κυνέην πάγχαλκον, ἐπὶ κροτάφοις ἀραρυῖαν
- αὐτός τʼ ἀμφιβαλεῦμαι ἰών, δώσω δὲ συβώτῃ
- καὶ τῷ βουκόλῳ ἄλλα· τετευχῆσθαι γὰρ ἄμεινον.
- τὸν δʼ ἀπαμειβόμενος προσέφη πολύμητις Ὀδυσσεύς·
- οἶσε θέων, ἧός μοι ἀμύνεσθαι πάρʼ ὀϊστοί,
- μή μʼ ἀποκινήσωσι θυράων μοῦνον ἐόντα.
- ὣς φάτο, Τηλέμαχος δὲ φίλῳ ἐπεπείθετο πατρί,
- βῆ δʼ ἴμεναι θάλαμόνδʼ, ὅθι οἱ κλυτὰ τεύχεα κεῖτο.
- ἔνθεν τέσσαρα μὲν σάκεʼ ἔξελε, δούρατα δʼ ὀκτὼ
- καὶ πίσυρας κυνέας χαλκήρεας ἱπποδασείας·
- βῆ δὲ φέρων, μάλα δʼ ὦκα φίλον πατέρʼ εἰσαφίκανεν,
- αὐτὸς δὲ πρώτιστα περὶ χροῒ δύσετο χαλκόν·
- ὣς δʼ αὔτως τὼ δμῶε δυέσθην τεύχεα καλά,
- ἔσταν δʼ ἀμφʼ Ὀδυσῆα δαΐφρονα ποικιλομήτην.
- αὐτὰρ ὅ γʼ, ὄφρα μὲν αὐτῷ ἀμύνεσθαι ἔσαν ἰοί.
- τόφρα μνηστήρων ἕνα γʼ αἰεὶ ᾧ ἐνὶ οἴκῳ
- βάλλε τιτυσκόμενος· τοὶ δʼ ἀγχιστῖνοι ἔπιπτον.
- αὐτὰρ ἐπεὶ λίπον ἰοὶ ὀϊστεύοντα ἄνακτα,
- τόξον μὲν πρὸς σταθμὸν ἐϋσταθέος μεγάροιο
- ἔκλινʼ ἑστάμεναι, πρὸς ἐνώπια παμφανόωντα,
- αὐτὸς δʼ ἀμφʼ ὤμοισι σάκος θέτο τετραθέλυμνον,
- κρατὶ δʼ ἐπʼ ἰφθίμῳ κυνέην εὔτυκτον ἔθηκεν,
- ἵππουριν, δεινὸν δὲ λόφος καθύπερθεν ἔνευεν·
- εἵλετο δʼ ἄλκιμα δοῦρε δύω κεκορυθμένα χαλκῷ.
- ὀρσοθύρη δέ τις ἔσκεν ἐϋδμήτῳ ἐνὶ τοίχῳ,
- ἀκρότατον δὲ παρʼ οὐδὸν ἐϋσταθέος μεγάροιο
- ἦν ὁδὸς ἐς λαύρην, σανίδες δʼ ἔχον εὖ ἀραρυῖαι.
- τὴν δʼ Ὀδυσεὺς φράζεσθαι ἀνώγει δῖον ὑφορβὸν
- ἑσταότʼ ἄγχʼ αὐτῆς· μία δʼ οἴη γίγνετʼ ἐφορμή.
- τοῖς δʼ Ἀγέλεως μετέειπεν, ἔπος πάντεσσι πιφαύσκων·
- ὦ φίλοι, οὐκ ἂν δή τις ἀνʼ ὀρσοθύρην ἀναβαίη
- καὶ εἴποι λαοῖσι, βοὴ δʼ ὤκιστα γένοιτο;
- τῷ κε τάχʼ οὗτος ἀνὴρ νῦν ὕστατα τοξάσσαιτο.
- τὸν δʼ αὖτε προσέειπε Μελάνθιος, αἰπόλος αἰγῶν·
- οὔ πως ἔστʼ, Ἀγέλαε διοτρεφές· ἄγχι γὰρ αἰνῶς
- αὐλῆς καλὰ θύρετρα καὶ ἀργαλέον στόμα λαύρης·
- καί χʼ εἷς πάντας ἐρύκοι ἀνήρ, ὅς τʼ ἄλκιμος εἴη.
- ἀλλʼ ἄγεθʼ, ὑμῖν τεύχεʼ ἐνείκω θωρηχθῆναι
- ἐκ θαλάμου· ἔνδον γάρ, ὀΐομαι, οὐδέ πη ἄλλῃ
- τεύχεα κατθέσθην Ὀδυσεὺς καὶ φαίδιμος υἱός.
- ὣς εἰπὼν ἀνέβαινε Μελάνθιος, αἰπόλος αἰγῶν,
- εἰς θαλάμους Ὀδυσῆος ἀνὰ ῥῶγας μεγάροιο.
- ἔνθεν δώδεκα μὲν σάκεʼ ἔξελε, τόσσα δὲ δοῦρα
- καὶ τόσσας κυνέας χαλκήρεας ἱπποδασείας·
- βῆ δʼ ἴμεναι, μάλα δʼ ὦκα φέρων μνηστῆρσιν ἔδωκεν.
- καὶ τότʼ Ὀδυσσῆος λύτο γούνατα καὶ φίλον ἦτορ,
- ὡς περιβαλλομένους ἴδε τεύχεα χερσί τε δοῦρα
- μακρὰ τινάσσοντας· μέγα δʼ αὐτῷ φαίνετο ἔργον.
- αἶψα δὲ Τηλέμαχον ἔπεα πτερόεντα προσηύδα·
- Τηλέμαχʼ, ἦ μάλα δή τις ἐνὶ μεγάροισι γυναικῶν
- νῶϊν ἐποτρύνει πόλεμον κακὸν ἠὲ Μελανθεύς.
- τὸν δʼ αὖ Τηλέμαχος πεπνυμένος ἀντίον ηὔδα·
- ὦ πάτερ, αὐτὸς ἐγὼ τόδε γʼ ἤμβροτον—οὐδέ τις ἄλλος
- αἴτιος—ὃς θαλάμοιο θύρην πυκινῶς ἀραρυῖαν
- κάλλιπον ἀγκλίνας· τῶν δὲ σκοπὸς ἦεν ἀμείνων.
- ἀλλʼ ἴθι, δῖʼ Εὔμαιε, θύρην ἐπίθες θαλάμοιο
- καὶ φράσαι ἤ τις ἄρʼ ἐστὶ γυναικῶν ἣ τάδε ῥέζει,
- ἢ υἱὸς Δολίοιο, Μελανθεύς, τόν περ ὀΐω.
- ὣς οἱ μὲν τοιαῦτα πρὸς ἀλλήλους ἀγόρευον,
- βῆ δʼ αὖτις θάλαμόνδε Μελάνθιος, αἰπόλος αἰγῶν,
- οἴσων τεύχεα καλά. νόησε δὲ δῖος ὑφορβός,
- αἶψα δʼ Ὀδυσσῆα προσεφώνεεν ἐγγὺς ἐόντα·
- διογενὲς Λαερτιάδη, πολυμήχανʼ Ὀδυσσεῦ,
- κεῖνος δʼ αὖτʼ ἀΐδηλος ἀνήρ, ὃν ὀϊόμεθʼ αὐτοί,
- ἔρχεται ἐς θάλαμον· σὺ δέ μοι νημερτὲς ἐνίσπες,
- ἤ μιν ἀποκτείνω, αἴ κε κρείσσων γε γένωμαι,
- ἦε σοὶ ἐνθάδʼ ἄγω, ἵνʼ ὑπερβασίας ἀποτίσῃ
- πολλάς, ὅσσας οὗτος ἐμήσατο σῷ ἐνὶ οἴκῳ.
- τὸν δʼ ἀπαμειβόμενος προσέφη πολύμητις Ὀδυσσεύς·
- ἦ τοι ἐγὼ καὶ Τηλέμαχος μνηστῆρας ἀγαυοὺς
- σχήσομεν ἔντοσθεν μεγάρων, μάλα περ μεμαῶτας.
- σφῶϊ δʼ ἀποστρέψαντε πόδας καὶ χεῖρας ὕπερθεν
- ἐς θάλαμον βαλέειν, σανίδας δʼ ἐκδῆσαι ὄπισθε,
- σειρὴν δὲ πλεκτὴν ἐξ αὐτοῦ πειρήναντε
- κίονʼ ἀνʼ ὑψηλὴν ἐρύσαι πελάσαι τε δοκοῖσιν,
- ὥς κεν δηθὰ ζωὸς ἐὼν χαλέπʼ ἄλγεα πάσχῃ·
- ὣς ἔφαθʼ, οἱ δʼ ἄρα τοῦ μάλα μὲν κλύον ἠδʼ ἐπίθοντο,
- βὰν δʼ ἴμεν ἐς θάλαμον, λαθέτην δέ μιν ἔνδον ἐόντα.
- ἦ τοι ὁ μὲν θαλάμοιο μυχὸν κάτα τεύχεʼ ἐρεύνα,
- τὼ δʼ ἔσταν ἑκάτερθε παρὰ σταθμοῖσι μένοντε.
- εὖθʼ ὑπὲρ οὐδὸν ἔβαινε Μελάνθιος, αἰπόλος αἰγῶν,
- τῇ ἑτέρῃ μὲν χειρὶ φέρων καλὴν τρυφάλειαν,
- τῇ δʼ ἑτέρῃ σάκος εὐρὺ γέρον, πεπαλαγμένον ἄζῃ,
- Λαέρτεω ἥρωος, ὃ κουρίζων φορέεσκε·
- δὴ τότε γʼ ἤδη κεῖτο, ῥαφαὶ δὲ λέλυντο ἱμάντων·
- τὼ δʼ ἄρʼ ἐπαΐξανθʼ ἑλέτην ἔρυσάν τέ μιν εἴσω
- κουρίξ, ἐν δαπέδῳ δὲ χαμαὶ βάλον ἀχνύμενον κῆρ,
- σὺν δὲ πόδας χεῖράς τε δέον θυμαλγέϊ δεσμῷ
- εὖ μάλʼ ἀποστρέψαντε διαμπερές, ὡς ἐκέλευσεν
- υἱὸς Λαέρταο, πολύτλας δῖος Ὀδυσσεύς·
- σειρὴν δὲ πλεκτὴν ἐξ αὐτοῦ πειρήναντε
- κίονʼ ἀνʼ ὑψηλὴν ἔρυσαν πέλασάν τε δοκοῖσι.
- τὸν δʼ ἐπικερτομέων προσέφης, Εὔμαιε συβῶτα·
- νῦν μὲν δὴ μάλα πάγχυ, Μελάνθιε, νύκτα φυλάξεις,
- εὐνῇ ἔνι μαλακῇ καταλέγμενος, ὥς σε ἔοικεν·
- οὐδέ σέ γʼ ἠριγένεια παρʼ Ὠκεανοῖο ῥοάων
- λήσει ἐπερχομένη χρυσόθρονος, ἡνίκʼ ἀγινεῖς
- αἶγας μνηστήρεσσι δόμον κάτα δαῖτα πένεσθαι.
- ὣς ὁ μὲν αὖθι λέλειπτο, ταθεὶς ὀλοῷ ἐνὶ δεσμῷ·
- τὼ δʼ ἐς τεύχεα δύντε, θύρην ἐπιθέντε φαεινήν,
- βήτην εἰς Ὀδυσῆα δαΐφρονα, ποικιλομήτην.
- ἔνθα μένος πνείοντες ἐφέστασαν, οἱ μὲν ἐπʼ οὐδοῦ
- τέσσαρες, οἱ δʼ ἔντοσθε δόμων πολέες τε καὶ ἐσθλοί.
- τοῖσι δʼ ἐπʼ ἀγχίμολον θυγάτηρ Διὸς ἦλθεν Ἀθήνη,
- Μέντορι εἰδομένη ἠμὲν δέμας ἠδὲ καὶ αὐδήν.
- τὴν δʼ Ὀδυσεὺς γήθησεν ἰδὼν καὶ μῦθον ἔειπε·
- Μέντορ, ἄμυνον ἀρήν, μνῆσαι δʼ ἑτάροιο φίλοιο,
- ὅς σʼ ἀγαθὰ ῥέζεσκον· ὁμηλικίην δέ μοί ἐσσι.
- ὣς φάτʼ, ὀϊόμενος λαοσσόον ἔμμεν Ἀθήνην.
- μνηστῆρες δʼ ἑτέρωθεν ὁμόκλεον ἐν μεγάροισι·
- πρῶτος τήν γʼ ἐνένιπε Δαμαστορίδης Ἀγέλαος·
- Μέντορ, μή σʼ ἐπέεσσι παραιπεπίθῃσιν Ὀδυσσεὺς
- μνηστήρεσσι μάχεσθαι, ἀμυνέμεναι δέ οἱ αὐτῷ.
- ὧδε γὰρ ἡμέτερόν γε νόον τελέεσθαι ὀΐω·
- ὁππότε κεν τούτους κτέωμεν, πατέρʼ ἠδὲ καὶ υἱόν,
- ἐν δὲ σὺ τοῖσιν ἔπειτα πεφήσεαι, οἷα μενοινᾷς
- ἔρδειν ἐν μεγάροις· σῷ δʼ αὐτοῦ κράατι τίσεις.
- αὐτὰρ ἐπὴν ὑμέων γε βίας ἀφελώμεθα χαλκῷ,
- κτήμαθʼ ὁπόσσα τοί ἐστι, τά τʼ ἔνδοθι καὶ τὰ θύρηφι,
- τοῖσιν Ὀδυσσῆος μεταμίξομεν· οὐδέ τοι υἷας
- ζώειν ἐν μεγάροισιν ἐάσομεν, οὐδέ θύγατρας
- οὐδʼ ἄλοχον κεδνὴν Ἰθάκης κατὰ ἄστυ πολεύειν.
- ὣς φάτʼ, Ἀθηναίη δὲ χολώσατο κηρόθι μᾶλλον,
- νείκεσσεν δʼ Ὀδυσῆα χολωτοῖσιν ἐπέεσσιν·
- οὐκέτι σοί γʼ, Ὀδυσεῦ, μένος ἔμπεδον οὐδέ τις ἀλκή
- οἵη ὅτʼ ἀμφʼ Ἑλένῃ λευκωλένῳ εὐπατερείῃ,
- εἰνάετες Τρώεσσιν ἐμάρναο νωλεμὲς αἰεί,
- πολλοὺς δʼ ἄνδρας ἔπεφνες ἐν αἰνῇ δηϊοτῆτι,
- σῇ δʼ ἥλω βουλῇ Πριάμου πόλις εὐρυάγυια.
- πῶς δὴ νῦν, ὅτε σόν τε δόμον καὶ κτήμαθʼ ἱκάνεις,
- ἄντα μνηστήρων ὀλοφύρεαι ἄλκιμος εἶναι;
- ἀλλʼ ἄγε δεῦρο, πέπον, παρʼ ἔμʼ ἵστασο καὶ ἴδε ἔργον,
- ὄφρʼ εἰδῇς οἷός τοι ἐν ἀνδράσι δυσμενέεσσιν
- Μέντωρ Ἀλκιμίδης εὐεργεσίας ἀποτίνειν.
- ἦ ῥα, καὶ οὔ πω πάγχυ δίδου ἑτεραλκέα νίκην,
- ἀλλʼ ἔτʼ ἄρα σθένεός τε καὶ ἀλκῆς πειρήτιζεν
- ἠμὲν Ὀδυσσῆος ἠδʼ υἱοῦ κυδαλίμοιο.
- αὐτὴ δʼ αἰθαλόεντος ἀνὰ μεγάροιο μέλαθρον
- ἕζετʼ ἀναΐξασα, χελιδόνι εἰκέλη ἄντην.
- μνηστῆρας δʼ ὤτρυνε Δαμαστορίδης Ἀγέλαος,
- Εὐρύνομός τε καὶ Ἀμφιμέδων Δημοπτόλεμός τε,
- Πείσανδρός τε Πολυκτορίδης Πόλυβός τε δαΐφρων·
- οἱ γὰρ μνηστήρων ἀρετῇ ἔσαν ἔξοχʼ ἄριστοι,
- ὅσσοι ἔτʼ ἔζωον περί τε ψυχέων ἐμάχοντο·
- τοὺς δʼ ἤδη ἐδάμασσε βιὸς καὶ ταρφέες ἰοί.
- τοῖς δʼ Ἀγέλεως μετέειπεν, ἔπος πάντεσσι πιφαύσκων·
- ὦ φίλοι, ἤδη σχήσει ἀνὴρ ὅδε χεῖρας ἀάπτους·
- καὶ δή οἱ Μέντωρ μὲν ἔβη κενὰ εὔγματα εἰπών,
- οἱ δʼ οἶοι λείπονται ἐπὶ πρώτῃσι θύρῃσι.
- τῷ νῦν μὴ ἅμα πάντες ἐφίετε δούρατα μακρά,
- ἀλλʼ ἄγεθʼ οἱ ἓξ πρῶτον ἀκοντίσατʼ, αἴ κέ ποθι Ζεὺς
- δώῃ Ὀδυσσῆα βλῆσθαι καὶ κῦδος ἀρέσθαι.
- τῶν δʼ ἄλλων οὐ κῆδος, ἐπὴν οὗτός γε πέσῃσιν.
- ὣς ἔφαθʼ, οἱ δʼ ἄρα πάντες ἀκόντισαν ὡς ἐκέλευεν,
- ἱέμενοι· τὰ δὲ πάντα ἐτώσια θῆκεν Ἀθήνη,
- τῶν ἄλλος μὲν σταθμὸν ἐϋσταθέος μεγάροιο
- βεβλήκει, ἄλλος δὲ θύρην πυκινῶς ἀραρυῖαν·
- ἄλλου δʼ ἐν τοίχῳ μελίη πέσε χαλκοβάρεια.
- αὐτὰρ ἐπεὶ δὴ δούρατʼ ἀλεύαντο μνηστήρων,
- τοῖς δʼ ἄρα μύθων ἦρχε πολύτλας δῖος Ὀδυσσεύς·
- ὦ φίλοι, ἤδη μέν κεν ἐγὼν εἴποιμι καὶ ἄμμι
- μνηστήρων ἐς ὅμιλον ἀκοντίσαι, οἳ μεμάασιν
- ἡμέας ἐξεναρίξαι ἐπὶ προτέροισι κακοῖσιν.
- ὣς ἔφαθʼ, οἱ δʼ ἄρα πάντες ἀκόντισαν ὀξέα δοῦρα
- ἄντα τιτυσκόμενοι· Δημοπτόλεμον μὲν Ὀδυσσεύς,
- Εὐρυάδην δʼ ἄρα Τηλέμαχος, Ἔλατον δὲ συβώτης,
- Πείσανδρον δʼ ἄρʼ ἔπεφνε βοῶν ἐπιβουκόλος ἀνήρ.
- οἱ μὲν ἔπειθʼ ἅμα πάντες ὀδὰξ ἕλον ἄσπετον οὖδας,
- μνηστῆρες δʼ ἀνεχώρησαν μεγάροιο μυχόνδε·
- τοὶ δʼ ἄρʼ ἐπήϊξαν, νεκύων δʼ ἐξ ἔγχεʼ ἕλοντο.
- αὖτις δὲ μνηστῆρες ἀκόντισαν ὀξέα δοῦρα
- ἱέμενοι· τὰ δὲ πολλὰ ἐτώσια θῆκεν Ἀθήνη.
- τῶν ἄλλος μὲν σταθμὸν ἐϋσταθέος μεγάροιο
- βεβλήκειν, ἄλλος δὲ θύρην πυκινῶς ἀραρυῖαν·
- ἄλλου δʼ ἐν τοίχῳ μελίη πέσε χαλκοβάρεια.
- Ἀμφιμέδων δʼ ἄρα Τηλέμαχον βάλε χεῖρʼ ἐπὶ καρπῷ
- λίγδην, ἄκρον δὲ ῥινὸν δηλήσατο χαλκός.
- Κτήσιππος δʼ Εὔμαιον ὑπὲρ σάκος ἔγχεϊ μακρῷ
- ὦμον ἐπέγραψεν· τὸ δʼ ὑπέρπτατο, πῖπτε δʼ ἔραζε.
- τοὶ δʼ αὖτʼ ἀμφʼ Ὀδυσῆα δαΐφρονα ποικιλομήτην,
- μνηστήρων ἐς ὅμιλον ἀκόντισαν ὀξέα δοῦρα.
- ἔνθʼ αὖτʼ Εὐρυδάμαντα βάλε πτολίπορθος Ὀδυσσεύς,
- Ἀμφιμέδοντα δὲ Τηλέμαχος, Πόλυβον δὲ συβώτης·
- Κτήσιππον δʼ ἄρʼ ἔπειτα βοῶν ἐπιβουκόλος ἀνὴρ
- βεβλήκει πρὸς στῆθος, ἐπευχόμενος δὲ προσηύδα·
- ὦ Πολυθερσεΐδη φιλοκέρτομε, μή ποτε πάμπαν
- εἴκων ἀφραδίῃς μέγα εἰπεῖν, ἀλλὰ θεοῖσιν
- μῦθον ἐπιτρέψαι, ἐπεὶ ἦ πολὺ φέρτεροί εἰσι.
- τοῦτό τοι ἀντὶ ποδὸς ξεινήϊον, ὅν ποτʼ ἔδωκας
- ἀντιθέῳ Ὀδυσῆϊ δόμον κάτʼ ἀλητεύοντι.
- ἦ ῥα βοῶν ἑλίκων ἐπιβουκόλος· αὐτὰρ Ὀδυσσεὺς
- οὖτα Δαμαστορίδην αὐτοσχεδὸν ἔγχεϊ μακρῷ.
- Τηλέμαχος δʼ Εὐηνορίδην Λειώκριτον οὖτα
- δουρὶ μέσον κενεῶνα, διαπρὸ δὲ χαλκὸν ἔλασσεν·
- ἤριπε δὲ πρηνής, χθόνα δʼ ἤλασε παντὶ μετώπῳ.
- δὴ τότʼ Ἀθηναίη φθισίμβροτον αἰγίδʼ ἀνέσχεν
- ὑψόθεν ἐξ ὀροφῆς· τῶν δὲ φρένες ἐπτοίηθεν.
- οἱ δʼ ἐφέβοντο κατὰ μέγαρον βόες ὣς ἀγελαῖαι·
- τὰς μέν τʼ αἰόλος οἶστρος ἐφορμηθεὶς ἐδόνησεν
- ὥρῃ ἐν εἰαρινῇ, ὅτε τʼ ἤματα μακρὰ πέλονται.
- οἱ δʼ ὥς τʼ αἰγυπιοὶ γαμψώνυχες ἀγκυλοχεῖλαι,
- ἐξ ὀρέων ἐλθόντες ἐπʼ ὀρνίθεσσι θόρωσι·
- ταὶ μέν τʼ ἐν πεδίῳ νέφεα πτώσσουσαι ἵενται,
- οἱ δέ τε τὰς ὀλέκουσιν ἐπάλμενοι, οὐδέ τις ἀλκὴ
- γίγνεται οὐδὲ φυγή· χαίρουσι δέ τʼ ἀνέρες ἄγρῃ·
- ὣς ἄρα τοὶ μνηστῆρας ἐπεσσύμενοι κατὰ δῶμα
- τύπτον ἐπιστροφάδην· τῶν δὲ στόνος ὤρνυτʼ ἀεικὴς
- κράτων τυπτομένων, δάπεδον δʼ ἅπαν αἵματι θῦε.
- Λειώδης δʼ Ὀδυσῆος ἐπεσσύμενος λάβε γούνων,
- καί μιν λισσόμενος ἔπεα πτερόεντα προσηύδα·
- γουνοῦμαί σʼ, Ὀδυσεῦ· σὺ δέ μʼ αἴδεο καί μʼ ἐλέησον·
- οὐ γάρ πώ τινά φημι γυναικῶν ἐν μεγάροισιν
- εἰπεῖν οὐδέ τι ῥέξαι ἀτάσθαλον· ἀλλὰ καὶ ἄλλους
- παύεσκον μνηστῆρας, ὅτις τοιαῦτά γε ῥέζοι.
- ἀλλά μοι οὐ πείθοντο κακῶν ἄπο χεῖρας ἔχεσθαι·
- τῷ καὶ ἀτασθαλίῃσιν ἀεικέα πότμον ἐπέσπον.
- αὐτὰρ ἐγὼ μετὰ τοῖσι θυοσκόος οὐδὲν ἐοργὼς
- κείσομαι, ὡς οὐκ ἔστι χάρις μετόπισθʼ εὐεργέων·
- τὸν δʼ ἄρʼ ὑπόδρα ἰδὼν προσέφη πολύμητις Ὀδυσσεύς·
- εἰ μὲν δὴ μετὰ τοῖσι θυοσκόος εὔχεαι εἶναι,
- πολλάκι που μέλλεις ἀρήμεναι ἐν μεγάροισι
- τηλοῦ ἐμοὶ νόστοιο τέλος γλυκεροῖο γενέσθαι,
- σοὶ δʼ ἄλοχόν τε φίλην σπέσθαι καὶ τέκνα τεκέσθαι·
- τῷ οὐκ ἂν θάνατόν γε δυσηλεγέα προφύγοισθα.
- ὣς ἄρα φωνήσας ξίφος εἵλετο χειρὶ παχείῃ
- κείμενον, ὅ ῥʼ Ἀγέλαος ἀποπροέηκε χαμᾶζε
- κτεινόμενος· τῷ τόν γε κατʼ αὐχένα μέσσον ἔλασσε.
- φθεγγομένου δʼ ἄρα τοῦ γε κάρη κονίῃσιν ἐμίχθη.
- Τερπιάδης δʼ ἔτʼ ἀοιδὸς ἀλύσκανε κῆρα μέλαιναν,
- Φήμιος, ὅς ῥʼ ἤειδε μετὰ μνηστῆρσιν ἀνάγκῃ.
- ἔστη δʼ ἐν χείρεσσίν ἔχων φόρμιγγα λίγειαν
- ἄγχι παρʼ ὀρσοθύρην· δίχα δὲ φρεσὶ μερμήριζεν,
- ἢ ἐκδὺς μεγάροιο Διὸς μεγάλου ποτὶ βωμὸν
- ἑρκείου ἵζοιτο τετυγμένον, ἔνθʼ ἄρα πολλὰ
- Λαέρτης Ὀδυσεύς τε βοῶν ἐπὶ μηρίʼ ἔκηαν,
- ἦ γούνων λίσσοιτο προσαΐξας Ὀδυσῆα.
- ὧδε δέ οἱ φρονέοντι δοάσσατο κέρδιον εἶναι,
- γούνων ἅψασθαι Λαερτιάδεω Ὀδυσῆος.
- ἦ τοι ὁ φόρμιγγα γλαφυρὴν κατέθηκε χαμᾶζε
- μεσσηγὺς κρητῆρος ἰδὲ θρόνου ἀργυροήλου,
- αὐτὸς δʼ αὖτʼ Ὀδυσῆα προσαΐξας λάβε γούνων,
- καί μιν λισσόμενος ἔπεα πτερόεντα προσηύδα·
- γουνοῦμαί σʼ, Ὀδυσεῦ· σὺ δέ μʼ αἴδεο καί μʼ ἐλέησον·
- αὐτῷ τοι μετόπισθʼ ἄχος ἔσσεται, εἴ κεν ἀοιδὸν
- πέφνῃς, ὅς τε θεοῖσι καὶ ἀνθρώποισιν ἀείδω.
- αὐτοδίδακτος δʼ εἰμί, θεὸς δέ μοι ἐν φρεσὶν οἴμας
- παντοίας ἐνέφυσεν· ἔοικα δέ τοι παραείδειν
- ὥς τε θεῷ· τῷ μή με λιλαίεο δειροτομῆσαι.
- καί κεν Τηλέμαχος τάδε γʼ εἴποι, σὸς φίλος υἱός,
- ὡς ἐγὼ οὔ τι ἑκὼν ἐς σὸν δόμον οὐδὲ χατίζων
- πωλεύμην μνηστῆρσιν ἀεισόμενος μετὰ δαῖτας,
- ἀλλὰ πολὺ πλέονες καὶ κρείσσονες ἦγον ἀνάγκῃ.
- ὣς φάτο, τοῦ δʼ ἤκουσʼ ἱερὴ ἲς Τηλεμάχοιο,
- αἶψα δʼ ἑὸν πατέρα προσεφώνεεν ἐγγὺς ἐόντα·
- ἴσχεο μηδέ τι τοῦτον ἀναίτιον οὔταε χαλκῷ·
- καὶ κήρυκα Μέδοντα σαώσομεν, ὅς τέ μευ αἰεὶ
- οἴκῳ ἐν ἡμετέρῳ κηδέσκετο παιδὸς ἐόντος,
- εἰ δὴ μή μιν ἔπεφνε Φιλοίτιος ἠὲ συβώτης,
- ἠὲ σοὶ ἀντεβόλησεν ὀρινομένῳ κατὰ δῶμα.
- ὣς φάτο, τοῦ δʼ ἤκουσε Μέδων πεπνυμένα εἰδώς·
- πεπτηὼς γὰρ ἔκειτο ὑπὸ θρόνον, ἀμφὶ δὲ δέρμα
- ἕστο βοὸς νεόδαρτον, ἀλύσκων κῆρα μέλαιναν.
- αἶψα δʼ ἀπὸ θρόνου ὦρτο, θοῶς δʼ ἀπέδυνε βοείην.
- Τηλέμαχον δʼ ἄρʼ ἔπειτα προσαΐξας λάβε γούνων,
- καί μιν λισσόμενος ἔπεα πτερόεντα προσηύδα·
- ὦ φίλʼ, ἐγὼ μὲν ὅδʼ εἰμί, σὺ δʼ ἴσχεο εἰπὲ δὲ πατρὶ
- μή με περισθενέων δηλήσεται ὀξέϊ χαλκῷ,
- ἀνδρῶν μνηστήρων κεχολωμένος, οἵ οἱ ἔκειρον
- κτήματʼ ἐνὶ μεγάροις, σὲ δὲ νήπιοι οὐδὲν ἔτιον.
- τὸν δʼ ἐπιμειδήσας προσέφη πολύμητις Ὀδυσσεύς·
- θάρσει, ἐπεὶ δή σʼ οὗτος ἐρύσσατο καὶ ἐσάωσεν,
- ὄφρα γνῷς κατὰ θυμόν, ἀτὰρ εἴπῃσθα καὶ ἄλλῳ,
- ὡς κακοεργίης εὐεργεσίη μέγʼ ἀμείνων.
- ἀλλʼ ἐξελθόντες μεγάρων ἕζεσθε θύραζε
- ἐκ φόνου εἰς αὐλήν, σύ τε καὶ πολύφημος ἀοιδός,
- ὄφρʼ ἂν ἐγὼ κατὰ δῶμα πονήσομαι ὅττεό με χρή.
- ὣς φάτο, τὼ δʼ ἔξω βήτην μεγάροιο κιόντε,
- ἑζέσθην δʼ ἄρα τώ γε Διὸς μεγάλου ποτὶ βωμόν,
- πάντοσε παπταίνοντε, φόνον ποτιδεγμένω αἰεί.
- πάπτηνεν δʼ Ὀδυσεὺς καθʼ ἑὸν δόμον, εἴ τις ἔτʼ ἀνδρῶν
- ζωὸς ὑποκλοπέοιτο, ἀλύσκων κῆρα μέλαιναν.
- τοὺς δὲ ἴδεν μάλα πάντας ἐν αἵματι καὶ κονίῃσι
- πεπτεῶτας πολλούς, ὥστʼ ἰχθύας, οὕς θʼ ἁλιῆες
- κοῖλον ἐς αἰγιαλὸν πολιῆς ἔκτοσθε θαλάσσης
- δικτύῳ ἐξέρυσαν πολυωπῷ· οἱ δέ τε πάντες
- κύμαθʼ ἁλὸς ποθέοντες ἐπὶ ψαμάθοισι κέχυνται·
- τῶν μέν τʼ Ἠέλιος φαέθων ἐξείλετο θυμόν·
- ὣς τότʼ ἄρα μνηστῆρες ἐπʼ ἀλλήλοισι κέχυντο.
- δὴ τότε Τηλέμαχον προσέφη πολύμητις Ὀδυσσεύς·
- Τηλέμαχʼ, εἰ δʼ ἄγε μοι κάλεσον τροφὸν Εὐρύκλειαν,
- ὄφρα ἔπος εἴπωμι τό μοι καταθύμιόν ἐστιν.
- ὣς φάτο, Τηλέμαχος δὲ φίλῳ ἐπεπείθετο πατρί,
- κινήσας δὲ θύρην προσέφη τροφὸν Εὐρύκλειαν·
- δεῦρο δὴ ὄρσο, γρηῢ παλαιγενές, ἥ τε γυναικῶν
- δμῳάων σκοπός ἐσσι κατὰ μέγαρʼ ἡμετεράων·
- ἔρχεο· κικλήσκει σε πατὴρ ἐμός, ὄφρα τι εἴπῃ.
- ὣς ἄρʼ ἐφώνησεν, τῇ δʼ ἄπτερος ἔπλετο μῦθος,
- ὤϊξεν δὲ θύρας μεγάρων εὖ ναιεταόντων,
- βῆ δʼ ἴμεν· αὐτὰρ Τηλέμαχος πρόσθʼ ἡγεμόνευεν.
- εὗρεν ἔπειτʼ Ὀδυσῆα μετὰ κταμένοισι νέκυσσιν,
- αἵματι καὶ λύθρῳ πεπαλαγμένον ὥστε λέοντα,
- ὅς ῥά τε βεβρωκὼς βοὸς ἔρχεται ἀγραύλοιο·
- πᾶν δʼ ἄρα οἱ στῆθός τε παρήϊά τʼ ἀμφοτέρωθεν
- αἱματόεντα πέλει, δεινὸς δʼ εἰς ὦπα ἰδέσθαι·
- ὣς Ὀδυσεὺς πεπάλακτο πόδας καὶ χεῖρας ὕπερθεν.
- ἡ δʼ ὡς οὖν νέκυάς τε καὶ ἄσπετον εἴσιδεν αἷμα,
- ἴθυσέν ῥʼ ὀλολύξαι, ἐπεὶ μέγα εἴσιδεν ἔργον·
- ἀλλʼ Ὀδυσεὺς κατέρυκε καὶ ἔσχεθεν ἱεμένην περ,
- καί μιν φωνήσας ἔπεα πτερόεντα προσηύδα·
- ἐν θυμῷ, γρηῦ, χαῖρε καὶ ἴσχεο μηδʼ ὀλόλυζε·
- οὐχ ὁσίη κταμένοισιν ἐπʼ ἀνδράσιν εὐχετάασθαι.
- τούσδε δὲ μοῖρʼ ἐδάμασσε θεῶν καὶ σχέτλια ἔργα·
- οὔ τινα γὰρ τίεσκον ἐπιχθονίων ἀνθρώπων,
- οὐ κακὸν οὐδὲ μὲν ἐσθλόν, ὅτις σφέας εἰσαφίκοιτο·
- τῷ καὶ ἀτασθαλίῃσιν ἀεικέα πότμον ἐπέσπον.
- ἀλλʼ ἄγε μοι σὺ γυναῖκας ἐνὶ μεγάροις κατάλεξον,
- αἵ τέ μʼ ἀτιμάζουσι καὶ αἳ νηλείτιδές εἰσιν.
- τὸν δʼ αὖτε προσέειπε φίλη τροφὸς Εὐρύκλεια·
- τοιγὰρ ἐγώ τοι, τέκνον, ἀληθείην καταλέξω.
- πεντήκοντά τοί εἰσιν ἐνὶ μεγάροισι γυναῖκες
- δμῳαί, τὰς μέν τʼ ἔργα διδάξαμεν ἐργάζεσθαι,
- εἴριά τε ξαίνειν καὶ δουλοσύνην ἀνέχεσθαι·
- τάων δώδεκα πᾶσαι ἀναιδείης ἐπέβησαν,
- οὔτʼ ἐμὲ τίουσαι οὔτʼ αὐτὴν Πηνελόπειαν.
- Τηλέμαχος δὲ νέον μὲν ἀέξετο, οὐδέ ἑ μήτηρ
- σημαίνειν εἴασκεν ἐπὶ δμῳῇσι γυναιξίν.
- ἀλλʼ ἄγʼ ἐγὼν ἀναβᾶσʼ ὑπερώϊα σιγαλόεντα
- εἴπω σῇ ἀλόχῳ, τῇ τις θεὸς ὕπνον ἐπῶρσε.
- τὴν δʼ ἀπαμειβόμενος προσέφη πολύμητις Ὀδυσσεύς
- μή πω τήνδʼ ἐπέγειρε· σὺ δʼ ἐνθάδε εἰπὲ γυναιξὶν
- ἐλθέμεν, αἵ περ πρόσθεν ἀεικέα μηχανόωντο.
- ὣς ἄρʼ ἔφη, γρηῢς δὲ διὲκ μεγάροιο βεβήκει
- ἀγγελέουσα γυναιξὶ καὶ ὀτρυνέουσα νέεσθαι.
- αὐτὰρ ὁ Τηλέμαχον καὶ βουκόλον ἠδὲ συβώτην
- εἰς ἓ καλεσσάμενος ἔπεα πτερόεντα προσηύδα·
- ἄρχετε νῦν νέκυας φορέειν καὶ ἄνωχθε γυναῖκας·
- αὐτὰρ ἔπειτα θρόνους περικαλλέας ἠδὲ τραπέζας
- ὕδατι καὶ σπόγγοισι πολυτρήτοισι καθαίρειν.
- αὐτὰρ ἐπὴν δὴ πάντα δόμον κατακοσμήσησθε,
- δμῳὰς ἐξαγαγόντες ἐϋσταθέος μεγάροιο,
- μεσσηγύς τε θόλου καὶ ἀμύμονος ἕρκεος αὐλῆς,
- θεινέμεναι ξίφεσιν τανυήκεσιν, εἰς ὅ κε πασέων
- ψυχὰς ἐξαφέλησθε καὶ ἐκλελάθωντʼ Ἀφροδίτης,
- τὴν ἄρʼ ὑπὸ μνηστῆρσιν ἔχον μίσγοντό τε λάθρη.
- ὣς ἔφαθʼ, αἱ δὲ γυναῖκες ἀολλέες ἦλθον ἅπασαι,
- αἴνʼ ὀλοφυρόμεναι, θαλερὸν κατὰ δάκρυ χέουσαι.
- πρῶτα μὲν οὖν νέκυας φόρεον κατατεθνηῶτας,
- κὰδ δʼ ἄρʼ ὑπʼ αἰθούσῃ τίθεσαν εὐερκέος αὐλῆς,
- ἀλλήλοισιν ἐρείδουσαι· σήμαινε δʼ Ὀδυσσεὺς
- αὐτὸς ἐπισπέρχων· ταὶ δʼ ἐκφόρεον καὶ ἀνάγκῃ.
- αὐτὰρ ἔπειτα θρόνους περικαλλέας ἠδὲ τραπέζας
- ὕδατι καὶ σπόγγοισι πολυτρήτοισι κάθαιρον.
- αὐτὰρ Τηλέμαχος καὶ βουκόλος ἠδὲ συβώτῃς
- λίστροισιν δάπεδον πύκα ποιητοῖο δόμοιο
- ξῦον· ταὶ δʼ ἐφόρεον δμῳαί, τίθεσαν δὲ θύραζε.
- αὐτὰρ ἐπειδὴ πᾶν μέγαρον διεκοσμήσαντο,
- δμῳὰς δʼ ἐξαγαγόντες ἐϋσταθέος μεγάροιο,
- μεσσηγύς τε θόλου καὶ ἀμύμονος ἕρκεος αὐλῆς,
- εἴλεον ἐν στείνει, ὅθεν οὔ πως ἦεν ἀλύξαι.
- τοῖσι δὲ Τηλέμαχος πεπνυμένος ἦρχʼ ἀγορεύειν·
- μὴ μὲν δὴ καθαρῷ θανάτῳ ἀπὸ θυμὸν ἑλοίμην
- τάων, αἳ δὴ ἐμῇ κεφαλῇ κατʼ ὀνείδεα χεῦαν
- μητέρι θʼ ἡμετέρῃ παρά τε μνηστῆρσιν ἴαυον.
- ὣς ἄρʼ ἔφη, καὶ πεῖσμα νεὸς κυανοπρῴροιο
- κίονος ἐξάψας μεγάλης περίβαλλε θόλοιο,
- ὑψόσʼ ἐπεντανύσας, μή τις ποσὶν οὖδας ἵκοιτο.
- ὡς δʼ ὅτʼ ἂν ἢ κίχλαι τανυσίπτεροι ἠὲ πέλειαι
- ἕρκει ἐνιπλήξωσι, τό θʼ ἑστήκῃ ἐνὶ θάμνῳ,
- αὖλιν ἐσιέμεναι, στυγερὸς δʼ ὑπεδέξατο κοῖτος,
- ὣς αἵ γʼ ἑξείης κεφαλὰς ἔχον, ἀμφὶ δὲ πάσαις
- δειρῇσι βρόχοι ἦσαν, ὅπως οἴκτιστα θάνοιεν.
- ἤσπαιρον δὲ πόδεσσι μίνυνθά περ οὔ τι μάλα δήν.
- ἐκ δὲ Μελάνθιον ἦγον ἀνὰ πρόθυρόν τε καὶ αὐλήν·
- τοῦ δʼ ἀπὸ μὲν ῥῖνάς τε καὶ οὔατα νηλέϊ χαλκῷ
- τάμνον, μήδεά τʼ ἐξέρυσαν, κυσὶν ὠμὰ δάσασθαι,
- χεῖράς τʼ ἠδὲ πόδας κόπτον κεκοτηότι θυμῷ.
- οἱ μὲν ἔπειτʼ ἀπονιψάμενοι χεῖράς τε πόδας τε
- εἰς Ὀδυσῆα δόμονδε κίον, τετέλεστο δὲ ἔργον·
- αὐτὰρ ὅ γε προσέειπε φίλην τροφὸν Εὐρύκλειαν·
- οἶσε θέειον, γρηΰ, κακῶν ἄκος, οἶσε δέ μοι πῦρ,
- ὄφρα θεειώσω μέγαρον· σὺ δὲ Πηνελόπειαν
- ἐλθεῖν ἐνθάδʼ ἄνωχθι σὺν ἀμφιπόλοισι γυναιξί·
- πάσας δʼ ὄτρυνον δμῳὰς κατὰ δῶμα νέεσθαι.
- τὸν δʼ αὖτε προσέειπε φίλη τροφὸς Εὐρύκλεια·
- ναὶ δὴ ταῦτά γε, τέκνον ἐμόν, κατὰ μοῖραν ἔειπες.
- ἀλλʼ ἄγε τοι χλαῖνάν τε χιτῶνά τε εἵματʼ ἐνείκω,
- μηδʼ οὕτω ῥάκεσιν πεπυκασμένος εὐρέας ὤμους
- ἕσταθʼ ἐνὶ μεγάροισι· νεμεσσητὸν δέ κεν εἴη.
- τὴν δʼ ἀπαμειβόμενος προσέφη πολύμητις Ὀδυσσεύς·
- πῦρ νῦν μοι πρώτιστον ἐνὶ μεγάροισι γενέσθω.
- ὣς ἔφατʼ, οὐδʼ ἀπίθησε φίλη τροφὸς Εὐρύκλεια,
- ἤνεικεν δʼ ἄρα πῦρ καὶ θήϊον· αὐτὰρ Ὀδυσσεὺς
- εὖ διεθείωσεν μέγαρον καὶ δῶμα καὶ αὐλήν.
- γρηῢς δʼ αὖτʼ ἀπέβη διὰ δώματα κάλʼ Ὀδυσῆος
- ἀγγελέουσα γυναιξὶ καὶ ὀτρυνέουσα νέεσθαι·
- αἱ δʼ ἴσαν ἐκ μεγάροιο δάος μετὰ χερσὶν ἔχουσαι.
- αἱ μὲν ἄρʼ ἀμφεχέοντο καὶ ἠσπάζοντʼ Ὀδυσῆα,
- καὶ κύνεον ἀγαπαξόμεναι κεφαλήν τε καὶ ὤμους
- χεῖράς τʼ αἰνύμεναι· τὸν δὲ γλυκὺς ἵμερος ᾕρει
- κλαυθμοῦ καὶ στοναχῆς, γίγνωσκε δʼ ἄρα φρεσὶ πάσας.
- γρηῢς δʼ εἰς ὑπερῷʼ ἀνεβήσετο καγχαλόωσα,
- δεσποίνῃ ἐρέουσα φίλον πόσιν ἔνδον ἐόντα·
- γούνατα δʼ ἐρρώσαντο, πόδες δʼ ὑπερικταίνοντο.
- στῆ δʼ ἄρʼ ὑπὲρ κεφαλῆς καί μιν πρὸς μῦθον ἔειπεν·
- ἔγρεο, Πηνελόπεια, φίλον τέκος, ὄφρα ἴδηαι
- ὀφθαλμοῖσι τεοῖσι τά τʼ ἔλδεαι ἤματα πάντα.
- ἦλθʼ Ὀδυσεὺς καὶ οἶκον ἱκάνεται, ὀψέ περ ἐλθών.
- μνηστῆρας δʼ ἔκτεινεν ἀγήνορας, οἵ θʼ ἑὸν οἶκον
- κήδεσκον καὶ κτήματʼ ἔδον βιόωντό τε παῖδα.
- τὴν δʼ αὖτε προσέειπε περίφρων Πηνελόπεια·
- μαῖα φίλη, μάργην σε θεοὶ θέσαν, οἵ τε δύνανται
- ἄφρονα ποιῆσαι καὶ ἐπίφρονά περ μάλʼ ἐόντα,
- καί τε χαλιφρονέοντα σαοφροσύνης ἐπέβησαν·
- οἵ σέ περ ἔβλαψαν· πρὶν δὲ φρένας αἰσίμη ἦσθα.
- τίπτε με λωβεύεις πολυπενθέα θυμὸν ἔχουσαν
- ταῦτα παρὲξ ἐρέουσα καὶ ἐξ ὕπνου μʼ ἀνεγείρεις
- ἡδέος, ὅς μʼ ἐπέδησε φίλα βλέφαρʼ ἀμφικαλύψας;
- οὐ γάρ πω τοιόνδε κατέδραθον, ἐξ οὗ Ὀδυσσεὺς
- ᾤχετʼ ἐποψόμενος Κακοΐλιον οὐκ ὀνομαστήν.
- ἀλλʼ ἄγε νῦν κατάβηθι καὶ ἂψ ἔρχευ μέγαρόνδε.
- εἰ γάρ τίς μʼ ἄλλη γε γυναικῶν, αἵ μοι ἔασι,
- ταῦτʼ ἐλθοῦσʼ ἤγγειλε καὶ ἐξ ὕπνου ἀνέγειρεν,
- τῷ κε τάχα στυγερῶς μιν ἐγὼν ἀπέπεμψα νέεσθαι
- αὖτις ἔσω μέγαρον· σὲ δὲ τοῦτό γε γῆρας ὀνήσει.
- τὴν δʼ αὖτε προσέειπε φίλη τροφὸς Εὐρύκλεια·
- οὔ τί σε λωβεύω, τέκνον φίλον, ἀλλʼ ἔτυμόν τοι
- ἦλθʼ Ὀδυσεὺς καὶ οἶκον ἱκάνεται, ὡς ἀγορεύω,
- ὁ ξεῖνος, τὸν πάντες ἀτίμων ἐν μεγάροισι.
- Τηλέμαχος δʼ ἄρα μιν πάλαι ᾔδεεν ἔνδον ἐόντα,
- ἀλλὰ σαοφροσύνῃσι νοήματα πατρὸς ἔκευθεν,
- ὄφρʼ ἀνδρῶν τίσαιτο βίην ὑπερηνορεόντων.
- ὣς ἔφαθʼ, ἡ δʼ ἐχάρη καὶ ἀπὸ λέκτροιο θοροῦσα
- γρηῒ περιπλέχθη, βλεφάρων δʼ ἀπὸ δάκρυον ἧκεν·
- καί μιν φωνήσασʼ ἔπεα πτερόεντα προσηύδα·
- εἰ δʼ ἄγε δή μοι, μαῖα φίλη, νημερτὲς ἐνίσπες,
- εἰ ἐτεὸν δὴ οἶκον ἱκάνεται, ὡς ἀγορεύεις,
- ὅππως δὴ μνηστῆρσιν ἀναιδέσι χεῖρας ἐφῆκε
- μοῦνος ἐών, οἱ δʼ αἰὲν ἀολλέες ἔνδον ἔμιμνον.
- τὴν δʼ αὖτε προσέειπε φίλη τροφὸς Εὐρύκλεια·
- οὐκ ἴδον, οὐ πυθόμην, ἀλλὰ στόνον οἶον ἄκουσα
- κτεινομένων· ἡμεῖς δὲ μυχῷ θαλάμων εὐπήκτων
- ἥμεθʼ ἀτυζόμεναι, σανίδες δʼ ἔχον εὖ ἀραρυῖαι,
- πρίν γʼ ὅτε δή με σὸς υἱὸς ἀπὸ μεγάροιο κάλεσσε
- Τηλέμαχος· τὸν γάρ ῥα πατὴρ προέηκε καλέσσαι.
- εὗρον ἔπειτʼ Ὀδυσῆα μετὰ κταμένοισι νέκυσσιν
- ἑσταόθʼ· οἱ δέ μιν ἀμφί, κραταίπεδον οὖδας ἔχοντες,
- κείατʼ ἐπʼ ἀλλήλοισιν· ἰδοῦσά κε θυμὸν ἰάνθης.
- νῦν δʼ οἱ μὲν δὴ πάντες ἐπʼ αὐλείῃσι θύρῃσιν
- ἀθρόοι, αὐτὰρ ὁ δῶμα θεειοῦται περικαλλές,
- πῦρ μέγα κηάμενος· σὲ δέ με προέηκε καλέσσαι.
- ἀλλʼ ἕπευ, ὄφρα σφῶϊν ἐϋφροσύνης ἐπιβῆτον
- ἀμφοτέρω φίλον ἦτορ, ἐπεὶ κακὰ πολλὰ πέποσθε.
- νῦν δʼ ἤδη τόδε μακρὸν ἐέλδωρ ἐκτετέλεσται·
- ἦλθε μὲν αὐτὸς ζωὸς ἐφέστιος, εὗρε δὲ καὶ σὲ
- καὶ παῖδʼ ἐν μεγάροισι· κακῶς δʼ οἵ πέρ μιν ἔρεζον
- μνηστῆρες, τοὺς πάντας ἐτίσατο ᾧ ἐνὶ οἴκῳ.
- τὴν δʼ αὖτε προσέειπε περίφρων Πηνελόπεια·
- μαῖα φίλη, μή πω μέγʼ ἐπεύχεο καγχαλόωσα.
- οἶσθα γὰρ ὥς κʼ ἀσπαστὸς ἐνὶ μεγάροισι φανείη
- πᾶσι, μάλιστα δʼ ἐμοί τε καὶ υἱέϊ, τὸν τεκόμεσθα·
- ἀλλʼ οὐκ ἔσθʼ ὅδε μῦθος ἐτήτυμος, ὡς ἀγορεύεις,
- ἀλλά τις ἀθανάτων κτεῖνε μνηστῆρας ἀγαυούς,
- ὕβριν ἀγασσάμενος θυμαλγέα καὶ κακὰ ἔργα.
- οὔ τινα γὰρ τίεσκον ἐπιχθονίων ἀνθρώπων,
- οὐ κακὸν οὐδὲ μὲν ἐσθλόν, ὅτις σφέας εἰσαφίκοιτο·
- τῷ διʼ ἀτασθαλίας ἔπαθον κακόν· αὐτὰρ Ὀδυσσεὺς
- ὤλεσε τηλοῦ νόστον Ἀχαιΐδος, ὤλετο δʼ αὐτός.
- τὴν δʼ ἠμείβετʼ ἔπειτα φίλη τροφὸς Εὐρύκλεια·
- τέκνον ἐμόν, ποῖόν σε ἔπος φύγεν ἕρκος ὀδόντων,
- ἣ πόσιν ἔνδον ἐόντα παρʼ ἐσχάρῃ οὔ ποτʼ ἔφησθα
- οἴκαδʼ ἐλεύσεσθαι· θυμὸς δέ τοι αἰὲν ἄπιστος.
- ἀλλʼ ἄγε τοι καὶ σῆμα ἀριφραδὲς ἄλλο τι εἴπω,
- οὐλήν, τήν ποτέ μιν σῦς ἤλασε λευκῷ ὀδόντι.
- τὴν ἀπονίζουσα φρασάμην, ἔθελον δὲ σοὶ αὐτῇ
- εἰπέμεν· ἀλλά με κεῖνος ἑλὼν ἐπὶ μάστακα χερσὶν
- οὐκ ἔα εἰπέμεναι πολυϊδρείῃσι νόοιο.
- ἀλλʼ ἕπευ· αὐτὰρ ἐγὼν ἐμέθεν περιδώσομαι αὐτῆς,
- αἴ κέν σʼ ἐξαπάφω, κτεῖναί μʼ οἰκτίστῳ ὀλέθρῳ.
- τὴν δʼ ἠμείβετʼ ἔπειτα περίφρων Πηνελόπεια·
- μαῖα φίλη, χαλεπόν σε θεῶν αἰειγενετάων
- δήνεα εἴρυσθαι, μὰλα περ πολύϊδριν ἐοῦσαν.
- ἀλλʼ ἔμπης ἴομεν μετὰ παῖδʼ ἐμόν, ὄφρα ἴδωμαι
- ἄνδρας μνηστῆρας τεθνηότας, ἠδʼ ὃς ἔπεφνεν.
- ὣς φαμένη κατέβαινʼ ὑπερώϊα· πολλὰ δέ οἱ κῆρ
- ὥρμαινʼ, ἢ ἀπάνευθε φίλον πόσιν ἐξερεείνοι,
- ἦ παρστᾶσα κύσειε κάρη καὶ χεῖρε λαβοῦσα.
- ἡ δʼ ἐπεὶ εἰσῆλθεν καὶ ὑπέρβη λάϊνον οὐδόν,
- ἕζετʼ ἔπειτʼ Ὀδυσῆος ἐναντίη, ἐν πυρὸς αὐγῇ,
- τοίχου τοῦ ἑτέρου· ὁ δʼ ἄρα πρὸς κίονα μακρὴν
- ἧστο κάτω ὁρόων, ποτιδέγμενος εἴ τί μιν εἴποι
- ἰφθίμη παράκοιτις, ἐπεὶ ἴδεν ὀφθαλμοῖσιν.
- ἡ δʼ ἄνεω δὴν ἧστο, τάφος δέ οἱ ἦτορ ἵκανεν·
- ὄψει δʼ ἄλλοτε μέν μιν ἐνωπαδίως ἐσίδεσκεν,
- ἄλλοτε δʼ ἀγνώσασκε κακὰ χροῒ εἵματʼ ἔχοντα.
- Τηλέμαχος δʼ ἐνένιπεν ἔπος τʼ ἔφατʼ ἔκ τʼ ὀνόμαζε·
- μῆτερ ἐμή, δύσμητερ, ἀπηνέα θυμὸν ἔχουσα,
- τίφθʼ οὕτω πατρὸς νοσφίζεαι, οὐδὲ παρʼ αὐτὸν
- ἑζομένη μύθοισιν ἀνείρεαι οὐδὲ μεταλλᾷς;
- οὐ μέν κʼ ἄλλη γʼ ὧδε γυνὴ τετληότι θυμῷ
- ἀνδρὸς ἀφεσταίη, ὅς οἱ κακὰ πολλὰ μογήσας
- ἔλθοι ἐεικοστῷ ἔτεϊ ἐς πατρίδα γαῖαν·
- σοὶ δʼ αἰεὶ κραδίη στερεωτέρη ἐστὶ λίθοιο.
- τὸν δʼ αὖτε προσέειπε περίφρων Πηνελόπεια·
- τέκνον ἐμόν, θυμός μοι ἐνὶ στήθεσσι τέθηπεν,
- οὐδέ τι προσφάσθαι δύναμαι ἔπος οὐδʼ ἐρέεσθαι
- οὐδʼ εἰς ὦπα ἰδέσθαι ἐναντίον. εἰ δʼ ἐτεὸν δὴ
- ἔστʼ Ὀδυσεὺς καὶ οἶκον ἱκάνεται, ἦ μάλα νῶϊ
- γνωσόμεθʼ ἀλλήλων καὶ λώϊον· ἔστι γὰρ ἡμῖν
- σήμαθʼ, ἃ δὴ καὶ νῶϊ κεκρυμμένα ἴδμεν ἀπʼ ἄλλων.
- ὣς φάτο, μείδησεν δὲ πολύτλας δῖος Ὀδυσσεύς,
- αἶψα δὲ Τηλέμαχον ἔπεα πτερόεντα προσηύδα·
- Τηλέμαχʼ, ἦ τοι μητέρʼ ἐνὶ μεγάροισιν ἔασον
- πειράζειν ἐμέθεν· τάχα δὲ φράσεται καὶ ἄρειον.
- νῦν δʼ ὅττι ῥυπόω, κακὰ δὲ χροῒ εἵματα εἷμαι,
- τοὔνεκʼ ἀτιμάζει με καὶ οὔ πω φησὶ τὸν εἶναι.
- ἡμεῖς δὲ φραζώμεθʼ ὅπως ὄχʼ ἄριστα γένηται.
- καὶ γάρ τίς θʼ ἕνα φῶτα κατακτείνας ἐνὶ δήμῳ,
- ᾧ μὴ πολλοὶ ἔωσιν ἀοσσητῆρες ὀπίσσω,
- φεύγει πηούς τε προλιπὼν καὶ πατρίδα γαῖαν·
- ἡμεῖς δʼ ἕρμα πόληος ἀπέκταμεν, οἳ μέγʼ ἄριστοι
- κούρων εἰν Ἰθάκῃ· τὰ δέ σε φράζεσθαι ἄνωγα.
- τὸν δʼ αὖ Τηλέμαχος πεπνυμένος ἀντίον ηὔδα·
- αὐτὸς ταῦτά γε λεῦσσε, πάτερ φίλε· σὴν γὰρ ἀρίστην
- μῆτιν ἐπʼ ἀνθρώπους φάσʼ ἔμμεναι, οὐδέ κέ τίς τοι
- ἄλλος ἀνὴρ ἐρίσειε καταθνητῶν ἀνθρώπων.
- ἡμεῖς δʼ ἐμμεμαῶτες ἅμʼ ἑψόμεθʼ, οὐδέ τί φημι
- ἀλκῆς δευήσεσθαι, ὅση δύναμίς γε πάρεστιν.
- τὸν δʼ ἀπαμειβόμενος προσέφη πολύμητις Ὀδυσσεύς
- τοιγὰρ ἐγὼν ἐρέω ὥς μοι δοκεῖ εἶναι ἄριστα.
- πρῶτα μὲν ἂρ λούσασθε καὶ ἀμφιέσασθε χιτῶνας,
- δμῳὰς δʼ ἐν μεγάροισιν ἀνώγετε εἵμαθʼ ἑλέσθαι·
- αὐτὰρ θεῖος ἀοιδὸς ἔχων φόρμιγγα λίγειαν
- ἡμῖν ἡγείσθω φιλοπαίγμονος ὀρχηθμοῖο,
- ὥς κέν τις φαίη γάμον ἔμμεναι ἐκτὸς ἀκούων,
- ἢ ἀνʼ ὁδὸν στείχων, ἢ οἳ περιναιετάουσι·
- μὴ πρόσθε κλέος εὐρὺ φόνου κατὰ ἄστυ γένηται
- ἀνδρῶν μνηστήρων, πρίν γʼ ἡμέας ἐλθέμεν ἔξω
- ἀγρὸν ἐς ἡμέτερον πολυδένδρεον· ἔνθα δʼ ἔπειτα
- φρασσόμεθʼ ὅττι κε κέρδος Ὀλύμπιος ἐγγυαλίξῃ.
- ὣς ἔφαθʼ, οἱ δʼ ἄρα τοῦ μάλα μὲν κλύον ἠδʼ ἐπίθοντο
- πρῶτα μὲν οὖν λούσαντο καὶ ἀμφιέσαντο χιτῶνας,
- ὅπλισθεν δὲ γυναῖκες· ὁ δʼ εἵλετο θεῖος ἀοιδὸς
- φόρμιγγα γλαφυρήν, ἐν δέ σφισιν ἵμερον ὦρσε
- μολπῆς τε γλυκερῆς καὶ ἀμύμονος ὀρχηθμοῖο.
- τοῖσιν δὲ μέγα δῶμα περιστεναχίζετο ποσσὶν
- ἀνδρῶν παιζόντων καλλιζώνων τε γυναικῶν.
- ὧδε δέ τις εἴπεσκε δόμων ἔκτοσθεν ἀκούων·
- ἦ μάλα δή τις ἔγημε πολυμνήστην βασίλειαν·
- σχετλίη, οὐδʼ ἔτλη πόσιος οὗ κουριδίοιο
- εἴρυσθαι μέγα δῶμα διαμπερές, ἧος ἵκοιτο.
- ὣς ἄρα τις εἴπεσκε, τὰ δʼ οὐκ ἴσαν ὡς ἐτέτυκτο.
- αὐτὰρ Ὀδυσσῆα μεγαλήτορα ᾧ ἐνὶ οἴκῳ
- Εὐρυνόμη ταμίη λοῦσεν καὶ χρῖσεν ἐλαίῳ,
- ἀμφὶ δέ μιν φᾶρος καλὸν βάλεν ἠδὲ χιτῶνα·
- αὐτὰρ κὰκ κεφαλῆς κάλλος πολὺ χεῦεν Ἀθήνη
- μείζονά τʼ εἰσιδέειν καὶ πάσσονα· κὰδ δὲ κάρητος
- οὔλας ἧκε κόμας, ὑακινθίνῳ ἄνθει ὁμοίας.
- ὡς δʼ ὅτε τις χρυσὸν περιχεύεται ἀργύρῳ ἀνὴρ
- ἴδρις, ὃν Ἥφαιστος δέδαεν καὶ Παλλὰς Ἀθήνη
- τέχνην παντοίην, χαρίεντα δὲ ἔργα τελείει·
- ὣς μὲν τῷ περίχευε χάριν κεφαλῇ τε καὶ ὤμοις.
- ἐκ δʼ ἀσαμίνθου βῆ δέμας ἀθανάτοισιν ὁμοῖος·
- ἂψ δʼ αὖτις κατʼ ἄρʼ ἕζετʼ ἐπὶ θρόνου ἔνθεν ἀνέστη,
- ἀντίον ἧς ἀλόχου, καί μιν πρὸς μῦθον ἔειπε·
- δαιμονίη, περί σοί γε γυναικῶν θηλυτεράων
- κῆρ ἀτέραμνον ἔθηκαν Ὀλύμπια δώματʼ ἔχοντες·
- οὐ μέν κʼ ἄλλη γʼ ὧδε γυνὴ τετληότι θυμῷ
- ἀνδρὸς ἀφεσταίη, ὅς οἱ κακὰ πολλὰ μογήσας
- ἔλθοι ἐεικοστῷ ἔτεϊ ἐς πατρίδα γαῖαν.
- ἀλλʼ ἄγε μοι, μαῖα, στόρεσον λέχος, ὄφρα καὶ αὐτὸς
- λέξομαι· ἦ γὰρ τῇ γε σιδήρεον ἐν φρεσὶ ἦτορ.
- τὸν δʼ αὖτε προσέειπε περίφρων Πηνελόπεια·
- δαιμόνιʼ, οὔτʼ ἄρ τι μεγαλίζομαι οὔτʼ ἀθερίζω
- οὔτε λίην ἄγαμαι, μάλα δʼ εὖ οἶδʼ οἷος ἔησθα
- ἐξ Ἰθάκης ἐπὶ νηὸς ἰὼν δολιχηρέτμοιο.
- ἀλλʼ ἄγε οἱ στόρεσον πυκινὸν λέχος, Εὐρύκλεια,
- ἐκτὸς ἐϋσταθέος θαλάμου, τόν ῥʼ αὐτὸς ἐποίει·
- ἔνθα οἱ ἐκθεῖσαι πυκινὸν λέχος ἐμβάλετʼ εὐνήν,
- κώεα καὶ χλαίνας καὶ ῥήγεα σιγαλόεντα.
- ὣς ἄρʼ ἔφη πόσιος πειρωμένη· αὐτὰρ Ὀδυσσεὺς
- ὀχθήσας ἄλοχον προσεφώνεε κεδνὰ ἰδυῖαν·
- ὦ γύναι, ἦ μάλα τοῦτο ἔπος θυμαλγὲς ἔειπες·
- τίς δέ μοι ἄλλοσε θῆκε λέχος; χαλεπὸν δέ κεν εἴη
- καὶ μάλʼ ἐπισταμένῳ, ὅτε μὴ θεὸς αὐτὸς ἐπελθὼν
- ῥηϊδίως ἐθέλων θείη ἄλλῃ ἐνὶ χώρῃ.
- ἀνδρῶν δʼ οὔ κέν τις ζωὸς βροτός, οὐδὲ μάλʼ ἡβῶν,
- ῥεῖα μετοχλίσσειεν, ἐπεὶ μέγα σῆμα τέτυκται
- ἐν λέχει ἀσκητῷ· τὸ δʼ ἐγὼ κάμον οὐδέ τις ἄλλος.
- θάμνος ἔφυ τανύφυλλος ἐλαίης ἕρκεος ἐντός,
- ἀκμηνὸς θαλέθων· πάχετος δʼ ἦν ἠΰτε κίων.
- τῷ δʼ ἐγὼ ἀμφιβαλὼν θάλαμον δέμον, ὄφρʼ ἐτέλεσσα,
- πυκνῇσιν λιθάδεσσι, καὶ εὖ καθύπερθεν ἔρεψα,
- κολλητὰς δʼ ἐπέθηκα θύρας, πυκινῶς ἀραρυίας.
- καὶ τότʼ ἔπειτʼ ἀπέκοψα κόμην τανυφύλλου ἐλαίης,
- κορμὸν δʼ ἐκ ῥίζης προταμὼν ἀμφέξεσα χαλκῷ
- εὖ καὶ ἐπισταμένως, καὶ ἐπὶ στάθμην ἴθυνα,
- ἑρμῖνʼ ἀσκήσας, τέτρηνα δὲ πάντα τερέτρῳ.
- ἐκ δὲ τοῦ ἀρχόμενος λέχος ἔξεον, ὄφρʼ ἐτέλεσσα,
- δαιδάλλων χρυσῷ τε καὶ ἀργύρῳ ἠδʼ ἐλέφαντι·
- ἐκ δʼ ἐτάνυσσα ἱμάντα βοὸς φοίνικι φαεινόν.
- οὕτω τοι τόδε σῆμα πιφαύσκομαι· οὐδέ τι οἶδα,
- ἤ μοι ἔτʼ ἔμπεδόν ἐστι, γύναι, λέχος, ἦέ τις ἤδη
- ἀνδρῶν ἄλλοσε θῆκε, ταμὼν ὕπο πυθμένʼ ἐλαίης.
- ὣς φάτο, τῆς δʼ αὐτοῦ λύτο γούνατα καὶ φίλον ἦτορ,
- σήματʼ ἀναγνούσῃ τά οἱ ἔμπεδα πέφραδʼ Ὀδυσσεύς·
- δακρύσασα δʼ ἔπειτʼ ἰθὺς δράμεν, ἀμφὶ δὲ χεῖρας
- δειρῇ βάλλʼ Ὀδυσῆϊ, κάρη δʼ ἔκυσʼ ἠδὲ προσηύδα·
- μή μοι, Ὀδυσσεῦ, σκύζευ, ἐπεὶ τά περ ἄλλα μάλιστα
- ἀνθρώπων πέπνυσο· θεοὶ δʼ ὤπαζον ὀϊζύν,
- οἳ νῶϊν ἀγάσαντο παρʼ ἀλλήλοισι μένοντε
- ἥβης ταρπῆναι καὶ γήραος οὐδὸν ἱκέσθαι.
- αὐτὰρ μὴ νῦν μοι τόδε χώεο μηδὲ νεμέσσα,
- οὕνεκά σʼ οὐ τὸ πρῶτον, ἐπεὶ ἴδον, ὧδʼ ἀγάπησα.
- αἰεὶ γάρ μοι θυμὸς ἐνὶ στήθεσσι φίλοισιν
- ἐρρίγει μή τίς με βροτῶν ἀπάφοιτο ἔπεσσιν
- ἐλθών· πολλοὶ γὰρ κακὰ κέρδεα βουλεύουσιν.
- οὐδέ κεν Ἀργείη Ἑλένη, Διὸς ἐκγεγαυῖα,
- ἀνδρὶ παρʼ ἀλλοδαπῷ ἐμίγη φιλότητι καὶ εὐνῇ,
- εἰ ᾔδη ὅ μιν αὖτις ἀρήϊοι υἷες Ἀχαιῶν
- ἀξέμεναι οἶκόνδε φίλην ἐς πατρίδʼ ἔμελλον.
- τὴν δʼ ἦ τοι ῥέξαι θεὸς ὤρορεν ἔργον ἀεικές·
- τὴν δʼ ἄτην οὐ πρόσθεν ἑῷ ἐγκάτθετο θυμῷ
- λυγρήν, ἐξ ἧς πρῶτα καὶ ἡμέας ἵκετο πένθος.
- νῦν δʼ, ἐπεὶ ἤδη σήματʼ ἀριφραδέα κατέλεξας
- εὐνῆς ἡμετέρης, ἣν οὐ βροτὸς ἄλλος ὀπώπει,
- ἀλλʼ οἶοι σύ τʼ ἐγώ τε καὶ ἀμφίπολος μία μούνη,
- Ἀκτορίς, ἥν μοι δῶκε πατὴρ ἔτι δεῦρο κιούσῃ,
- ἣ νῶϊν εἴρυτο θύρας πυκινοῦ θαλάμοιο,
- πείθεις δή μευ θυμόν, ἀπηνέα περ μάλʼ ἐόντα.
- ὣς φάτο, τῷ δʼ ἔτι μᾶλλον ὑφʼ ἵμερον ὦρσε γόοιο·
- κλαῖε δʼ ἔχων ἄλοχον θυμαρέα, κεδνὰ ἰδυῖαν.
- ὡς δʼ ὅτʼ ἂν ἀσπάσιος γῆ νηχομένοισι φανήῃ,
- ὧν τε Ποσειδάων εὐεργέα νῆʼ ἐνὶ πόντῳ
- ῥαίσῃ, ἐπειγομένην ἀνέμῳ καὶ κύματι πηγῷ·
- παῦροι δʼ ἐξέφυγον πολιῆς ἁλὸς ἤπειρόνδε
- νηχόμενοι, πολλὴ δὲ περὶ χροῒ τέτροφεν ἅλμη,
- ἀσπάσιοι δʼ ἐπέβαν γαίης, κακότητα φυγόντες·
- ὣς ἄρα τῇ ἀσπαστὸς ἔην πόσις εἰσοροώσῃ,
- δειρῆς δʼ οὔ πω πάμπαν ἀφίετο πήχεε λευκώ.
- καί νύ κʼ ὀδυρομένοισι φάνη ῥοδοδάκτυλος Ἠώς,
- εἰ μὴ ἄρʼ ἄλλʼ ἐνόησε θεὰ γλαυκῶπις Ἀθήνη.
- νύκτα μὲν ἐν περάτῃ δολιχὴν σχέθεν, Ἠῶ δʼ αὖτε
- ῥύσατʼ ἐπʼ Ὠκεανῷ χρυσόθρονον, οὐδʼ ἔα ἵππους
- ζεύγνυσθʼ ὠκύποδας, φάος ἀνθρώποισι φέροντας,
- Λάμπον καὶ Φαέθονθʼ, οἵ τʼ Ἠῶ πῶλοι ἄγουσι.
- καὶ τότʼ ἄρʼ ἣν ἄλοχον προσέφη πολύμητις Ὀδυσσεύς
- ὦ γύναι, οὐ γάρ πω πάντων ἐπὶ πείρατʼ ἀέθλων
- ἤλθομεν, ἀλλʼ ἔτʼ ὄπισθεν ἀμέτρητος πόνος ἔσται,
- πολλὸς καὶ χαλεπός, τὸν ἐμὲ χρὴ πάντα τελέσσαι.
- ὣς γάρ μοι ψυχὴ μαντεύσατο Τειρεσίαο
- ἤματι τῷ ὅτε δὴ κατέβην δόμον Ἄϊδος εἴσω,
- νόστον ἑταίροισιν διζήμενος ἠδʼ ἐμοὶ αὐτῷ.
- ἀλλʼ ἔρχευ, λέκτρονδʼ ἴομεν, γύναι, ὄφρα καὶ ἤδη
- ὕπνῳ ὕπο γλυκερῷ ταρπώμεθα κοιμηθέντε.
- τὸν δʼ αὖτε προσέειπε περίφρων Πηνελόπεια·
- εὐνὴ μὲν δή σοί γε τότʼ ἔσσεται ὁππότε θυμῷ
- σῷ ἐθέλῃς, ἐπεὶ ἄρ σε θεοὶ ποίησαν ἱκέσθαι
- οἶκον ἐϋκτίμενον καὶ σὴν ἐς πατρίδα γαῖαν·
- ἀλλʼ ἐπεὶ ἐφράσθης καί τοι θεὸς ἔμβαλε θυμῷ,
- εἴπʼ ἄγε μοι τὸν ἄεθλον, ἐπεὶ καὶ ὄπισθεν, ὀΐω,
- πεύσομαι, αὐτίκα δʼ ἐστὶ δαήμεναι οὔ τι χέρειον.
- τὴν δʼ ἀπαμειβόμενος προσέφη πολύμητις Ὀδυσσεύς·
- δαιμονίη, τί τʼ ἄρʼ αὖ με μάλʼ ὀτρύνουσα κελεύεις
- εἰπέμεν; αὐτὰρ ἐγὼ μυθήσομαι οὐδʼ ἐπικεύσω.
- οὐ μέν τοι θυμὸς κεχαρήσεται· οὐδὲ γὰρ αὐτὸς
- χαίρω, ἐπεὶ μάλα πολλὰ βροτῶν ἐπὶ ἄστεʼ ἄνωγεν
- ἐλθεῖν, ἐν χείρεσσιν ἔχοντʼ εὐῆρες ἐρετμόν,
- εἰς ὅ κε τοὺς ἀφίκωμαι οἳ οὐκ ἴσασι θάλασσαν
- ἀνέρες, οὐδέ θʼ ἅλεσσι μεμιγμένον εἶδαρ ἔδουσιν·
- οὐδʼ ἄρα τοί γʼ ἴσασι νέας φοινικοπαρῄους,
- οὐδʼ εὐήρεʼ ἐρετμά, τά τε πτερὰ νηυσὶ πέλονται.
- σῆμα δέ μοι τόδʼ ἔειπεν ἀριφραδές, οὐδέ σε κεύσω·
- ὁππότε κεν δή μοι ξυμβλήμενος ἄλλος ὁδίτης
- φήῃ ἀθηρηλοιγὸν ἔχειν ἀνὰ φαιδίμῳ ὤμῳ,
- καὶ τότε μʼ ἐν γαίῃ πήξαντʼ ἐκέλευεν ἐρετμόν,
- ἔρξανθʼ ἱερὰ καλὰ Ποσειδάωνι ἄνακτι,
- ἀρνειὸν ταῦρόν τε συῶν τʼ ἐπιβήτορα κάπρον,
- οἴκαδʼ ἀποστείχειν, ἔρδειν θʼ ἱερὰς ἑκατόμβας
- ἀθανάτοισι θεοῖσι, τοὶ οὐρανὸν εὐρὺν ἔχουσι,
- πᾶσι μάλʼ ἑξείης· θάνατος δέ μοι ἐξ ἁλὸς αὐτῷ
- ἀβληχρὸς μάλα τοῖος ἐλεύσεται, ὅς κέ με πέφνῃ
- γήρα’ ὕπο λιπαρῷ ἀρημένον· ἀμφὶ δὲ λαοὶ
- ὄλβιοι ἔσσονται· τὰ δέ μοι φάτο πάντα τελεῖσθαι.
- τὸν δʼ αὖτε προσέειπε περίφρων Πηνελόπεια·
- εἰ μὲν δὴ γῆράς γε θεοὶ τελέουσιν ἄρειον,
- ἐλπωρή τοι ἔπειτα κακῶν ὑπάλυξιν ἔσεσθαι.
- ὣς οἱ μὲν τοιαῦτα πρὸς ἀλλήλους ἀγόρευον·
- τόφρα δʼ ἄρʼ Εὐρυνόμη τε ἰδὲ τροφὸς ἔντυον εὐνὴν
- ἐσθῆτος μαλακῆς, δαΐδων ὕπο λαμπομενάων.
- αὐτὰρ ἐπεὶ στόρεσαν πυκινὸν λέχος ἐγκονέουσαι,
- γρηῢς μὲν κείουσα πάλιν οἶκόνδε βεβήκει,
- τοῖσιν δʼ Εὐρυνόμη θαλαμηπόλος ἡγεμόνευεν
- ἐρχομένοισι λέχοσδε, δάος μετὰ χερσὶν ἔχουσα·
- ἐς θάλαμον δʼ ἀγαγοῦσα πάλιν κίεν. οἱ μὲν ἔπειτα
- ἀσπάσιοι λέκτροιο παλαιοῦ θεσμὸν ἵκοντο·
- αὐτὰρ Τηλέμαχος καὶ βουκόλος ἠδὲ συβώτης
- παῦσαν ἄρʼ ὀρχηθμοῖο πόδας, παῦσαν δὲ γυναῖκας,
- αὐτοὶ δʼ εὐνάζοντο κατὰ μέγαρα σκιόεντα.
- τὼ δʼ ἐπεὶ οὖν φιλότητος ἐταρπήτην ἐρατεινῆς,
- τερπέσθην μύθοισι, πρὸς ἀλλήλους ἐνέποντε,
- ἡ μὲν ὅσʼ ἐν μεγάροισιν ἀνέσχετο δῖα γυναικῶν,
- ἀνδρῶν μνηστήρων ἐσορῶσʼ ἀΐδηλον ὅμιλον,
- οἳ ἕθεν εἵνεκα πολλά, βόας καὶ ἴφια μῆλα,
- ἔσφαζον, πολλὸς δὲ πίθων ἠφύσσετο οἶνος·
- αὐτὰρ ὁ διογενὴς Ὀδυσεὺς ὅσα κήδεʼ ἔθηκεν
- ἀνθρώποις ὅσα τʼ αὐτὸς ὀϊζύσας ἐμόγησε,
- πάντʼ ἔλεγʼ· ἡ δʼ ἄρʼ ἐτέρπετʼ ἀκούουσʼ, οὐδέ οἱ ὕπνος
- πῖπτεν ἐπὶ βλεφάροισι πάρος καταλέξαι ἅπαντα.
- ἤρξατο δʼ ὡς πρῶτον Κίκονας δάμασʼ, αὐτὰρ ἔπειτα
- ἦλθʼ ἐς Λωτοφάγων ἀνδρῶν πίειραν ἄρουραν·
- ἠδʼ ὅσα Κύκλωψ ἔρξε, καὶ ὡς ἀπετίσατο ποινὴν
- ἰφθίμων ἑτάρων, οὓς ἤσθιεν οὐδʼ ἐλέαιρεν·
- ἠδʼ ὡς Αἴολον ἵκεθʼ, ὅ μιν πρόφρων ὑπέδεκτο
- καὶ πέμπʼ, οὐδέ πω αἶσα φίλην ἐς πατρίδʼ ἱκέσθαι
- ἤην, ἀλλά μιν αὖτις ἀναρπάξασα θύελλα
- πόντον ἐπʼ ἰχθυόεντα φέρεν βαρέα στενάχοντα·
- ἠδʼ ὡς Τηλέπυλον Λαιστρυγονίην ἀφίκανεν,
- οἳ νῆάς τʼ ὄλεσαν καὶ ἐϋκνήμιδας ἑταίρους
- πάντας· Ὀδυσσεὺς δʼ οἶος ὑπέκφυγε νηῒ μελαίνῃ·
- καὶ Κίρκης κατέλεξε δόλον πολυμηχανίην τε,
- ἠδʼ ὡς εἰς Ἀΐδεω δόμον ἤλυθεν εὐρώεντα,
- ψυχῇ χρησόμενος Θηβαίου Τειρεσίαο,
- νηῒ πολυκλήϊδι, καὶ εἴσιδε πάντας ἑταίρους
- μητέρα θʼ, ἥ μιν ἔτικτε καὶ ἔτρεφε τυτθὸν ἐόντα·
- ἠδʼ ὡς Σειρήνων ἁδινάων φθόγγον ἄκουσεν,
- ὥς θʼ ἵκετο Πλαγκτὰς πέτρας δεινήν τε Χάρυβδιν
- Σκύλλην θʼ, ἣν οὔ πώ ποτʼ ἀκήριοι ἄνδρες ἄλυξαν·
- ἠδʼ ὡς Ἠελίοιο βόας κατέπεφνον ἑταῖροι·
- ἠδʼ ὡς νῆα θοὴν ἔβαλε ψολόεντι κεραυνῷ
- Ζεὺς ὑψιβρεμέτης, ἀπὸ δʼ ἔφθιθεν ἐσθλοὶ ἑταῖροι
- πάντες ὁμῶς, αὐτὸς δὲ κακὰς ὑπὸ κῆρας ἄλυξεν·
- ὥς θʼ ἵκετʼ Ὠγυγίην νῆσον νύμφην τε Καλυψώ,
- ἣ δή μιν κατέρυκε, λιλαιομένη πόσιν εἶναι,
- ἐν σπέσσι γλαφυροῖσι, καὶ ἔτρεφεν ἠδὲ ἔφασκε
- θήσειν ἀθάνατον καὶ ἀγήραον ἤματα πάντα·
- ἀλλὰ τοῦ οὔ ποτε θυμὸν ἐνὶ στήθεσσιν ἔπειθεν·
- ἠδʼ ὡς ἐς Φαίηκας ἀφίκετο πολλὰ μογήσας,
- οἳ δή μιν περὶ κῆρι θεὸν ὣς τιμήσαντο
- καὶ πέμψαν σὺν νηῒ φίλην ἐς πατρίδα γαῖαν,
- χαλκόν τε χρυσόν τε ἅλις ἐσθῆτά τε δόντες.
- τοῦτʼ ἄρα δεύτατον εἶπεν ἔπος, ὅτε οἱ γλυκὺς ὕπνος
- λυσιμελὴς ἐπόρουσε, λύων μελεδήματα θυμοῦ.
- ἡ δʼ αὖτʼ ἄλλʼ ἐνόησε θεὰ γλαυκῶπις Ἀθήνη·
- ὁππότε δή ῥʼ Ὀδυσῆα ἐέλπετο ὃν κατὰ θυμὸν
- εὐνῆς ἧς ἀλόχου ταρπήμεναι ἠδὲ καὶ ὕπνου,
- αὐτίκʼ ἀπʼ Ὠκεανοῦ χρυσόθρονον ἠριγένειαν
- ὦρσεν, ἵνʼ ἀνθρώποισι φόως φέροι· ὦρτο δʼ Ὀδυσσεὺς
- εὐνῆς ἐκ μαλακῆς, ἀλόχῳ δʼ ἐπὶ μῦθον ἔτελλεν·
- ὦ γύναι, ἤδη μὲν πολέων κεκορήμεθʼ ἀέθλων
- ἀμφοτέρω, σὺ μὲν ἐνθάδʼ ἐμὸν πολυκηδέα νόστον
- κλαίουσʼ. αὐτὰρ ἐμὲ Ζεὺς ἄλγεσι καὶ θεοὶ ἄλλοι
- ἱέμενον πεδάασκον ἐμῆς ἀπὸ πατρίδος αἴης·
- νῦν δʼ ἐπεὶ ἀμφοτέρω πολυήρατον ἱκόμεθʼ εὐνήν,
- κτήματα μὲν τά μοι ἔστι, κομιζέμεν ἐν μεγάροισι,
- μῆλα δʼ ἅ μοι μνηστῆρες ὑπερφίαλοι κατέκειραν,
- πολλὰ μὲν αὐτὸς ἐγὼ ληΐσσομαι, ἄλλα δʼ Ἀχαιοὶ
- δώσουσʼ, εἰς ὅ κε πάντας ἐνιπλήσωσιν ἐπαύλους.
- ἀλλʼ ἦ τοι μὲν ἐγὼ πολυδένδρεον ἀγρὸν ἔπειμι,
- ὀψόμενος πατέρʼ ἐσθλόν, ὅ μοι πυκινῶς ἀκάχηται·
- σοὶ δέ, γύναι, τάδʼ ἐπιτέλλω, πινυτῇ περ ἐούσῃ·
- αὐτίκα γὰρ φάτις εἶσιν ἅμʼ ἠελίῳ ἀνιόντι
- ἀνδρῶν μνηστήρων, οὓς ἔκτανον ἐν μεγάροισιν·
- εἰς ὑπερῷʼ ἀναβᾶσα σὺν ἀμφιπόλοισι γυναιξὶν
- ἧσθαι, μηδέ τινα προτιόσσεο μηδʼ ἐρέεινε.
- ἦ ῥα καὶ ἀμφʼ ὤμοισιν ἐδύσετο τεύχεα καλά,
- ὦρσε δὲ Τηλέμαχον καὶ βουκόλον ἠδὲ συβώτην,
- πάντας δʼ ἔντεʼ ἄνωγεν ἀρήϊα χερσὶν ἑλέσθαι.
- οἱ δέ οἱ οὐκ ἀπίθησαν, ἐθωρήσσοντο δὲ χαλκῷ,
- ὤϊξαν δὲ θύρας, ἐκ δʼ ἤϊον· ἦρχε δʼ Ὀδυσσεύς.
- ἤδη μὲν φάος ἦεν ἐπὶ χθόνα, τοὺς δʼ ἄρʼ Ἀθήνη
- νυκτὶ κατακρύψασα θοῶς ἐξῆγε πόληος.
- Ἑρμῆς δὲ ψυχὰς Κυλλήνιος ἐξεκαλεῖτο
- ἀνδρῶν μνηστήρων· ἔχε δὲ ῥάβδον μετὰ χερσὶν
- καλὴν χρυσείην, τῇ τʼ ἀνδρῶν ὄμματα θέλγει
- ὧν ἐθέλει, τοὺς δʼ αὖτε καὶ ὑπνώοντας ἐγείρει·
- τῇ ῥʼ ἄγε κινήσας, ταὶ δὲ τρίζουσαι ἕποντο.
- ὡς δʼ ὅτε νυκτερίδες μυχῷ ἄντρου θεσπεσίοιο
- τρίζουσαι ποτέονται, ἐπεί κέ τις ἀποπέσῃσιν
- ὁρμαθοῦ ἐκ πέτρης, ἀνά τʼ ἀλλήλῃσιν ἔχονται,
- ὣς αἱ τετριγυῖαι ἅμʼ ἤϊσαν· ἦρχε δʼ ἄρα σφιν
- Ἑρμείας ἀκάκητα κατʼ εὐρώεντα κέλευθα.
- πὰρ δʼ ἴσαν Ὠκεανοῦ τε ῥοὰς καὶ Λευκάδα πέτρην,
- ἠδὲ παρʼ Ἠελίοιο πύλας καὶ δῆμον ὀνείρων
- ἤϊσαν· αἶψα δʼ ἵκοντο κατʼ ἀσφοδελὸν λειμῶνα,
- ἔνθα τε ναίουσι ψυχαί, εἴδωλα καμόντων.
- εὗρον δὲ ψυχὴν Πηληϊάδεω Ἀχιλῆος
- καὶ Πατροκλῆος καὶ ἀμύμονος Ἀντιλόχοιο
- Αἴαντός θʼ, ὃς ἄριστος ἔην εἶδός τε δέμας τε
- τῶν ἄλλων Δαναῶν μετʼ ἀμύμονα Πηλεΐδαο
- ὣς οἱ μὲν περὶ κεῖνον ὁμίλεον· ἀγχίμολον δὲ
- ἤλυθʼ ἔπι ψυχὴ Ἀγαμέμνονος Ἀτρεΐδαο
- ἀχνυμένη· περὶ δʼ ἄλλαι ἀγηγέραθʼ, ὅσσαι ἅμʼ αὐτῷ
- οἴκῳ ἐν Αἰγίσθοιο θάνον καὶ πότμον ἐπέσπον.
- τὸν προτέρη ψυχὴ προσεφώνεε Πηλεΐωνος·
- Ἀτρεΐδη, περὶ μέν σʼ ἔφαμεν Διὶ τερπικεραύνῳ
- ἀνδρῶν ἡρώων φίλον ἔμμεναι ἤματα πάντα,
- οὕνεκα πολλοῖσίν τε καὶ ἰφθίμοισιν ἄνασσες
- δήμῳ ἔνι Τρώων, ὅθι πάσχομεν ἄλγεʼ Ἀχαιοί.
- ἦ τʼ ἄρα καὶ σοὶ πρῶϊ παραστήσεσθαι ἔμελλεν
- μοῖρʼ ὀλοή, τὴν οὔ τις ἀλεύεται ὅς κε γένηται.
- ὡς ὄφελες τιμῆς ἀπονήμενος, ἧς περ ἄνασσες,
- δήμῳ ἔνι Τρώων θάνατον καὶ πότμον ἐπισπεῖν·
- τῷ κέν τοι τύμβον μὲν ἐποίησαν Παναχαιοί,
- ἠδέ κε καὶ σῷ παιδὶ μέγα κλέος ἤραʼ ὀπίσσω·
- νῦν δʼ ἄρα σʼ οἰκτίστῳ θανάτῳ εἵμαρτο ἁλῶναι.
- τὸν δʼ αὖτε ψυχὴ προσεφώνεεν Ἀτρείδαο·
- ὄλβιε Πηλέος υἱέ, θεοῖς ἐπιείκελʼ Ἀχιλλεῦ,
- ὃς θάνες ἐν Τροίῃ ἑκὰς Ἄργεος· ἀμφὶ δέ σʼ ἄλλοι
- κτείνοντο Τρώων καὶ Ἀχαιῶν υἷες ἄριστοι,
- μαρνάμενοι περὶ σεῖο· σὺ δʼ ἐν στροφάλιγγι κονίης
- κεῖσο μέγας μεγαλωστί, λελασμένος ἱπποσυνάων.
- ἡμεῖς δὲ πρόπαν ἦμαρ ἐμαρνάμεθʼ· οὐδέ κε πάμπαν
- παυσάμεθα πτολέμου, εἰ μὴ Ζεὺς λαίλαπι παῦσεν.
- αὐτὰρ ἐπεί σʼ ἐπὶ νῆας ἐνείκαμεν ἐκ πολέμοιο,
- κάτθεμεν ἐν λεχέεσσι, καθήραντες χρόα καλὸν
- ὕδατί τε λιαρῷ καὶ ἀλείφατι· πολλὰ δέ σʼ ἀμφὶ
- δάκρυα θερμὰ χέον Δαναοὶ κείροντό τε χαίτας.
- μήτηρ δʼ ἐξ ἁλὸς ἦλθε σὺν ἀθανάτῃς ἁλίῃσιν
- ἀγγελίης ἀΐουσα· βοὴ δʼ ἐπὶ πόντον ὀρώρει
- θεσπεσίη, ὑπὸ δὲ τρόμος ἔλλαβε πάντας Ἀχαιούς·
- καί νύ κʼ ἀναΐξαντες ἔβαν κοίλας ἐπὶ νῆας,
- εἰ μὴ ἀνὴρ κατέρυκε παλαιά τε πολλά τε εἰδώς,
- Νέστωρ, οὗ καὶ πρόσθεν ἀρίστη φαίνετο βουλή·
- ὅ σφιν ἐϋφρονέων ἀγορήσατο καὶ μετέειπεν·
- ἴσχεσθʼ, Ἀργεῖοι, μὴ φεύγετε, κοῦροι Ἀχαιῶν·
- μήτηρ ἐξ ἁλὸς ἥδε σὺν ἀθανάτῃς ἁλίῃσιν
- ἔρχεται, οὗ παιδὸς τεθνηότος ἀντιόωσα.
- ὣς ἔφαθʼ, οἱ δʼ ἔσχοντο φόβου μεγάθυμοι Ἀχαιοί·
- ἀμφὶ δέ σʼ ἔστησαν κοῦραι ἁλίοιο γέροντος
- οἴκτρʼ ὀλοφυρόμεναι, περὶ δʼ ἄμβροτα εἵματα ἕσσαν.
- Μοῦσαι δʼ ἐννέα πᾶσαι ἀμειβόμεναι ὀπὶ καλῇ
- θρήνεον· ἔνθα κεν οὔ τινʼ ἀδάκρυτόν γʼ ἐνόησας
- Ἀργείων· τοῖον γὰρ ὑπώρορε Μοῦσα λίγεια.
- ἑπτὰ δὲ καὶ δέκα μέν σε ὁμῶς νύκτας τε καὶ ἦμαρ
- κλαίομεν ἀθάνατοί τε θεοὶ θνητοί τʼ ἄνθρωποι·
- ὀκτωκαιδεκάτῃ δʼ ἔδομεν πυρί, πολλὰ δέ σʼ ἀμφὶ
- μῆλα κατεκτάνομεν μάλα πίονα καὶ ἕλικας βοῦς.
- καίεο δʼ ἔν τʼ ἐσθῆτι θεῶν καὶ ἀλείφατι πολλῷ
- καὶ μέλιτι γλυκερῷ· πολλοὶ δʼ ἥρωες Ἀχαιοὶ
- τεύχεσιν ἐρρώσαντο πυρὴν πέρι καιομένοιο,
- πεζοί θʼ ἱππῆές τε· πολὺς δʼ ὀρυμαγδὸς ὀρώρει
- αὐτὰρ ἐπεὶ δή σε φλὸξ ἤνυσεν Ἡφαίστοιο,
- ἠῶθεν δή τοι λέγομεν λεύκʼ ὀστέʼ, Ἀχιλλεῦ,
- οἴνῳ ἐν ἀκρήτῳ καὶ ἀλείφατι· δῶκε δὲ μήτηρ
- χρύσεον ἀμφιφορῆα· Διωνύσοιο δὲ δῶρον
- φάσκʼ ἔμεναι, ἔργον δὲ περικλυτοῦ Ἡφαίστοιο.
- ἐν τῷ τοι κεῖται λεύκʼ ὀστέα, φαίδιμʼ Ἀχιλλεῦ,
- μίγδα δὲ Πατρόκλοιο Μενοιτιάδαο θανόντος,
- χωρὶς δʼ Ἀντιλόχοιο, τὸν ἔξοχα τῖες ἁπάντων
- τῶν ἄλλων ἑτάρων, μετὰ Πάτροκλόν γε θανόντα.
- ἀμφʼ αὐτοῖσι δʼ ἔπειτα μέγαν καὶ ἀμύμονα τύμβον
- χεύαμεν Ἀργείων ἱερὸς στρατὸς αἰχμητάων
- ἀκτῇ ἔπι προὐχούσῃ, ἐπὶ πλατεῖ Ἑλλησπόντῳ,
- ὥς κεν τηλεφανὴς ἐκ ποντόφιν ἀνδράσιν εἴη
- τοῖς οἳ νῦν γεγάασι καὶ οἳ μετόπισθεν ἔσονται.
- μήτηρ δʼ αἰτήσασα θεοὺς περικαλλέʼ ἄεθλα
- θῆκε μέσῳ ἐν ἀγῶνι ἀριστήεσσιν Ἀχαιῶν.
- ἤδη μὲν πολέων τάφῳ ἀνδρῶν ἀντεβόλησας
- ἡρώων, ὅτε κέν ποτʼ ἀποφθιμένου βασιλῆος
- ζώννυνταί τε νέοι καὶ ἐπεντύνονται ἄεθλα·
- ἀλλά κε κεῖνα μάλιστα ἰδὼν θηήσαο θυμῷ,
- οἷʼ ἐπὶ σοὶ κατέθηκε θεὰ περικαλλέʼ ἄεθλα,
- ἀργυρόπεζα Θέτις· μάλα γὰρ φίλος ἦσθα θεοῖσιν.
- ὣς σὺ μὲν οὐδὲ θανὼν ὄνομʼ ὤλεσας, ἀλλά τοι αἰεὶ
- πάντας ἐπʼ ἀνθρώπους κλέος ἔσσεται ἐσθλόν, Ἀχιλλεῦ,
- αὐτὰρ ἐμοὶ τί τόδʼ ἦδος, ἐπεὶ πόλεμον τολύπευσα;
- ἐν νόστῳ γάρ μοι Ζεὺς μήσατο λυγρὸν ὄλεθρον