Anonymi In Analyticorum Posteriorum Librum Alterum Commentarium

p. 93 a21 Τὸ δ’ εἰ ἔστιν ὀτὲ μὲν κατὰ συμβεβηκὸς ἔχομεν, ὀτὲ δ’ ἔχοντές τι αὐτοῦ τοῦ πράγματος.

Λαβὼν τὸ ἕπεσθαι τὴν τοῦ τί ἐστιν γνῶσιν τῇ γνώσει τοῦ εἶναι τὸ πρᾶγμα μετὰ ταῦτα, πῶς τῇ τοῦ εῖναι τὸ πρᾶγμα γνώσει ἔπεται καὶ ἡ τοῦ τί ἐστι γνῶσις πολλάκις, ὥσπερ καὶ ἡ τοῦ διὰ τί ἐστι τῇ τοῦ ὅτι ἔστι γνώσει, δείκνυσι. τὴν γὰρ ὕπαρξιν τοῦ πράγματος, περὶ περὶ οὖ ἦν ἡ ζήτησις τησις εἰ ἔστι, ποτὲ μὲν ἀπὸ συμβεβηκότων ποτὲ δέ τι τῆς οὐσίας αὐτοῦ [*](1 τι om. U τὸ R Arist.: οm. Ua 2 τὸ αὐτὸ B: αὐτὸ U (D n) 3 τὸ Ua: δὲ R ταυτὸν R 4 αὐτὸν a 5 χρήσασθαι Ua 6 τὸ prius Ua: τι R 9 post συλλογισμὸν add. καλεῖ R 11 post προτίθεται add. δεῖξαι καὶ R 13 με) om. a οἶόν τε Ra: οἴονται U ante ὁp. add. δι’ B 15 ἐδόκει — 16 τοῦτο om. Ua ἄπορον B 18 καὶ om. R 23 αὐτοῦ τοῦ BU Arist.: inv. ord, Ra 26 post ὥσπερ add. εἴρηται R)

p. 93 a 27 Καθ’ ὅσων δὲ ἔχομέν τι, ῥᾷον.

Ὦν ἔχομεν τὴν γνῶσιν τοῦ εἶναι τῷ ἔχειν τι αὐτῶν τῶν ἐν τῇ οὐσίᾳ σίᾳ ὑπαρχόντων αὐτοῖς, ῥᾷον τοῦ ἐστι ζήτησίς τε καὶ εὕρεσις.

p. 93 a 29 Ὦν οὖν ἔχομέν τι τοῦ τί ἐστιν, ἔστω πρῶτον μὲν ὦδε.

Τὰ εἰρημένα γνώριμα βούλεται ἐπὶ παραδειγμάτων ποιῆσαι καὶ δεῖξαι, πῶς μὲν ἡ τοῦ εἶναι δι’ οἰκείων ἀπόδειξις γνῶσις] γένεται, πῶς δὲ τὸ τί ἐστιν ἐν ἀποδείξει λαμβάνεται, καὶ πῶς, εἰ ἀπὸ συμβεβηκότων ἡ τοῦ ὅτι ἔστι γνῶσις εἴη, οὐδὲν αὔτη συντελεῖ πρὸς τὴν κοῦ τί ἐστιν εὕρεσιν. καὶ πρῶτον μὲν λαμβάνει παραδείγματα, ὦν τὴν γνῶσιν τοῦ εἶναι ἐκ τῆς ιὐσίας ας καὶ ἀπὸ τῶν καθ’ αὐτὸ ὐπαρχόντων αὐτοῖς ποιούμεθα, εῖτα εἶτα λήψεται καὶ τῶν ρῶν οὐκ ἀπὸ τῆς οὐσίας. καὶ δείξει πότε ἡ πότε ἠ τοῦ εἶναι ἀπόδειξις τῆς τοῦ τί ἦν εἶναι γνώσεως γένεται, καὶ πῶς μὲν δἰδότες τὸ ὅτι ἔστιν ἄμα ἴσμεν καὶ τὸ τί ἐστι, πῶς δὲ τὸ μὲν ὅτι ἔστι γνωσόμεθα διὰ συλλογιλμοῦ, γισμοῦ, οὐδέπω δὲ γνώριμον ἕξομεν τὸ ἐστι. δοκεῖ δοκεῖ δέ μοι ὁ ‘μέν’ σύνδεσμος ἐκ περιττοῦ περιττοῦ ἴνα ᾖ· ὦν οὖν ἔχομεν τοῦ ὅτι ἔστι γνῶσιν κιά τινος τῶν ἐν τῷ τί καὶ ἐν τῇ οὐσίᾳ αὐτῶν ὄντων, ἔστω ἔστω πρῶτον δεικνύμενον. καὶ ἐχέτω οὕτως· ῶν, φησίν, ἔχομεν ἐν τῇ τοῦ εῖναι γνώσει περιεχόμενον τὸ τί ἐστιν ἴστω παραδειγματικὸν ὃ παρατέθεται.

p.93a35 Οταν δ' εὕρωμεν, ἅμα τὸ ὅτι καὶ τὸ διότι ἴσμεν.

Τῷ ὅταν δ' εὕρωμεν, ἅμα τὸ ὅτι καὶ τὸ διότι προσέθηκε τὸ ἂν διὰ μέσων ᾖ δηλωτικὸν <ὂν> τοῦ ἂν δι' οἰκείων καὶ αἰτίων μὴ συμπεράσματος μόνον ἀλλὰ καὶ τοῦ πράγματος'· ταῦτα γὰρ κυρίως μέσα. ἡ γὰρ διὰ τοιούτων μέσων, ἅ καὶ κυρίως ἐστὶ μέσα, γνῶσις τοῦ ὅτι ἔστιν ἄμα γνῶσίς ἐστι καὶ τοῦ διὰ τί ἐστιν. ἀλλὰ καὶ τοῦ τί ἐστι γνῶσίς ἐστιν, ὡς ἐρεῖ· ὁ γὰρ τοιοῦτος ὁρισμός ἐστι τοῦ ἑτέρου τῶν ἀκρων. εἰ δὲ μὴ διὰ μέσυ, τουτέστιν εἰ δὲ μὴ δι' αἰτίου ἀλλὰ διά τινος συμβεβηκότος ἔχομεν γὰρ] γνῶσιν τοῦ τῷ ἑτέρῳ ἄκρῳ τὸ ἕτερον ὐπάρχειν, μόνον τὸ ὅτι ἔστιν εἰσόμεθα, οὐκέτι δὲ τὸ διὰ τί ἐστιν οὐδὲ τὸν ὁρισμὸν ἕξομεν.

p. 93a39 ἰ τοίνυν τῷ Γ ὑπάρχει τὸ B.

Εἴη ἂν καταλληλότερον, εἰ ἡ λέξις ἔχοι ἀντὶ τοῦ εἰ τοίνυν τὸ εἰ γὰρ τῷ Γ ὑπάρχει τὸ Β'· τούτῳ γὰρ ἀκολουθεῖ τὸ εἰ δὲ μή, τὸ ὅτι, τὸ διότι δὲ οὕ. |

p. 93b12 Ἂνδὲπάλιντούτουἄλλο μέσον ᾖ, ἐκτῶνπαραλοίπων [*](106v) ἔσται λόγων.

Ἐπεὶ πολλάκις τοῦ μὲν διὰ τί δοκεῖ γίνεσθαι συλλογισμὸς τῷ τὸν μέσον ὅρον τῶν καθ' αὑτὸ ὑπαρχόντων λαμβάνεσθαι, οὐ μὴν ἀναπόδεικτον τοῦτο τῷ τὸν μέσον ὅρον μὴ εἶναι ὁρισμὸν τοῦ ἐτέρου τῶν ἄκρων μηδὲ τὴν κυρίαν αἰτίαν εἶναι, ὅταν, φησί, τοιοῦτον τὸ μέσον ληγθῇ ὡς ἔτι καὶ τοῦτο ἀποδεικτὸν εἶναι ἐκ τῶν ὐπολοίπων, ἅ καὶ αὐτὰ καθ' αὑτὰ ὑπάρχει αὐτῷ καὶ μέρη πώς ἐστιν αὐτοῦ, χρὴ μέσον ὅρον λαμβάνοντας ἀποδει κνύναι τὴν πρότασιν. ὅταν μἐν γὰρ ὁρισμὸς εἴη τὸ εἰλημμένον τοῦ μείζονος ἀκρου, ἄμεσός ἐστιν καὶ ἀναπόδεικτος ἡ πρότασις ἐκείνη· οὐ γὰρ οἶόν τε μέσον ὅρον εὑρόντα τινὰ ἀποδεῖξαι τὸν ὁρισμόν· δέδεικται γάρ ὅτι ὁρισμοῦ ἀπόδειξις οὐκ ἔστιν. ὅταν δ' ᾖ μὲν ἐκ τῆς οὐσίας ὁ μέσος ὅρος μηδέπω δ' ὀρισμὸς ᾖ, ἐκ τῶν ὐπολοίπων καὶ παραλελειμμένων φησὶ δεῖν, ἅ καὶ αὐτὰ καθ' αὐτὰ ὐπάρχει τῷ δεικνυμένῳ καὶ ἔστιν αὐτῷ προσεχέστερα, τὸν μέσον [*](1 ὅταν Ua Arist.: ἅμα R τὸ prius Ua Arist.: τῶ R 2 τῷ scripsi: τὸ libri δ' ὅταν R post διότι add. ὅς μὲν Ua 3 post μέσων add. ἴν' R ὂν addidi 5 μέσα om. R 6 ἅμα γνῶσίς ἐστι om. Ua 7 ἐρεῖ] p. 93 b 6 sq. 8 εἰ Ra: ἡ U 9 γὰρ delevi ὐπάρχει Ua 11 τὸ (ante γݲ U 12 εἰ primum om. Ra εἰ alt. om. a 12. 13 εἰ γὰρ bis R 13 τὸ γݲ U ὑπάρχει R ὑπάρχοι Ua τοῦτο Rb τὸ alt. scripsi: τῶ Uab: om. R 14 τὸ tert. Ua: τῶ R 15 ἦ U Arist.: εἴη Ra (ABDduM) 19 τῶ LR: τὸ Ua μὴ om. L 20 ὥστε, om. ἔτι L 24 ἄμεσός τε καὶ ἀναπόδεικτός ἐστιν ἡ Ua 27 ἦ LR: ἦν Ua δεῖν ἂ LR: δὲ, ἵνα Ua 28 ὑπάρχῃ a προσεχέστερα scripsi: προσεχέστερον libri)

p. 93 b 16 Ὥστε συλλογισμὸς μὲν τοῦ τί ἐστιν οὐ γίνεται οὐδὲ αποοειςις.

Ὅτι ἀπόδειξις μὲν οὐκ ἔστι τοῦ τί ἦν εἶναι, γίνεται δὲ γνώριμον ἐν τῇ τοῦ ὅτι ἔστι διὰ τῆς αἰτίας ἀποδείξει, ἥτις ἐστὶ καὶ κυρίως ἀπόδειξις· ἡ γὰρ προσεχὴς αἰτία καὶ ἡ πρώτη καὶ οἰκεία τῆς τοῦ ὅτι δείξεως διὰ τοῦ ὁρισμοῦ καὶ τοῦ τί ἦν εἶναι δείκνυται. διὸ καὶ ἀπόδειξις μὲν οὐκ ἔστι τοῦ τί ἐστιν οὐδὲ συλλογισμός, γίνεται μέντοι δῆλον διὰ ἀποδείξεως ἀποδεικνύντες γὰρ τὸ ὅτι ἔστι διὰ τοῦ τί ἧν εἷναι τοῦ κατηγορουμένου ὅρου ἐν τῷ συμπεράσματι τὴν ἀπόδειξιν ποιούμεθα· τοῦτο δὲ γίνεται ἐφ’ ὧν τὰ αἴτια ἄλλα ἐστὶ τῶν αἰτιατῶν καὶ ἀποδεικτά. ἐφ' ὧν δὲ τὰ αὐτὰ x003E; αἴτια τοῖς αἰτιατοῖς, ταῦτα ἀναπόδεικτα· διὸ οὐκέτι ἐπὶ τούτων ἡ τοῦ διὰ τί ἐστι ζήτησίς τε καὶ εὕρεσίς ἐστι καὶ τοῦ τί ἦν εἶναι, ὅτι τὴν ἀρχὴν μηδὲ ζητοῦμεν ἐν τούτοις τὸ διὰ τί ἐστιν. ἔστι δὲ τὸ αὐτὸ τό τε πρᾶγμα καὶ τὸ αἴτιον αὐτοῦ ἐφ' ὧν ὁ ὁρισμὸς λαμβάνεται τοῦ προκειμένου πράγματος· τοῦ γὰρ ἀνθρώπου αἴτιον τὸ ζῷον πεζὸν δίπουν ταὐτὸν ἂν αὐτῷ. διὸ οὐκ ἔστι τούτου ἄλλο τι αἴτιον· ἀλλ' οὐδ' ἀπόδειξις πάλιν ἐστὶ τοῦ τί ἐστιν.

p. 93 b19 Ὥσπερ καὶ ἐν τοῖς διαπορήμασιν εἴπομεν.

Ὥσπερ καὶ ἐν τοῖς ἔμπροσθεν ἀπορηθεῖσιν ἐρρήθη, τινῶν τὸ τί ἧν εἷναι δι' ἀποδείξεως εὑρίσκεταί τε καὶ γνωρίζεται, οἷς τῆς ὑπάρξεως ἕτερόν τί ἐστιν αἴτιον· οἷς δὲ οὐκ ἔστιν αἴτιον, τούτων οὐδ' ὁ ὁρισμὸς δι' ἀποδείξεως γινώσκεται.

Ρ. 93 b21 Ἔστι δὲ τῶν μὲν ἕτερόν τι αἴτιον, τῶν δ' οὐκ ἔστι καὶ τὰ ἑξῆς.

Δείξας ὅτι ἐν τῇ τοῦ ὅτι ἔστι διὰ τῆς προσεχοῦς αἰτίας δείξει καὶ ἡ τοῦ τί ἐστι γνῶσίς τε καὶ εὕρεσις γίνεται, εἰπὼν δὲ τοῦτο γίνεσθαι ἐφ’ οὗ ἐστιν αἴτιον ἄλλο ἐφ' ὧν γὰρ ἀποδεικτὸν τὸ ὅτι ἔστι, καὶ αἴτιόν τι [*](1 λαμβάνοντα LR: λαμβάνοντας Ua δεικνύειν L: δεικνύμεναι R 5 post ὅτι add. με) LR 9 δῆλον μέντοι γίνεται Ua 11 ἐν τῷ συμπεράσματι transposui: post ἀπόδειξιν colloc. libri 12 ἄλλ' U: ἄλλο a ἀποδεικτῶν Ua 13 τὰ addidi 14 διὰ τοῦ τί LR ἐστι prius om. Ua 15 οὐδὲ L τὸ prius om. LR τὸ alt. om. a 16 post αἵτιον add. τοῦ R 18 οὐκ ἔστι LR: οὐκέτι Ua αἵτιον scrips!: ὄν RUa: ὂν αἵτιον BL 20 lemma om. R 20.21 ἐν τοῖς ἔμπροσθεν ἀπορηθεῖσιν ἐρρήθη — ἐν τοῖς διαπορήμασιν εἴπομεν U 21 τούτων L 22 post οἷς add. γὰρ Ua: om. LR 23 ὁ om. R 24 δείκνυται L 27 ἐν τῶ LR διὰ τῆς προσε- om. in lac. a: ras. U δόξει L 28 τε om. L γίνεσθαι pr. 1. L γίνεσθαι scripsi: γίνεται LR: γάρ ἐστι Ua ἐφ' L: καὶ RUa 29 οὖ LR: οὐκ Ua post ἄλο add. καὶ L γὰρ ἀποδεικτὸν Ua : γὰρ δεικτέον R : δείκνυται L)

p. 93 b 29 Ὁρισμὸς δ' ἐπειδὴ λέγεται εἶναι λόγος τοῦ τί ἐστι.

Ποσαχῶς ὁ ὁρισμὸς λέγεται καὶ περὶ ποίου τὰ δεδειγμένα εἴρηται, δείκνυσί τε καὶ λέγει. ἦν δὲ ἐν οἷς προέθετο καὶ τοῦτο εἰπείν, τό τε τί ἐστιν ὁρισμὸς καὶ ὧν. ἐπεὶ οὖν ὁ ὁρισμὸς λέγεται λόγος τοῦ τί ἐστι, πλεοναχῶς ἀκούσεται· τὸ γὰρ τί ἐστι καὶ τὸ τί τί σημαίνει, ἀλλὰ καὶ τίς ἡ οὐσία τοῦ πράγματος, ἀλλὰ καὶ τὸ εἶναι δηλοῖ. ὥστε ὁ ὁρισμὸς τῶν πλεοναχῶς λεγομένων εἴη ἄν. λόγος γὰρ τοῦ τί ἐστιν εἴη ἂν καὶ ὁ δηλωτικὸς λόγος τοῦ τί σημαίνει τοὔνομα, ᾧ ἐστὶ ἐστὶ καῚ τὸ δεύτερον προστε | θειμένον τῇ λέξει μόνῃ διαφέρον αὐτοῦ τὸ ἢ λόγος ἕτερος ὀνοματώδης, [*](107r) τουτέστι ταὐτὸν τῷ ὀνόματι σημαίνων λόγος καὶ ἕτερος τοῦ τὴν οὐσίαν δηλοῦντος· ὃν καὶ ἔχοντες, φησί, τὸν λόγον τὸν ὀνοματώδη τὸν δηλοῦντα τὸ τί σημαίνει τούνομα, ζητοῦμεν ἔτι τὸ διὰ τί ἐστιν. ὁ γὰρ τοῦ τριγώνου λόγον ἔχων, ὅτι τὸ τρεῖς γωνίας σημαῖνον, ὀνοματώδη λόγον ἔχει καὶ δηλοῦντα τί σημαίνει τοὔνομα· ἔτι γὰρ ζητεῖται ἐπὶ τῶν τοιούτων λόγων τὸ διὰ τί ἐστι τὸ τοῦτο σημαῖνον. χαλεπὸν δέ φησιν εἶναι λαβεῖν τὴν αἰτίαν τοῦ εἶναι ὃ ἀγνοεῖ τις ὅτι ἔστι· δύσκολον γὰρ καὶ ἀδύνατον ὁρισμὸν μετὰ τῆς αἰτίας τινὸς λαβεῖν τούτον ὃ μὴ οἶδέ τις ὅτι ἔστι τὴν ἀρχήν. ἄδηλον δὲ ἐπὶ τούτων τοῦτό ἐστι, διότι ἡ τοιαύτη γνῶσις τοῦ ὅτι ἔστιν ἀπὸ συμβεβηκότος γίνεται.

p. 93b 35 Λόγος δ' εἷς ἐστι διχῶς, ὀ μὲν συνδέσμῳ, ὥσπερ ἡ Ἰλίας.

Ταῦτα ἐν μέσῳ εἴρηκεν ἐνδεικνύμενος περὶ τοῦ ὁρισμοῦ, ὅτι λόγον [*](1 ἔχειν L: ἔχων R: ἔχον Ua τέ BLUa: τί R 2 post ἀναπόδεικτον add. ἐστι Ua 8 post ἔσεσθαι add. ταύτην Ua 4 ἀποδείξη R ( — ει B) 5 av L: ἀλλ’ RUa ὦν delevi ἐστιν L δείκνυσθαι L: δείκνυσι R 6. 7 ἀποδεικνύωνται L: ἀποδείκνυνται R 10 δείκνυσί τε ἰαὶ RUa: ἐνταῦθα L ὁ LR: om. Ua 12 λεχθήσεται L: ἐστιν ἀκοῦσαι Ua 13 ἀλλὰ καὶ RUa: καὶ ἔτι L post ὥστε add. καὶ RUa: om. L 14 ἄν L: cm. RUa 14.15 ἐπεὶ γὰρ λόγος τοῦ τί ἐστιν ὁ ὁρισμός ἐστιν, εἴη ἂν καὶ δηλωτικὸς τοῦ L 16 προστεθειμίνον B: προτεθειμένον LRUa μόνον L τὸ om. LR 17 σημαῖνον Ua 18 post ὀνοματώδη add. ἢ τὸν λόγον Ua: δηλαδὴ L 19 τὸ prius om. L ἔτι — 21 ζητεῖται om, L 20 λόγον scripsi: λόγος RUa τὸ γ τρίγωνον γωνίαν Ua 22 φη R 23 τις scripsi: τι RUa γὰρ scripsi: δὲ RUa 24 fort. τινὰ 29 post λόγον add. αὐτὸν Ua)