Scholia in Lucianum

Scholia in Lucianum. Rabe, Hugo, editor. Leipzig: Teubner, 1906.

Τῶν πάνυ σπουδαιοτάτων ὁ λόγος καὶ τοσούτῳ πλέον, ὅσῳ καὶ γελοιότατος εἶναι ὑποδύεται. ~ φUΩ

μὰ Δία*] τὰ ⸢ἀπωμοτικὰ⸣ συν ⸢ἀκουομένην⸣ ἔχουσι τὴν ἄρ⸢νησιν, διὸ⸣ οὐδὲ πρ⸢όσκειται⸣. ~ ⸢V⸣ Γ2φUΩ

φιλοσοφίας ] δηλονότι τῆς σοφίας. ~Γ2

ἐγὼ* μὲν κτλ.] σημείωσαι. τὸ ἑξῆς ο⸢ὕτως· ἐγὼ μέν⸣, εἰ δυνατὸν κα⸢κόν με εἶναι⸣, καὶ πλεῖον, οὗ σὺ ⸢φῄς, βού⸣λομαι κακὸς εἶ⸢ναι· φη⸣μὶ γὰρ κακὸν ἐ⸢μαυτὸν⸣ καὶ χείρω, οὗ σὺ ⸢δοκεῖς⸣· ὥστε μὴ ἀγ⸢νοοῦν⸣ τί μοι τοῦτο δό⸢κει ὀ⸣νειδίσαι, ἀλλ’ ὡς ⸢εἰδότι⸣ καὶ σεμνυνομένῳ ⸢ἐπὶ τῷ⸣ κακὸς εἶναι. ἢ οὕτως ἁπλούστερον· ἐγ⸢ὼ μέν⸣, εἰ οἷόν τε εἶναι, ⸢ὃ βούλο⸣μαι, καὶ πλεῖον ἀ⸢πέχειν⸣ βούλομαι, ὡ⸢ς μηδὲ⸣ δόκησιν παρέχει⸢ν ἀ⸣γνοίας, ὁπηνίκα ⸢τοῦτό⸣ μέ τις ὀνειδίζει, ἀλλὰ πράγματος ἀλήθειαν καὶ καθ’ ἑκούσιον γνώμην τὸ τοιοῦτο ὑποδυόμενος ἐπιτή⸢δευμα καὶ πλεῖον τῆς παρὰ σοὶ δοκήσεως. ~ ⸢V⸣ ΓφUΩ

παραιτεῖσθαι: ἀπολύειν. ~ Vφ

πάνυ ὠνείδισας] εἰρωνεία. ~ VU

ἀλλὰ μὴ καθάπερ καί: πλεονάζει Ἀττικῶς ἡ ἀπαγόρευσις

μὴ καθάπερ μὴ σαπρόν· ἤρκει γὰρ κατὰ τὴν κοινὴν χρῆσιν ἡ μία ἀπαγόρευσις, ἤτοι ἡ πρώτη ἢ ἡ δευτέρα. ~ CφUΩ

αὐτὸν* τὸν τεχνίτην] καὶ μήν, μάταιε, διὰ τοῦτο οὐ τέχνη, τῆς τέχνης πεφυκυίας καὶ ἕξιν αὑτῆς ἐμποιεῖν τῷ τεχνίτῃ καὶ τέλος τι ἕτερον παρὰ τὴν ἐνέργειαν κεκτῆσθαι, ὥσπερ οἰκοδομικὴ οἰκίαν. εἰ δὲ τὴν κιθαριστικὴν καὶ ὀρχηστικὴν ἀντιθῇς — οὐδὲν γὰρ αὗται παρὰ τὰς ἐνεργείας ἔχουσι τέλος —, πρῶτον μὲν οὐδεὶς φθόνος τῆς ὁμοιότητος· οὐδὲ γὰρ οὐδ’ αὗται τῶν σπουδαίων τεχνῶν τοῦ κατὰ βίον εὐχρήστου σεσυλημέναι. εἶτα δ’ ὅτι καὶ τούτων ἡ παρασιτικὴ τῷ μηδεμίαν ἕξιν ἐντιθέναι τῷ παρασίτῳ ἀπολειπομένη, καθὼς αὐτὸς σεμνύνων αὐτὴν ἀπεφήνω, πρὸς τὸ ἀνύπαρκτον συνωθεῖται τῆς τῶν τεχνῶν ὑποστάσεως ἐξοστρακιζομένη. ~ ΓφUΩ

τέχνη] οὐ τέχνη ἀλλὰ ψυχῆς πονηρᾶς ἐπιτήδευμα, ὡς ἰκτίνων καὶ κοράκων τὸ ἁρπακτικόν. ~ φUΩ

ἀλλ’ ἐκεῖνο*] ἐλλειπτικῶς τοῦ σκόπει, οἷον ἄλλ’ ἐκεῖνο σκόπει· ἔστι δὲ Ἀττικόν. ~ ΓUΩ

φιλοσόφων*] εἰς τοὺς Ἐπικουρείους αἰνίττεται, οἳ τέλος τἀγαθοῦ τὴν ἡδονὴν ἀπεφαίνοντο. ~ ΓVUΩ

οὐδὲν Ἐπικούρῳ μέλει*] σημείωσαι διὰ τὴν σύνταξιν· ὅμοιον τῷ μελήσουσι δέ μοι ἵπποι’· εὐθείᾳ γάρ, οὐ γενικῇ συνέταξε τοῦτο. ἢ ἀντὶ τοῦ πεφρόντισται, σπουδῆς ἠξίωται. ~ ΓφUΩ

τῶν* ἄλλων τεχνῶν] τὰς βαναύσους λέγει τέχνας· καὶ γὰρ αὗται πορισμοῦ χάριν βίου τοῖς κεκτημένοις μεταχειρίζονται. ~ ΓVφUΩ

ὀλιγοσιτίαις κτλ.] τοιαύτη γὰρ ἡ τῷ ὄντι κατὰ ἄνθρωπον ζωὴ ὡς μόνου τοῦ κατὰ τὸ δεῖ ζῆν αὐξητική τε καὶ συντηρητικὴ οὖσα, ὅπερ ἐστὶ τὸ κατὰ νοῦν καὶ λόγον.

ἡ μέντοι τοῦ παρασίτου μηδενὸς τούτων φροντίζουσα ἢ μόνου τῆς κατὰ σάρκα πλεονεξίας καὶ τῆς ἀνθρωπίνης ἐξέπεσε ζωῆς καὶ τοῖς ἀνοήτοις κτήνεσι παρεσυνεβλήθη. ~ Γ2

σχολῇ* δηλονότι κτλ.] σημείωσαι διὰ τὴν σύνταξιν· ἀντὶ γὰρ τοῦ περιττῶς ἢ διαφερόντως κεῖται. ~ ΓVφUΩ

ἀρχὴν* γάρ φημι μήτε εἶναι τέχνην, ἧς οὐκ ἔστιν ὑπόστασις . . . ἀριθμητικὴ μὲν μία ἐστὶ καὶ αὐτὴ κτλ.] ⸤ ⸥ πάσαις τ⸤αῖς⸥ κατ’ αὐτ⸤ὴν⸥ αἱρέσεσ⸤ιν⸥· πάσαις γὰρ δοκεῖ τὸ μέν τι θεωρητικ⸤ὸν⸥ αὐτ⸤ῆς⸥ εἶναι τὸ δὲ πρακτικ⸤όν⸥. εἰ δὲ ⸤ ⸥ οἱ μὲν ταῦτα οἱ δὲ ἐκεῖνα περὶ πλείστου ποιούμενοι, οὐδὲν πρὸς ἔπος. οὐδὲ γὰρ ἀριθμητικὴν διαστασιάσει καὶ τῷ μηδενὶ ἴσην ἀποφανεῖ, εἴ τις τὸ χύμα τἀ⸤ριθμητικὸν⸥ αὐτὸς μὲν τὸν καθ’ ἑαυτὸν ἀποφανεῖ ἀριθμόν (τὸν ἀριθμοῦντά φημι), ἄλλος δὲ τὸν ἐν σχέσει καὶ ἀριθμούμενον· οὐδὲ εἰ τοῦ ἀριθμουμένου ὁ μὲν ἐπὶ χρυσίνων τοῦτο λογίζ⸤οιτο⸥, ὁ δὲ ἐπί τινος ἄλλης ὕλης, οὐδὲ εἰ ὁ μὲν τὸ ὑγρὸν καὶ συνεχὲς ὑποπίπτειν λέγοι τῷ ἀριθμῷ, τὸ ξηρὸν δὲ καὶ καθ’ ἑαυτὸ διῃρημένον (καὶ ὁ σῖτος φέρε ὁ ἐν τῷ μεδίμνῳ) ἐκβάλλειν πειρῷτο τοῦ κατά τι κοινὸν μέτρον τῶν κόκκων συνεκτικὸν ἀριθμεῖσθαι. ὡς γὰρ ἐνταῦθα περὶ τὴν ὕλην τὸ διάφορον μιᾶς οὔσης τῆς ἐπιστήμης, οὕτω καὶ ἐπὶ φιλοσοφίας μία μὲν ἡ φιλοσοφία ἤτοι ἡ ἐπιστήμη, ἀφ’ ἧς ἐνδίδοται δογματίζειν τὸ διάφορον περὶ τὴν ὕλην. οἱ μὲν γὰρ τήνδε τὴν ζωὴν ἐπέκρινάν τε καὶ ἠσπάσαντο, οἱ δὲ τήνδε, ἐπέκριναν δὲ φιλοσοφί⸤ᾳ⸥ καὶ τοῖς τῆς φιλοσοφίας ὀργάνοις μιᾶς καὶ τῆς αὐτῆς παρὰ πᾶσι τῆς μεθόδου οὔσης. ~ ⸤Γ2⸥

μία μὲν οὐκ ἔστι φιλοσοφία, ἐπειδὴ ὁρῶ καὶ ἄπειρον

οὖσαν] ἐντεῦθεν διασύρει τὸν Ἀ⸢να⸣ξαγόραν καὶ τὸν Παρμεν⸢ίδην⸣, οἵτινες ἔλεγον ἓν τὸ ὂ⸢ν⸣ καὶ ἄπειρον, εἴπω δ’, ⸢ὅτι⸣ καὶ τὸν Ἀριστοτέλην, ὃ⸢ς⸣ τὴν τοιαύτην δόξαν ἀ⸢νέ⸣τρεπε διὰ συλλογι⸢σμῶν⸣ γενναίων ἐν τῇ Φυσι⸢κῇ⸣ ἀκροάσει [A 6] καὶ διὰ ⸢παρα⸣δειγμάτων καὶ ἔλεγε τρία ⸢εἶναι⸣, ὕλην, εἶδος, στέρησιν, ⸢πο⸣τὲ δὲ δύο, ὕλην καὶ εἶδος. καὶ ἡ μὲν ὕλη ἀεὶ ὑπόκειται, ἀπὸ δὲ τῶν δύο ἐξ ἀνάγκης τὸ ἓν ὀφείλει ἀπεῖναι· εἴδους γὰρ ὄντος ⸢ἐξ ἀ⸣νάγκης στέρησις οὐκ ἔστι καὶ στερήσεως οὔσης οὐκ ἔστιν εἶδος. ταῦτα δὲ ὡς ἐν παρόδῳ διδάσκει ἐν τῷ ⸢πρώτῳ⸣ βιβλίῳ, ἐν δὲ τῷ δευτέρῳ ἀκριβέστερον καὶ ἀγωνιστικώτερον. ~ ⸢V⸣φ. Addit V: ὅτι οὐκ ἔστιν ἕν· ὡς φυσικοὺς γὰρ τούτους ⸢ἀρι⸣θ⸢μεῖ⸣, διότι τὰ αὑτῶν βιβλία ἐπέγραψαν φυσικά, οὐ μέντοι γε δὲ ὡς θεολόγους. ~

τὸ γὰρ* περὶ ἑνὸς προκειμένου κτλ.] αὐτὸ φάσκεις τὸ εἰδοποιοῦν τὴν ῥητορικὴν εἰς ἀναίρεσιν ταύτης παραλαμβάνων, ὥσπερ εἴ τις καὶ τὸ ζῷον ὁριζόμενον οὐσίαν ἔμψυχον αἰσθητικὴν πειρῷτο ἀναιρεῖν, ὅτι κατὰ διαφόρων τῷ εἴδει εὑρίσκεται τοῦτο ἓν ὄν. εἰ οὖν καὶ ἡ ῥητορικὴ δύναμίς ἐστιν εἰς ἑκάτερα τὰ ἀντιδοξούμενα ἐπιχειρεῖν πεφυκυῖα, οὐκ ἂν ἔμφρονι λόγῳ τὸ συνιστῶν αὐτὴν ἐπ’ ἀναιρέσει ταύτης παραληφθείη· ἀναιρεῖ μὲν γὰρ τὸ προκείμενον εἰς ἐξέτασιν ἢ κατασκευάζει, αὐτὴ δὲ μᾶλλον ὑφέστηκε τὸ ἑαυτῆς ἐπιτελοῦσα ἅτε ἑδραία καὶ ἀναλλοίωτος διαμένουσα· οὐδὲ γὰρ οὐδὲ τέκτων ὁ τὴν αὐτὴν οἰκίαν ἔσθ’ ὅτε μὲν 25 συνοικοδομῶν ἄλλοτε δὲ καταλύων ἤδη καὶ αὐτὸς τὸ εἶναι οἰκοδόμος ἀναιρεθήσεται. ~ Γ2

μηδέποτε ὁμολογεῖν*] scholion erasum est; signum m 1. positum ~ Γ

οὐδέ εἰσι κτλ.] ⸢τὸ⸣ ἑξῆς· οὐδέ εἰσιν, ὡς ἔ⸢οι⸣κεν, οἱ Στωικοὶ 30 διάφορα δόγματα ἔχοντες ⸢τοῖς παρασί⸣τ⸢οις⸣. ~ Γ2⸢V⸣φUΩ

πᾶσι πρὸς ἅπαντας ὁμολογία] ναὶ ἄλλοι παρ’ ἄλλοις ἀλλ’ οὐχὶ πάντες παρὰ πᾶσι δεδοκιμασμένως παρασιτοῦσιν. ἐπεὶ καὶ αὐτὸς ἀρχόμενος τῆς μωρολογίας ταύτης καὶ τέχνῃ βουλόμενος προσαρμόζειν αὐτὴν οὕτω πως ἔφης ὅτι [c. 4] σύστημά ἐστι καὶ αὐτὴ ἐκ καταλήψεων πρῶτον μὲν τῷ δοκιμάζειν καὶ διακρίνειν αὐτόν, ὅστις ἐπιτήδειος γένοιτο τρέφειν αὐτὸν καὶ ὅτῳ παρασιτεῖν ἀρξάμενος οὐκ ἂν μεταγνοίη. εἰ δὲ τοῦτο, οὐκ ἂν παρὰ πᾶσιν οἱ αὐτοὶ παρασιτοῖεν ἀλλὰ ἄλλοι παρ’ ἄλλοις, ὡς μὴ τῷ ὄντι μιᾶς οὔσης ἀλλὰ διαφόρου, ἀφ’ ἧς διαφόρου ἄλλοι παρ’ ἄλλοις εὐδοκιμοῦσιν. καὶ οὕτω διαδράσεταί σοι τὸ καὶ τὴν παρασιτικὴν τῷ ἑνιαίῳ συνεστάναι, εἴ γε διαφορὰ καὶ τοιαύτη τε καὶ τοσαύτη εὕρηται καὶ παρὰ ταύτῃ, ἀφ’ ἧς μάλιστα καὶ πλεῖον τῶν ἐνδιαβαλλομένων, μᾶλλον δὲ ἀληθέστερον πρὸς τὸ ἀνύπαρκτον χωρήσει ἡ παρασιτική. ~ Γ2

ἡ συμφορὰ — ὁμοία δοκεῖ γενέσθαι τῇ Νικίου*] ἧς μέμνηται Θουκυδίδης [7, 51 sq.] ναυμαχίας τῶν Ἀθηναίων πρὸς τοὺς Λακεδαιμονίους περὶ Συρακούσας γενέσθαι καὶ καταναυμαχηθῆναι ὑπὸ Γυλίππου τοῦ Λακεδαιμονίου. ~ VφUΩ

ἆρ’ οὐχ ὁ μὲν τὸ σῶμα πρῶτον πολὺς — θυμοειδής] Ἀρέθα. ἄπαγε, κατάρατε· οἰνοποσίᾳ καὶ μέθῃ τοὺς ὀφθαλμοὺς διεφθορὼς καὶ κρεώδης, ἐκκεκραγὼς δόξει θυμοειδής τις εἶναι, οὐ μέντοι καὶ ἔσται, ἀλλὰ παράφρων καὶ παράφορος κατὰ τοὺς λυσσώδεις τῶν κυνῶν. ~ Γ⸢V⸣ΦUΩ. Addunt VΦUΩ : ὃς καὶ διὰ τὸ πολυσαρκίᾳ καταπεφορτί

σθαι καὶ κατερραστωνεῦσθαι τὴν γνώμην οὐδὲν γενναῖον οἷός τε ⸢ἐπ⸣ιδεδεῖχθαι, ἀλλὰ καὶ ὑπὸ τὴν πρώτην τοῦ πολέμου βοὴν φροῦδος ἂν γένοιτο ⸢ο⸣ὐδὲ τὸ βραχύτατον ὑ⸢πο⸣μείνας ταλαιπωρ⸢ία⸣ν. οὐ μὴν Σωκράτης ⸢τοι⸣οῦτος τὴν ἐπὶ Δηλίῳ ⸢μάχ⸣ην, ἀλλ’ αὐτός τε ἄ⸢ριστε⸣ κατελαμβά⸢νετο⸣ καὶ ἄλλους ὑπεκφέρων τῆς μάχης καὶ διασῴζων, ⸢ὁ λε⸣πτός τε καὶ ὠχρὸς καὶ σκελετώδης ἅτε φιλόσοφος. ~

λείψαντα τὴν τάξιν ὑποστρέφειν] εἰς Δημοσθένην αἰνίττεται τοῦτο παθόντα. ~ VφUΩ

τὸ κορυφαιότατος οὐκ ἔστιν Ἀττικόν. ~ Γ2

Σκύθαις*] περὶ Δημοσθένους λέγει· Σκυθίδος γὰρ ἦν. ~ VΓ2φUΩ

Σωκράτης φεύγων*] μὴ συκοφάντει, κατάρατε· οὐχ οὕτω γὰρ ⸢ἀλ⸣λ’ ἀριστεύων διετέλ⸢ει⸣. ~ ⸢V⸣φUΩ

οὔτε τὸν Αἴαντα — θαυμάζει ὥσπερ τὸν Νέστορα] τῆς συμβουλῆς χάριν, οὐ τῆς παρασιτίας. τίνι γὰρ καὶ παρασιτήσει βασιλεὺς ἄνθρωπος καὶ ὅλην τὴν Πύλον μεθ’ ἑαυτοῦ ἄγων εἰς συμμαχίαν τῷ φίλῳ καὶ τὰ χρηστὰ εἰσηγούμενος, ὡς ἐντεῦθεν καταφανὲς γίνεσθαι, ὅτι οὐ κολακεύων ηὐδοκίμει, ὃ παρασίτων ἐστὶν ἔργον, ἀλλ’ ἀληθεύων, ὃ φίλου καὶ φιλίας κατόρθωμα. ~ Γ2