Scholia in Iliadem
Scholia in Homerum
Scholia in Homerum. Scholia Graeca in Homeri Iliadem, Volume 1-6. Dindorf, Ludwig; Maas, Ernest, editors. Oxford: Clarendon Press, 1875-1888.
26. εἰ γὰρ Ἀχιλλεὺς οἶος] δόξειεν ἂν τοὐναντίον ἢ ὁ Ζεὺς βούλεται γίνεσθαι, τῶν θεῶν ἐκπεμπομένων ἐπὶ τὴν μάχην. ὁ μὲν γάρ φησιν, εἰ μὴ παραγένοιντο, οὐδὲ πρὸς ὀλίγον ἀνθέξουσιν οἱ Τρῶες μαχόμενοι τῷ Ἀχιλλεῖ, ἐκ δὲ τοῦ ἀφικνεῖσθαι αὐτοὺς μᾶλλον ἰσχυρότερος γίνεται τῷ εἶναι τοὺς Ἑλληνικοὺς θεοὺς ἰσχυ- ροτέρους τῶν Τρωϊκῶν· ἐὰν γὰρ δύο ἀνίσοις ἴσα προστεθῇ, τὰ ὅπλα ἐστὶν ἄνισα· ἡ γὰρ αὐτὴ ὑπεροχὴ τῶν ἐξ ἀρχῆς ὑπερεχόντων μένει. εἰ δὲ καὶ ἴσοι ἦσαν, περιττὴ ἦν ἡ ἐπικουρία τῶν θεῶν. ἐροῦμεν δὲ ὡς οὐ διὰ τὴν μάχην τῶν θεῶν ἡ κάθοδος γέγονεν, ἀλλ᾿ ἵνα πρόφασις Ἀχιλλεῖ τῆς ἀπάτης Ἀπόλλωνος γένηται (ΙΙ. 21, 599), δυνηθῇ δὲ καὶ Σκάμανδρος παρεμποδίσαι Ἀχιλλεῖ.
29. ἑταίρου χώεται] λείπει ἡ περί· τὸ δὲ αἰνῶς δύναται ἑκατέ- ροις συνάπτεσθαι.
30. Ἀριστοφάνης καὶ οἱ πλείους ὑφ᾿ ἓν προήνεγκαν τὸ ὑπέρ- μορον, ὡς ὑπέρβιον, ἵνα ἀντὶ τοῦ ὑπερμόρως κέηται· δύναται μέντοι καὶ ὑπὲρ μόρον κατὰ διάλυσιν λέγεσθαι.
[*](4. προλαμβάνοντος Bekkerus] 25. εἰ δὲ καὶ—τῶν θεῶν] Haec in παραλαμβάνοντος B supra lecta post τῶν Τρωϊκῶν 10. *ἄνω] ἄλλοις huic transposuit Bekkerus. 11. * κέωνται] κεῖνται 32. κέηται scripsi pro κεῖται)33. Ἥρη μέν] Ἥρα εἰς νόμιμον γάμον ἀδικηθέντι Μενελάῳ βοηθεῖ, Ἀθηνᾶ δὲ τοῖς δικαίως καὶ φρονίμως μαχομένοις. Ἐριούνης δὲ ὁ ἐρευνητικός (λόγος γάρ ἐστιν) ἢ ὁ μέγιστα ὠφελῶν, πλεονάζοντος τοῦ υ. Ποσειδῶν δὲ, ὅτι ἀπὸ θαλάσσης πρὸς τοὺς ἐν τῇ ξηρᾷ πολε- μοῦσιν· Ἥφαιστος δὲ διὰ τὸ φρόνιμος καὶ μηχανικὸς καὶ τεχνίτης εἶναι, οἷοι καὶ Ἕλληνες.
37. ῥώοντο] ἐρρωμένως ἐπειρῶντο βί ζειν.
38. ἐς δὲ Τρῶας Ἄρης] ὁ μὲν Ἄρης ἁρπαγῆς καὶ βίας δεσπόζει ὡς οἱ Τρῶες, ὁ δὲ Φοῖβος καὶ Ἄρτεμις χορῶν δεσπόζουσι καὶ παιγνίων· καὶ οἱ Τρῶες δὲ “χοροιτυπίῃσιν ἄριστοι” (ib. 261)· ἅμα δὲ ὅτι καὶ τοξόται εἰσὶ τοῖς Τρωσὶν ὁμοίως. Λητὼ δὲ, ὅτι ἐπιλήσμονες ἐξ ἀφροτύνης ἦσαν. ὁ δὲ Ξάνθος, ὅτι δίκην ὕδατος πρὸς τὰς αἰσχρότητας ἐφέροντο. τι δὲ πορνικοὶ καὶ θηλυδρίαι, καὶ ἡ Ἀφροδίτη συνέπεται. ὁ μέντοι Αιδης οὐ βοηθεῖ, ὅτι ἀπωλείαις ἥδεται, ὁ Ἥλιος, ὅτι πάντας ἂν ὁμοίως ἔβλαψε σκοτοποιῶν. Δημή- τηρ δὲ καὶ Διόνυσος καρποφόροι ὄντες ἄχθονται τῷ πολέμῳ δῃοῦντι τοὺς καρπούς.
39. ἀκερσεκόμης] ἐπεὶ κουροτρόφος· ἐπὶ δὲ τοῖς πένθεσιν ἐκεί- ροντο. δηλοῖ τοίνυν τὸν ᾧ εὔχοντο ἀπενθεῖς τηρεῖσθαι.
*ἢ ἀκερσεκόμης ὁ μὴ κειρόμενος τὴν κόμην, ἀλλ᾿ ἀεὶ κομῶν, διὰ τὰς ἀκτῖνας· ἴσος γὰρ ἡλίῳ ὁ Ἀπόλλων.
48. λαοσσόος] πῶς λαοσσόον τὴν Ἔριν προσηγόρευσεν: οὐ γὰρ σώζουσα φαίνεται, ἀλλὰ φθείρουσα μᾶλλον τὰ πλήθη. ῥητέον δὲ ὅτι ἔριν νῦν τὴν τῶν Ἑλληνικῶν καὶ Τρωῖκῶν θεῶν φιλονεικίαν φησίν· ἡ γὰρ τούτων πρὸς ἀλλήλους ἔρις σωστικὴ ἐγένετο τῶν ἀνδρῶν. [*](4. τοῦ υ] *τοῦ υ. οἱ δὲ τραγικοὶ τὸν λόγον. ἀλλὰ καὶ τετράγωνον αὑτὸν τὸν καταχθόνιον. ἐπει οὖν μετὰ λόγου ποιοῦσι διὰ τὴν στερεότητα τοῦ ἀλη- ποιοῦνται τήν μάχην οἱ Ἕλληνες, βοηθεῖ θοῦς λόγου. λέγουσι δὲ αὐτὸν καὶ αὐτοῖς. ἄμα δὲ καὶ διὰ Κυλλή . . . κέρδους αἴτιον καὶ τῶν ἐμπορίων ἔφορον. 6. Post hoc scholion sequitur ὅθεν καὶ τὸ ἄγαλμα αὐτοῦ ἱστῶσι in B excerptum ex Suida (s. v. βαστάζοντα μάρσιπον. ἀλλὰ καὶ οἱ Ἑρμείας) * τοῦτον Διὸς λέγουσιν υἱὸν Φοίνικες τοὺς θεοὺς αὐτῶν πλάττουσιν εἶναι καὶ Μαίας, οἷον τοῦ νοῦ καὶ τῆς ἐπιφέροντας βαλάντια ὡς τοῦ χρυσοῦ φρονήσεως· ἐκ νοῦ γὰρ καὶ φρονήσεως συμβόλου ὄντος δυναστείας, οἱ δὲ ὁ λόγος γεννᾶται. διὰ τοῦτο καὶ πτε- Ἕλληνες σιδηροφοροῦντας αὐτοὺς πλάτ- ρωτὸν αὐτὸν ποιοῦσιν ὡς ταχύν. οὐδὲυ τουσιν ὡς τοῖς ὅπλοις ὑποταττομένων γὰρ λόγου ταχύτερον. καὶ Ὅμηρος τῶν ἀνθρώπων. ἔπεα πτερόεντα. πάντων δὲ νεώτατον 16. * δῃοῦντι] διὰ αὐτὸν ἐργάζονται διὰ τὸ μὴ γηράσκειν)
52. ἀκροτάτης πόλιος] ἰδίως διαλύσας τὴν λέξιν ὑπερτέθεικε τὸ ἄκρον αὐτῆς, ἀντὶ τοῦ ἄκρης ἀκροτάτης εἰπών. ἐξ ὕψους δὲ βοᾷ, πάντα τὸν τόπον πληρῶν τῆς βοῆς.
53. θεῶν ἐπὶ Καλλικολώνῃ] Δημήτριος ὁ Σκήψιος λόφον εἶναί φησι μεταξὺ Ἰλιέων καὶ Σιμοῦντος, ὃς ἀπέχει κατὰ διάμετρον Σιμοῦντος μὲν στάδια πέντε, Ἰλιέων δὲ στάδια δέκα. θεοῖς δὲ αὐτὴν ἀνατίθησιν ὡς πλήθουσαν λιβάσι καὶ λειμῶσι. τὸ δὲ θεῶν καὶ θέων δύναται γράφεσθαι, ἵνα δηλοῖ τὸν ἐπειγόμενον.
57. αὐτὰρ ἔνερθε] κάτωθεν· ἐνοσίχθων γάρ ἐστιν.
58. * ἀπειρεσίην] τὴν πέρας μὴ ἔχουσαν, διὰ τὸ σφαιροειδῆ εἶναι.
59. πολυπίδακος] πῖδαξ παρὰ τὸ ἰδῶ τὸ ἱδρῶ· ἱδρῶτα γὰρ τῆς γῆς οἱ φυσικοὶ τὰς πηγὰς λέγουσιν· ἢ ἐκ τοῦ πίνω πῖναξ πῖδαξ.
61. ἄναξ ἐνέρων Ἀϊδωνεύς] εἰ ὁ τοῦ θανάτου δεσπότης δέδιε, τίνα χρὴ νομίζειν περὶ τοὺς ἀνθρώπους συμβῆναι διάθεσιν; οὐ παρατάσ- σει δὲ Ἅιδην· ἀπωλείαις γὰρ ἥδεται. ἢ καὶ σεμνότερον αὐτὸν νομίσας· Δία γοῦν καταχθόνιον αὐτὸν καλεῖ.
67. *διὰ τί δὲ οὗτοι οἱ θεοὶ προῄρηνται βοηθεῖν τοῖς Ἕλλη σιν, Ἥρα, Ἀθηνᾶ, Ποσειδῶν, Ἥφαιστος, Ἑρμῆς, τοῖς δὲ Τρωσὶν Ἄρης, Ἀπόλλων, Ἄρτεμις, Λητὼ, Σκάμανδρος, Ἀφροδίτη: ῥητέον οὖν ὅτι Ἥρα μὲν Ἕλλησι βοηθεῖ, ὅτι γαμήλιός ἐστιν ἡ θεὸς, μισεῖ δὲ μοιχὸν ὄντα τὸν Ἀλέξανδρον· ἢ ὅτι ἐν τῷ Ἀργει ἐτιμᾶτο λαμπρῶς, ὅθεν φησὶν ὁ ποιητὴς “Ἥρη τ᾿ Ἀργείη·᾿” ἢ ὅτι ὡς τὸ Ἄργὸς, οὕτως ἦν οἰκεία αὐτῇ καὶ ἡ Σπάρτη καὶ ἡ Μυκήνη, ὥς φησιν ἐν τῇ Δ (51). Ἀθηνᾶ δὲ διὰ τὸ ἀποδοκιμασθῆναι ὑπὸ Ἀλεξάνδρου, ἢ διὰ τὸ ἀλλοτρίους εἶναι τῆς συνέσεως τοὺς βαρβάρους. Ποσειδῶν δὲ, ἐπεὶ οἱ πλείους τῶν Ἕλλήνων νησιῶταί εἰσιν, καὶ διὰ τὸ ὀργίζεσθαι μὲν Λαομέδοντι ἐπὶ ἀποστερήσει μισθοῦ τῆς τειχοποιίας. Ἑρμῆς δὲ Λητοῖ, ἤτοι ὁ λόγος τῇ λήθῃ ἢ ὅτι ἐξ Ἀρκαδίας, ἢ ὅτι κήρυκας ἀποσταλέντας πρὸς αὐτοὺς ὑπὸ Ἑλλήνων ἐπὶ διαλύσει τῶν διαφορῶν [*](8. Ἰλιέων] ἡλιέων hic et infra. editio Romana. 20. διὰ τί δὲ—] δὲ particula re- προῄρηνται Bekk.] προείρηνται fertur ad praecedentem scholii 22. *Ἄρης] om. partem, qua caret B, sed quam 23. * ὅτι] om. servarunt A vol. 2 p. 195, 9 et)
*τοῦ ἀσυμφόρου μὲν ὁ περὶ θεῶν ἔχεται καθόλου λόγος, ὁμοίως δὲ καὶ τοῦ ἀπρεποῦς· οὐ γὰρ πρέποντας τοὺς ὑπὲρ τῶν θεῶν μύθους φησίν. πρὸς δὲ τὴν τοιαύτην ἐπίλυσιν οἱ μὲν ἀπὸ τῆς λέξεως κατη- γοροῦντες, ἀλληγορίᾳ πάντα εἰρῆσθαι νομίζοντες ὑπὲρ τῆς τῶν στοι- χείων φύσεως, οἷον ταῖς ἐναντιώσεσι τῶν θεῶν· καὶ γάρ φασι τὸ ξηρὸν τῷ ὑγρῷ καὶ τὸ θερμὸν τῷ ψυχρῷ μάχεσθαι καὶ τὸ κοῦφον τῷ βαρεῖ. ἔτι δὲ τὸ μὲν ὕδωρ σβεστικὸν εἶναι τοῦ πυρὸς, τὸ δὲ πῦρ ξηραντικὸν τοῦ ὕδατος. ὁμοίως δὲ καὶ πᾶσι στοιχείοις ἐξ ὧν τὸ πᾶν συνέστηκεν, ὑπάρχει ἡ ἐναντίωσις, καὶ κατὰ μέρος μὲν ἐπιδέχεσθαι φθορὰν ἅπαξ, τὰ πάντα δὲ μένειν αἰωνίως· μάχας δὲ διατίθεσθαι αὐτὸν, διονομάζοντα τὸ μὲν πῦρ Ἀπόλλωνα καὶ Ἥλιον καὶ Ἥφαι- στον, τὸ δὲ ὕδωρ Ποσειδῶνα καὶ Σκάμανδρον, τὴν δ᾿ αὖ σελήνην Ἄρτεμιν, τὸν ἀέρα δὲ Ἥραν, καὶ τὰ λοιπὰ ὁμοίως. ἔσθ᾿ ὅτε καὶ ταῖς διαθέσεσιν ὀνόματα θεῶν τιθέναι, τῇ μὲν φρονήσει τὴν Ἀθηνᾶν, τῇ δ᾿ ἀφροσύνῃ τὸν Ἄρεα, τῇ δ᾿ ἐπιθυμίᾳ τὴν Ἀφροδίτην, τῷ λόγῳ δὲ τὸν Ἑρμῆν, καὶ προσοικειοῦσι τούτοις. οὗτος μὲν οὖν τρόπος ἀπολογίας ἀρχαῖος ὢν πάνυ καὶ ἀπὸ Θεαγένους τοῦ Ῥηγίνου, ὃς πρῶτος ἔγραψε περὶ Ὁμήρου, τοιοῦτός ἐστιν ἀπὸ τῆς λέξεως. ἔνιοι δὲ ἀπὸ ἔθους ἀπολογοῦνται· συγκεχώρηνται γὰρ ὑπὸ τῶν πόλεων καὶ τῶν νομοθετῶν τοιαῦτα περὶ θεῶν μὴ μόνον ᾄδειν ἐν ποιήσεσιν, ἀλλὰ καὶ τοῖς μυστηρίοις παραδιδόναι, ἔν τε ἱεροῖς ἀναθήμασι, καὶ ἔτι σύμφωνα τοῖς μύθοις κατασκευάζειν, καὶ τὸν πέπλον ἀνάγειν ἐνυ- [*](4. *παρέστη] προέστη 10. αὕτη ἀνθίσταται] *αὐτήν ἀνθί- 5. πολέμου φίλοι] * φιλοπόλεμοι δὲ στανται *ὁ δὲ Ἄπόλλων—οἱ Τρῶες] om.)
*φρικώδης καὶ χαλεπὸς ἀνίσταται ἐφ᾿ Ὁμήρῳ τῶν συκοφαντούν- των φθόνος ὑπὲρ τῆς θεομαχίας· οὐ γὰρ ἔτι Τρώων καὶ Ἀχαιῶν φύλοπις αἰνὴ παῤ αὐτῷ συνέρρωγεν, ἀλλ᾿ οὐράνιοι ταραχαὶ καὶ στάσεις τὸ θεῖον ἐπινέμονται· “ἤτοι μὲν γὰρ ἔναντα Ποσειδάωνος ἄνακτος ἵστατο Ἀπόλλων Φοῖβος ἔχων ἰὰ πτερόεντα, ἄντα δ᾿ Ἐνυα- λίοιο θεὰ γλαυκῶπις Ἀθήνη, Ἥρη δ᾿ ἀντέστη χρυσηλάκατος κελα- δεινὴ—βαθυδίνης.” οὐκέτι ταῦθ᾿ Ἕκτωρ πρὸς Αἴαντα μαχόμενος, οὐδ᾿ Ἀχιλλεὺς πρὸς Ἕκτορα καὶ μετὰ Πατρόκλου Σαρπηδών· ἀλλὰ τὸν μέγαν οὐρανοῦ πόλεμον ἀγωνοθετήσας Ὅμηρος οὐδ᾿ ἄχρι μελ- λήσεως τὸ κακὸν ὥλισεν, ἀλλ᾿ ὁμόσε τοῖς θεοῖς συνέρραψεν ἀλλή- λους· ἑπτὰ μὲν γὰρ Ἄρης ἐπέσχε πέλεθρα πεσὼν, ἐκόνισε δὲ χαίτας· μετὰ δὲ ταῦτα Ἀφροδίτης λύτο γούνατα καὶ φίλον ἦτορ· Ἄρτεμις δὲ καὶ προσεξυβρίσθη, τοῖς ἰδίοις τόξοις ὡς νηπία κόρη σωφρονισθεῖσα· Ξάνθος δὲ παῤ ὀλίγον ὁ ποταμὸς ἐρρύη διὰ Ἥφαι- στον. ὅμως δ᾿ οὖν ταῦτα πάντα κατ᾿ ἀρχὴν μὲν οὐδ᾿ ὅλως σφόδρα πείθειν δύνανται τοὺς πολλούς· εἰ δὲ θελήσει τις ἐνδότερον καταβὰς τῶν Ὁμηρικῶν ὀργίων ἐποπτεῦσαι τὴν μυστικὴν αὐτοῦ σοφίαν, ἐπι- γνώσεται τὸ δοκοῦν αὐτῷ ἀσέβημα πηλίκης μεστόν ἐστι φιλοσοφίας. ἐνίοις μὲν οὖν ἀρέσκει λέγειν τὴν τῶν ἑπτὰ πλανητῶν ἀστέρων ἐν ἑνὶ ζῳδίῳ σύνοδον ὑφ᾿ Ὁμήρου διὰ τούτων δὴ λεχθεῖσαν· φθορὰ δὲ παντελὴς, ὅταν τοῦτο γένηται. σύγχυσιν οὖν τοῦ παντὸς ὑπαινίτ- τεται, συνάγων εἰς ἓν Ἀπόλλωνα, τουτέστιν ἥλιον, καὶ Ἄρτεμιν, ἥν φαμεν εἶναι σελήνην, τόν τε τῆς Ἀφροδίτης καὶ Ἄρεως, ἔτι δὲ [*](4. δοκῆ] δοκεῖν Vill. τοὺς θεοὺς συνέρραξεν ἀλλήλοις Bek- 7. ἀσύμφορα (ἀσυμφ B)] ἀσυμ- kerus. φόρως ViII. 21. προσεξυβρίσθη Vill.] προσ- 17. μελλήσεως] μελήσεως εξύβ 18. τοῖς θεοῖς συνέρραψεν ἀλλήλους] 30. Ἀπόλλωνα] ἀπολλ᾿)
68. Ἀπόλλων] λοιμῶν αἴτιος ὁ Ἀπόλλων, τοῦ περιγείου μέρους σὺν Ἀρτέμιδι δεσπότης ὢν, ὑγείας δὲ Ποσειδῶν, διὰ τῶν πνοῶν ἀπο- καθαίρων πάντα. χολᾷ δὲ Ἀπόλλωνι ὡς ἐπικουροῦντι παρὰ τὸ δέον Τρωσίν. ὅσον δὲ κακὸν ἡ στάσις, ὅτε καὶ πρεσβυτέροις νέους ἀντι- τάσσει.