Scholia in Iliadem

Scholia in Homerum

Scholia in Homerum. Scholia Graeca in Homeri Iliadem, Volume 1-6. Dindorf, Ludwig; Maas, Ernest, editors. Oxford: Clarendon Press, 1875-1888.

404. τόξοισιν] οὐδέποτε οἶδεν ὁ ποιητὴς Ἡρακλέα ῥοπάλῳ χρώ- μενον.

405. σοὶ δ᾿ ἐπί] οὐκ ἀναστρεπτέον τὴν πρόθεσιν· πρὸς γὰρ τὸ ἀνῆκε συντέτακται. οὐχ ὑπὸ θνητοῦ δὲ τέτρωται, ἀλλ᾿ ὑπὸ θεοῦ ἰσοτίμου· καὶ ὁ ὑπηρετήσας δὲ οὐκ ἀβλαβὴς ἐκφέρεται.

406. νήπιος] ἡδὺ τὸ τῆς ἐξαλλαγῆς. ὁ δὲ δέ ἀντὶ τοῦ γάρ.

407. μάλ᾿ οὐ δηναιός] οὐ μάλα δηναιὸς καὶ χρόνιος. εἰς εὐσέ- βειαν δὲ ἡμᾶς διὰ τούτων παρακαλεῖ.

408. οὐδέ τί μιν] σεμνύνει τὴν παιδοποιίαν, τοὺς ἀσεβοῦντας κολάζεσθαι λέγων ἀτεκνίᾳ. εἰ δὲ λέγοις, καὶ μὴν “τέτρατον ἦμαρ ἔην ὅτ᾿ ἐν Ἄργεϊ” (Od. 3, 180), ἴσθι ὡς οἱ ἑταῖροι ὑπέστρεψαν, οὐ Διομήδης. λανθάνει δὲ τὸ ταπεινὸν τῆς λέξεως παρεντεθὲν καὶ διὰ τὸ λέγον καὶ διὰ τὸ ἀκοῦον πρόσωπον· οὐ γὰρ ἐξ ἄρσενος λέγεται, οὐχ ἥρωος, οὐ θεοῦ, ἀλλ᾿ ὑπὸ θεᾶς καὶ μητρὸς ἐναγκαλισαμένης τὴν παῖδα.

412. μὴ δὴν Αἰγιάλεια] φασὶν Αἰγιάλειαν τὴν μίαν τῶν Ἀδρηστί- δων, τὴν νεωτέραν, γυναῖκα Διομήδους οὖσαν, σφόδρα αὐτὸν ἐπιποθεῖν καὶ ἀπολοφύρεσθαι τὰς νύκτας. ὕστερον δὲ κατὰ μῆνιν Ἀφροδίτης [*](4. * Ἀφροδίτην] ἀφροδίτη νεωτέραν γυναῖκα, Διομήδους οὗσαν] 28, * τὸ λέγον] τὸν λόγον *τὴν νεωτέραν τῶν Ἀδρηστίδων, γυ- 31, τὴν μίαν τῶν Ἄδρηστίδων, τὴν ναῖκα Διομήδους (omisso οὖσαν) )

251
πάσῃ τῇ τῶν Ἀργείων νεολαίᾳ συγκωμάσαι αὐτὴν, ἔσχατον δὲ καὶ Κομήτῃ τῷ Σθενέλου, ὃς ἦν ὑπὸ Διομήδους πιστευθεὶς τὰ κατ᾿ οἶκον. ἥκοντα δὲ αὐτὸν μέλλων ἀνελεῖν ἐφείσατο διὰ τὸ καταφυγεῖν εἰς τὸν τῆς Ἀθηνᾶς βωμόν· ὅθεν αὐτὸν φυγόντα φασὶν ἥκειν εἰς Ἰβηρίαν, κἀκεῖ, ὡς μέν τινες, δολοφονηθῆναι ὑπὸ Δαύνου τοῦ βασιλέως, ὡς δέ τινες, ἀπολέσθαι ὑπὸ Ἰουνίου τοῦ Δαύνου παιδὸς ἐν κυνηγεσίοις· ὅθεν, ὡς φασιν, αὐτὸν μὲν ἀπεθέωσεν Ἀθηνᾶ, τοὺς δὲ ἑταίρους εἰς ἐρωδιοὺς μετέβαλεν. τὸ δὲ δήν ἄμεινον εἶναι χρονικὸν ἐπίρρημα, ἵν᾿ ᾖ τὸ ἑξῆς οὕτω, φραζέσθω μή πώς τις αὐτῷ ἀμείνων σεῖο μάχηται, καὶ μὴ δὴν, ὅ ἐστιν ἐπὶ πολὺ, μείνῃ αὐτὸν ἡ γυνὴ θρηνοῦσα.

βουλευέσθω μή πως ἡ Αἰγιάλεια ποθοῦσα αὐτὸν, ἀκούσασα δὲ τὴν αὐτοῦ ἀπώλειαν, θρηνοῦσα ἐκ τοῦ ὕπνου τοὺς οἰκείους ἀνεγείρῃ. οὐκ οἶδε δὲ ὁ ποιητὴς τὸν τοῦ Κομήτου πόθον.

414. τὸν ἄριστον Ἀχαιῶν] εἰρωνεία ἐστί· τὸν φρόνημα ἔχοντα ὅτι ἄριστός ἐστιν. ἢ ὡς αὐτὴ λέξει θρηνοῦσα. ἢ καὶ πρὸς παραμυ- θίαν τῆς Ἀφροδίτης λέγει, ὅτι ὁ τρώσας αὐτὴν ἄριστος τῶν ἄλλων ἐστὶν, ἀλλ᾿ οὐκ οὐδαμινός.

416. ἀπ᾿ ἰχῶ] Ἀττικόν ἐστι κατὰ ἀποκοπὴν τοῦ ρ καὶ α, ἢ κατὰ συναίρεσιν, ἰχῶρα ἰχῶ. ἡ δὲ ἀπό πρὸς τὸ ὀμόργνυ τάττεται, ἢ πρὸς τὸ χειρός.

417. ἄλθετο χείρ] ἔδειξεν ἐπὶ ποίῳ τραύματι ἤσχαλλεν Ἀφρο- δίτη, ὅπου οὐκ ἐδέησεν ἰατροῦ. καὶ ὅτι τὸ λάλον ἐνδείκνυται τῶν γυναικῶν, πῶς τε τὰ δοκοῦντα μικρὰ μεγάλα διὰ τὸ λάλοι εἶναι ποιοῦσιν. ἄλθετο δὲ τὸ ὑγιοῦτο, ἐκ τοῦ ἄλθω τὸ αὔξω· τὰ γὰρ ὑγιῆ καὶ αὔξεται.

419. κερτομίοις] ἐπεὶ ἐκερτόμησεν αὐτὰς ὁ Ζεύς “δοιαὶ μὲν Μενελάου” (ΙΙ. 4, 7), τρωθείσης Ἀφροδίτης ἀντικερτομοῦσι τὸν Δία. τοῦτο δὲ καὶ αὐτὸς συνεὶς ἐμειδίασεν. ἅμα δὲ τὴν κατὰ Διομήδους ὀργὴν μαλάσσουσιν, ἃ μέλλουσι κατηγορεῖσθαι, ταῦτα προδιασύρουσαι.

420. εὖ τὸ τῇ Ἀθηνᾷ τὴν τῆς εἰρωνείας προκαταρχὴν ἐπιθεῖναι· ἡ γὰρ Ἥρα μείζονός ἐστιν ἀξιώματος.

[*](2. Κομήτῃ τῷ Σθενέλου] Σθενέλῳ vol. 1 p. 151. τῷ Κομήτου. Ex Tzetza ad Lycophr. 4. Ἰβηρίαν] *Καλαυρίαν 610 et Eustathio p. 566, 3 cor- 27. * Μενελάου] μενελάῳ rexit Sehneidewinus in Philologo 31. ἐπιθεῖναι] *περιθεῖναι )
252

422. ἦ μάλα δή τινα Κύπρις] ὡς προκαταρχούσης τῆς εἰς Ἑλέ- νην ἀδικίας. διὰ δὲ τοῦ καταμύξατο λεληθότως ἀπολογεῖται.

*τὸ ἀνιεῖσα ἀντὶ τοῦ ἀναπείθουσα.

*τὸ ἐπίθετον τῆς Ἀφροδίτης, ὃ οὐκ ἐνόησαν οἱ πρὸ ἡμῶν τί ση- μαίνει. συμπλανηθέντες γὰρ τῷ ἡσιόδῳ ἔδοξαν ὅτι Κύπρις λέγεται, ὥς φησιν Ἡσίοδος, Κυπρογένεια, διὸ γεννᾶται ἐν τῷ περικλύστῳ, ἐν Κύπρῳ (Th. 199), ὥσπερ καὶ τὴν φιλομειδῆ, ὅτι μηδέων ἐξε- φαάνθη. Ὅμηρος δ᾿ οὐκ εἶπεν οὕτως, ἀλλὰ τὴν μειδιάματα φιλοῦ- σαν, οἷον ἱλαρὰν, διὰ τὴν ἐγκειμένην αὐτῇ δύναμιν ἀπὸ τῆς συνου- σίας. ὥσπερ οὖν τὸ πῦρ Ἥφαιστον λέγει ὁμωνύμως τῷ εὑρόντι, οὕτω καὶ Ἀφροδίτην ποτὲ τὴν ἀνδρὸς πρὸς γυναῖκα συνουσίαν, ἡνίκα ἂν περὶ τῶν μνηστήρων λέγῃ “καὶ ἐκλελάθοντ᾿ Ἀφροδίτης, ἣν ἄῤ ὑπὸ μνηστῆρσιν ἔχον, μίσγοντο δὲ λάθρῃ” (Od. 22, 444). τὸ οὖν ἐπίθετον τὸ διὰ τοῦ Κύπρις σημαινόμενον ἀπὸ τῆς περὶ αὐτὴν δυνά- μεως Ὁμήρῳ παρείληπται. ἔστι γοῦν κατὰ συγκοπὴν εἰρημένον κυόπορις, ἡ τὸ κύειν πορίζουσα· ἴδιον γὰρ Ἀφροδίτης τοῦτο· οὐ γὰρ ἄλλως γυναῖκες κυΐσκουσιν χωρὶς τῆς Ἀφροδισιακῆς συνουσίας. τὸ δὲ πλανῆσαν τὸν Ἡσίοδον καὶ τοὺς ἄλλους ἐστὶ τὸ ἐν τῇ Θ ῥαψῳδίᾳ λεγόμενον “ἡ δ᾿ ἄρα Κύπρον ἵκανε, φιλομμειδὴς Ἀφροδίτη, ἐς Πάφον· ἔνθα δέ οἱ τέμενος βωμός τε θυήεις” (Od. 8, 362). οὐκ εἴ τις δ᾿ ἔν τινι τόπῳ τετίμηται, ἐκεῖθι καὶ γεγέννηται καὶ διὰ τοῦτο τῷ ἐπιθέτῳ κοσμεῖται. οὐδέποτε γοῦν Δήλιος ὁ Ἀπόλλων παῤ Ὁμήρῳ οὐδὲ Πύθιος· καίτοι γε καὶ ἑκάτερον τῶν ἱερῶν οἶδε, δι᾿ ὧν φησὶ ποτὲ μὲν “Δήλῳ δή ποτε τοῖον Ἀπόλλωνος παρὰ βωμῷ φοί- νικος νέον ἔρνος ἀνερχόμενόν γ᾿ ἐνόησα” (Od. 6, 162), ποτὲ δὲ “οὐδ᾿ ὅσα λάϊνος οὐδὸς ἀφήτορος ἐντὸς ἐέργει Φοίβου Ἀπόλλωνος Πυθοῖ ἔνι πετρηέσσῃ” (ΙΙ. 9, 404). οὐδ᾿ ἐπεί φησιν “ἵκετο δ᾿ εἰς Αἰγὰς. ὅθι οἱ κλυτὰ δώματ᾿ ἔασιν” (Od. 5. 381), Αἰγαῖός ποτε εἵρηται ὁ Ποσειδῶν παῤ Ὁμήρῳ. καὶ ἡ Κυθέρεια δὲ καθ᾿ Ὅμορον οὐχ ὅτι “προσέκυρσε Κυθήροις” (Hesiod. T. 198). οἶδε μὲν γὰρ τὰ Κύθηρα, οὐκ ἀπὸ τούτου δὲ εἴρηται. Κυθέρεια δὲ ἡ κευθόμενον ἔχουσα ἐν ἑαυτῇ τὸν πάσης τῆς ἐρωτικῆς φιλίας ἐξηρτημένον ἱμάντα, οἷον [*](1. *Ἑλένην] ἔλληνος 14. *διὰ τοῦ] *δι᾿ αὐτοῦ 10. *τῷ εὑρόντι] εὑρὼν τί 16. *πορίζουσα] πορίσκουσα 12. * περὶ] παρὰ 18. Θ] om. 19. * φιλομμειδής] φιλομειδής λέγῃ] λέγει)

253
τὸν ἔρωτα, ὃν πᾶσι τοῖς νέοις ἐφίησι· διὰ γὰρ τοῦ κεστοῦ ταῦτα παρέπεται. “ἔνθʼ ἔνι μὲν φιλότης, ἐν δʼ ἵμερος, ἐν δʼ ὀαριστὺς, πάρ- φασις, ἥτʼ ἔκλεψε νόον πύκα περ φρονεόντων” (Il. 14, 216). ἐπεί τοι καὶ Ἀλαλκομενηῒς Ἀθήνη παρὰ τοῖς εὖ λογιζομένοις ἀπὸ τῆς ἐνεργείας, ἡ ἀπαλλάσσουσα τῷ ἰδίῳ μένει τοὺς ἐναντίους· οὐ γὰρ πειθόμεθα τοῖς νεωτέροις, οἱ φασιν ἀπὸ Ἀλαλκομενίου τινὸς εἰρῆσθαι, οὐδʼ ὡς Ἐρατοσθένης παρήκουσεν Ὁμηροῦ εἰπόντος “Ἑρμείας ἀκά- κητα” (Il. 16, 185), ἤγουν ἀπὸ Ἀκακησίου ὄρους, ἀλλʼ ὁ μηδενὸς κακοῦ μεταδοτικὸς, ἐπεὶ καὶ δοτὴρ ἑάων. πάντʼ οὖν ἀπὸ τῶν παρεπο- μένων τοῖς θεοῖς· καὶ γὰρ ἡ γλαυκῶπις οὐκ ἀπὸ τοῦ “ἡ τʼ ἄκρης θῖνα Γλαυκώπιον ἵζει,” ἀλλʼ ἀπὸ τῆς περὶ τὴν πρόσοψιν τῶν ὀφθαλμῶν καταπλήξεως. καὶ τἄλλα δὲ τῶν ἐπιθέτων ἐπιοῦσιν ἡμῖν πάρεστιν ὁρᾶν οὐκ ἀπὸ τῶν ἱερῶν τόπων ὠνομασμένα, ἀπὸ δὲ τῶν ψυχικῶν ἐνεργειῶν, ἢ νὴ Δία συμβεβηκότων περὶ τὸ σῶμα, ὡς ἡ λευκώλενος Ἥρη καὶ ἀργυρόπεζα Θέτις καὶ Φοῖβος Ἀπόλλων καὶ ἀκερσεκόμης, καὶ πάλιν ἀπὸ πράξεως, Ἕκατος, Ἑκάτη, ἑκατηβελέτης, ἑκηβόλος· Ἄρτεμις δὲ καὶ ἀγροτέρα καὶ ἰοχέαιρα καὶ πάντα τὰ παραπλήσια. καὶ γὰρ εἰ σπανίως Ἑλικώνιον τὸν Ποσειδῶνα εἴρηκεν ἀπὸ Ἑλικῶνος, ὡς ὁ Ἀρίσταρχος βούλεται, ἐπεὶ ἡ Βοιωτία ὅλη ἱερὰ Ποσειδῶνος — οὐ γὰρ ἀρέσκει ἀπὸ Ἑλίκης, ἐπεί φησιν “οἱ δέ τοι εἰς Ἑλίκην τε καὶ Αἰγὰς δῶρʼ ἀνάγουσιν” (Il. 8, 203)· Ἑλικήϊον γὰρ ἂν εἶπε. συγχωροῦντος τοῦ μέτρου—· δύναται δὲ Ἑλικώνιος λέγεσθαι διὰ τὸ ἕλικας καὶ περιφερεῖς εἶναι τὰς τῆς θαλάσσης δίνας. ἔτι δὲ εἴπερ ἦν ἡ Κύπρις ἀπὸ τῆς Κύπρου, πολλῷ μᾶλλον ἀπὸ τῆς Πάφου, ἐν ᾗ “βωμός τε θυήεις αὐτῆς (Od. 8, 363), Παφίη ἐλέγετο· ἀλλʼ οὐδέποτε Παφίην εἶπε τὴν Ἀφροδίτην ὁ Ὅμηρος, ὡς οἱ νεώτεροι. [*](11. * θῖνα] τινά. In scriptura θιναί : ψάμμοι, ὑψηλοὶ τόποι, haud corrupta consentiunt codices Ety- dubio θἱνες corrigendum, ut dixi mologici M. p. 547, 3. In scholiis in Thes. vol. 4 p. 386, et poeta de minoribus scriptum est ἥ τʼ ἄκρης viribus herbarum v. 3 qui ἐπὶ θῖνα γλαυκώπιον ἵζει. Est versus θιναῖς dixit. De Glaucopio Attico Callimachi, ut ostendit Naekius res incerta est, de quo dixerunt in Dissert. de Hecale c. 6 p. 58, Wachsmuthius in libro de urbe quem in Thes. vol. 4 p. 368 sic Athenarum et novissime R. correxi, ἥ τʼ ἄκρης πόλιος θῖνα Γλαυ- Sehoellius in Ephem. Ienensibus κωπίον ἵζει. Schneiderus ad Callim. a. 1875 no. 39 p. 686. Fragm. p. 773 coniecit ἥ τʼ ἐπʼ 14. *ἡ νὴ Δία] ἴνʼ ᾖ διὰ ἄκρης πόλιος θιναῖς Γλαυκώπιον ἵζει, *τὸ] om. Hesychio confisus cuius iu glossa)
254
καὶ γὰρ εἴπερ γε σπανίως ἐπίθετα ἐξενήνοχε τοπικὰ, ἀλλ᾿ ἐξ ἡρωϊκοῦ προσώπου κατὰ τὸ εἰκὸς αὐτὰ λέγει. Ἀχιλλεὺς γὰρ Θεσ- σαλὸς ὤν φησι “Ζεῦ ἄνα Δωδωναῖε Πελασγικὲ, τηλόθι ναίων” (Il. 16, 233), καὶ Ἑκτάβη “ἀλλ᾿ εὔχεο σύ γ᾿ ἔπειτα κελαινεφέϊ Κρο- νίωνι Ἰδαίῳ, ὅς τε Τροίην κατὰ πᾶσαν ὁρᾶται” (Il. 24, 290)· εἰ γὰρ ἡ Ἴδη τῆς Τροίας, οἰκείως ἡ Ἑκάβη ἔσχηκε παρονομάσαι τὸν Δία Ἰδαῖον. ὁ δὲ Ὅμηρος οὐκ ἂν εἶπεν ἀπὸ τῆς Κύπρου τὸ ἐπίθε- τον, ἐξ ἰδίου προσώπου λέγων “ὁ δὲ Κύπριν ἐπῴχετο νηλέϊ χαλκῷ.”

425. πρὸς τὸ ἀσθενὲς τῆς πληγῆς. Ἀρίσταρχος δὲ τὸ ἀραιήν ἐπὶ μὲν τοῦ ἀσθενῆ δασύνει, ἐπὶ δὲ τοῦ ἐπιβλαβῆ ψιλοῖ. τὸ δὲ κατεμύξατο καταμύξατό φησι διὰ τοῦ α.

428. οὔ τοι τέκνον ἐμόν] τὸ γνῶθι σαυτὸν ἐνταῦθα λέγει. οὐδὲν δέ φησιν· οἶδε γὰρ αὐτὴν τὴν αἰτίαν ἔχουσαν διὰ τὴν ἁρπαγὴν Ἀλε- ξάνδρου, ἣν ταῖς αὐτῆς βουλαῖς ἐποιήσατο. διὸ οὐδὲ αὐτὴ φθέγγεται ὡς ἡμαρτηκυῖα, ἀλλὰ μᾶλλον ἀσκεῖ σιωπήν.

429. ἔργα γάμοιο] τὰ περὶ τὸν ἔρωτά φησι καὶ τοὺς ἐργαζομένους τὸν γάμον.

432. Αἰνείᾳ δ᾿ ἐπόρουσε] οὐδὲν πράσσει, δεικνὺς ὡς οὐδὲ τὸ κατὰ Ἀφροδίτην αὐτοῦ ἦν.

443. ἀνεχάζετο τυτθὸν ὀπίσσω] ἐμφαίνει τὴν ἀρετὴν Διομήδους διὰ τοῦ τυτθόν. ἐπὶ δὲ Πατρόκλου πολλὸν ὀπίσω φησίν (Il. 16, 710)· ὑπ᾿ οὐδενὸς γὰρ θεοῦ βοηθεῖται, καὶ τὸν Ἀπόλλωνα δεδοικέν.

446. ὅθι οἱ νηός γ᾿ ἐτέτυκτο] καὶ Ἀθηνᾶς δὲ ἦν αὐτόθι ναός· “νηὸν Ἀθηναίης γλαυκώπιδος ἐν πόλει ἄκρῃ οἴξασαι” (Il. 6, 88).

448. ἀκέοντο] θεοὶ γὰρ εἰς ἀνθρώπους πράσσειν πάντα πεφύκασιν. κύδαινόν τε] λόγῳ παρεμυθοῦντο. ἀκολούθως δὲ τοῖς ἰατρικοῖς παραγ- γέλμασι τοὺς τραυματίας λόγῳ θεραπεύει. ἄλλως τε καὶ Ἀφροδίτης ἦν υἱὸς καὶ τῶν Τρώων ἄριστος μεθ᾿ Ἕκτορα.

449. αὐτὰρ ὁ εἴδωλον τεῦξ᾿ ἀργυρότοξος Ἀπολλων] εἴδωλον μὲν ἀκούει πᾶν τὸ δημιούργημα τοῦ κόσμου, ὅπερ τύπος ὂν τοῦ ὄντως ὄντος ὑπὸ πάντων μὲν τῶν ἐγκοσμίων θεῶν κοσμεῖται, προηγουμένως δὲ ὑπὸ ἡλίου, ὅς ἐστιν ἡγεμὼν παντὸς γενητοῦ τε καὶ ὁρατοῦ. οὐδὲν δὲ ἧττόν ἐστι τὸ Αἰνείου εἴδωλον υἱοῦ Ἀφροδίτης καὶ Τρωὸς, ὅ ἐστι [*](1. *τοπικὰ] τοῦ ποιητοῦ 6, *παρονομάσαι τὸν Δία Ἰδαῖον] 2, * προσώπου] om. παρωνομασμένον τὸν Ἰδαῖον *λέγει] om. 21. *διὰ τοῦ] διὰ τὸ)

255
τὸ ἐγχώριον κάλλος. πᾶν γὰρ ἐξ Ἀφροδίτης κάλλος ἐστὶ, περὶ ὃ αἱ ὑλικώτεραι τῶν ψυχῶν οὐκ ἀπαλλάσσονται προστριβόμεναι. εἴ- δωλον δὲ ποιεῖ, ἵνα φιλοτιμοτέρως μάχωνται Τρῶες, τὸ πτῶμα σῶσαι θέλοντες.