Scholia in Euripidis Hecubam (scholia vetera et scholia recentiora Thomae Magistri, Triclinii, Moschopuli et anonyma)

557.—562. κἀπεὶ τόδʼ εἰσήκουσε: ἐπεὶ δὲ, ἀψʼ οὗ δὲ ἤκουσε τοῦτο τὸ λόγιον τῶν δεσποτῶν, λαβοῦσα τὰ ἱμάτια ἔσχισεν ἀπὸ τῆς ἄκρας ἐπωμίδος μέχρι τοῦ μέσου τῆς λαγόνος, καὶ ἔδειξε τὰ στήθη καθάπερ ἀγάλματα κάλλιστα, καὶ καταβαλοῦσα πρὸς γῆν τὸ γόνυ, εἶπε λόγον ἀθλιώτατον, πάντων τῶν λόγων δηλονότι. I.

εἰσήκουσε: ἡ κόρη. Fl. 21. εἰσηκούσθη. τὸ ἐνεργητικὸν ἀντὶ παθητικοῦ. B.

558. λαβοῦσα: λαβοῦσα τὰ τηλατία ἐκ τῆς ἄκρας τοῦ, ὠμοφορίου οὗπερ ἐφόρει ὡς βασιλὶς, ἔσχισεν. Fl. 33. ἄκρας: ἀπὸ τοῦ ἄκρου τῆς ἐπωμίδος. Fl. 6. 9. 21. 50. 59. 76. τῆς περιτραχηλίου. Fl. 10. 17. ἐπωμίδος: ἐπωμὶς τὸ ὑπερέχον τοῦ βραχίονος, καὶ εἶδος ἐνδύματος. ἐνταῦθα δὲ τὸ πρότερον δοκεῖ λέγειν. Gr. l.

559. ἔρρηξε λαγόνος: ἀντὶ τοῦ διέσχισε τὰ ἱμάτια κατὰ τὸ πλησιάζον μέρος ταῖς λαγόσι καὶ τῷ ὀφθαλμῷ. A. λαγόνος: ἤγουν τῶν λαγόνων. Fl. 6. 9. 21. 57. 59. 76. μέχρι μέσης τῆς λαγόνος. Fl. 17. εἰς μέσον: τὸ εἰς ἀντὶ τοῦ ἕως, ὡς καὶ παρὰ Δημοσθένει “τούτῳ φιλανθρώπως ἐχρώμην εἰς τήνδε τὴν ἡμέρανʼ ἀντὶ τοῦ, μέχρι τῆσδε τῆς ἡμέρας. λάμβανε δὲ τοῦτο τὸ εἰς καὶ πρὸς τὸ λαγόνας κατὰ συνεκδοχήν. Gu. I. παρʼ ὀμφαλόν: τὸ ἑξῆς εἰς λαγόνας. Fl. 21. μέχρι τῶν λαγόνων μέσων· εἶτʼ ἐπάγει παρʼ ὀμφαλὸν, δεικνὺς ὅτι τὸ μέσον τῶν λαγόνων ὀμφαλός ἐστιν. Gu.

560. μαστούς: καὶ ἔδειξεν τοὺς μαστοὺς καὶ τὰ στέρνα τὰ [*](βασιλέως ἄλλος οὐκ ἀντιλέγει. σὗπερ: 13. τηλατία] Sic. συναπτέον τὸν λόγον οὕτως, ὑστέραν ὅπα, 21. τὸ εἰς] εἰς ὔσπερ Gu. σὗπερ καὶ μέγιστον ἦν κράτος, τοῦ ἀγα- ib. ὡς om. I. μέμνονος δηλονότι. ὄπα γὰρ τὴν τοῦ ib. Δημοσθένει] T. 411, 10. ubi βασιλέως φωνὴν ἐκάλεσε. τέλος γὰρ legitur τούτῳ πάνυ φιλ. ἐκεχρήμην πάσης ὑπεροχῆς ὁ βασιλεύς. πίνδαρος ἐγὼ, καὶ ἀηδὲς ἐμοὶ καὶ τούτῳ γέγονεν λέγει, τόδ—βασιλεύς. είς τὴν ἡμέραν ταύτην οὐδέν. 1. ἄλλος οὐδεὶς] οὐδεὶς ἄλλος Fl. 17. 24. συνεκδοχήν] ἀντιστροφήν Gu. 59. ἄλλος om. Fl. 10.)

561. καθεῖσα: κλίνασα. Fl. 6. 9. 10. 21. 56. 59. 76. Gr. κατακλίνασα. B. Gu.

562. ἔλεξε: καὶ εἶπεν ἔμπροσθεν πάντων οἰκτρότατον λόγον καὶ θρηνητικόν. Fl. 33. τλημονέστατον: δυστυχέστατον. B. καρτερικώτατον, ὑπομονητικώτατον. M, Fl. 10. 17. 21. 59. ἀθλιώτατον. Gr. οἰκτρότατον. Gu.

563.—565. ἰδοὺ τόδε: ἰδοὺ, ὦ νεανία, εἰ μὲν τόδε τὸ στέρνον παίειν προθυμῇ, παῖσον, εἰ δʼ ὑπʼ αὐχένα θέλεις, πάρεστι λαιμὸς εὐτρεπὴς ὅδε. Gr. I.

ἰδού: τόδε τὸ σῶμα δηλονότι. M. Fl. 10. 21. τὸ σῶμα ἢ τὸ στέρνον. Gu.

564. παίειν: τύπτειν διὰ τοῦ ξίφους. Fl. 17. κεντεῖν. Gu. προθυμῇ. θέλεις. Gu. παῖσον: ἤγουν τύψον. Fl. 17. Gu. ὑπʼ αὐχένα: ἤγουν ὑπὸ τὸν τράχηλον, βούλει δηλονότι. El. 17. βαλεῖν τὸ ξίφος. Fl. 59. ἀρτηρίας. Fl. 10.

565. χρῥζεις: θέλεις παίειν δηλονότι. Fl. 6. 9. 21. 59. 76. Gr. πάρεστι: παίειν δηλονότι. Gu. εὐπρεπής: ἕτοιμος. Gu. παρεσκευασμένος. Fl. 19. 59. Gu. ἐὰν δὲ τὸν αὐχένα χρήζεις, παῖσον καὶ τύψον· παρειστήκει σοι γὰρ ὁ εὔμορφος τράχηλος. Fl. 33.

566. ὁ δʼ οὐ θέλων καὶ μὴ θέλων: οὐ θέλων μὲν ὡς οἰκτιζόμενος τὴν Πολυξένην, θέλων δὲ ὡς τιμῶν τὸν πατέρα καὶ ὡς πρὸς τὴν πατρίδα θέλων ἐλθεῖν. Ἄλλως. ὁ δὲ οὐ θέλων ἐν τῷ οἴκτῳ τῆς Πολυξένης καὶ θέλων τὸ μὴ παρακοῦσαι τὸν πατέοα αὐτοῦ. A. τὸ ἑξῆς, οὐ θέλων οἴκτῳ καὶ συμπαθείᾳ τῆς κόρης, τέμνει τὸν λαιμόν· ἐκ τούτου γὰρ πνεῖ τε καὶ ἀναπνεῖ ῥέον τὸ αἷμα. I.

οὐ θέλων τῷ οἴκτῳ τῆς κόρης, ἤγουν ἐλεῶν τὴν κόρην, καὶ θέλων, διὰ τὸν πατέρα αὐτοῦ, ὑπʼ ἀνάγκης· ὅπερ καὶ παροιμιακῶς λέγεται, ἑκὼν ἄκων. Gu. Fl. 10. 59. οἴκτῳ: τῷ ἐλέῳ. Fl. 56. ὁ δὲ τοῦ Ἀχιλλέως παῖς Νεοπτόλεμος ἄκων τε καὶ ἑκὼν τέμνει τῷ σιδήρῳ τὸν τράχηλον τῆς οἰκτρᾶς καὶ ταλαιπώρου κόρης. El. 33.

567. πνεύματος διαρροάς: τὰς ἀρτηρίας καὶ φλέβας τὰς τῆς ἀναπνοῆς. l. διαρροαὶ αἱ φλέβες, ἐν αἷς τὸ πνεῦμα διέρχεται ἐκ τῶν ἀρτηριῶν. διαφέρει δὲ ἀρτηρία φλεβὸς τῷ τὴν μὲν ἀρτηρίαν ἔχειν πνεῦμα πολὺ τὸ καὶ ὑποκάτω κεῖσθαι τῆς φλεβὸς, αἷμα δὲ ὀλίγον, τὴν δὲ φλέβα αἷμα μὲν πολὺ καὶ ἄνω κεῖσθαι τῆς ἀρτηρίας, πνεῦμα δὲ ὀλίγον. Gu. 1. δηλονότι τὰς φλέβας τοῦ πνεύματος ἔταμε. Fl. 33. τὰς ἀρτηρίας, τὰς διεξόδους, ἤγουν τὸν λαιμόν· διὰ τούτου γὰρ ἐκπνεῖ τε καὶ ἀναπνεῖ ῥέον τὸ πνεῦμα. Fl. 6. 9. 21. 50. 59. 76.

568.—570. κρουνοί: σταλαγμοὶ δὲ τοῦ αἵματος καὶ ἐκχύσεις προήρχοντο. ἡ δὲ καίπερ ἀποθνήσκουσα, προμήθειαν εἶχεν ὥστε εὐπρεπῶς καὶ εὐσχήμως πεσεῖν καὶ κρύπτειν ἃ πρέπον κρύπτειν τὰ ὄμματα τῶν ἀρρένων. τὸ κρύπτω μετὰ αἰτιατικῆς λέγεται, καὶ πρὸς τὸ πρόσωπον καὶ πρὸς τὸ πρᾶγμα, οἷον κρύπτω σε τὴν ἐμαυτοῦ βουλήν. I.

568. κρουνοί: διαρροαί. Fl. 17. ἐκρεύσεις τοῦ αἵματος ὥρμουν. Fl. 59. οἱ σταλαγμοὶ τοῦ αἵματος ἔρρεον. Fl. 33. ῥεύματα ἐφέ-ροντο, ὥρμουν. Gu.

569. πρόνοιαν: προμήθειαν. Gr. προσοχὴν, βούλευσιν, φρον τίδα. Gu. πολλὴν πρόνοιαν εἶχεν: μεγάλην ἐπιμέλειαν εἶχεν. Fl. 33. εὐσχήμως: πρεπόντως τοῦ πεσεῖν ἐντίμως. Fl. 33. εὐπρεπῶς. Gr. εὐσχημόνως, κοσμίως. Gu.

570. κρύπτειν δʼ ἃ κρύπτειν: γρ. κρύπτουσʼ ἃ κρύπτειν. B. ἀπὸ τῶν ὀμμάτων. B. καὶ κρύπτειν ἃ χρεὼν, ἤγουν πρέπον, κρύπτειν [*](1. τὰς ἀρτηρίας — ἀναπνοῆς habet κάτω κεῖται τῆς φλεβὸς, ἡ δὲ φλὲψ B. in glossemate. ἐπάνω τῆς ἀρτηρίας. εἰπν δὲ πνεύμαδιαρροαὶ] 2. διαρροαὶ πνεύματος 1. τος διαρροὰς ἔδειξεν ὅτι αἱ φλέβες καὶ ib. πνεῦμα] αἷμα I. αἱ ἀρτηρίαι ἐτμήθησαν:—Quorum 3. τῶ τὴν—πολῦ] τὸ τὴν μὲν ἀρτη- pars ma]orr legitur etiam in B. M. ρίαν πνεῦμα μὲν πολὺ ἔχειν Gu. sic scripta, πνεύματος —τὴν ἀρτηρίαν 6. πνεῦμα δὲ ὀλίγον] In Gu. aliud μὲν ὀλίγον ἔχειν αἷμα, πνεῦμα δὲ πολύ. scholion additum πνεύματος διαρ—τὸ δὲ πνεῦμα ὀλίγον ὡς (ὡς om. B.) ροάς: τὰς ἀρτηρίας καὶ φλέβις. δια- πρὸς σύγκρισιν τοῦ ἐν τῇ ἀρτηρit :— φέρει δὲ ἀρτηρία φλεβὸς ταύτῃ, τῷ τὴν 7. τὰς ἀρτηρίας —πνεῦμα] Idem μὲν ἀρτηρίαν ὀλίγον αἷμα ἔχειν, πνεῦμα scholion a vv. ἤγουν τὸν λ. exstat δὲ πολὺ, τὴν δὲ φλέβα τὸ ἐναντίον τὸ etiam in Gr. In Gu. est διεξόδους μὲν αἷμα πολὺ, τὸ δὲ πνεῦμα ὀλίγον φλέβας. MATTH. πρὸς σύγκρισιν τοῦ ἐν τῇ ἀρτηρίᾳ. ὑπο-)

Ὀὐκ ὀλίγοι πειραθέντες ἑρμηνεῦσαι τὸ χωρίον τοῦτο τοσοῦτον ἀπέσχοντο τοῦ τἀληθὲς εἰπεῖν ἐξευρεῖν, ὅσον ἂν εἰμηδὲ τὴν ἀρχὴν ἐπικεχειρηκότας φανῆναι κατὰ γνώμην σφίσιν ἐπῆλθε. δυοῖν γὰρ οὐσῶν τῶν αἰτιατικῶν, καὶ τοῦ γε νοῦ καθεστῶτος ἐντεῦθεν ἐν σκότῳ, βουλόμενοι συντεταχέναι, ἐναλλαγαῖς τε ἐχρήσαντο καὶ προθέσεσιν ἔξωθεν, εἰς ἃ χρεὼν τὰ ὄμματα τῶν ἀρσένων κρύπτεσθαι φάσκοντες. ἐγ δὲ οὕτʼ ἐκείνοις μεμφόμενος καὶ τὸ δοκοῦν εἰπὼν ἐμαυτῷ, οἶμαι ἂν πάντας, ὅσοις ὀρθότητος ἐν λόγοις μέλει, ἐκ τοῦ εὐθέως ἀκούσανσας, ἡ μὴν τοῦθʼ οὕτως ἔχειν ψηφίσασθαι. λέγων γὰρ ὁ Ταλθύβιος τὰ περὶ τῆς κόρης, εἶτα ἐπήνεγκεν, ἡ δὲ καὶ θνήσκουσα ὅμως προὐνοεῖτο εὐσχημόνως πεσεῖν, καὶ κρύπτειν ἐκεῖνα, χρεών ἐστι κρύπτειν τὰ ὄμματα τῶν ἀρσένων. I.

Ὥσπερ ἀφαιρῶ σὲ τὴν χλαμύδα φαμὲν, καὶ στερῶ σὲ τὸ ἀργύριον, ὄντα καὶ ἀμφότερα αἰτιατικὰ, καὶ ὁ ἀφαιρούμενος καὶ ὃ ἀφαιρεῖται, καὶ ὁ στερούμενος καὶ ὃ στερεῖται· οὕτω καὶ κρύπτω σὲ τόδε λέγομεν, οἷον ἔχων τις ὁτιοῦν κτῆμα καὶ μόνος βουλόμενος ἀπολαύειν κρύπτει τοῦτο τοὺς ἄλλους. καὶ ἡ Πολυξένη γυνὴ οὖσα, εἰ καὶ τὸν περὶ τοῦ θανεῖν ἔθει, ἀλλ’ οὖν πρόνοιαν εἶχεν εὐσχήμως πεσεῖν καὶ τὰ αἰδοῦς ἄξια κρύπτειν, ἃ πρέπον ἐστὶ κρύπτειν τὰς τῶν ἀνδρῶν ὄψεις καὶ μὴ δεικνύναι. μαρτύριον δὲ τούτου ἄλλα τε πολλὰ καὶ τὸ τοῦ Σοφοκλέους “οὐδὲν γάρ σε δεῖ κρύπτειν μʼ ἔτι.᾿ʼ καὶ Αἰσχύλος πάλιν ”μή τοί με κρύψῃς τοῦθʼ ὕπερ μέλλω παθεῖν.” Gu. I. κρύπτειν: κακοζηλία. Fl. 17. οἱ δὲ ἄνδρες ἔκρυπτον τὰ ἑαυτῶν ὄμματα, καθὼς πρέπει ἀρρένων κρύπτειν. Fl. 33. κρύπτειν: κρύΟὐκ [*](4. ὁλίγοι—τῶν ἀρσένων] Scho- 21. εὐσχήμως] εὐσχημόνως 1. lion hoc non ex codice aliquo 23. μαρτύριον] μάρτυς l. sumtum, sed ab Arsenio ipso 24. Σοφοκλέους] El. 957. scriptum esse loquendi genus ib. οὐδὲν] οὐδὲ I. ostendit. Quod animadσertit Mat. ib. Αἰσχύλος] ἄλλος I. Est rom. thiae. 16. Ὅσπερ Gu. ὅσπερ γὰρ 1. γὰρ 25. πάλιν om. 1. addidit Arsenius, ut haec cum scho- 26. κακοζηλία Matth. pro καλι- lio ab se scripto conjungeret. ζηλία. 19. ὁτιοῦν om. I.)

571. ἐπεὶ δʼ ἀφῆκε: ἐπεὶ δʼ ἐξέπνευσε τὴν ψυχὴν ὑπὸ θανατηρᾶς σφαγῆς, οὐδεὶς ἀπὸ τῶν Ἀρχείων εἶχε τὴν ὁμοίαν ἐργασίαν, ἀλλʼ οἱ μὲν αὐτῶν τιμῶντες αὐτὴν διὰ τὸ εὐθαρσὲς καὶ εὔψυχον φύλλοις καὶ ἄνθεσιν ἔβαλλον. 1. ἔπεμπεν. B.

571. σφαγῇ: σφὰξ λέγεται τὸ κοῖλον τοῦ λαιμοῦ, ἐξ οὗ καὶ διασφάγες τὰ κοιλώματα τῆς γῆς. ἀπὸ τούτου γοῦν λέγεται καὶ σφαγή. Fl. 59. ὑπὸ θανατηρᾶς σφαγῆς. Gr.

572. αὐτόν: τὸν ὅμοιον. B. Gu. Ἀργείων: ἀπό. B. πόνον: πόνος ἡ ὀδύνη καὶ ἀπὸ τούτου ἡ ἐργασία. Fl. 9. 21. 56. 59. Gr. ἀψʼ οὗ δὲ ἀφῆκε τὸ πνεῦμα ἐν τῇ σφαγῇ, οὐδεὶς τῶν Ἑλλήνων εἶχε τὸν αὐτὸν πόνον. Fl. 33. ἐνέργειαν. Gu.

573. ἀλλʼ οἱ μὲν αὐτῶν: τινὲς μὲν ἀπό. B. τιμῶντες αὐτὴν διὰ τὸ εὐθαρσὲς καὶ εὔψυχον οἱ Ἕλληνες φύλλοις καὶ ἄνθεσιν ἔβαλλον. B. M. ἐκ χερῶν: διὰ τῶν. B.

574. φύλλοις ἔβαλλον: οἱονεὶ στεφάνων τύπους ποιοῦντες διὰ φύλλων παρετίθουν εἰς αὐτήν. Ἄλλως. τιμῶντες αὐτὴν διὰ τὸ εὐθαρσὲς καὶ εὔψυχον οἱ Ἕλληνες φύλλοις καὶ ἄνθεσιν ἔβαλλον. φυλλοβολεῖται δὲ ἡ Πολυξένη ὅσπερ ἐν ἀγῶνι νικήσασα. Ἄλλως. τοῦτο παρὰ τοὺς χρόνους. Ἐρατοσθένης γὰρ περὶ τῆς φυλλοβολίας φησὶν ὡς πάλαι χωρὶς ἄθλων ἀγωνιζομένων ἀνθρώπων, τῷ νικήσαντι καθάπερ ἔρανον εἰσφέροντες ἔρριπτον τῶν θεατῶν ὅπως ἕκαστος ηὐπόπει. διὸ δὴ σύνηθες ἐγίνετο κύκλῳ περιπορευόμενον ἐπαγείρειν καὶ λαμβάνειν τὸ διδόμενον. οἱ μὲν οὖν ἐμπορευόμενοι διάφορα δῶρα, τῶν δὲ λοιπῶν οἱ μὲν ἐγγὺς καθήμενοι στεφάνους ἐπετίθεσαν, οἱ δὲ ἀνωτέρω τοῦτο ὅπερ ἦν λοιπὸν ἔβαλλον τοῖς ἄνθεσι καὶ φύλλοις. [*](17. οἱονεὶ —εἰς αὐτήν om. M. νον, licet eadem paullo aliter scripta 18. Ἄλλως] ἀλλʼ οἱ μὲν αὐτῶν M. infra sequantur. 19. εὔψυχον] ἔμψυχον A. M. 21. τοῦτο—χρόνους om. I. 20. φυλλοβολεῖται—Ἄλλως om.] M. ib. γὰρ om. et φησὶ post Ἐρατο- Contra in A. desunt extrema scho- σθένης habet I. lii proximi verba φυλλοβολεῖται δὲ ἡ 23. ἕκαστος om. M. Πολυξένη—μετὰ τὸ νικῆσαι καθὰ καὶ ib. ηὐπόρει] εὐπόρει A.B.I. Verba προείρηται. Idem A. mox post ἔπως proxima διὸ δὴ—τὸ διδόμενον om. M. (ἕκαστος addidit Cobetus) εὐπόρει ad. 26. τῶν δὲ] δὲ om. B.I. dit σύνηθες ἐγένοντο κύκλῳ περιπορευόμε- 27. καὶ φύλλοις om. M. νον ἐπαγεῖραι καὶ λαμβάνειν τὸ διδόμε-)

φύλλοις ἔβαλλον: ἄνθεσι. M. ἐκαλλώπιζον, ἐστεφάνουν. Fl. 17. ἔστεφον. B. διὰ φύλλων ἔπαττον. Fl. 6. 9. 21. 50. 59. 76. Gr. ἐνίκησεν γὰρ ἐν ἀγῶνι Πολυξένη. Fl. 10. ἔστεφον, περιέσκεπον. Gu. πληροῦσι: τελειοῦσι. Gr. Fl. 6. 9. 17. 21. 50. 59. 76. πυράν: τὸν τάφον, τὸν τόπον, ἔνθα ἡ πυρὰ ἐγένετο. Gu. τινὲς δὲ ἐπλήρουν τάφον. B.