Scholia in Euripidis Hippolytum
Scholia in Euripidem
Scholia in Euripidem. Scholia Graeca in Euripidis tragoedias, Volume 1. Dindorf, Wilhelm, editor. Oxford: Oxford University Press, 1863.
60. ᾇ μελόμεσθα: ᾗ μέλομεν κυνηγετικὴν ἀσκοῦντες. A.B.M.
66. καλλίστα: καλλίστη οὖσα ὑπὲρ πάσας τὰς παρθένους. B.
68. εὐπατέρειαν: τὴν καλλίστην τοῦ πατρὸς Διὸς αὐλήν.
69. οἶκον: λέγω. B. rec.
73. σοὶ τόνδε πλεκτόν: πρὸς τόν χειροποίητον στέφανον, ὃν ἔφερε τῷ ξοάνῳ. τινὲς μέντοι καὶ τοῦτο ἐπὶ τῆς αὐτῆς ἀλληγορίας ἀκούουσι, λέγοντες τὸν ὕμνον κόσμον εἰρῆσθαι αὐτῆς. τοῦτον ἂν λέγοι τὸν ὕμνον δεικτικῶς πρὸς τὸ εἰρημένον “πότνια.ʼ Ἄλλως. διαβεβόηται τοῦτο τὸ ζήτημα. καὶ οἱ μὲν ὑπέλαβον τὸν Ἱππόλυτον στέφειν τὴν Ἄρτεμιν ἀνθίνῳ στεφάνῳ· ὁ δὲ Φιλόχορος τὴν ἐν Ἄγραις Ἄρτεμιν τῷ μὲν λόγῳ στέφεσθαί φησιν, ἐφ᾿ ἑαυτοῦ δὲ τὸν Ἱππόλυτον ταῦτα λέγειν, ὅτι ἐμαυτὸν σοὶ ἀνατίθημι, ὦ θεὰ, στέφανον, τουτέστι κόσμον ἀνθηρότατον· κόσμον γὰρ εἶναι τῇ παρθένῳ τὸ μετὰ τοῦ σωφρονεστάτου τῶν νέων διημερεύειν. ἄλλοι δὲ μηδὲν αἰνίττεσθαι τὸν ποιητήν [*](1. ἕκεσθ᾿] ἕπεσθαι M. κόμης, in I. χρυσέαν. ib. Ἄλλως om. A. ib. πρὸς τὸν M. τοῦτο πάλιν πρὸς ib. Ἄλλως. ὁ]. ἢ ὁ M. τὸν A.B.I. 4. εἰσι τινὲς M. τινὲς εἰσι ceteri. 11. τῆς αὐτῆς (ἀυ A.) ἀλληγορίας ib. ὡς εἴρηται om. M. A. B.I. τὴν ἀλληγορίαν τῆς αὐτῆς M. 5. ἐστιν addidi ex A. Obliteratum 12. αὐτῆς] αὐτ A. αὐτῶν B.M.I. in M. ib. τοῦτον ἂν—κότνια om. I. 6. μέλομεν] μέλλομεν A.B. ib. ἂν λέγοι A. οὖν λέγοις B.I. ib. κυνηγετικὸν βίον] κυνηγε (cum 13. Ἄλλως addidi ex A.M. compendio τικὸν potius significante 16. τῷ μὲν λόγῳ] Valck. p. 170. quam τικὴν) et omisso βίον A.M. corrigendum censet τῷ μὲν λωτῶ στ. 7. καλλίστα] Hoc vocabulum est minus recte. Sensus est: ita loqui in scholio quod M. ante scholion Hippolytum, quasi revera cosuperius (ab verbis ὁ ἱππόλυτος incipiens) rona redimiret Dianae simulacrum, habet, καλλίστα τινὰ τῶν se autem intelligere. MATTH. παλλαντίδων παίδων εὐρει (sic, ut videtur) Verba τῷ μὲν λόγῳ om. A. in lacuna. λέγει :— 8. Διὸς om. M. ib. ἐφ᾿ Matth. pro ἀφ᾿. 10. πρὸς τὸν—πότνια] Hoc scholion ib. δὲ om. M. A.M. hic ponunt: in B.I. legitur 17. τουτέστι] δὲ τουτέστιν M. ad v. 82. in B. cum lemmate 19. ἄλλοι] ἄλλως praefixum in)
Ἄλλως. καθόλου μέν ἐστι τῆς διανοίας καὶ στέφανον αὐτὸν προσφέροντα, ἅτε δὴ σοφόν· τῷ μὲν ξοάνῳ ἄρα τὸν χειροποίητον στέφανον προσφέρει, τῇ δὲ θεῷ τὸν ὕμνον. πλεκτὸν τοίνυν στέφανον λέγει τὸν ὕμνον, δίκην πλοκῆς συντεθέντας τοὺς λόγους ἀποτελεῖν τὸν ὕμνον. ἀκήρατον δὲ λειμῶνα ἀλληγορεῖ τὸν ἐξ ἀνθέων πεπλεγμένον στέφανον τῇ παρθένῳ καὶ ἄδολον ἔννοιαν, ἐν ᾧ λειμῶνι οὐδὲ ποιμὴν ἄξιον νενόμικε τὰ πρόβατα ἄγειν. τὰ γοῦν ἄνθη τούτου τοῦ λειμῶνος σοφίας εἶναι καὶ ἀρετῆς ἀποτελέσματα. ἀλλὰ μὴν οὐδὲ σίδηρος εἰς τμῆσιν ἦλθε τοῦ λειμῶνος καὶ αὐτοῦ τὰ ἄνθη περιέκειρε. σίδηρον δ᾿ ἂν λέγοι ἤτοι τὴν πανοῦργον φιλοπραγμονίαν τε καὶ κακουργίαν, ἢ τὴν τῶν αἰσχρῶν ἡδονῶν φθορὰν, ἵνα αὐτοῦ τὸ παρθένιον καὶ ἄδολον δηλοῖ. βοτὰ δὲ λέγει τὰ ποίμνια, μέλισσαν δὲ ἀλληγορικῶς αὐτὴν τὴν ψυχήν· καθαρώτατον γάρ τι ζῶον ἡ μέλισσα· ἔνθεν τὰς ἱερείας μελίσσας καλοῦσιν οἱ ποιηταί. ἐαρινὴν δὲ αὐτὴν εἶπεν, ἤτοι ὅτι ἡ μέλισσα ἥδεται τῷ ἔαρι διὰ τὰ ἄνθη, ἢ ὅτι αἱ καθαραὶ ψυχαὶ ἀεὶ ἐν ἀνθήσει εἰσί. τὸ γὰρ ἔαρ ἀνθέων γεννητικόν.
73. ἐξ ἀκηράτου λειμῶνος: ἐκ καθαρᾶς καρδίας. B. Fl. 15. καρδίας. M.
75. ἔνθ᾿ οὔτε: ἄμουσοι γὰρ καὶ αἰσχροπρεπεῖς οἱ ποιμένες. A. B.M. Fl. 15 ποιμήν: τὸ λογιστικὸν. B. φέρβειν βοτά: τρέφειν τὰ ποίμνια. B.M. Fl. 15.
[*](1. Ἄλλως] Hoc scholion, quod 9. δ᾿ ἂν λέγοι B. Fl. 6. δ᾿ ἂν λέγ` recentioris est grammatici quam A. δὲ λέγει I. praecedentia, abest ab M., legitur 10. τὴν B. Fl. 6. τὸν I. et sic A. vero in A.B.I. et Fl. 6. quoque (τ``), sed idem in gl. interlineari 2. προσφέροντα B. Fl. 6. προφέροντα τὴν πανοῦργον φιλοπραγμονίαν ἢ τὴν δἰ αἰσχρῶν ἡ. φ. A.I. ib. ξοάνῳ ἄρα A. γὰρ ξοάνῳ B.I. ib. τε B. Fl. 6., om. A.I. 3. προσφέρει scripsi pro προφέρειν 11. αὐτοῦ A. B. αὐτὰς I. (προσφέρειν Matth.) ib. ἄδολον A. ἄδηλον B.I. ib. δὲ θεῷ A. θεῷ δὲ B.I. 13. καθαρώτατον B. καθαρώτερον A. ib. πλεκτὸν τοίνυν—λέγει τὸν ὕμνον καθαρὸν I. ib. ἔνθεν] οὖν add. A. om. A. 4. δίκην] ἀκήρατον δίκην A. 14. εἶπεν A!B. λέγει I. ib. συντεθέντας] συντεθέντα A. ib. ἤτοι] ἢ A. 5. ἀλληγορεῖ A.B. Fl. 6. ἀνθοφορεῖ 16. ἀνθήσει A.B. ἄνθεσι I. ib. ἔαρ om. I. ib. ἀνθέων] ἀκανθῶν A. 19. γὰρ om M. 6. οὐδὲ] ὁ δὲ A. ib. αἰσχροπρεπεῖς] αἰσχροπετεῖς A. 7. πρόβατα A. ποιανια I. αἰσχροπότεις M.)76. ἀκήρατον: παραμόνιμον. A.B.M.
77. μέλισσα: ψυχή. M. καὶ ψυχὴ ἀθάνατος καὶ ἀεὶ θάλλουσα· αἱ γὰρ ἀκήρατοι ψυχαὶ ἀνθοῦσιν ἀεί. A. ἡ ἁγνότης, καθαρότης, ψυχή. B. ἠρινόν: τὸν καθαρόν. B.
78. αἰδὼς δὲ ποταμίαισι: ἡ αἰδὼς, φησὶ, τοῦτον τὸν λειμῶνα γεωργεῖ, καὶ αὐτὸν τοῖς ὕδασι τοῖς ποταμίοις κηπεύει καὶ ποτίζει καὶ γεωργεῖ. τοῦτο δὲ λέγει, ἐπεὶ πλεῖστον μέρος τῆς σωφροσύνης ἡ αἰδὼς ἔλαχε, καὶ τοῖς ἀγαθοῖς ἀνδράσι καὶ σοφοῖς ἕνεστι τὸ αἰδημονικόν. ὅσοις οὖν μηδὲν διδακτὸν καὶ ἐκ βίας φύσεως ἔγνωσται, ἀλλὰ φύσει τὴν σωφροσύνην ἐγνώκασι, τούτοις ἐκ τούτου τοῦ λειμῶνος μόνοις δρέπεσθαι καὶ καρποῦσθαι δέδοται τοιαύτης ψυχῆς καὶ σοφίας ἀπολαύειν. Ἄλλως. ταῦτα οὐκ ἔστιν ἐπινοῆσαι, εἰ κυρίως τις βούλεται ἐπὶ τῶν κηπευμάτων ἐκδέχεσθαι τὸν λόγον. ἀλληγορεῖται οὖν τὰ προκείμενα. οἱ γὰρ ποιηταὶ ἐπιεικῶς τὰς ἰδίας φύσεις μελίσσαις καὶ ποταμοῖς καὶ λειμῶσι προσομοιοῦσιν, αὐτὴν δὲ τὴν ποίησιν στεφάνοις, διὰ μὲν τῶν ἀνθέων τὸ ποικίλον καὶ τὸ κάλλος αὐτῆς παριστάντες, διὰ δὲ τῶν ποταμῶν τὸ πλῆθος καὶ τὴν ἐπὶ τὸ ποιεῖν ὁρμὴν, διὰ δὲ τῶν μελισσῶν τὸ ἐπιμελὲς καὶ τὸ συντεταγμένον, ἅμα καὶ τὸ τῶν ποιημάτων μελιχρὸν, τοὺς στεφάνους ἕνεκα τοῦ λαμπρύνεσθαι δἰ αὐτῶν τοὺς ἐπαινουμένους. ταῦτα δὲ πάντα συλλαβὼν ὁ Εὐριπίδης ἐφαίδρυνε τὴν ἀλληγορίαν, δἰ ἧς τὸν εἰς τὴν Ἄρτεμιν ὕμνον ἐβουλήθη παραστῆσαι, τῶν ἄλλων ποιητῶν σποράδην τοῖς τρόποις χρησαμένων. τὸ δὲ ἐξ ἀκηράτου λειμῶνος δρέπεσθαι διὰ τὸ δεῖν τὴν ποιητικὴν ψυχὴν καθαράν τε καὶ ἀκήαἰδὼς [*](5. δὲ—] Hoc scholion non 13. κυρίως τις om. A. in lacuna. est in M. 7. καὶ γεωργεῖ om. A. (p. 85, 14.) I. 17. αὐτῆς A. αὐτῶν I. 9. αἰδημονικὸν] ἠγεμονικὸν B. 18. τὸ ποιεῖν A.B. τὰ ποιήματα Fl. ib. ὅσοις] ὅσοι A. τὰ ποία I. ib. διδακτὸν add. A.B. Fl. 6., 19. μελιχρὸν hic A.B., ante τῶν om. I. p. 16> ἀνθέων A. ἀνθέων ὡς εἴρηται ποιημάτων I. ib. βίας A.B. μιᾶς I. Conf. ib. τοὺς στεφάνους] τοῖς στεφάνοις Matth. 11. δέδοται add. A. 22. ἐβουλήθη A. ἠβουλήθη I. 12. ἀπολαύειν A.B. Fl. 6. ἀπολαύει 23. ἀκηράτου λειμῶνος] ἀκηράτων I. λιμόνων (sic) A.)
κηπεύει: ποτίζει. A. ἀνατρέφει M. τρέφει. Fl. 15.
79. ὅσοις διδακτὸν μηδέν: διδακτόν ἐστι τὸ μὴ ἐκ φύσεως πλεονέκτημα, ἀλλ᾿ ἐκ συνεχοῦς μελέτης ἀνυόμενον. καὶ οἱ φιλόσοφοι διδακτὰ μὲν τὰ πονηρὰ καλοῦσι, φυσικὰ δὲ τὰ ἀγαθά. διδακτὸν οὖν τὸ ἐκ βίας τῆς φύσεως μάθημα, ἢ συνεχεῖ ἐγνωσμένον μελέτῃ. τὰ γοῦν ἑξῆς ἐπινοίᾳ καλὰ καὶ πάλιν καλά εἰσιν.
80. εἴληχεν: ἔλαχεν M.
ὅμως: ὁμοίως. B.
81. δρέπεσθαι: γρ. ἕπεσθαι. B. Fl. 15. καρποῦσθαι. M. συνάγειν. A.
83. ἀνάδημα δέξαι: ἀντὶ τοῦ ἀπὸ καλοῦ καὶ δικαίου δέξαι σιέφανον. A.B. Fl. 15.
85. σοὶ καὶ ξύνειμι: τὸ ἑξῆς, σοὶ δὲ σύνειμι καὶ λόγοις ἀμείβομαι καὶ μόνῳ βροτῶν τοῦτό ἐστιν ἐμοὶ γέρας. M.
87. τέλος δὲ κάμψαιμ᾿: τὸ δὲ τέλος τοῦ βίου ἀναλύσαιμι, ὥσπερ καὶ ἠρξάμην, ἐν σωφροσύνῃ διατελέσας. Fl. 15. κάμψαιμι: παύσαιμι. Fl. 2.
88. ἄναξ: σῶτερ. A.B.M. ἀπὸ τοῦ ἔχειν τὴν ἄνω ἀξίαν. BI. [*](1. τοὺς ποιητὰς] In A. cormpendiis ib. συνεχεῖ ἐγνωσμένον μελέτῃ A.B. scriptum quae τῆς ποιητικῆς legi M. Fl. 6. συνεχὴς μελέτη (omisso possunt. ἐγνωσμένων) I. 2. προσήκειν I. φρονοῦσιν B. clare, 9. ἑξῆς om. M.: verba τὰ γοῦν ἑξῆς—καλά εἰσιν om. B.I. in A. vero φρο. προσήκειν, quod interpolatoris ib. καλὰ καὶ πάλιν καλά M. καὶ est, delet Matth. et πάλιν πολλὰ A. πάντων in πάντως mutat, pro quo 12. γρ. om. Fl. 15. πάντοτε conjicere poterat, quod est ib. Schohon ad v. 82. hic vulgo in fine scholii v. 73. p. 85, 23. ubi lectum τοῦτο πάλιν—πότνια vide ad similia leguntur. v. 73. p. 84, 10. 7. μὲν om. M. 14. ἀντὶ τοῦ om. B., στέφανον ib. τὰ πονηρὰ καλοῦσιν M. λέγουσι om. A. 21. τὴν ἄνω ἀξίαν] τὴν ἄνω τάξιν τὰ κακὰ A.B.I. ib. διδακτὸν A.B.M. Fl. 6. δυνατὸν dixit Etym. M. p. 97, 52. ἀνωτάτην I. τάξιν gramm. in Crameri Anecd. 8. τῆς, add. M.: sine τῆς eadem Oxon. vol. 1. p. 34, 16. in scholio v. 78. p. 87, 9.)
Ἄλλως. ὡς τῆς ἄναξ προσηγορίας θεοῖς ἁρμοζούσης. δύναται δὲ καὶ οὕτως ἀκούεσθαι, ὡς τοῦ πρεσβύτου τὸν μὲν Ἱππόλυτον ἄνακτα λέγοντος, τοὺς δὲ θεοὺς δεσπότας, καίπερ εἰκὸς μέλλοντα συμβουλεύειν αὐτὸν περὶ τοῦ μὴ ὑπερφρονεῖν τὴν Ἀφροδίτην, οὕτω καὶ ἄρξασθαι σεμνύνοντα τὸ θεῖον καὶ ὑπερτιθέντα τῆς ἀνθρωπίνης φύσεως. B. Fl. 6.
90. καὶ κάρτα γε: καὶ λίαν. B. καὶ πάνυ. B. rec. καὶ μάλιστα. τὸ δὲ κάρτα κατ᾿ ἐναλλαγὴν λέγεται στοιχείου κράτα, οἷον κραταιῶς, ὡς ἀπὸ τοῦ σάφα σαφῶς. B.M.I. καὶ κάρτα γ᾿· ἦ γάρ: εἰ γὰρ μὴ ἀπὸ τῶν ἡττόνων δεχόμεθα λόγους, οὐκ ἐσμὲν σοφοί. B.I. Fl. 15. μὴ ποιήσαντες τοῦτο μηδὲ δεξάμενοι τὴν ἀγαθὴν συμβουλήν. B.
91. νόμος: τὸ γεγραμμένον διάταγμα, τὸ κρατοῦν καὶ γεγραμμένον· ἔθος δὲ τὸ μὴ γεγραμμένον. B.I.
92. μισεῖν τὸ σεμνόν: σεμνὸν τὸ ὑπερήφανον καὶ τὸ ἐπαχθές. [*](1. ὁ σωτὴρ A.M. ὁ om. B.I. 5. καλεῖν ante τοὺς δεσπότας M. ib. διὸ καὶ τοὺς A.M. τοὺς οὖν B.I. ib. μὲν et δὲ om. M. ib. ἄνακτας A.M. ἄνακτας καὶ σωτῆρας 6. θεῶν B.M. τῶν θεῶν I. 7. περὶ τῆς θεοῦ συμβουλεύειν addidi B I. ib. καλοῦσι M. καλ A. καλοῦμεν ex B. 8. κρεῖττον I. κρυπτόν B. 2. δὲ καὶ] καὶ om. M. 12. αὐτὸν om. Fl. 6. ib. ἄνακτας καλοῦσι om. A., καλοῦσι 13. ὑπερτιθέντα] ὑπερτιθέναι Fl. 6. om. B. 15. καὶ μάλιστα. τὸ δὲ κάρτα om. ib. καλοῦσι M. καλοῦμεν I. M. 3. δηλοῖ δὲ τοῦτο μάλιστα om. M. 16. κατ᾿ M. κατὰ B.I. Totum scholion δηλοῖ δὲ—ὑπερτιθέναι ib. λέγεται—κραταιῶς] ἐστι ἀπὸ τὸ κρεῖττον om. A. Postrema εἰκὸς γὰρ τοῦ κάρτα οἷον κραταιῶς M. —κρεῖττον om. etiam M. 18. δεχόμεθα] οὐ δεχόμεθα I. ib. Ὅμηρος] Il. 7. 400. ib. λόγους] λόγον Fl. 15. 4. οἷον M. εἴρηται γὰρ οἷον B.I. 23. μισεῖν τὸ σεμνόν lemma in M.,)
τὸ σεμνόν: τὸ ὑπερήφανον καὶ σφόδρα τίμιον. M. τὸ ὑπερήφανον. σεμνὸν τὸ ἐπιτηδευτόν. σεμνὸν τὸ οὐχὶ ἁπλοῦν. B. rec. τὸ σοβαρόν. Fl. 15. τὸ ἀλαζονικόν. Fl. 2.