Historia Ecclesiastica

χρημάτων δὲ ζημίας καὶ προστιμή- >σεις πόλεων, καὶ τὰς τῶν καθ’ ἕνα δημεύσεις καὶ συσκευὰς καὶ >καὶ δεσμωτήρια τίς ἂν ἐξαριθμήσασθαι δύναιτο; πᾶσαι γὰρ >ἐφ’ ἡμᾶς αἱ θλίψεις ἐπληθύνθησαν ὑπὲρ ἀριθμόν, ἴσως μὲν >δίκας ἁμαρτημάτων ἐτίναμεν, ἴσως δὲ καὶ τοῦ φιλανθρώπου >διὰ τοῦ πλήθους τῶν παθημάτων ἡμᾶς.

>Τούτων μὲν οὑν τῷ θεῷ χάρις, ὃς καὶ διὰ τοσούτων >Τοὺς ἑαυτοῦ δούλους ἐπαίδευσε, καὶ κατὰ τὸ πλῆθος τῶν >αὐτοῦ πάλιν ἐξήγαγεν ἡμᾶς εἰς ἀναψυχήν.

ἡμῖν δὲ μακρᾶς μὲν >ἔδει σχολῆς καὶ πολλοῦ χρόνου καὶ πόνοι πρὸς τὴν τῶν >ἐπανόρθωσιν, ἱν ὥσπερ ἐκ μακρὰς ἀρρωστίας ταῖς κατὰ μικρὸν >μελείαις τὸ σῶμα τῆς ἐκκλησίας ἐκνοσηλεύοντες, πρὸς τὴν ἀρχαίαν >τῆς εὐσεβείας ὑγίειαν ἐπαναγάγωμεν.

καὶ γὰρ εἰ τὰ μάλιστα δοκοῦ- >μεν τῆς τῶν διωγμῶν ἀπηλλάχθαι σφοδρότητος καὶ τὰς >χρονίως παρὰ τῶν αἱρετικῶν κατασχεθείσας ἀρτίως >πλὴν ἀλλὰ βαρεῖς ἡμῖν οἱ λύκοι καὶ μετὰ τὸ τῆς μάνδρας >κατὰ τὰς νάπας τὰ ποίμνια διαρπάζοντες, ἀντισυνάξεις >δήμων κινοῦντες ἐπαναστάσεις, . ὀκνοῦντες οὐδὲν εἰς τὴν τῶν >σιῶν βλάβην.

ἦν μὲν οὖν, ὅπερ εἰρήκαμεν ἀναγκαῖον πλείονα ἡμᾶς >προσασχοληθῆναι χρόνον.

>Ἐπειδὴ μέντοι τὴν ἀδελφικὴν περὶ ἡμὰς ἀγάπην >σύνοδον ἐπὶ τῆς Ῥώμης θεοῦ βουλήσει συγκροτοῦντες καὶ ἡμᾶς >οἰκεῖα μέλη προσεκαλέσασθε διὰ τῶν τοῦ θεοφιλεστάτου [*](9 Psal. 65, 12 — 16 vgl. Act. 20, 29 — 19 ob. Ζ. 10 — 22 f vgl. Mansi III 632 — 23 vgl. Röm. 12, 5. Eph. 4, 25) [*](B4 V F HN (n) + GS (s) = r AL (y) W) [*](1/2 προστιμήσεις πόλεων Val.] προτιμήσεις πόλεων Π honoris ademptiones Cass.; vgl. προστιμήματα Greg. Nyss. Contra Eunom. I PG ὥ, 288 D äβlich derselben Sachlage) ι 2 δημεύσεις) δημοσιεύσεισ B4, confiscationes Cass., δημεύσεις Greg. Nyss. ebd. ι συσκευὰς] συμφοράς συσκευάσ τε Β4, Cass. wie im Text 3 δύναιτο Β4VW valebit Cass. δύναται Fry ι 4 ἐπειδὴ] ἐπεὶ n ι 5 ἐτείναμεν B4F ἐτίνομεν YHW ἐτίννυμεν S, vgl. Cass. : iuste quidem, quoniam ualde peecavimus θεοῦ > n, dommus Cass. ι 7 θεῷ] χὥ L, deo Cass. ι 9 ἐξήγαγεν] ἀνήγαγεν Β4s, dedukit Cass., vgl. ἐξήγαγες Psal. ι ἡμᾶς] αὐτοὺς B4, nos Cass. ι 10 πόνου καὶ χρόνου B4 temjjus et labor Cass. χρόνου W ι 11 ἀρρωστίας] ἀσθενείας s 12 ἐκνοσλεύοντοσ Β4F ι 13 ὑγείαν sy ι 14 διωγμῶν] δογμάτων L 16 οἱ > ry I 21 nach ἡμᾶς + σώζοντες στοργὴν καὶ τὴν Β4W, fehlt bei Cass.; vgl. S. 291, 23 I 23 τοῖ· θεοφιλεστάτου] θεοφιλεστάτων τοῦ F)

τίς γὰρ ἡμῖν δώσει πτέρυγας ὡσεὶ περιστερὰς, καὶ >πετασθησόμεθα καὶ πρὸς ὑμᾶς καταπαύσομεν; ἐπειδὴ δὲ >παντελῶς ἐγύμνου τὰς ἐκκλησίας ἄ·ρτι τῆς ἀνανεώσεως >καὶ τὸ πρᾶγμα παντάπασιν ἢν τοῖς πολλοῖς ἀδύνατον >κειμεν γὰρ εἰς τὴν Κωνσταντινούπολιν ἐκ τῶν πέρυσι >τῶν παρὰ τῆς ὑμετέρας τιμιότητος μετὰ τὴν ἐν Ἀκυληΐᾳ >πρὸς τὸν θεοφιλέστατον βασιλέα Θεοδόσιον ἐπισταλθέντων, >μόνην ταύτην τὴν ἀποδημίαν τὴν μέχρι Κωνσταντινουπόλεως >ρασκευασάμενοι, καὶ περὶ ταύτης μόνης τῆς συνόδου τῶν ἐν >ἐπαρχίαις μεινάντων ἐπισκόπων συγκατάθεσιν ἐπαγόμενοι, >δὲ ἀποδημίας μήτε προσδοκήσαντες χρείαν μήτε προακούσαντες >πρὶν ἐν Κωνσταντινουπόλει συνελθεῖν, πρὸς δὲ τούτοις καὶ >προθεσμίας διὰ στενότητα μήτε πρὸς παρασκευὴν μακροτέρας >δημίας ἐνδιδούσης καιρὸν μήτε πάντας τοὺς ἐν ταῖς ἐπαρχίαις >νωνικοὺς ἐπισκόπους ὑπομνησθῆναι καὶ τὰς παρ’ αὐτῶν συγκατα- >θέσεις λαβεῖν), ἐπειδὴ ταῦτα καὶ πολλὰ πρὸς τούτοις ἕτερα τὴν >πλειόνων ἄφιξιν διεκώλυσεν, ὃ δεύτερον ἦν, εἰς τε τὴν τῶν >μάτων ἐπανόρθωσιν καὶ τὴν τῆς ὑμετέρας περὶ ἡμᾶς ἀγάπης >δειξιν, τοῦτο πεποιήκαμεν, τοὺς αἰδεσιμωτάτους καὶ >ἀδελφοὺς καὶ συλλειτουργοὺς ἡμῶν ἐπισκόπους, Κυριακόν, Εὐσέβιον [*](2—4 I Kor. 4, 8 — 6/7 Psal. 54, 7 — 10 vgl. Mansi III 623?) [*](Β4 V F HN (n) + GS (s) = r AL (y) W) [*](1 τότε > Β4, tunc Cass. ι 5 καταλείπουσι Β4 ι 6 ἡμῖν δώσει ny tiobis dabit Cass. δώσει ἡμῖν s δώσει μοι Psal.) ἡμῖν δῶ VFW δῶ Β4 ιι 7 ἐπειδὴ] ἐπεὶ n 11 ἐν· ἀκυληΐα ry ἀκυληΐασ VW ἀκυληΐασ ἀγκύρασ Β4F Aquileiense Cass. 12 ἀποσταλθέντων Β4 ι 13/14 παρασκευασάμενοι Β4VFW παρεσκευασμένοι sy praeparati Cass. Cod. L συνηθροισμένοι n ι 14 τῶν Π, ob τὴν τῶν? ι 16 μήτε προσδοκήσαντες > s ι μήτε2 — 17 πρὶν > s ι προσακούσαντεσ Β4VW, praeaudiuimus Cass. ι 17 ἐν κωνσταντινουπόλει Π εἰς Κωνσταντινούπολιν Basler Ausg. ι 18/19 ἐπιδημίας L, profectionem Cass. ι 21 nach ταῦτα + καὶ τὰ τοιαῦτα G + καὶ ταῦτα S, haec et alia multa πρὸς τούτοις nicht übersetzt) Cass. 22 τὴν nur in Β4 ι 23 καὶ τῆν τῆς ἡμετέρας περὶ ὑμὰς ἀγάπης Noesselt, wahr- scheinlich; s. S. 290, 21 u. 292, 2; Cass. wie im Text ι nach τῆς + πᾶσ’ gestrichen A ι 25 ἡμῶν καὶ συλλειτουργοὺς ~ Β4, Cass. wie im Text)

>Ἡμεῖς γὰρ εἴτε διωγμούς, εἴτε θλίψεις, εἴτε βασιλείους ἀπειλάς, >εἴτε τὰς τῶν ἀρχόντων ὠμότητας, εἴτε τινὰ πειρασμὸν ἕτερον παρὰ >τῶν αἱρετικῶν ὑπεμείναμεν, ὑπὲρ τῆς εύαγγελικῆς πίστεως τῆς ἐν >Νικαίᾳ τῆς Βιθυνίας παρὰ τῶν τιη(??) πατέρων κυρωθείσης ὑπέστημεν.

>ταύτην γὰρ καὶ ὑμῖν καὶ ἡμῖν καὶ πᾶσι τοῖς μὴ διαστρέφουσι τὸν >λόγον τῆς ἀληθοῦς πίστεως συναρέσκειν † δεῖ ἣν μόλις ποτὲ] >πρεσβυτάτην τε οὖσαν καὶ ἀκόλουθον τῷ βαπτίσματι, καὶ διδάσκων >ἡμᾶς πιστεύειν εἰς τὸ ὄνομα τοῦ πατρὸς καὶ τοῦ υἱοῦ καὶ τοῦ ἁγίου >πνεύματος, δηλαδὴ θεότητος καὶ δυνάμεως καὶ οὐσίας μιᾶς τοῦ >πατρὸς καὶ τοῦ υἱοῦ καὶ τοῦ ἁγίου πνεύματος πιστευομένης, ὁμοτίμου >τε τῆς ἀξίας καὶ συναϊδίου τῆς βασιλείας, ἐν τρισὶ τελειοτάταις ὑπο- >στάσεσιν, ἤγουν τρισὶ τελείοις προσώποις, ὡς μήτε τὴν Σαβελλίου >νόσον χώραν συγχεομένων τῶν ὑποστάσεων εἴτ’ οὖν τῶν >ἰδιοτήτων ἀναιρουμένων, μήτε μὴν τὴν Εὐνομιανῶν καὶ Ἀρειανῶν >καὶ Πνευματομάχων βλασφημίαν ἰσχύειν, τῆς οὐσίας ἢ τῆς φύσεως ἢ >τῆς θεότητος τεμνομένης καὶ τῇ ἀκτίστῳ καὶ ὁμοουσίῳ καὶ συναιδίῳ >τριάδι μεταγενεστέρας τινὸς ἢ κτιστῆς ἢ ἑτεροουσίου φύσεως >ἐπαγομένης.

καὶ τὸν τῆς ἐνανθρωπήσεως δὲ τοῦ κυρίου λόγον ἀδιάστροφον >σώζομεν, οὔτε ἄψυχον οὔτε ἄνουν ἢ ἀτελῆ τὴν τῆς σαρκὸς οἰκονο- [*](9/10 vgl. Act. 13, 10? — 22—S. 293, 1 unt. S. 294, 23—25) [*](B4 V F HN (n) + GS (s) = r AL (y) W) [*](3 ἐπιδείκνυμεν Β4VW am Rand Ac ostendimus Cass. > Fry ι τὸν2 > VF | 5 εἴτε3] καὶ B, sive Cass. ι βασιλείουσ Β4V βασιλείας F βασιλικὰς ryW 10 δεῖ ἢν μόλις ποτὲ] Christ.] δεῖ B4 ἣν μόλις ποτὲ VFryW δεῖ übergeschrieben Wr); Val. behält ἣν μόλις ποτὲ: »subaudiendum verbum σώζομεν Ζ. 23 alte Corruptel, δεῖ ist vielleicht auch Verbesserungsversuch; vgl. Cass.: complacere confidimus quam scimus antiqiiissimam existere ι 10/11 πρεσβυτάτην zweimal am Ende und Anfang der Seite Β4 ι 11 τε Vs > n ι 12 τοῦ υἱοῦ am Rand Β4 ι 13 δηλαδὴ — 14 πνεύματος am Rand Ac ι καὶ1] τε καὶ Ac ι 14 2 > B4 ι 15 τῆς τε ~ VF ι τῆς βασιλείας — 16 ἤγουν > s ι 15/16 τρισὶ τελειοτάταις ὑποστάσεσιν ἤγουν > n ι 15 τελειοτάταισ τελειοτάταις ταῖς Β4W perfectissimis Cass. τελείαις y ι 17 ἥτ’ οὖν V ἤτουν FG ι 18 τὴν] τῶν nA 19 vor βλασφημίαν + τὴν H ι 20 ἀκτίστῳ] ἀδιστάκτῳ s, inereatae Cass. 21/22 ὑπαγομένης VF)

>Τὰ μὲν οὖν κατὰ τὴν πίστιν τὴν παρ’ ἡμῶν ἀνυποστόλως κη- >ρυττομένην ὡς ἐν κεφαλαίῳ τοιαῦτα· περὶ ὢν καὶ ἐπὶ Πλεῖον >γωγηθῆναι δυνήσεσθε, τῷ τε ἐν Ἀντιοχείᾳ τόμῳ παρὰ τῆς ἐκεῖ >θούσης συνόδου γεγενημένῳ καταξιώσαντες ἐντυχεῖν καὶ τῷ πέ- >ρυσιν ἐν Κωνσταντινουπόλει παρὰ τῆς οἰκουμενικῆς ἐκτεθέντι >δου, ἐν οἷς πλατύτερον τὴν πίστιν ὡμολογήσαμεν καὶ τῶν >καινοτομηθεισῶν αἱρέσεων ἀναθεματισμὸν ἔγγραφον πεποιήκαμεν.

>Περὶ δὲ τῶν οἰκονομιῶν τῶν κατὰ μέρος ἐν ταῖς ἐκκλησίαις >παλαιός τε, ὡς ἴστε, θεσμὸς κεκράτηκε καὶ τῶν ἐν Νικαίᾳ >πατέρων ὅρος, καθ’ ἑκάστην ἐπαρχίαν τοὺς τῆς ἐπαρχίας καί, >ἐκεῖνοι βούλοιντο, σὺν αὐτοῖς τοὺς ὁμόρους πρὸς τὸ συμφέρον >εῖσθαι τὰς χειροτονίας·

οἷς ἀκολούθως τάς τε λοιπὰς ἐκκλησίας παρ’>ἡμῖν οἰκονομεῖσθαι γινώσκετε καὶ τῶν ἐπισημοτάτων >ἀναδεδεῖχθαι τοὺς ἱερεῖς. ὅθεν τῆς μὲν ἐν Κωνσταντινουπόλει >παγοῦς, ὡς ἂν εἴποι τις, ἑκκλησίας, ἢν ὥσπερ ἐκ στόματος >τος τῆς τῶν αἱρετικῶν βλασφημίας ὑπόγυον ἐξηρπάσαμεν διὰ >οἰκτιρμῶν τοῦ θεοῦ, τὸν αἰδεσιμώτατον καὶ θεοφιλέστατον >κτάριον ἐπίσκοπον κεχειροτονήκαμεν ἐπὶ τῆς οἰκουμενικῆς >μετὰ κοινῆς ὁμονοίας, ὑπ’ ὄψεσι καὶ τοῦ θεοφιλεστάτου >Θεοδοσίου παντός τε τοῦ κλήρου καὶ πάσης ἐπιψηφιζομένης πόλεως.