Historia Ecclesiastica

Theodoret, Bishop of Cyrus

Theodoret, Bishop of Cyrus. Theodoret Kirchengeschichte. Parmentier, Léon, editor. Leipzig: Hinrichs, 1911.

ἀλλ’ ἐπειδὴ τὴν Ἀρειανὴν αἵρεσιν ἀνανεῶσαι βουλόμενοι τινὲς μὲν [*](7 vgl. II Kor. 3, 2 — 7—9 vgl. Hebr. 11, 2f u. 39—40. Phil. 1, 23 — Gal. 2, 6 u. 13) [*](B V2 HN (n) + GS(s) = r AL (y) F W) [*](1/2 ἐν Νικαίᾳ ὁμολογηθεῖσαν ~ s Athan. ι 3/4 πειθόμεθα BV2HSW πειθόμενοι NGF ἐπείσθημεν y ἐπειθόμεθα Athan. Tim. quod non . . . consentiremus Cass. I 4 αἱρέσεως = Cass. Athan. Tim. > A, διαιρέσεως Val. ι 5 μὲν] μὲν οὑν V2 ergo Cass. μὲν γὰρ Athan. Tim. ι 6 καθέστηκε πᾶσι ~ r ι καὶ Π Cass. > Athan. Tim. ι 8 ἐμαρτυρήθησαν BV2GFW martyrio consummati sunt Cass. ἐμαρτύρησαν Sy Athan. Tim. ι 9 ἔμεινε δὲ ἀεὶ (άεὶ > W, nach ἡ πίστις ~ Π manserat itaque semper Cass. καὶ ἔμεινεν ἂν Athan. ἔμεινεν δ' ἂν Tim. ι διὰ παντὸς ἀβλαβής = Tim.] ἀβλαβὴς διὰ παντόσ r Athan. ἀβλαβής W illaesa Cass. ι 10 ταύτην V2Athan. Tim. eam Cass. > BryFW ι 11 τις > Y ι 12 ἐξ οὐκ ὄντων = Cass. Athan. Tim. > V2 ι 15 δυσφημίᾳ] βλασφημία WAthan.Tim. blasphemia Cass. ι 16 προεῖπον Π προείπομεν Athan. Tim. praedirimus Cass. ι 17 καθολικῆς ἐκκλησίας] ἐκκλησιαστικῆσ s ι 18 ἐγγράφως = Cass. Athan. Tim. > V2 ι 19 ἀναφανεῖσαν F ι 20 αὕτη BryFW Cass. Tim. αὕτη + πανταχοῦ Y2AcAthan. ι γιγνωσκομένη = Athan. Tim.] ἀναγινωσκομένη W legehatur Cass. ι 21 ἀλλ’ — S. 214, 5 γεγονός > W ι ἀνανεῶσαι = Athan. Tim.] ἀνανεώσασθαι B ι 21 f μὲν αὐτὴν = Tim.] αὐτὴν V2 ταύτην μὲν Athan.)

214
>αὐτὴν τὴν ἐν Νικαίᾳ παρὰ τῶν πατέρων ὁμολογηθεῖσαν πίστιν τετολμήκασιν ἀθετῆσαι, τινὲς δὲ σχηματίζονται ὁμολογεῖν αὐτήν, ταῖς δὲ ἀληθείαις ἀρνοῦνται παρερμηνεύοντες τὸ ὁμοούσιον, καὶ οὑτοι βλασφημοῦντες τὸ πνεῦμα τὸ ἅγιον ἐν τῷ φάσκειν αὐτοὺς κτίσμα εἶναι καὶ ποίημα διὰ τοῦ υἱοῦ γεγονός, ἀναγκαίως θεωρήσαν- >τες τὴν ἐκ τῆς τοιαύτης βλασφημίας βλάβην γιγνομένην κατὰ τῶν λαῶν, ἐπιδοῦναι τῇ σῇ εὐσεβείᾳ τὴν ἐν Νικαίᾳ ὁμολογηθεῖσαν πίστιν ἐσπουδάσαμεν , ἵνα γνῷ σου ἡ θεοσέβεια μεθ’ ὅσης ἀκριβείας γέγρα- >πται καὶ ὅσον πλανῶνται οἱ παρ’ αὐτὴν διδάσκοντες.

Γίγνωσκε, θεοφιλέστατε Αὔγουστε, ὅτι αὕτη μέν ἐστιν ἡ ἐξ αἰῶνος κηρυττομένη, ταύτην δὲ ὡμολόγησαν οἱ ἐν Νικαίᾳ συνελθόν- τες πατέρες καὶ ταύτῃ σύμψηφοι τυγχάνουσι πᾶσαι αἱ κατὰ τόπον ἐκκλησίαι, αἱ τε κατὰ τὴν Σπανίαν καὶ Βρεττανίαν καὶ Γαλλίας, καὶ τῆς ᾿ιταλίας πάσης καὶ Δαλματίας, Δακίας τε καὶ Νυσίας Μακε- δονίας καὶ πάσης Ἑλλάδος, καὶ αἱ κατὰ τὴν ᾿Αφρικὴν πᾶσαι καὶ Σαρδανίαν καὶ Κύπρον καὶ Κρήτην, Παμφυλίαν τε καὶ Λυκίαν καὶ ᾿ισαυρίαν, καὶ αἱ κατὰ πᾶσαν Αἴγυπτον καὶ Λιβύας καὶ Πόντον καὶ >Καππαδοκίαν καὶ τὰ πλησίον μέρη, καὶ οἱ κατὰ τὴν ᾿ανατολὴν ἐκκλησίαι, πάρεξ ὀλίγων τῶν τὰ Ἀρείου φρονούντων.

πάντων γὰρ τῶν προειρημένων τῇ πείρᾳ ἐγνώκεμεν τὴν γνώμην καὶ γράμματα ἔχομεν. καὶ οἴδαμεν, θεοφιλέστατε Αὔγουοτε, ὅτι κἂν ὀλίγοι τινὲ· [*](B V2 HN (n) + GS (s) = r AL (y) F W) [*](2 δὲ > V2 I nach σχηματίζονται + μὲν Athan. Tim. ι 5 ἀναγκαῖον s I 6 γιγνομένην = Cass. Athan.] γινωσκομένην W Tim. ι 7 εὐσεβείᾳ = Tim.] εὐλαβείᾳ F Athan. ι τὴν ἐν — 8 θεοσέβεια > s ι 10 Γίγνωσκε — S. 215,3 καὶ ὑπὲρ > W ι αὕτη μέν ἐστιν ἡ Parm.] αὕτη μὲν ἧ V2rF αὕτη μὲν BTim. αὕτη ἐστὶν ἧ j haec quidem praedicatur Cass. ταῦτα μὲν (. . . κηρυττόμενα) Athan.; ἐστι steht nach 11 αἰῶνός bei Athan. Tim. ι 11 δὲ = Athan. Tim. et Cass. > y ι 12 ταύταισ V2 I 13 αἵ übergeschrieben V 2 ι ἱσπανίαν y ι 14 vor τῆς + αἱ übergechrieben H ι Δαλματίας Δακίας Athan. Tim. δαλματίασ καππαδοκίασ BV2 καμπανίασ δαλματίασ δακίασ y καππανίασ καὶ δαλματίασ Καππαδοκίας F δαλματίασ καμπανίασ r in Dalmatiis Cass.; ob Δαλματίας, Παννονίας, Δακίας? vgl. S. 101, 6 I 15 αἱ = Tim. B Athan., übergeschrieben V2 ι πᾶσαι Π Tim. πᾶσαν Athan. in universa Africa Cass. ι 16/17 Ἰσαυρίαν καὶ Λυκίαν ~ n ι 17 nach ᾿ισαυρίαν + καὶ Πισιδίαν Tim. ι αἱ Hs Athan. Tim. > BV2NsyF ι κατὰ>y ι λιβύασ BaL Λίβυας A τἀς Λιβύας Athan. Tim. λιβίησ N λιβύην V2HF Libya Cass. ι B ι 18 τιν’ ἀνατολὴν B Athan. Codd. Par. Bas. ἀνατολὴν Tim. ἀνατολὰς V2ryF ι 20 πείρᾳ ἐγνώκαμεν] παραεγνώκαμεν B ι γράμματα = Athan. Τἰm] τὰ γράμματα B — 21 οἴδαμεν Π Cass. οἶδας Athan. Tim. ι κἀν] καὶ L κὰν Ac)

215
ἀντιλλεγωσι ταύτῃ τῇ πίστει, οὐ δύνανται πρόκριμα ποιεῖν πάσῃ τῇ >οἰκουμένῃ. πολλῷ γὰρ χρόνῳ βλαβέντες ἀπὸ τῆς Ἀρειανῆς αἱρέσεως, φιλονεικότερον νῦν ἀνθίστανται τῇ εὐσεβείᾳ. καὶ ὑπὲρ τοῦ γιγνώσκειν >τὴν σὴν εὐσέβειαν, καίτοι γιγνώσκουσαν, ὅμως ἐσπουδάσαμεν τὴν ἐν >Νικαίᾳ πίστιν ὁμολογηθεῖσαν ὑπὸ τριακοσίων δέκα κοὶ ὀκτὼ ἐπισκό- >πων ὑποτάξαι. ἔστι δὲ αὕτη ἡ ἐν Νικαίᾳ πίστις·

>Πιστεύομεν εἰς ἕνα θεόν πατέρα παντοκράτορα, πάντων ὁρατῶν >τε καὶ ἀοράτων ποιητήν· καὶ εἰς ἵνα κύριον Ἰησοῦν Χριστόν τὸν >υἱὸν τοῦ θεοῦ, γεννηθέντα ἐκ τοῦ πατρὸς μονογενῆ, τουτέστιν ἐκ >τῆς οὐσίας τοῦ πατρός, θεὸν ἐκ θεοῦ, φῶς ἐκ φωτός, θεὸν ἀληθινὸν >ἐκ θεοῦ ἀληθινοῦ, γεννηθέντα, οὐ ποιηθέντα, ὁμοούσιον τῷ πατρί δι᾿ οὗ τὰ πάντα ἐγένετο τά τε ἐν τῷ οὐρανῷ καὶ τὰ ἐπὶ τῆς γῆς, >τὸν δι’ ἡμὰς τοὺς ἀνθρώπους καὶ διὰ τὴν ἡμετέραν σωτηρίαν >κατελθόντα, σαρκωθέντα, ἐνανθρωπήσαντα, παθόντα καὶ ἀναστάντα >τῇ τρίτῃ ἡμέρᾳ, ἀνελθόντα εἰς τοὺς οὐρανούς, ἐρχόμενον κρῖναι >ζῶντας καὶ νεκρούς· καὶ εἰς τὸ ἅγιον πνεῦμα.

τοὺς δὲ λέγοντας >ὅτι ἦν ποτε ὅτε οὐκ ἦν, καὶ πρὶν γεννηθῆναι οὐκ ἢν, καὶ ὅτι >οὐκ ὄντων ἐγένετο, ἢ ἐξ ἑτέρας ὑποστάσεως ἢ οὐσίας φάσκοντας >εἶναι, ἢ κτιστὸν ἢ τρεπτὸν ἢ ἀλλοιωτὸν τὸν υἱὸν τοῦ θεοῦ, τούτους ἀναθεματίζει ἡ ἁγία καθολικὴ καὶ ἀποστολικὴ ἐκκλησία

>Ταύτῃ τῇ πίστει, θεοφιλέστατε Αὔγουστε, ἐπιμένειν ἀναγκαῖον >ὡς θείᾳ καὶ ἀποστολικῇ, καὶ μηδένα μετακινεῖν αὐτὴν πιθανολογίαις καὶ λογομαχίαις· ὅπερ ἐποίησαν ἐξ ἀρχῆς οἱ ᾿Αρειομανῖται, ἐξ οὐκ ὄντων τὸν υἱὸν τοῦ θεοῦ λέγοντες, καὶ ὅτι ἢν ποτε ὅτε οὐκ ἦν, >καὶ κτιστὸς καὶ ποιητὸς καὶ τρεπτός ἐστι. διὰ τοῦτο γάρ, καθὰ προείπαμεν, καὶ ἡ ἐν Νικαίᾳ σύνοδος ἀνεθεμάτισε τὴν τοιαύτην αἵρεσιν, τὴν δὲ τῆς ἀληθείας πίστιν ὡμολόγησεν.