Historia Ecclesiastica

τὸν καιρὸν ὑπὸ τῶν δυσσεβῶν κατὰ τῶν εὐσεβῶν ἐτολμήθη. καὶ γὰρ προφανῶς λοιπὸν ὁ θεομισὴς κατὰ τῆς εὐσεβείας ἐνομοθέτει. καὶ πρῶτον μὲν ἀπηγόρευσε τῶν Γαλιλαίων τοὺς παῖδας (οὕτω γὰρ τοῦ σωτῆρος ἡμῶν τοὺς θιασώτας ὠνόμαξε) ποιητικῶν καὶ ῥητορικῶν καὶ φιλοσόφων μεταλαγχάνειν λόγων.

»τοῖς οἰκείοις γάρ«, φησί, »πτεροῖς κατὰ τὴν παροιμίαν βαλλόμεθα· ἐκ γὰρ τῶν ἡμετέρων συγγραμμάτων καθοπλιζόμενοι τὸν καθ’ ἡμῶν ἀναδέχονται πόλεμον«. μετὰ τοῦτον ἕτερον τέθεικε νόμον τοὺς Γαλιλαίους κελεύων τῆς στρατιᾶς ἐξελαύνεσθαι.

Κατὰ τοῦτον τὸν χρόνον Ἀθανάσιος πάλιν ὁ πένταθλος τῆς ἀληθείας ἀγωνιστὴς ἕτερον ὑπέμεινε κίνδυνον. οὐκ ἐνεγκόντες γὰρ οἱ δαίμονες τῆς Ἀθανασίου γλώττης καὶ προσευχῆς τὴν ἰσχύν, τοὺς οἰκείους ὑπουργοὺς εἰς τὰς κατ’ ἐκείνου λοιδορίας καθώπλισαν. καὶ πολλὰς μὲν καὶ ἄλλας ἀφῆκαν φωνάς, ἀντιβολοῦντες τὸν προστάτην τῆς ἀσεβείας ἐξελάσαι τὸν Ἀθανάσιον, προσέθεσαν δὲ καὶ ταύτην· εἰ Ἀθανάσιος μένοι, οὐδεὶς Ἕλλην μενεῖ· ἅπαντας γὰρ εἰς τὸν οἰκεῖον μεταστήσει χορόν«.

ταύτας Ἰουλιανὸς τὰς ἱκετείας δεξάμενος [*](9—15 vgl. Socrat. III 12, 7. 13, 1. Rufin. Η. Ε. X 33. Sozomen. V 18, 1 V 17, 12? Gregor. Nazianz. Orat. IV 101 — 105. Julian. Epist. 42 (423 A). Zonar. XIII 12, 21 S. 61, 14 —16 — S. 186, 15 vgl. Socrat. III 13, 13. 14, 1—6. Rufin. H. Ε. X 34—35. Vita Athanas. 26 PG 25 CCVIIIB. Photius (258) ebd. 13 CCXXI. meon. Vita Athanas. 15. Sozomen. V 15, 1 — 3) [*](* —15 Cass. VI 17 — 10—15 Georg. Mon. 541, 20) [*](B HN(n) + GS,s) = r AL (y) FVR (v)) [*](1 τῶν > y ι 2 ἐζητήσαντο B ι ἔφη] εἰνἀι L ι 3 ἀπέλυσαν ὑπεραγασθέντες L ι 4 μετατιθέντες A μετατιθέντεσ B6 ι 5 μετέμαθον ryvSynas. ἔμαθον B ι 7/8 καὶ γὰρ: ἡ am Rand HSS ι 8 θεομισὴσ Bsyv Cass. μισόθεος n I κατὰ τῆς ryv contra pietatem Cass. κατὰ τῶν τῖς B ι 11 φιλοσόφων ny Georg, philosophorum disciplmas Cass. φιλοσοφουμένων Bsv Georg. Cod. P ι 11/12 φησὶ πτεροῖς ryv Cass. πτεροῖς φησὶν B ι 16 θ am Rand HSS ι καιρὸν s ι πάλιν > y, übergeschrieben Ac ι 17 ἀληθείας] εὐσεβείασ HG ι 21 προσέθηκαν n ι 22 μένοι B μείνοι ryv ι ἑλλήνων B ι ἅπαντας γὰρ] ἀλλ’ ἅπαντας n ι 23 τὰς ἱκετείας Ἰουλιανὸς ~ B)

ὑπεχώρησε δὲ ὅμως, ἐληλυθέναι τοὺς τι ἀπεσταλμένους μεμαθηκώς· καὶ πορθμεῖον εὑρὼν παρὰ τὴν ὄχθην τοῦ ποταμοῦ ἐπὶ τὴν Θηβαίων χώραν ἀνήγετο. ὁ δὲ ἀνελεῖν αὐτὸν προστεταγμένος, πυθόμενος τὴν φυγήν, κατὰ κράτος ἐδίωκεν. ἑτέρου δέ τινος τῶν γνωρίμων προειληφότος καὶ σφόδρα ἐλαύνειν αὐτὸν εἰρηκότος τινὲς μὲν τῶν συνόντων ἐπὶ τὴν ἔρημον ἐκκλίνειν ἱκέτευον· αὐτὸς δὲ τῶ κυβερνήτῃ ἐπὶ τὴν Ἀλεξάνδρειαν ἰθῦναι τὸ πορθμεῖον ἐκέλευεν.

οὕτω δὴ αὐτῶν καταντικρὺ τοῦ διώκοντος φερομένων, ἧκεν ὁ τοῦ θανάτου τὰς ἐντολὰς δεδεγμένος καὶ πόσον ἀφέστηκεν ὁ Ἀθανάσιος ἤρετο. ὁ δὲ πελάζειν τοῦτον εἰπὼν ἐκεῖνον μὲν ἀπέπεμψεν, αὐτὸς δὲ τὴν Ἀλεξάνδρειαν κατέλαβε καὶ τὸ λειπόμενον τῆς Ἰουλιανοῦ βιοτῆς αὐτόθι διέλαθεν.

Ἰουλιανὸς δὲ Πέρσαις ἐπιστρατεῦσαι βουλόμενος εἰς ἅπαντα μὲν τὰ κατὰ τὴν Ῥωμαίων ἡγεμονίαν χρηστήρια τοὺς εὐνουστάτους τῶν ὑπηκόων ἐξέπεμψεν, αὐτὸς δὲ τὸν Πύθιον τὸν Δαφναῖον ἱκέτευε δηλῶσαί οἱ τὰ ἐσόμενα. ὁ δὲ τοὺς γειτονεύοντας νεκροὺς ἔφη ἐμποδὼν γιγνεσθαι τῇ μαντείᾳ, καὶ χρῆναι τούτους πρότερον εἰς ἕτερον μετατεθῆναι χωρίον, εἶθ’ οὕτως ἀπαγγεῖλαι τὴν πρόρρησιν· οὐ γὰρ ἂν εἴποιμί τι, μὴ τοῦ τεμένους ἐκκαθαρθέντος«.

κατ’ ἐκεῖνον δὲ τὸν καιρὸν αὐτόθι κατέκειτο τοῦ καλλινίκου μάρτυρος Βαβυλᾶ καὶ τῶν συναθλησάντων αὐτῷ μειρακίων τὰ λείψανα · καὶ δῆλος ἢν ὁ ψευδόμαντις ὑπὸ τῆς ἐκείνου χάριτος τῆς συνήθους ψευδολογίας [*](1 vgl. Julian. Epist. 6 u. 26. Gregor. Nazianz. Orat. XXI 32 — — S. 188,5 vgl. Rufin. H. Ε. X 36—37. Socrat. III 18. 19, 3—9. Sozomen. Y 19, 16—19. 20, 1 — 4. Philostorg. TU 8. Artemii Passio 53 u. 55. Job. Chrys. De S. Hieroin. Babjla 2—3. De S. Babyla c. Julian. 15—16. Zonar. XIII 12, 38 f. S. 64, 12 — —S. vgl. Theodoret. Gr. atf. cur. X 47—48) [*](* 16— S. 187, 7 Cass. VI 31 — 22 — S. 188, 5 Synax. 254, 54) [*](B HN (n) + GS (s) = r AL (y) FVR [R bis 1 οὐκ ἐξε] (v)) [*](2 προ///ειρηκέναι A ι 4 δὲ > B j ὁ παρὰ] κατὰ B ι ὄχθαν A 7 πυθόμενος > y, am Rand Ac ι 8 τῶν > B ι 10 ἰθύνειν B ι 11 ἐκέλευσεν V ἱκέτευεν NG ι καταντικρὺσ s καταντικροῖσ B ι 13 ἐπηρώτη H ἐπηρώτησεν N ι 15 βιότητος nF ι 16 ι am Rand HSS ι 18 nach Πί·θον + καὶ L ι 19 οἱ] αὐτῶ rv ι ἴφη νεκροῖς ~ B ι 20 γενέσθαι in γίνεσθαι corr. Ac ι 21 ἐπαγγεῖλαι HS v ι πρόσρησιν B ι Γᾶ κατέκειντο y ι βαβύλα rv ι 25 ἐκείνου ου auf Rasur Ac) Α ἐκείνων H)

οἱ δὲ ἄσμενοι τὸ ἄλσος καταλαβόντες καὶ ἐπὶ ζεύγους τεθεικότες τὴν λάρνακα, πανδημεὶ ταύτης ἡγοῦντο, χορεύοντες καὶ τὴν Δαυϊτικὴν ᾄδοντες μελῳδίαν καὶ καθ᾿ ἕκαστον κῶλον ἐπιφθεγγόμενοι· »αἰσχυνθήτωσαν πάντες οἱ προσκυνοῦντες τοῖς γλυπτοῖς« ἧτταν γὰρ τοῦ δαίμονος ὑπελάμβανον τοὖ μάρτυρος τὴν μετάθεσιν.

Ἰουλιανὸς δὲ τὴν ἐντεῦθεν αὐτῷ προσγενομένην αἰσχύνην οὐκ ἐνεγκὼν τῇ ὑστεραίᾳ τοὺς τῆς χορείας ἐκείνης ἡγεμόνας ουλληφθὴναι προσέταξε. Σαλούστιος δὲ ὕπαρχος ὢν τηνικαῦτα, καίτοι τῇ δυσσεβείᾳ δουλεύων, πεῖσαι τὸν τύραννον ἐπειράθη δόξης ἐφιεμένοις τοῖς Χριστιανοῖς μὴ παρασχεῖν τὸ ποθούμενον.