Historia Ecclesiastica

Ὁποῖα δὲ οἱ τῇ τῶν εἰδώλων ἀπάτῃ προσδεδεμένοι κατ’ ἐκεῖνον ἐτόλμησαν τὸν καιρόν, πάμπολλα μέν ἐστι καὶ συγγραφῆς ἰδίας δεόμενα· ἐγὼ δὲ ὀλίγα ἐκ πολλῶν διηγήσομαι. ἐν Ἀσκάλωνι μὲν γὰρ καὶ Γάζῃ (πόλεις δὲ αὗται τῆς Παλαιστίνης) ἀνδρῶν ἱερωσύνης μένων καὶ γυναικῶν διὰ βίου τὴν παρθενίαν ἐπηγγελμένων ἀναρρήξαντες τὰς γαστέρας, εἶτα κριθῶν ἐμπλήσαντες, προὔθηκαν χοίροις βοράν.

ἐν Σεβαστῇ δὲ καὶ αὕτη δὲ εἰς τὸ προειρημένον ἔθνος τελεῖ) Ἰωάννου τοῦ Βαπτιστοῦ τὴν θήκην ἀνέῳξαν πυρί τε παρέδοσαν τὰ ὀστᾶ καὶ τὴν κόνιν ἐσκέδασαν. τὸ δὲ ἐν Φοινίκῃ τολμηθὲν μύσος πῶς ἄν τις ἀδακρυτὶ διηγήσαιτο ; ἐν Ἡλιουπόλει γὰρ τῇ πρὸς τῷ [*](6—9 vgl. Sozomen. V 5, 1—2 Philostorg. VII 4. Artemii Passio 22 PG BC. Cod. Theod. XII 1, 50. XIII 1, 4 — 12—16 vgl. Chronic. Pasch. 546, 18. 16—18 ngl. Philostorg. VII 4. Artemii Passio 57. Chronic. Pasch. 546, 12. Rufin. Η. Ε. XI 28 — 19—S. 183, 9 vgl. Chronic. Pasch. 546, 21. Theophan. 47, 30) [*](* 10—18 Georg. Mon. 539, 23 — —S. S. 183, 10 Cass. VI 15. Michael Syr. VII οἶ, S. 283 — 12 ἐγὼ — S. 183, 9 βλέπειν Cod. syriac. Brit. Mus. Add. 17, 147 Fol. 156V (= Σ) — 12— 16 Polydeukes 372, 20. Synax. 568, 5 u. 31 — 183, 9 Synax. 567, 5 u. 27 — 19 —S. 183, 5 Suidas Κύριλλος — — S. 183, 9 Polydeukes 374, 1 — —S. 183, 18 Niceph. H. Ε. X 9) [*](B HN (n) + GS (s) = r AL (y) FVR(v)) [*](1 αὐτοῖς1 > r ι 2 ἀνηκεστάτουσ A ι 3 αὐτὸς] αὐτοὺς n ι 6 δυσσεβεστέροισ y ι ἐπίστευσεν A ι μὲν > BG ι 7 ἐραστάς ryv ἐργάτας B, s. S. 154, 18; 155, 1; 181, 26 ι 8 ἀφείλατο B ι τὰ1 > B ι ζ am Rand ryv ι 12 γὰρ Σ übergeschrieben Ac οὖν Cod. Polyd. > y Georg. Cass. ι 13 γάζη Brv Georg. Cod. Polyd. Synax. Ζ. 32 Cass. ἐν γάζη y Synax. Z. 5 Σ ι 14/15 ἀναρρήξαντες Bnyv Georg. Cod. Polyd. διαρρήξαντεσ s ι 16 καὶ αὕτη δὲ LAcv καὶ αὐτὴ δὲ A καὶ αὐτὴ B ἡ καὶ αὐτὴ r ι προειρημένον ryv προγεγραμμένον B ι 17 τι. — 18 ἐσκέδασαν übergeschrieben Ac)

οὗτος ἐν τῇ Κωνσταντίνου βασιλείᾳ ζήλῳ πυρπολούμενος θείῳ πολλὰ τῶν ἐκεῖ προσκυνουμένων εἰδώλων συνέτριψε. ταύτης μεμνημένοι τῆς πράξεως οἱ δυσώνυμοι οὐ μόνον αὐτὸν ἀνεῖλον, ἀλλὰ καὶ τὴν γαστέρα τεμόντες τοῦ ἥπατος ἀπεγεύσαντο. τὸν μέντοι πάντα ἐφορῶντα ὀφθαλμὸν οὐ διέφυγον, ἀλλ’ ἔδοσαν ἀξίας τοῦ τολμήματος δίκας.

ὅσοι γὰρ δὴ ἐκείνου τοῦ μύσους μετέλαχον ἐστερήθησαν μὲν τῶν ὀδόντων πάντων κατὰ ταὐτὸν ἐκπεπτωκότων, ἐστερήθησαν δὲ γλωττῶν· διέρευσαν γὰρ καὶ αὗται σηπεδόνι περιπεσοῦσαι· ἀφῃρέθησαν δὲ καὶ τὸ βλέπειν καὶ διὰ τῶν παθημάτων ἐκήρυττον τῆς εὐσεβείας τὴν δύναμιν.

ἐν Ἐμέσῃ δὲ τῇ ὁμόρῳ πόλει Διονύσῳ τῷ γύννιδι τὴν νεόδμητον ἀφιέρωσαν ἐκκλ·ησίαν, τὸ καταγέλαστον καὶ ἀνδρόγυνον ἐν αὐτῇ ἱδρύσαντες ἄγαλμα. ἐν Δοροστόλῳ δὲ πόλις δὲ αὕτη τῆς Θρᾴκης ἐπίσημος) Αἰμιλιανὸς ὁ νικηφόρος ἀγωνιστὴς ὑπὸ Καπετωλίνου τοῦ τῆς Θρᾴκης ἁπάσης ἄρχοντος παρεδόθη πυρί.

Τὸ δέ γε Μάρκου τοῦ Ἀρεθουσίων ἐπισκόπου δρᾶμα τῆς Αἰσχύλου καὶ Σοφοκλέους μεγαληγορίας δεῖται, ἵν ἀξίως τὰ ἐκείνου τραγωι- δήσωσι πάθη. ἐπειδὴ γὰρ οὗτος ἐν τοῖς Κωνσταντίου καιροῖς εἰδω- 10—12 vgl. Chronic. Pasch, a. 362 S. 547, 6. Theophan. ᾖ, 12 — 12—15 vgl. Chronic. Pasch, a. 363 S. 549, 17. Theophan. 51, 17. Synax. 827, 1. Acta SS Juli IV 373. Hieron. Chron. a. Abr. 2381, — 16 —S. 185, 5 vgl. Gregor. Nazianz. Orat. IV 88—91. Sozomen. V 10, 8—14

λικόν τινα καταλύσας σηκὸν ἐκκλησίαν ἐδείματο, τὸν Ἰουλιανοῦ μεμαθηκότες Ἀρεθούσιοι σκοπὸν ἐγύμνωσαν τὴν δυσμένειαν.

ὁ δὲ πρῶτον μὲν ἀποδρᾶναι κατὰ τὸν εὐαγγελικὸν ἐπειράθη νόμον· ἐπειδὴ δὲ ἔγνω τῶν ὑπ’ αὐτὸν ἀντ’ αὐτοῦ συνειλῆφθαί τινας, ἐπανῆκέ τε καὶ ἑαυτὸν τοῖς μιαιφόνοις ἐξέδωκεν.

οἱ δὲ λαβόντες οὔτε ᾤκτειραν ὡς πρεσβύτην οὔτε ᾐδέσθησαν ὡς ἀρετῆς φροντιστήν, ἀλλὰ καὶ βίῳ καὶ λόγω τὸν ἄνδρα κοσμούμενον πρῶτον μὲν ᾐκίσαντο, τὸ σῶμα γυμνώσαντες καὶ τοῖς μέλεσιν ἄπασιν ἐπιθέντες τἀς μάστιγας· εἶτα εἰς ὑπονόμους δυσώδεις ἐμβαλόντες κἀκεῖθεν ἀναγαγόντες τῷ πλήθει τῶν μειρακίων παρέδοσαν, ἀφειδῶς αὐτὸν κατακεντεῖν ταῖς γραφίσι κελεύσαντες. μετὰ δὲ ταῦτα εἰς γύργαθον ἐμβαλόντες καὶ γάρω καἰ μέλιτι χρίσαντες, ὑπαίθριον ᾐώρησαν ἐν θέρους ἀκμῇ, σφῆκας ὁμοῦ καὶ μελίττας εἰς θοίνην προκαλούμενοι. ταῦτα δὲ ἔδρων, δυοῖν θάτερον ἀναγκάζοντες, ἢ τὸν σηκὸν τὸν καταλυθέντα δομήσασθαι ἢ τὴν τῆς οἰκοδομίας ἐκτῖσαι δαπάνην.

ὁ δὲ τῶν μὲν χαλεπῶν ἐκείνων παθημάτων ἠνείχετο. δράσειν δὲ τῶν προτεινομένων οὐδὲν ἐπηγγέλλετο. ἐκεῖνοι δὲ διὰ πενίαν αὐτὸν μὴ παρέχειν ὑπειληφότες τὰ χρήματα, τὰ μὲν ἡμίση τῶν προταθέντων ἠφίεσαν, τἄλλα δὲ ἐκτίνειν ἐκέλευον· ὁ δὲ ἐξηρτημένος καὶ ὑπό τε τῶν γραφίδων κεντούμενος ὑπό τε τῶν σφηκῶν καὶ τῶν μελιττῶν ἐσθιόμενος, οὐ μόνον οὐκ ἐδήλου τὰς ἀλγηδόνας, ἀλλὰ καὶ ἐπετώθαζε τοῖς ἀνοσίοις καὶ ἔλεγεν αὐτοὺς μὲν εἶναι χαμαιζήλους καὶ περιγείους, ἑαυτὸν δὲ [*](3 Matth. 10, 23) [*](* 6—13 Suidas Μάρκος Ἀρεθουσίων — 13—185 3 Cass. VI 12) [*](B ΗΝ(n) + GS(s) = r AL(y) FVR(v)) [*](5 οὔτε] οὐκ B ι 5/6 ὡς πρεσβύτην ᾤκτειραν ~ n ι 6 οὔτε] οὐδὲ B ὡς ἀρετῆς ᾐδέσθησαν ~ n ι καὶ > A ι 8 καὶ τοῖς μέλεσιν — μάστιγας] πολλὰσ μέλλεσιν ἐπιθέντες μάστιγας B, vgl. Synax.: καὶ παντὶ τῷ σώματι πληγὰς ἐπιθέντες ι 10 κατακεντεῖν rLv vgl. κατεκέντουν Sozom. V 10, 11, κατακεντᾶν A μετακεντεῖν B κεντεῖν Suidas κεντᾶν Synax. ι 12 ὑπαίθριον L Suidas am Rand Ac ὑπέθριον B ἐπαίθριον HG ἐπ’ αἴθριον Nv αἶθρον S ι ἐώρησαν BN ἐώρισαν G ι 13 vor δυοῖν + δρᾶσαι yv, δρᾶσαι fehlt bei Cass. Michael, vgl. S. 239, 17 ι 14 δωμήσασθαι B ι 15 ἐκτῖσαι] ἐκτίσασθαι s εἰσ’ τὸ κτίσαι B ι μὲν > B ι 16 παθημάτων ἠνείχετο ~ A ι εἴχετο j, ἢν übergeschrieben Ac ι δράσαι v ι 17 μὴ παρέχειν αὐτὸν διὰ πενίαν ~ B ι 18 τὰ μὲν ἡμίση rLv τὰ μὲν ἥμισυ A μὲν ἡμεῖς B 1 τἄλλα δὲ B τὰ ἄλλα δὲ y τὰ δ’ ἄλλα rv ι 19 ἐκτίνειν Lv ἐκτείνειν BA ἐκτιννύειν r ι 20 τε > B ι μελισσῶν B ι 22 ἐπιγείοις A ι αὐτὸ rv)

τέλος δὲ βραχύ τι μόριον τῶν χρημάτων ἐξῄτησαν· ὁ δὲ ἴσον εἰς ἀσέβειαν ἴφη τὸ ὀβολὸν γοῦν ἕνα δοῦναι τῷ πάντα δοῦναι. οὕτως ἡττηθέντες ἀπέλυσαν, ὑπεραγασθέντες τὴν καρτερίαν καὶ διὰ τῶν ἐναντίων εἰς τἀναντία μετατεθέντες. διὰ γὰρ τῆς ἐκείνου γλώττης μετέμαθον τὴν εὐσέβειαν.