Historia Ecclesiastica

Theodoret, Bishop of Cyrus

Theodoret, Bishop of Cyrus. Theodoret Kirchengeschichte. Parmentier, Léon, editor. Leipzig: Hinrichs, 1911.

Ἀλλ᾿ ὁ Λουκίφερ εἰς μὲν τὴν Ἀλεξάνδρειαν οὐκ ἀφίκετο,τὴν Ἀντιόχου δὲ πόλιν κατέλαβε. πολλοὺς δὲ περὶ συμβάσεως λόγους καὶ τούτοις κἀκείνοις προσενεγκών, εἶτα ἰδὼν ἀντιλέγοντας τοὺς τῆς Εὐσταθίου ουμμορίας (ἡγεῖτο δὲ ταύτης Παυλῖνος πρεσβύτερος ὤν), ἐχειροτόνησεν αὐτοῖς, οὐκ εὖ γε ποιῶν, τὸν Παυλῖνον ἐπίσκοπον.

τοῦτο τὴν διά- [*](7—9 s. oben S. 172, 21 f. vgl. Chronic. Pasch. a. 362 S. 547, 23 f — 20—27 vgl. Rufin. H. Ε X 28, 991, 3. Socrat. III 6. Sozomen. V 12, 1—2) [*](A HN (n) + GS (s) = r AL (y) FVR(v)) [*](2 συνάγειν A γα übergeschrieben A c | 5 Καὶ γάρ: εݲ am Rand y | τῆς ἐκκλησίας σῶμα ~ n | 7 καθ᾿ ἑαυτοὺς — 8 χωρισθέντες > s | μετὰ] μὲν τὰ ß | 9 καλουμένῃ] λεγομένη n | 10 ἡ ὁμολογία μία ~ r | ἑκάτερων B | 12 διίστησι L διίστη/// A | οὐδὲ] οὐ A δὲ übergeschrieben A c | 13 nach τῆς + τοῦ B | 16 κοινωνίας] συμμορίασ H δυσσεβείασ N |16/17 συναθροιζομένων Α | 19 Τῆσδε: εݲ am Rand Bv | συναφείας] συμφωνίασ B | 21 κοινώσασθαι περὶ τούτου ~ rv | 22 γε > B | τῆς > A | 23 μὲν > By, übergeschrieben A c | 26 ταύτης] αὐτῆς B | παυλίνοσ so immer B | ὤν] ὃν BFV///// AR | 27 ἐπίσκοπον > s | τοῦτο: εݲ am Rand s)

181
στασιν ἐκείνην μακροτέραν εἰργάσατο· πέντε γὰρ καὶ ὀγδοήκοντα διέμεινεν ἔτη μέχρι τῆς Ἀλεξάνδρου τὸ ὖ πάσης εὐφημίας ἀξίου προεδρίας· ὃς τῆς Ἀντιοχέων ἐκκλησίας ἐγχειρισθεὶς τὰ πηδάλια, πόρον κινήσας καὶ πᾶσαν ὑπὲρ τῆς ὁμονοίας εἰσενεγκὼν σπουδήν τε καὶ προθυμίαν, τὸ κεχωρισμένον μέλος τῷ λοιπῷ τῆς ἐκκλησίας συνήρμοσε σώματι.

τότε δὴ τὴν διάστασιν ὁ Λουκίφερ αὐξήσας πλεῖστον ἐν Ἀντιοχείᾳ διέτριψε χρόνον. ὁ δέ γε Εὐσέβιος, εἰς τ·ὴν Ἀντιόχειαν ἀφικόμενος καὶ γνοὺς ἐκ τῆς οὐκ ἀγαθῆς ἰατρείας δυσίατον τὸ πάθος γεγενημένον, εἰς τὴν Ἑσπέραν ἀπέπλευσεν. ὁ δὲ Λουκίφερ εἰς τὴν Σαρδῶ παραγενόμενος ἕτερά τινα τοῖς ἐκκλησιαστικοῖς προστέθεικε δόγμασιν. οἱ δὲ ταῦτα καταδεξάμενοι ἐκ τῆς τούτου προσηγορίας καὶ τὴν ἐπωνυμίαν ἐδέξαντο·

Λουκιφεριανοὶ γὰρ ἐπὶ πλεῖστον ὠνομάζοντο χρόνον. ἀπέσβη δὲ καὶ τοῦτο τὸ δόγμα καὶ παρεδόθη τῇ λήθῃ. ταῦτα μὲν οὖν μετὰ τὴν ἐπάνοδον τῶν ἐπισκόπων ἐγένετο.

Ἰουλιανοῦ δὲ τὴν οἰκείαν ἀσέβειαν ἐκκαλύψαντος, αἱ πόλεις στάσεων ἐνεπλήσθησαν. ἀναθαρρήσαντες γὰρ οἱ τῇ τῶν εἰδώλων πλάνῃ δεδουλωμένοι ἀνέῳξαν μὲν τοὺς τῶν εἰδώλων σηκούς, τὰς δὲ μυσαρὰς ἐκείνας καὶ λήθης ἀξίας τελετὰς ἐπετέλουν· καὶ ἧπτον μὲν τὸ ἐπιβώμιον πῦρ, τὴν δὲ γῆν τῷ αἵματι τῶν θυμάτων μιαίνοντες ἐμόλυνον κνίσῃ καὶ καπνῷ τὸν ἀέρα,

ὑπὸ δὲ τῶν θεραπευομένων βακχευόμενοι δαιμόνων, λυττῶντες καὶ κορυβαντιῶντες τὰς ἀγυιὰς περιέθεον βωμολοχίαις τε καὶ κωμῳδίαις κατὰ τῶν ἁγίων ἐχρῶντο, καὶ λοιδορίας καὶ πομπείας οὐδὲν εἶδος ἀπῆν.

οἱ δὲ τῆς εὐσεβείας θιασῶται, φέρειν τὰς τούτων οὐ δυνάμενοι βλασφημίας , ἀντελοιδοροῦντο καὶ τὴν ὑπ’ ἐκείνων πρεσβευομένην διήλεγχον πλάνην.

χαλεπαίνοντες δὲ οἱ τῆς ἀσεβείας ἐργάται καὶ θρασύτητος ἐφόδιον ἔχοντες τὴν ἀπὸ [*](2—6 Theodoret. H. E. V 35 — 7—13 vgl. Rufin. H. E. X 31. 13, 1—6 Socrat. III 9 — 15—17 vgl. Chronic. Pasch, a. 362 S. 546 VII 1 (Artemii Passio 22) — 16—19 vgl. Sozomen. V 3, 1) [*](* 16—18 Georg. Mon. 539, 14 — 17—19 Theophyl. Bulg. mart. 10 PG 126, 165 B) [*](B HN (n) + GS (s) = r AL (y) FVRfv)) [*](1 μακροτάτην B ι 2 διέμεινεν > B ι ἔτη διέμεινεν ~ s ι 3 τὶν ἀντιοχαίων ἐκκλησίαν B ι 4 εἰσενέγκας ryv ι 6 δὴ] δὲ HSL δὴ, ὴ auf Rasur Ae ι 8 οὐκ ἐκ τῆς ~ B ι 10 σαρδῶ HS ι 12 καὶ > BnG, übergeschrieben Ae ι ἐδέξαντο] εἰλήφασιν n ι 13 ἀπεσβέσθη B ι 15 ς am Rand HSS ι 16 τῇ > B ι 18 ἐπετέλουν Brv Georg. ἐτέλουν y ἐπ übergeschrieben Ac ι 19 θυμάτων] θυομένων V κνήσει ι 21 δαίμονες B ι ἀγυὰσ AGV ι 22/23 λοιδορ///ίαισ Β ι nach λοιδορίας + τε r ι 24 οὐ By μὴ rvAc ι 25 ἐξήλεγχον L)

182
τοῦ κρατοῦντος αὐτοῖς προσγενομένην παρρησίαν, πληγὰς αὐτοῖς ἀνηκέστους ἐπέφερον. ὁ γὰρ παμμίαρος βασιλεύς, δέον προμηθεῖσθαι τῆς τῶν ἀρχομένων εἰρήνης, αὐτὸς τοὺς δήμους κατ’ ἀλλήλων ἐξέμηνε.

περιεώρα γὰρ τὰ παρὰ τῶν θρασυτέρων κατὰ τῶν ἐπιεικεστέρων τολμώμενα καὶ τὰς πολιτικὰς δὲ καὶ στρατιωτικὰς ἀρχὰς τοῖς ὠμοτάτοις καὶ δυσσεβεστάτοις ἐπίστευεν, οἳ προφανῶς μὲν θύειν τοὺς τῆς εὐσεβείας ἐραστὰς οὐκ ἠνάγκαζον, πᾶν δ᾿ εἶδος αὐτοῖς ἐπετίθεσαν ἀτιμίας. ἀφείλετο γὰρ καὶ τὰ γέρα τὰ παρὰ τοῦ μεγάλου Κωνσταντίνου τοῖς ἱερωμένοις ἀπονενεμημένα.

Ὁποῖα δὲ οἱ τῇ τῶν εἰδώλων ἀπάτῃ προσδεδεμένοι κατ’ ἐκεῖνον ἐτόλμησαν τὸν καιρόν, πάμπολλα μέν ἐστι καὶ συγγραφῆς ἰδίας δεόμενα· ἐγὼ δὲ ὀλίγα ἐκ πολλῶν διηγήσομαι. ἐν Ἀσκάλωνι μὲν γὰρ καὶ Γάζῃ (πόλεις δὲ αὗται τῆς Παλαιστίνης) ἀνδρῶν ἱερωσύνης μένων καὶ γυναικῶν διὰ βίου τὴν παρθενίαν ἐπηγγελμένων ἀναρρήξαντες τὰς γαστέρας, εἶτα κριθῶν ἐμπλήσαντες, προὔθηκαν χοίροις βοράν.

ἐν Σεβαστῇ δὲ καὶ αὕτη δὲ εἰς τὸ προειρημένον ἔθνος τελεῖ) Ἰωάννου τοῦ Βαπτιστοῦ τὴν θήκην ἀνέῳξαν πυρί τε παρέδοσαν τὰ ὀστᾶ καὶ τὴν κόνιν ἐσκέδασαν. τὸ δὲ ἐν Φοινίκῃ τολμηθὲν μύσος πῶς ἄν τις ἀδακρυτὶ διηγήσαιτο ; ἐν Ἡλιουπόλει γὰρ τῇ πρὸς τῷ [*](6—9 vgl. Sozomen. V 5, 1—2 Philostorg. VII 4. Artemii Passio 22 PG BC. Cod. Theod. XII 1, 50. XIII 1, 4 — 12—16 vgl. Chronic. Pasch. 546, 18. 16—18 ngl. Philostorg. VII 4. Artemii Passio 57. Chronic. Pasch. 546, 12. Rufin. Η. Ε. XI 28 — 19—S. 183, 9 vgl. Chronic. Pasch. 546, 21. Theophan. 47, 30) [*](* 10—18 Georg. Mon. 539, 23 — —S. S. 183, 10 Cass. VI 15. Michael Syr. VII οἶ, S. 283 — 12 ἐγὼ — S. 183, 9 βλέπειν Cod. syriac. Brit. Mus. Add. 17, 147 Fol. 156V (= Σ) — 12— 16 Polydeukes 372, 20. Synax. 568, 5 u. 31 — 183, 9 Synax. 567, 5 u. 27 — 19 —S. 183, 5 Suidas Κύριλλος — — S. 183, 9 Polydeukes 374, 1 — —S. 183, 18 Niceph. H. Ε. X 9) [*](B HN (n) + GS (s) = r AL (y) FVR(v)) [*](1 αὐτοῖς1 > r ι 2 ἀνηκεστάτουσ A ι 3 αὐτὸς] αὐτοὺς n ι 6 δυσσεβεστέροισ y ι ἐπίστευσεν A ι μὲν > BG ι 7 ἐραστάς ryv ἐργάτας B, s. S. 154, 18; 155, 1; 181, 26 ι 8 ἀφείλατο B ι τὰ1 > B ι ζ am Rand ryv ι 12 γὰρ Σ übergeschrieben Ac οὖν Cod. Polyd. > y Georg. Cass. ι 13 γάζη Brv Georg. Cod. Polyd. Synax. Ζ. 32 Cass. ἐν γάζη y Synax. Z. 5 Σ ι 14/15 ἀναρρήξαντες Bnyv Georg. Cod. Polyd. διαρρήξαντεσ s ι 16 καὶ αὕτη δὲ LAcv καὶ αὐτὴ δὲ A καὶ αὐτὴ B ἡ καὶ αὐτὴ r ι προειρημένον ryv προγεγραμμένον B ι 17 τι. — 18 ἐσκέδασαν übergeschrieben Ac)

183
Λιβάνῳ Κύριλλός τις διάκονος ἦν.

οὗτος ἐν τῇ Κωνσταντίνου βασιλείᾳ ζήλῳ πυρπολούμενος θείῳ πολλὰ τῶν ἐκεῖ προσκυνουμένων εἰδώλων συνέτριψε. ταύτης μεμνημένοι τῆς πράξεως οἱ δυσώνυμοι οὐ μόνον αὐτὸν ἀνεῖλον, ἀλλὰ καὶ τὴν γαστέρα τεμόντες τοῦ ἥπατος ἀπεγεύσαντο. τὸν μέντοι πάντα ἐφορῶντα ὀφθαλμὸν οὐ διέφυγον, ἀλλ’ ἔδοσαν ἀξίας τοῦ τολμήματος δίκας.