Historia Ecclesiastica

ἐντίθημι δὲ καὶ ταύτην τῇ ἱστορίᾳ, οὐχ ὡς εὖ ἔχουσαν, ἀλλ’ [*](17—22 Tgl. Socrat. ιι 37, 95—96. Sozomen. IV 19 7 f) [*](A HN (n) + GS (s) = r B3L + FVR [R bis 23 ἔχουσαν] (v) = z Τ[von 19 Νίκη an]) [*](2 ἐπηγγελόμεθα B3 ι ἰδίας] οἰκείας B3 ι 3 δὲ] δὴ auf Rasur B3 ἐν H 3/4 εὐμένειαν] εὐσέβειαν L ι 4 καὶ παρακαλοῦμεν εὐμενεῖ Am ι προσόψει) προσώπω ώπω auf Rasur, B3 ι h τῆ εὐσεβεία σου szAc τῆς εὐσεβείας οὐκ n und, vor Rasur, A ι 7 εὐλαβεία εὐλαβείᾳ A εὐμενεία L ι ἀνήνεκται ἃ] ἀνενεχθῆναι, mit geschickter Correctur, H; vgl. Athan. Socr.: κἀκεῖνα ἃ διὰ τῶν πρέσβεων ἡμῶν ἐνετειλάμεθα ἡδέως ὑποδέξῃ ὑποδέξασθαι Socr. Cod. A) ι 8 τοῖς] ἐν τοῖσ’ n ι 10 δὴ>s ι 11 ἵνα ausradiert H ι 12 κελεύσησ Β3 Athan. κελεύσεισ L am Rand Ac > Arv ι 13 τῷ υὑῷ] καὶ υἱώ B3 ι 17 κα am Rand HSS ι τήνδε xtjv auf Rasur Ac ι 19 ὄνομα δὲ ταύτῃ νίκη L ι τοὺς μὲν übergeschrieben B3 ι 20 δεδιξάμενοι ASB3L δι’ aus ’δει corr. AL) δεδηξάμενοι T διδαξάμενοι n ἤδη δεξάμενοι Ov 1 22 vor τῆς + ἀπὸ gestrichen A ι 23 ὅμοιον] ὁμοιούσιον T ι ἀλλ’ — S.145, 1 διελέγχουσαν > rv N)

Πιστεύομεν εἰς ἕνα καὶ μόνον ἀληθινὸν θεὸν πατέρα παντοκράτορα >ἐξ οὗ τὰ πάντα, καὶ εἰς τὸν μονογενῆ υἱὸν τοῦ θεοῦ, τὸν πρὸ πάντων αἰώνων καὶ πρὸ πάσης ἀρχῆς γεννηθέντα ἐκ τοῦ θεοῦ, δι’ οὗ τὰ πάντα >ἐγένετο, τό τε ὁρατὰ καὶ τὰ ἀόρατα, γεννηθέντα δὲ μονογενῆ, μόνον >μόνου τοῦ πατρός, θεὸν ἐκ θεοῦ, ὅμοιον τῷ γεγεννηκότι αὐτὸν πατρί, >τὰ τὰς γραφάς, οὗ τὴν γέννησιν οἶδεν εἰ μὴ μόνος ὁ γεννήσας >πατήρ.

τοῦτον οἴδαμεν μονογενῆ θεοῦ υἱὸν πέμποντος τοῦ πατρὸς παρα- >γεγενῆσθαι ἐκ τῶν οὐρανῶν, καθὼς γέγραπται, εἰς καθαίρεσιν >καὶ θανάτου, καὶ γεννηθέντα ἐκ πνεύματος ἁγίου καὶ Μαρίας τῆς >θένου, καθὼς γέγραπται, κατὰ σάρκα καὶ συναναστραφέντα μετὰ >μαθητῶν, καὶ πάσης τῆς οἰκονομίας πληρωθείσης κατὰ τὴν τοῦ πατρὸς σταυρῷ προσηλωθέντα, ἀποθανόντα καὶ ταφέντα καὶ εἰς τὰ >καταχθόνια κατελθόντα, ὃν αὐτὸς ὁ ᾅδης ἐτρόμασε,

καὶ ἀνελθόντα ἀπὸ >τῶν νεκρῶν τῇ τρίτῃ ἡμέρᾳ, συναναστραφέντα μετὰ τῶν μαθητῶν >σαράκοντα ἡμερῶν πληρουμένων καὶ ἀναληφθέντα εἰς τοὺς καὶ καθεζόμενον ἐκ δεξιῶν τοῦ πατρός, ἐρχόμενον δὲ τῇ ἐσχάτῃ ἡμέρᾳ τῆς ἀναστάσεως μετὰ δόξης πατρικῆς ἀποδοῦναι ἑκάστῳ κατὰ τὰ ἀργὰ αὐτοῦ·

καὶ εἰς πνεῦμα ἅγιον, ὅπερ αὐτὸς ὁ μονογενὴς τοῦ θεοῦ >υἱὸς Ἰησοῦς Χριστὸς θεὸς καὶ κύριος ἐπηγγείλατο ἀποστεῖλαι >γένει τῶν ἀνθρώπων, τὸν παράκλητον, καθὼς γέγραπται, τὸ τῆς ἀληθείας, ὅπερ καὶ αὐτὸς ἀπέστειλεν ἀνελθὼν εἰς τοὺς οὐρα- [*](4 — S. 146, 12 vgl. Athanas. De synod. 30 u. Socrat. II 41, 8 (verschiedene Übersetzung). vgl. auch Athanas. ebd. 8 u. Socrat. II 37, 19f — 10 vgl. Joh. 5, 23 u. oft — 20 vgl. Rom. 2, 6 — 23 f vgl. Joh. 15, 26) [*](A HN (n) + GS (s) = r B3L + FV(v) = z T) [*](1 ἐλέγχουσαν B3L ι 2 ἀνέχονται > B3 ι ἀλλ’ ἀντὶ] ἀντὶ γὰρ T ι 3 Πίστις — Θρᾴκης > AVT ι nach Θρᾴκης + οὐκ εὖ ἔχουσα n ι 4 θεὸν vor καὶ oo A aber θν καὶ Ac ι 5 ὁ nach πάντων + τῶν gestrichen Α · 7 τε > B3 Athan. Socr. ι τὰ2 > nSvT expungiert in G ι δὲ μονογενῃ] τε ὁμογενῆ B3 I 8 τοῦ > Τ ι 9 μόνον s ι 10 10 θεοῦ rT Athan. τοῦ θεοῦ Socr. θεὸν Az ι 11 τοῦ οὐρανοῦ T 1 12 καὶ2 > Τ ι 13 nach γέγραπται + εἰσ’ καθαίρεσιν ἁμαρτίασ καὶ θανάτου gestrichen A ι 16 ἐτρόμαξε n und, ξ auf Rasur, B3 ι 18 ἡμερῶν] ἡμέρας Τ ι πληρουμένων > T ι τοὺς > T ι 19 ἐν δεξιᾶ T Athan. Socr. ι δὲ] τε Τ ι 20 τῆς ἀναστάσεως Am ι 21/22 υἱὸς τοῦ θεοῦ ~ T ι 22 ὁ χριστὸς L 1 vor θεὸς + ὁ n, ausradiert A ι θεὸς > T ι 24 ἐλθὼν B3)

τὸ δὲ ὄνομα τῆς οὐσίας, ὅπερ ἁπλούστερον >ἐνετέθη ὑπὸ τῶν πατέρων, ἀγνοούμενον δὲ τοῖς λαοῖς >ἔφερε διὰ τὸ ἐν ταῖς γραφαῖς τοῦτο μὴ ἐμφέρεσθαι, ἤρεσε >καὶ παντελῶς μηδεμίαν μνήμην οὐσίας τοῦ λοιποῦ γίνεσθαι, διὰ >μάλιστα τὰς θείας γραφὰς μηδαμοῦ περὶ τοῦ πατρὸς καὶ τοῦ υἱοῦ >μεμνῆσθαι, μήτε μὴν δεῖν ἐπὶ προσώπου πατρὸς καὶ υἱοῦ καὶ >πνεύματος μίαν ὑπόστασιν ὀνομάζεσθαι. ὅμοιον δὲ λέγομεν τῶ >τὸν υἱὸν καθὼς καὶ αἱ θεῖαι γραφαὶ λέγουσι καὶ διδάσκουσι. >δὲ τὰς αἱρέσεις τὰς ἤδη πρότερον καθαιρεθείσας, ἢ καὶ εἴ τινες ἀνεφύησαν ὑπεναντίαι ταύτης τῆς γραφῆς τῆς ἐκτεθείσης, ἀνάδεμα >ἔστωσαν.«

Ταῦτα μὲν οὖν οἱ μὲν δείσαντες οἱ δὲ φενακισθέντες συνυπέγραψαν· οἱ δὲ συνθέσθαι μὴ βουληθέντες εἰς τὰς τῆς οἰκουμένης ἐσχατιὰς ἐξεπέμφθησαν.

ὅτι μέντοι τῆσδε τῆς ἐκθέσεως ἅπαντες κατηγοροῦσιν οἱ τῆς ἀληθείας ἀγωνισταὶ καὶ διαφερόντως οἱ τὴν Ἑσπέραν οἰκοῦντες, μαρτυρεῖ τὰ πρὸς Ἰλλυρίους παρ’ ἐκείνων γραφέντα. ἐξῆρχε δὲ τῶν γεγραφότων Δάμασος, τῆς μὲν Ῥωμαίων ἐκκλησίας μετὰ Λιβέριον τὴν προεδρίαν λαχών, παμπόλλοις δὲ ἀρετῆς κοσμούμενος εἴδεσιν.

ἐνενήκοντα δὲ κοινωνοὺς ἔσχε τῶν γραμμάτων, ἐξ Ἰταλίας καὶ Γαλατίας, τῆς νῦν Γαλλίας ὀνομαζομένης, εἰς τὴν Ῥώμην συνεληλυθότας. ἐνέθηκα δ’ ἂν καὶ τὰ τούτων ὀνόματα, εἰ μὴ παρέλκον ὑπέλαβον. ἔγραψαν δὲ τάδε· [*](2—9 vgl. Sozomen. IV 6, 12) [*](* 16—24 Cass. V 28) [*](A HN (n) * GS (s) = r B3L + FVR [R von 14 δὲ συνθέσθαι an] (v) = z Τ) [*](1 καὶ > n ι ἐκ δεξιῶ; s, s. 145, 19 ι 4 ἐκφέρεσθαι B3 ι 5 vor οὐσίας + τῆσ Ns ι 5 τὸ] τοῦτο A ι 6 μηδαμῶς s ι περὶ > T ι 7 μήτε] μὴ v ι δεῖν r (H m) zT > A, vgl. οὐδὲ οὐκ Socr.) ὀφείλει Athan. Socr. ι 9 δάσκουσι B3 ι πάσας f. sie Accusativ Π ι 10 ἧ καὶ — 11 ἀνεφύησαν] καὶ οἵτινες νεωστὶ ἐφάνησαν T ι ἧ — νεωστὶ] ἡ καί τινες νεωστὶ A ι ἧ > Lv ι 11 τῆς ἐκτεθείσης γραφῆς Τ ι 13 οὑν] δὴ οὑν S δὴ G > A, οὖν über μὲν2 A c ι 13/14 συνυπέγραψαν Τ ὑπέγραψαν B3 συνέγραψαν ArLv ι 16 κβ am Rand nur in A ι 18 ἰλλυρίου B3 ι παρ’] ὑπ᾿ L ι 21 ἐνενήκοντα] XCIII Mansi 111459 ι 23 παρέλκον ὑπέλαβον, λκ auf Rasur und ὐπ’ übergeschrieben A c, vgl. S. 168, 5)

Πιστεύομεν τὴν ἁγίαν πίστιν ἡμῶν ἐν τῇ διδασκαλίᾳ τῶν ἀπο- >στόλων θεμελιωθεῖσαν ταύτην ὑμᾶς κατέχειν καὶ ταύτην τῷ λαῷ >ὑφηγεῖσθαι, ἥτις ἀπὸ τῶν ὁρισθέντων παρὰ τῶν πατέρων. οὐδενὶ >λόγῳ διαφωνεῖ. θεοῦ ἱερεῖς, ὑφ᾿ ὧν δίκαιόν ἐστι τοὺς λοιποὺς παι- >δεύεσθαι.