Historia Ecclesiastica

Theodoret, Bishop of Cyrus

Theodoret, Bishop of Cyrus. Theodoret Kirchengeschichte. Parmentier, Léon, editor. Leipzig: Hinrichs, 1911.

ὢν ἡ διδασκαλία ψία μὲν οὔσα πὰν πλῆθος βλασφημιῶν ὑπερβέβηκεν. ὡς δὲ συνεῖδον οὐχὶ τῆς αὐτῆς προαιρέσεως ὄντας οὔτε ὁμογνωμονοῦντας ἐφ’ οἶς κακῶς >ἐφρόνουν, εἰς τὸ συμβούλιον ὑμῶν μετήγαγον ἑαυτοὺς ὡς ><ἕτερόν> τι γράφειν.

ἢν δὲ ὁ καιρὸς βραχὺς ὁ καὶ τὰς γνώμας αὐτῶν >ἐξελέγχων.

>Ἵν᾿ οὖν μὴ τοῖς αὐτοῖς ἀεὶ τὰ τῆς ἐκκλησίας περιπίπτῃ καἰ >ραχὴ καὶ θόρυβος καλινδούμενος ἅπαντα συγχέῃ, βέβαιον ἐφάνη >πάλαι ὡρισμένα ἔννομα καὶ ἀμετακίνητα διαφυλάττειν, τοὺς δὲ >ειρημένους τῆς ἡμετέρας κοινωνίας ἀποκεχωρίσθαι·

δι’ ἣν αἰτίαν >τοὺς ἀναδιδάξοντας πρέσβεις πρὸς τὴν σὴν ἐπιείκειαν >τὴν γνώμην τοῦ συνεδρίου διὰ τῆς ἐπιστολῆς μηνύσοντας. τοῖς >πρέσβεσι πρό γε πάντων τοῦτο παρεκελευσάμεθα τὸ τὴν >πιστώσασθαι ἐκ τῶν πάλαι ἀρχαίων καὶ δικαίων ὁρμωμένους· οἳ [*](8 vgl. Gal. 5, 20. ι Kor. 3, 3) [*](A HN (n) + GS (s) = r B3L + FVR(v) = z Τ) [*](2 ἀνήγγειλαν ἑαυτοὺς ~ T ι ἀνήγγειλεν B3 ι 4 vor συνέδριον + τὸ Athan. Socr. Sozom. ι 6 καινοτομεῖν τί, τί gestrichen, A ι τοιαύτης] οὑν A ι 6/7 συναλισκομένησ ησ auf Rasur Ac) A ι 7 Γερμάνιόν = Socr. germanium Cass. Cod. L (germanum Cod. P)] γερμανόν A in γερμάνιόν corr. Ac Γερμήνιον Athan. Codd. Par. Bas. Sozom. Germinio Hil. ι τινα καὶ ιι Cass. > Athan. Socr. Sozom. ι 8 αἵρεσιν IICass. ἔριν Athan. Socr. Sozom. ι 9 μία μὲν οὔσα B3v Athan. Socr. tma quidem existens Cass. διαμένουσα ALT μένουσα r Sozom. Cod. H μὴ μένουσα Sozom. Cod. B ι πὰν > r ι δὲ] οὑν r ι 10 αὐτῆς = Socr. Sozom. Cod. B] τοιαύτησ B3 Athan., suae voluntatis Cass. ι 12 ἕτερόν τι Athan. Sozom. ἕτερον Socr. alnid Cass. τι Π ι nach δὲ + καὶ Τ, Cass. wie im Text ι 14 αὐτοῖς > L ι 14/15 καὶ ταραχὴ > Lv ι 15 ἅπαντα = Cass. Athan. Socr.] ἅπαντασ s Sozom. ι 16 ἀκίνητα Τ ι φυλάττειν HL Sozom. δια φυλάττειν (δια A c) ι 18 v ι ἀναδιδάξοντασ AnST (aber ο auf Rasur A) Athan. Socr. Sozom. Cass. ἀναδιδάξαντασ Gz ι 19 δι’ ἐπιστολῆς T ι 20 τοῦτο πρό γε πάντων ~ B3 ι τὸ] τῶ AT τὸ καὶ B3 ι 21 καὶ δικαίων szT Cass. Athan. Socr. καὶ δι· καίων καὶ A c) δικαίων n δικαίως Sozom. HSS)

142
δὴν σὴν ὁσιότητα ἀναδιδάξουσιν ὅτι οὐχ ὥσπερ ἔφησεν Οὐσάσκιος τὲ καὶ Οὐάλης ἔσται εἰρήνη, εἴπερ τι τῶν δικαίων ἀνατραπείη.

πῶς >γὰρ εἰρήνην οἷόν τε ἄγειν τοὺς τὴν εἰρήνην καταλύοντας; μᾶλλον Ψὰρ ἔρις καὶ ταραχὴ ἐκ τούτων σὺν ταῖς λοιπαῖς πόλεσι καὶ τῇ >Ῥωμαίων ἐκκλησίᾳ γενήσεται διὸ δὴ ἱκετεύομεν τὴν σὴν ἐπιείκειαν >ἵνα προσηνέσιν ἀκοαῖς καὶ γαληνῶ βλέμματι τοὺς ἡμετέρους πρέσβεις >ἀθρήσειας μήτε πρὸς ὕβριν τῶν τετελευτηκότων καινόν τι >μεταλλάττειν ἐπιτρέψειας, ἀλλ’ ἐάσῃς ἐμμένειν ἡμᾶς τοῖς παρὰ τῶν προ- >γόνων ὁρισθεῖσί τε καὶ νενομοθετημένοις, οὓς ἅπαντα μετὰ ἀγχινοίας >τε καὶ φρονήσεως καὶ πνεύματος ἁγίοι· πεποιηκέναι φήσαιμεν ἄν.

>τὰ γὰρ νῦν παρ’ ἐκείνων καινοτομούμενα τοῖς μὲν πιστεύσασιν >ἀπιστίαν ἐμποιεῖ, τοῖ, δὲ ἀπιστοῦσιν ὠμότητα.

> Ἱκετεύομεν δὲ ἵνα κελεύσῃς τοὺς ἐν ἀλλοδαπαῖς διατρίβοντας, >οὓς καὶ τὸ τῆς ἡλικίας ἐπίπονον καὶ τὸ τῆς πενίας ἐνδεὲς τρύχει >τὴν εἰς τὰ οἰκεῖα ἀνακομιδὴν ῥᾳδίαν ποιήσασθαι, ἵνα μὴ ἔρημοι τῶν >ἐπισκόπων ἀφῃρημένων αἱ ἐκκλησίαι διαμένωσιν.

ἔτι δὲ πρὸς ἅπασι ναὶ τοῦτο δεόμεθα, ἵνα μηδὲν μήτε ἐλλείπῃ τι τῶν προυπαρξάντων μήτε πλεονάζῃ, ἀλλὰ πάντα ἄρρηκτα διαμένοι ἐκ τῆς τοῦ σοῦ πατρὸς >εὐσεβείας καὶ εἰς τὸν νῦν χρόνον διαφυλαττόμενα, μήτε λοιπὸν ἡμᾶς >μοχθεῖν καὶ τῶν ἰδίων παροικιῶν ἀλλοτρίους ἐπιτρέψειας γενέσθαι, [*](Α HN (n) + GS (s) = r B3L + FVR (v) = z T) [*](1 ὥσπερ] ὡς A ι ἔφησεν Π ait Cass. ἔφησαν Athan. Socr. Sozom. ι 2 εἴπερ τι aus περὶ corr. A ι 6 γαληνῶ rT γαληνίῳ z und ἴω auf Rasur Ac) Aγαληναίῳ Athan. Socr. γαληνιαίῳ Sozom. ι 7 nach ἀθρήσειας + καὶ B3 et respicias et audias HIl., Cass. Athan. Socr, Sozom. wie im Text ι μήτε ALTA than. Socr. μηδὲ rB3v Sozom. ι τελευτηκότων Τ ι καινόν Τ ι nach τι + καὶ T ι 8 ἐάσησ HSFV Athan. Socr. Sozom. ἐάσοισ B3 ANGLRT ι 9 νομοθετημένοισ A ι οὓς] ὡς B ι 11 πιστεύουσιν Τ Sozom., Athan. Socr. wie im Text 12 ὠμότητα Π Athan. Socr. Sozom. cnidelitateyn Cass. Cod. L (credulitatem Cod. P Ausgaben); infideles ad credulitatem vetantur accedere Hil. und so im Urtext Val., unrichtig; vielmehr lat. ditritiam = σκληροκαρδίαν oder σκληρότητα, vgl. Mark. 16, 14 Röm. 2,5 ι 13 δὲ Π Cass. δὲ ἔτι Athan. Socr. Sozom. ι κελεύσεισ I nach κελεύσῃς + τοὺς τοὺς > Athan.) ἐπισκόπους Athan. Socr. Sozom. = Hil., Cass. wie im Text ι 14 ἡλικίασ — τὸ τῆς Am ι 16 ἀφῃρημένων Π Cass. ἀφωρισμένων Athan. Sozom. > Socrat. Hil. ι διαμείνωσιν HSLv ι 16/17 καὶ πρὸς ἅπασι ~ Α ι 17 μήτε] μηδὲ s ι ἐλλίπη nv ι τι = Socr. > v Athan. Sozom. ι 18 πλεονάζει AL ι σοῦ Τ ι 19 nach νῦν + τε καὶ εἰσ’ τὸν ἔζης A, Cass. Athan. Socr. Sozom. Hil. wie im Text ι μήτε] μήτε τοίνυν L μὴ τοίνυν Β3 ι ἰδίων = Socr. Sozom.] οἰκείων Β3Τ Ατηαν.)

143
>ἀλλ᾿ ἵνα οἱ ἐπίσκοποι σὺν τῷ ἰδίῳ λαῷ μετ’ εἰρήνης εὐχαῖς τε >λατρείαις σχολὴν ἄγοιεν, ἱκ·ετεύοντες ὑπὲρ τῆς σῆς βασιλείας τε καὶ >ρίας καὶ εἰρήνης, ἣν ἡ θειότης εἰς τὸ διηνεκές σοι χαριεῖται. οἱ δὲ >τεροι πρέσβεις τὰς ὑπογραφὰς καὶ τὰς τῶν ἐπισκόπων >κομίζουσιν, οἵτινες καὶ ἐξ αὐτῶν τῶν θείων γραφῶν τὴν σὴν >ότητα ἀναδιδάξοισιν.«

Τούτων γραφέντων καὶ τῶν πρέσβεων ἀποσταλέντων, οἱ βασιλεῖ παραδυναστεύοντες καὶ τῆς αἱρέσεως προστατεύοντες τὴν μὲν ἐπιστολὴν λαβόντες ἀπέδοσαν τῷ βασιλεῖ, τοὺς δὲ πρέσβεις οὐκ εἰσήγαγον, περὶ τὰς κοινὰς εἰλεῖσθαι φροντίδας τὸν κρατοῦντα φήσαντες· ταῦτα δὲ ἔδρων ἡγούμενοι τοὺς ἐπισκόπους, δυσχεραίνοντας τοῦ χρόνου τὸ μῆκος καὶ τὰς ἐγκεχειρισμένας πόλεις ποθοῦντας καταλαβεῖν, ἀναγκασθήσεσθαι διορύξαι καὶ καταλῦσαι τὸν κατὰ τῆς αἱρέσεως ἐξευρεθέντα περίβολον.

ἀλλ’ οὐδὲν ὤνησε τὸ μηχάνημα· πάλιν γὰρ οἱ γενναῖοι τῆς πίστεως πρόμαχοι ἑτέραν ἐπιστολὴν ἐξέπεμψαν τῷ βασιλεῖ, καὶ τοὺς πρέσβεις δεχθῆναι καὶ σφὰς ἀπολυθῆναι παρακαλοῦντες. ἐντίθημι δὲ καὶ ταύτην τῇ συγγραφῇ.

»Νικητῇ Κωνσταντίῳ Εὐσεβεῖ βασιλεῖ οἱ ἐν Ἀριμήνῳ ἐπίσκοποι,

>Τὰ γράμματα τῆς σῆς εὐμενείας ἐδεξάμεθα, δέσποτα >αὐτοκράτορ, ἅτινα περιέχει ὅτι διὰ τὴν δημοσίαν ἀνάγκην τέως >τοὺς ἡμετέρους πρέσβεις θεωρῆσαι οὐκ ἠδυνήθης, καὶ ἡμᾶς δὲ κε- >λεύεις τὴν τούτων ἐπάνοδον ἐκδέξασθαι, ὅπως τὸν ἡμέτερον [*](7—10 vgl. Athanas. De synod. 55, Socrat. ιι 37, 75—81. Sozomen. IV — 18—S. 144, 16 bei Athanas. De synod. 55 und Socrat. II 37, 83 eine Übersetzung des lateinischen Urtexts. Inhaltsangabe bei Sozomen. IV 19, 3) [*](A HN (n) + GS (s) = r B3L + FVR(v) = z Τ [bis 10 φήσαντες]) [*](1/2 εἰς εὐχάς εὐωχίας Sozom. HSS) τε καὶ λατρείας Athan. Socr. Sozom. ι 2 τε > rL Athan. ι 2/3 nach σωτηρίας + τε L ι 3 ἣν As ι ἡ > A ι 4 πρέσβεις > B3 ι ἐπιγραφὰς B3 ι 5 καὶ > B3 ι γραφῶν AzT Athan. Socr.] γραμμάτων r Sozom. ι 5/6 ὁσιότητα = Athan. Socr. Cod. Μ religionem Cass.] θειότητα, εἰ aus ε corr., Τ θειότητα Socr. Sozom. ι 6 ἀναδιδάξωσιν T ι 7 nach τούτων + γὰρ B3 ι πρεσβευτῶν Τ ι 8 καὶ τῆς αἱρέσεως προστατεύοντεσ AB3LTm > rv ι 9 ἐπέδοσαν B3 ἀπέδωκαν T ι nach δέ + γε T ι 10 περὶ — φήσαντες auf Rasur Ae ι 11/12 τοῦ χρόνου > L ι 13 κατὰ τῆς auf Rasur Ac I 16 σφὰς nur B3 ι 17 τίθημι A ι τὸν συγγραφήν B3 ι 18 am Rand κ AL ιη V ι Νικήτῃ — ἐπίσκοποι > Lv Athan. Socr. ι εὐσεβεῖ ι 21 καὶ > n ι 22 ὅπως] οὕτως A, ἕως ἂν Athan. Socr.)

144
>καὶ τὰ δόγματα τῶν προγόνων ἡ σὴ εὐσέβεια ἐπιγνῶ.