Historia Ecclesiastica

»Τῷ δεσπότῃ μου Παυλίνῳ Εὐσέβιος ἐν κυρίῳ χαίρειν.

>Οὔτε ἡ τοῦ δεσπότου μου Εὐσεβίου σπουδή, ἡ ὑπὲρ τοῦ >λόγου, παρεσιωπήθη ἀλλ’ ἔφθασεν ἕως καὶ ἡμῶν, οὔτε ἡ σοῦ >τούτῳ σιωπή, δέσποτα. καὶ ὡς ἦν ἀκόλουθον, ἐπὶ μὲν τῷ [*](1/2 vgl. Prov. 8, 25 u. 22—23) [*](* 19—S. 29, 20 Niceph. H. E. VIII 10. Cass. I 16 [= Τ]) [*](A HN(n) GS(s) DL + FV(v) = z Τ W [bis 7 u. von 19 an]) [*](1 ἀναλλοίωτος=Εp.Cand.Λ] ἀλλοιωτόσΤ=Cass. ι γενηθῆ NYT, generaretur Cass. Λ genihis esset Cand. ι 2 ἀγέννητος ἀγένητος NVT) γὰρ οὐκ ἢν nszTW Εp. ingenitus enim non erat Cass. Cand. infactus enim non est Λ > Α ι nach ἀγέννητος + noch einmal S. 26, 19 οὐδὲ μέρος — S. 27, 2 ἀγέννητος F, + S. 26, 19 οὐδὲ μέρος — S. 27, 2 πρὶν γεννηθῆναι ἤτοι κτισθῆ ἤ ὁρισθῆ οὐκ ἣν G; nach ἀγέννητος γὰρ οὐκ ἥν + S.26,19 οὐδὲ μέρος — S. 27, 2 ἀγέννητος γὰρ οὐκ ἢν D [3 und 4 εἴπαμεν] εἴπομεν SLVT Ep. ι 4 ὅτι2 = qtna Cand. Λ > Τ Cass Ep. ι εἴπαμεν2] εἴπομεν SLTEp. ι 5 ἐστιν = Cass. Ep. Cand. Λ > An ι 6 μεμνημένων T 8 τῶ; > s ι 10 ἀναβαρζοῦ n ι λυδδῶν HT Λυδῶν Nie. ι 11 μὲν οὑν AnsT ergo Cass. μόνους z ι 13 ἐλλάνικον T έλλαδικὸν s ι 11 τὸν] τῶν AGD ι 16 ὁ εὐσεβίος Τ ι 19 ς(??) am Rand HSS ι 20 τοῦ2 > An ι 21/22 ἐπὶ τοῦτο GLV ἐπὶ τούτου N)

διὸ παρακαλῶ >εἰδότα σε ὡς ἀπρεπὲς ἀνδρὶ φρονίμῳ ἀλλοῖα φρονεῖν καὶ σιωπᾶν >τἀληθῆ, ἀνασκαλεύσαντι τῷ πνεύματι τὸν λογισμὸν περὶ τὸ γράφειν >περὶ τούτου ἄρχοι, λυσιτελοῦντος καὶ σοὶ καὶ τοῖς ἀκούουσί σου, >μάλισθ᾿ ὅταν κατὰ ἀκολουθίαν τῆς γραφῆς καὶ τοῖς ἴχνεσι τῶν >λόγων αὐτῆς καὶ τῶν βουλημάτων ἐθέλοις γράφειν.

ὅτι γὰρ οὔτε >δύο ἀγέννητα ἀκηκόαμεν οὔτε ἒν εἰς δύο διῃρημένον οὐδὲ σωματικόν >τι πεπονθὸς μεμαθήκαμεν ἢ πεπιστεύκαμεν, δέσποτα, ἀλλ’ ἓν μὲν >τὸ ἀγέννητον, ἓν δὲ τὸ ὑπ’ αὐτοῦ ἀληθῶς καὶ οὐκ ἐκ τῆς οὐσίας >αὐτοῦ γεγονός, καθόλου τῆς φύσεως τῆς ἀγεννήτου μὴ μετέχον ἢ >ὄν ἐκ τῆς οὐσίας αὐτοῦ, ἀλλὰ γεγονὸς ὁλοσχερῶς ἕτερον τῇ φύσει >καὶ τῇ δυνάμει, πρὸς τελείαν ὁμοιότητα διαθέσεώς τε καὶ δυνάμεως >τοῦ πεποιηκότος γενόμενον· οὗ τὴν ἀρχὴν οὐ λόγῳ μόνον ἀδιήγητον, >ἀλλὰ καὶ ἐννοίᾳ οὐκ ἀνθρώπων μόνον ἀλλὰ καὶ τῶν ὑπὲρ ἀνθρώ- >πους πάντων εἶναι ἀκατάληπτον πεπιστεύκαμεν.

>Καὶ ταῦτα οὐχὶ λογισμοὺς ἑαυτῶν ὑποθέμενοι. ἀλλ’ ἀπὸ τῆς >ἁγίας γραφῆς μεμαθηκότες λέγομεν· κτιστὸν εἶναι καὶ θεμελιωτὸν >καὶ γεννητὸν τῇ οὐσίᾳ καὶ τῇ ἀναλλοιώτῳ καὶ ἀρρήτῳ φύσει καὶ >τῇ ὁμοιότητι τῇ πρὸς τὸν πεποιηκότα μεμαθήκαμεν. ὡς αὐτὸς ὁ >κύριός φησιν· »ὁ θεὸς ἔκτισέ με ἀρχὴν ὁδῶν αὐτοῦ, καὶ πρὸ >τοῦ αἰῶνος ἐθεμελίωσέ με· πρὸ δὲ πάντων βουνῶν γεννᾷ >με«.

εἰ δὲ ἐξ αὐτοῦ, τουτέστιν ἀπ’ αὐτοῦ ἢν, ὡς ἂν μέρος αὐτοῦ >ἤ ἐξ ἀπορροίας τῆς οὐσίας, οὐκ ἂν ἔτι κτιστὸν οὐδὲ θεμελιωτὸν >εἶναι ἐλέγετο· οὐδὲ αὐτὸς ἀγνοεῖς, κύριε, ἀληθῶς. τὸ γὰρ ἐκ τοῦ >ἐγεννήτου ὑπάρχον κτιστὸν ἔτι ὑφ’ ἑτέρου ἢ ὑπ’ αὐτοῦ ἢ θεμελιω- >τὸν οὐκ ἂν εἴη. ἐξ ἀρχῆς ἀγέννητον ὑπάρχον.

εἰ δὲ τὸ γεννητὸν [*](7—S. 29, 18 lateinisch Candid. Arian. ebds. PL 8, 1038 21 8, 22—23 u. 25) [*](A HN(n) GS(s) DL + FV (v) = z T W) [*](1 εὐφράνθημεν ADLV ι σοὶ] σοῦ Gv ι 3 ἀλλοῖα — 7 γράφειν > mit leerem Raum von 3 Zeilen H ι 5 σοὶ] σοῦ Α ι 8 ἀγένητα Τ ι nach ἀκη- κόαμεν + πώποτε T = aliquando Cass., Cand. wie im Text ι ἒν εἰς δύο = Cass. Cand.] ἓν ἐκ δύο n ι διῃρημένων An ι οὐδὲ] οὔτε Τ ι 11 τῆς ἀγεννήτου φύσεωσ T ι μὴ — 12 αὐτοῦ > s ι 13 τῇ > T ι 17 ὑποθέμενοι AnS obstricti Cass. ὑποτιθέμενοι GzTW siihstituentes Cand. ι 18 ἁγίας = Cass. Cand. > A 19 γεννητὸν = genitum Cass.] γενητὸν NDLV factum Cand. ι die zwei τῇ > Τ ι 21 nach αὐτοῦ + εἰσ’ ἔργα αὐτοῦ TCass. Prov., fehlt bei Cand. ι 23 του. τέστιν auf Rasur Ac ἔστιν ἤ s ι 24 οὐδὲ = Cand.] ἧ s mit Cass. ι 26 ἔτι] ἔτι ἧ L)