De Resurrectione

οὐ γὰρ εἶπεν Ἔσονται ἄγγελοι, ἀλλ᾿ »Ὡς ἄγγελοι«, οἷον »δόξῃ« μὲν »καὶ τιμῇ«, κατὰ τὸ γεγραμμένον, »ἐστεφανωμένοι, βραχὺ δέ τι παρὰ τοὺς ἀγγέλους« διαλλάσσοντες καὶ ἐγγὺς ὄντες τοῦ εἶναι ἄγγελοι. καθάπερ εἰ ἔλεγεν, οὔσης εὐταξίας κατὰ τὸν ἀέρα καὶ γα- [*](3 Mt. 22, 23 – 6 Mt. 22, 30 – 11 vgl. Plato Axioch. 371 D – 14 Psal. 8, 6 – 16 vgl. Symp. S. 85, 12f 1 παραβ.] ἐποίησαν w. e. sch. + S 1 f τὸν . . . λόγον <S 2τῆς <C | ἀπορησωςι U C (vgl. Orig. In Mt. 17, 29f), wohl verderbt: ἀποκηρύσσουσι V, ἐπερῶσι S, ἀπολέσωσι Md, schwerl. ἁποκρούωσι |προςῆλθον – αὐτὸς] ὅθεν καὶ S | ἀμέλει — αὐτῷ Ζ. 3 <U 2f ἀμ. ὁ αὐτὸς εὐαγγ. C 3 ἐπεσημ. — αὐτῷ <S | δὲ <C | vor εἰπὼν + ἀμέλει Cr | εἰπὼν] φησι U S (εἶπεν? S) | καὶ <SC 3f Σαδδ. γὰρ λέγουσι S 4 ἀνάστ. μὴ εἶναι U Cr | ὁ δὲ Χρ.? S 4 f ἀνάστασις τῆς σαρκὸς ἧν C 5 ἀλλὰ U 130v | μόνον] »nur allein« S | ἡ <U Cc | αὐτοῖς <Sb 6 καὶ ὀρθῶς <S 6 άποκρ. C S (»weist ab«): ἀποκρίνεται V U Cr 7 ἀναστ.] τῶν νεκρῶν + Cr | γαμίσκονται V U: ἐκγαμίσκονται C, »geben zu freien« S | ἐν οὐρανοῖς las schwerl. hier stets S 8 τῷ . . τῷ] τὸ . . τὸ C | τῷ 2] τὸ V | μὴ τῶ(v. sp. Hd. aus τὸ) γαμεῖν Cr | κ. γαμίσκεσθαι C: <S | ἀλλὰ U: S 90v 9 καὶ φωτί S: κ. φῶς ἴν᾿ V, καὶ φηςὶν U: <C | κατὰ τοῦτο <V 9f παραπλ Md: παραπλησιασθέντας VU: πλησιασθέντες Cc, πλησιάζοντας Cr 10 ἵνα Cr | ἐν οὐρανῷ C | οὕτω Cc 10 f ἐν τ. παρ. καὶ ἠμεῖς C 11 μὴ γάμοις <C | μὴ] μήτε VU | ἢ εἰλαπίναις — Χριστοῦ Z. 13 <SCr | ἢ εἰσιλαπίνες V, ἢ εἰλαπίναις C: μήτε εἰλαπ. Dd: <S | ἔτι <S | σχολάζωμεν Jh | τῷ Pet] τὸ V Cc, τοῦ U 12 τὸν θ. V 367a | γεωργεῖν — χριστοῦ Ζ. 13] »zu leben in Ewigkeit« S | ἡμῶν VC 13 οἷον—ἄγγελοι Ζ. 16<C 14 μὲν <S |κατὰ τὸ γεγρ. <S 16 εἰ ἔλεγεν] γὰρ S 16f κ. γαλ. καὶ νυκτὸς U Dd Methodius. 20)

ἀναστάσει, οὐκ αὐτὸ τοῦτο ἀγγέλους αὐτὸν ἐπαγγέλλεσθαι ἀκούομεν τοὺς ἁγίους ἔσεσθαι ἐν τῇ ἀναστάσει, ἀλλὰ ἐγγὺς τοῦ εἶναι ἀγγέλους. ὥστε ἀλογώτατον λέγειν, ἐπειδὴ ὁ Χριστὸς ἀπεφήνατο τοὺς ἁγίους ὀφθῆναι ὠς ἀγγέλους ἐν τῇ ἀναστάσει, τὰ σώματα διὰ τοῦτο ταῦτα μὴ ἀνίστασθαι, καίτοι τὴς λέξεως αὐτὴν τὴν τάξιν δηλούσης σαφῶς τοῦ συμβαίνοντος.

ἀνάστασις γὰρ οὐκ ἐπὶ τοῦ μὴ πεπτωκότος, ἀλλ᾿ ἐπὶ τοῦ πεπτωκότος λέγεται καὶ ἀνισταμένου· ὥσπερ ὀπόταν λέγῃ καὶ ὀ προφήτης »καὶ ἀνστήσω τὴν σκηνὴν Δαυὶδ τὴν πεπτωκυῖαν«. 14 De res. I, 52, 1. 53, 3. III, 5, 7. 14, 5. Justin De res. 10 (S. Parall. 109, 1ff S. 48 Holl). Iren. V, 12, 3. Tert. De resurr. 18. Adv Marc. V, 9. z. B. Orig. De princ. S. 173, 21 Koetschua. Petr. Alex. (Pitra Anal. s. IV, 193 [429]) — 16 Amos 9,11 [*](14 f Syr Pirtra Anal. S. IV, 202 (435); vgl. Aphraates hom. 8. (Texte u. Unters. III, S. 131 übersetzt von Bert) 1 νυκτὸς—ὡς ἥλιο Ζ. 3] »da auch der Mond in der Nacht scheint, indem er voll ist, wir sagen: x003E;Er scheint wie die Sonne<, aber nicht x003E;die Sonnex003E;« S | τῷ τῶν VU 2 ὁ <C 3 λέγομεν U C S: λέγωμεν Cr 90v 4 κ. τὸ μὴ ὑπάρχ.] »wenn etwas wie« S | ἐγγὺς — πεφυκός hinter οὐ χρυςός Ζ. 5 Cr | δὲ <C 5 λέγ.] ἐστιν, λέγομεν S | καὶ οὐ χρυςός <S |εἰ δὲ —λέγεται Ζ. 8 <C | ἐλέγομεν S 6 ἐπεὶ δὲ—λέγεται Ζ. 8 <S | ἀλλὰ U 131 | ἐγγὺς + Pet 7 οὐ χρυςός, ἀλλ᾿ <U 8 οὕτω U | ὡς ἀγγέλους<S | λέγοντα Cc, λέγοντας Cr 9 οὐκ αὐτὸ—εἶναι ἀγγέλους Ζ. 10] »nicht Engel, sagt er, daß sie (gle im: glem S) sein warden, sondern wie Engel« S | οὐκ Cc 82v | αὐτὸν <C | ἀκούομεν—ἀναστάσει Ζ. 10 <C 10 ἐν τῆ ἀναστ. ἔσεσθαι U | ἀλλ᾿ C 11 ὥστε ἀλογ.] ἀλογ. γὰρ τὸ C 11 f τ. ἁγ. ἀπερ. ὀφθῆναι V, ἀπεφ. ὀφθῆναι (ὡφθῆναι Cc) τ. ἁγ. C 12 τὰ σώματα — ταῦτα] τὸ σῶμα S | ταῦτα διὰ τοῦο C 13 τάξιν V: πρᾶξιν U C c, παράδειξιν Cr, »jenes« S | σαφῶς <S Cr 14 ἀνάστασις—ἀνισταμένου Ζ. 15] Syr Pitra aus Brit. Mus. addit. 14532 Bl. 51 rb. 12155 Bl. 70ra u. 123r a. 12156 Bl. 70r 14f ἀλλ᾿ ἐπὶ τοῦ πεπτ. <Cr 15 καὶ ἀνισταμένου <S |ὥσπ. καὶ ὁπ. C: S 91 | λέγει U (»sagt« v. l. od. 2. Hd. ergänzt Sa) 16 καὶ 1 <C | πεπτωκύαν C)

ψυχὴ γὰρ ἀθάνατος. καὶ τοίνυν εἰ ἡ ψυχὴ ἀθάνατος, σῶμα δὲ ὁ νεκρός, οἱ λέγοντες ἀνάστασιν μὲν εἶναι, σαρκὸς δὲ μὴ εἶναι, ἀρνοῦνται μὴ εἶναι ἀνάστασιν, ὅτι μὴ τὸ ἑστός, ἀλλὰ τὸ πεπτωκὸς καὶ κλιθὲν διανίσταται, κατὰ τὸ γεγραμμένον »μὴ ὁ πίπτων οὐκ ἀνίσταται, ἢ ὀ ἀποστρέφων οὐκ ἀναστρέφει;«

Ὅτι δὲ ἀθάνατος ἡ ψυχὴ ἐδίδαξεν ἀναφανδὸν Χριστὸς καὶ δι᾿ πλούσιον καὶ τὸν πένητα Λάζαρον ἰστορίᾳ, τὸν μὲν ἐν κόλποις τῇ κατὰ τὸν πλούσιον καὶ τὸν πένητα Λάζαρον ἱστορίᾳ, τὸν μὲν ἐν κόλποις Ἀβραὰμ δοὺς ἀναπαύεσθαι μετὰ τὴν ἀπόθεσιν τοῦ σώματος, τὸν δὲ ἐν ἀλγηδόσιν, οἷς διαλεγόμενον τὸν Ἀβραὰμ εἰσήγαγε· διὰ Σολομῶνος δὲ ἐν τῇ ἐπιγραφομένῃ Σοφίᾳ, ἔνθα »δικαίων αἱ ψυχαὶ ἐν χειρί« γέγραπται »θεοῦ, καὶ οὐ μὴ ἄφηται αὐτῶν βάσανος. ἔδοξαν ἐν ὀφθαλμοῖς ἀφρόνων τεθνάναι, καὶ ἐλογίσθη κάκωσις ἡ ἔξοδος αὐτῶν, καὶ ἡ ἀφ᾿ ἡμῶν πορεία σύντριμμα· οἱ δέ εἰσιν ἐν εἰρήνῃ, καὶ ἡ ἐλπὶς αὐτῶν ἀθαναςάς πλήρης«. ὅθεν σώματος ἡ ἀνάστασις, καὶ οὐ χυχῆς. οὐ γὰρ τὸν ἑστῶτά τις ἀνίστησιν, ἀλλὰ τὸν κείενον, ὥσπερ οὐδὲ τὸν ὑγιαίνοντα θεραπεύουσιν, ἀλλὰ τὸν πάσχοντα.

Εἰ δέ τις τὴν ἀνάστασιν ἐπὶ τῆς ψυχῆς, καὶ μὴ ἐπὶ τῆς σαρκὸς βιάζεται [λέγειν] ἔσεσθαι, πολλὴ μὲν μωρία τοῦτο καὶ ἀλογία. δεῖ γὰρ φθορὰν πρῶτον καὶ λύσιν τὸν τοιοῦτον τῆς ψυχῆς δεικνύναι, ἵνα δείξῃ δὴ καὶ τὴν ἀνάστασιν <αὐιτῆς>, μήτοι ληροῦντά γε, ἀλλὰ σαφῶς λέγοντά τι φαίνεσθαι.

ὄμως γοῦν δοτέον αὐτῷ θνητὴ ὁρίσασθαι τὴν ψυχήν. δυοῖν γάρ τοι θάτερον ταύτῃ θετέον, ἢ ἀληθῆ τὸν κύριον ἀποφήνασθαι ἀθάνατον τὴν ψυχὴν διδάσκοντα, καὶ ψεῦδος τὸ φθείρεσθαι ἀυτὴν λέγειν, ἢ φθείρεσθαι, καὶ ψεὺδος τὸ ἀνώλεθρον αὐτὴν καὶ ἀθάνατον εἶναι διδάσκειν τὸν Χριστόν, καὶ ἐν τῇ κατὰ τὸν πλούσιον καὶ τὸν πένητα φράσει, καὶ ἐν τῇ κατὰ τὸν Μψυςέα καὶ τὸν Ἠλίαν ὀπταςίᾳ. ἀλλ᾿ οὐδὲν ὁ κύριος ἄλλως ἐξθέγξατο ἢ ἐψεύσατο. οὐ γὰρ εἴδωλον ἢ φάσμα, τοὺς ἀποστόλους βουλόμενος ἀπατᾶν,ἐδείκνυεν αὐτοῖς ἐν τῷ ὄρει τὸν Ἠλίαν καὶ τὸν δυσμαθέστατον μαθεῖν ἀθάνατον αὐτὸν εἶναι καὶ ἀνώλεθρον διαβεβαιοῦσθαι τὴν ψυχήν.

Οὐκοῦν σαρκὸς ἡ ἀνάστασις γίγεται καὶ οὐ ψυχῆς, ὅπως »ἡ πεπτωκυῖα τοῦ Δαυὶδ« εἰς τὴν φθροὰν ἀνασταίη »σκηνή«, καὶ ἀναστᾶσα καὶ ἀνοικοδομηθεῖσα, »καθὼς αἱ ἡμέραι τοῦ αἰῶνος«, ἀπή- [*](2 Plato Epin. 893 C E — 11 Mt. 17, 3; vgl. De res. II, 18, 8. III, 5, 4. 12, 5. Tert. De carne Chr. 5 – 15 Plato Epin. 978 E – Plato Phaed. 95 C – 17 Amos 9, 11; vgl. De res. II, 21, 2. 5 1 vor Εἰ + »Zu denen, die sagen, daß der Seele ist und nicht des Fleisches die Auferstehung« S | Εἱ δὲ: »Wenn aber nun« S | ἐπὶ τ. ψ. – ἔσεσθαι Z. 2: »nicht am Fleisch, sondern ander Seele versteht« S 2 βιάζεσθαι VU (ζεται a. R.): λέγειν + VU, aber mit Jh zu tilgen, vgl. Ph unten III< 9, 9 βιάζ. ἔσεσθαι: »versteht« S | τούτω U | δεῖ] λέγει U 4 δὴ] ἠμῖν S | αὐτῆς + S | μήτοι — φαίν. auch Pl 5 σαφῶς—φαίνεσθαι] »wahrheitsgemäß Klares redend « S | veil. ist φαίνεσθαι mit dem Folgenden verbunden inS 6 ὁρᾶσθαι S | μήτοι ταῦτα V U | τ. θετέον] δεῖ ἀληθὲς εἶναι übersetzt S (»muß . . Wahrheit [ od. x003E;wahr<] sein«) 7 τὴν ψ. ἀθάν. U 8 καὶ] ἢ S | ψεῦδος od. ψεύδους εἶναι S (»Lüge sei es«) | αὐτῆ V, ? S: vor τὸ VU, nach φθ. S Kl | λὲγων S | ἢ φθείρ. — Χριστόν Z. 9 <S 9 αὐτὴν τὸ ἀνώλεθρον U 10 τὸν πένητα κ. τ. πλούσιον S 11 μωςέα U | ἀλλ᾿ οὐδὲν] οὐκοῦν veil. S (»Hat . . etwa«) 12 ἄλλως (V 367 b) übers. Jh »frustra« nach Plat. Krat 429 E, mit Unrecht | ἐφθέγξατο U 132 | φάβτασνα U 14 Μωυςέα (92) κ. τ. Ἠλίαν S | τὸ ὅ V S: (ἀλλ᾿ ) ὃ V 15 αὐτὴν V: <S | καὶ ἀνώλεθρον <S 17 γίνεται U | καὶ <U 18 εἰς τὴν φθορὰν <S | ἀναστῆ U 19 ἀναστᾶσα κ. ἀνοικ. <S | ἀνωοδιμηθεῖσα U)