De Resurrectione

Methodius

Methodius, De Resurrectione, Bonwetsch, Hinrichs, 1917

ΜΕΘ. Οὐκιοῦν οὐδὲ σεαυτοῦ λέγοντος ἀμούσως οὐδ᾿ ὁτιοῦν ἀποδέξῃ. δοὺς γὰρ ἀσωμάτως ἡμαρτηκέναι τὰς ψυχάς, ἀποσφαλείσας [*](1 Plato Phaed. 81 A — 2 Plato Krat. 403 B — 11 Plato Pol. I, 349 A 26 Dial. Adam. V, 21 S. 216, 10ff 1 σέσοιτο V 1f Pl μετὰ θεῶν διάγουσα 2f Pl ἡ ψυχὴ γυμνὴ τοῦ σώματος 3 ἵνα ἐπειδήπερ V 4 γίνεται U 8 Ἀλλ᾿ <U 9 σοι V 352 11 διαφέρει Pl Pet: διαφέρειν VU | ἐλέγξεις U 13 Οὐδὲν ἦν] οὐδὲ ψυχὴν U 16 ὁ] ὅς U | τὰ ἐνάντια U 18. 24 οὐδ᾿ ὅπως. τί οὖν VU: Dd vergleicht Thesaur. V, 2129 19 οὕτως U Jh (ἀμούσως οὕτως = »sic inconcinne«), schon Pet übers. »ille« 22 ἁρμονίας] ἁμαρτίας Jh 24 Οὐδ᾿] οὐχ V 25f ἀποδέξει Jh: Pl Phaed. 92 A οὐ γάρ που ἀποδέξῃ σαυτοῦ λέγοντος 26ff D Ἔφης, διὰ τὸ ἡμαρτηκέναι τὴν ψυχὴν ἐνδεθῆναι ἐν τῷ σώματι· εἶτα μετ᾿ ὀλίγον ὑποβὰς αἴτιον πάντων τῶν κακῶν λέγεις τὸ σῶμα, τῆς ψυχῆς καὶ πρὶν ἤ ἐνδεθῆναι ἐν τῷ σώματι ἁμαρτησάσης. εἰ οὖν δυνατὸν τῇ ψυχῇ χωρὶς σώματος ἁμαρτάνειν, τί αἴτιον τὸ σῶμα τῆς ψυχῆς ἁμαρτανούσης 26 ἀποσφαλίσας U 137)

260
τῆς ἐντολῆς, καὶ φράσας διὰ τὴν ἀνομίαν χιτῶνας αὐταῖς ὕστερον τοὺς δερματίνους δεδωκέναι τὸν θεόν, ἵνα δίκην νεκροφοροῦσαι παράσχωσι, χιτῶνας τὰ σώματφράσας, προϊόντος τοῦ λόγου ἐπιλαθόμενος ἅ τὸ πρῶτον ὑπέθου, μὴ δύνασθαι καθ᾿ ἑαυτὴν τὴν ψυχὴν ἀλλὰ

ἀλλὰ παραίτιον αὐτῇ παντοίων κακῶν τὸ σῶμα γεγονέναι· ὅθεν πρὸς τὸ μὴ παρορμηθῆναι πρὸς ἀδικίαν αὐτὴν ξαὖθις, καθάπερ συνέβη καὶ πρόσθεν ὑπὸ τοῦ σώματος, οὕτως εἰς τοὺς αἰῶνας αὐτὴν ἔσεσθαι χωρὶς αὐτοῦ), καίτοι πρῶτον εἰπὼν ἐν τῷ παραδείσῳ πρὸ τοῦ σώματος τὴν ψυχήν, ὁπότε ἔτι μακαρία καὶ ἀναλγὴς ἦν, ἡμαρτηκέναι· παραβάσῃ γὰρ τὴν ἐντολήν, κεκρατυμμένης ἤδη διὰ τὴν πρὸς τὸν ὄφιν πειθὼ τῆς ἁμαρτίας, δεδμὸν αὐτῇ τὸ σῶμα δεδόσθαι τιμωρόν.

ὥστε ἤ τὸ πρότερον ἤ τὸ ὕστερον οὐκ ὀρθῶς ἔχει. ἤτοι γὰρ πρὸ σώματος ἥμαρτε, καὶ οὐδέν τι μᾶλλον κἄν μὴ λάβῃ σῶμα ἁμαρτήσεται, καὶ μάταιος ἡ περὶ τοῦ μὴ ἀνίστασθαι τὸ σῶμα περισσολογία· ἤ μετὰ σώματος, καὶ οὐ δύνανται σῶμα οἱ κιτῶνες νομίζεσθαι εἶναι οἱ δερμάτινοι. εὑρίσκεται γὰρ πρὸ τῆς κατασκευῆς αὐτῶν ἀθετήσας ὁ ἄνθρωπος τὴν θείαν ἐντολήν· οὗ καὶ χάριν οἱ χιτῶνες κατασκευάζονται, τὴν γύμνωσιν τὴν ἀπὸ τῆς ἁμαρτίας αὐτῶν προσγενομένην καλύψοντες.

ἀλλὰ πότερον πείθω σε, καὶ ὁρᾷς ὡς ἑαυτῷ μαχάμενα ὑπέθου, καὶ σοι τοῦτο γεγένηται σαφές; ἤ οὐδέπω μανθάνεις, ὦ Ἀγλαοφῶν, ἔφην, ὅ λέγω;

ἈΓΛ. Μανθάνω, ἔφη, καὶ οὐκέτι δέομαι δεύτερον ἂλποῦσαι· ἀλλὰ [*](3 Plato Phaedr. 238 D. Prot. 339 D — 4 De res. I, 5, 1 S. 226, 6f. 57, 1. 54, 2 — 9 De res. I, 4, 2. 5, 1. 54, 2 S. 224, 2. 226, 8f — 21 vgl. De res. I, 25, 4 S/ 251. 12f. Plato Gorg. 447D — 23 Plato Pol. III, 392D. Phaed. 76D 4 ἅ] πρῶτον V 6 ὅθεν μὴ πρὸς τὸ μὴ V 7 καθάπερ συνέβη] wieder S 8 οὕτως <V | αὐτὴν <S 9 τὴν ψυχὴν] τῆς ψυχῆς οὔσης w. e. sch. S 10 ἀναλγὴς] »tadellos« S | αὐτὴν ἡμαρτηκέναι S | παραβάσει VS: παραβᾶσαυ U | γὰρ <S 10f τῆς ἐντολῆς S 11 κεκρατημένης U: <S: καὶ κεκρατημένῃ Jh | ἤδη <S | ὑπὸ τῆς Jh: <S 12 καὶ τιμ. S 13 οὐκ <S (order li aus ne) | ἔχει] εἶπες ἡμῖν S | ἤτοι: εἰ? S 15 τοῦ] αὐτοῦ V | περισσολ.: »Rede« S | οὐ V 352v 16 σῶμα] δέρμα (τὰ) σώματα S | νομίζεσθαι εἶναι] »genannt werden das heißt« S 17 πρὸς τὴν U 17f ἀθετ. . . τ. θείαν ἐντολὴν: »gesündigt habend« S 18 καὶ χάριν S 69v 19 τῆς ἀπὸ τ. V | αὐτῷ S | προσ|γεν. U 137v | καλύψαντες V 20 ἑαυτῷ Pet S: ἑαυτῶν VU | ἀχόμενα U 21 γένηται V 21ff Pl ἤ οὐ μανθάνεις ὡς λέγω; Μανθάνω 21 μανθ.: »kannst versthen« S | ἔφη S 23 ἈΓΛ. u. ΜΕΘ. stets + S | ἔμαθον od. ἐμάνθανον S | οὐκέτι U: οὐδέν τι V: οὐ S | ἀκούσθαι V, ἀκούσεσθαι U)

261
ἔλαθον ἐμαυτὸν οὐκ ὀρθῶς εἰπών. ἀνάγκη γάρ μοι (δεδωκότι τοὺς δερματίνους χιτῶνας εἶναι τὰ σώματα) ὁμολογεῖν, καὶ πρὶν εἰς τὸ σῶμα τὴν ψυχὴν ἐληλυθέναι ἡμαρτηκέναι, ἀνθ᾿ ὧν πρὸ τῆς κατασκευῆς αὐτῶν ἡ παράβασις ἐγένετο (διὰ τὴν παράβασιν γὰρ οἱ χιτῶνες αὐτοῖς κατασκευάζονται, καὶ οὐκ ἡ παράβασις διὰ τοὺς χιτῶνας γίγνεται), καίἐκ ταύτης τῆς ὁμολογίας συγκατατίθεσθαι, ὡς οὐ τὸ σῶμα τοῦτο παραίτιον κακίας ἐστίν, ἀλλ᾿ αὐτὴ ἡ ψυχὴ ἐν ἑαυτῇ. διὸ κἄν μὴ λάβῃ τὸ σῶμα, ἁμαρτήσεται, ἐπειδήπερ καὶ πρόσθεν ἤμαρτεν χωρὶς σώματος. καὶ ἀνόητον τὸ λέγεινν ἀναβιῶναι μὴ δύνασθαι τὸ σῶμα διὰ τοῦτο [τὴν σάρκα], ἵνα μὴ παραίτιον τῇ ψυχῇ τοῦ ἁμαρτῆσαι γενηθῇ. ἁμαρτήσεται γάρ, ὥσπερ καὶ πρὸ τοῦ σώματος ὕημαρτεν, οὕτως καὶ μετὰ τὴν τοῦ σώματος ἀπόθεσιν, κἄν μὴ αὖθις τὸ σῶμα ἀπολάβῃ. ὅθεν ἀνάγκη μοι διὰ ταῦτα μήτε ἐμαυτοῦ μήτε ἄλλου ἀποδέχεσθαι λέγοντος, τοὺς δερματίνους χιτῶνας εἶναι τὰ σώματα. εἰ δὲ ἀποδεξαίμην, ὁμολογεῖν χρή με καὶ τὰ εἰρημένα.

ΜΕΘ. Τί δέ; οὐχὶ κἀκεῖνο, ἔφην, ὦ Ἀγλαοφῶν, δοκεῖ σοι μὴ ὀρθῶς ἔχειν;

ἈΓΛ. Τὸ ποῖον;

ΜΕΘ. Τὸ δὴ λέγειν, ἦν δὲ ἐγώ, δεσμὸν καὶ πέδας τὸ σῶμα [*](7 Dial. Adam. V, 21 S. 218, 5ff — 19 Phot. Bibl. 234 S. 293a, 5—10 1 ἑμαυτὸν<U | μοί ἐστι S | δεδοκότι U, corr. in V 2 ὡς (oder ὅτι) καὶ S 3 ἡμαρτικέναι U: ἡμαρτηκέναι αὐτὴν w. e. sch. S 4 ἡ <V | τὴν παράβασιν] τοῦτο S 4f οἱ χιτῶνες αὐτοῖς: αὐτοὶς S 5 κατασκευάζονται] »sind bereitet worden« S: καὶ δι᾿ αὐτῶν ἡ τούτων αὐτοῖς κατασκεύασις U | τοὺς] »(wegen) jener« S 5f γίνεται V 6 συγκατατίθεσθαι: »muß man schließen(?)« S 7 αὕτη V | ἐν ἑαυτῇ <V: ἑαυτῇ S | D εἰ γὰρ πρὸ τοῦ σώματος ἥμαρτε καὶ ἀπαλλαγεῖσα νῦν ἐκ τοῦ σώματος αὖθις ἁμαρτήσει διὰ τὸ καὶ πρὸ τούτου ἡμαρτηκέναι 9 ἀναβ. μὴ δύν.] μὴ ἀναβιῶναι S | τὸ σῶμα] χωρὶς σώματος V 10 τὴν σάρκα tilgt Dd, <S | τῆς ψυχῆς S 11 γεννηθῆ U | τοῦ <V 13 διὰ ταῦτα <S | μήτε ἄλλου μήτε ἐμαυτοῦ S 14 ταῦτα λέγοντος S 14f εἰ δὲ] ἤ V 15 ἀπο|δεξαίμην U 138 16 Τί δέ] das Folgende in kurzer Fassung bei Ph 234 S. 293a, 5—10. 13—29; Überschrift Ἀνεγνώσθη τοῦ ἁγίου Μεθοδίου, ἐπισκόπου καὶ μάρτυρος ἐκ τοῦ περὶ ἀναστάσεως λόγου οὗ ἡ ἐκλογὴ τὰ ὑποκείμενα λέγει | dei Namen stets aus S | Τί δὲ—ἔχειν Ζ. 17] »jenes stimmt« S 19 Ph ὅτι οὐ δεσμόν φησι τὸ σῶμασ τῆς ψυχῆς εἶναι, ὡς Ὠριγένης ᾤετο, οὐδὲ δεσμώτιδας τὰς ψυχὰς παρὰ τοῦ προφήτου Ἱερεμίου καλεῖσθαι διὰ τὸ ἐν σώμασιν αὐτὰς τυγχάνειν. οὐ γὰρ ἐμποδίζειν τὰς τῆς ψυχῆς ἐνεργείας τὸ σῶμα τίθεται, συμπεριάγεσθαι δὲ μᾶλλον τὸ σῶμα καί συνεργεῖν πρὸς ἅ ἡ ψυχὴ ἐπιτρέπει | τὸ δὴ (Md Kl: δὲ V, <U) λέγειν, ἦν δὲ ἐγώ] τὸ od. ὅ ἐγὼ λέγω S | ἦν V 353 | καὶ πέδας <S)

262
μεμηχανῆσθαι κατὰ τῆς ψυχῆς, καὶ ὅτι καὶ ὁ προφήτης »δεσμίους γῆς« ἔφη ἡμᾶς διὰ τοῦτο, καὶ ὁ Δαυὶδ »πεπεδημένους«.

ἈΓΛ. καὶ ὅς, Οὐκ ἔχω σοι προχείρως ἀποκρίνασθαι, ἔφη. ἀλλὰ τί ἄλλῳ οὐ διαλέγει;

ΜΕΘ. καὶ ἐγὼ (ᾐσθόμην γὰρ ἐρυθριᾶν αὐτόν, φεύγοντα ἐλεγχθῆναι τὸν λόγον) Οἴει γάρ με κατὰ φθόνον ἐπιχειρεὶν σε ἐλέγξαι. ἔφην, καὶ μὴ τὸ προκείμενον καταφανὲς φιλονεικεῖν ποιῆσαι; ἀλλ᾿, ὦ ἀγαθέ, μὴ ἀποκάμῃς ἀνερωτώμενος. ὁρᾷς γὰρ ὡς οὐ περὶ μικρῶν ἡμῖν εἰσιν οἱ λόγοι, ἀλλ᾿ ὅντινα χρὴ τρόπον πεπιστευκέναι· καὶ γὰρ οὐδὲν οἶμαι τοσοῦτον κακὸν ἀνθρώπῳ γενέσθαι, ὅσον ἀπὸ τῶν ἀναγκαίων, ὁπόταν ψευδῆ περὶ αὐτῶν δοξάζοι.

ἴθι οὖν προθύμως πρὸς τὰ ἐρωτώμενα ἀποσάφει, καὶ ἐάν τί σοι λέγειν ἀληθὲς μὴ δοκῶ, μᾶλλον τῆς ἀληθείας φροντίσας ἤ ἐμοῦ ἔλεγξον. μεῖζον γὰρ ἀγαθὸν [*](1 Klagel. Jerm. 3, 33 — De res. I, 4, 4. 33, 2 S. 224, 12ff. 270, 8f — 2 Psal. 145, 7 3 Plato Symp. 204D — 5 De res. I, 4, 1 S. 223, 26. Plato Pol. I, 350 D — 6 Plato Gorg. 457 D E — 7 De autex. 8, 2 S. 165, 9 — 8 De res. I, 12, 3 S. 235, 14. Plato Gorg. 500 C. 458B — 13 Plato Gorg. 458A 13—S. 263, 2 S. Parall. 414 S. 162f Holl 1 μεμηχάνεσθε S (oder umyslite aus umysliti) | καὶ ὅτι] ὡς od. ὅτι S 2 ἡμᾶς γῆς hne .ἔφη V | διὰ τοῦτο <S 3 καὶ ὅς <S | τι ἀποκρίνασθαι S | ἔφη < VS | ἀλλὰ—διαλέγει Ζ. 4<S 4 διαλέγη V 5 ᾐσθόμην 2 mal in S | ἐρυθριᾶν αὐτὸν <S 6 με] μὴ U | ἐπιχειρεῖν < S 7 ἔφην < | τὸ προκείμενον — ποιῆσαι: »damit ich eine Widerlegung des Wortes bereite« S 8 ἀποκάμοις ἄν ἐρωτώμενος U | ὁρᾶς etc.] das Folgende bis S. 263, 4 aus Pl Gorgias | Pl Gorg. 500C ὁρᾷς γὰρ ὅτι περὶ τούτον κακὸν εἶναι ἀνθρώπῳ, ὅσον δόξα ψευδὴς περὶ ὦν . . νῦν ἡμῖν ὁ λόγος | μικρὸν V 9 εἰσιν ἡμῖν U | εἰσιν <S | ὁ λόγος S | οὖν τίνα V Holl | τρόπον χρὴ V 10 οὐδὲν <V | οἶμαι <S | τοσούτων κακῶν U | γενέσθαι <S 10f ἀπὸ τῶν ἀναγκαίων ὁπόταν <S 11 περὶ αὐ- τῶν <S | δοξάζῃ Dd Jh: »glaubt« S | ἴθι] ὅς S 12 ἀποσαφές V: <S | καὶ ἐὰν: ἐὰν δὲ (τε) S | λέγειν . . μὴ δοκῶ] ὅς S | ἀληθείας S 70v 13 φρόνη V: φρόντισον w. e. sch. S | ἤ <V | ἐμοῦ mi <S, dagegen νομίζω mnju aus dem Folgenden hier | καὶ ἔλεγξον S | μεῖζον — ἀπαλλάξαι S. 263, 2 C in O 25v A κεφ. Αια (PGr. 95, 1148 A) u. R 257r; Lemma in O A Μεθοδίου, in R τοῦ ἁγίου Μεθοδίου περὶ ἀναστάσεως. Anton. Melissa (PG 136, 1145. 1153) | Pl Gorg. 458 A: μεῖζον γὰρ αὐτὸ (τὸ ἐλεγχθῆναι) ἀγαθὸν ἡγοῦμαι, ὅσῳπερ μεῖζον ἀγαθόν ἐστιν αὐτὸν ἀπαλλαγῆναι κακοῦ ἤ ἄλλον)

263
τὸ ἐλεγχθῆναι τοῦ ἐλέγξαι νομίζω, ὅσῳ μεῖζόν ἐστι τὸ αὐτὸν ἀπαλλαγῆναι κακοῦ τοῦ ἄλλον ἀπαλλάξαι. φέρε οὖν παρ᾿ ἀλλήλους παραβάλλοντες τοὺς λόγους σκεπτώμεθα εἴ τι διοίσουσιν ἀλλήλων. καὶ γὰρ τυγχάνει περὶ ὧν ἀμφισβητοῦμεν οὐ πάνυ σμικρὰ ὄντα, ἀλλὰ περὶ ὧν εἰδέναι τε κάλλιον, μὴ εἰδέναι τε αἰσχρόν. οὐκοῦν σὺ μὲν οὐ νομίζεις ἀναβιῶναι τὸ σῶμα, νομίζω δὲ ἐγώ.

ἈΓΛ. Πάνυ μὲν οὖν, ἔφη, καὶ δι᾿ ἅεἴρηκα.

ΜΕΘ. Καὶ σὺ δέ, ἦν δὲ ἐγώ, δεσμὸν αὐτὸν αὐτὸ καὶ φυλακὴν καὶ σῆμα καὶ ἄχθος καὶ πέδας εἶναι ἔφης, ἐγὼ δὲ οὐ φημί.

ἈΓΛ. Ἀληθῆ. ἔφη, μοι λέγεις.

ΜΕΘ. Καὶ μὴν καὶ ἀκολασίας καὶ πλάνης καὶ λύπης καὶ θυμοῦ καὶ συλλήβδην τῶν ἄλλων ἁπάντων εἶναι παραίτιον αὐτὸ κακῶν ἔφης, ἅ ἐμποδίζουσιν ἡμῶν τὴν πρὸς τὸ κάλλιον ὁρμὴν τῆς ψυχῆς, μὴ ἐῶντα τῶν ὄντως ὄντων εἰς κατάληψιν ἡμᾶς καὶ γνῶσιν παρελθεῖν. κἄν γὰρ ἐπιχειρήσωμεν θηρεῦσαί τι τῶν ὄντων, ἀεὶ παρεμ- [*](2 Plato Gorg. 472C — 4 vgl. S. 262, 8 — 8 vgl. De res. I, 4, 2. — 11 vgl. De res. I 4, 6ff. 29, 2 — 13 — S. 264, 4 Plato Phaed. 66 C D A. 83A, vgl. Justin De resurr. 8 (S. Parall. S. 44, 235 Holl) 8 vgl. Greg. Palamas Prosopopoeia S. 5, 10. 32 Jh ἀπαλλάξαι. 472 C: παραβαλόντες οὖν παρ᾿ ἀλλήλους (τοὺς λόγους) σκεψώμεθα εἴ τι διοίσουσιν ἀλλήλων καὶ γὰρ τυγχάνει περὶ ὧν ἀμφισβητοῦμεν οὐ πάνυ σμικρὰ ὄντα, ἀλλὰ σχεδόν τι ταῦτα, περὶ ὦν εἰδέναι τε κάλλιστον, μὴ εἰδέναι τε αἴσχι- στον | γὰρ <C 1 ἐλεγχθ. τοῦ < V | νομίζων C o | ὅσον C r | ἑαυτὸν C o a: αὐτὸ V, <S 2 ἀπαλάξαι C a | παράλλους VS 2f παραγβαλόντες V 3 σκεχώμεθα Jh mit Plato 4 ἀλλὰ: καὶ S 5 τε κάλλιονη] τὰ καλὰ w. e. sch. S | τῶν αἰσχρῶν S | οὐκοῦν U 138v 6 νομίζης V | τὸ σῶμα ἡμῶν S 7 ἔφην U | δι᾿ ἅ US Jh: δὴ V Dd: vgl. 29, 3 δι᾿ ἅεἴρηκας | εἴρηκε S 8 Καὶ — δὲ: Σὺ δὲ οὖν(?) καὶ S | ἦν δὲ] ἦν μὲν U | αὐτὸ <S | (σῶμα) καλεῖται καὶ τάφος κ. φρουρὰ κ. σῆμα κ. δέμας Palamas | καὶ φυλακὴν κ. σῆμα < S 9 πέδας καὶ ἄχθος S | φῄς S | ἐγὼ δὲ] ἔφη + S, bei S schon Worte Aglaophons 10 ἀληθῆ γὰρ S | λέγεις] ἔλεγες περὶ τούτων νῦν S 11 καὶ ἀκολ.: δι᾿ ἀκολ. U Jh | θυμοῦ: ἁμαρτίας etwa S 12 συλλ. εἰπεῖν S | εἶναι U | κακὸν V 13 φῄς S | ἅ ἐμποδ. VS u. 4, 6: ἐμποδίζον U, ἐμποδίζει Jh | ἡμῖν U, ἡμᾶς S 14 καὶ μὴ S | ἐῶν τὰ τῶν V: ἐὸν τὸν U | ὄντως < V | ὄν|των V 353v | κατάληψιν . . καὶ < S 15 ἐπιχειρήσω S | θηρ. τι τῶν ὄντων] vgl. Pl Phaed. 66 A, ob. aber 4, 7 S. 225, 11 »Gutes tun« | τι S 71 | ἀεὶ < hier u. S. 225, 11 S 15f παρεμπίτον VU)

264
πίπτων ζόφος ζοφοῖ τὸν λογισμόν, μὴ ἐπιτρέπων ἡμᾶς ἐπισκοπῆσαι τὸ ἀληθὲς τρανῶς. ἀπάτης μὲν γὰρ ἠ διὰ τῶν ὤτων ἡμῶν πεπλήρωται σκέψις, ὡς ἔφης, ὡς ἔφης, ἀπάτης δὲ καὶ ἡ διὰ τῆς ὄψεως, ἀπάτης δὲ καὶ ἡ διὰ τῶν ἄλλων αἰσθήσεων.

ἈΓΛ. Ὁρᾷς, ἔφη, ὦ Εὐβούλιε, ὡς ἐγὼ ἕτοιμός εἰμί σε ἐπαινεῖν, ὁπόταν ὀρθῶς διασαφῇς τοὺς λόγους;

ΜΕΘ. Ἆρ᾿ οὖν, ἵνα δή με καὶ μᾶλλον ἐπαινέσῃς· εἰ δεσμὸς τὸ σῶμα καθ᾿ ὐμᾶς δοκεῖ, οὐ δύναται κακίας ὐπαίτιον εἶναι νομίζεσθαι τῇ ψυχῇ καὶ ἀδικίας ἔτι, ἀλλὰ σωφροσύνης ἀντιστρόφως καὶ παιδείας;

ὧδε δὲ σκόπει· οὕτω γὰρ ἂν μᾶλλον ἀκολουθήσειας· ποῖ ἄγομεν τοὺς τὰ σώματα κάμνοντας; οὐ παρὰ τοὺς ἰατρούς;

ἈΓΛ. Δῆλον, ἔφη.

ΜΕΘ. Ποῖ δὲ τοὺς ἁμαρτάνοντας; οὐ παρὰ τοὺς δικαστάς;

ἈΓΛ. Ἀνάγκη.

ΜΕΘ. Οὐκοῦν δίκην ὧν ἔδρασαν δώσοντας, ἔφην, δικαίως;

ἈΓΛ. Ναί.

[*](1 vgl. symp. 8, 11 S. 94, 10 – 2 vgl. De res. I, 4, 9 – 5 Plato Gorg. 510 A – 10–S. 265, 7 Plato Gorg. 478 A. 476 E. 477 A 7–S. 268 vgl. Dial. Adam. V, 21 S. 218, 9 ff; vgl. Phot. Bibl. 234 S. 293a, 19–29 1 ζόφος < s, aber vgl. ob. S. 225, 11 | ζοφοῖ < V | ἐπιτρέπον V | ἡμᾶς < viell. 4, 7 S 2 τρανῶς: τῶν νοητῶν w. e. sch. S, aber vgl. 4, 7 S. 225, 12 | ἀπάτης etc.] vgl. Pl zu De res. I, 4, 7 S. 225, 16f | μὲν < US | ἡμῶν < V 3 σκέψις befremdet: νόησις? S; aber vgl. 4, 7 u. Pl | ὡς ἔφης u. zweimal δὲ < S | ὄψεως σκέψις S 4 ἡ διὰ τ. ἀ. αἰσθ.] αἳ ἄλλαι αἰσθήσεις S 5 Pl Ὀρᾷς, ὦ Σώκρ., ὡς ἐγὼ ἔτοιμός εἰμι ἐπαινεῖν, ἄν τι καλῶς λέγῃς 6 διασ. τ. λ.] »redest über diese Worte« S 7 nach Μεθόδιος »Nachweis, daß wenn der Leib eine Fessel, so ist er nicht schuldig am Bösen unserer Seele« + mit roter Schrift S | ἆρ' V Jh (ἆρ' οὖν οὐ=nonne) ἆρα U: ἄρα Pet Dd | σή < S | ἀπαινέσεις U | εἰ δεσμὸς—πεπεδημένον S. 268, 13 verwertet bei D s. 218, 9ff | sehr freie Wiedergabe der folgenden Auseinandersetzungen bei Ph 8 τὸ σῶμα] τῆς ψυχῆς (od. τῇ ψυχῇ) τὸ σῶμα τοῦτο vielleicht richtig S 9 καὶ ἀδικίας ἔτι < S | πεδείας U 10 ὧδε—S. 265, 7 ganz aus Pl 10ff Pl ὧδε σκόπει· ποῖ ἄγομεν . . τοὺς κάμνοντας τὰ σώματα; Παρὰ τοὺς ἰατρούς . . Ποῖ δὲ τοὺς ἀδικοῦντας . .; Παρὰ τοὺς δικαστὰς . .; Οὐκοῦν δίκην δώσοντας; 476 E Tὰ δὲ δίκαιά που καλὰ ὡμολόγηται; . . Τούτων ἄρα ὁ μὲν ποιεῖ καλά 10 ἄν < schwerl. S | ἀκολοθήσεις las schwerl. S | ὅποι V 11 τὰ σώματα w. e. sch. < S 12 ἈΓΑ.—ΜΕΘ. Ζ. 13 < S 13 δὲ < S 14 ἈΓΛ. < S 15 δίκην < S | ὡς ἔφην V: < S | Δικαίως, ναί S)
265

ΜΕΘ. Τὸ δὲ δίκαιον πᾶν καλόν;

ἈΓΛ. ὡμολόγει.

ΜΕΘ. Ὁ δὲ δικαίως κρίνων καλῶς ποιεῖ, δικαίως γὰρ κρίνει;

ἈΓΛ. συνέφη.

ΜΕΘ. Τὸ δὲ καλὸν ὠφέλιμον;

ἈΓΛ. Φαίνεται.

ΜΕΘ. Ὠφελοῦνται ἄρα οἱ κρινόμενοι· ἀναιρεῖται γὰρ αὐτῶν ταῖς βασάνοις ἡ πονηρία κωλυομένη, καθάπερ καὶ πρὸς τὼν ἰατρῶν το- μαῖς καὶ φαρμάκοις αἱ νόσοι. τὸ γὰρ ἀδικοῦντα διδόναι δίκην ἐπανορ- θοῦσθαι τὴν ψυχήν ἐστιν, τὴν μεγάλην νόσον ἀδικίαν ἀποβάλλοντα.

ἈΓΛ. ὡμολόγει.

ΜΕΘ. Τί δέ; οὐ κατὰ ἀναλογίαν τῶν ἁμαρτηθέντων τὰς κο- λάσεις τοῖς κολαζομένοις δικαίως προσφέρεσθαι φᾐς, καθάπερ καὶ τοῖς ἰατρευομένοις κατὰ ἀναλογίαν τῶν τραυμάτων τὰς χειρουργίας; ἈΓΛ. ἐπένευσεν.

ΜΕΘ. Οὐκοῦν ὁ μὲν θανάτου δράσας ἄξια τιμᾶται θανότῳ τὴν δίκην, ὁ δὲ πληγῶν πληγαῖς, ὁ δὲ δεσμῶν δεσοῖς;

ἈΓΛ. ὡμολόγει.

ΜΕΘ. Ζημιοῦται δὲ ὁ ὀφλήσας, ἔφην, δεσμοῖς ἤ πληγαῖς ἤ ἄλλῃ τινὶ τοιαύτῃ τιμωρίᾳ, ὅπως παύσηται μεταγνοὺς τοῦ ἀδικεῖν, ξύλον καθάπερ διεστραμμένον βασάνοις εὐθυνόμενος;

ἈΓΛ. Ἀληθέστατα, ἔφη, λέγεις.

[*](9 Plato Gorg. 478D. 480 C D — Clem. Alex. Paed. I, 8, 67 — 10 vgl. Plato Tim. 88B — 16 Plato Gorg. 480 D — 17 vgl. De autex. 14,4 — 20 Plato Prot. 325 D 1 Τὸ δὲ U 139 | πάγκαλλον (aber Punkte beim 2. λ) V 2 ἈΓΛ. und MΕΘ. Ζ. 3 < S | ὁμολόγει V (S 71v), ὁμολογεῖ U 3 δικαίως γὰρ κρίνει < S 4 σύμφημι κἀγὼ S 7 ἆρα V 8 κολουομένη Md, aber vgl. S. 267, 4: < S 9 Pl 478 D Οὐκοῦν τὸ δίκην διδόναι μεγίστου κακοῦ ἀπαλ- λαγὴ ἦν, πονηρίας; 10 μεγάλην νόσον < S | ἀδικίαν tilgt Md, aber es erscheint hier wie ein Eigenname 11 ἈΓΛ. ὡμολ. < S: ὁμολόγει U 12 ΜΕΘ. < S | οὐ] (τί δὲ) οὖν; οὐ w. e. sch. S 12f κωλάσεις V 13 τ. κολαζ. δικαίως < S 16 θανά|τ. (V 354) smerti: smertj is S | δράσας ἄξ. θαν. V | ἄξια] πράξεις w. e. sch. S | θανότου τῇ δίκῃ wohl m. Recht S 17 πληγῶν] πλήττων V 18 ἈΓΛ. — ΜΕΘ. Ζ. 19 < S: ὁμολόγει U 19 ὁ ὀφλήσας: »der Bestrafte« S | ὁ < V | ἔφην — τιμωρίᾳ Ζ. 20 <S 20 τοι- αύτῃ < V | ὅπως — ἀδικεῖν] »der Besserung halber« S | ξύλον — τοῦτο S. 266, 3 aus Pl 20f Pl ὥσπερ ξύλον διαστρεφόμενον . . εὐθύνουσιν . . πληγαῖς 21 βασάνοις < S | εὐθυνόμενος] »gebessert wird« + S 22 ἔφη <S)
266

ΜΕΘ. Τιμωρεῖται γὰρ αὐτὸν οὐ τοῦ παρεληλυθότος ἐγκλήματος ἕνεκα ὁ δικαστής, ἀλλὰ τοῦ λέλλοντος, ὅπως μὴ καὶ αὖθις ποιήσῃ τοῦτο.

ἈΓΛ. Δῆλον, ἔφη.

ΜΕΘ. Ὁ γὰρ δεσμὸς αὐτῷ δῆλον ὡς τὴν πρὸς τὸ ἀδικεῖν ὁρμὴν ἀναιρεῖ, μὴ ἐπιτρέπων ποιεῖν ἃ θέλει.

ἈΓΛ. Ἀληθές.

ΜΕΘ. Οὐκοῦν εἴργεται τοῦ ἁμαρτάνειν, τῶν δεσμῶν μὴ ἐώντων ἐλευθεριάζοντα χρῆσθαι ταῖς ἡδοναῖς, ἀλλὰ συστελλόντων καὶ τὸ δίκαιον διδασκόντων τιμᾶν, ἔστ᾿ ἂν αὐτὸς μάθῃ νουθετούμενος σωφρονεῖν;

ἈΓΛ. Φαίνεται, ἔφη.

ΜΕΘ. Οὐδὲ τοίνυν παραίτιος ὁ δεσμὸς γίγνεται τοῦ πλημμελεῖν.

ἈΓΛ. Ἔοικεν.

ΜΕΘ. Σωφρονίζει γὰρ καὶ ποιεῖ δικαιοτέρους, ἀλεξιφάρμακον ὢν ψυχῆς, αὐστηρὸν μὲν καὶ δηκτικόν, ἀλλ᾿ ἰατικόν.

ἈΓΛ. Δῆλον, ἐφη.

ΜΕΘ. Τί γὰρ; φέρε γὰρ ἐξετάζωμεν πάλιν τὰ ἔμπροσθεν. οὐ δεσμὸν τὸ σῶμα διὰ τὴν παράβασιν δέδωκας εἶναι τῆς ψυχῆς;

ἈΓΛ. Καὶ δίδωμι, ἔφη.

ΜΕΘ. Ἁμαρτάνειν δὲ τὴν ψυχὴν μετὰ σώματος, εἴπερ τὸ μοιχᾶσθαι, φονεύειν τε καὶ ἀσεβεῖν ἁμαρτία σοι δοκεῖ, ἃ μετὰ τοῦ σώματος ἡ ψυχὴ ποιεῖ;

[*](1 Plato Prot. 324 B — 2 vgl. De res. I, 54, 5 — 8 vgl. Plato Gorg. 505 B — 15 Plato Gorg. 478 D — 19 De res. I, 4, 4. 5, 6 21 Dial. Adam. V, 21 S. 218, 14f 1f Pl οὐ τοῦ παρεληλυθότος ἕνεκα ἀδικήματος τιμωρεῖται . . ἀλλὰ τοῦ μέλλοντος χάριν, ἵνα μὴ αὖθις ἀδικήσῃ 2 ἕνεκα ὁ δικαστής < S | ὅπως S 72 | καὶ μὴ V | αὖθις: »ferner« S | ποιῆ U 3f τοῦτο δῆλον VU 5 δῆλον ὡς < S | πρὸς τὴν τὸ V 9 ἀλλὰ—σωφρονεῖν Z. 10f < S 10 τιμᾶν U 139v | αὐτὸς μ. Holl: οὐτὸ μάθη V: ἀπομάθη U Jh (unter Hinweis auf Worte wie ἀποθεωρεῖν) 12 Φαίν., ἔφη: »Auch ich sage es« S 13 οὔτε V U | παραίτιον V | γίνεται V 14 ὡς ἔοικεν U: »So ist es« S 15 Pl σωφρονίζει γάρ που καὶ δικαιοτέρους ποιεῖ | καὶ—ψυχῆς Z. 16 < S | δικαιωτέρους U 16 μὲν] »obschon wenn auch .. ist« S | δεκτικὸν U | ἀλλὰ U 17 Δῆλον, ἔφη: »Ja, ich sage es« S 18 Τί γάρ: τί δέ S | φέρε γὰρ U S: γὰρ < V | ἐξετάζομεν V: + »Nachweis, daß der Leib keine Fessel ist« S 19 διὰ τὴν παράβασιν u. εἶναι < S 20 καὶ] ναί S 21 Ἁμαρτ. δὲ] Οὐχ ἁμαρτ. καὶ S 21f τὸ δὲ σῶμα συνεργεῖ τῇ ψυχῇ εἰς φόνους καὶ μοιχείας D 22 τῷ μ. φ. τε κ. ἀσ. <ἢ ἄλλῃ> ἁμ. (vgl. S) συνευδοκεῖ, ἣν Holl | φονεύειν—δοκεῖ] »und eine andere Sünde« S)
267

ἈΓΛ. ἐπένευσεν.

ΜΕΘ. Ἀλλὰ τὸν δεσμώτην ὡμολογήσαμεν μὴ δύνασθαι ἀδικεῖν;

ἈΓΛ. Ὡμολογήσαμεν, ἔφη.

ΜΕΘ. Κωλύεσθαι δὲ ἀλγυνόμενον ὑπὸ τῶν δεσμῶν;

ἈΓΛ. Ναί.

ΜΕΘ. Δεσμὸς δὲ ἡ σὰρξ τῆς ψυχῆς;

ἈΓΛ. ἐπένευσεν.

ΜΕΘ. Ἀλλὰ ἁμαρτάνομεν ὄντες ἐν σαρκί, ὁμοδοξούσης ἡμῖν εἰς τοῦτο τῆς σαρκός;

ἈΓΛ. Ἁμαρτάνομεν, ἔφη.

ΜΕΘ. Ὁ δὲ πεπεδημένος οὐ δύναται ἁμαρτάνειν;

ἈΓΛ. καὶ ἐνταῦθα ἐπένευσεν.

ΜΕΘ. Ἄγχεται γὰρ.

ἈΓΛ. Ναί.

ΜΕΘ. Μὴ ἐώμενος ὑπὸ τοῦ δεσμοῦ;

ἈΓΛ. Δῆλον.

ΜΕΘ. Ἀλλὰ τὸ μὲν σῶμα πρὸς τὸ ἁμαρτῆσαι συνεργόν;

ἈΓΛ. Ναί.

ΜΕΘ. Εἴργει δὲ ὁ δεσμός;

ἈΓΛ. συνέφη.

ΜΕΘ. Οὐκ ἄρα τὸ σῶμα δεσμός, οὔτε κατὰ σὲ οὔτε κατὰ ἄλλον, ἔφην, ὦ Ἀγλαοφῶν, ἀλλὰ πρὸς ἑκάτερον τῇ ψυχῇ συνεργόν, εἴτε πρὸς τὸ ἀγαθὸν εἴτε πρὸς τὸ κακόν.

ἈΓΛ. συνεχώρει.