Declamatio 48

Libanius

Libanius, Declamatio 48, Libanii Opera, Vol 7, Declamationes XXXI-LI, Foerster, Teubner, 1913

612
[*](RIV 687)

οὐχ ὑπὲρ τῶν πρῴην καὶ αὖθις ἀνέστην δεησόμενος ὑμῶν τε, ὦ πολῖται, καὶ τοῦ πατρὸς οὐδ’ αἰτήσων ἐκείνην τὴν δωρεὰν ἢν πρὸ τῆς ὑμετέρας γνώσεως καλήν τε ἡγούμην εἶναι καὶ πρέπουσαν ὑμῖν τε δοῦναι καὶ ἐμοὶ λαβεῖν καὶ συγχωρῆσαι τῷ πατρί. καὶ γὰρ ἂν ἄτοπος εἴην, εἰ ἃ τοῖς πρώτοις λόγοις οὐκ ἠδυνήθην ὑμᾶς ὡς ἐστὶ δίκαια διδάξαι, περὶ τούτων εἶχόν τινας ἐλπίδας ὡς, εἰ πάλιν ἀκροάσαισθε, τάχ’ ἂν ἐνδοίητε.

ἀλλ’ ἐπεὶ τὰ πάντων εἴρηταί μοι δει- [*](L = Codex Laurentianus LVII 27) [*](Ρ = Parisinus gr. 3018) [*](Ath = Athous Laurae Athanasii Ω 123) [*](Mos = Mosquensis bibliothecae synodalis 489) [*](Β = Barberinus II 41 (Vaticanus Barber. 220)) [*](6 πραγματική Ρ) [*](1 Προθεωρία ante Δύο Ferr, Μελέτη πραγματική. Mor Re delevi | τίς libri edd 6 ἡ μελέτη ante Οὐχ L rubr | Ἡ μελέτη πραγματική. Ferr, Φιλάδελφος ἀξιοῖ ἀποκηρύττεσθαι Mor Re delevi | πρώην libri edd 11 ἆτ’ ὀπὸν εἴη Ath Ferr et γρ in marg Mor 12 ἔστι LP Ferr 13 ἀκροάσαισθε scripsi coll p. 613, 19 ἀκροάσοισθε libri edd)

613
νότατα καὶ τόλμημα τετόλμηκα πάμμεγα τῶν πρὸς τὸν παῖδα διαλλαγῶν τῷ πατρὶ μνησθείς, συγγνώμης μὲν οὐκ ἂν ἀξιώσαιμι τυχεῖν οὐχ ὧς προσῆκον ὄν ἀπαραι- τήτους εἶναι πανταχοῦ καὶ πικρούς, ἀλλ’ ἐμοῦ πρὸς τὸ τιμωρεῖσθαι μᾶλλον ἢ τὸ συγγινώσκειν ὁρῶντος. διόπερ ἀνέστην ἐν χάριτος αἰτήσων μέρει τὸ δοῦναι δίκην ὧν πρότερον ᾔτηκα. τὸν γὰρ ἐν τῷ βουληθῆναι λῦσαι τἀδελφῷ τὴν συμφορὰν πατέρα λυπήσαντα δί- καιον ἐκείνῳ κοινωνῆσαι τῆς συμφορᾶς.

3. Ἒστι μὲν οὖν δῆλον ὡς καὶ μηδὲν ἐμοῦ τοιοῦ- τον | παρ’ ὑμῶν αἰτοῦντος, ἀλλὰ τῶν καινῶν [*](RIV 688) μὲν τούτων ἀφισταμένου, τῶν δὲ ἐν ἔθει δωρεῶν μεμνημένου ταχέως ἂν ὁ πατὴρ ἔδωκε τὴν χάριν ἐκ- βαλών με τῆς οἰκίας. οἱ γὰρ εὔνοιαν μὲν ὑποκρινά- μενοι πρὸς τοῦτον, τὰ δὲ τῶν ἐχθίστων ἐπιδεδειγμένοι καὶ προφάσεσιν οὐ μεγάλαις ἐκπολεμώσαντες τὸν ἄν- θρωπον τοῖς ἀναγκαίοις τίνες ἔσονται τοιαύτην ἔχον- τες ἀφορμήν, εἰ οὓς ὁ πατὴρ ἐλαύνει, τούτους αὐτὸς ἀγάγοι καὶ πάλιν οἴκαδε;

οὐ μὴν ἀλλ’ εἰ καὶ παρὰ τῶν ἐχθρῶν ἡμῖν ῥᾴδιον ἀποκηρύξεως τυχεῖν, παρ’ ὑμῶν βέλτιόν πως τοῦτο γενέσθαι. ἐκείνως μὲν γὰρ ὁ πατὴρ ἕξει τὴν αἰτίαν ἀντὶ τῶν παροξυνάντων, τὰ γὰρ [*](2 μνησθεὶς τῷ πατρὶ Ath ὂν] ἂν Ath 5 συγγιγνώσκειν L 15 ἐχθρῶν Β sed ρῶν in ras m 2 18 εἰ inserui e Β et Laur. LVII 23 sed in hoc in marg manu correctoris antiqui om LPAthMos edd sed „locum hunc non intelligo. Sine dubio deest aliquid. Sententia haec ferme postulat. ποία τις αὕτη ἡ ἀφορμή; πατὴρ οὓς ἔδει ἐλαύνειν, τούτους αὐτὸς“ Re | αὐτὸς Ferr in lac 5 fere litt om Β αὐτοὺς LPAthMos et γρ in marg Mor 19 ἀγάγοι scripsi e Laur. LVII 23 sed οἱ in ras, in lac 8 fere litt om Β ἀγαγὼν LPAthMos edd ἀνάγει coni Mor Not. f. VII | καὶ πάλιν inserui ex AthMosB om LP edd 21 πως in lac 5 litt om Β πω AthMos πολλῶ Laur. LVII 23 sed ολλ in ras)

614
ἐν ἀπορρήτῳ κατασκευάσματα τοῖς πολλοῖς ἄδηλα, οὕ- τω δέ, ὡς νῦν ἀξιῶ, τῆς οἰκίας ἐκπεσὼν τὸν μὲν ἐλευθερῶ μέμψεως, αὐτὸς δὲ τὴν αἰτίαν οἴσομαι. εἰ δ’ ἀναγκαῖον ἢ τούτῳ τι γενέσθαι δυσχερὲς ἢ ἐμοί, με- τριώτερον ἐπ’ ἐμὲ τοῦτο ἐλθεῖν ἢ τὸν πατέρα ἐν αἰ- σχύνῃ ποιῆσαι.

ἕνεκα μὲν οὖν τοῦ δικαίαν τε καὶ εὔλογον εἶναι τὴν παροῦσαν αἴτησιν θαρρῶ μὴ ἀτυ- χῆσαι, δύο δὲ ἐλαττώματα δέδοικα, τὴν ἡλικίαν τὴν ἐμαυτοῦ καὶ τὴν τοῦ λέγειν ἀπειρίαν. τοῖς μὲν γὰρ ἢ εἰς γῆρας ἥκουσιν ἢ τὸν περὶ τὸ βῆμα βίον εὐθὺς ἐξ ἀρχῆς ᾑρημένοις, τοῖς μὲν ὁ χρόνος δίδωσι πολλὰ εἰ- δέναι, τοῖς δὲ ἡ μελέτη τὰς περὶ τὸ λέγειν τέχνας· ἐγὼ δέ εἰμι μὲν τηλικοῦτος ἡλίκον ὁρᾶτε, βεβίωκα δὲ ἐν ὅπλοις, ὥστε ὅσον μοι τοῦ σώζειν τὴν πατρίδα δύ- νᾶσθαι περίεστι, τοσοῦτον τοῦ λέγειν ἱκανῶς ἀπολέ- λειμμαι.

ἀλλ’ εἰ μὲν τῶν οὐχ ἡδέων τι τῷ πατρὶ καὶ νῦν ἐπήγγελλον καὶ τὸ λυπηρότατον τοῦτο ῥῆμα ἐκείνῳ ἐφθεγγόμην τὸ τῶν διαλλαγῶν, εἰκότως ἂν εὐθὺς ἀναστὰς ἐπεστόμιζέ με πολλῶν πλεονεκτημάτων εἰς τὸ κρατεῖν εὐπορῶν· ἐπεὶ δὲ οἷς ἤδη πεποίηκε προστίθημι παραπλήσια καὶ ταῖς ἐπιθυμίαις συναγωνί- [*](RIV 689) ζομαι | τοῦ πατρός, οὐκ οἶδα ἀνθ’ ὅτου μοι δι- καίως ἀντείποι καὶ φιλονεικίᾳ χρήσαιτο πρὸς τὸν αὑ- τοῦ ζηλωτήν.

7. Ἵνα δέ, ὦ δικασταί, μή με οἴησθε τὰ μὲν πρὸς [*](1 ἀπορήτῳ L | οὕτως Ath 4 τι post δυσχερὲς repet Ath) [*](5 ἐμοὶ Mos 8 δὲ] γὰρ Β 9 ἢ om Ath 15 ἀπολέ- λυμαι Mos 16 τί Β 17 ἐπήγγελλον scripsi e PAthB ἐπήγγελον LMos edd 18 ἐκεῖνο Β | διαλλαγῶν om Mos 19 εὐθύς scripsi auctore Re αὖθις libri edd 23 αὐτοῦ L PAthMos edd 25 (??) Ath | οἴησθε scripsi ut coni Re οἴ- εσθε PAthMosB edd οἴεσθ(??)ι L)

615
τοὺς πολεμίους ἀγαθὸν γεγενημένον, τὰ δὲ πρὸς τὸν πατέρα οὐ τοιοῦτον μηδὲ τοὺς λόγους τοὺς ἄρτι ῥηθέν- τας εἰς ἀναίδειαν ἤ τινα ἄλλην κακίαν ἀναφέρητε, μικρὸν ἀκούσατέ μου, πρὸς θεῶν, ἀπολογουμένου. πιστεύω γὰρ ὑμῖν δόξειν ἢ μηδὲν ἠδικηκέναι ἢ ἄκων ἡμαρτηκέναι.

ὧς γὰρ ἐγενόμεθα, ὦ δικασταί, τῷ πατρὶ καὶ ἤδη ἦμεν οἷοι δέχεσθαι παιδεύματα, ἄμφω μὲν ἔπεμπεν εἰς παιδοτρίβου, ἄμφω δὲ εἰς διδασκάλου τῶν τακτικῶν ἠσπάζετό τε ὁμοίως ἀναστρέφοντας καὶ ὅλως ἴσον ἔνεμε φιλίας ἑκατέρῳ. παρὰ πάντα δὴ τὸν χρόνον, εἴπω τι τῶν χρηστῶν, ὦ πάτερ, εἰς τὸν ἀδελ- φὸν καὶ οὐ ποιήση τὸν ἔπαινον ἔγκλημα; πάντα δὴ τὸν χρόνον τοῦτον οὐδὲ ἓν εἶδον ἐν ἐκείνῳ, μὰ τοὺς θεούς, τῶν αἰσχύνῃ περιβαλλόντων νέον, οὐκ ἔρωτας μανικούς, οὐ πληγὰς ὑπὲρ ἑταίρας, ἀλλ’ ἴσα ἐβαδίζο- μὲν, ταὐτὰ ἐφρονοῦμεν, τοῖς αὐτοῖς ἐχαίρομεν, ἀπὸ τῶν αὐτῶν ἐφεύγομεν.

οὕτω δὲ ἡμῖν <τῶν> α οἴκου φερομένων καὶ παράδειγμα ὄντων εὐδαιμονίας Φθόνος ἐμβαλὼν ἀνέτρεψε πάντα ἐξ ὧν ἐζηλούμεθα ἀναφαίνονται γὰρ ἄνθρωποί τινες ἄμεινον ἐμοῦ τοῦ [*](8 Plat. Alc. I p. 109 D; Prot. p. 326 C. Chor. p. 109, 5 B) [*](2 μὴ δὲ LPAth Ferr 6 ἐγεννώμεθα Β | ω Ath 7 οἷον Mor 10 punctum posui colon Laur. LVII 23 comma Ath om reliqui libri edd 11 comma posui e LP punctum Ath ΜοsΒ edd | τί AthMosB edd 12 signum interrogationis posui comma L Ferr punctum PAthMosB colon Mor Re) [*](13 εἶδον scripsi e Β cum lacobsio Anth. Pal. III 595 εἶδεν LP Re οἶδεν AthMos Ferr Mor qui ἴσ. οἷδ’ in marg | ἐν om Β 14 ἐν ante αἰσχύνη Mos | νέον Mos sed ο corr νέων Ath Ferr Mor 15 ἶσα Ath 17 αὐτῶν reposui e libris cum lacobsio Lect 136 αἰσχρῶν edd sed γρ αὐτῶν in marg Mor | τῶν τοῦ οἴκου φερομένων scripsi cum lacobsio Lect τοῦ οἴκου φερομένου libri edd sed „malim τῶν οἴκοι φερομένων“ Re 19 Φθόνος scripsi φθόνος libri edd cf. p. 623,17)

616
συζῶντος τὸν ἀδελφὸν εἰδότες, οἷ τὰς τοῦ πρεσβύτου παρατηροῦντες ὀργάς, ὧς εἰώθατε πρὸς ἀλλήλους ἐν ταῖς συνουσίαις αἰτιᾶσθαι τοὺς υἱεῖς, κἂν εἰς μικρό- τατα ἁμαρτάνωσιν ἃ οἱ βέλτιστοι τῶν ὁμιλούντων κου- φότητα ἀποφαίνουσι καὶ κοινὰ τῆς ἡλικίας καὶ τοῖς οὐ [*](RIV 690) λίαν δυσκόλοις | εὔφορα, ἀλλ’ οὐχ οἱ τοῦτον φι- λεῖν λέγοντες, ἀλλὰ μεγαλύνοντες ἀεὶ τὸ παραπῖπτον καὶ τὸν σπινθῆρα ἐγείροντες τοσούτου πολέμου τὴν οἰκίαν ἐπλήρωσαν καὶ οὕτω σφόδρα τὸν πατέρα ἐξώργισαν ὥστε ἐπιλαβόμενος εἷλκε τὸν υἱὸν ὅν ἐγέννησεν, ὃν ἔθρεψεν, ᾧ τὴν δεκάτην ἐποίησε, καὶ εἰσῆγεν εἰς τὸ δικαστήριον καὶ ἐκάλει πονηρόν.

ὁ δὲ ἐκπεπληγ- μένος τῷ τε ἀπροσδοκήτῳ καὶ ταῖς αἰτίαις καὶ τῇ τοῦ πατρὸς βοῇ καὶ τοῖς περιεστηκόσιν ἐσίγα μέχρι τοῦ μηδὲν εἰπεῖν ὑπὲρ αὑτοῦ τὸν πατέρα αἰδούμενος καὶ μᾶλλον εἵλετο προδοῦναι τὰ τοῦ ἀγῶνος δίκαια ἢ ὡς συκοφαντοῖτο φθέγξασθαι. μετὰ ταῦτα οὑτοσὶ μὲν ἀπῄει τὴν καλὴν νίκην νενικηκώς, ὁ δὲ ἀδελφὸς εἰς τὰ τῆς πενίας κακά. ἐγὼ δὲ ἀμφοτέρους ὀδυρόμενος, τὸν μὲν ὧν ἐπεπόνθει, τὸν δὲ ὧν ἐξηπάτητο, ἐποιού- μην, ὦ δικασταί, τοὺς ὀδυρμοὺς λανθάνων, ἐφοβούμην γὰρ μὴ τὰ δάκρυα γένηται εἰς ἀποκήρυξιν ἀφορμή.

11. τοῦτο μὲν οὖν ἡ τῆς πόλεως ἐκώλυεν Ἀγαθὴ Τύχη παρασκευάζουσα δι’ ἐμοῦ τοῖς ἐναντίοις τὴν ἧτταν καὶ ταῦτα ἐν οἶς νῦν εἰσιν, ἐγὼ δὲ τῆς μὲν τῶν πολι- [*](10 cf. ad p. 605,15) [*](1 οἳ delendum censet Re sed anacoluthia apparet 3 εἰς] „malim ὡς“ Re 6 εὔφωρα Β | ἀλλ’ οὐχ οἱ τοῦτον in lac 8 litt om Β | οὐχ οἱ scripsi e PAth ut coni Re οὐχὶ LMos edd | φι- λεῖν λέγοντες] φιλοῦντες Ath 9 τὸν πατέρα om Ath 11 ἀν- ἐθρεψεν Β 13 ταῖς om Β 15 αὐτοῦ Ath 17 μεταταῦτα LP | οὑτουσὶ L 23 ἡ om Ath)

617
τικῶν μελέτης οὐκ ἠμέλουν, πενθῶν δέ, ὦ ἄνδρες, διετέλουν καὶ τοὺς ἡλικιώτας ἐν τοῖς γυμνασίοις αἰ- σχυνόμενος, οἱ τῆς συμφορᾶς τὸν ἀδελφὸν ἐλεοῦντες οὐκ ἔστιν ὅτε οὐ καθήπτοντό μου περιιστάμενοι κύκλῳ· σὺ δὲ οὐδὲ εἰσιὼν οἴκαδε καὶ συνεστιώμενος τῷ πατρὶ καὶ λόγου μεταλαμβάνων οὐκ ἔπαυσας τὴν ὀργήν; οὐκ ἐπράυνας τὸν θυμόν; οὐκ ἀνεῖ- λες τὰς ὑποψίας; οὐχ ἱκέτευσας; οὐκ ἐδάκρυσας; ὅρα μὴ δόξῃς ἐπαινεῖν τὰ πεπραγμένα τὸν κλῆ- ρον πρὸ τῆς φύσεως ἄγων, μᾶλλον δὲ ἤδη τι καὶ συνεξεργάσασθαι.

καίτοι μέμνησαι, ὦ πά- τερ, ὁσάκις σοι πρὸς τὰ γόνατα πεσόντα με καὶ δεό- μενον λῆξαι τῆς ὀργῆς ἀπεκρούσω καὶ ἀπειλησάμενος ἐκβάλλειν τοὺς οἰκέτας ἐκέλευσας. οἶ γὰρ διαβάλλοντες ἐξ αὐτῶν τῶν ἀτυχημάτων | τἀδελφοῦ πιθανώ- [*](RIV 691) τεροι καὶ τὰ μηδαμοῦ λεχθέντα πλάττοντες ἔφερον εἰς ὦτα τούτῳ καταστῆναι τὴν ψυχὴν οὐκ ἐῶντες. τί οὖν ἦν λοιπόν; ἀλγεῖν μὲν τοῖς πεπραγμένοις, ἡσυχάζειν δὲ ἀνάγκη, καλεῖν δὲ τοὺς θεοὺς διαλλακτάς.

ἐν τούτῳ δὲ ἡμῶν ὄντων ἀγγέλλεται πολεμίων εἰσβολή. καὶ οἱ δῆμοι διηρπάζοντο καὶ τὸ δεινὸν προσῄει τῷ τείχει καὶ δρόμος καὶ φόβος καὶ ταραχὴ πάντα κατ- εῖχεν, ἁρπάσαντας δὲ τὰ ὅπλα θέειν ἴδει καὶ τὰ σώματα ὑπὲρ τῆς πατρίδος εἰσφέρειν.

ἐγὼ μὲν οὖν τήν τε τῶν στρατηγῶν ἐπιστήμην καὶ τὰς κοινὰς προθυμίας καὶ πρὸ τούτων γε τὴν τῆς Τύχης ῥοπὴν τῶν τε ἡμῖν ὑπαρξάντων ἀγαθῶν καὶ τῆς τῶν ἐναντίων αἰτιῶμαι [*](1 παθῶν L παθὼν Ferr 2 γυμνασί Ath 4 προιστά- μενοι Ath 5 οὐδὲ om Ath 9 ἐπαινεῖν τὰ πεπραγμένα om Ath) [*](10 ἄγων] ἄγειν ὅρα μὴ δόξης ἐπαινεῖν τὰ πεπραγμένα Ath 11 συνεξεργάσασθαι Ρ sed σὺν in ras m 2 16 μηδαμοῦ λεχθέντα reposui e libris λεχθέντα μηδαμοῦ edd | πράττοντες Ath 21 προῄει Ath 26 τῆς om Ath | ἡμῖν scripsi ὑμῖν libri edd)

618
πληγῆς, οἶ δέ, ὧς ὁρᾶτε, πάντες ἐμοὶ λογίζονται τὴν τροπὴν καὶ πρὸς τοὺς οἰκείους ἕκαστος οἴκοι τἀμὰ διηγεῖται καὶ τὴν ἀγορὰν ἐμπεπλήκασι τῶν ὑπὲρ ἐμοῦ λόγων καὶ νῦν ἥκουσι συνησθησόμενοι τῇ τιμῇ.

ἐμοὶ δ’, ἕως μὲν ἤλπιζον ῥύσεσθαι τὸν ἀδελφὸν τῶν κα- κῶν, καλὸν ἦν ἴσως ἡ τῶν τετολμημένων διήγησις, ὡς ἔτι μὲν ἐξιὼν ἔγεμον θυμοῦ καὶ τῷ μέλλειν ἠχθόμην, ἰδὼν δὲ τοὺς ἐναντίους δίκην σκηπτοῦ ἐνέπιπτον τὴν μὲν τοῦ πείσεσθαί τι φροντίδα ἀφείς, τὴν δὲ ἀπὸ τοῦ δρᾶσαι δόξαν ἰδών, καὶ ὧς ἔρρηξα τὴν φάλαγγα, καὶ τὸ ξίφος συνεχῶς ἐνεργόν, καὶ τὸ μὲν ἠλαύνετο, τὸ δὲ ἐζωγρεῖτο, μεστὸν δὲ τὸ πεδίον νεκρῶν καὶ φυγῆς, τοῖς δὲ στρατιώταις ἀντὶ λόγων ἐκ τῶν ἐμῶν ἔργων ἡ παράκλησις.

ταῦτα, ὦ δικασταί, καὶ δρῶν ἔχαι- ρον καὶ διηγούμενος εὐφραινόμην, ἕως ἡγούμην αὐτὰ [*](RIV 692) σεμνά τε εἶναι καὶ οὐχ ἡττᾶσθαι λόγων, νῦν | δὲ τοσοῦτον ἂν εἴποιμι μόνον ὧς ἐμοὶ μάλιστα οἱ πολέ- μιοι τῶν πολιτῶν καταρῶνται.

17. Σκοπεῖτε τοίνυν τίς ποτε ἐγενόμην ἐπὶ τῇ νίκῃ καί μου δοκιμάσατε τῇ δωρεᾷ τὸν τρόπον. ὡς γὰρ ἀπέδομεν ὑποσπόνδους τοὺς νεκροὺς καὶ τὸ τρόπαιον εἱστήκει καὶ περίβλεπτος ἦν καὶ ἐπῃνούμην καὶ ἐκρο- τούμην, προσιόντες μοι δημόται καὶ φυλέται καὶ συμ- φοιτηταὶ καὶ πάντες ὅσοι συνῄδεσάν μοι τὴν λύπην ἣν εἰς τὸν ἀτυχοῦντα εἶχον ἀδελφὸν νῦν, ἔλεγον, ἃ πάλαι ἐπόθεις ἥκει. νῦν καιρὸς ἀμῦναι τἀδελ- φῷ τὴν συμφορὰν καὶ τῷ μὲν ἀποδοῦναι τὴν [*](5 δὲ ὧς Ath | ῥύσεσθαι scripsi auctore Cobeto Coll 299 coll t. VI 100, 21; t. IV 887, 8 R λύσεσθαι libri edd 10 δρά- σαι libri edd 12 τὸ om Ath 15 εὐφραινόμενος Mos 16 „malim τῶν λόγων“ Re 26 ἀμύναι LPMosB edd)

619
οἰκίαν, τὸν πατέρα δὲ τῆς ἐπὶ τῇ πικρᾷ κρίσει δόξης ἀπαλλάξαι.

εἰκὸς δὲ αὐτὸν αἰσχυνθέν- τα σου τὴν ἀρετὴν ἡμερώτερόν πως κἀκείνῳ γενέσθαι. σὺ δὲ καὶ πρὸς τὸν δῆμον εἰπεῖν καὶ δι’ ἐκείνου πρᾶξαι τὰς σπονδὰς καὶ μετὰ τῶν ἄλλων ἃ λαμβάνειν νόμος καὶ τοῦτο ἐπαγγεῖ- λαι. πάντως δὲ πολλοῦ πᾶσιν ἄξιος εἶ καὶ τὸ δικαίως αἰτεῖν ἀπὸ τῆς ἀνδραγαθίας ἔστι σοι.

ἐκκλησία τοίνυν μετὰ ταῦτα καὶ καλούμενος παρ- ῄειν ἄνθρωπος ἐπ’ ἀριστείᾳ κατηφής, ἀφῃρεῖτο γὰρ τὴν ἐπὶ τοῖς κατορθώμασι φαιδρότητα τὸ τῆς οἰκίας ἀτύχημα, μνησθεὶς δὲ τῆς μάχης καὶ φήσας οὐχ ὑμᾶς ἐμοὶ δεῖν ἔχειν χάριν, ἀλλ’ ἐμαυτὸν· τοῖς παραταξαμέ- νοις θεοῖς ὅμως, ἔφην, ἐπειδήπερ αἰτεῖν κελεύετε, τὰ συνήθη μέν, ὦ πάτερ, καὶ δι’ ὧν τοῖς λαμβά- νοῦσιν εὐπορία τε καὶ τὸ λαμπροὺς εἶναι περι- γίγνεται, οἷον πλέθρα γῆς πεφυτευμένης ἢ τά- λαντα ἀργυρίου ἢ σίτησιν ἐν πρυτανείῳ ἢ χαλ- κῆν εἰκόνα, τούτων μέν, ἔφην, τῶν λαμπρῶν οὔ- πω πράττομεν ἀξίως, ἀλλά μοι δότε δωρεάν.

20. καὶ κρατηθεὶς δάκρυσιν ἐσίγησα, κελευόντων δὲ ὑμῶν λέγειν καὶ θαρρεῖν, ὧς οὐδὲν <ὂν> α ὅ τι οὐ σετε εἶπον τὴν | Ἐριννὺν τῆς οἰκίας ἣ τὰ συμ- [*](RIV 693) πεφυκότα διέσπασε, τὴν συμφορὰν τἀδελφοῦ, τὴν ὀρ- γὴν τοῦ πατρός, ὧς ἀκούομεν κακῶς, ὡς τραγῳδού- [*](17 cf. ad p. 449,13) [*](4 σὲ Β 5 πράξαι LPMosB edd 7 πάντων Mor 8 ἐστί AthMosB Mor Re 11 τὴν om L Ferr 14 ἐπειδὴ περὶ Ath 16 περιγίνεται Mos edd 22 ὄν inserui om libri edd 1 δώσεται L 23 Ἐριννῦν LPMosB edd 25 ὡς ἀκού- ομεν κακῶς om Mor Re qui adnotat: „quae vocabula nescio an scholium sint verbi τραγῳδούμεθα“)

620
μέθᾳ πανταχοῦ, καὶ τελευτῶν ἀντ’ εἰκόνος ἐπήγγελλον τοσοῦτον, ἰδεῖν οἴκοι τὸν ἀδελφόν. ἐν ᾧ πάντες ἀνεθο- ρυβήσατε τὸ τῆς αἰτήσεως ἦθος ἄμεινον τῆς ἀριστείας ἡγούμενοι.

καὶ ἦν ἔνθεν μὲν ἀκούειν ἀποκαλούν- τῶν τὸν χρηστόν, ἑτέρωθεν δὲ τὸν βέλτιστον, παντα- χόθεν δὲ ἁπλῶς ἔν γέ τι ῥῆμα πρὸς εὐφημίαν φέρον. ἀλλά τοι, ὦ δικασταί, τὸ θαῦμα μέχρι τῆς σιγῆς τοῦ πατρός, ὧς δὲ διῆρε τὸ στόμα καὶ ἐφθέγξατό τι καὶ συνήγαγε τὸ πρόσωπον, πάντα διέφθαρτο, καὶ τὰ καλὰ τέως φαῦλα ἐπεφήνει καὶ ὑμεῖς μετεβέβλησθε καὶ αὐ- τὸς παραπαίειν ἐδόκουν καὶ δι’ ὧν εὐδοκίμουν, ἐπὶ τούτοις αἰτίας εἶχον.

τοσοῦτον, ὦ δικασταί, προσ- ηγορία πατρὸς εἰς ἀγῶνα πλεονέκτημα. πάντα φροῦδα ἐκεῖνα τὰ μεγάλα καὶ θαυμαστά, ὁ κηδεμὼν τῆς οἰκίας, ὁ φοβερὸς τοῖς ἐχθροῖς, ὁ τῆς πόλεως σωτήρ, ὁ φύλαξ τῶν γενῶν, ὁ τοῦ τείχους χρησιμώτερος, ὁ δοὺς ἀντὶ τοῦ πεφρικέναι εὐθυμεῖν, τὰ δ’ ἐπινίκια καταγέλαστα καὶ μικρὰ καὶ φλήναφος.

ἐπειδὴ τοίνυν ὑμῖν τε ἠνώχληκα καὶ τὸν πατέρα λελύπηκα καὶ λόγους ἀφεῖκα σιγῆς ἀξίους, εὕρηκα, ὦ δικασταί, ἑτέραν δωρεὰν δι’ ἧς ἐλπίζω τὸν πρεσβύτην εὐφρανεῖν. ἢν γὰρ οὐκ ἡδυ- νήθην λῦσαι τἀδελφῷ συμφοράν, ταύτης κοινωνεῖν ἀξιῶ καὶ τῆς οἰκίας μετ’ ἐκείνου στέρεσθαι.

[*](RIV 694)

24. Τιμωρία | τοῦτ’, οὐ δωρεά, φήσει τις καὶ τὰς τιμὰς αἷς ἀμείβεσθε τῶν ἀριστέων τοὺς κινδύ- [*](8 Dem. fals. leg. § 112 p. 375, 14) [*](2 ἂν ἐθορυβήσατε ΜοsΒ 6 ἀπλῶς om Ath 13 παντα- χοῦ Ferr Mor | φροῦδα scripsi γοῦν libri edd sed γοῦν φροῦδα coni Re 17 πεφριγμένον Ferr | τά τ’ Β 19 ἀφεῖκα scripsi cum Cobeto Coll 299 ἀφῆκα libri edd 21 τὸν πρεσβύτην in ras P 2 22 λύσαι LPAthMos edd | τἀδελφῷ scripsi coll p. 613,8; 618,26; 624,11; 632,23; 633,11 et ad p. 598, 9 τῷ ἀδελφῷ libri edd 24 τίς AthB edd)

621
νοῦς ἐξαριθμήσει μανίας εἶναι λέγων φυγόντα ταῦτα ἑκόντα ἐμβαίνειν εἰς τοσοῦτον κακόν. ἐγὼ δέ, εἰ μὲν ἡ σφοδρὰ λύπη τὸν λογισμὸν ἐξίστησιν, ὁμολογῶ μαί- νεσθαι πρὸς τοσοῦτον ἐπιθυμίας ἥκων. τίς γὰρ ἡ γέ- γονεν ἢ νῦν ἐστιν ἀθλιώτερος ἐμοῦ;

καὶ τὰ μὲν ἄλλα ἐῶ, τουτὶ δὲ αὐτὸ τὸ παρὸν πόσης δυστυχίας; ὁ μὲν δῆμος ἐν θυσίαις καὶ χαραῖς καὶ γυναῖκες καὶ παῖδες καὶ δοῦλοι τῆς ἀδείας εἰς ἡδονὴν ἀπολαύουσι, μόνος δὲ ὁ τούτων αἴτιος ἐν οἰμωγαῖς, ἐν θρήνοις τῷ φεύγειν τὴν πατρῴαν ἑστίαν. καὶ τῶν μὲν νενικηκό- τῶν εἰμὶ πολίτης, στένω δὲ μετὰ τῶν ἡττημένων. καὶ τοῖς μὲν ἄλλοις τὸ στεφανηφορεῖν ἀπὸ τῆς ἐμῆς προθυ- μίας, ἐμοὶ δὲ ἀντὶ τούτου παρὰ τοῦ δήμου τὸ δακρύ- ειν. καὶ τῇ μὲν πόλει λῦσαι τοὺς φόβους ἴσχυσα, τῷ δὲ ἀδελφῷ λῦσαι τὴν ἀποκήρυξιν οὐκ ἔσχον, ἀλλ’ ὧν ἐν προσθήκῃ τεύξεσθαι προσεδόκων οὐδ’ αὐτὰ καθ’ αὑτὰ λαβεῖν δεδύνημαι. καὶ τὸ δεινότατον, κατῄσχυνα τὴν νίκην αἰτήσει πονηρᾷ καὶ σεσωκὼς τοὺς νόμους εἰς ὠμὴν καὶ παράνομον ὑπήχθην δωρεάν.

μὴ τοί- νυν θαυμάσῃς εἰ τοσαύτῃ συνόδῳ κακῶν ἐκβέβλημαι τῶν λογισμῶν καὶ τοῖς μὲν ἀλγῶν, τοῖς δὲ αἰσχυνό- μενος οὐ πάνυ σωφρονῶ. ἀλλ’ εἰ καὶ λίαν τις οὐκ ἐπ’ ἐμαυτοῦ με εἶναι νομίζει, τοσοῦτόν γε ἔχω καθ- ορᾶν ὧς τὰ μὲν λαμπρύνοντα ἄνθρωπον οἶ μὲν εὖ πράττοντες δέχονται καὶ τὸ μὲν πρόσφορον οἷς καιρὸς [*](16 cf. ad p. 501, 14) [*](1 ταῦτα om Ath 2 εἰ] ἡ L εἰ ἡ Ferr 4 ἀθυμίας Ath 5 καὶ om Ath 14 λύσαι Ath 15 λύσαι PAthMosB edd 19 δωρεᾶν Ath 21 τὸν λογισμὸν Mos | αἰσχυνόμενον Ath 22 τίς PAth edd 23 ἐν Cobet Misc. 146 at cf. ad p. 271,16)

622
κομίζονται καὶ μέμψις ἄπεστιν, εἰ δέ τις δυσκολίᾳ κεχρημένος καὶ τοὺς οἰκείους ὁρῶν ἐν τοῖς χαλεπωτά- τοις βοηθεῖν ἀδυνατῶν μέμνηται τιμῆς καὶ λαμπρότη- τος ἀντιποιεῖται, τοῦτον καὶ μισοῦμεν καὶ μεμφόμεθα καὶ θεοῖς ἐχθρὸν ἡγούμεθα. τὸ γὰρ ἄκαιρον ἐν αἰτίᾳ πανταχοῦ.