Declamatio 44

Libanius

Libanius, Declamatio 44, Libanii Opera, Vol 7, Declamationes XXXI-LI, Foerster, Teubner, 1913

480
[*](RIV 479)

τὰ μὲν ἀπὸ τῆς τυραννίδος, ὦ ἄνδρες, κακὰ καὶ τὸ πάντων τῶν ἐν ἀνθρώποις δεινῶν ταύ- [*](L = Laurentianus LVII 27) [*](Μ = Marcianus gr. 439) [*](La = Laurentianus LVII 44) [*](Vi = Vindobonensis philos. et philol. IV 82) [*](Cl = Berolinensis gr. 195 olim Claromontanus) [*](Β = Barberinus E 41 (Vatic. Barb. 220)) [*](Va = Vaticanus gr. 82) [*](8 ἐξ ὑπολήψεως τοῦ πράγματος τὸ προοίμιον L sed τὸ προ- οίμιον om, La n) [*](1 Προθεωρία στοχασμός ante Νόμος L rubr sed στοχασμός in marg, Ferr, ἄλλη μελέτη. προθεωρία Mor Re delevi | Νόμος — 6 συνειδώς praemissis verbis ὡς παρὰ τῷ Λιβανίῳ ἔστιν ἰδεῖν ἐν ἐκείνω τῷ στοχαστιχῷ ζητήματι citat lo. Doxap. in com- mentario ad Hermogenis περὶ εὑρέσεων librum I 1 (Rhet. gr. ed. Walz III 66, 18 et 71, 19 = ed. SpengeL II 178, 10 et 182, 4) Vat. gr. 2228 fol. 202 v et 210 v et Barocc. 175 fol. 17 r et 31 r 3 καὶ ante ἀπαγόμενος Doxap | ἀπαγόμενος reposui e libris Doxap ut coni Re cf. p. 489, 12 ἐπαγόμενος edd | τί libri edd | μηνύσειν LCl Β edd | ἔχειν inserui e La Vi Doxap om ΜαΒ Va edd 4 μεταταῦτα LMLaB Va Doxap edd 5 ἐτυραννήθη ἡ πόλις Μ LaVi I καὶ ante καταλυθέντος Doxap | καταλυθείσης τῆς νίδος Β 6 ὡς συνειδώς scripsi auctore Re συνειδότος libri edd τοῦ συνειδότος Gasda 7 Ἡ μελέτη scripsi ἡ μελέτη στοχασμὸς L στοχασμός Μ om reliqui libri Ἡ μελέτη ἐξ ὐπο- λήψεως τοῦ πράγματος Ferr Στρατηγοῦ ἀπολογία Mor Re ἐν τούτῳ γὰρ τὸν φεύγοντα μελετῶν ὁ λιβάνιος Doxap 8 Τὰ — 482, 1 ἐφῆτε praemissis verbis ἔχει δὲ καὶ παρὰ τῷ σοφιστῇ τὰ λεγόμενα αὐταῖς λέξεσιν οὕτως citat Doxap 1. 1. | δικασταί BVa Doxap ἄνδρες δικασταί M cf. p. 484, 7; 485, 8; 487, 5; 492, 15; 493,17; 494,18; 496,7; 505,6; 506,16; 514,17; 515,9; 517, 16; 518,6; 519,7; 520,8 9 δεινὸν Doxap)

481
τὴν εἷναι χαλεπωτάτην ἱκανῶς ὁ κατήγορος ἐνδεδεῖχθαί μοι δοκεῖ καὶ τὸν λόγον ἐξισωκέναι ταῖς συμφοραῖς· τὸ δ’ ὡς ἐγώ τι τούτων ἐφ’ ὑμῖν συμπαρεσκεύασα καὶ ἦν μοι βουλομένῳ δεσπότην ἐπιστῆναι τῇ πόλει, τοῦτο δὲ οὐδενὶ λόγῳ, μὰ τοὺς θεούς, ἐφαίνετό μοι δεικνύειν ἔχειν.

ὑμεῖς δ’ εἰ μὲν τὴν φύσιν τοῦ πράγματος ἔγκλημα ἐμὸν ποιεῖσθε καὶ ὧν ὑπὸ τοῦ τυράννου πεπόνθατε παρὰ τῶν οὐδὲν ὑμᾶς ἠδικηκότων οἴεσθε δεῖν δίκην λαβεῖν, χρήσασθε ὅ τι βούλεσθε· εἰ δὲ χωρίς ἐστιν ἅ τε ὐπ’ ἐκείνου πεπόνθατε καὶ τὸ πονηρὸν ἐμὲ περὶ τὴν πόλιν γεγονέναι, μή με περι- ίδητε τοῖς κατὰ τῆς τυραννίδος ἀπολλύμενον λόγοις μηδὲ τὴν ἀπ’ ἐκείνης ὀργὴν εἰς ἔνα τῶν ὑφ’ ὑμῶν [*](1 χαλεπώτατον La sed in χαλεπωτάτην corr s, ViVa τὸ χαλεπώτατον Β χαλεπωτέραν Doxap 3 ὑμᾶς Doxap | συμ- παρεσκεύα(??)α BVa sed in hoc κ suprapos m2 5 δὲ om MLa sed in hoc ras 1 litt, Vi Doxap δὴ BVa | μετὰ Cl sed in μὰ corr m 3 | τὴν θέμιν Μ 6 „malim ἔχων“ Re | post ἔχειν inser La n | δ’ om Cl sed οὖν inser m 3 δὲ BVa Doxap) [*](7 ἐμὸν scripsi e ClBVa Doxap ἐμοὶ L ἐμο(??) MLaVi edd | ποιεῖσθαι Va Ferr Mor ποιεῖσθαι βούλεσθε Γέ | παρὰ Doxap 8 παρὰ La sed α utrumque in ras f περὶ Vi 9 δεῖν om Cl Doxap | ὅτι Vi εἴ τι Doxap 11 με om Μ τε La sed τ in μ corr s, Vi | παρίδοιτε Va sed περιί supra καρί) [*](13 μὴ δὲ LMViClVa Ferr μήτε Doxap | ἀπεκείνης La | τὸν Cl | ἡμῶν Doxap)

482
πεπιστευμένων ἐφῆτε.

ἔοικα δὲ πάντων τῶν ἐν τῇ πόλει δυστυχέστατος εἶναί τις, εἰ τῶν μὲν ἄλλων ἕκα- στος εὐθυμεῖ τε καὶ στεφανηφορεῖ καὶ τῆς τῶν πραγ- μάτων μεταστάσεως ἀπολαύει, μόνος δ’ ἐγὼ καὶ τῶν τῆς τυραννίδος ἐπειρώμην δυσχερῶν καὶ τῶν τῆς ἐλευθερίας καλῶν ἀπεστέρημαι.

καί μοι δοκοῦσιν οἱ πάνυ φάσκοντες τήν τε δημοκρατίαν ἀγαπᾶν καὶ τῇ τυραννίδι πολεμεῖν τὰ μὲν τῆς τυραννίδος ἐπιτείνειν χαλεπά, τοῖς δ’ ἀπὸ τῆς ἐλευθερίας ἐναντιοῦσθαι κα- λοῖς. τὸ γὰρ ἐπηρεάζειν καὶ ψευδέσιν αἰτίαις ὅν τύχοι τῶν πολιτῶν ἀποκτεῖναι ζητεῖν ψήφῳ δικαστῶν ἠπα- [*](1 Dem. Androt. p. 611, 3) [*](1 προοίμιον β΄ M) [*](1 πιστευόμενον ὢ | ἐφεῖτε LaVi Doxap ἀφῆτε Cobetus Misc 142 | ἔοικα — 483, 8 μιμοῖντο praemisais verbis καὶ ὁ λι- βάνιος δὲ ἐν ἐκείνῳ τῷ ζητήματι τῷ στοχαστικῷ νόμος — συν- ειδότος ἐν τούτῳ τὸν φεύγοντα μελετῶν ποιεῖ αὐτὸν φαύλην ὑπόληψιν τὴν τῆς δυστυχίας καθ’ ἑαυτοῦ μαρτυροῦντα, ἡνίκα λέγει· ἔοικα — ἀπεστέρημαι. σημείωσαι ὅτι ἔσθ’ ὅτε προοί- μια εὑρίσκεται διπλῆν τὴν πρότασιν ἔχοντα, ὡς συμβαίνειν τὸ μὲν αὐτῆς, τῷ δὲ (corr. αὐτῆς τῷδε) τῷ τρόπῳ τῶν προοιμίων ὑπάγεσθαι, τὸ δ’ ἑτέρῳ, ὡς τὸ ἐκ τοῦ Λιβανίου νυνὶ ληφθὲν ἡμῖν ἔχει παράδειγμα. τοῦτο γὰρ διπλῆν ἔχει τὴν πρότασιν καὶ τὸ μὲν πρῶτον μέρος αὐτῆς τοῖς ἀπὸ τῶν ἐχόντων τὰ πράγματα καὶ τὰ ἐγκλήματα προοιμίοις ὑπάγεται τοῦ φεύγοντος ὁμολογοῦντος καθ’ ἑαυτοῦ φαύλην ὑπόληψιν, τὸ δὲ δεύτερον τὸν ἐμφαινόμενον περὶ τὸν κατήγορον τῆς ἐλευθερίας φθόνον βεβαιοῖ καὶ ὑπάγεται τὸ (corr. τῷ) ἀπὸ τῆς ὑπολήψεως τοῦ ἐμφαινομένου περὶ τὸν κατή- γορον φθόνου κατὰ τὸ ἐναντίον. ἐκ τοῦ Λιβανίου citat Doxap l. l. ad p. 71, 19—21 ed. Walz. = p. 182, 3—5 ed. Vat. fol. 210 v. Barocc. fol. 31 et 31 v | ἔοικε Vi 2 δυστυχέστατός τις εἷναι Μ 3 εὐθυμεῖται Vi 4 μεταστάσεως Va sed κάτα supra μέτα m 2 καταστάσεως Β | δ’ inser Laf δὲ BVa Doxap) [*](7 τοῦ τε L | tfj inserui e LMLaViClB Doxap cum Gasda om Va edd 9 τῷ δὲ et καλῷ Doxap | καλοῖς ἐναντιοῦσθαι Β 11 πολιτικῶν La sed in πολιτῶν corr f)

483
τημένων τοσούτῳ δεινότερον τοῦ παθεῖν τι τοιοῦτον ἐξ ἐπιτάγματος, ὅσῳ τὸ μὲν τῷ καιρῷ συμβαίνει καὶ τὸ τῶν ἀδίκων ὑπομεῖναί τι τὸν δουλεύοντα σύνηθες, ἐν δὲ νόμοις δοκοῦσιν ἰσχύειν καὶ δημοκρατίας σχή- ματι τὸ παρὰ τοὺς νόμους ἀποθανεῖν τῷ τε | [*](RIV 480) ἀποθνήσκοντι μεῖζον εἰς συμφορὰν καὶ τοῖς ψηφιζο- μένοις αἰσχύνη, εἰ τὰ τῆς τυραννίδος ἐπὶ τῆς ἐλευθε- ρίας οἱ μὲν πάσχοιεν, οἱ δὲ μιμοῖντο. ὥστ᾿ εἴπερ ὑμῖν μέλει τοῦ καθαρῶς ἐπανήκειν τὴν πολιτείαν, καὶ τὸν τοῦ φεύγοντος λόγον μετ᾿ εὐνοίας ἀκοὑσατε.

5. Οἷμαι δ᾿ οὐχ ἁμαρτεῖν εἰπὼν ὡς ἐγὼ μὲν κιν- δυνεύω περὶ τοῦ πότερον αὑτὴν δεῖ δοκεῖν εὗ φρονεῖν οὕτω καὶ τὸ στρατηγεῖν ἐπὶ τοῖς βουλομένοις ἐστίν, ἀλλ᾿ ὃν ἂν ὑμεῖς ἕλησθε κρίναντες ἐπιτήδειον εἶναι τὰ μέγιστα τῶν ὑμετέρων διοικεῖν, οὖτος ἀποδέδεικται τῶν δυνάμεων κύριος, εἰ μὲν ἐμοῦ τὰ δίκαια παρεχο- μένου μὴ τὰ παρ᾿ ὑμῶν ἐναντιωθείη, τῷ κρινομένῳ [*](11 προοίμιον γ' M) [*](1 τοσοῦτον M sed in τοσούτω corr m2 LaVi Doxap | τι inserui e LLaViClBVa Doxap om M edd 2 ὅσον M sed ον in ω corr m2,)

484
μὲν ἡ σωτηρία, τῇ πόλει δὲ εὐδοκιμεῖν ἀπὸ τοῦ χρη- στοῖς αὑτὴν ἐπιτρέπειν διοικεῖν συμβήσεται· εἰ δ᾿ ὑμεῖς τὰς τῶν συκοφαντούντων βλασφημίας τῆς ὀρθῆς ἀπολογίας προθήσετε, τεθνήξομαι μὲν ἐγώ, δόξετε δὲ ὑμεῖς πάντας ἀνοίᾳ νικᾶν, εἰ οὓς ὡς πονηροτάτους ἀποκτείνειν ἐμέλλετε, τούτους ἐπὶ τὸ στρατηγεῖν ἤγετε.

6. Ἀναμνῆσαι δ᾿ ὑμᾶς, ὧ ἄνδρες, βούλομαι τῆς ἡμέρας ἐκείνης ἐν ᾗ ποιούμενοι τὰς ἀρχαιρεσίας ὑμεῖς πολλοὺς ὑπερβάντες ἐμὲ γὰρ ὁ οὐ μικρὸς καὶ λόγων πλῆθος καὶ φωναὶ τοιαῦται ῥητόρων· ἐν τοῖς ὅπλοις ἐστὶν ἡ σωτηρία, τῶν δὲ ὅπλων αὐτῶν ἐν τῷ στρατηγῷ τὸ πλεῖστον. καὶ προσήκει τοῦτον οὐ τῶν τυχόντων, τῶν δ᾿ ἐξητασμένων εἶναί τινα.

[*](10 διήγησις L)[*](1 ἡ] ἐπὶ Cl 2 αὐτὴν ClBVa sed in hoc supra m2 Ferr αὐτὸν La | διοικεῖν inserui δοκεῖν M sed in διοικεῖν corr m2, BVa om LLaViCl edd 4 προθήσεται La sed αι in ε corr n προσθήσετε L 5 πάντας ἄνοίᾳ scripsi e MLa sed in hoc post v(2) ras 1–2 litt et in ras f, ViBVa ἐπ᾿ ἀνοίᾳ πάντας ἀνθρώπους LCl sed in hoc ἐπ᾿ ἀνίᾳ in marg m2, edd ἐν ἀνοίᾳ Gasda 7 Ἀναμνῆσαι – 488,9 παραβαίνεσθαι prae- missis verbis ἀκόλουθον τῷ παρόντι παραδείγματι εὕροις ἂν παρὰ τῷ λιβανίῳ ἐν ἐκείνῳ τῷ ζητήματι τῷ στοχαστικῷ· νόμος- συνειδότος (om καὶ et ἐχειν).<ἐν> τούτῳ τῷ ζητήματι τὸν στρα- τηγὸν ὁ σοριστὴς μελετῶν μετὰ τὰς προοιμιακὰς ἐννοίας ἐπιχειρεῖ τοιαύτῃ προδιηγήσει ὡδί πως λέγων· citat Io. Doxap I. I. ad ἐὰν δὲ ἀπολογώμεθα p.91,6 Walz. = 196,7 Spengel. cod. Vat. fol. 232 | δὲ BVa | δικασταὶ BVa cf. ad p. 480,8 8 τὰς ἀρχαιρεσίας ποιούμενοι Doxap | ὑμεῖς om Doxap 9 τοὺς ante πολλοῦς B Va | δυνάμεων La sed e δυναμένων corr n 10 δὲ om Cl δ' Doxap | ἦν inser Va2 11 αἱρέσεις Gasda | δὲ BVa 12 τοιαῦται om Doxap τοσαῦται La Vi 13 δ' Doxap 14 ἀνδρείας vel ἐμπειρίας post πλεῖστον excidisse coni Gasda)[*](15 δὲ MLaViBVa Doxap | ἐπισταμένων Doxap)
485

7. ὁ δεῖνα μὲν τὸν δεῖνα ἐπῄνεσεν, ὑμεῖς δ᾿ οὐ προσ- είχετε. ἕτερος ἕτερον ἐθαύμασεν, ὑμεῖς δ᾿ οὐκ ἀπεδέχε- σθε. καὶ περὶ τρίτον καὶ τέταρτον, οἶμαι, ταὐτὸ ἧν, οἱ ἐπαινοῦντες, οἰ μὴ πειθόμενοι. τῶν μὲν γὰρ τοὺς προγόνους ᾐτιᾶσθε, τοὺς δὲ οὐ καλῶς τεθράφθαι, τοὺς δὲ ἀπείρως ἀγώνων ἔχειν, τοὺς δὲ βραδεῖς εὑρεῖν τὸ δίον, τοὺς δὲ ιύκ ἀρκεῖν ἐπιτελέσαι τὸ δόξαν.

8. | ἐπεὶ δ᾿ ἐμοῦ τις ἐμνήσθη, παντες, ὧ ἄνδρες, [*](RIV 481) καὶ γὰρ εἰ φορτικώτερον εἰπεῖν, οὐ σιωπήσομαι, ἀκε- δέχασθε. ἅπας οὗς ὁ δῆμος ἀνεθορύβησε καὶ ὡς ἂν ἀκούσας ὃν ἐζήτει πάλαι διετέθη καὶ σὺν ἡδονῇ καὶ χρησταῖς ἐλπίσιν ᾐρεῖτο.

παραλαβὼν δ᾿ οὖν ἐγὼ τὰ πράγματα καὶ πειρώμενος μὴψεῦσαι τῆς προσδοκίας τοὺς ἑλοομένους οὐχ ὅπως ἂν εὐπαθήσαιμι τῇ δυνάμει καὶ μείζω ποιήσαιμι τὴν οὐσίαν ἐσκόπουν, ἀλλ᾿ ὅπως δι᾿ ὦν ἂν γένοιτο τὰ κοινὰ βελτίω μηδὲ ἓν παρ- οφθείη, τοῦτο φροντίζων διετέλουν. ἴσασιν οἱ στρατιῶ- [*](cf. t. V 271,2) [*](1 μὲν om LaVi Doxap | δὲ BVa 2 ἕτερος – ἠνέσχε- σθε in marg Va2 | ἐθαύμαζεν M | δὲ Va | ἀπεδέχεσθε scripsi ἠνέσχεσθε libri sed ε(3) ex αι corr La n, Doxap edd ἐδέχεσθε Gasda 3 καὶ τέταρτον, οἷμαι, scripsi e MLaViClBVa Doxap οἷμαι καὶ τέταρτον L edd | ταὐ τὸ cum ras 1 litt post ὐ La ταὐτὸν BVa 4 τῶν] τοὺς Vi 5 τετράφθαι M sed τ(2) in θ corr m2, Vi Doxap 8 τίς LaViVa | οὖν post πάντες L edd delevi | δικασταὶ BVa cf. ad p. 480,8 9 ἀπεδέξασθε inserui e Doxap 12 δ᾿ om in ras 1 litt M 13 ψαῦσαι Vi | τῆς inserui e Doxap om libri edd 14 ἀνευπαθήσαιμι La | εὖ πείσαιμι Doxap 15 μείζων La sed ν add p | ποιήσομαι Cl | ἐξουσίαν ἐζήτουν Doxap 16 δι᾿ ὧν inserui e MLa ViCl BVa edd delevi | μηδὲ ἓν M sed in μηδὲν corr m2 μὴ δὲ ViClBVa Doxap | ἓν La sed “in ras f om Doxap 17 ἴσα- σιν – 486,2 μελέταις praemissis verbis ἀσκῶ σοφίαν ἀντὶ τοῦ παιδεύομαι ἢ ἰατρικὴν ἢ ἄλλην τινὰ γυμνασίαν αἰτιατικῇ ὡς καὶ Λιβάνιος citat auctor libelli de constructione editi a G. Herr- manno de emend. rat. gramm. p. 362,5 quem a Lacapeno pen- dere docuit Sigfrid Lindstam, Georg. Lacap. epistulae p. XXXII et – 486,3 τοιούτους praemissis verbis ἐπανορθῶ αἰτιατικῇ, ὡς καὶ Λιβάνιος idem ib. p. 385,2) ####

486
ται τοὺς ἐμοὺς πόνους, τὰς ἐμὰς ἀγρυπνίας, ἐν ὅσαις μὲν αὐτοὺς ἤσκουν μελέταις, ὅπως δ᾿ ἐτίμων τοὺς ἀγαθούς, ὅπως δ᾿ ἐπηνώρθουν τοὺς μὴ τοιούτους καιροὺς παρατάξεων ζητῶν, χωρίων καταλήψεις, ρυ- λακὴν τοῦ μὴ παθεῖν, ἐπίνοιαν τοῦ δρᾶσαι, ἐνέδρας, βουλεύματα, παρακλήσεις, μάχας, τὰς εἰς τὸ νικᾶν ἀφορμάς.

νομίζων δὲ δεῖν τὸν ἄριστον στρατηγὸν μὴ τοῦ μὲν ἔξω κρατεῖν ἔχειν πρόνοιαν, τῶν δὲ εἴσω τείχους ἠμεληκέναι, τοὺς νόμους οὐδὲ πρότερον ἀγνοῶν τότ᾿ ἄμεινον ἔσπευδον εἰδέναι βεβαιοῦσθαι. ᾔδειν γὰρ ὡς ἡ πόλις τῶν μὲν πολεμίων κρείττων ἐστὶ δι᾿ ὦν διοικεῖται νόμων, τούτων <δὲ> ἀτακτεῖ κινουμένων.

[*](1 ὅσοις Doxap 2 αὐτὸς M sed o in ου corr m2 αὐταῖς Doxap | δ᾿ ἐτίμων – 3 δ᾿ om Doxap | δὲ BVa 3 δὲ LMB Va edd | ἐπεινώρθουν La sed ει in η corr p et n ἐπανώρθουν lib. de constr. | μὴ] οὐ ClB Va οὐ μὴ edd οὐ delevi cum Ia- cobsio Lect aut οὐ aut μὴ delendum vidit Gasda 4 καιροὺς παρατάξεων om Doxap | παρατάξεων La sed α(1 et 2) in ras f | ζητῶν inser Va2 om MLaViCl Doxap 5 „malim ἐπι- νοίας“ Re | δρᾶσαι L sed γρ' θραῦσαι in marg 7 νομίζω Doxap | στρατην(??) BVa 8 τῶν ClB Va | ἕξω Cl 9 μηδὲν Doxap | πρὶν BVa 10 τότ᾿ scripsi e Doxap εἶτ᾿ libri sed τὸ εἶτα ἀργόν in marg L, edd | τούτους Ferr Mor 11 στρατηγῶν Doxap 12 ἡ om Mor | ἡ μὲν πόλις L sed μὲν del, B | ἐστὶ δι᾿ ὦν διοικεῖται scripsi auctore Iacobsio App Pors 327 Lect ἐστί. δι᾿ ὦν δὲ οἰκεῖται (διοικεῖται ClB) libri Doxap 13 δὲ ἀτακτεῖ scripsi auctore Iacobsio ἀγανακτεῖ La sed ras 2–3 litt ante ἀ, ViCl sed in hoc ἀ in ras 3 litt et εἶ in ras m2, Doxap οὐκ ἀγανκτεῖ L οὐκ ἀγανακτεῖ MB Va edd)
487

διὸ δεῖ νικᾶν τοὺς παλεμίους οὐκ ἐν τῷ ἀπελαύνειν, τῷ δὲ τοὺς νόμους ἰσχύειν.

πάντας μὲν οὖν ἔγωγε συμφέροντάς τε ἑώρων καὶ φυλάττειν ἀξίους, μάλιστα δὲ τὸν ὡς οὐ χρὴ ξένον τῶν ἡμετέρων ἐκκλησιῶν μετ- έχειν ἀγορεύοντα. διὰ τί; ὅτι, ὧ ἄνδρες, μεγάλη ῥοπὴ τὸ τὰ βεβουλευμένα λανθάνειν καὶ τὸ αὐτὸ ψήφισμα κρυφθὲν μὲν κέρδος τοῖς ἐψηφισμένοις, πρὸ δὲ τῶν ἔργων κηρυχθὲν μάταιον, τὰ δὲ | καὶ αὐτοὺς τοὺς [*](RIV 482) βεβουλευμένους ἔβλαψεν.

εἰδὼς οὖν ὅτι τούτου μὲν τοῦ νόμου κρατοῦντος ἔνι τι καὶ τῶν ὅπλων ὄφε- λος, ἀνῃρημένου δὲ πρᾶγμα ἀνόνητον αἱ μάχαι, παρε- τήρουν ἐν ταῖς ἐκκλησίαις, ὅπως αὐτῶν ᾗ τῶν πολιτῶν, οἶς ἀναγκαία ἡ πρὸς τὴν ἐνεγκοῦσαν εὔνοια, καθαρὸς ὁ σύλλογος καὶ μηδεὶς τῶν ῥᾳδίως ἂν ἐξαγγειλάντων τοῖς ἐναντίοις τὰ τῇδε νικῶντα παρείη, καὶ αὐτός τε [*](1 οὐκ ἐν τῷ Va sed οὐκ in ras m2 οὐ τῷ La Vi Doxap τοῦτο M sed γρ' δεῖ δὲ νικᾶν τοὺς πολεμίους οὐ τῶ ἀπελαύνειν. τῶ δὲ τοὺς νόμους ἰσχύειν in marg m2, Cl „fort. οὐκ ἐν τῷ τοὺς πολεμίους ἀπελαύνειν“ Re | ἀπολαύνοντας M sed ντ in ras ἀπολαύσειν Cl 2 τῶ δὲ in ras Va2 τὸ MCl 3 τε om va) [*](4 δὴ M sed η in ε corr m2, La Vi | οὐ inser Va2 | ὑμετέρων MLa ViBVa 5 διατί LViBVa Ferr | δικασταὶ MBVa cf. ad p. 480,8 | ῥοπῆ La sed ~ in ' corr n 6 τὸ ψήφισμα – 9 ἔβλαψεν praemissis verbis τῆς μελέτης ἐν ᾗ στρατηγὸς ἀπολογεῖται ξένον ὁφθέντα ἐν δικαστηρίῳ κτείνας citat Maca- rius Chrysocephalus fol. 80v | αὐτὸ om Macar 7 κρυφθὲν scrisi e MLaVi Doxap κρυ(??)θὲν Va κρυβὲν LClB Macar edd | τῶν ἐψηφιαμένων, πρὸ τῶν ἔργων δὲ Doxap 9 ἔβλαψαν M sed α(2) in ε corr m2, LaVi | τούτον μὲν om B 10 τί La Vi Doxap τίη Va 11 ἀνόητον L sed γρ ἀνόνητον in marg 12 τῇ ἐκκλησίᾳ Doxap | ἢ La sed' in ~ corr n, Doxap ἡ Vi 13 ἡ om MLa Vi Doxap inser Cl2 Va2 | εὕνοιαν Doxap | παρείη scripsi e Cl περιῄει LBVa edd sed „leg. παρίη prodiret vel accederet“ Re περιήειν M sed ήειν in ίοι corr m2, La Vi περιῄειν Doxap | καὶ om Doxap | τὲ αὐτὸς Doxap)

488
πανταχοῖ τοὺς ὀφθαλμοὺς περιῆγον καὶ οἷς αὐτὸ τοῦτο προσετέτακτο ποιεῖω, ἦσαν δὲ οὐκ ὀλίγοι. τὰς γὰρ ἐλπίδας τῶν τροπαίων ἐν ταῖς ἐκκλησίαις εἶχον, καὶ συμμάχων, ὧς ἄν τις εἴποι, χρησιμώτερον ἔργον τὸ μηδένα τῶν ἔξωθεν εἰδέναι τὰ ἡμέτερα ἀπόρρητα. διὰ τοῦτο γάρ μοι δοκεῖ καὶ τὸν στρατηγόν, ἀλλ’ οὐ τὰς ἄλλας ἀρχὰς ἐπὶ τὸν ξένον παρακαλεῖν ὁ νομοθέ- της εἰδὼς ὅτι τούτῳ μάλιστα μελήσει τῆς περὶ ταῦτα ἀκριβείας, ᾦ μάλιστα συμφέρει μὴ ταῦτα παραβαί- νεσθαι.

13. Τὸν μὲν οὖν ἄλλον χρόνον εἶκον οἱ ξένοι τοῖς ἡμετέροις νόμοις καὶ οὐδεὶς θρασύτερος ἑωρᾶτο τοῦ φόβου, πρῴην δὲ συγκαθημένων ἡμῶν καὶ πολλῆς οὔσης φροντίδος καὶ περὶ τῶν μεγίστων τῆς σκέψεως καὶ τοῦ κήρυκος ἐρωτῶντος τίς ἀγορεύειν βούλε- ται; καὶ τῶν ἐσκεμμένων ἀνισταμένων ἐγὼ μὲν ἔβλε- [*](15 cf. p. 225, 1) [*](13 διήγησις Mm) [*](1 πανταχοῖ scripsi πανταχοῦ libri Doxap edd Ι καὶ ante τούς Doxap Ι ταὐτὸ MLaViCl 2 δὲ inserui e LaVi Doxap om LMClBVa edd 3 τῇ ἐκκλησίᾳ Doxap 4 εἴπῃ Cl Ι ἔργον scripsi e La sed post γ ras 1 litt et ον corr f, Vi Doxap ἦγον LMClBVa edd sed ἡγούμην coni Mor 5 εἰ- δέναι τῶν ἔξωθεν Doxap Ι ὑμέτερα ViBVa 6 διατοῦτο L La sed in hoc ’ supra α eras, ViClVa 7 ἄλλας om Doxap I ὁ νομοθέτης inserui e Doxap ut post δοκεῖ καὶ inserendum coni Re om libri edd 8 τούτῳ μάλιστα scripsi e MLa Vi τούτων μάλιστα BVa sed in hoc ω supra ων m 2 τοῦτο μάλιστα Doxap μάλιστα τούτῳ LCl edd | μελλήσει La 9 συμβαίνει Ferr Mor | παραλαμβάνεσθαι Doxap 11 Τὸν — 490, 13 νόμους praemissis verbis καὶ μέχρι μὲν ὧδε προδιη- γεῖται, εἶτα κατέρχεται εἰς τὴν διήγησιν citat lo. Doxap. 1. 1. cod. Vatic. fol. 233 v Ι οὖν inser Cl 3 Ι ἧκον Cl sed η in ει corr) [*](12 ὑμετέροις LaViBVa 13 πρώην LaViCl Ι ὑμῶν MLa ViBVa 16 δὲ Ferr Mor)

489
πον εἰς ἕκαστον ὑπηρετῶν τῷ νόμῳ, περιεφοίτων δὲ οἷς τοῦτο προσέκειτο.

βοὴ δὲ ἐξαίφνης καὶ ταραχή· ξένος οὗτος εἰσβιάζεται καὶ καταμανθάνει τί μὲν εἴρηται, τί δὲ κέκριται, τί μὲν ἔδοξε, τί δὲ οὐκ ἔδοξε καὶ τὰ τῆς πόλεως οὐκ οἶδ’ ὁπόθεν ἥκων εἰδὼς ἄπεισιν. ὁ στρατηγὸς δὲ ἡσυχάζει, τιμωρία δ’ οὐ φαίνεται, ξίφος δὲ οὐδαμοῦ.

τοιούτων πεφηνότων τε καὶ Ι λεγομένων τί [*](RIV 483) ἐχρῆν με ποιεῖν; ἐπαινέσαι τὸν ἄνθρωπον καὶ στεφανῶ- σαι καὶ κελεῦσαι ῥήματα ἄλλως ἡγεῖσθαι τὸν νόμον καὶ τοῖς ξένοις ἀνοῖξαι τὰς ἐκκλησίας; ἀλλ’ οὐδεὶς ἐρεῖ. τί οὖν λοιπόν; ἀπάγειν, ἔργῳ κυροῦν τὸν νόμον. οὐκοῦν ἐγὼ μὲν ἃ μὴ ποιῶν ἂν παρηνόμουν ἔπραττον, ὁ δὲ ἐφθέγγετο ταῦτα δὴ τὰ τοῖς ἐπὶ θανάτῳ συνειλημμέ- νοις εἰωθότα, ὧν κοινῇ πᾶσιν ὑπερορᾶν δοκοῦν ἔπαθεν ἃ δὴ παθεῖν ἐπὶ τούτοις ἐτέτακτο.

μετὰ ταῦτα τοί- [*](1 τὸν νόμον Β 2 προὔκειτο Doxap | δ’ Doxap Ι ταραχὴ La sed ~ in ’ corr n 3 βιάζεται Doxap 4 μὲν scripsi e MLaViClBVa Doxap μὴν L edd sed „lege aut μὲν aut ἡμῖν“ Re I μὲν] δὲ Μ Ferr Mor om Doxap 6 ἡμῶν Cl | δὲ inserui e libris Doxap om edd 1 δὲ BVa | δὲ om Cl 8 τοιού- των scripsi e MLaViClBVa Doxap τούτων L edd 9 με om LaVi Doxap | ἄνδρα Vi 10 ῥήματα om Doxap Ι καὶ om Doxap) [*](12 γοῦν Doxap I ἀπάγειν scripsi e MLaClBVa Doxap coll p. 480, 3 ἐπάγειν Cl ἀπείργειν L edd Ι punctum posui post νόμον e Cl colon Vi signum interrogationis reliqui libri edd οὐκ οὖν La 13 μὴ inserui e libris sed inser M 2, Doxap om edd sed „interpone particulam infitiantem ov vel μή“ Re | ἂν παρηνόμουν scripsi e MLaViBVa παρηνόμουν Cl Doxap παρηνόμουν ἂν L edd 14 τοιαῦτα BVa 15 ὧν κοινῇ] „interpone ὅτι“ Re κοινῇ — 1. 16 τοίνυν om Cl Ι δοκοῦν scripsi e La sed τος post ν add n, Doxap δοκοῦντος ViBVa sed in hoc ῦντος in ras m 2 δοκούντων Μ ἐδόκει L edd Ι καὶ ante ἔπαθεν inserendum coni Gasda Ι ἔπειθεν Β 16 δὴ LaVa sed η in ras Laf et n et Va δεῖ Doxap | καὶ ante ἐπὶ Doxap τούτοις scripsi e LaVi Doxap τοιούτοις LMBVa edd | ἐπ- ετέτακτο BVa | μεταταῦτα LMBVa sed in hoc ’ supra α(1) add m2)

490
νυν ἐμοῦ θαυμαζομένου παρ’ ὑμῶν ὡς ἐπιμελῶς καὶ φιλοπόνως βασανίζοιμι τοὺς συλλόγους καὶ ὧς ἐρρω- μένως ἀμυνοίμην τοὺς καταφρονοῦντας τῆς πόλεως ἐπεισέρχεταί ποθεν ἡ θεοῖς ἐχθρὰ τυραννίς. ἣν ὅτι μεθ’ ὑμῶν ἐδυσχέραινον ἴστε. ὅσα γοῦν ἴδει παρ’ ἐμοῦ λεχθῆναι καὶ δοκιμασθῆναι καὶ βουλευθῆναι καὶ πραχθῆναι τοῦ παύσασθαι τὰ δεινά, πάντα ὑμῖν προ- θύμως, ὥς γ’ ἐμαυτὸν πείθω, εἰσενηνέχθαι οἴομαι.

17. Καὶ παρῆλθε τὰ τῆς ἀνομίας καὶ δημοκρατού- μεθα πάλιν καὶ θύετε καὶ σπένδετε καὶ πλὴν ἐμοῦ πάντες ἐν εὐθυμίαις, ὁ στρατηγὸς δὲ κρίνεται, καὶ τὸ πάντων ἀτοπώτατον, ὡς συναράμενος τῷ τυράννῳ τοῦ καταλῦσαι τοὺς νόμους. τίς οὖν ὁ παρ’ ἐμοῦ λόγος; [*](11 cf. p. 482, 3 12 cf. p. 510, 16) [*](1 ὑμῖν BVa 4. ἦν La 5 ἡμῶν Va sed η in υ corr) [*](6 καὶ δοκιμασθῆναι om Doxap Ι ἢ (1 et 2) Doxap 7 δει- νά, πάντα ὑμῖν scripsi e LMViVa cum Sinteni δεινὰ πάντα, ὑμὶν LaClB Doxap edd 8 γε LMClBVa Doxap edd Ι πείθω La sed ras 1 litt post ω Ι εἰσενηνέχθαι Va sed θαι in ras m2) [*](9 ἀνόμου Doxap Ι δημοκρατούμενα Vi δημοκρατούσης Doxap) [*](11 εὐθηνίαις LaVi Doxap | „malim μόνος ὁ στρατηγὸς“ Re I δὲ inserui e LLaViClBVa Doxap cum Gasda om Μ edd I καὶ om Cl | τῶν Β 13 καταλύσαι MLaClBVa sed in hoc in ~ corr m 2, edd Ι τὸν νόμον Doxap | τίς — 492, 1 ξένων prae- missis verbis οἷον ὡς ἐν τῷ τοῦ στρατηγοῦ ζητήματι τὸν φεύ- γοντα μελετῶν ὁ Λιβάνιος, ἐπεὶ τὴν τῶν ἐλέγχων ἀπαίτησιν αὐ- τὸς εἰσαγαγεῖν οὐχ ὁ ἀντίδικος ἔμελλεν, ἀπλῶς εἰσήγαγεν· ἔχει δὲ οὕτως (fol. 256 v) et τούτῳ τῷ κανόνι δοκεῖ ἀκολουθῆσαι καὶ τὸν Λιβάνιον ἐν τῷ τοῦ στρατηγοῦ ζητήματι τοῦ τὸν ὀφθέντα ξένον ἐπ’ ἐκκλησίας ἀποκτείναντος. ἐν τούτῳ γὰρ τὸν φεύγοντα μελετῶν καὶ τὴν τῶν ἐλέγχων ἀπαίτησιν κατὰ θέσιν εἰσάγων πρῶτον ὁρίζεται ἀπὸ τοῦ πράγματος τὸ κεφάλαιον, εἶτα ἐπιφέρει πρὸς κατασκευὴν τῆς προτάσεως τὰ ἐπιχειρήματα. ἐκ τοῦ Λιβανίου (fol. 261 v) citat lo. Doxap. 1. 1. ad p. 107, 23 et 112, 9 ed Walz. = p. 207, 5 et 213, 7 ed. Speng. cod. Val. fol. 256 v et 261 v. Bar. fol. 114 et 123 v Ι οὖν om Doxap | παρ’ — 491, 1 ἀπλοῦς] π cum lac 22 litt Doxap fol. 261v)

491
ἁπλοῦς καὶ δίκαιος. συνειδέναι με φὴς καὶ συνεφῆφθαι τῆς τυραννίδος; καλῶς. οὐκοῦν ὅστις τοῦτο οἶδε φα- νήτω, μαρτυρησάτω, δειξάτω τοῖς δικασταῖς αὑτόν, πεισάτω τοὺς ὀμωμοκότας ὅτι με ἀποκτείναντες οὐκ ἐπιορκήσονται. τοῦτο γάρ ἐστιν ὀρθὴ κατηγορία. οὑ- τοσὶ κέκλοφε. τίς ἡ πίστις; ὁ δεῖνα μαρτυρεῖ. με- μοίχευκεν ὁ κρινόμενος. πόθεν πεισθῶμεν; ἀπὸ τῶν μαρτυριῶν.

τοῦτο δή, τοῦτο καὶ νῦν ἐμοὶ σωθήτω. συνῄδει ταῦτα τῷ μέλλοντι τυραννεῖν ὁ στρα- τηγός. γέγραφε τοῦτο. κάλει τοίνυν Ι ἐπὶ τῇ γρα- [*](RIV 484) φῇ καὶ τοὺς μάρτυρας, εἴτ’ ἐλευθέρων εἴτε δούλων, ὁντινοῦν ἔστι σοι καλεῖν, εἰ τῶν τοξοτῶν, εἰ τῶν ὁπλι- τῶν, εἰ τῶν ἱππέων, εἰ σφενδονητῶν, εἰ πολιτῶν, εἰ [*](4 cf. p. 515, 11; et ad p. 403, 15) [*](1 ἐλέγχων ἀπαίτησις LrubrMrubrLan 5 ἐργασία ἀπὸ τῶν ὁμοίων L rubr) [*](1 φῆις La φὴς reliqui libri edd φησι Doxap 2 τυραν- νίδος· ViCl Ι καλῶς om Doxap 3 μαρτυρείτω δὲ Doxap Vat. fol 256 I δειξάτω om Ferr Mor | αὐτὸν MLaClVa sed in hoc in ῾ corr ἑαυτὸν Doxap 4 ὀμωμοκότας Va sed ὁ ex ὡ corr m 2 ὀμωμοκότας LaB edd 8 μαρτυριῶν scripsi e BVa Doxap μαρτύρων LMLaViCl edd | δή, τοῦτο in marg inser Va 2 om Ferr Mor Ι τοῦτο delendum censet lacobs Lect 9 τυραννήσειν Doxap Vat. fol. 266 Bar. 114 10 γέγραφε scripsi e LaViClBVa Doxap Vat. fol. 256. Bar. 114 γέγραπται LM edd om Doxap Vat. fol. 261 v Bar. 123 v | τοῦτο Va sed γρ ταῦτα in marg m 2 ταῦτα Β om Doxap Vat. fol. 261 v. Bar. 123 v 11 εἴτε Cl sed τε in ras m 2, Doxap 12 ὁντινοῦν om BVa ὅντινα οὖν Doxap Vat. fol. 261 v Bar. 123 v ὅς τις νῦν L sed γρ ὁντινοῦν in marg, Ferr Mor Ι σοι om Ferr Mor I τινα post καλεῖν BVa Ι εἰ — 492, 1 ξένων delenda censet Gasda Ι εἰ τῶν τοξοτῶν om Β Ι — 13 ἢ (1 et 2 et 3 et 4) Doxap Bar. fol. 114 et 123 v | τῶν(1) om Ferr Mor 13 εἰ τῶν ἱππέων om Re Ι εἰ ξένων, εἰ πολιτῶν, εἰ τῶν ἱππέων, εἰ σφεν- δονητῶν Μ)

492
ξένων. τούτῳ γὰρ διαφέρει δημοκρατία τυραννίδος ὅτι ἐκεῖ μὲν ἀρκεῖ κελεῦσαι τὸν δεσπότην καὶ δεῖ τελευ- τᾶν, ἐνταῦθα δὲ πρὶν ἄξια θανάτου δειχθῆναι τετολ- μηκότα τὸν ἐν ταῖς αἰτίαις οὐκ ἔστι ζημιοῦσθαι θα- νάτω.

σὺ δ’ ἀξιῶν ἀπ’ αἰτίας με ψιλῆς ἀποθνήσκειν μέτρια νομίζεις ἀξιοῦν; εἰ γὰρ ὕβρεως ἐνεκάλεις, εἶ γὰρ αἰκίας, εἰ γὰρ κακηγορίας, οὐκ ἂν δικαίως καὶ τότε ἤκουες τίνος παρόντος ἠσέλγαινον, τίνος παρόν- τος ἔτυπτον, τίς παρῆν, ὅτε ἔλεγον κακῶς; σὺ δὲ τὸ μέγιστον τῶν ἀδικημάτων καὶ ὃ πάντα τὰ ἐν ἀνθρώ- ποις παρέρχεται, τί γὰρ ἂν γένοιτο τυραννίδος ἀσε- βέστερον; τοιαύτην δὴ γραφὴν εἰσάγων σημεῖα καὶ σκιὰς προφέρων πείσειν οἴει τοὺς ψηφιζομένους;