Declamatio 44

Libanius

Libanius, Declamatio 44, Libanii Opera, Vol 7, Declamationes XXXI-LI, Foerster, Teubner, 1913

ὃς οὖν οὐκ ἂν ἔδοξε τοὺς πολεμίους φιλεῖν τῷ περὶ πολλοῦ τοῦτ’ ἂν ἐκείνους ποιεῖσθαι, κεκοινωνη- κέναι δόξει τῆς τυραννίδος, ἐπειδὴ τῷ τυράννῳ μέγα τοῦτ’ ἂν ὑπῆρξε τὸ προσλαβεῖν ἐμέ; ἀλλ’ οὐδ’ ὅστις γυναικὸς ἐρᾷ σώφρονος, ἀπὸ ψιλῆς τῆς ἐπιθυμίας ᾔσχυνε τὴν οὐδ’ ἐπισταμένην τὸν ἐραστήν.

μὴ οὖν ὧς ἐκεῖνος ἠβούλετ’ ἂν μεθ’ ἡμῶν ἀδικεῖν λέγε, ἀλλ’ εἰ συναδικεῖν εἱλόμεθ’ ἂν ἡμεῖς ἐκείνῳ δείκνυε. μηδὲ κρῖνε μὲν ἐμέ, κατηγόρει δ’ ἐκείνου. νῦν γὰρ οὐκ ἐν ταῖς ἑτέρων βουλήσεσι δεῖ κριθῆναι τὴν ἐμὴν πονη- [*](1 ἂν ἤνεγκεν scripsi e Cl sed `et΄ et εν in ras m 2, BVa ἂν ἤνεγκαν MLa sed in hoc ν(3) eras ἂν ἤνεγκα Vi ἀν- ήνεγκαν L edd | λεγόντων MLaViClBVa | ἠξίωμαι Vi 2 „fort. ἀλλ’ οὐχ. verum locum hunc non intelligo. sine dubio compluscula“ Re 3 οὖν inserui e MLaViCl om LB Va edd | ἐμὲ δηλονότι in marg lineae ἔδοξε — 4 ἐκείνους Va 2 | „ὡς κἀμὲ δόξαι τοὺς πολεμίους φιλεῖν τῷ περὶ πολλοῦ τοῦτ’ ἐκεί- νους ποιεῖσθαι, κεκοινωκέναι δ’ αὖ δόξαι τῆς τυραννίδος nemo erit tam fatiius qui me continuo hostes amasse (i. e. partes hostium amplexum esse) existimet, quod illi hoc plurimi fe- cissent. tyrannidis autem me participem fuisse credat, quia tyranno maxime expedivisset me in societatem consiliorum su- orum accepisse“ lacobs Lect | τὸ La sed post o ras, Vi 4 περιπολλοῦ Va | τοῦ, τ·ἂν Cl | ἂν inserui e MLaViClBVa om L edd Ι „fort. εἶτα κεκοινωνηκέναι ἂν δόξω“ Re κεκοινωνη- κέναι La sed ε(1) in ras 2 litt f | ἂν post κεκοινωνηκέναι L edd delevi 5 δόξει scripsi e MLa sed in hoc ει ex η corr s δόξη LClBVa edd δόξης Vi Ι τῆς om Vi | ἐπειδὴ La sed ει ex ι corr s | μέγα τοῦτ’ ἂν ὑπῆρξε scripsi e MLaViBVa μέγ’ ἂν ὑπῆρξε τοῦτο LCl edd 7 τινος Gasda at cf p. 426, 15 8 οὐδὲ LaViClBVa Ι τὸν om BVa 9 ἐβούλετ’ LCIB edd 1 ὑμῶν L 10 εἱλόμεθα ἡμεῖς coni Gasda | ἐκεῖνο MLaViCl | μὴ δὲ libri 11 κρῖνε libri edd cf. t. III 186, 16; IV 143, 3; V 400, 13; 404, 2 | δὲ BVa | ἐκεῖνο Vi)

504
ρίαν, ἀλλ’ αὐτὴν ἐφ’ ἑαυτῆς τὴν γνώμην τοῦ στρατη- γοῦ, ἣν οὐκ ἔχων δεῖξαι φαύλην μὴ συκοφάντει τῇ του τυράννου.

42. Ἀλλὰ μὴν πρός γε τὸ φάσκειν εἶναί μοι δύνα- μιν βραχὺς ἐξαρκεῖ λόγος. εἰ μὲν γὰρ ὧν ἐστιν ἀνθρώ- ποις δύναμις, ταῦτα καὶ δὴ πράττουσιν εὐθύς, συμ- [*](RIV 491) βέβλημαί τι τῷ τυράννῳ, Ι πεπονήρευμαι, δίκην ὀφείλω, λαμβάνετε· εἰ δὲ μὴ τὸ βούλεσθαι τῶν ἔργων ἡγήσεται, τοῦ γε δύνασθαι πλέον οὐδέν. ὁ μὴ βου- λήθεις οὐκ ἠδίκηκεν. ὥστε ποῦ δίκαιος εὐθύνεσθαι ὅ γε μόνον δυνάμενος;

τῷ κυβερνήτῃ ῥᾷστον τὴν αὑτοῦ ναῦν περὶ τοῖς προβόλοις διαφθεῖραι. ἆρ’ οὖν ταῦτα οἱ κυβερνῆται ποιοῦσιν; οὔ. διὰ τί; ὅτι μὴ βού- λονται. τοῖς ἱερεῦσι ῥᾷστον ἀπάντων ἐκ τῶν ἀναθη- μάτων τρυφᾶν. ἆρ’ οὖν ταῦτ’ ἀδικοῦσιν οἴ γε οὐ πο- νηροὶ κατ’ αὐτὸ τὸ δύνασθαι. ἥκιστά γε. τοῖς δικασταῖς [*](12 Dem. Chers. p. 104, 28; Phil. IV p. 148. 11; Aristog. I p. 796, 14) [*](4 ἡ δύναμις L rubr) [*](1 γρ ἀφ’ ἑαυτῆς καὶ κάλλιον in marg Va 2 2 τὴν Μ sed ῆ suprascr, LaViClBVa 5 ὃς La ὅσ’ Vi 6 δὴ καὶ Μ) [*](7 λέγει ἔνθεν in marg lineae a voce τυράννῳ incipientis Va 2 8 λαμβάνεται La sed αι in ε corr y Ι δ’ ἂν MViClB Va δ’ ἃν La 9 ἡγήσεται in marg Cl 2 ἡγήσηται MLaViVa et coni Mor Not f. VII Ι ἡγήσεταί του coni Re τοῦ scripsi e MClBVa coll t. IV 118, 14 τοῦτο LLa edd τοῖς Vi τό coni Mor Not τοῦτό γε τὸ lacobs Lect | δύνασθαι La sed αι in ras f | ὁ — 11 δυνάμενος om LaViClBVa | ὁ inserui e Μ om L edd 10 οὐκ om Mor Ι ἠδίκηκεν scripsi e M ἠδίκηκας L edd μὴ γὰρ βουληθεὶς οὐκ ἠδίκησας coni Re 12 αὐτοῦ libri edd Ι παρὰ Cl sed in περὶ corr, Β Ι ἄρ’ Vi 13 διατί LMVi ClVa Ferr 16 ταῦτα LViVa edd ταὐτά Β 16 τὸ om Ferr Mor sed hic inserendum coni | γε in ras Laf)

505
γνῶναι τὰ μὴ δίκαια ῥᾷστον, διὰ δὲ τὸ τὰ δίκαια τι- μᾶν τοιαύτην τὴν ψῆφον τίθενται.

καὶ τί δεῖ τἄλλα λέγειν; ἀλλὰ τὸ τὸν οἰκέτην ἀποκτεῖναι καθεύδοντα καὶ τὸν υἱὸν ἀποπνῖξαι καὶ πρός γε αὑτὸν ἀποσφάξαι πόνων πολλῶν ἂν χρῄζοι καὶ πραγματείας; καὶ τί τού- του, ὦ ἄνδρες, ῥᾷον; ἕκαστος οὖν ἡμῶν ὁ μὲν τοῦτο, ὁ δὲ ἐκεῖνο πεποίηκεν, ὁ δὲ πάντα ἐφεξῆς; καίτοι γε χρῆν, εἰ τὸ δύνασθαι πράττειν ἔπειθεν. ἀλλ’ οὐχ αἱ δυνάμεις ἐμποιοῦσιν ἀνθρώπῳ τὸ βούλεσθαι, τῷ βού- λεσθαι δὲ ὑπηρετεῖ πανταχοῦ τὸ δύνασθαι.

45. Καὶ νῦν ὁ πονηρὸν οὐκ ἔχων ἐμὲ προσειπεῖν ληρήσει περὶ τὴν δύναμιν, οὐ μὴν οἷς γε ἐμαυτὸν ἐξαιροῦμαι τῆς αἰτίας ταῦτα λῆρος, ἀλλ’ ἀλήθεια πραγ- μάτων. τι γὰρ τῶν ἐπειδὴ κατέσχεν | ἐκεῖνος τὰ [*](RIV 492) πάντα πεπραγμένων ἐμοὶ τὸ τοῖς τετολμημένοις ἥδε- 15 σθαί με μαρτυρεῖ; τὴν ἀκρόπολιν ᾤκουν; δορυφόροις ἐχρώμην; συνειστιώμην τῷ τυράννῳ; βουλῆς ἐκοινώ- [*](1 ras 2 — 3 litt ante γνῶναι Cl | ῥᾷστον L sed γρ ῥᾳστώνη suprascr ῥαστώνη Μ sed γρ ῥᾷστον ἡ in marg m, La sed’ eras, ViClBVa I τὰ om Vi Ι νικᾶν Ferr Mor 2 ἐκφέρονται Μ sed γρ΄ τίθενται in marg m Ι τἆλλα La τἆλλα Vi τ’ ἄλλα Ferr Mor 4 ἀποπνίξαι libri edd Ι καὶ — ἀποσφάξαι om Cl Ι αὐτὸν LaViVa eed in hoc ’ in ῾ corr 5 ἂν om Cl | χρῄζοι scripsi e L sed η supra οι, Μ sed οι ex η corr m, Β χρήζοη Va χρήζῃ La Vi edd χρήζει Cl Ι καὶ (2) — 6 ῥᾷον citat Planudes fol. 38 6 δικασταὶ MBVa cf. ad p. 480,8 | ἡμῶν scripsi e LaVi ClBVa ut coni Mor ὑμῶν LM edd 7 γε om LaViClBVa γ’ Mor Re 8 ἐχρῆν LaVi Mor Re Ι βούλεσθαι τὸ ante δύ- νασθαι LaVi, βούλεσθαι Cl 9 τῷ scripsi e LaVi ut scriben- dum coni Gasda, nisi ὑπηρετεῖ cum ὑφηγεῖται mutetur τὸ L MBVa sed in hoc ὸ in ῶ corr m 2, edd ἐν τῶ Cl 10 πανταχοῦ ὑπηρετεῖ Vi Ι ὑπηρετεῖται Cl | τὸ scripsi e LaViCl ut coni Gasda τῷ LMBVa sed in hoc ῶ in ὸ corr m 2, edd 11 πονηρὸς Ferr Mor 12 εἴς Ferr Mor Ι τε LaVi 13 ἀληθείᾳ coni Re) [*](15 τὸ] τότε lacobs Lect 16 μοι Β | δορυφόροις ἐχρώμην in ras Cl2 17 συνειστίων Cl et γρ΄ in marg Va2)

506
νοῦν; φροντίδων; ἀπορρήτων; λόγων; ἔργων; τὰ μὲν ἔπειθον, τὰ δ’ ὑπήκουον; ἐξέπεσέ τις τῆς πόλεως δι’ ἐμέ; χρημάτων ἐγυμνώθη; γυναικὸς ἐστερήθη; κώνειον ἔπιεν; εἶπέ τις τῶν φερόντων ἄνωθεν ἐπιτάγματα τοῦ- το τοῦ τυράννου, τοῦτο τοῦ στρατηγοῦ; τοὺς ὁπ- λίτας αὐτῷ παρέδωκα, τῶν τοξοτῶν τινας; ἐκαρπωσάμην τὴν ἐν τῇ τυραννίδι παρανομίαν;

ἔστιν οὖν οὕτω τις ἄθλιος ὅστις τῆς ἐκ τοῦ πράγματος ἀσεβείας μετασχὼν ἐν ᾧ τῶν ἡδίστων ἦν ἀπολαύειν τὴν κοινωνίαν ἔφυ- γεν ἄν, ὥσπερ ἄν, εἴ τις τοῖχον σὺν ἄλλῳ διορύξας καὶ τῶν φόβων τὸ μέρος ὑποστὰς εἶτ’ ἐνὸν ἐπὶ τῆς ἀσφαλείας νέμεσθαι τῶν ἐπίπλων, ἐφ’ ᾧ πάντα ἐκιν- δυνεύετο, μὴ βούλοιτο;

τί οὖν, ὦ κακόδαιμον, την- άλλως ἐκακούργεις; τί δ’ ἐν τοῖς χαλεποῖς ἵστης τὴν κοινωνίαν, ἀλλ’ οὐκ ἐκτείνεις μέχρι τοῦ κέρδους; τοὺς δὲ κοινωνούς, ὦ ἄνδρες, τῶν ἐμποριῶν οὕτως ὁρᾶτε ποιοῦντας; τὴν θάλαττάν τις ὑπομείνας καὶ τὰ τῆς θαλάττης κακὰ καὶ τῶν ὅρμων ἐπιλαβόμενος ἀπῆλθεν οἴκαδε κεναῖς ταῖς χερσὶ τῶν καρπῶν ἄλλῳ παραχω- ρῶν;

ἀλλ’ ἐγὼ μόνος ἀνθρώπων τύραννον ἐποίουν ἐπὶ τῷ μηδὲν εἷναί μοι μέρος τῶν τῆς τυραννίδος ἡδέων; καὶ τίς ἂν πιστεύσειε; πολὺ γὰρ μᾶλλον εἶχε λόγον οὐ συγκαταπράξαντα τὴν δυναστείαν καρποῦ- [*](2 τά ViVa | δὲ Cl 4 ἔπινεν Va sed ν eras | εἶπε τίς Β Va 7 τίς LaClVa edd 10 σὺν ἄλλῳ διορύξας scripsi e MLaViBVa διορύξας σὺν ἄλλω LCl edd 12 νέμεσθαι τῶν ἐπίπλων in suspicionem vocavit Gasda Ι ἐν Cl | ταῦτα ante πάντα BVa I πάντα] ταῦτα Cl 13 τηνάλλως Μ sed λ(2) inser m 2 τὴν ἄλλως La τηνάλως LClVa 14 ἵστη Cl 16 δικασταί BVa cf. ad p. 480, 8 17 θάλατταν τίς BVa 18 θαλάσσης Cl I δεινὰ BVa I καὶ om MLaViCl | λαβόμενος ClBVa 19 καρπῶν La sed ρπ in ras f 20 ἐποίουν in marg inser Cl2 om Β 22 ἂν εἶχε aut ἔχει scribendum coni Gasda)

507
σθαι γεγονυῖαν ἐθέλειν ἢ τοὺς ὑπὲρ τοῦ γενέσθαι πε- πονηκότα πόνους ἐν τῷ καιρῷ τῆς ἀπολαύσεως φυγεῖν τὴν μετουσίαν.

νῦν δὲ τῇ μὲν στρατηγίᾳ ἐφ’ ἦς ἦν ἔβλαπτον τὴν τυραννίδα, τοῖς δ’ ἀπὸ τῆς τυραννί- δος οὐκ ἐχρώμην ἀντὶ τῆς στρατηγίας. ἐκεῖνο δὲ πῶς οὐκ ἄτοπον τοὺς μὲν τῷ τυράννῳ συνόντας ἐπ’ αὐτῷ I τούτῳ τετιμωρῆσθαι, τὸν δ’ ἀποδράντα τὴν [*](RIV 493) συνουσίαν μὴ τούτῳ χρηστὸν ὑπειληφέναι, ἀλλὰ τοῖς τἀναντία τετολμηκόσιν ὁμοίας ἀξιῶσαι τῆς δόξης;

50. Τί οὖν τοῦ συνειδέναι τὸ τεκμήριον; ἄλλος, φησίν, ἧκε μηνύσων τὴν τυραννίδα καὶ οὗτος ξένος, σὺ δ’ ἐσίγησας. οὐ γὰρ ἐνῆν, ὦ θαυμάσιε, τὸν οὐ προαισθόμενον βοᾶν. αὐτὸ δὲ τὸ μὴ λαβεῖν αἴσθησιν τῶν τεχνικῶς κακουργούντων, οὐ τῶν ἀγνο- ησάντων ἀδίκημα. εἰ δ’ ἐμὸν ἀδίκημα τοῦτο, διὰ τί μόνου, πρὸς θεῶν; μόνῳ γὰρ προσήκει μοι κήδεσθαι τῆς πόλεως, τοὺς δ’ ἄλλους πολίτας ἀφίεσθαι τῆς προ- νοίας;

καὶ τί λέγω τοὺς πολίτας; οἱ λέγοντες οὗ- τοι καὶ παριόντες καὶ γράφοντες καὶ πείθοντες καὶ τὴν τῶν ὅλων φυλακὴν ἐν ταῖς αὑτῶν φωναῖς εἶναι λέγον- τες καὶ εἰ μὴ λήψονται στεφάνους ἀγανακτοῦντες διὰ [*](10 τὰ ἀπ’ ἀρχῆς ἀπαρχῆς Μ) ἄχρι τέλους LM) [*](2 πεπονηκότας LaVi 3 τὴν μὲν στρατηγίαν MLaViClB Va Ι οἷς LaViCl 4 τῆ τυραννίδι MLaViaBVa | δὲ LaVi) [*](5 τῆς om Vi 7 τετιμώρησθε La sed ε(2) in ras f τε- τιμωρεῖσθε Vi Ι ἀποδράσαντα Vi 8 οὐσίαν Vi | τοὺς τἀναντία τετολμηκότας MLaVi τοὺς τἀναντία τετιμηκότας ClBVa 9 μιᾶς MLaViClBVa et γρ in marg L 10 τὸ inserui e La ClVa om LMViB edd 12 δ’ inser Va | ἐσίγας MLaViB Va sed in hoc ἑ inser m 2 Ι ἦν BVa 14 οὐ om LaVi οὐδὲ Cl 15 τὸ ante ἀδίκημα (1) Cl Ι δὲ LViClBVa Ι διατί LViClBVa) [*](17 δὲ Β edd 19 παριόντες scripsi auctore Markowskio παρόντες libri edd 20 τῶν inser Va 2 | αὐτῶν L edd 21 καὶ scripsi e MLaViClBVa κἂν L edd Ι διατί ViB)

508
τί νῦν οὐκ ἐπὶ τοῖς αὐτοῖς κρίνονται; καὶ γὰρ αὐτοὶ τῶν οὐκ αἰσθομένων μέν εἰσιν, ἐν δυνάμει δὲ παρ’ ὑμῖν.

ἀλλ’ ἐῶ καὶ τοὺς ῥήτορας, ὁ δὲ ἄρχων οὑ- τοσὶ καὶ οἱ πρυτάνεις καὶ ἡ τὰ πλεῖστα διοικοῦσα βουλὴ τί μὴ πρὸς τὰς αὐτὰς αἰτίας ἄγονται; ἀλλ’ οὐχ οὗτοι κακῶς ἔξω τῆς αἰτίας εἰσίν, οὐ μὰ τοὺς θεούς, ἀλλ’ οὐ καλῶς ἐν ταῖς αἰτίαις ἐγώ. πόσοι γάρ, ἐξ ὅτου πόλεις οἰκοῦνται, μεῖζον φρονήσαντες τῶν ἄλλων ἐπ- έθεντο τοῖς νόμοις; οὐδ’ ἂν ἀριθμήσαι τις. πόσοι πρὶν ἐπιτελέσαι τὴν γνώμην ἑάλωσαν; οὐκ ὀλίγοι. πάντας οὖν οἱ στρατηγοὶ πρὸ τῶν ἄλλων εἶδον; οὐκ ἐστιν, ἀλλὰ τὸν δεῖνα μὲν ὁ στρατηγός, τὸν δεῖνα δὲ ὁ ῥή- τωρ, τὸν δέ τις τῶν ἐργαζομένων ἐπ’ ἀγορᾶς, τὸν δὲ [*](RIV 494) οἰκέτης, τὸν δὲ γυνή, | τὸν δὲ ὅπως ἄν, οἶμαι, τὰ τῆς τύχης συμπέσῃ. ὥσπερ γὰρ τοῖς θησαυροῖς ἐντυγχάνουσιν οὐχ οὓς ἄξιον πλουτεῖν, ἀλλ’ οἷς ἂν ὁ δαίμων διδῷ, οὕτω καὶ τὰς τοιαύτας παρασκευὰς πρὸ τῶν ἐν ἀξιώματι τῶν πολλῶν τις εὑρεῖν εὐτύχησεν.

53. ἔχει δέ πως καὶ λόγον τοῖς οὐ πολλοῦ τινος ἀξίοις ἢ τοῖς ἐν σχήματι τὰ τοιαῦτα παρέχειν αἴσθησιν. τὸ [*](6 cf. p. 512, 1 20 cf. ad t. III 464, 13; IV 123, 5; 268, 9) [*](1 κρίνονται La sed αι in ras f Ι καὶ ante αὐτοὶ Vi 2 αἰσθανομένων MViBVa | μὲν inser Va 2 om Cl 3 καὶ om Μ 6 οὔτοι τοι Cl I ἔξω inserui e libris om edd ἐκτὸς in- serendum coni Re, ἄπεισιν pro εἰσὶν scribendum lacobs Lect 1 αἰτίας Cl sed αἰ in ras m 2 7 καλὸς Ferr Mor | ἐξότου libri edd 8 μεῖζον scripsi e MLaViBVa μείζω LCl edd | ἄλλων ἄλλων scripsi e ClB πολλῶν Va πολῶν Vi πολλῶν LMLa edd | ἐπέθεντο scripsi e MLaViBVa ut coni Re ἐπείθοντο LCl edd) [*](9 ἀριθμῆσαί τις LLaViClBVa edd 10 πάντας Cl sed α(2) ex ε corr m 2 13 δὲ τίς ClBVa 15 ἐμπέσῃ Μ edd) [*](17 δ΄ μο La sed μο in αἵμων corr p 18 τίς MLaViB Va τι Cl Ferr Mor sed hic τις coni | εὑρὼν MBVa 19 πως reposui e libris που edd 20 σχήμασι LaVi)

509
μὲν γὰρ φοβοῦν ὁ κακουργῶν πειρᾶται λανθάνειν, οὗ δὲ καταφρονῆσαι πρόσεστι, πρὸς τοῦτον ἀνίησί τι τῆς ἀκριβείας. ἂν ἀκούσῃ τὸν στρατηγόν, ἔφριξεν, ἂν τῶν ἀνωνύμων ὁντινοῦν, ἐθάρρησεν. οὐκοῦν ἐκεῖ μὲν ἐφυ- λάξατο, ἐνταῦθα δέ τι καὶ παρημέλησεν. εἶθ’ οὕτω παρεγυμνώθη τι τῶν κεκαλυμμένων.

τοιοῦτό τι καὶ περὶ τοὺς κακουργοῦντας τῶν οἰκετῶν συμβαίνει. οἱ γὰρ ὑφαιρεῖσθαι τὰ τῶν δεσποτῶν ἐπιχειροῦντες ὑφ’ ὧν οὐκ ἄν τις ᾠήθη πολλάκις ἐμηνύθησαν, ὁ δὲ ταμίας οὐκ ᾔσθετο. καί, νὴ Δία γε, τῶν γειτόνων τις ἔγνω τὴν ἐπιβουλὴν πρὸ τῶν ὁμοδούλων. τί οὖν θαυ- μαστὸν εἰ κἀν τοῖς κοινοῖς τῆς πόλεως ἴσον τι γίγνε- ται καί τις ἐπιβουλεύων τοῖς νόμοις ὅν ᾤετο κωλύσειν λαθὼν ᾧ μελήσειν οὐκ ἐνόμιζε, τούτῳ κατέστη δῆλος.

Ξένος ἧκεν ἐρῶν. εἰκότως. οὐ γάρ, εἴ τις ἐπιβουλεύει πόλει, καὶ τὴν παρασκευὴν δι’ ἧς ἡγεῖται κρατήσειν, ἐν ταύτῃ ποιεῖται τῇ πόλει. τουτὶ γὰρ ἂν εἴη θανατῶντος, οὐ τυραννίδος ἐρῶντος. τίς γὰρ οὐκ ἂν ὑπείδετο πλῆθος ὁρῶν σωμάτων ἀθροιζομένων, [*](2 Plat. Theaet. p. 150 A) [*](1 πειρᾶτε La sed αι supra ε p 2 τι om Cl 3 τὸν ἀνώ- νυμον Cl 4 ὁντιναοῦν MBVa cf. p. 491, 12 | ἐθάρρησεν scripsi e LaBVa ἐθάρσησεν LMViCl edd cf. p. 514, 16; 427, 5; t. II 35, 15; IV 444, 8; V 320, 7; 479, 6; | οὐκοῦν — 5 παρημέλησεν om Β 5 τοι Cl 6 τί MClVa Ι κεκωλυμένων LaVi Ι τοιοῦτό τι scripsi e LaViBVa ut coni Re τοιοῦτόν τι Μ τοιοῦτό τοι LCl edd 7 κακούργους MLaVi 9 voce ὧν des La fol, 35; voce κρινομένου p. 517, 11 inc fol. 36; media duobus foliis amissis perierunt 10 τίς MViVa edd 12 κἂν ViClB | καινοῖς Vi I τῶν πόλεων Β Ι ἶσον ViClVa | τί MViBVa | γίνεται Β edd) [*](13 κωλύειν Μ sed σ inser m 2, ViClVa sed in hoc ras 1 litt post υ 14 τοῦτο Va 16 ἐπιβουλεύσει Vi | τῇ ante πόλει ὑφωρᾶτο edd delevi 19 ὑπείδετο L sed ὑπώπτευσεν in marg | ἂν οὐχ ὑπείδετο Μ)

510
πλῆθος ὅπλων κατασκευαζομένων, συμπόσια, συλλόγους, τοὺς διαθέοντας, τοὺς κολακεύοντας, πάντα ἀπλῶς ὧν [*](RIV 495) δεῖ τοῖς περιεσομένοις | τοῦ δήμου;

διὰ δὴ ταῦ- τα νόμοις μὲν ἐπιβουλεύουσιν, ἑτέρωθι δὲ ὧν δεῖ πρὸς τὸ ἔργον ἑτοιμάζουσι καὶ τοὺς μὲν ἔλαθον ὧν ἐπιθυ- μοῦσι γεγονέναι δεσπόται, τοῖς δὲ καταφανεῖς ἐγένοντο παρ’ ὧν ὥρμηντο. μὴ τοίνυν ἃ τῇ τοῦ πράγματος φύσει συμβαίνειν εἴωθε, ταῦτ’ ἐπὶ τοὺς στρατηγοὺς δῷς ἰσχύειν.

57. Καὶ τὸν ξένον, φησίν, ἀπέσφαξας φέρον- τά τι πρὸς ἡμᾶς ἀπόρρητον. πρόσθες ὅτι τοῦ νό- μου τοῦτο κελεύοντος. καὶ τούτους ἐρώτησον, πό- τεροι τυραννίδα ποιοῦσιν, οἶ τοὺς ὄντας ὑμῖν νόμους βεβαιοῦν οἰόμενοι δεῖν ἢ οἵτινες τοὺς βεβαιοῦντας κρί- νοῦσι; γένοιτ’ ἄν τι τούτου καινότερον; ἡ μὲν γραφὴ τυραννίδι με συνάρασθαί φησιν, ἡ δὲ ἀπόδειξις τὸ πεπεῖσθαί με τοῖς νόμοις ἐστί. καὶ τὸν αὐτὸν τυράν- νου τε σύμμαχον καλοῦσι καὶ φύλακα τῶν νόμων. τότ’ ἂν εἰκότως ἐκρινόμην, τότ’ ἂν ἐμισούμην δικαίως, εἰ τόν τε νόμον εἰδὼς καὶ τὸν ξένον ὁρῶν τὴν τοῦ ξένου φωνὴν ἔμπροσθεν ἦγον τοῦ νόμου.

ὅλως δὲ [*](16 cf. p. 490, 12) [*](2 οἷς Μ sed in ὧν corr m 2, ViClBVa 4 νόμοις scripsi coll p. 509, 13 ἄλλοις libri edd „sed malim τοῖς ὁμοφύλοις aut τοῖς ἀστοῖς“ Re I ἑτέρωθεν BVa 6 γεγονέναι δεσπόται VaCl sed γεγονέναι inser Va et in marg Cl2 | δεσπόσαι MVi Ι ἐγίνοντο Cl 9 δῶς Μ sed co ex ὁ corr m2, Va sed ς in ras δὼς Vi sed ω in o ras corr 11 πρόσθες — 17 ἐστί praemissis verbis καὶ τὴν ἀντίληψιν δὲ ἀπλῶς εἰσήγαγεν, ἐπεὶ καὶ αὐτὴ οὐχὶ τῷ κατηγόρῳ ἥρμοζεν. ἔχει δὲ καὶ αὕτη οὕτως· citat lo. Doxap. l. l. cod. Vat. fol. 256 v. Bar. fol. 114 v 12 τοῦτο inserui e Doxap om libri edd | πότερον ViClB Doxap 15 ἄν Va sed" in ras m2 | τούτων Doxap 16 τυραννίδος Doxap Ι μὲν Vi 17 πεσεῖσθαι Β πείθεσθαι Doxap 18 καλοῦσι] εἶναι λέγουσι Cl 21 φόνου Cl)

511
τί δεῖ γράφειν τοὺς νόμους, εἰ τῶν πραγμάτων ἡκόν- των ὑπὲρ ὧν ἐτέθησαν εὐχερῶς αὐτ’ οὑς ὑπερβησόμεθα; πῶς δὲ οὐ γελοῖον ἐν τοῖς αὐτοῖς δικαστηρίοις τοὺς μὲν ὡς ὑπεριδόντας τῶν νόμων, τοὺς δὲ ὡς ἀκολουθή- σαντας τοῖς νόμοις δοῦναι δίκην; εἶπέ τι φέρειν ἀπόρ- ῥῆτον; ὁμολογῶ. ἐγὼ δ’ οὐ προσεῖχον; ὁμολογῶ.

πρῶ- τον μὲν γὰρ ἡ πρὸς τὸν νόμον αἰδώς, ἔπειτα ὁ πρὸς τὴν ὄψιν θυμός, τὸ ξένον ἐν μέσοις ὑμῖν τὰ ὑμέτερα ἐκμανθάνειν τῷ κολάζειν προσῆγε μᾶλλον ἢ τοῖς ἐκεί- νου προσέχειν ῥήμασιν. ἔπειτά με καὶ τοιαύτη τις ὑπό- νοια, νὴ τοὺς θεούς, εἰσῄει· ὁ ἄνθρωπος οὗτος ἥκει μὲν ἐχθροῦ γνώμῃ καὶ παρεκινδύνευσεν ἐπὶ τῷ τὰ τῆς πόλεως εἰδὼς ἀπελθεῖν, ἁλοὺς δὲ πλάττει τὸ τῶν πολ- λῶν. τί δὲ τοῦτο ἔστιν; ὁ σαφῶς ἐγνωκὼς ὅτι τεθνή- ξεται πλάττει λόγους ἐπὶ τῷ τὸ παρὸν διακρούσασθαι καὶ ταράττει τοὺς ἑλόντας αἰτίαις ψευδέσιν ἐφ’ ἑαυ- τούς.