Oratio 11
Libanius
Libanius. Libanii Opera, Volume 1, Fasc 2: Orationes VI-XI. Foerster, Richard, editor. Leipzig: Teubner, 1903.
Ἀμφοτέροις ἄν τις εἰκότως ἐπιτιμήσειεν, ἐμοί τε [*](R 275) τῷ ζῶντι περὶ τοὺς λόγους καὶ τοῖς ἀκροωμένοις ὑμῖν· ὑμῖν μέν, εἰ τὴν ἡμετέραν δύναμιν ἐν ταῖς ἄλλαις ὑποθέσεσιν ὡς ἥδιστα ὁρῶντες καὶ παρακαλοῦντές γε ἐπ’ ἐνίας αὐτῶν ἒν τοῦτο οὐκ ἐπετάξατε, κοσμῆσαι λόγῳ τὴν πόλιν, ἐμοὶ δέ, εἰ πλεῖστα δὴ τῶν νῦν ὄντων συγγράμματα πεποιηκὼς καὶ τοὺς μὲν ἐπαινέσας, τοῖς δὲ συμβουλεύσας, οὐκ ὀλίγα δὲ ἠγωνισμένος ἐν πλά- σμασιν εἴς γε τὸν τῆς ἐνεγκούσης ἔπαινον ἄφωνος γέγονα.
μᾶλλον δὲ ὑμῖν μὲν οὐκ ἔστιν ἐπιτιμῆσαι [*](C = codex ChisianusΑ = Monacensis gr. 483 (Augustanus)Ρ = Palatinus gr. 282U = Urbinas gr. 126I = Marcianus append. XCI 2ΜΟ = Monacensis gr. 113 fol. 190—196 + 101 fol. + 113 fol. 196—210Μ = Marcianus gr. 437Β = Barberinus II 41Ca = Casanatensis) [*](1 ἀντιοχικός· ἤτοι ἐγκώμιον εἰς ἀντιόχειαν U ἐγκώμιον εἰς ἀντιόχειαν ΜCa ἐγκώμιον εἰς ἀντιόχειαν τὴν ἑαυτοῦ τρίδα Β 3 τοὺς om U eras I 5 ὡς om Ca ὡς ἥκιστα Mor, ἴσ. οὐχ ἥκ. in marg 6 ἐπατάξατε sed primum α ut corrigeretur, oblitum C 8 τοῖς corr m3 in τοῖς, m4 in τοὺς Ρ τοῖς U | τοῖς corr e τοῖς P3 9 δ’ Re 10 ἐνεγκούσης γῆς Μορ, γρ σῆς ἔπαινον in marg | ἔπαινον C2 in marg)
καὶ μὴν οὐδ’ [*](R 276) ἐκεῖνό | γε εὔλογον παρὰ μὲν ὑμῶν ὁμολογεῖν τὴν τέχνην ἔχειν, ὑπὲρ δὲ τῶν δεδωκότων μὴ χρῆσθαι τὸν λαβόντα τῇ τέχνῃ, ἀλλ’ ἐν μὲν ταῖς ἐπ’ ἀγορᾶς συνου- σίαις, ὅσῳ τὰς ἄλλας νικᾷ, δεικνύειν, ταύτας δὲ τὰς ἀποδείξεις μὴ τολμῆσαι ποιῆσαι βιβλίον.
4. Οὔσης δὲ τοσαύτης ἀφθονίας τῷ βουλομένῳ μέμφεσθαι τὴν σιγὴν ὅμως ἔνι τις ἀπολογία τῇ σιωπῇ. οὐ γὰρ τὸ μὴ λέγειν ἐγνωκότος ἦν διὰ τέλους μὴ λέγειν, ἀλλ’ ἐκράτει μὲν εἰπεῖν, ἐν δὲ τῷ διαμέλλειν ἦν τις ἐλπὶς μείζω τὴν δύναμιν ἔσεσθαι τοῦ χρόνου προστιθέντος τῇ τέχνῃ.
τιμῶντος οὖν ἦν, οὐ ῥᾳθυ- μοῦντος, καὶ κοσμεῖν ἐπιθυμοῦντος κάλλιον, ἀλλ’ οὐχ ὅλως τὸ κοσμεῖν φεύγοντος ἡ μέχρι τοῦδε σιγή, καὶ πέπρακται μὲν εἰς τοὺς λόγους πλέον οὐδέν, ὡς ἀρκέσαι [*](2 ἀνόητον supra ἀβέλτερον Β2 3 χρὴ Mor 4 ὁ in ἐντιμοτατα in ras P2 | ἐς Ca | τόδε A, γρ τοῦτο in marg 8 δ Re | οὐδ᾿ ex οὐδὲ corr I2 οὐδὲ MB 9 μὲν] καὶ Mor 12 et ας in ἄλλας, νικ in νικᾶ et δεῖ in δεικνύειν Ρ2 in ras 15 τίς ΑΙΒ 16 τοῦ Re e Μο τὸ reliqui libri Mor et restituerunt Iacobs in exemplari et Lect. 339 et Cobetus Mnem. V 106 (Coll. 102) | διατέλους Μο 18 τίς ΑIMO 19 οὖν] μὲν οὖν MBCa μὲν Μο 20 ἀλλ᾿ om Μ 21 κεἰ Iacobs 1. 1. 22 μὴ Mor quod corr Re Anim | οὐδ’ C sed del. et in marg οὐδὲν pos. s, Μ sed οὐδὲν suprascr. m2, Β sed rasura corr ex οὐδὲν, MoCa)
6. Κοινὸν μὲν οὖν τῶν ἐγκωμιαζόντων ἔθος λεί- πεσθαι φάσκειν τὴν αὑτῶν ἀσθένειαν τοῦ μεγέθους τῶν ἔργων οἷς προσάγουσι τὸν λόγον, καὶ συγγνώμην αἰτεῖν παρὰ τῶν ἀκουόντων, εἰ βουλόμενοι τῆς ἀξίας | ἐγγὺς ἐλθεῖν ἄκοντες ἐλάττους γίγνοιντο· ἐγὼ δὲ [*](R 277) ταύτην ἐμαυτῷ ἁπανταχόθεν ἡγοῦμαι προσήκειν, τοῖς δὲ ἄλλοις οὐδ’ ὁθενοῦν, ὁπόσοι πρὸς τήνδε τὴν ὑπό- θεσιν ὥρμησαν.
τοῖς μὲν γὰρ ἄλλοθεν ἐπελθοῦσιν οὐκ ἦν ἀνάγκη τοῦ λόγου, ἀλλὰ λέγοντες μὲν τεχνικῶς ἐχαρίζοντ’ ἄν, τοῦτο δὲ μὴ ποιοῦντες οὐκ ἂν ἐδόκουν φορὰν ἀναγκαίαν ἐκλείπειν· ὁ δὲ κύριος ὤν εἰπεῖν τε καὶ μὴ, τυγχάνων μὲν τῆς σπουδῆς ἐπαίνου ἄξιος, ἁμαρτάνων δὲ οὐδὲ συγγνώμης.
ᾧ γὰρ ἐξῆν μηδὲ καταστῆναι τὴν ἀρχὴν εἰς παραιτήσεως χρείαν, οὗτος ἑκὼν εἰς τὴν χρείαν ἐμβὰς δικαίως ἂν τῆς παραιτή- σεως στέροιτο. ἐμοὶ δὲ πρὸς τὸν λόγον ὑπὸ τῶν τῆς πατρίδος ἑλκομένῳ δικαίων καὶ ᾧ δυοῖν ἦν ἀνάγκη θάτερον, ἢ λέγειν ὁπωσοῦν ἀπὸ τῶν παρόντων ἢ κακᾷ [*](1 τὴν γοῦν Iacobs num τὴν δὲ γοῦν? 3 μὴ Mor 4 αὐτῶν libri edd 5 τοὺς λόγους ΒΜο τ λόγ Ca 8 ἁπαν- ταχοῦ μὲν Re | οἶμαι BMo Ca 9 δ᾿ e δὲ corr I et Re | οὐδ’ ὁθενοῦν scripsi e Ρ et Ι sed in hoc θὲν in ras m2 οὐδ’ ὅθενουν U οὐδὲν οὖν C sed ὅθεν οὖν suprapos. s, et Mor οὐδὲνοὺν Μο οὐδ’ ὁτιοῦν Α sed ᾿οτιου in ras trium vel quattuor litterarum, Β sed γρ οὐδαμῶς· οὐδενοῦν in marg m2, Ca et Re οὐδοτιοῦν Μ 13 ἐλλείπειν MBMoCa cf. X 11, 2 ὡς δὲ ὑπὸ ἀπληστίας ἐξέλιπον τὴν φοράν 14 ἐπαί- νων UI sed in hoc οὐ suprascr. m2 MoCa τιμῆς Β 15 οὐ MoCa 16 τηναρχὴν Β et e τὴν ἀρχὴν corr I2 | οὕτως Mor 17 γρ ἔχων Mor in marg | γρ τις Mor in marg | ἐς Μο 18 στεροῖτο Re 19 καὶ om Mor | ἦν om UI sed in hoc rasura duarum litt)
καὶ γὰρ εἰ μὲν ἦν μοι χρήματα χορηγεῖν ἀποχρῶντα, καλῶς ἂν εἶχεν ἴσως ἐκείνως τὸ δίκαιον σώσαντι μὴ τὸν διὰ τοῦ λόγου κίνδυνον αἱρεῖσθαι· ἐπεὶ δὲ τὰς ἐκείνῳ μὲν τῷ τρόπῳ λειτουργίας ὑπὸ τῆς Τύχης ἀφῄρημαι, δεῖ δέ τι φανῆναι καὶ αὐτὸν φέροντα τῇ πόλει, τῷ φόβῳ τῆς σιωπῆς ἡ περὶ τὸ λέγειν τόλμα τὴν συγγνώμην ἔχει.
[*](9)10. οἱ μὲν οὖν πολλοὶ τῶν ἐπὶ τὴν ἀκρόασιν ἡκόν- [*](R 278) τῶν τὴν μὲν παροῦσαν | τύχην τῆς πόλεως ὁρῶντες, τῆς δὲ ἄνωθεν σεμνότητος οὐδὲν εἰδότες καὶ τὰ μὲν θαυμάζοντες, τὰ δὲ οὐκ εἶναι νομίζοντες οἴονταί με τοῦ μεγέθους εὐθὺς ἅψεσθαι καὶ τῆς ἐν τούτοις οχῆς, ὥσπερ καὶ αὐτὸν ὁμολογοῦντα τοῖς μὲν νέοις νικᾶν τὴν πόλιν, τοῖς δὲ ἀρχαίοις νικᾶσθαι.
δεῖ δέ με ἐκεῖνα πρότερον ἀξιώσαντα μνήμης ἔπειτα οὕτως ὑπὲρ τῶνδε λέγειν, ὥστε φανῆναι συμφωνίαν τῶν ὄντων πρὸς τὰ πάλαι καθεστῶτα καὶ ὅτι οἷς γε ἐκεῖνα προυπῆρξε, καὶ ταῦτα ὀφείλεται, ἡ δὲ νῦν λαμπρότης οὐκ ἀπὸ χειρόνων ἤρτηται.
12. Πρὶν δέ, οἵ τινες πρῶτοι κατέσχον τὴν χώραν, διδάξαι, περὶ φύσεως τε τῆς χώρας καὶ ὅπως μὲν ἀέρων εἴληχεν, ὅπως δὲ ἔχει πρὸς θάλατταν, ὅπως δὲ ὑδάτων [*](1 ἕτοιμος εἰς συγγνώμην Μο 3 ἴσως εἶχεν CBMCa Mor ἴσως om Mo 5 τὰς — 6 δέ om Ca | ἐν ἐκείνω μὲν Β 6 καὶ αὐτὸν φανῆναι UIBMoCa 9 μὴ Mor 10 τὴν om Mor | μέν inserui e BMoCa auctore Re 12 με] μετὰ Mor 13 ἅψεσθαι scripsi ex I in quo tamen ἑ in ras m2, auctore Re ἅψασθαι reliqui libri edd 15 δ’ UIM 17 τῶν νῦν ὄντων Cobet Mnem. V 106 (Coll. 102) num παρόντων? 19 ὀφεί- λεται scripsi cum Gasda ὠφείλετο libri (ὠ ex ὁ corr γρ πόλιν 21 κατεῖχον Mor | χώραν Μ πόλιν BMoCa 22 τε in ras P4 | τῆς] καὶ Ca | ἀὴρ Mor)
13. Καὶ ἅμα πρῶτον καὶ μέγιστον τῆς] πόλεως ἐγκώμιον γῆς ἀρετὴ, καθάπερ, οἶμαι, νεώς, ὅταν ἐπ’ ἰσχυρὰν τὴν τρόπιν τὰ ἄλλα ᾖ συμπεπηγότα. τοῦτο δὴ πρὸ τῶν ἄλλων ἐξεταστέον.
καὶ οὐ ταὐτόν γε πείσομαι τοῖς πολλοῖς, οἱ πᾶν ὅτι ἂν ἐπαινῶσι χωρίον μέσον τῆς | οἰκουμένης βιάζονται δεικνύειν. πρῶτον [*](R 279) μὲν γὰρ εἰ ὅτῳ τοῦτο ὑπάρχει, καὶ τὸ καλῷ γε εὐθὺς εἶναι προσυπάρχει, μιᾶς πόλεως γίγνεται, ὅτι ταῖς ἄλλαις οὐκ ἔστιν εἶναι μέσαις. ὥστε οἱ πλείους ληροῦσι τῶν λόγων.
ἔπειτα εἰ μὲν τὸ μεσεύειν τοῖς ὅλοις ἐδίδου κρατεῖν, εἶχεν ἄν τινα νοῦν ἡ σπουδὴ τοῖς ταῦτα φιλονεικοῦσιν. εἰ δ’ οὐ ταὐτὸν εἰς καρπῶν φορὰν Αἴγυπτός τε καὶ ἡ πέτρα Δελφῶν, τί δεῖ [*](18 Cf. Suidas s. ν. ἔ τις ἐν Αἰγύπτῳ σῖτον ἄγει et s. ν. Δελφὸς ἀνὴρ στέφανον μὲν ἔχει, δίψει δ’ ἀπόλλυται (corr ἀπόλωλεν e Lib. ep. 208 vel άπολωώς e Schol. Ar. Eq. 534). cf. Soph. O. R. 463. Eur. Andr. 998. Paus. Χ 16, 2. Schol. Pind. Pyth. IV 6) [*](1 αὐτὴ Re 3 τι om Mo ἐστι Iacobs lect. 339 4 φημ et ἂν in εὐφημίαν in ras P3 6 πρότερον BMo 6 verba καὶ μέγιστον — 8 συμπεπηγότα citat Plan fol. 99v 6 τῆς can- cellavi om P sed in hoc rasura trium litt, BMMoCa et Plan 6 τῆς — 7 γῆς in ras 12 vel 13 litterarum I2 8 verba τοῦτο δὴ — 442, 2 ἐπαινεῖ τις citat Plan fol. 103 9 περὶ τῆς χώρας titulus in marg C | καὶ om Mor 10 ῶ in ἐπαινῶσι Ρ5 in ras trium litt ἐπαινέσωσι Α Re 12 οὕτω Μο I ὁ alte- rum in τοῦτο in ras P2 12 καὶ — 13 προσυπάρχει inser Α2 13 προσυπάρχοι U | ὅτι scripsi καὶ libri Plan edd καὶ γὰρ Gasda 14 μέσαις] μετόχοις (80. τοῦ καλαῖς εἶναι) M Schmidt β α Philol. XII 279 εἶναι μέσαις I μέσαις εἶναι U | πλείστους Mor, γρ πλείους in marg 15 μεσσεύειν ACP | ἐδίδου τοῖς ὅλοις Β 17 φιλονεικοῦσιν ἡ σπουδὴ UI sed in hoc φιλ inser m2 18 ἡ δελφῶν πέτρα BMoCa Plan)
16. Τοῦτο τοίνυν ἔξεστί μοι περὶ τῆς ἐμαυτοῦ φθέγξασθαι, ὅτι τῆς ὑπ’ οὐρανῷ καλλίστης τὸ κάλ- λιστον ἥδε ἐστίν. ὁμολογεῖται μὲν γὰρ τῆς γῆς ἄριστον εἶναι τοῦθ’ ὃ πρῶτον ᾧ] ὁ θεὸς ἀνίσχων προσβάλλει.
καὶ βασιλεῦσί τε κτῆμα περιμάχητον ἥδε ἡ μοῖρα, καὶ ὅτῳ γέγονεν, οὗτος παρὰ τοῦτο μείζων, πᾶσί τε ἀνθρώποις εἰς ἀκοὴν ἐρχόμενον τοὔνομα χάριν τινὰ κομίζον ἔρχεται καὶ τὰς ψυχὰς ἡδονῆς ὑποπίμπλησιν, [*](R 280) ὥσπερ τῶν ὀνειράτων ὁπόσα κήπων εἰκόσι | τοὺς καθεύδοντας εὐφραίνει.
οὕτω δὲ ἁπάσης τῆς ἑῴας ἐχούσης τὰ πρῶτα εἰς ἡμᾶς ἔρχεται. τοῖς μὲν γὰρ ἄλλοις ἡ χώρα τὸ μὲν δίδωσι, τὸ δὲ οὐ δίδωσιν, ἢ νὴ Δία γε παντοδαπὰ δίδωσι μέν, ὑπερβολαῖς δὲ ὡρῶν τὸ λυπηρὸν οὐκ ἐκπέφευγεν, ἢ διαφεύγει μὲν καὶ τοῦτο, σπάνει δὲ ὑδάτων καὶ τὴν ἄλλην εὐκαιρίαν ἀμβλύνει.
ἡμῖν δὲ πάντα ἀλλήλοις ἐφάμιλλα, ἡ γῆ, τὰ νάματα, [*](3 μοι] μὲν Mor 4 τοῖς BCa γῆς Iacobs lect. 339 | οὐ in οὐρανῷ in ras Ρ5 | καλλίστοις BCa 5 ἥδε] τόδε Gasda μὲν om Mo 6 τοῦθ’ ὃ scripsi praeeunte Morello qui in marg habet ἴσ. τουθ’ ὁ, coll. or. I. p. 99, 14 ἀνίσχει ἥλιος διὰ νεφῶν προσβάλλων τὴν θάλασσαν et II. ἡ 421 = Od. τ 433 ἠέλιος μὲν ἔπειτα νέον προσέβαλλεν ἀρούρας τοῦτο libri edd | πρῶτον inser Α2 post ᾦ ponere voluerunt Re et Gasda | ὦι P sed m2 et post ὢ ras unius litterae (ut videtur ν) delevi | σ in προσβάλλει inser P5M2B2 7 δὲ MBMoCa, fortasse recte | χρῆμα Μο 8 verba πᾶσί τε — 12 εὐφραίνει citat Plan fol. 103 | δὲ Ca 10 κομίζων Μο | μ in ὑποπίμπλησιν in ras A, inser ΜΡ2 ὑποπίπλησιν C 12 ἴω MoCa | ἔω ἀνεχούσης Mor, γρ ἐξεχούσης in marg 14 τὰ (bis) MoCa 15 ὑπερβολὴ MoCa | ὁρῶν Μο)
ἄπεστι δὲ οὐδὲν ὃ παρεῖναι βέλτιον, ἀλλ’ ἄν τε τὸν Διόνυσον εἴπῃς, πολὺς παρ’ ἡμῖν βακχεύει, ἄν τε τὴν Ἀθηνᾶν, τῷ φυτῷ αὐτῆς ἡ γῆ κομᾷ· ὥστε πολὺς μὲν οἶνος εἰς τοὺς ὁμόρους ἐν- θένδε ῥεῖ, πολλῷ δὲ ἔτι πλέον ἔλαιον ἐν ὁλκάσιν ἄγεται πανταχοῖ.
Δημήτηρ δὲ οὕτω δή τι τὴν ἡμετέραν ἠγάπησε μᾶλλον ἢ Σικελίαν, ὥστε Ἥφαιστος μὲν ἐπὶ τῆς ἀσπίδος χρυσῆν ἄρουραν ἐποίησεν, ἡ δὲ μοῖραν ἡμῖν τῆς γῆς οὐ|μικρὰν χρυσῷ προσόμοιον ἐποίησε [*](R 281) τῇ τε χρόᾳ καὶ ἅμα ὁ καρπός, οἷος οὐκ ἄλλοθεν, καὶ τὸ δῶρον ξανθῆς ὄντως θεοῦ.
ὄρη δὲ ἡμῖν τὰ μὲν ἐν τῇ χώρᾳ, τὰ δ’ αὖ περὶ τὴν χώραν, τὰ μὲν τὴν [*](14 Schol. Theocr. I 65 16 Il. σ 549 19 Il. ἑ 500) [*](1 ὁρῶν Mo 2 πελάγεσιν ἐξισουμένη MoCa 3 ἡδέως Mo et γρ Ca in marg 5 δὲ] μὲν Μο 6 μετ’ ὀπώρας M Schmidt Philol. XII 292 7 verba τοὺς δὲ — 9 πλῆθος citat Plan fol. 103 7 δένδρον Μο 8 τὸ — 9 πλῆθος Α2 in marg delere vult Gasda | ἄπεστιν οὐδὲν MoCa 10 εἴπόις Ca εἴποις Μο | παρ’ om M 11 ταύτης UIMBMoCa 12 ἐνθένδε corr ex ἐνθεντε Ρ2 14 πανταχῆ UIM πανταχοῦ BMoCa | δήμητρα MoCa | τοι BMCa 16 ἐποίησεν Ρ sed ν in ras m2 om BMoCa | ἡ δὲ in ras P2 16 μοῖραν — 18 τῇ τε infra textum add Ρ2 17 ἐποίησεν ἥ τε γὰρ χρόα Re Anim 18 ἄλλοθεν corr in ἄλλοθι P2I2 | καὶ τὸ] ἐστὶ ἐστὶ vel καλεῖται? 19 οὕτω Μο)
οὐ γὰρ διῄρηται τὸ μὲν εἰς φυ- τῶν αὔξησιν, τὸ δὲ εἰς σπερμάτων ὑποδοχήν, ἀλλ’ ἴδοις ἂν ἐν τοῖς αὐτοῖς δένδρα τε ἀναδραμόντα καὶ ὑπὸ | [*](R 282) τοῖς δένδρεσι λήια θάλλοντα, μᾶλλον δὲ καὶ μεμε- ρισμένως ταῦτα δείκνυσι καὶ κατὰ σύνοδον φέρει. τουτὶ μὲν <γὰρ> τῆς γῆς πολύπυρον, τουτὶ δὲ νότατον, τουτὶ δὲ πάντα συνείληφε.
καὶ τὸ τὰ ὄρη μὴ λείπεσθαι τῶν πεδίων εἰς γονὰς οὐ δίδωσι χώραν λιμῷ ῥᾳδίως συμβῆναι. ἐν γὰρ ταῖς τῶν ὡρῶν ἀταξίαις οὐχ ἡ αὐτὴ κατ’ ἀμφοτέρων βλάβη. τὸ γὰρ ἐνδεέστερον πρὸς τὰ κάτω τοῦτο πολλάκις πρὸς τὰ μετέωρα μέτριον καὶ τὸ ’κείνοις ἐπιζήμιον πολλάκις [*](1 τὰ — εἴσοδον inserui ex A2 ευ et α in εὐρέα rasuram passa sunt) P2 (partim in rasura sex litterarum antecedentium μνοντα, partim in marg) UI in quo tamen puncta superposita sunt, om reliqui libri edd cf. Her. III 117 3 τῆς in ras Ρ2 | τῷ δ’ εὔγεω Μο Re 4 εὐγαίω U εὐγέω reliqui libri et Re 6 ἄπεδος scripsi e C auctoribus Re Anim et Gasda εὔπε- δος ΑΡ2 (supra ἔμπεδος) Ι sed υ in rasura paulo maiore) et Mor ἔμπεδος U πεδιάς BMMoCa 7 καὶ — 9 τίκτεται partim in rasura 22 fere litterarum partim in marg P3 7 καὶ om MoCa 8 μόνον UBMCa | ταῦτα παρ’ ἡμῖν καὶ om Mor 10 ς in ras ἴδοις in ras P2 11 ἐν in ras I2 ἐπὶ καὶ om Mor | παρὰ Ca 14 γὰρ inserui auctore Re | δὲ om Μο | πολυοινότερον MoCa 20 ἐκείνοις UBMMoCaI sed in hoc ἑ erasum 20 ἐπιζήμιον — 445, 1 διαφεύγει C2 in marg in ras ἐπικείμενον Mor)
τῶν δὲ ὀρῶν ὁπόσα οὐ κάρπιμα τὴν φύσιν, ἑτέρωθι συντελεῖ. τὰ μὲν γὰρ ταῖς λιθοτομίαις ἵστησι τῇ πόλει τοὺς τοίχους, τὰ δὲ ταῖς ὕλαις ἐρέπτει τε καὶ τἄλλα συνεργάζεται καὶ χωρὶς τούτων σιτοποιοῖς τε καὶ λουτροῖς παρέχει τὸ πῦρ, ὅθεν περιεῖναί τε καὶ τρυφᾶν ὑπάρχει.
ποίμνιά τε καὶ αἰπόλια τῶν βοσκημάτων εἰς τὴν ἀνθρώπου τροφὴν τελεῖ, καὶ οὐδέν, ὥσπερ ἐν τοῖς πεπηρωμένοις σώμασιν, ἀργὸν ἔρριπται τῆς χώρας, ἀλλὰ τὰ μὲν ἀμείβεται τοὺς πόνους πρεπῶς, τὰ δ’ ἄνευ πόνων δωροφορεῖ.
27. Ποτάμους τοίνυν ὁπόσοι διαρρέουσι τὴν γῆν, τίς ὄν ἐξαριθμήσειε τοὺς μὲν μείζους, τοὺς δὲ ἐλάττους, καὶ τοὺς μὲν ἀενάους, τοὺς δὲ τοῦ χειμῶνος ἐκγόνους, πάντας δὲ ὁμοίως χρησίμους, | τοὺς μὲν ἐκ τῶν ὀρῶν [*](R 283) ὁρμωμένους, τοὺς δὲ ἐκ τῶν πεδίων ἀνίσχοντας, τοὺς μὲν εἰς ἀλλήλους ἐμβάλλοντας, τοὺς δὲ εἰς λίμνην ἰόντας, τοὺς δὲ εἰς θάλατταν στείχοντας;
[*](15 Hes. op. 737)[*](1 ταπολλὰ ΒΜΜο 2 ἑ alterum in εὐθενούσης in ras I2 εὐθυνούσης MoCa 3 ὁρῶν BMo et in ὀρῶν corr Ρ2 | τὴν φύσιν οὐ κάρπιμα Μο 4 ἑτέρωθεν Mor ἑτέρωσε Gasda at cf. § 28 p. 446, 3 ἐνταῦθα 5 τὰ τείχη coni Mor | ἐρέπτει citat Plan fol. 103 ἐρέπτει τε I sed supra εἰ circumflex. eras et m2 gravis supra τε 6 γ in συνεργάζεται in ras Ρ2 7 λουτροῖς A sed λουτ in ras m2, P sed ὒ in ras m4 λοετροῖς C et Mor | τε om Mor 9 ἐς Μο | συντελεῖ BCa 10 ὥσπερ om B 12 δωροφορεῖ e δορυφορεῖ corr Cs 13 περὶ ποταμῶν titulus CB in marg 15 ἀεννάους Α sed prius ν erasum, Ρ sed m3 corr in ἀενάους, UICa Re 16 ὁ in ὀρῶν in ras P2 18 ἐμβαλ in ἐμβάλλοντας in ras P2 ἐμβάντας Mor | ν in λίμνην inser Mo2 19 δ’ Re | θάλασσαν Μ)28. Αἵ γε μὴν πηγαὶ καὶ τὸ τούτων ἄφθονον ἡμέ- τερον ἀκριβῶς γνώρισμα, καὶ οὐδεὶς οὕτω θρασὺς οὐδὲ ἐπὶ Νύμφαις μεγαλοφρονῶν, ὅστις ἂν ὡς ἴσον ἐνταῦθα ἔχων παρρησιάσαιτο.
29. Ὑπὲρ δὴ τοιαύτης τῆς ἡμετέρας γῆς αἰ Ὧραι χορεύουσιν ἐμμελῶς οὐ διαφθείρουσαι τὴν ἀπὸ ταύτης χάριν τῷ παρὰ σφῶν ἀηδεῖ· οὔτε γὰρ ὁ χειμὼν ὑπὸ πλεονεξίας ἐπιλαμβάνει τὸν τοῦ ἦρος χρόνον μεθαρ- μόττων εἰς αὑτὸν τὴν ἐκείνου τέρψιν οὔτε τὸ θέρος ταὐτὰ ποιοῦν ἐκτείνεται πρὸς τὸν χειμῶνα τὴν αὑτοῦ τε κἀκείνου μέσην ὥραν ἐκβάλλον, ἀλλ’ ἑκάστη τε ἐν ὅροις μένει καὶ τοῦ ἔτους ἴσον ἀποτέμνεται μέτρον καὶ τῆς δευτέρας προσιούσης ἐξίσταται. καὶ τὸ μέγιστον, αἰ γὰρ ἐκ τῶν ὑπερβολῶν ἀνιαραὶ τοῖς σώμασιν, ἡ μὲν τοῦ ψύχους, ἡ δὲ τοῦ θάλπους τὸ ὑπερβάλλον δεῦρο κολάζουσαι ταῖς ἡμερωτέραις ἐοικέναι βούλονται.