Panarion (Adversus Haereses)

37. Ὥστε μηδείς, αὐτός αἴτιος ὤν, ἀκολάστῳ γλώσσῃ μεμφέσθω τὴν θείαν φύσιν, ὡς οὐκ ἐν δίκῃ διανέμουσαν ἑκάστῳ κακίας ἢ ἀρετῆς τὰ ἀμοιβαῖα. »τίς γὰρ εἶ, ὦ ἄνθρωπε, ὁ ἀνταποκρινόμενος τῷ θεῷ; μὴ ἐρεῖ τὸ πλάσμα τῷ πλάσαντι, τί με ἐποίησας οὕτως«; πῶς γάρ; γάρ;

αὐτοδεσπότῳ βουλῇ κακίαν εἵλατο. διὸ καὶ οὐ λέξει <ἐν> δόγμασιν ἀπαραλλάκτοις κρίνοντι τῷ θεῷ, τί με ἐποίησας οὕτως κατα κριθέντα εἰς τὸ ἀλγύνεσθαι; ;

πρόσσχες γὰρ ὄπως ὤσπερ ἀκοντιστὴς ὁ ἀπόστολος δεινῶς συνεστραμμένα ῥήματα τῶν λόγων εἰς μέσον ἐμβαλὼν ἀσαφῆ μὲν καὶ ἐπικεκαλυμμένην ποιεῖται εἰς βάθος τῶν ἀναγνωσμάτων τὴν ἐξεργασίαν, ἀληθεστάτην δὲ καὶ ὀρθόδοξον καὶ μηδὲν ἔχουσαν ἀπημελημένον ἢ δύσφημον.

τοῖς μὲν γὰρ μὴ μετὰ σπουδῆς, ἀλλὰ ἀγεννῶς ἐγκύπτουσι τοῖς λόγοις ἀσυνάτρητα ἔσθ’ ὅτε καὶ ἀσύμφωνα λέγειν, τοῖς δ’ αὖ σπουδαίνως καὶ λογισμῷ νήφοντι ὁπόσης τάξεως ἔμπλεα καὶ ἀληθείας.

Δι’ ἀκπτβείας μὲν οὖν περὶ τούτων διεξείναι τὰ νῦν ἱκανὸν ἄν γένοιτο αὐτὸ καθ’ ἑαυτὸ μόνον ἔργον. καὶ γὰρ γελοῖον καταλείψαντάς σου τὴν σκέψιν, ἦς ἔνεκα ταύτην ἐστειλάμεθα, εἰς ἄλλα μετιίναι.

ταῦτα γὰρ ἡμῖν εἴρηται διὰ τὴν ἐθελοκακούντων τιμωρὸν τιμωρὸν δίκην. ἀποδειχθέντος τοίνυν ἐνδηλότατα τὸν θάνατον τῷ ἀνθρώπῳ μεμηχανῆσθαι μὴ ἐπὶ κακῷ τινι ἀλλὰ *, χρὴ λοιπὸν τὸν μὴ φαύλως τούτοις ἐγκύπτοντα περὶ τῆς ἀναστάσεως [*](3f Röm. 9, 20) [*](M U S Pa (bis Ζ. 3 ἀμοιβαῖα)) [*](1 αὐτὸς αἴτιος) αὐτοαιτὴς Pa 1 f τὴν θείαν φύσιν] die heilige Gottheit S | 2 ἑκάστῳ < S | ἢ] καὶ US 4 πλάσαντι] ποιήσαντι U | οὕτως + ἢ οὕτως 5 εἴλατο] wir ählen S | διὸ < M | οὐ λέξει] συλέξη M | <ἐν> * καιοσύνης δόγμασιν ἀπαραλλάκτοις] mit Recht u. änderlichen Erweisungen S 6f κατακριθέντα — γὰρ ὅπως < U | κατακριθὲν M 7 πρόσχες M 8 *] δεινὸς MU < S | διεστραμμένα U | τῶν λόγων < S 9 < S 9f τῶν ἀναγνωσμάτων τὴν ἐξεργασίαν] die Lesungen dieser S 10 καὶ ὁρθόδοξον < S 10 f ἀπημελημένον ἢ δύσθημον] ästerliches 12 ἐγκύπτουσι] ἐκπίπτουσι U 13 καὶ λογισμῷ νήφοντι < S 13 f τάξεως ἀληθείας umgestellt S f ἂν γένοιτο — ἔργον < S 16 γελοῖον] nicht gut 16f καταλείψαντας — ἐστειλάμεθα] vom einen S 16 σου] οὗ M 17 ἦς < 17 f ταῦτα γὰρ—δίκην < S 18 τὴν < U | ἀποδειχθέντος] gesagt S δηλότατα] ἐνδηλώτατα U genug S | μεμηχανῆσθαι] ist S | μὴ < M 20 < S | * <ἐπ' ἀγαθῷ> * | τὸν μὴ φαύλως τούτοις ἐγκύπτοντα < S 20 τῆς — τοῦ σώματος] von der Materie u. der Auferstehung weiter xu reden S)

πῶς γὰρ οὐκ ὠφέλιμος ὁ θάνατος, διαφθείρων ἡμῶν τὰ ληΐζοντα τὴν φύσιν; εἰ καὶ παρὰ τὸν καιρὸν ἐπαχθής, καθ’ ὃν προσφέρεται, <εἶναι> δοκεῖ καθάπερ αὐδτηρότατον τοῷ νοσοῦντι φάρμακον.

καὶ ἵνα μὴ πολλάκις τὰ αὐτὰ περὶ τῶν αὐτῶν διαλεγώμεθα, φέρε καὶ ἀπὸ ἀπὸ τῆς ᾠδῆς ἔτι τοῦ Δευτερονομίου βεβαιώσαντες τὸν λόγον ἴωμεν τὰ ἑξῆς δια ληψόμενοι.

38. Τὸ γάρ »ἐγὼ ἀποκτενῶ καὶ ζῆν ποιήσω, πατάξω κἀγὼ ἰάγὼ ἐάσο- μαι, καὶ οὐκ ἔστιν ὃς ἐξελεῖται ἐκ τῶν χειρῶν μου« λεγόμενον ὑπὸ τοῦ θεοῦ τί ἄλλο διδάσκειν βούλεται ἢ ὅτι διὰ τοῦτο τὸ σῶμα πρῶτον ἀπο- κτέννυται καὶ θνῄσκει, ἴνα αὖθις ἀνασταθῇ καὶ ζήσῃ;

πατάσσεται πρῶτον καὶ θραύεται, ἴνα σῷον αῦθις πλασθῇ καὶ ὑγιές.

καὶ οὐδὲν ἐξελέσθαι ὅλως τὸ σύνολον τῆς μεγάλης καὶ κραταιᾶς αὐτοῦ κειρὸς πρὸς ἀπώλειαν καὶ ὄλεθρον σθένει, οὐ πῦρ, οὐ δάνατος, οὐ σκότος, οὐ χάος, χάος, οὐ φθορά.

»τίς γὰρ ἡμᾶς« φησίν »χωρίσει ἀπὸ τῆς ἀγάπης τοῦ Χριστοῦ« Ι (ὃς ἐρμηνεύε- ται χεὶρ τοῦ πατρὸς καὶ λόγος), »θλίψις ἢ στενοχωρία ἢ διωγμὸς ἢ λι μὸς ἢ γυμνότης ἢ κίνδυνος ἢ μάχαιρα; καθὼς γέγραπται· ἕνεκεν σοῦ θανατούμεθα ὅλην τὴν ἡμέραν, ἐλογίσθημεν ὡς πρόβατα σφαγῆς· ἀλλ’ ἐν τούτοις πᾶσιν ὑπερνικῶμεν διὰ τοῦ ἀγαπήσαντος ἡμᾶς«.

ἀληθέστατα· ἵνα πληρωθῇ, καθὼς ἔφην, τό »ἐγὼ ἀποκτενῶ καὶ ζῆν ποιήσω, πατάξω κἀγὼ ἐάσομαι, καὶ οὐκ ἔστιν ὃς ἐξελεῖται« »ἡμᾶς ἀπὸ τῆς ἀγάπης τοῦ θεοῦ τῆς ἐν Χριστῷ« πρὸς ἀπώλειαν. διὸ καὶ »ἐλογίσθημεν ὡς πρόβατα σφαγῆς«, ἵνα »ἀποθανόντες τῇ ἁμαρτίᾳ ζήσωμεν τῷ θεῷ«.

καὶ ταῦτα μὲν μέχρι τοσούτου | διεσκέφθω· τὰ δὲ συνεχῆ τούτοις ὦδε πάλιν προχει- D633 ριστεον.