Panarion (Adversus Haereses)

πότερον τῆς οὐσίας ὅλης ἢ οὐχί, πρὶν βασανίσαι λέγουσι, ὅτι ὅλης. ἐὰν δὲ προσαπορήσωμεν, συμπεριφερόμενοι τῇ ἀκεραιότητι αὐτῶν καὶ οὐδὲν περὶ τοῦ ῥευστῆν *, ἐξετάζοντες. εἰ συναναστήσονται τὰ ἀπορρεύσαντα ἐν φλεβοτομίαις αἴματα καὶ τἁ ἐκτακεῖσαι ἐν νόσοις σάρκες καὶ τρίχες πᾶσαι αἱ πώποτε γενόμεναι ἡμῶν ἤ μόναι αἰ ἐπὶ τῷ τέλει πρὸς τῇ ἐξόδῳ, θλιβόμενοι ὁτὲ μὲν προσκόπτουσι [καὶ] τῇ

γινομένῃ ἐξετάσει, [*](1 Psal. 1, 5 M U 5-S. 420,6 aus Methodius wiederholt S. 421,2-422, 1 (= Method.; dazu der von Bonwetsch in seiner frühern Ausgabe S. 88, 34ff übersetzte slavische Text=Method.slav.); den an unserer Stelle vorliegenden Text hat Epiph. jedoch unmittelbar aus Origenes geschöpft) [*](1 οὕτως *]ὡς ΜU| λέγει + <γοῦν>?* 2 οἱ<U 4 σκωπωλῶς Μ 5 φησίν<Μethod. 6 τοὺς ἀσεβεῖς <U 6f καὶ τῆς — καταξιοῦσθαι<Μethod. 7f καὶ ποταπὴν—σαμηνίζοντες<Μethod. 8 γὰρ<U | δοκῶσι] προσδοκῶσι Μ δόξωσι U 9 ἡ βάσανος]ἡ ἀνάστασις Μethod. slav. | διελέγχει Μethod. slav. | τὸ ἐξῆς ἀκόλουθον *]τὸ ἐξῆς ἀκολούθως Μ U τὰ ἐξῆς ἀκολούθως Μethod. das Weitere dem entsprechend Method. slav. | oὐ]μὴ Μethod. 10 μὴ κεκρατηκότας —τρόπον <Μethod. | τόπων Μ 11 οὖν]δὲ Method. aber nur Method. slav. | αὐτῶν, τίνος] αὐτῶν <ΜU τινός αὐτῶν Method. slav. | ἀποκρίνονται<Method. slav. | φησίν <Μethod. 12 ἃ νῦν]ὦν U ὦν νῦν Method.13 πότερον] uieder Method. slav. | οὐσίας + αὐτῶν Μethod.slav. 14f καὶ οὐδὲν -ἐξετάζοντες <Method. 14 [καὶ]?* 15 * etwa <καταλαμβανόντων>* |συναναστήσεται Method. 16 καὶ]ἤ Method.slav. | αἱ ἐκτακεῖσαι ἐν νόσοις <Μethod.slav. 17 πᾶσαι <Method. | αἱ πώποτε γενόμεναι] die einstmals ausgefallenen Method.slav. | ἡμῶν <Μethod. | ἐπὶ τῷ τέλει <U Method. 18 ἐξόδῳ + Ηaare u. Fleisch Method.slav. | θλιβόμεναι Μethodo. (in U) 18-S. 420,3 ὁτὲ μὲν — συναναστήσεσθαι] εἰς τὸ τῷ <ἐξεῖναι*> ποιεῖν ὅ βούλεται προστρέχουσιν Μethod. so nehmen sie ihre Zuflucht zu dem Willen u. der Macht Gottes Method.slav. 18 [καὶ] * )

οἱ δὲ γενναιότεροι αὐτῶν, ἵνα μὴ ἀναγκάζωνατι τὰ αἴματα αὐτῶν συνάγειν τῷ λόγῳ τὰ πολλάκις ἀπεκκριθέντα τῶν σωμάτων ἡμῶν καὶ τὰς μεταβαλλούσας σάρκας ἐν νόσοις <εἰς> ἰδρῶτας ἢ οἵαν δήποτε ὕλην, φασὶ τὸ ἐπὶ τέλει ἡμῶν ἀνίστασθαι σῶμα.

11. Ταῦτά ἐστι τά τοῦ προειρημένου ἐθελοσόφου ἐπαπορητικὰ πρὸς τὴν ἀλήθειαν λεξίδια, ἃ ἀναγκαίως παρεθέμην εἰς παράστσιν τοῖς βουλομένοις εἰδέναι τὸν πάντα νοῦν αὐτοῦ τῆς περὶ ἀναστάσεως ἀπιστίας. καὶ γὰρ καὶ ἄλλα ἔχει μεθ᾿ ἕτερα * πολλὰ ἐν ταύτῃ τῇ τοῦ ψαλμοῦ ἀκολουθίᾳ.

φάσκει γάρ »διὰ τοῦτο οὐκ ἀναστήσονται οἱ ἀσεβεῖς ἐν κρίσει«· ἐντεῦθεν δὲ ἐπιλαμβάνεται καὶ ἐπέκεινα <κατὰ> τῶν τὴν ἀσφαλῆ ἀνάστασιν ὁριζόντων καὶ τὴν βεβαίαν ἐλπίδα τῆς τῶν τὴν ἀσφαλῆ ἀνάστασιν ὁριζόντων, ὡς ἀκεραίων ὅντων, πολλὰ μοχθηρὰ ἐπειπὼν καὶ σοφιστικήν τινα ὑπόνοιαν ὑφηγησάμενος,

οὕτι πιστικόν, ἀλλὰ συλλογιστικὸν πᾶν ὁτιοῦν εἰς καταστροφὴν τῶν αὐτῷ πεισθέντων *, ἐν τῶν κατὰ φύσιν ἡμῖν συμβαινόντων ἀνατρέψαι ἐπειράθη τῆς αὐτῆς ἀναστάσεως ἡμῶν ἐν ἀληθείᾳ ἐλπίδος τὴν ὁμολογίαν.

Ἐγὼ δὲ τῶν καλῶς ἤδη κεκμηκότων καὶ δικαιότατα ἀνατρεφάντων τὴν πᾶσαν αὐτοῦ ἐπιενομημένην ῥητορικὴν κακουρίαν μὴ ἐν τόλμῃ καλλίων βουλόμενος εἶναι. οἷα δὴ βραχὺς ὑπάρχων, ἀρκεσθῆναι ἐνόμισα καλῶς ἔχειν τοῖς ὑπὸ τοῦ μακαρίτου Μεθοδίου εἰς τὸν περὶ τῆς ἀναστάσεως λόγον κατὰ τοῦ αὐτοῦ Ὠργένους εἰρημένοις, ἅτινα ἐνταῦθα κατὰ λέξιν παραθήσομαι. καὶ ἔστι τὰ ὑπὸ Μεθοδίου οὕτως, ὡς καὶ αὐτὸς ἐτάξατο·

12. Ἐντεῦρεν οἱ ἁπλούτεροι τῶν πεπιστερυκότων ὁρμώμενοι νομίζουσι τοὺς ἀσεβεῖς τῆς ἀναστάσεως μὴ τεύξεσθαι *, τί νοοῦντες τὴν ἀνάστασιν *.

κἂν γὰρ δοκῶσι περὶ τούτων ἀποφαίνεσθαι, ἡ βάσανος αὐτοὺς διελέγξει, τὰ ἑξῆς ἀκολούθως σᾠξειν μὴ δυναμένους, *.

ἐὰν οὖν πυνθανώμεθα αὐτῶν, τῶν, τίνος ἡ ἀ(??)άστασις γίνεται, ἀποκρίνοννται ὅτι τῶν σωμάτων ἃ νῦν περικείμεθα. εἶτα προσεπερωτησάντων ἡμῶν· πότερον τῆς οὐσίας ὅλης ἢ οὐχί, πρὶν βασανίσαι λέγουσιν ὅτι ὅης.

ἐὰν δὲ προσαπορήσωμεν, συμπεριφερόμενοι τῇ ἀκεραιότητι αὐτῶν *, εἰ συναναστήσεται τὰ ἀπορρεύσαντα ἐν φλεβοτομίαις αἵματα καὶ σάρκες καὶ τρίχες αἰ πώποτε γενόμεναι ἢ μόναι αἱ πρὸς τῇ

ἐξόδῳ, θλιβόμενοι εἰς τὸ τῷ θεῷ <ἐξεῖναι> ποιεῖν ἂ βούλεται προστρέχουσιν· οἱ δὲ γενναιότεροι αὐτῶν, ἵνα μὴ ἀναγκάζωνται τὰ αὐτὰ αἵματα συνάγειν τῷ λόγῳ, ἃ πολλάκις ἀπεκκριθῆναι τῶν σωμάτων ἡμῶν [*](Μ U Methodius de resure. I 20ff; S. 242, 1 ff Bonwetsch (dazu die deutsche Übersetzung des Slaven in der früheren Methodiusausgabe von Bonwetsch S.88,33ff=S) 2—S. 422,1=S.419,5—420,6(=Epiph.1)) [*](2 ἐντεῦθεν + φησίν Εpiph.1 3 τοὺς ἀσεβεῖς<Εpiph.1(U) | * <καὶ τῆς θείας κρίσεως μὴ καταξιοῦσθαι> Εpiph.1 | * <καὶ ποταπὴν τὴν κρίσιν φανταζόμενοι, οὐ σαφηνίζοντες>Εpiph.1 4 δοκοῦσι U προσδοκῶσι u. δόξωσι Epiph.1 | βάσανος] die Auferstehung S | διελέγχει Μ (χ auf Rasur) Epiph.1 5 τὰ ἑξῆς ἀκολούθως] das Weitere dem entsprechend S τὸ ἑξῆς ἀκολούθως Εpiph.1; lies wohl τὸ. ἑξῆς ἀκόλουθον* |μὴ]οὐ Εpiph.1 | * <μὴ κεκρατηκότας τὸν περὶ ἀναστάσεως καὶ κρίσεως τρόπον> Epiph.1 | oὖν]δὲ Μ aber nun S 5f αὐτῶν, τίνος]αὐτῶν <Εpiph.1 τινὸς αὐτῶν U einen uon ihmen S 6 ἀποκρίνονται ὅτι <S | ἀποκρίνονται + φησίν, Epiph.1 | ἂ]ὧν U | νῦν <Epiph.1 7 πότερον]vieder S | οὐσίας + αὐτῶν Μ U 9 * <[καὶ]> οὐδὲν περὶ τοῦ ῥευστὴν εἶναι τὴν οὐσίαν <καταλαμβανόντων> ἐξετάζοντες> Εpiph.1 | συναναστήσονται Εpiph.1 10 καὶ1] ἢ S | vor σάρκες + αἰ ἐκτακεῖσαι ἐν νόσοις Epiph.1 | vor τρίχες + αἱ U | τρίχες + πᾶσαι Epiph.1 | αἱ πώποτε γενόμεναι] die einstmals ausgefallenen S | γενόμεναι + ἡμῶν Epiph.1(U) 11 αἱ + ἐπὶ τῷ τέλει Epiph. 1(M) | ἐξόδῳ + Ηaare u. Fleisch S | θλιβόμεναι U 11f εἰς τὸ τῷ θεῷ <ἐξεῖναι *> ποιεῖν προστρέχουσιν (προτρέχουσι Μ)] so nehmen sie ihre Zuflucht zu dem Willen u. der Macht Gottes S ὁτὲ μὲν Προσκόπτουσι [καὶ]τῇ γινομένῃ ἐξετάσει, οἱόμενοι δεῖν ἐπιτρέπειν τῷ θεῷ ὃ βούλεται περὶ τούτων ποιεῖν, ὁτὲ δὲ δοκοῦντες συγκαταβαίνειν τὰς ἐπὶ τέλει ταύτης τῆς ζωῆς τρίχας φασὶ ἡμῖν συναναστήσεσθαι Εpiph.1(U) 12 ἀναγκάζονται Εpiph.1 12f τὰ αὐτὰ αἵματα]τὰ αἵματα αὐτῶν Εpiph.1 13 συναγαγεῖν Μ 13f ἃ . . . ἀπεκκριθῆναι . . . συνέβη]τὰ. . . ἀπεκκριθέντα Epiph.1 13 ἀποκριθῆναι U ] ἡμῶν<S)

προσηπορήσαμεν δέ, διὰ τὸ τρεπτὴν εἶναι τὴν σωματικὴν φύσιν καὶ τοιαῦτα. ὥσπερ εἰς τὸ ἡμέτερον σῶμκ αἱ τροφαὶ κατατάττονται καὶ μεταβάλλουσι τὰς ὁμοιότητας,