Vita Constantini

Eusebius of Caesarea

Eusebius. Eusebius Werke, Volume 1. Heikel, Ivar, editor. Leizpig: Hinrichs, 1902.

Καὶ δὴ τῶν δυσσεβῶν ἀνδρῶν ἐκποδὼν ἠρμένων καθαραὶ λοιπὸν ἠσαν ἡλίου αὐγαὶ τυραννικῆς δνναοτείας, συνήπτετό τε πᾶσα ὅση τις ὑπὸ Ῥωμαίους ἐτύγχανε μοῖρα, τῶν κατὰ τὴν ἑῴαν Μνῶν ἑνουμένων θατέρῳ μέρει, μιᾷ τε τῇ τοῦ παντὸς ἀρχῇ ὥσπερ τινὶ κεφαλῇ τὸ πᾶν κατεκοσμεῖτο σῶμα μοναρχικῆς ἐξουσίας διὰ πάντων ἡκούσης, λαμπραί τε φωτὸς εὐσεβείας μαρμαρυγαὶ τοῖς πρὶν καθημένοις ἐν σκότῳ καὶ σκιᾷ θανάτου φαιδρὰς παρεῖχον ἡμέρας. οὐδ' ἦν τις ἔτι προτἐρων μνήμη κακῶν. ἁπανταχοῦ πάντων τὸν νικητὴν ἀνυμνούντων μόνον τε τὸν τούτου σωτῆρα θεὸν ὁμολογούντων γνωρίζειν. ὁ δ' ἀρετῇ θεοοεβείας πάσῃ ἐμπρέπων νικητὴς βασιλεὺς ταύτην γὰρ αὐτὸς αὐτῷ τὴν ἐπώνυμον κυριωτάτην ἐπηγορίαν εὕρατο τῆς ἐκ θεοῦ δεδομένης αὐτῷ κατὰ πάντων ἐχθρῶν τε καὶ πολεμίων νίκης εἵνεκα) τὴν ἑᾠαν ἀπελάμβανε, καὶ μίαν συνημ- μένην κατὰ τὸ παλαιὸν τὴν Ῥωμαίων ἀρχὴν ὑφ' ἑαυτὸν ἐποιεῖτο, μοναρχίας μὲν ἐξάρχων θεοῦ κηρύγματος τοῖς πᾶσι μοναρχίᾳ δὲ καὶ αὐτὸς τοῦ Ῥωμαίων κράτους τὸν σύμπαντα πηδαλιουχῶν βίον. ἀφᾐρητό τε πᾶν δέος τῶν πρὶν πιεςούντων τοὺς πάντας κακῶν,

[*](20 vgl. Luk. 1, 79. 30 — 49, 13: ähr dasselbe Euseb. H.E. X, 9, 78.)[*](2 κατάρχη, aber η auf Ras., J Ι πολέμου VJ, περὶ (so!) MBA Ι 3 τε Wil., δὲ HSS Ι δὴ ἀγανακτ. Wil.; sehr wahrsch.! Ι 4 βασιλεὺς VJ, βοῆ τε MBA Ι 7 κἄπειτα VJ, καὶ MBA Ι 8 zw τυρ. J | ἀπόλλυντο VMB, ἀπώλλυντο, aber ώ aus ό, J Ι 10 σμικρὸν Y. μικρὸν JMBA HA Ι ἔμπροσθεν V, ὕστερον JMBA Ι 11 ὅστις V, ὅπερ J, < MBA Ι ἦν A Ι ἄρα Hkl, ἄρτι HSS Ι 12 ἀνωμολόγουν JMBA | 21 τε V, δὲ JMBA Ι 22 Wort- folge θεοσεβ. πάσῃ Y, πάσῃ θεοσεβ. JMBA Ι πάσης A Ι ἐμπρέπων V, ἐκπρέπων JMBA Ι 23 αὐτῷ τὴν ἐπων. ∾ JMBA Ι ἐπώνυμον < Hkl Ι κυριοτάτην V, aber ώ u. das erste α auf Ras., J, κυριώτητα M, κυριότητα BA, κυριώτατα B2 Ι τὴν ἐπηγορίαν MBA Ι 26 τῶν + vor Ῥωμ. JMBA Ι ὑφ’ N, ἐφ’ VJMBA Ι 28 πηδαλιουχόν | 29 πιεζούντων V, Hist. Ecel : A, πιεζόντων JMBA Ι κακῶν] καλῶν)
v.1.p.49.

λαμπρὰς δ᾿ ἐπετέλουν ἑορτὰς οἱ κατὰ πάσας ἐπαρχίας καὶ πόλεις δῆμοι, μειδιῶσί τε προσώποις ὄμμασί τε φαιδροῖς οἱ πρὶν κατηφεῖς ἀλλήλοις ἐνέβλεπον, χοροὶ δ᾿ αὐτοῖς καὶ ὕμνοι τὸν παμβασιλέα θεὸν πρώτιστα πάντων ὄντα δὴ τοῦτον ἐδίδασκον, κἄπειτα τὸν καλλίνικον παῖδάς τ' αὐτοῦ κοσμιωτάτους καὶ θεοφιλεῖς καίσαρας φωναῖς ἀσχέτοις ἐγέραιρον, κακῶν τ᾿ ἀμνηστία παλαιῶν ἦν καὶ δυσσεβείας πάσης λήθη, παρόντων δ᾿ ἀγαθῶν ἀπόλαυσις καὶ προσέτι μελλόντων προσδοκία.