De materia medica

Dioscurides Pedianus

Dioscurides Pedianus. De materia medica, Volumes 1-3. Wellmann, Max, editor. Berlin: Weidmann, 1907-1914.

2 δύναμιν δὲ ἔχει ἡ μὲν ῥίζα ἑψηθεῖσα ἄχρι ἡμίσους ἐν ὕδατι καὶ ποθεῖσα ἰσχιάδας καὶ ἡπατικὰς διαθέσεις θεραπεύειν καὶ τούς παχέα ἢ ἀραχνιώδη οὐροῦντας ὠφελεῖν· τὸ δὲ σπέρμα πλῆθος ὀξυβάφου ποθὲν σὺν μελικράτῳ κοιλίαν ἐπιεικῶς καθαίρει. τὰ δὲ φύλλα καὶ τὰ ἄνθη ἐσχάρας περιρρήττει καταπλασθέντα [*](65 RV: μήκων κερατῖτις· οἱ δὲ παράλιον, οἱ δὲ ἀγρίαν μήκωνα, οἱ δὲ θαλάσσιον, Ῥωμαῖοι φαβίολουμ μαρίνουμ, Ἄφροι σισσιμα⟨ν⟩σεσσά.) [*](1 SIM.: [Theophr.] h. pl. IX 12, 3 Pl. XX 205 (e S. N.) — Pl. XX 206 D. eup. I 237 (218) — Pl. l. s. — [Theophr.] l. s. Ruf. (Orib. II 106) — eup. I 187 (193) 1 [Theophr.] l. s. Pl. l. s.) [*](1 EXC.: Orib. XI s. v. (μήκων — τραχέσι); med Gal. XII 74 (═ Aet. I s. v. Paul. Aeg. VII 3 s. v.); Ps. Ap. 54.) [*](1 num. cap. φλζ ODi: ξδ E tit. περὶ μήκωνος κερατίτιδος FHADi post κερατῖτις syn. e R add. Di: post ἀγρίαν μήκωνα A: mg. H2 καλοῦσι παράλιον FHA 2 φύλλα δὲ Orib.E λευκά] om. Dl: foliis albis Ps. Ap.: λεπτά coni. Marc. δασέα] παχέα Dl: ad rem cf. [Theophr.] ταύτης τὸ φύλλον ὥσπερ φλόμου τῆς μελαίνης, ἧττον δὲ μέλαν πεπρισμένα δὲ E 4 καρπὸν δὲ μωρόν om. R: δὲ om. Orib. ἔχει μικρόν, μέλανα E μακρὸν coni. Serap. et Cornar. (non recte) 5 τήλεως RDi: τίλεως E ὅθεν καὶ ἐπωνόμασται om. Orib. 6 μέλαν post μήκωνος transpsos. E ῥίζα ἐξ ἐπιπολῆς φυομένη μέλαινα παχεῖσα R: ῥίζαν δὲ E: ad rem cf. [Theophr.] ῥίζα δὲ παχεῖα καὶ ἐπιπόλαιος 7 τραχεῖαν καὶ παχεῖαν E (corr. E2) φύεται δὲ RE παραθαλαττίοις COrib. 9 ἑψηθεῖσα μεθ᾿ ὅδατος R ἄχρις HADi ἡμίσεως E ἐν ὕδατι om. Di: σὺν ὕδατι E 10 ἰσχιάδας καὶ om. Dl: ἰσχιαδικὰς R 11 παχέα καὶ τραχέα ἱδροῦντας R: ἀραχνώδη ἢ τραχέα οὐρ. Di ἢ] καὶ E ὠφελεῖν EDi: ὠφελεῖ reliqui σπέρμα ποθέν RE 12 καθαίρειν FHA.: καθαίρει reliqui 13 περιρρήττειν FHA) [*](14 C fol. 226r: N 96 marg. add. N (man. rec.) mikon keratitis i. s. cornulata 15 φαβιηλούμ A: φαβίολουμ reliqui (superscr. A2): sic vocari videtur quod fructus fabaceis siliquis similis sit cf. Marc. Emp. XXVII 13 (275 H) ceratitidos quam herbam nos fabiolam (violam cod.) marinam appellamus 17 σισσιμασεσσα R: σισιμασεσά Di: σισιμασεσσά H: om. A cf. D. III 96 Löw l. s 409)

223
σύν ἐλαίῳ, ἐγχρισθέντα δὲ τὰ ἐπὶ κτηνῶν ἄργεμα καὶ νεφέλια ἀποκαθαίρει. ἔνιοι δὲ ἐπλανήθησαν νομίσαντες ἐκ ταύτης τὸ γλαύκιον γίνεσθαι διὰ τὴν τῶν φύλλων ἐμφέρειαν.

66 μήκων ἀφρώδης, ὑπὸ δέ τινων Ἡρακλεία κληθεῖσα, καυλίον ἔχει σπιθαμιαῖον καὶ τὸ φύλλον σφόδρα μικρόν, στρουθίῳ ἐοικὸς καὶ καρπὸν παῤ αὐτῷ λευκόν — καὶ τὸ ὅλον δὲ βοτάνιον λευκόν ἐστι καὶ ἀφρῶδες — ῥίζαν δὲ λεπτήν, ἐπιπόλαιον. ταύτης ὁ καρπὸς συλλέγεται, ὅταν τελείως ἁδρυνθῇ θέρους, καὶ ξηρανθεὶς ἀποτίθεται.

καθαίρει δὲ δι᾿ ἐμέτων ὀξυβάφου πλῆθος σύν μελικράτῳ λαμβανόμενος· ἰδίως δὲ ἡ τοιαύτη κάθαρσις ἐπιληπτικοῖς ἁρμόζει.

[*](66 RV: μήκων ἀφρώδης.)[*](2 EXC.: Orib. XI s. v. (ἔνιοι — ἐμφέρειαν).)[*](5 SIM.: [Theophr.] h. pl. IX 12, 5 Pl. XX 207 (e S. N. — Crat.) — [Theophr.] l. s. Pl. l. s. D. eup. I 18 (104).)[*](5 EXC.: Orib. XI s. v. (μήκων — ἀποτίθεται); med. Gal. XII 74 (═ Aet. I s. v. Paul. Aeg. VII 3 s. v.); Ps. Ap. 54.)[*](1 σὺν ἐλαίῳ cum. insequ. coni. (δὲ post ἐγχρ. om.) EDl ἐπιχρισθέντα RE τὰ om. R 2 δὲ om. Orib. νομίζοντες EFHA 3 ἐκ ταύτης νομίσαντες Orib. γλαύκειον E 4 in fine add. ADiH2(marg.) ex Apul. pleniore ἐν ἄλλῳ (om. A)· ἐν δὲ τῳ βρωθῆναι ἢ ποθῆναι ταύτην τὴν κερατῖτιν μήκωνα (τὴν κ. μήκ. Om. A) ἐπιφέρονται ὅσα καὶ τῷ ὀπῷ τῆς μήκωνος συμπτώματα καὶ τοῖς αὐτοῖς ὑποπίπτει βοηθήμασι· συνάγεται δὲ ὁ καρπὸς ἐν θέρει ξηρός. τὸ δὲ ἀφέψημα τῆς ῥίζης πίνεται μετ᾿ οἴνου καὶ κθεραπεύει δυσεντερίας.)[*](5 num. cap. φλη ODi: ξε E tit. μήκων ἀφρώδης F: περὶ ἀφρώδους μήκωνος HA: περὶ μήκωνος ἀφρώδους Di δὲ om. Orib. καλεῖται Orib.E: καλουμένη R 6 καυλὸν RE: ἔχει καυλὸν Orib. τὰ φύλλα RDi: τὸ φύλλα H: foliis si procul intuearis speciem passerum (sic) praebentibus Pl. μικρόν] πικρόν Orib.: folia minuta Dl: μικρά RDi cf. [Theophr.] τὸ μὲν φύλλον ἔχουσα οἶον στρουθός, ᾧ τὰ ὀθόνια λευκαίνουσι 7 ἐοικότα RDi: ἐοικὼς F καρπὸς δὲ (καὶ om.) R παῤ αὐτοῖς RODi: παῤ αὐτῷ E (αὐτοῖς corr. E2): παῤ αὐτῷ καρπὸν Orib. καὶ τὸ — λευκόν om. RE: καὶ τὸ — ἀφρῶδες del. A2 8 ἔστι δὲ (om. N) καὶ ἀφρώδης R ῥίζα λεπτὴ καὶ R ἐπιπόλαιον] ἐπιπλεῖον ROrib.EP: ἐπιπλέον FHADi: corr. Marc. e [Theophr.] ῥίζαν δὲ λεπτήν, ἐπιπόλαιον cf. Pl. radice in summa terrae cute 9 τούτου Orib.EA 10 ἀποτίθεται] ἀποπέσῃ CDi: superscr. A2: μὴ ἀποπέσῃ N 11 καθαίρει τε ἐμέτους R 12 λαμβανόμενον E: λαμβανόμενος reliqui)[*](14 C fol. 225r: N 96)
224

67 ὑπήκοον· φύεται μὲν ἐν τῷ σίτῳ καὶ ταῖς ἀρούραις, φύλλον ἔχον πηγάνῳ ὅμοιον, κλῶνας μικρούς.

δύναμιν δὲ ἔχει ἀναλογοῦσαν τῷ τῆς μήκωνος ὀπῷ.

68 ὑοσκύαμος, οἱ δὲ ἀδάμαντα καλοῦσι· θάμνος ἐστὶ [*](67 RV: ὑπήκοον· οἱ δὲ ὑπόφεων καλοῦσιν.) [*](68 ὑοσκύαμος· οἱ δὲ Διὸς κύαμος, οἱ δὲ Πυθώνιον, οἱ δὲ ἀδάμας, οἱ δὲ ἀδαμ⟨άντ⟩ινον, οἱ δὲ ὑπνωτικόν, οἱ δὲ ἐμμανές, οἱ δὲ ἀταῖος, οἱ δὲ . . ., Δημ⟨όκριτος⟩θριάμβιον, Πυθαγόρας προφήτης, Ὀσθάνης ζελέων, Ζωροάστρης Τυφώνιον, Ῥωμαῖοι ἰνσάνα, οἱ δὲ δεντάρια, οἱ δὲ Ἀπολλινάρις, προφῆται ῥᾶ Ποντική, οἱ δὲ λύπημα, Αἰγύπτιοι σαφθώ, Θοῦσκοι φαβουλώνιαμ, οἱ δὲ συμφωνίακαμ, Γάλλοι βελενούντιαμ, Δάκοι διέλλειναν.) [*](1 SIM.: Pl. XXVII 93 (e S. N. — Crat.).) [*](1 EXC.: Orib. XII s. v. (ἡπήκοον — ὀπῷ); cf. Gal. XII 148 (═ Paul. Aeg. VII 3 s. v.).) [*](4 SIM.: Pl. XXV 35 sq. (ex I. B.).) [*](4 EXC.: Orib. XII s. v. (ὑοσκύαμος — ἀποτίθεται); med. Gal. XII 147 (═ Aet. I s. v. Paul. Aeg. VII 3 s. v.); Ps. Ap. 5 (unde Ps. Orib. III 32 ~ A. Mai l. s. VII 428); A. Mai VII 440 (e D. lat.); Isid. XVII 9, 41.) [*](6 SIM.: Ps. Ap. 5.) [*](1 num. cap. φλθ ODi: E tit. ὑπήκοον F: περὶ ὑπηκόου HADi post ὑπήκοον syn. e R add. DiA: mg. H2 ὑπήκοον· οἱ δὲ ὑπομήκων, οἱ δὲ ὑπομήκοον E τῷ om. Orib. 2 φύλλα R: φύλλον δὲ HADi ἔχει ODi: ἔχον reliqui ὅμοια R: ὅμοιον πηγάνω E 3 ὀπῷ κατὰ τὴν τρίτην τάξιν (e Gal. l. s.) A: del. A2) [*](4 num. cap. φμ ODi: ξζ E tit. περὶ ὑοσκυάμου FHADi post ὑοσκύαμος syn. e R add. Di: marg. H2 ὑοσκυάμου E) [*](5 C fol. 352v: N 146 ὑπόφεως R καλοῦσιν om. H) [*](6 N fol. 146: om. C διοσκύαμον H: graecis hyoscyamos dicitur et dioscyamos Ps. Ap. (Ack.) alii pitonion Ps. Ap. 7 ἀδάμαντα HDi: alii adamantem Ps. Ap. (Ack.) ἀδάμεινον N: ἀδάμινον HDi: correxi 8 ΑΤΝΟϹ N: ἄτομον HDi: alii auginon Ps. Ap. (atomon Ack.): correxi οἱ δὲ ΔΗΝΘΙΑΜΒΡΙΟΝ N: οἱ δὲ δινθιάμβριον HDi: alii dithiambrion appellant Ps. Ap. (Ack.): Democritus tiambrion Ps. Ap. (LL1 V): correxi πυθαγόρας προφήτης N: πυθαγόρας προφῆται ὀσθάνης ξελέων HDiPs. Ap. (Ack.), at in codd. Ps. Ap. prophetae saccanaron, ostanes galion. altera Apolinaris vates vel mantis appellatur cf. D. IV 72 9 Ζωροάστης N: ζωρόαστρις HDi: toroastris tyfonion Ps. Ap. ΙΝΑΝΑΟΕΝΤΑΡΙΑ N: ἰναναοεντάρια HDi: correxi coll. Ps. Ap. Romani insanam dicunt (alii dentariam appelant add. Ack.: om. libri) 10 ἀπολιναρίς libri: correxi cf. Pl. l. s. οἱ δὲ ΛΥΠΗΝΔΑ N: om. HDi: correxi 11 egyrtii eam vocant safo Ps. Ap. (safu L1  V: saphtho Ack.) φαβουλωνίαν HDi σιμπωνιακαμ N: om. HDi: Romani symphoniacam Ps. Ap. (L) 12 βελένουντιαν N: βελινουμτίαν HDi: galli bellanotem Ps. Ap. (bellinotem L1V: belinuntiam Ack.) διέλειαν HDi: Daci dielian Ps. Ap. (Ack.) cf. Tomaschek l. s. 31)

225
καυλοὺς ἀνιεὶς παχεῖς, φύλλα πλατέα, ἐπιμήκη, ἐσχισμένα, μέλανα, δασέα· παρὰ δὲ τὸν καυλὸν ἐφεξῆς πεφύκασιν ὥσπερ ῥοᾶς κύτινοι πεφραγμένοι ἀσπιδίσκῃ, μεστοὶ σπέρματος ὥσπερ μήκωνος. ἐστι δὲ αὐτοῦ διαφορὰ τρισσή· ὁ μὲν γὰρ ἄνθη ὑποπόρφυρα φέρει, φύλλα μίλακι ὅμοια, σπέρμα μέλαν καὶ τούς κυτίνους σκληροὺς καὶ ἀκανθώδεις, ὁ δέ τις ἄνθη μηλινοειδῆ, φύλλα καὶ λοβοὺς ἁπαλώτερα, σπέρμα δὲ ὑπόξανθον ὥσπερ ἐρύσιμον.